장음표시 사용
231쪽
ς ι . I. de constitutivo Dei. 2Isdi gradus sub ratione actus p mi , seu principii intellecti ui : ergo intelligendi gradus elle
debet constitutivum Dei sub ratione actus secundi intellectionis , non autem sub ratione
principi j iii tellectivi. Frobatur Minoriperfectioliue perfectivum non pol. st non este ex conceptu suo perfectius quid ipso perfectibili: atqui intelligendi gradus sub ratione actus secondi se habet ad eundem in nobis sub ratione actus primi ut per fictiuum ad perfectibile: ergo gradus intelligendi sub ratione actus secundi est in nobis perfectius quid c X suo conceptu , quam idem intelligendi gradus sub ratione actus primi. Respondeo negando minorem , cuius negati ratio est ; quia ipse actus primus , siue princi pium Operativum , quodcumque illud iit siue in gradu intelligendi, siue in alio gradu habet
esse causa vnriter falis aequiuo ca , quae Unica existens in specie Zc numero potest infinitas producere intellectiones vel operationes di
itinctas numero & specie ; dc licet quantum ad modum significandi videatur actio siue actus secundus perfectior & actualior , quia tamen actualitas illa pra habetur in ipso actu primo ut in principio effectiuo , aequi uoco , uniuersali, eminentiori lc magis uno, inde fit quod simpliciter de in re sit ipse actus primus siue intelligendi gradus sub conceptu actus primi perfectior , quam ipse actus secundas in istellectionis. Vnde ad probationem distinguo maiorem sic perfectio siue perfectivum non potest non esse perfectius quid ipso perfectioili , si sermo sit de perfectibili quod est tale
simpliciter, Concedo : si vero sermo sit de perfectibili quod est potius simpliciter perfectum, ec solum secundum quid perfectibile
nego maiorem; de sub ea de distinctione mino- Iis nego consequentia in . Pro quo notandu est, Mia
illud solum perfectibile dici simpliciter ec absolute perfectibile , quod dicitur tale compara
232쪽
do, ipse potius est propter actum palmum , utpote qui eius est actuale exercitium, ac proinde non tam sui est quam alterius, scilicet actus primi, cuius est actuale exercitium. Ad id autem Nota quod additur, quod ex communi axiomate unumquodque est propter operari, dico, quod lenius huius axiomatis ut bene notat acuti λ1inius noster Caietanus ) non est quod vitum-
quodque sit propter operari nude & seorsim 1umptum ab ipso operante 3 alias suppositu in pro quo iupponit ly unumquodque re quod
est substantia esset propter aliquid accidentale. qualis est operatio in nobis seorsim sumpta; sed lenius huius axiomatis est, quod unum quodque est propter seipsum ut operantem ἱ ac pro inde quod hinc ad summum inferri potest, est, quod ipse actus primus, sitan ut suinptus cumactu lecundo sit perfectior se ipso seorsim sum- pto, non autem quod ipse actus secundus nudere leorsim sui plus perfectior sit ipso actu Primo. Obiicies . in eo praecise conssistit ratio natu rae in Deo di per id constituitur, quod specialiter accipiat verbum diuinu in ex vi procellionis: sed specialiter accipit verbum diuinum ex vi processionis gradum intelligendi ut reductum ad actum secundum : ergo in gradu thtelligendi lub ratione achus lecundi consiliit ratio natum in Deo. Maior est certa 3 cum enim verbum diuinum procedat ex vi processionis ut filius,& Procedat ut filius quia procodit ut similis in natura, debet per conseques in Deo consistere ratio naturae in eo, quod verbum accipit ex vi processionis. ProbatΠr Minor, pio cedit verbum diuinum ex vi processionis suae ut species expressa,vt rei bum mentalc, ut actualis repraesentatio sui obiecti di sui principi j: atqui
haec omnia explicant actum secundum & vlti mu in lineae intellech ualis : ergo specialiter accipit verbum diuinum ex vi procellionis gradum intelligendi, ut redactum ad actum se
233쪽
, 8 Liber II. de Ente mcreato.
