장음표시 사용
171쪽
quod non intenditur propter aliud, 1 quo adequate distinguatur. Dixi in qu liber supposito , quia aliqua intenta l. natura propter aliud, possunt esse substatialia, si in supposito ilIo , in quo sunt,
propter se primaria sint intenta; sic ter Ta v. g. licet intenta Propter hominem, adhuc tamen est substantia, quia HE hoc supposito terrae propter se primario intenta est .. Ac hoc autem ut aliquid. sit propter se intentum , requiritur, quod non sit intentum propter aliud , a quoad quale distinguatur,fic albedo est a cidens, quia: est lateruae propter totum,. ξύ quci adaequatε distinguitur contra vitio inter materia , & formam substantialem est substamialis, quia licet intenista fit propter totum, a toto tamen non distinguitur adaequath, sed est pars constitutiva totius: ideoque est pars. illius, quod est primario propter se intentum; idem dicendum de materia,& forma
quae intenduntur Propter totum, a quo non distinguuntur adaequate . Con nat haec explicatio Aristoteli, qui 2.met.
Cap.. I. ait substantiam esse,quoprimo inans; primItas. autenm timentionis certum
est, quod cuicunque substantiae conue nit. Dum vero capite de substantia dixit Aristoteles Qbs tiam de nullo
172쪽
hiecto praedicari, locutus est de sub stantia prima, seu singulari. ut in serius videbimus, quod non facit ad rem
s sed adhuc superest ulterius explicandum quidnam ia quolibet supposito existimanduin sit fuisse propter se intentum a natura e dicendum ergo est,quidnam in alijs suppositis sit propter se intentum a natura esse scibile per analogiam ad id, quod tale scimus esse in nobis.Sic Aristoteles volens explicare materiam primam docuit illam esse is scibilem per analogiam ad materiam rerum artificialium. Porro quilibet cognoscit seipsum, dc ita de se dicit Ego ut se ip*m heno sciat distinguere a suis, seu af, alijs omnibus,de quibus dicit haec sunt propter me. Illud ergo quod in quolibet siapposito correspondet pron Omini Ego, seu quod in quolibet sappo. sito se habet proportionaliter ad id,quod in nobis scimus esse nos , erit primari ,& propter se intentum , ideoque erit substantia; reliqua vero erunt acciden
γ Ratio vero cur primario intentum a natura sit id quod in quolibet supposito correspondet pronomini Ego,
est quia illud dicendum est misso ab
173쪽
auctore naturae primario intentum , quod est primario intendibile; illud a tem est tale, quod quaelibet res debet rationabiliter primario intendere; hoc autem illud profecto erit, de quo res quaelibet posset dicere Ego si posset hoc pronomen usurpare, uod propo tionaliter se habet ad id, quod in nobis scimus esse Ego. Quare sicuti in nobis materia, forma, umo , & subsistentia sunt id , de quo dicimus Ego , ita haec
omnia tam in nobis, quam in alijs enti bus naturalibus erunt Ribstantialia; re liqua vero aeccidentalia .
- tum ui π Nfinitum in rebus habentibus par- 1 tes definitur ab Aristotele g. physitae . 63. Id ex quo Huadum quantitatem
174쪽
aeripientibus semper aliquid accipere exstras . Vt autem haec definirio fit propria infiniti intelligenda est,quod secundum quantitatem accipientibus per partes aequales viii certae, in ea ratione in qua fit acceptio, seli diuisio , non communicantes, &eiusdem rationis cum toto, semper sit aliquid ulterius, & ulterius acceptibile. x Et quidem si quaelibet ulterios semper, ac ulterior acceptio se tis esset ad infinitum, quaelibet qualitas essEt infinita; . ex quanti te enim palmari v.g.sunt acceptibiles partes proportionales minores scilicet, ac minores, non tor qui a plures in infinitumis. Barte, exfio non a. tot quin plures in infinito. acceptibiles debent esse aequales. um certae, ac. deter-minatae, nec communicautes, sed tales, ut una: sit adaequath extra. Aliam, aliter ,
quanti as . bipalmaris esset infinitἡ ex tensa cum in ea non tot quin plures palmi c inmunicantes designari pos-3 Praeterea partes non tot quin plares acceptibiles ex infinito debent i sh, . aequales uni certae in ea ratione , in qua fit diuisio,. a ex columna v.g. . altitudi-nis decem palmorum, & diametri pa maris. esset infinite extensa, cum si diu
175쪽
datur per longum accipi possint non toe quin plures partes circulares, & habentes aequalem diametrum palmarem ; Ideo ergo huiusmodi columna non est infinita, quia partes quae acciapiuntur sunt aequales in latitudine; di iusto vero fit secundum longitudinem. 4 Demum debent esse partes commensurabiles , & eiusdem rationis cum toto: Punctum enim est incommensurabile,& diuersae rationis a linea , linea incommensurabilis cum sitperficie , superficies cum corpore, & angulus cou- tingentiae squi scilicet fit a linea recta tangente circumferentiam J est incommensurabilis cum angulo recti lineo ideoque licet angulus contingentiae insi nities repsicatus adaequari nou possit
cum ullo quamuis Mnimo angulo rectilineo'; & punctum infinities multi plicarum adaequari non possit lineae,nec linea superficiei, &e. non tamen linea, nec anaulus contingentiae sunt infinita, quia scilicet sunt diuersae rationis, & linea est incommensurabilis cum superficie, punctum cum linea, &c. 1 Infinitum aliud est infinitum ne-tatiuh, quod scilicet vel nullam habensentitatem, nullum etiam habet finem,& tale est chimaera,& negatio; vel quia licet
