Cursus philosophicus Thomisticus. Vbi conclusiones singulae ex principiis tribus expositis ... authore p. f. Alexandro Piny ordinis ff. Prædicatorum ... Tomus primus quintus

221쪽

Qua se. I. de consilutauo Der. et Osdum intelligendi sub ratione principii radicalis, non autem lub ratione in te luetionis. Protabatur con equemia , non potest participari Deus sub ratione naturae N non conlii tui per id quod participatur ab habente rationem naturae : led quod participatur ab habente ratio-Dem naturae est ipsum radicate principium intellectionis , non autem ipsa intellectio : ergo hoc ipso quod participatur Deus lub ratione naturae , conlii tuitur hoc ipso per e si e radicato principium intellectionis .diuinae , non VeIO per i plammet actuale in intellectionem. inor conceditur 3 gratia namque habitualis quM quidem lsola eit id quod participat Deum sub Iatione naturae, ut supra diximus , est in nobis principium radicate di mediatum visionis de amoris Dei & reliquarum operationum supernaturalium. Probatur Maror, non potest non constitui Deus sub ratione naturae per id in quo consiliit talis ratio : sed hoc ipso quod participatur Deus sub ratione natur X , consistit tunc talis ratio In eo quod participatur ab

habente rationem naturae, ut patet e X terminis:

Ergo non potest participari Deus sub ratione naturae, &. non constitui per id quod participatur ab habente rationem naturae: Ergo cum id quod participatur ab habente rations in naturae sit ratio principii radicalis intellectioni , dic. non potest non constitui ratio naturae in Deo per esse radicate principium diuinae intelle istionis hoc ipso quod participa cur Deus etiana sub ratione naturae, quod est tertium praemi

sum principium. Soluuntur obtectioneS.

obiicies I. fundatur veritas conclusionis in viri uali distinctione quae adauili Ira inter prin-

222쪽

xos Liber II. de Ense lacreato. et pium radicaIe intellectionis, & ipsam intellectionem : sed admitti non poteli nec debet talis distinctip : Ergo vera non est praefata conis clusio. Probatur m nor, quae sunt unius Zc eiusdem lineae, non debent in Deo virtualiter distingui : sed principium radi ea te intellectionis de intellectio sunt unius & eiusdem lineae: Ergo inter principium radicate intellectionis re intellectionem admitti non debet virtualis distinctio. Minor patet : Probatur maior , ibi tantum admittituro in Deo virtuaIis distinctio, ubi verificatur, quod per umim aequi ualeat plum. Iibus ut plura sunt ; ex eo scilicet quod tunc tantum sit respectu illorum virtualiter multiplex : sed rei pectu illorum quae sunt unius lineae non habet Deus aequi ualere pluribus ut plura sunt, sed potius ut 'num sunt, seu ut unius sunt lineae : Ergo respectu illorum quae sunt.vilius lineae, non est in Deo virtualis distinctio Respondeo negando minorem primi argu menti & maiorem secundi, quarum falsitatem colligo ego, & quidem meo iudicio) irrefragabiliter ex D. Thomm ex his quae habet 2. p. qu. a s . Art. I. ad 3. ubi sic discurrit : In Deo saluatum ratio potentia quantum ad hoc

quod ess principium essecius, non autem quantum ad hoc quod est principium actionu nisseeundum modum intelligendi, prout aiuina essentia , qua in se simpliciter pra habet quidquid persentionis est in rebus creatis, potest consequenter intelli sub ratisne actionis is

Db ratione potentia Haec D. Thomas. ex quibus argumentor sic : ex D Thoma ibi admittitur in Deo distinctio inter ipsam potentiam Miptam actionem secundum modum intelligendi, cum secundum modum intelligendi intelligatur potentia sub ratione principii, & actio consequenter sub ratione non principii, sed huius quod est a principio i Iam sic est quod i

