H. Grotii De imperio summarum potestatum circa sacra : commentarius postumus.

111쪽

s o De Imperio summarumcte. At meri Ministri est actiones producere non congeneres , sed tales quae pri cipalis causae actionibus inserviant. Unde apparet ejusdem actionis nomen proprie quidem , sed proportionaliter tribui Principi & Uicario. Rex enim vere imperat jusque dicit: vere quoque imperat jusque dicit Praeses, etsi non pari jure: at principali causae & mero ministro actionis ejusdem vocabula non nisi per tropum ac commodari r quo modo Pastores dicuntur servare homines, remittere ac retinere peccata. Quae restant regiae Christi actiones με πν eis ανΘearam, Iraecipue consistunt intuenda ac liberanda ab hostibus; ordinanda quoque & ornanda Ecclesia:& ad providentiam recte reseruntur. Sicut autem

DEΙ universalis providentia quae cunctis rebus invigilat, quanquam ipsa per se es . ctis disponendis & exsequendis suffciat,

tamen ad demonstrationem multiformis sapientiae Summis Potestatibus utitur tanquam Vicariis ad conservandam ii iam communem hominum societatem ;unde & iisdem potestatibus Deorum tribuitur appellatio ; ita & specialis illa Christi providentia pro Ecclesia excubans Vicurias sibi. adsciscit easdem potestates verae fidei patronas , Christum

112쪽

Potestatum Hrea saera. g tostulantes,quibus ipsis Christus suum quoque nomen impertit. Hi sunt Reges &

pote satis absic tam impia cogitatio sed

Vicario jure. . Quomodo & illud sume idum Bohemicar Consessionis , Μagistra tuum communem esse cum Igno potestatem. QVare cum non pugnent m neq; MajestatemChristi dedeceat,prqcipua regni per se caetera partim per se par tim per alios exsequi sicut & Angelorum opera eum uti certissimu est sequitur te restre imperium etiam qua sacra curat,nia hil coelesti ac divino Christi Imperio obstare. Hic autem monendi sunt ne pro Christo Rege Regum o Domino do- oratia minantium presbyteria nobis & Synodos .

supponant; & quod Christi unius est proprium αγιν τ βααλεω id ad eos transferant

coetus,quos & ordinis necessitasA divini juris auctoritas Regibus subjicit. Sed quoniam in Sacris Literis & historia vetere partim pastoribus, partim Ecclesiis, regimen tribuitur quoddam, vide

mus quomodo hoc regimine non evertaturSummarum Potestatum regimen. Hecres ut recte intelligatur, distinctionibus quibusdam uti necesse est,ne vocum simia F litudo

113쪽

s 1 De Imperio Summarum It udo in re disimili nobis imponat. Regimen omne aut tale est, quo dato maneat in eo qui regitur juris libertas, aut quo dato ea libertas non consistat: Prius regimen iis competit, qui praesunt,ut Tacitus loquitur, auctoritate uadendi, non jubent poteflate, ut Medici, Iurisconsulti, Consiliarit,in rebus haud omnino necessariis. Regimen,quo posito tollitur ii reas, juris est aut declarativum, aut constituti vum : & constitutivum aut jure consensus, aut vi Imperii. Haec distinctio ex modo oritur introducendae obligationis. Qui declarative regunt, non obligant proprie, sed obligationi occasionem praebent qua tenus notitiam alicui imprimunt quae o ligationem parit aut auget. Ita medicus aegrotum regit ostendendo quid ipsi exitiale sit, quid ad sanitatem consequendam aut retinendam necessarium: quo intellecto,aegrinus hoc amplecti,illud fugere tenetur,non ex jure quod in ipsiun medicus habeat,sed ex lege naturae,quae unicuique curam vitae atque incolumitatis suq imperat. Sic moralem ac civilem vitam regunt

Philosophi, ostendendo quid honestum sit,quid filus populi requirat. Eodem recte reseras annuntiationes quas legati aut praecones a Summis Potestatibus missi sub-

