장음표시 사용
141쪽
quod est metaphoricti respectu unius, fit proprium respectu alterius, semper habet nos ducere in cognitionem illius, ad quod significandum est tale nomen impositum . 8 Idem accidit in analogis attributionis , cum enim sanum, v. g. dicatur magis principaliter de animali, quando applicatur colori, vel medicinae, fieri non potest, quin ducat nos in cognitionem illius, de quo magis principaliter praedicatur , non aliter ac nome
quod metaphorice dicitur de uno, statim ducit nos in cognitionem illius, de quo tale nomen proprie dicitur, idem denique asserendu est de analogis proportionis proprijs, si enim nomine en iis significetur id, quod est simpliciter ,& absolute ens, quando de accidente quod est entis ens dicitur sine addito
ens , non votest non etiam releraesentari
intellectui id quod est simpliciter, de
absoluis ens, quale est substantia, ergo omnibus analogis conuenit, quod soriam aliter repraesentent plura.
9 Porio differunt analoga ab uni- uocis, quod uni uoca de nulla pluralitate certificent, sed persei se ab inserioribus praescindant, cum e contra analoga semper formaliter representone aliqua in inferiorum pluralitatem . Ab aequi-
142쪽
inquillocis vero differunt per hoc,quod aequivoca de pluribus certificent Omnino diuersis in ratione specialiter impo lata per ' nomen ; analoga vero certificent de pluribus,sed partim couenientibus, partim disconuenientibus in ratione per nomen importata. Quamuis autem per nomen analogum reprassen. tetur formaliter pluralitas , adhuc tamen propositiones sunt verae, quia non
importantur in recto plura; quando enim dicimus, v.g. Prata rident, sensus est, prata sunt habentia aliquid simileximi, qui est in homine .
1 o Potest idem nomen Comparatu cum aliquibus e Te analogum, comparatum cum alijs elsevniuocum , sic risus prout dicitur de viriditate pratoru,& de tali actu vitali hominis est analogum, prout dicitur de hoc,& illo actu ridendi humano est univocu ; sic idem
homo dicitur univoce,de hoc,& illo homine,de homine aute vero,& picto diiscitur aequivoch exAristotele hic.Quado ergo quaeritur de aliquo nomine virumst uni iocum , vel analogum statuendum prius est respectu quorum petatur utrum sit univocnm; vel analogumis
Quod si quaeras utrum alicui nomini solitarie prolato substet coceptus unus.
143쪽
modum negationes, is priuariones entia Larantur, & ex AristoteIe loco citato, quAdam quoniam D. uti e entia dicuntur, quadam quoniam passiones subntantia , quadam
quoniam via ad DHyantiam , aut eorrupti ne . Aut priuationes, aut qualitates. θc. Aut aliquorum ex his negatrones , quare ipsum non ens esse dirimus . Quod si nomen
entis strictius accipiatur, fgnificabit solum ens reale . Si sumatur adhuc stri- istius non conuenit nisi substantiae,q. sola substantia dicitur ens simpliciter ,& sne addito , accidentia enim dicuntur entis entia; si demum sumatur strietissime, non conuenit nisi Deo,qui de se dicit: Ego sum qui sum , creaturae autem sunt entia cum addito nimirum per participationem . Cum ergo tam diuersimode accipiatur ratio entis pro diuersa aeceptione diuersimodε de illo discurrendum erit. 1 Ens in acceptione latissima,prout
fgnificat quidquid est intelligibile , est
Vniuocum, cum perfecte priscindat a differentijs, per conceptu enim entis visc,seu intelligibilis non certificamur de reali, vel non reali, quae sunt differPtiae entis ut sic . De pluribus enim do
quibusi certificamur, quod sint quid intelligibile. quia illa intelligimus, di-F 4 sputa-
144쪽