223쪽

habet ex eodem D. Tlioma fundamentum in

re ; & quidem idem quod afflignare lolent Theologi in distinguendo misericordiam in Deo a juirilia , cum hilc assignare soleant in eo quod Deus cum in se praehabeat quidquid

per tectionis est in rebus cieatis, poteti consequenter intelligi de Lub ratione nuteri cordi λ , tum sub ratione iustitiae uec in vel bis ci-1atis dicat D. Thomas quod saluatur in Deo, secundum modum intelligcndi rati O po entiae v

& actionis, qiua diuina essentia , in scpra babet quidqud pe/sectionis est in rebus crestis potest consequenter inteuigi 'b ra

tione actionis oe sub ratione potentia. : ergia

Vese admittit ut di admitti debet in Deo distinctio rationis fundamentalis seu virtua1is inter potentiam de actionem ; atqui potenti doc actio cuius est potentia sunt unius & eius dem lineae : ergo vere admittitur dc eri D. Thoma admitti debet distinctio rationis sundamentalis seu virtualis in Deo inter ea. qu sunt unius Sc eiusdem lineae.. Vnde ad ultimum, distinguo minorem : sed respectu eoru in quae sunt unius lineae habet solum Deus aequi ualere pluribus ut unum sunt, seu ut unius sunt lineae , unitate secuin patiente realem multiplicitatem , Concedo :vt unum sunt unitate excludente pluralita mdc multiplicitatem realem , Nego.' Non ergo impedit unitas illa lineae quo minus Deus unus existcns dc aequi ualens per unum pluri bus illis quae in ea sunt, aequi ualeat pluribus ut plura sunt, sitque cxinde virtualiter mu tiplex, cum unitas illa lineae talis sit naturae

quod inuoluat immo & exigat plura quae simpliciter di realiter plura lint , ut pote quae se habere d bent per modum actus primi & actus secundi, radicis Ela radicati, potentiae & actus; quae in creatis sunt sinpliciter & realiteri yJura ; unde sicut unitas lineae absolutae in

Qua adun rara in nobis lapientia dc boamas

224쪽

non impedit, quo minus Deus aequi ualens per unum & sapientiae & bonitati in nobis. a qui ualeat pistribus vi, Plura lunt , sitque dicendus respectu illorum virtualiter multiplex, ex eo scilicet quod unitas illa lineae absolutae talis est naturae , quod secum pa titur plut indistinctionem siue realem multiplicitatem : ita cum unitas illa lineae in qua adunantur in nobis principium intelligendi & ipsa intellectio similiter inuoluat plurium distin chionem & realem multiplici

vatem, consequenter fit, adhuc verificari quod Deus per unum illis aequi ualens , etiam ut unius sunt lineae, adlinc aequi ualeat pluribus yt plura sunt.

Instabis r iste Ilectus in Deo , quantumuis

atqui ualeat pluribus nostris intellectibus non Propterea dicitur virtualiter distinctus nec virtualiter multiplex : sed non alia huius afferri potest ratio , nisi quia illis aequiualens aequi ualet pluribus ut unius sunt lineae perg'nec est dicendus Deus virtualiter distinctus in ratione principi j intelligendi & ipsius intellectionis , hoe ipso quod tale principium& talis intellatio sunt unius & eiusdem lineae. Resspondeo negando minorem , cuius qui dem falsitas abunde patet ex dictis in praece identi solutione. Non igitur diuinus intelle- Cius ex eo quod aequi ualeat pluribus noliris Intellectibus non dicitur virtualiter sue sun damentaliter distinctus , quia intellectus nostri quibus aequi ualet, sunt unius Iineae ; si

enim valeret haec ratio , nec attributa absoluta ab inuicem distinguerent ut virtuali-ter in Deo ue eum detur unitas lineae. puta lineae a Noluiorum , in qua illa adunantur

in nobis & disconueniunt ab iis quae sunt an linea relativo m ; sed ideo non dicitur nee est diui ous intellectus virtualiterdi itinctus quamlum uis taliter aequi ualeat,

