장음표시 사용
301쪽
1 o Liber II. Re ente increato.
di argumenti: ad teritu in vero distinguo maio- Iem sic. Actio quae terminatur ad actionem nostra in , non attingit effectus nostros, nisi in quanis tum mediat actio nostra ; si ad actione innostram terminctur complete & tanquam ad terminum q&ι, Concedo maiorem ; si autem incomplete tantum terminetur ad actionem nostram , & tanquam ad terminum quo , Nego maiorem ; oc lub eadem distinctione minoris Nego consequentiam. Ratio aut cm huius soluatio ii. Sic ii, quia cum actio nostra non sit propter seipiam sed propter ei clum siue terminum ad quem per te ordinatur de a quo habet specificast, non potest per consequens complete terminare actionem aliquam nisi prout habet adiunctum P Ini: num, quem producit,& cum quo habet, quod ad ini. gret unum terminum oui rimo non attingitur actio nostra ut effectos alterius actionis . nili quia cffectus Je terminus suus per eandem actionem attingitur . utpote qui est primo dc per se ac principaliter intentus, actio vero non nisi propter c Techum intenditur & attingitur ; unde quamvis concessum fuerit & omnino concedi deheat, quod actio aio fira qua nostros ponimus tactu ii . 2Pectu ipsius actioniς Dei terminus si eius , inquantum scilicet actio illa Dei, x: pote cum De Oidentificata, est ens per cirentia in , δc conte queu er caul χ actioniς nostrae, quae est ens perparticipationcm ; cum hoc iam. stat . quod adhuc praefata Dei achio immediate attingat effecius noli ros, cum non terminetur ad actio nem nostram complete & rati quam ad termi num qu Ged potius tanquam ad aliquid , quod eum ei fectu a nobis pio ducto unum ad inte grat completum terminum respectae huiusmodi actionis Dei.
302쪽
Ωuas. V. de omnipotentia Dei. rQuanam fuerit mens D. Thoma dν sanctorum Patrum circa agitatam dissi
cultatem. Respondeo. & sanctos Patres de D. Thomana omnino fauere praefatae nostrae conclusioni ; de quidem ex sanctis Ac antiquioribus patribus, occurrit imprimis Clemens Alexandrinus . in
oratione adhortatoria aduersus gentes, ubi haec habet : Ipsim Dei sitim volunt s est mundi creatio, sola voluntate ille operatur , ei&s solum melle facti m esse consequitur : Haec ille,
ex quibus euidenter sequitur esse operationem Dei ad extra identificatam cum Deo, cumst idem ac vo itio , nec detur potentia media, vel operatio alia media. Idem doe et Basiliu lib. a . contra Euncmixm ; ubi in principio hae e habet: Creatio in creatore est; quod vero crea
tum es , non nisi post creatorem est. Hoc idem
docet & D. Augustinus serm. Ial de tempore ubi sic loquitur: Calum, tcrram, mare. homsnes
atque omnia an malia is reptilia, non ali Looperti actu, sed solo verbi creati it imperio. Ide . insinuat D. Damascenus lib. t . de fide, cap et s. ubi hae leguntur : Procreans o conbere anso procurans ipfM potentia , nihil aliud squam bona ipsim voluntrus. Idem habet Theodoretus tib 4. de natura ct mundo, ubi sic dis- .
