장음표시 사용
321쪽
grato fieri magis gratus, nec tamen est capax remissionis, seuti aliae qualitates, nunquam enim quis fit de magis grato minus gratus, sed vel nihil gratiae tollitur, si non adsit peccatum mortale, vel tota per illud deperditur. Datur, etiam lumen gloriae, quod potuit qui dem initio conserit persectius , & pexsectius , sed postquam Beatus habuit hoc lumen gloriae tantae persectionis, nou potest illud augere, ut potε , quod non habetur nisi in patria, ubi non est locus merito. verum de qualitatis i tensione , & lingulis eius speciebua odi portunius alibi .
Vt hie de relatione praedicamental, simul ac trascendentali later si valde
De relatione transcendentali. '
322쪽
mus ad aliud, ut propterea Aristotelis caput de relatione inscripserit .. De his νεικέ aliud ubi definiens relationem in concreto duplicem reIamomin definitationem affert.. Prima est Ac alluid μωtia dicuntur, quNeu ue hae σμ kqπι sane' aliorum esse diminur . ves quomodosiise aliisten ad auenerum. Sed haee est definitio, vestradita 1 Platone, vel ceris ab alijs exurre ras, de cum traffatui per dici co
plectitur relationes non soluin reales, sta etiam meia secund uuae dici . Ηmo merito reicitur ab AristoteIe, dum aliam definitionem tradit per esse, de se habere ad aliud, quae propterea non a comprehendit nisi relationes reales , Scin hare. ad aliud sunt quibus Re ipsum essesso ad aliud quodammodo se haberex Diusdi primo potest relatio in a realem, dc rationis, seu mere secun-oum dicti sie t quod est exemplum a S. Thomarco.3. q. s. art. Ide drincitur eidem ide non ex eo quod detur aliquae vera relatio eiusdem ad seipsun ,,
sed secunduin quod intellectus apprehendit bis aliquid unum, statuens illud duo sic apprehendit quandamia tabitudinem ipsius ad se' ipsurre. Sectrefactis reIationibus merε secundum mi, asserendum est dari veras. & rea
323쪽
is relationes, multa enim dantur, quae concipi a nobis nullo modo possunt nil ordinata ad aliud , ergo dicendum es quod de illotum essentia sit esse ordinaista ad aliud o Antecedens patet, quis enim concipiat potentiam visivam , vel intellectivam, & non concipiat illas ut ordinatas ad visionem, & intellectione Consequentia probmur, quia quotie cunque aliquid non in intelligibile nisi sub conceptu talis esse , toties dicimus , & cogimur dicere, quod il-
Iud re veret habeat tala esse. Sic qilia is non possumus formare conceptum ad quatum hominis,absque eo quod illum licipiamus vr animal rationale , &quia si concipiamus hominem cum negatione rationalitatis, non concipimus nominem, sed asiquod aliud ens, ides iure' dicimus, hominem: esse animal rationale, ita quiae de aliquibus entibus non possumus formare adaequatum ieonceptum , absque eo quod illa concipiamus, ut ordinata ad illud , debemus dicere, quod verε in se haboant
talem ordinem . Confirmatur quia issimus 1 natura determinati' a i non
aifirmanduim, quod dari possint duo' eontradictoria, dicimus duo contradI- ria dari non posse, ergo quia sumus
324쪽
a natura determinati ad hoc, ut nolis concipiamus aliqua nisi ut ordinata ad auud, dicendum erit, quod vere sint ordinata ad Miud; aliter latendum eritata nos fuisse a natura institutos , ut in maxima parte nostrarum cognitionum
Meluderemur.3 Quare illa quae habqbunt praedi-