225쪽

seu fundamentalis distinctio in Deo , duae

requiruntur conditiones , quarum Vna non,

adest sed potius omnino deest in praesenti casu : requiritur enim primo quod aequi ualeat Deus unus existens pluribus 8, sed secundo requiritur , quod illa plura quibus aequi- ualet , sub ea ratione sub qua di inguntur transferantur in Deum, Ec in Deo repeItan - tur , ut scilicet possint in eo facere membra aut quasi membra distinctionis : dc ita quia exempli gratia ) attributum relatiuum de absolutum lub ea ratione relativi & ablolu ti , qua in nobis distinguntur , transferunt uxin Deum , dc in Deo reperiun Iur inclusa , inde fit quod illa virtualiter dili linguantur in Deo , dc faciant membra aut quasi membra distinctionis : similiter quia principium inteIligendi Sc intellectio tuo ca ratione , qu in nobis distinguuntur, puta lub ratione principi j dc actionis , vel actus primi oc actus.1ecundi transferuntur in Deum , ideo etiam iit quod , hoc ipso quod Deus unus existens illis aequi ualet , exurgat in Deo virtualis di- tinctio dc virtualis multiplicitas inter illa et econtra vero quia ratio ex qua dc sub qua distinguuntur,oc multiplicantur in nobis intellectus non transfertur in Deum nec in Deo reperitur ; cum ratio distinctionis ic pluralitatis intellectuum non sit alia quam finitas c limitatio eorumdem : ideo fit quod quarta uis Deus per unum aequi ualeat pius ibus nostris intellectibus , non propterea exur gere debeat in diuino inteste tu virtualis. multiplicitas te virtualis distinctio. Vnde Not hanc notari Jc haberi velim regulam generalem , ad agnoscendum quando nam dc inter quae admitti debeat in Deo virtualis distinctio ex distinctione de multiplicitate

creatorum entium quibus aequi ualet : Q uando cuinque aequi ualet Deus pluribu S in no

bis realiter distinctis , quae quidem lub ea

226쪽

ito Liber I. de Ente increato.

ratione qui & ex qua distinguuntur, transis eruntur in Deum , Ec in Deo reperiuntur, toties inter illa admitti debet in .Deo virtualis distinctio. urgebis : non potest admitti virtualis illa seu fundamentalis distinctio inter principium intelligendi & intellectionem , quin hoc ipso concipiatur a nobis intellectio ad modum actus eliciti et sed impossibile est a δ' nobis concipi intellectionem Dei ad modum actus eliciti , Io quendo ut in praes-ii loquimur de conceptu theologico & a nobis Theologis formato : ergo, 6cc. Ma ior perse patet , siquidem hoc ipso concipitur diuina intelle etio per modum actus PIofluentis a principio a quo concipitur dustingui. Probatur minor : Qui icit intellectionem diuinam esse actum inelicitum , non potest hoc ipso eam ad modum actus eliciti concipere ; scd scimus nos Theologi , diuinam intellectionem actum esse inelicitum : ergo loquendo , ut loquimur de conceptu Theologico concipere non pcauinus Dei intellectionem ad modum actus eliciti. Respondeo negando minorem et ad cuius Probationem nego maiorem : non enim duo

haec sunt in coria possibilia , puta quod sciam diuinam intellectionem esse actum in elicitum, di quod i iam concipiam ad modum actus eliciti : cuius ratio est , quia concipitur diuina intesiectio ad modum actus eliciti hoc ipso per lioe praecis E quod non nisi per speciem actas eliciti concipitur : iam sic est quod adhue concipitur & concipi potest per spe ciem actus eiiciti, quamlumuis supponamur scire, eam esse a ctum in elicitum ; cum hoc non obstante adhuc illam concipiamus Per speciem actus creati : falsa ergo est illa maior, puta, quod qui scit diuinam intellectione in adium esse in elicitum , non possit hoc iPso eam ad modum actus eliciti concipe IC. a Vnde