Re'. r. retorquendo argumentum contra Patres Salmanticentes , patrem Gonet,& RIios qui eo utuntur contra nostram sententiam.
Nam essentia dc natura diuina in eorundem sententia consistit, non in solo actu secundo intelligendi, sed in omnibus quae pertinent ad gradum intel Iectivum, tam ut essentia quam ut Iadix, Ec tam ut potEtia proxima quam ut actus, Ut pote quae omnia dc singula sunt in eorum sententia omnino indistincta: atqui verbum diuinum ex vi processionis ut verbum non accipit hac omnia , sed solum accipit rationem verbi, quN est ratio conceptus mentalis &specieIex .Pressae consistentis in expressione actuali de in Te praetentatione actuali sui principii dc obiecti. ut patet in nostro intellectu de in verbo menta li nostro: ergo 1i quid coneluderet praefatum ar
gumentum , concluderet quod verbum ex vi Processionis ut verbum non accipit, ieu non ac ciperet totam naturam diuinam, nec totum gradum intellectivum, sed solum partem, quod est haud dubie fallain, militatque contra illorum
sententiam, aeque ac contra nostram Neque va-
Iet dicere, quod ex vi processionis talis, icilicet per intellectum infinitum accipiat verbum diuinum totum gradum: nam si ex vi processionis per intellectum ut sic id non habeat,non sussiciet : sicut licet voluntas infinita producat teraninum substan. talem infinitum subsistentem in natura infinita substantiali , quod est essentia Dei ; quia tamen hoc non habet quatenus
- processio per voluntatem ut sic non est propterea generatio in diuina voluntate. Cave aut C
go qui tale nobis obiiciunt argumentum , ne alienos ut aiunt) agros colentes, proprium n gligere videantur. Unde T Ite*.2 . negando maiorem, quod scilicet in eo praecise conii stat ratio naturae in Deo quod a C cipit verbum ex vi processionis. Pro quo nec non & pro soluenda ratione , quae affertur in νrobationem In arguhaento notandum est , ω
234쪽
Ωuo. I. de consit utino Dei. 2. I
quidem 1erio & diligenter, non ideo dici ver qt bum diuinum procedere ut filium, ut genitum, ut Deum, ut simile in natura ex vi proceisionis, Non autem Spiritum Sanetum, quia ly esse verbum leu 1 peciem expressam quod vi procellio in1ὶ is accipit magis identificatur cum ipsa ratione naturae, quam amor, quem similiter accipit Spiritus lanctus ex vi processionis suae; si namque hoc esset, vere concluderetur de concludi deberet quod praecise consisteret ratio naturae in Deo in gradu intelligendi sub ratione actus iecundi : 1ed ideo dicitur verbum procedere ut Deus, ut Filius, ut genitum, ut simile in natura,
non autem Spiritus Sanctus, quia quamvis conueniat cum amore, in eo quod uterque rcalem habet identitatem cum natura, disconuenit tamen ab eo in eo quod identitas naturae reperta in voluntate diuina cum persona procedente,
est ibi solum quasi materialiter & identice, eo quod voluntas non eis ex propria linea potentia allimi latitia: haec vero ea din identitas naturae eit in verbo seu in persona procedente per in teib et uin omnino formaliter, propterea quod procellus speciei ex pretiae cst per modum similitudinis exprestatae ab specie impressa dc ab intellectu in Ordine ad obiectu in primarium contentum in specie impressa; unde cum generati dicatur N. constituatur talis per hoc quod simi-l itu do quae eam ingreditur comitatur, se habet in i formaliter, Ela non tantum materialiter. vi colligitur ex definitione generationis , con-1equenter fit quod vel bum diuinum, quamvis
quantum ad rationem verbi quam accipit ex vi pro celsionis non magis ident ficetur cum diui na natura quam amor, adhuc tamen dicatur genitus & Filius non autem Spiritus Sanctus, per
hoc scilicet quod quamuis aequalem habeant
identitatem cum ipta natura, non tamen aequa
Ii modo se hab0ntem ad utriusque processione; cum ad processionem verbi siue quae fit per intellectum se habeat talis identitas cum natura Κ χ omni
235쪽
11o Liber II. de Enee Mereato.