sputamus deinde utrum sint ens reale , vel non reale ; ideoque conceptus de intelligibili non est formalis conceptus de reali, vel non reali. Verum quidem est, quod inferiora non praescindunt 1 superiori, sed hoc non Ossicit univoca tioni, adhuc enim conceptus interligibilis, & entis ut sic, est perfecte praecisus, & unus, ideoque illi conuenit tota definitio univocorum, quod nimirum ratio importata per nomen commune sit una, & eadem . 3 ' Ex eo autem quod disterentiae non praescindant formaliter ab ente i tissime accepto; sequitur solum quodens latissimh acceptum non sit genus, plus enim requiritur ad rationem generis; quam ad esse univocum. Aristoteles enim tertio meti text. I . ait: Non esse autem posbile neque 'sum unum eutiues genus , neque νpsum ens, necesse etenim est unius euiusque generis disserentias . ct esse, is unamquamque unum esse, qsare si unum , vel ens genus ect, nulla disserentia nec unum , nec ens erit . Ergo per Aristotelem M rationem generis requiritur ,
quod disserentiae no sint sermaliter si1- perius. Praeterea Porphyrius cap. dedisserentia ait disterentiam esse qua spetier ψbundat a genere.Sed disseretiae e
145쪽
his latissimh accepti inuoluulit ipsu ens larissimh acceptu ergo non fiuit quid ab illo abundans,ideoque propriε loquedo
non sunt differentiae.Cum ergo ad ratione generisArist.&Porphyrius aliquid requirant, quod ad rationem & definitionem univoci no est necessarium, poterit ens latissime acceptum esse univo Cu, non genus; ideoque quando ens I tissimε acceptu praedicatur de insertoriis bus,non praedicatur ut rigorose genus, sed ut genus reductive, & hac de causiation constituit diuersum praedicabile . 4 Dices ens, & non ens nullam pol sunt habere inter se conuenientiam, quod enim nullo modo est neque potest habere conuenientiam. Respondeo ens, dc non ens conuenire in couenientia aliqua extrinseca, ideoque esse uni uoca per denominationem univocam ssed extrinsecam ; prout enim per aliquod nomen habetur denominatio vnia uoca intrinseca, vel extrinseca , plura appellata tali communi nomine, intrinis
sece , vel extrinsece erunt univoca. Sic
hoc, quod est Chimaeram esse inteIligia
bilem est denominatro mere extrinseca
ab intellectu potente intelligere Chim -
ram, quare prout tam Chimaera,quam
146쪽
tellectus possit illa intelligere, possunt in nomine, & conceptu intelligibilis
conuenire univoch ratione conceptus ,& deno minationis importantis conue
nientiam aliqua illis extrinsecam, quodsi enti reali tribuas etiam capacitatem intrinsecam ad intelligi, adhuc ens reale & ens rationis conueniunt univocibin hoc quod est pota intelligi praescindendo 1 posse intelligi vel per intrinsecam aptitudinem in eo , quod intelligitur , vel per meram potentiam eX-trinsecam intelligentis .s si nomine entis veniat ens reaIehoc no solum formaliter perfecte praescindit 1 suis differenti js, sed etiam dic
ferentiae persecte praescindunt ab entereati; sicut enim per conceptum entis realis nullam possumus reddere rationem de perseitate, & in aleitate , ita per conceptum perseitatis, & inaleitatis nullam possumus reddere rationem de ente resi,disputamus enim; virumens in alio sit ens reale nec nε , non aliter ac disputamus utrum ens 1 se ,& ens ad aliud sit reaIe, ideoque si esse a se:& ese relativum praescindit ab esse reali, & nou reui, etiam esse per se, dcese in alio praescindet a reali, & non Ieali, cum ergo inter ens rese & illi diffe-
147쪽
differentias detur mutua praecisio, ens reale erit uni vocum, & genus, ut constat tum ex dustis, tum ex Aristotele , a r. mei. si mina prima , cap. primo , ubi ait : Omnis scientia uniuersalium, non misimorum est , quare sie erit utique primo rum generum hac autem sane fuerint ens mnum . Ergo per Aristotelem ens , dc unum posunt ese genus,cum ergo loco superius citato etiam dixerit ens, de unum non pota era genus , fatendum
est Aristotelem sensin ,quod ens, &vitu in aliqua significatione possint esse
