장음표시 사용
241쪽
1 sub hoc summo genere substaniatiar comprehendimus Angelos, Sc Coeialos ex Aristo t. enim F. met.cap. 8. etiam
Daemonia, & simplicia corpora dicuntur substantia ; ideo que etiam si Coeli admittantur esse corpora simplicia, adhuc poterunt sub genere substantrae coinprehendi. Neque obstat simplicitati Aniagelorum, conIpositio ex genere , & dic ferentia, haec enim, nullam arguens coispositionem physicam, nullam importat imperfectionem. 3 Diuiditur ab Aristotele hic Substantia in primam, dc secundam,ex cuius verbis constat nomine primae sub-st litiae ii1tellexisse substantiam singularem,n Omne vero secundae substantiam uniuersalem. Merito autem substantia singularem vocavit substantiam prima quia cum de ratione substantiae fit stare per se, substantia singularis, quae non praedicatur de ullo inferiori , scuti praedicatur substantia uniuersalis, intelligitur ex nostro modo concipiendi magis stare per se. Qiiamuis enim realiter loquendo substantia non suscipiat magis, de minus , illa tamen substantia, quareum de nullo inferiori praedicetur,nulli inseriori totelligitur aduenire, magis etiam intelligit ur ex nostro modo con-
242쪽
cipiendi participare rationem substantiar. Hinc prima Substantia est ex Arist.
quae neque de sub ecto, hoc est de inferiori Aliquo diei r, neque in subiecto alicur est, ut quidam homo. Secunda vero substantia
erit,quae de subiecto, seu inseriori dicitur, sed in subiecto non est. Quare neu esse in subistcto est commune verique subiariantiae; differunt vero inter se, quod prima non dicitur, secunda vero dicitur de subiecto inseriori. 4 Haec diuisio substantiae in primam,& stcundam , est diuisio subiecti, vel Concreti accidentalis in accidentia intentionalia. Si enim diuisum si sui, flantia,membra vero diuidelia sint substantia sngularis, hoc est clarε cognita, S substantia uniuersetis, hoc est obstu re cognita, erit diuisio subiecti in acci Hentia in sentionalia: si vero diuisum si s instantia cognita clarὸ , & substantia cognita obseure, erit diuisio concreti accidentalis in accidentia intentio
s Ex quo insertur hanc diuisionem esse uni uoci in univocata ; membriS enim diuidentibus nomen est idem , dc ratio substantiae eadem; ratio enim , dc nomen fulviantiae cognitae conuenit tambstantiae cognitae clare, qualis est in
243쪽
substantia singularis; quam substantia cognitae obscure, qualis est . uniuersalis; utraque enim habet & no men, & rationem substantiae cognitae. 6 Dices primo , in hac divisione diuisum est idem cum vno ex membris diuidentibus;diuisum enim est C stantia cognita ut sic , ideoque substantia uniuersalis. Reipondeo, Diuisum esse substa)itiam cognitam ut sic, dc uniue salem solum exercite , Vnum vero ex membris diuidentibus ella substantiam uniueralem non solum exercite sed etiam signate, hoc est eognitam ut uni
7 Dices secundo, In hac diuisiono Vnum ex membris eli uidelitibus prGicari potest de alio; nam dici potest Petrus est homo: sed Petrus e st substantia singularis, homo substantia uniuersalis; ergo substantia uniuersalis praedicari potest de singulari. Respondeo substantiam uniuersalem materialiter praedicari pose de singulari, non vero substantiam uniuersialem Brmaliter . Licet e- . nim dici possit Petrus est homo, non laiamen dici potest substantia singularis est substantia uniuersalis, vel ε contra;cum ergo membra diuidentia sint substantia siugularis, & uniuersalis sormaliter, E. 3 conin
244쪽
constat quod vn uni membrum diuidens non possit praedicari de alio
titas or vantitas, si ruditer explicetur, erit id , qua res dicitur quanta, longa scilicet, breuis, lata &c. Alia est discreta , quae habet pa res actu diuisas, & huiusmodi est Numerus , qui non est peculiare accidens distinctum realiter ab unitatibus constutuentibus numerum numerabilem Alia est quantitas emtinua , quae scilicet habet partes unitas , seu continuatas . Preterea haec alia est Dee6sua habens Partes unam post aliam , dc talis est te-tus,& motus , Alia est permanens haras videlicet omnes sitas partes simia. Atque
245쪽
Atque haec rursus alia est intensiva ha bens suas partes existentes in eadem parte subiecti; alia est extensiua , cuius scilicet partes ordinantur , & continuantur una extra aliam , ut una sit an locci diuerst a loco alterius, nec possint naturaliter duae ex his partibus ese in eodem loco. a Quantitas permanens extensuadefinita fuit ab Arist. s. metaph. cap. 13. in concreto, tum quia non modo ali , materialia habent a quantitate eis: quanta, sed ipsa etiam quantitas de se est quanta. Definitur autem sc. Luantum dieitur, quod en in ea,qua insunt, uisibile, quorum verumque, aut singulum unum
qui quia aptum esse α3 Et primo definitur Quantum per
diuisibilitatem, non tamen quam inque, sed physicam ortam ex resstentia, dc impenetrabilitate , quam nulla res habet nisi a quantitate permanenti extensim, ut constabit ex ratione formali huius quantitatis paulo post assignanda. Hinc materia non est quantitas, quia eius partes no sunt diuisibiles diui- . fibilitate sensibili orta ex resistentia, &impenetrabilitate, cum hanc non habeant nisi a quantitate extensua. Idem
diceadum de quantitate successiva, ME, de
246쪽
de duabus ubicationibus, quarum Vna non potest ese in loco alterius, non ex eo, quod ratione impenetrabilitatis una impediat aliam , sed ex eo, quod essentialiter habeat non posse existere in Ioco
4 Dicitur praeterea Quantum eira diuisibile in ea,qua insunt, hoc est in pariates, quae ante divisionem erant in is scitoto quanto, In partes, inquam , qua rum utraque sit aliquid demonstrabile,& completum in ratione quanti, sicuti ante diuisionem ipsum totum erat quid demonstrabile, & completum in eadem ratione quanti . Oppositum accidit in . compolito ex partibus essentialibus, incomposito scilicet ex materia & sorma. Hoc enim non est diuisibile in partes, quarum quaelibet sit unum quid. aut quod
quid, cum non sit unum quoddam i tum eiusdem rationis, & essenciae cum illo, cuius erat pars; neque enim eadem praedicata ellantialia conueniunt
post diuisionem parti quantitatis, quae
s Dices unum qui eli quod quid non dicitur nisi de substantia completa, ergo mala dicitur, quod quantitas sit diuisibilis in partes, quarum quaelibet sit demonstrabilis tanquam ununa quid. Re-
247쪽
spondeo licet hi termini in rigore non . tribuantur nisi substantiae completae, in acceptione tamen. minus rigorosa tribui possunt cuicunque rei habenti mam quidditatem, dc ostentiam, ideoque is quando res quaelibet retinet sua praedicata essentialia dici potest: permanere
unum quid,stu quod quid sicuti prius.