Eatum aliquod,quod conc i,ideoq; ella non potest nisi ordinatum ad aliud,haverunt praedicatum relatiuum , sed quia huiusmodi praedicatum potest esse Uel estentiale, vel accidentale illi, quod oenominatur habere tale praedicatum relatiuumr hine duo summa genera x laticinum realium distinguuntur. Illud erum quod habet praedicatum relatiuunbi essentiale, & sbi adaequale intri reeum , habebit relationem transcen. entalem;quod vero habet praedicatum zelatiuum fibi accidentale, &fibi non Adaequath intrinsecum habebit relationem praedicamentalem . Quare relaticiti ascendentalis definiri potest: praedic tum, quod nec concipi , nec esse potest Mili ordinatum ad aliud, sed essentiale, Oc adaequale intrinsecum suo vidam eto, reu illi, quod denominatur habere
talo praedicatum.1 ε Haec xelatio merito dicitur trai
325쪽
scendentalis, quia ita transtensi per omnia praedicamenta, ut nullum sit enscreatum existens, quod non habeat alia . quam relatione- transcendentalem ad
aliud quodlibet ens possibilei Quaelibe:
enim entitas creata existens habet hoc, quod est posse esse eandem , vel diue in natura cum alia qualibet re posi ibilir habet posse esse vel maiorem,vel minorem, ves aequalem in persectione respectu illiust habet porse alteri coexustere, posse esse illi vel propinquam, vel distantem localiter, posse sacere talem pulchritudine, & ornatum uniuersi cui alia possibili si ponatur in esse &c. Haec
auxem praedicata sunt relativa cum c
cipi, ideoque esse no possint nisi ordinata ad aliud ; sunt pariter esentialia , Scadaequath intranseca suo sundamento. Quod enim est potes,quatu est de st,esse
alteri simile in natura, habet hoc mere per sidam entitatem; nam quamuis haec praedicata explicari a nobis non possint rufi per terminum in obliquo, non tamen terminus est constitutivum talis praedicati, sed est merum coiinotatum extrinsecum; in apsa enim entitate tranis scendentaliter relativa habetur adaequaiste totus ordo, quia habetur totum id,
quod ima potest sincipii sine alio; οp-' positum
326쪽
esse animal irrationale; ita definiendo qualitatem, bene pollamus loco differentiae apponere aliquid negattulam , eum aIiud positiuum praedicatu a nobis non innotescat. 3 Quatuor ab Aristotele arsena tur species qualitatis, habitus scilicet, ae dispositio. Potentia , & impotentia.
Passio, & passibilis qualitas. Forma , re figura . Tam habitus, qui est qualitas dissicile mobilis quam disposito, quae est qualitas facil/ mobilis, dc veluti
habitus in pueritia, communi nomine vocatur habitus, dc constituit primam speciem qualjtatis. Sic etiam tam p tentia, quae est qualitas valida ad agendum, vel patiendum, vel resstendum, quam impotentia, cuius nomine non venit neeatio potentiae, sed qualitas, ocsacultas debilis, communi nomine appellantur potentia, de constituruit secundam speciem qualitatis. Similiter
tam passio, quam qualitas passibilis comuni vocabulo dici solat qualitas passibilis, seu siensibilis, utraque autem sic appellatur per ordinent qd sensum, ex eo nimirunt quod utraque causet passonem iii sensu. Illa tamen qualitas , quae firmius inhaeret subiecto dicitur
magis propivi quaIitas passibilis, quae
327쪽
vera solum transeunter assicit sensum ex subita aliqua animi assectione, , dicitur magis proprie paritot ex qua subiectuin no denominatur simpliciter quale, quia in communi modo Ioquendi. non dicitur simpliciter rubicundus, qui
ex verecundia ad modicunt tempus rubescit a Sc in hoc sensu explicandus est Aristoteles, dum docuit passiones: non dici qualitates, nec per eas subiectram ridenominari qualet veris enim per passiones iuxta communem loquendi moadum non denominatur subiectum sit pliciter quale . Damum Arma, S figura pertinere etiam possunt ad praedia
Camentum qualitatis. ire acceptione