currit : Euod aliis artificibud sunt o materia ct infir mentum, tempusque prater ea ct conficiendi opera, ipsaque ars, o exactisma di-lisentia, hoe es ipsi Deo sola unicaque voluntas e facile illi fuerat mictes mille orbes producere, quandoquidem ipsum velle multo omnio moperum est facissimum. His concinit & consO-gat Richardus lib. 2. de Trinitate, cap 2 . ubi habet: Eius facere, est isse sieri velle, tandem hoc idem similiter docet Iulius Africa laus c. I. N a iu
303쪽
tyx Libὸν II. de Ente increato. in Genesim, ubi itari. Deo voluisse creasse est. ergo
cum ex patribus per suum mei velle praecise sumptum agat, faciat, Producat, procuret, eo seruet Deus ad extra, euidenter sequitur actionem Dei ad extra esse Deo formaliter immanentem , subindeque & cum Deo identificatam , cum eius velle sit haud dubie Deo &. in
Deo immanens. ., 'Iam vero quod ita similiter sentiat D. Thomas, praeter quam quod euidenter sequitur ex his quae adducta sunt supra ex S. Doctore iuresponsione ad obiectionem, ubi expressis ter in minis docet praefatam Dei actionem esse aeter nam, potest praeterea colligi ex his quae docet 3.ρ.q 1 3.crt. 7.ad primum ; dc q. 3 3 art. a. in
corpore; dc g. 2 s .art. I. ad secundum dc tertium argumentum ; tum l. I. contra Gentes, cap. 3 3.
ratione 4. & in aliis pluribus suae doctrinae
locis. Dices , doeere D.Τhomam I. p. q. 23. art. 2. ad i. quod actio Dei ad extra transit ad creaturas, & q. I o s. art. s. ad a. docere, quod eadem actio procedit a primo ic secundo agenter sed haec verificari non possunt, si actio Dei ad extra sit identificata cum Deo & in Deo for maliter immanens: ergo non ita sentit S. Doctor de actione Dei ad extra. Re*ondeo negando minorem; haec enim rectε velificantur etiam in sensu & iuxta mentem S. Doctoris, quantumvis ita sentiat Zc sentiamus de actione Dei ad extra ; ad primum siquidem ubi dicit D.Thomas quod transit actio Dei ad extra ad creaturas, hoc intelligi debet de ab eodem intelligitur secundum dicta in coria Ore, non quantum ad ipsam entitatem de actu itatem actionis, sed ratione solum effectus producti, quem quidem cx ira se fc in creaturis po-nir; in quo differt actio Dei ad extra a praedestinatione sicut & ab aliis actionibus purε immanentibus. quae etiam ratione producti ter mi. non transeunt ad extra,vi docet idem S. Do- ctor
304쪽
Corostarium de pramotione , sec. 1
ltor in art. a. q. 2 3. eiusdem I. p. ad ali ad vero quod in argumento obiicitur, ubi dicit D.Thomas, quod eadem actio procedit a primo Sc secundo agente , dico hoc intelligendum eme leab eodem intellig1,taliter quod eadem quidem Notcactio nostra procedat a primo & secundo agente , sed non eodem modo : a primo namque agente procedit ut effectus ti terminus alterius actionis increatae , quae est in Deo dc cum Deo identificata , a nobis vero siue a secundo agente procedit ut actio & egressio immediata, qua creatura Operatur , ut expresse docet idem
S. Docto a in questionibus diffutatis quaestione
de unione υerbi, ubi dicit actiones esse multi inplicandas , si naturae & principia multiplicentur, nec posse correspondere actionem unicam duplici naturae, etiam F una moueatur ab altera. Haec S. Doctor.
Notam dignum. Et a Thomissis pracipuὰ pro stabilienia pra-
motione , se tu materia de auxiliu
omnino annotandum. Hoc quod Lectori propono Corollarium, propono post eam visam & meditatam, quam supra exposui doctrinam , de identi te ac immanentia actionis Dei ad extra in ipso Deo te cum ipso Deo o ex hac enim doctrina, quam propterea ne dum ex principiis tribus euidentibus euidenti consequentia deductam, sed de expressis sanctorum Patrum authorita N a tibus
305쪽
dis 4 Liber II. de Ente mcreato.