omnino formaliter Sc per se, ex quo propterea constituitur talis processio generatio ; e contra veto solum materialiter se habeat haec eadem identitas in processione amoris siue Spiritus sancti. Iam vero quod vera sit praefata doctrina in schola praecipue Thom istarum,& menti Doctoris sancti omnino consona, euidenter colligo eκ his quae habet I .p q. 27 .art. . in responsad I. Primum namque argumentum quod sibi obii cit s. Doctor est istud : quod, inquit,procedit in similitudinem naturae in viventibus dicitur generatum dc nascens;sed id quod procedit in diuinis per modum amoris, procedit in similitudinem naturae, alias esset extraneum a diuina. natura, & sic esset processio ad extra e ergo, dic. cui argumento proposito respondet sic: Ad pri
mum dicendum, quod quidquid est in diuinis.
est unum cum diuina natura ivnde ex hac parete huim unitatis non potest propria ratio acci
pi huius processionis vel illιus, secundum quam
una distinguitur ab alia o Haec D.Thomas, eX quibus contra aduersarios in confirmatione vi praefatae nostrae solutionis subsumo sie: atqui si verbum pertineret ut tale ad rationem naturae& esset magis unum & magis idem cum ipsaxatione naturae quam amor, vere tunc ex parte, Vnitatis acciperetur propria ratio huius proces
sionis & illius, secundum quod una distinguitur ab alia, eontra verba citata S. Doctoris: ergo quod verbum procedat ut genitum,ut Filius, ut Deus hoc minime colligi debet ex eo quod ipsum verbum sit magis unum cum ratione naturae quam amor . siue ex eo quod in ipsaxatione verbi actualis consistat ratio naturae. sed ex eo solum quod unitas quam habet ver
bum , dc quam habet etiam amor, se habet in processione verbi omnino formaliter N per se ut dicebamus , Ac solum quasi materialiter in processione amotis sue spiritus Sancti. Colliges recte explicari conceptum siue constitutivum
236쪽
L de eonstitutivo Dei. 22 Istitutivum Dei sub ratione naturae per esse principium radicate intellectionis substantialis seu subsistentis. Primo quidem recte explicatur per gradum intelligendi ; cum enim ex tribus gradibus naturarum constituti uis, qui sunt esse, Diuere, Sc intelligere,perfectior sit gradus intelligendi, utpote qui explieite importat ec esse de iuere, nec tamen in illis explicite importat ut Vt patet, consequenter fit quod in assignando
constitutivum diuinae naturae, cuius quidem nomine intelligendum venit ens omnium perfe
ctissimum illud assignare debeamus in ipla gra
du intelligendi. Secundo explicatur praefatum constitutivum per esse principium , Psopterea quod explicari debet per ordinem ad opera tionem , in ordine ad quam definitur Ec denominatur natura , atque ita me Iito explicatur per principium. Tertio explicatur per principium radicate , non autem proximum , quia cum sit constitutivum naturae , explicari debet
per illud quod in tali linea principi j est primum , & quod primo concipitur in re in ΟΙ-dine ad operationem , 'bale non est principium proximum , bene quidem radicate. Quarto explicatur per principium Iadicate in intellectionis , de non volitionis, vel alterius
operationis ; quia scilicet prior subinde que& perfectior ae specificativa operatio in e te 'intellectivo est intellectio , post quam di ex qua sequitur volitio , atque ita debet per ordinem ad intellectionem explicari ; tandem explicatur per principium radicate intellectionis substantialis aut subsistentis , ut per hoc differat a creaturis, in quibus Ie- peritur quidem principium radicate intelle