176쪽
licet habeat entitatem nullas tamen in illa habet partes, & tale est punctum ;Aliud est infinitum postiue,& hoc rur sus aliud est infinitum secundum ennistiam &persectionem;& hoc iterum vel in omni, vel solum in aliqua persectione. Aliud est infinitum in quantitate , ct hoc aliud est infinitum in numero, aliud in extensione, aliud in intenfione, ali ud in dura tione .s Demum infinitum celebri diutisone diuiditur in cathegorematicu , di cathegorematicum. Primum est id quod partim est actu, partim potentia, seu de quo non verificatur quod totum sit aetii positum, sed semper remaneat
aliquid illius possibile, ideoque dicitur finitum in infinitum, quia id quod ponitur non est nisi finitum, semper autem remanet plus, &plus ponendum. Infinitum cathegorematicum est,quod est totum actu, non quod ad illud requiratur coexistentia omnium suarum
partium, sed quod de illo verificetur aliquado quod fit totum a stu positum sue deinde eius partes coexistant, siue
177쪽
SECTIO SECUNDA .mst possibile infinitum cub
16Ari infinita syncathegorematicul I est certuli blates enim sunt crea. turae possibiles, de quibus verificatur quod partim sui actu positae, partim possibiles in infinitum . Quo diiubet autem infinitum cathegorematicuquasalitatiuum tam in numero ,& extensione, quam in intensione, & duratione, dicimus implicare ρ Quod prο-hatur primo de infinito in numero eς
eo quod ni merus infinitus esset maximus & non maximus, seu continerer,& non contineret omnem numerum o
z Et primo quod non esset maximus probatur, tum quia illud non est maximum , quod ab alio exceditur , numerus autem infinitus hominum excederetur a numero capillo ru : tum quia si daretur infinitum oculorum constans est oculis dextris, & sinistris, numtauo oculorum tantum deaeterOxum
178쪽
rum vel esset finitus, vel infinitus, non finitus, quia per unicani additionem saIterius numeri oculorum sinistrorum, qui pariter esset finitus, non posset fieri infinitus . Quod si dicas fore infinitum
sequitur, quod numerus infinitus non fit maximus, quia hic numerus infinItus oculorum dextrorum excederetur ab rnfinito oculorum dextrorum sinuliti sinistrorum 3 Quod vero numerus infinitus esset mmimus inuae erat altera Pars contra dictionis probandae probatur quia ille est numerus maximus qui cotinet om nes species, & omnia indiuidua nume-vorum ; quinam enim erit numerus maximus , si hic non est atqui num rus infinitus contineret omnes species,& omnia indiuidua numerorum, Contineret enim denariram, cen renarium ,
millenarium,&c. quod si aliquam numeri speciem non contineret, tuum es assignare quaenam esset; pariter conti neret omnia indiuidua numerorum, si enim vel unum non contineret , non cotineret omnes species,quodlibet enim indiuiduunt additum facit nouam speciem numeri , Constare ergo videtur quod ds ratione infiniti si esse maximum, e trienS
179쪽
tinens scilicet omnia, quod quia implicat , implicabit infinitum . Quod ulterius suadetur ex infinito in persectione, quod unicum datur, Sc est maXimum , ita ut si illi vel minima fieri posset addutio , non esset infinitum . Porro ex repugnantia infiniti iii numero patet repugnantia cuiuscunque aIterius infiniti quantitatiui, in infinita enim extensione designabilis e set infinitus numer palmorti maximus,& non maximus, in
infini:a graduu intensione numerus infinitus graduum,&c. Neque dicas in inia finito non habere locum hoc quod est ese maximii, nam de Deo, quia est infinitus , dicimus quod sit maximus;&s hoc quod est elis maximum,seu continere omnia, non habet locum in iu- finito , in nullo habebit locum . 1 Repugnantia infiniti cathegorematici probari etiam potest ex eo,quod pars esset aequalis toti, infinitum enim
oculorum dextrorum, quod esset pars, esset aequaIe infinito constanti ex oculis dextris, & sinistris, quod esset totum. Ideo autem essent aequalia,quia utrunisque infinitum contineret infinitas infinitates infinitatum oculorum in infinitum , & utrumque corresponderet eidem tertio , eidem scilicet aeternitati 1 p rto post. 6 Di-
180쪽
s Dices aequale, & inaequale, maius , & minus non esse terminos aptabiles infinito, cum competant so Iunias refixis habentibus fines , & terminos. Sel contra primo, quia si daretur infinitum hominum , animae essent aequa- res corporibus eo quod animae non ex-
ρ cederent, neque excederentur u cor
poribus . Contra secundo,in Symbolo Sancti Athanasi, dicitur quod personae Diuinae coaterna sibi sint, is eoaquales . Contra tertio;si infinitum in quantitate esset quantum, ergo esset tantum, ergo A infinitum oculorum dexteroria esset tantum , quantum esset infinitum ex oculis dextris, & sinistris, unum esset aequale alteri. Demum vere dicimus nitum non otia tantum quantum est infinitum: ergo hi termini aliquo modo aptantur etiam infinito . 7 Dices itera infinitu oculoru, dexteis roru & sinistrorum, quod est toto, re- pectu infiniti ex oculis dextris soIis esse illo minus quo ad continentia, eo quod unum contineretur in alio, sed non esset maius, quoad correspondentiam ,
eo quod utrunque correspondere po set eidem tertio. eidem, v. g. aeternitatia parte post . sed contra primo,quia ficorresponderent & egeat aequalia eide