tibus munitam volui, intendo probare & manifeste ostendere , omnino sequi admitte dam fore praemotionem siue concursum Dei ad actiones nostras praeuium , etiam aduers 1iis dando , quod plures ex illis inintelligibile elamitant in tali prae mouente concursu , quia scilicet plures ut plurimum non nisi a limine Thom istarum salutant doctrinam , nec intra ingrediuntur , ut penetrent. Aiunt siquidem
aduersari j , in intelligibile esse dandam esse Praefatam praemotionem , quia inint; lligibile est quid sit, & in quo consistat ratis praemotio, cum intelligi nequear, esse illam stabiliendam in qualitate aliqua motiva aut motione Virtuosa , ut volunt communiter Thomistae, recepta realiter in causa secunda ; tum quia qualitas illa aut virtuosa motio , Ut pote in nobis recepta , est productum accidens, & consequenter terminuq diuinae actionis , quae quidem actio sicut te ipsa sum ciens fuit ad extrahendam talem motivam qualitatem ex nihilo, ita a fortiori tam ciens erit seipsa ad extrahendum v. g. consensum ex voluntate nostra,
quae iam supponitur in actu primo potens atque completa, atque ita inutilis est,& erit talis superaddita motio virtuosa , aut mouens qua
litas ; tum quia, inquiunt, in intelligibile est quo iure & qua ratione illa qualitas mouens de
Praemouens, Ut pote accidens & consequenter
debilissimae entitatis , esse possit tantae virtutis& rantae essicaciae & activitatis , ut Omnino in- fallibiliter extorqueat consensum voluntatis nostrae liberrimae : tum denique quia intelligi nequit, quod adeo minuta & diminuta entitas , qualis est qualitas illa , siue accidens mo-inns dc prae mouens , tantae sit uniuersalitatis in attingendo effectum suum . ut ex bendat se& ad substantiam & modum actus , hoc est ad faciendum quod be agρmus & quod libero modo agamus, ut dicunt communiter Thomistae ad
componencam libertatem nostram eum huiusmmodi praemotione. Ita
306쪽
Ita aduersari j praefatae nostrae praemotionis,
ex quibus concludunt, non propterea recurrendum esse ad praemotionem, siue prae mouentem Concursum, ut habeatur concursus creaturae re
Caulae iecundae sed hunc sussicienter haberi, hoci plo quod intelligitur concurrere Deum cuna caussis secundis, quod quidem, inquiunt, pater, verificari fine omni concursu praevio leu praena Ouente. Eo ergo fine hoc ego propono & ap-YOno Corollarium , ut ex doctrina quae litonis P Iaecedentis, quae haud dubie certissima eli Sctrita apud Sanctos Patres, ipsis probem aduersariis, dc quid c m. meo iudicio, conuincentissime ) omnino a amittendum tore concursum Dei praeuium ad actiones nostras, etiam aduer sariis dando nec tamen concedendo quod in- intelligibile sit, consiliere praeuium illum re
Praem Oucialem concursum in praelata qualitate aut virtuosa motione in nobis realiter recepta;
dc hoc unum cum illis suppo i. endo, quod scilicet vi a Sat caula secunda, debet de Deus agere; ec quod ut habeatur concurius creaturae debet dc Deus concurrere. Hinc enim sic eiticaciter arguo dc probo sequi in Deo concur tu in praeuium ad actiones nostras.