Aristotesica; quamuis enim figura conis stituatur per accidens modale, attamen ad interrogationem factam per quale, tam respondemus Ohaeram Me rotundam, quam esse albam,. pulchram &c. verum quia nos. qualitatem strictius accepimustideα illam: superius definiis
uimus accidens reale non quantumas,
sed hoc est nullius serε. momenti. 4 Praecipua qualitatum proprietas intensio, & remissio . Intenso defi-. nitur motus, per quem aliquid ex tali fit magis tale secundiim eandem par- teri subiecti. Remissio vero morus,per N a quemc
328쪽
quem aliquid ex tali fit minus tale seiscundum eandem partem subiectit ficut enim per extensionem, qualitas tendit , ita per intensionem, quasi tendit i tra, non in diuersam, sed in eandem, partem subiecti. Non quoa tis in tensio, quam remissio reperiri non pocst in subiecto carente partibus, nan etiam in subiecto spirituali, dc indivisi hili datur aliquarum qualitatum intensio,sed quod si subiectum habet partes tam intensio, quam remissio habeatur solum secundum eandem partem, non aliter ac linea curua s quod est ex plum Aristotelis fit magis, vel minus curua, non quod aliqua pars de nor
curua, sed quod adem pars de minus
eurua fiat magis curua, Vere contra. ,
i y Non tamἡn omni qualitati con- , uenit intensio, & remissio, si praesentiri Armam, δc figuram inter species qualitatis cu1n Aristotele numeremus, ut enim ipse se in hoc praedicamento.
Triangulus, o Lundrangulus non videnturim Uis,e minus suscipere, neque aliqua aliarum figurarum, qu e enim definirionem trianis guti recipiunt, is creudi, omnia similiteνινιanguli, vel circuli sum. Datur etiasn νia ordine supernaturali gratia, quae est
capax intensionis, cum possit quis grato
329쪽
erato fieri magis gratus, nec tamen est eapax remissionis , scuti aliae qualitates, nunquam enim quis fit de magis grato minus gratus, sed vel nihil gratiae tollitur, si non adsit peccatum mortale, vel tota per illud deperditur. Datur etiam lumen gloriae, quod potuit quiadem initio conserri persectius, & persectius, sed postquam Beatus habuit hoc lumen gloriae tantae persectionis, nou potest illud augere, ut potε , quoa non habetur nisi in patria, ubi non est locus merito. verum de qualitatis i tensione , & singulis eius speciebus odiportunius Mihi. '
Vt hie de relatione praedicamentalissimul ac trascendentali interst valde connexis agam. sit. :
, o Elatio nihil est aliud , quam oris K do, tendentia, α babat o ve
330쪽
mus es allud, ut propterea Aristotelix caput de relatione insicripserit .. De hir Eawaliud. i definiens relationem in concreto dupscem relativorum definiationem affert.. Prima est ac alluid, Ea dicuntur, quNeu ue hae 'sa , qκε sanae v aliorum esse disrumur, vil quamodosiise ali ter ad ahnerum . Sed haec est definitio, vel tradita 1 Platone', ves certe ab alijs ex vel ribus , Sc cum tradatur per dici co- plectitur relationes: non solurri reales.sta etiam meri secundum dici . Hmσmerit, reicitur ab Aristotele , dum aIiam definitionem tradit per esse , & se habere ad aliud, quae propterea non comprehendit nisi relationes reales, Sem haec. Maliud sunt quibus Reipsum emosse ad aliud quodammodo se haberex Diuidi primo potest relatio In a realem, 3c rationis, seu mere secuneum diei': sie t quod est exemplum γΣ- Thomae cis. r. q. ro. art. y. Ide diis Citur eidem idenoir ex eo quod detur aliquae vera relatio eiusdem adi se ipsum,.sed secumium, quod intellectus Uprehendit bis aliquid unum, statuens illud ut dub ,& sic apprehendit quandal s habitudinem ipsius adi se' ipsumi. Sectrelictis relationibus merε secundum asserendum est dari veras, & rea