genus, in aliqua vero nequaquam . 6 Dices prinio per conceptum per seitatis pommus illa distinguere a nonente,& ut recedetem a nihilo ergo perseitas est fior mali ter ens.Respondeo posise nos illam distinguere a non ente intelligibili, & ut recedentem a nihilo inia telligibili ita tamen ut ex vi coceptus do perseitate nesciamus, viruin illi con ueniat e se reale, id-oque erit torma liter ens latissimh acceptum, sed non ens reale; licet autem per conceptumperiastitatis non certificemur de eius reali late;. de illa tamen per conceptum subiastantiae certificamur, quia substantia est species constans ex genere entis realis , dc ex differentia perseitatis; Et ideam di-P ε cen-
148쪽
cendum est de alus differentijs positis ad
latus in linea praedicamentali, quae non certificant ex vi talis conceptus de reais litate, sicuti certificant species intermeis diae, quae praeter differentiam important genus, quUd inuoluit sumnum genus entis realis. Dices secundo,fi perseitas praescindeis fret ab ente reali magis lath pateret,quaens reale, ideoq;perseitas non esset dic ferentia cotractiva entis realis. Respondeo Ens reale ex uno capite minus, ex alio aute capite magiis late patere,minus leth patet,quia perseitas prςscindit fi reali a quo non praescindit ens reale, sed ex alio capite enh reale magis late patet, quia ens reale est predicabile,& eu quid superius perseitati,& in aleitati,perseitas autem non est praedicabilis, eiec est Raperior respectu inaleitatis; Hoc autem satis est ad rationem differentiae, ut patet in corpore respectu differentiae inania mari. Este enim inanimatum conuenit accidentibus, quae nora sunt corpus, &nihilominus corpus est genus, quia ex aliquo capite magis late patet, quam ratio inanimati. 8 Dices tertio, Ens reale est praedicatum transcendens, ergo in omnibus
suis differentus imbibitur . Respondeo
149쪽
Εns reale esse transtendens, hoc est uniuersalissimu, non tamen transcenden S, ita ut in suis differentijs imbibatur.Dantur tamen praedicata in hoc etiam secundo sensu transtendentia, cuiusmodi vidimus esse ens latissime acceptum, Scomnia prς dicata cum illo conuertibilia. st Potest etiam nomine entis significari id, quod dicit ordinem aliquem sad substantiam, quae primo, & principaliter dicitur ens. Ex Anstotele nu.4.l mei. teg. 2. ens in hac significatione i assimilatur sano dum, ait. Ens multipli. Hur dicitur, verum ad unum , quemadmodum omne salubre ad sanitatem, quadam
enim , quoniam passiones substantia, Oc. Sub hac igitur significatione erit analois gum attributionis importans sormali ter pluralitatem, quatenus scilicet ceristificari non possumus de ente. habente
ordinem ad id , quod principaliter di-
citur ens, quin certificemur de pluralitate entium. Poterit etiam ens esse sanalogum proportionis proprium , ut supra innuimus, cum enim ita se habeat substantia ad esse ens simpliciter, sicuti se habet accidens ad esse entis ens, fit ut de accidente praedicetur ratio entis sinapiciter, & fine addito per analogiam proportionis ad substantia ,
150쪽
s enim nomine entis simpliciter dicti veniat id quod strictissime est ens,sicuti
est solus Deus, quando de creaturis, quae sunt entia per participationem praedicatur ratio entis sine addito, hoc non fit nisi per analogiam ad Deum , qui sine ullo addito diminue te est eas.
I Vaeritur hic , per quid habetur
possibilitas entis realis,sed cum certum sit possibilitatem extrinsecam,a qua ens reale denominatur possibile, esse omnipotentiam Dei dubiistatur, utrum aliquid praeterea detur positiuum, vel negativum, per quod denominetur intrinsech possibile. Qua in re praemittendum est possibilitatementis realis , siue extrinsecam, sue in transiecam no e se quid contingens,sed aeternum , & necessarium, quod enim Antichristus, v.g. sit possibilis, est propositio necessaria , & aeternae veritatis , ergo possibilitas Antichristi, per quam haec propositio semper fuit, & erit vera, erit quid aeternum , & nece sartu in Ec