In quo consistat ratio formalis
1 Rimo contistere non potest in rais I tiolie mensura apti inalis activa mel passim. Hoc enim non est praedicatum primarium quantitatis, sed quod ad alia praedicata intelligitur subsequi; po Te enim mensurare , vel mensiuarisuhsequi ur ad aequalitatem ; sed aequalitas Non est ei sentia,sed proprietas qualitatis ex Arist. I. physicontra. 32. ergo multo minus ratio mensurae aptitudinalis erit essentia, & primarium praedicatum quantitatis, sed erit tantur a proprietas , supponens aliud praedicatum, aimirum hoc, quod est habere RI PM-
248쪽
partes impenetrabiles, ad quod ratio mensurae aptitudinalis, dc multo magis ratio mensurae actualis intelligitur subsequi .
χ Non potest Dariter formalis ratio quantitatis consiuere tu hoc, quod est his bere partes. Hoc enim praedicatum conuenit etiam materiae, & sormae materiali tam substantiaIi, quam accidentali, si enim formae materiales non haberent de se partes non possent illas a quantitate recipere; scuti anima rationalis, quia de se caret partibus , illas non a quirit per hoc, quod vitiatur quantitati; sed adhuc remanet carens partibuStota in toto, dc tota in qualibet parte scorporis, quod sormis materialibus iaci conuenit Praeterea sicuti Deu&conseruat in Sanctissima Eucharistia quantitatem sine materia ita si conseruaret materiam sne quantitate , nunquid propterea materia redacta esset ad indivisibΗiap Si ergo adhuc haberet pa res , has non haberet a quantitate , sed
a se 3 Neque ratici sormalis. quantitatis confistit in extreitare partium vel in ordiane ad se, vel in ordine ad Deum i Non in
eitreitate partium in ordine ad locum,. quia haec habetur formaliter per ubicR
249쪽
donem; & corpus Christi Domini inta
Eucharistia retinet suam quantitatem-vt docent communiter Theologi , nectameu habet partes sextra partes locali ter. Non in extreitate partium in or-
e ad se, quia haec conuenit alteri 1 quantitate; Extreitas emni partium in ordine ad se est exigentia partium ad
taliter intrinsece uniri, ut raetione intrinsecae unionis unae pars non omnibus alijs partibus immediate uniatur, sed immediate viii, mediate vero alteri; Sic caput immediate unitur collo, nec nisi mediate pectori; haec autem extreitas couenit etiam formis materialibus subiastalitialibus; neque enim pars: formae planta: , quae est in trunco exigit uniri
immediath parti eiusdem Brinae , quae est iu ramis, sed solum mediate; simili
ter duratio hodierna non exigit uniri ,stu continuari cum duratione anni seia quentas nisi mediate . Idem dicendum de exigentia extreituis partium in ordine ad locum, sorma enim materialis exigit habere suas partes cum extreitate Iocali, adhoc ut possit operari Reliquum igitur est ut essentia ,& formalis ratio quantitatis permanen iis extensiuae dicatur consistere in impe- metrabilitarat, hoc est in .exigentia naturali
250쪽
lmpenetrationis cum alia quantitate , vel cum alia quacunque re, quae affe-eta sit quantitate. Hoc enim soli quantitati conuenit,& est praedicatum primarium , ex quo caetera intelliguntur profluere. Et primo hoc non conuenit formis accidentalibus, quae de se tam cum substantia , quam cum alijs accidentibus etiam eiusdem rationis pene trantur, nec nisi a quantitate redduntur formaliter impenetrabiles. Idem dic
dum de materia, eh de formis substan- ηtialibus, quae exigunt quidem quantitatem, 1 qua redduntur formaliter im penetrabiles , & hac de causa sunt quid materiale, sed ipsae de se non sunt sor-
maliter impenetrabiles: cum enim destructa tota substantia materiar, & sormae substantialis,remaneat in Sanctilirano Eucharistiae Sacramento impenetrabilitas, materia , & forma siabstantialis .redduntur formaliter impenetrabiles a lquantitate, ut melius constabit capite sequenti. Hinc si materia , & forma substatialis materialis spoliarentur qualitate, earum partes possent penetrari, de redigi in locum minorem semper, ac .minorem in infinitum. s Praedicatum impenetrabilitatis est . .etiam Primarium quantitatis; ex imp