227쪽

I. de constitutivo Dei. 2l IVnde dico , quod quamuis intellectus nollernon intelligat diuinum intelligere fore elicitum ; Quia tamen non intelligit diuinum illud intelligere nisi per creaturas me di sconceptionibus creaturarum , in quibus Omne quod concipitur per modum actus secundi concipitur per modum eliciti, ideo fit quod viator Theologus concipiens diuinum intelligere concipiat illud sub quadam ratione quae Se praesentet rem egredientem & a pri in cipio intelligendi elicitam : scit tamen bc intelligit Viator Theologus , quod ille modus intelligendi est incompetens ad intclligenda diuina, quia scit quod diuinum intelligere non est realiter elicitum ab aliquo intelligendi principio siue proximo si te radicetii ; propte Icaquod scit & quidem certo, quod Deus est 1iiugactus & sua actualitas, ut pote qui eis sua per fectio : sed non poteth sub alia ratione intelligere illam dei intellectionem nisi sub tali ratione eliciti ; quia scilicet illam intelligit non in se, sed sub conceptu quem format noster intellectus de nostra, seu creata intcllectione, cui scilicet adiuncta est illa imperfectio quod non subsistat, sed eliciatur ab intellectu , ideoque Oportet quod ita proportionaliter intelligat diuinum intelligere : in quo etiam sensu intelligendum venit quod dicitur ab aliquibus Tho. istis. quod scilicet diuinum intelligere est elicitum secundum rationem a diuino intellectu,

non autem secundum rem.

Obiicies secundo e conlii turicium Dei sub ratione naturae habere , dc feruare debet rationem actus puri: sed gradus intelligendi iubpraeci Sa ratione principii radicalis non habet rationem actus puri ; ergo sub praecisa ratione principi j radicalis non est consitit ut tuus diui

fectionem dicit nulla ulteriori perfectione carentem : sed gradus ille intelligendi iub praecisa Iatione principi j radicalis dc ut virtualiter

228쪽

xu Ziber II. de Ente increato. distinguitur ab intellectione dicit perfectione nae

ulteriori perfectione ea rentem , ipsa scilicet actuali intellectione qua completur: ergo sub praecisa ratione principit radicalis , & ut prae- seindit ab intellectione non habet rationem actus puri. Respondeo negando minorem. Pro quo placet ad dueere instantiam meo iudicio ) irrefragabilem , cui quidem non datur ab authoribus oppositae sententiae disparitas nisi in solis verbis. Quaero igitur num diuina attributa sint perfectiones ipsius diuinae essentiae tanquam eorundem radicis ; Num ipsa diuina eta sentia sub ratione radicis ic principi, radicalis eorum ab iis praescindit in conceptu suo explicito, adeo ut ab illis distinguatur virtualiter penes implicitum de explicitum, ea scilicet importando implicite , non explicite. Iam autem quaero ab iisdem authoribus oppositae sententiae, quare diuina essentia ita praescindens sub Iatione radicis a perfectionibus illis attributa- Iibus non propterea est potentialis, nec amittiti propterea rationem actus puri ; bene quidem ipsum principium radicate intelligendi si vitatualiter & in conceptu suo' explicito praescindat ab ipsa actuali intellectione. Dicunt a dis uersati j quia essentia non est eiusdem lineae eum perfectionibus attributalibus , bene quidem principium radicate intelligendi eum ipsa

intellectione. Sed quid inde diuersirias illa

lineae impeditne, quominus essentia comparetur ad attributa ut ad perfectiones oc actualitates sui r numquid stante illa linearum diuerinsitate essentia esset realiter potentialis , si realiter ab illis distingueretur et quomodo ergo ab illis praescindere pee illas importare in coceptu explicito non dicit nec arguit potentialitatem in essentia stante linearum diuersitate , bene quidem in identitate lineae 3 Certe hoc unum tantum respondere possunt, nisi solis verbis