- Quod se habet ad actiones noruas ut ad effectum, non potest non esse Prtauium ad ill R. , tu is ssed actio siue concursus , quo agit Deus dum agimus ae habet ad actiones nostras ut ad este 42 st , ctum: Ergo praefam ei concursus, quo agit dc Dis timconcurrit Deus dum agimus non Ρο ς ix n*Π Eu, et smesse concursus praeuius ad actione, nostras' Dbi hyχ- Maior patet ex termini S. Proba ur Minor , ens seium ad per essentiam non potest non se habere ad ens per participationem ut ad effectum ; ted actio
qua agit Zc concurrit Deus dum agimus, est ensper essentiam ; cum tamen actio nolita sit enstantum per participationem : ergo actio qua
agit sc concurrit Deus dum agimus se habet ad actiones nostras ut ad effectum. Maior palet ex iciminis. Probatur Minor , quoad primam,
307쪽
de qua sola dubitari potest. Actio identis eata
cum Deo Zc in Deo formaliter immanens non potest non esse ens per essentiam sed actio qua agit Sc concurrit Deus dum agimus , est actio identificata ciam Deo sc in Deo formaliter immanens : ergo actio i Ila qua agit Sc concurrit Deus dum agimus, est ens per essentiam .Maior Patet . ex terminis. Probatur Minor, demonstratum fuit supra ex tribus expositis.& omnino manifestis principiis, nec non Sc expressissimis sanctorum Patrum aut horitatibus , actionem, qua agit Deus ad extra, esse identificatam cum Deo & in Deo formaliter immanentem : sed actio qua agit Ec concurrit Deus dum agimus est actio ipsius Dei ad extra, eiusque correspon dens diuinae de executiuae potentiae: ergo actio illa qua agit Ec concurrit Deus dum agimus est actio identificata cum Deo dc in Deo formaliter immanens rergo actio qua agit & concurrit Deus dum agimus, est ens per egentiam, cum tamen actio nostra sit ens tantum per participationem : ergo actio qua agit dc concurrit
Deus dum agimus, se habet ad actiones nostras ut ad effectum : ergo actio qua agit & concuria iit Deus dum agimus est praeuia ad actiones
nostras: ergo cum ex ipso etiam aduersariorum
ore admittenda sit praefata actio , qua scilicet
agat lc concurrat Deus dum agimus, velint no lint , admittere coguntur concursum Dei prataurum ad actiones nostras,& quidem prioritate causalitatis, de quo est quaestio. Quia ergo tam facilis tamque plana est via haec ad hunc stabi
liendum concursum causalitate protum , placet hic aliqua resoluere pro Corollari j complemento , quae possent aduersari, in contrarium x nobis obiicere. Igitur Dicent 3. quod concursus , qui requiritur praeuius, requiri iur ad efficaciter Se in fallibiliter determinandam voluntatem nostram; sed ex vi huiusmodi actionis identificatae cum Deo non potest eisicaciter determinaIi voluntas noctia ἔ
308쪽
sra r ergo non potest huiusmodi actio identi- ficata eum Deo vicibus fungi concursus pra uti. Probatur Minor, non potest voluntas ex intrinsece indifferenti reddi intrinsece determinata per aliquid extrinsecum : sed huiusmodi actio Dei utpote in Deo immanens manet semper extrinseca voluntati nostrae. ergo ex vi huiusmodi actionis identificatae cum Deo non Iotest emcaciter determinari voluntas no
Respondeo negando minorem e euius Ialio
est, quia ut notat D. Tuomas 1 l. q. 46. art r.
ad Io. aliter philosophandum est de actione cuius principium est naturalis aliqua forma, Scaliter de ea quae est per voluntatem; cum enim principium huius sit id quod conceptum est at que prae definitum, consequenter fit quod sicut separari potest exinde actio ab effectu quantum ad durationem adeo ut sit aliquando actio, nec tamen adhuc sit effcchus, eo quod scilicet quod conceptum 5c prae definitum est non habet quod sit effectus pro omni tunc , pro quo est actio, sed pro certo ic determinato tempore, ita similiter & exinde sequitur quod separari possit actio ab effectu quoad ubi cationem, ut ita loquar adeo ut sit actio in Deo, 3c sit dc ponatur