ctionis , sed accidentalis di distinctae realiter a
237쪽
Suanam fuerit mens D. Thoma circa agia ratam disscultatem. . Respondeo, esse praefatae diffieultatis resolutionem omnino consonam menti S. Doctoris,
quod quidem inprimis colligo ex I. p. q. 2 s. Art. I ubi haec. habet: die igitur in Deo salua
tur ratio potentia quantum ad hoc quod es principia , σοῦ IM, non autem sttiautum ad hoc quod est principium actionu, nisi secundummodom int eligendi, prout diuina essentia qua
in se simpliciter prahabet quidquid perfectionis
egi in rcbus creatis, potest consequentes intellissi ct sub ratione actionis is sub ratione potenotia. Haec D.Thomas, ex quibus argumentor sic, ex D. Thoma ibi saluat ut & distinguitur in Deo ratio potentiae siue principi j,8c ratio actionis secundum modum intelligendi sed modus . ille intelligendi habet ex eodem D- Thoma ibidem fundamenzum in re , & quidem idem quod assignari solet in distinctione attributi misericordi e ab attributo iustitiae : Ergo e X D. Thoma distinguuntur in Deo fundamcnt aliter ratio potentiae siue principii & ratio actionis rat qui actio & potentia cuius est actio , sunt unius & eiusdem lineae, ut per se patet: Ergo eκD. Thoma datur in Deo virtualis seu fundamentalis distinctio inter ea quae sunt eiusdem lineae Ergo ex D Thoma datur in Deo virtu lis seu fundamentalis distinctio inter principium radicate intelligendi & ipsa in intellectionem: Ergo ex D. Thoma non habet diuina inteli chio rationem primi in linea intellectuali respectu nostii, bene quid cm principium radi cale intelligendi : Ergo ex D. Thoma non ipsa intellectio seu gradus intelligendi sub ratione actualis intellectionis, habet constituere Deum sub ratione naturae , bene quidem sub ratione
238쪽
Quas. I. de constitui tuo Dei. 213
tione principii radicalis intelligendi. Secundo hoc idem plusqua in insinuat Diuus Thomas I .p. in prologo, q I . ubi dat currit sic :
Post con derationem eorum qua ad diuinam substantiam pertinent, restat considerandum de his quae pertinent ad operationem ipsius, quia
operatio quadam est quae manet in operante, quadam vero quae procedit in exteriorem essessitum: primo agemus de scientia es, voluntate, nam intell/gere in intilligente e l velle involente. Haec S. Docior in quibus cum distinguat iplum Dei intelligore ab ipSa Dei substantia siue natura tanquam posterius a priori, non pote it consequenter sentire, quod ipsum intelligere actuale Dei ut a nobis concipitur ipsum ingrediatur constitui iuum Dei sub ratione naturae. Scio Authores aliquos opposi Nae lententiae Iespondere ad haec, quod ibi totum loquitur de intellectione dc scientia attributali, siue sub ratione actionis & operationis, non autem de intellectione substantiali re qua sit primordiali, quam volunt condi itingui ab ea quae actio etidi attributalis. Hoc,inquam equidem icto ; led pariter icio, mutra multoties dici in voce, quae in re significata per vocem non percipiuDzur zneque en rin vini iam intellexi nec in te iligibile puto quod in Deo intellectio 1 tib ratione actionis sit quasi alia intellectio vici ualiter distrarista ab intellectione subsiste mi etiam ut actualitquis enim intelligere valet actualitatem viti mam in intellectione, non cointellecta explicite formalitate actionis ; pra terrim cum quid quid concipitur actualitatis in diuino intelligere praeci lo conceptu actionis , hoc totum sit actualitas quaedam etiam communis ad genus intelligibile passivum valeant ergo,& hoc per- sua ricant aliis; iiiiiii namque nul quam peIlua debunt, qui id nec valeo nec volo credi re. Dicos aliquando dicit D. Thomas intelligere. Dei esse eius subitantiam, ut in I p q. I Art. . inuo dc aliquando alibi docet, esse eius essen F. 6 ti abi:
239쪽
a24. Liber II. de Ente inerrato. tiam: Ergo praetendit D. Thomas quod & iplare
actuale intelligere sit omnino indistinctum a principio radicali , & quod sit, ut actuale est, ipsum diuinae naturae constitutivum. Respondeo negando consequentiam. In his enim de similibus locis solum intendit S. Doctor stabilire realem identitatem , loquiturque solum in sensu identico ad excludendam distinctionem realem, non vero virtualem seu rationis. Iam vero quod sit hoc unicum intentum S. Doctoris, de quod in hoc solum loquatur sensu, id ego euidenter colligo ex duobus. Primo quidem ex ratione , seu doctrina , qua probat D Thomas in prafato, . . ipsum intelligere Dei eius esse substantiam ; discurrit enim sic :
Si intelligere Dei siset aliud quam eius substan-
ria , oporteret ut dicit Philosophus in I 2. --
taph. aeuod aliquid aliud esset perfectio aetus substantia diuina, ad qάod se haberet substan-rin diuina sicut potentia ad actum in Deo au rem non est forma qua sit aliud quam suum
esse , ut βupra ostentium est. Haec D. Thoms, ex quibus subsumo siciat qui distinctio requisita ut
se habeat substantia ad intelligere vel ut potentia ad actum , non est distinctio solum vir tualis & rationis , seu pines implicitum Zc ex Plicitum, ut patet abunde ex dictis supra; sed est distinctio realis, aut quae se, habeat per modum excludentis & exolusi : ergo identitas , de qua intendit loqui s. Doctor, dum dicit quod intelli e te Dei est eius substantia vel essentia, est identitas excludens solum realem distinctionem , non vero distinctionem rationis de ad modum implieiti & expliciti. Quod confit mari potest ex his quae habet in eaacm I .part. quast. I s. art. . ubi haec habet: Ad secundum dicendum quod quia essentia Dei est eius intclligere Sc velle, Ecc. ex quibus sic subsumo et atqui ex ipsis etiam authoribus oppositae sententiae non est essentia Dei suum velle, nisi
idemice & per exclusionem realis distinctio-
240쪽
nis : ergo cum eadem serie & codem tenore verborum loquitur ibi D. Thomas de intelligere & velle, nec etiam nisi identice Ec per ex clii sionem realis distinctionis identificat ibi essentiam cum ipso intelligere.
Vtrum ratione distinguatur in Deo conceptus essentia a conceptu natura , quod nam in hoc casu sit euM assignandum consiliuiiuum. REJondeo , conceptum essentiae ratione diis
stingui in Deo cum fundamento in re a conceptu naturae 3 quod quidem ex duplici colligo fundamento. Primum est, quia ubicumque fundamentum est ponendi inter aliqua ordinem quasi prioris N posterioris , esst etiam fundamentum distinguendi : Iam sic est quod est fundamentum intelligendi in Deo Don ceptum essentiae dc naturae cum ordine virtuali.
prioris & posterioris ; tum quia prius est quod aliquid concipiatur in se , ad se & quali sibi
de cons. quenter sub conceptu essentiae . quam quod intelligat ut in ordine ad aliud & con .s uenter sub conceptu naturae, quae talis dicitur in ordine ad Operacionem, cuius est radix, tum quia prius unumquodque concipitur sub conceptu di genere causae formalis , qua scili- cet unumquodque constituitur in suo esse , quam sub genere causae essicientis : quippe quae in actuat nate formalis causae fundatur , cum Vnumquodque operetur in quantum est in actu ; unde eum eo ne eptus essentiae reduca: ut