velint contendere , quod diuina essentia licet

229쪽

ita praescindens nec importans explicite perfectiones attributales , non propterea est potentialis , nec amittit propterea rationem actus puri, quia adhuc illas sibi realiter identi fuat ec implicite imbibit, ad differentiam essentiae creatae potentialis , sicut solemus philosophati de ente in ordine ad verum de bonum rergo simi liter nec principium radicate intelligendi , licet ita praescindens ab intellectione amittet propterea rationem actus puri , aut in se potentialitatem admittet , eo quod non careat illa per modum illam a conceptu 1uo excludentis, sed praecise per modum illam non explicantis. Vnde ad probationem , quamvis absolure Ioquendo negari pollit minor , distinguo tamen , claritatis gratia , maiorem sic : actus purus perfectionem dicit nulla ulteriori perfectione carentem , carentia qua dicitur aliquid alio carere eo quod non habet, Concedo quod actus purus non possit ita ulteriori perfectione Carere : carentia qua dicitur aliquid alio care- Ie eo quod non explicat seu explicite non importat , Nego , quos actus purus non possit in hoc sensu ulteriori perfectione carere, ut patet in exemplo supra adducto de essentia de perfectionibus attributalibus quibus concediis tur carere in hoc secundo. Et ratio huius est, quia per hoc praecise quod aliquid alio solum caret per hoc praeci se, quia non explicat, non propterea induit nec induere potest rationem perfectibilis , nec illud aliud induere potest, Per hoc praecise quod non explicatur. rationem perfecti ui , cum ad hoc opus sit quod se CX cludant a conceptibus , quod quidem ibi non reperitur : ergo cum non inferat praefata carentia rationem per fiuctibilis siue actuabilis in ipso qui caret , nec etiam ab eodem auferre poterit rationem actus puri, si aliunde suppo.

Natur tali S.

Instabu . actus purus debet etiam esse in

230쪽

conceptu suo explicito actus purus , sed hoe ipso quod explicite non importat perfectionem aliquam ulteriis rem , non videtur elle ita conceptu 1uo explicito actus purus, cum videatur e sie in tali conceptu ab hac perfectione denudatus : ergo hoc ipso dc per hoc praecise quod non explicat principium radicate intelligendi actualem intellectionem, non seruat Ia tionem actus puri. Resspondeo negando minorem ; cuius quidem negati ratio est , quia tune conceptus ille explicitus , etiam ut explicitus est non est omnino denudatus a perfectione illa ulteriori, e κeo 1 cilicet quod quamvis illam explicite Maon importet, explicite tamen importat & petit illam implicite & realiter includere & in por- rare ; quae quidem inclusio seu identitas realis& implicita conuenire non pote it, nisi huic quod est infinitae actualitatis 3c actus purus.

Vnde contra arguentem arguo dc retorqueo

sic. Distinctio , seu praecisio quae est lolum penes implicitum & explicitum , explicite ex. cludit di itinctionem maiorem : ergo distinctio, quae est solum penes implicitum dc expIicitum explicite importat realem identitatem eat qui realis identitas tirier principium radicale intelligendi & intellectionem dicit in viro que infinitam actualitatem 3 cum in utroque adun et omnem actualitatem sui generis , putatum actus primi tum actus secundi : ergo prin- cipium radicate intelligendi , ut solum distinctum ab intellectione penes implicitum N explieitum dicit etiara explicite infinitam actualitatem , iubindeque Ec seruat rationem actus puri liue actualissimi etiam in conceptu ex plicito. Obiicies 3. constitutivum Dei sub ratione naturae debet esse ex conceptu suo omnium

perfectissimum : sed gradus intelligendi lubratione actus secundi est in nobis perfectius quid ex suo conceptu , quam idem intelligen-