effectus in creatura. Vnde ad probationem distinguo maiorem sic: voluntas nostra non potest ex indifferenti reddi intrinsece determina. ta per aliquid extrinsecum , non potest reddi formaliter, Concedo: non potest reddi essicienter,Nego. Causa namque essici ens ut talis di ex natura sua petit esse extrinseca rei ad quam comparatur ut causa ; 8c ita cum concursus ille. Praevius non exigatur ad determinandam voluntatem nostram , nisi in genere causae essi cientis , eo quod scilicet voluntas reddi de-het de redditur formaliter determinata per determinationem suam , quae scilicet ab ipsa oritur vi essicienter applicata per concursum
Psaeuium,consequenter fit quod possit actio illa
309쪽
13 P. Liber II. de Ente increati. Dei licet ita in Deo immanens fungi vicibus
concursus praedeterminantis, dc extrahere vo Iuntatem ex statu indifferentiae ad statum de terminatum, quantumvis sit nobis extrinseca. .masime cum ly extrinsecum talis sit naturae in Praeia in Dei actione , quod in ea adhuc vivi, mus, movemur, & sumus. Dicent a. si hoc ita esset, quod exivi actionis identificatae cum Deo & consequenter distinctae realiter ab actione nostra, eliceremus nos actiones nostras , daretur tunc actio adactionem e sed solet con muniter concedi apud Philosophos di Theologos , quo non datur actio ad actionem : ergo non elicimus nos actiones nostras ex vi actionis identificatae cum Deo Sc distinctae realiter ab actione nostra ; ac proinde nec potes praefata actio vicibus fungi concutius prae vij., Resipondeo distinguendo minorem : sed communiter conceditur , quod ad actionem non . datur actio, quae sit eiusdem generis & Ordinis, Concedo minorem et quae sit diuersi & superioris ordinis , increata scilicet dc diuina , Nego. Non igitur ad actionem dari potest actio, quae si eiusdem generis ic Ordinis, quia omnis actis est per se ratio operandi ipsi agenti, & est id, quo agens fit formaliter operans, quod dicia non posset, si actio praesupponeret aliam actionem in agente , a qua e siet & mediante qua ab agente oriretur : nihilominus quia actio haec habet adhuc rationem entis creati ic par-
Iisipati ordo in quo habet quod sit pet se
ratio operandi est ordo inferior de dependens, proptcrea fit quod actio illa debeat adhuc caα- sati a Deo qui est supremum agens dc causa supremi ordinis , ac proinde quod subsequi de-heat ad actionem siue causalitatem Dei tan-qMam effectus qius , & sic respicere praefatam Dei actionem, ut aliquid prius. & prioritate .causalitatis praeuium ad ipsam ; unde ulterius
sequiuis actionem illam nosiam tala di acti
310쪽
nem, seu rationem operandi, de effectum, sed rei pectu diuel unum , eit enim ratio operandi respcctu nostri, qui Per eam nostras exercemus potentias & facultates ; sed est simul & ie mei effectus respectu actionis Dei , quae cum sit identificata cum Deo di consequenter ens pere isentiam,non potest non attingere omnia Om nino creata entia ad mod*m effectus. Dieent s. si actio qua agit de concurrit Deus dum agi mos aut acturi sumus rationem haberet concutius prae vij ad actionem nostram, sequeretur quod respectu causarum quae bordinantur non unica tantum corresponderet is
actio, sed alia & alia : sed hoc est contra commune pnilosophorum dictum , etiam Thomi- 'starum , qui communiter asΙerunt. quod haec eadem actio quae oritur a nobis , etiam a Deo . oritur : ergo praefata actio qua agit Sc concurrit Deus, dum acturi sumus fungi non potest viei-bus concursus praeuii.
Re Jondeo negando minorem ; quin imbPhilosophorum princeps , ipse scilicet Diuus
Thomas eius oppositum expressissime docet , idemque ter aut quater repetit in uno de eo
dem loco, nimirum in quastionibus dissputatis
quastione de unione verbi, tum iu AUMmen ro sed contra , tum in corpore , tum in resipora sone ad undecimum argumentum , tum de
nique ad decimum quartum , ubi expresse ' dicit de docet : Motiones esse multiplicandas, , si natura is principia multiplicentur , γ non / posse correspondere et nam solam antionem ampsici natura , etiam si una moueatur ab altera. Haec Doctor ille noster Angelicus , quibus suppositis , iam ab aduersariis quaero , num causae dicantur sub ordinatae , quando una mouetur ab altera 3 led dicit Diuus Thomas non posse unam solam actionem cortei pondere duplici naturae siue principio ; quam vis lina moue tur ab altera ergo semii haud ζ. sanctua Doctor, esse actiones multipli-2. . si is candast