114쪽

Potesatum eirea Sacra. 8 3 subditis faciunt. Tam vero suasori u quod diximus,quam istud declarativum sub uno

directipi regiminu nomine solent comprehendi : ae quo disteri constitutivum, quod ex consenseusin Imperio nascitur. Constituti vum quod ex consensu oritur regimen,ad eos qui cosenserunt quod attinet;vim ob ligandi habet ex lege naturali, quae pacta vult servari . de iis scilicet rebus quae inj re ac potestate erant paciscentium. Qui vero non consenserunt,i hi directe non obligantur:indirecte interdum si tria con currant et Primum, ut ipsi quoque pars sint

alicujus univcrsitatis: alterum, ut major pars universitatis consenserit: tertium, ut aliquid constitui ad universitatis conse vationem,aut certe ad statum ejus meliorem sit necessarium. Haec enim si adsint,

obligantur singuli non ex jure quod major pars in ipsos habeat tanquam superior, sed ex illa naturae lege, quae vult partem omnem qua pars eu ordinari ad bonum totius: quod bonum saepe sine aliqua spectili determinatione non potest haberi, neque ista determinatio essestim habutura est , si quae pluribus placuerunt, ea

paucis liceat rescindere. rene comites itineris, navis unius, negotiationis ejus dem participes, item collegae, tenentur

F i stare

115쪽

stare decreto partis majoris,in his dumta- . xat quae determinatione aliqua indigent,& ad eam pertinent communitatem, cu--. jus ipsi membra sunt. Imperativum Vero regimen ex vi intrinseca supereminentiae suae obligat. Ejusmodi autem regimina,ut . ante indicatum est, sunt aut suprema, aut insta supremum collocata & haec iterum aut ex supremo emanantia,aut aliunde ortum habentia. Imperium subsupremo colloc tum & non ex supremo ortum habens, quod quidem ordinarium sit & permanens ac primitivum st unicum Patrisfamilias,unde originem ducunt, regimen Padagogi & tutoris. Extraordinaria autem Imperia quondam in veteri foedere habuiste certum, quibus hoc ipsum DEVS singulari oraculo concessit.Ea vero quae a supremo emanant Imperia,aut simul obligandi agendilue' jus accepere, ut Praetura, Proconsulatus,

aut obligandi tantum, ut potestas delegati: Sine obligandi autem jure nullum est Imperium. Est enim hic Imperii essectus quasi naturalis. Iam quae dicta sunt ad Pastores

Pet. 3.3. & Ecclesias applicemus.Vetantur a Christo Apostoli, ab Apostolo Presbyteri sive

Pastores πτακυρονωπ-neque tantum . m vomo, quod Regibus tribuitur Luc.

22.23. sed di , quod distinctum

ab altero

116쪽

Potesatum circa Sacra. 8 3

ab altero tribuitur et is, Matth. 2 o. 23.Marc. I.q2. Μεγάλων ergo nomine Principes intelligendi,quales fuerunt Ethnarchae Iudaeorum,quos W3, ας dictos videre

est apud Josephum '; unde lux dicti apud ,

ergo & qualeSummarum & quale inferio- .rum potestatum jus est, adimitur pastoribus, sequitur illis omne Imperium adimi. Coactionis usum omne ipsis interdictum, 7 vel illud Pauli satis evincat: quod vult Spiscopum non esse πλη--. Hinc Chrysosto- I 3 3 mus; homos a file fuerit abductia, multa imminet Sacerdoti patientia industria adhortationis, quia non potest errantem vi reducere, sed persuadere conabitur,ut ad bdem rectam revem latur. Sed nec obligare quemquam per modum In miΡastoribus datum est divi

Graeci. Et Chrysostomus dat Regibus, Episcopis adimit, non tantum αναγκη, sed senis: Christus ipse statum suu niservilem respiciens ut erat ν nλου λα-ς- ,negat Regnum fluum esse de hoc mundo, negat quod minus est, se judicem constitutum; ΦΑd ejus autem status exemplum vocavit Apostolost unde Chrysostomus, Non est, inquit, nobis data talis potestas, ut auctoritate o. . sementia cohibeamus homines a delictis. Et

117쪽

's 6 De Imperio Summarum Bernardus; fletis ego Apostolos judicandos lego, sed ipse judicantes noue lago. Ostendunt idem tituli quos Pastoribus

Sacra Scriptura tribuit ; vocantur enim legati, nuncti, nacones. Legatorum autem, nuntiorum & naeonum non est suo Imperio quemquam Obligare, sed alienum Impe- Iium notum facere. Ad docendum constituti

sunt Pastores, inquit idem ille Chrysostomus,uκ - ἀρ --ὼς α νουαν. Mandati quo 3.1ε que formula facit huc. Jubentur ιρqμt qβ audierunt,tradere qua acceperunt, ultra nihil. Ipse Apostolus de riginibus quia nullumi. e. . mandatum habebat aut Imperium Domini, n hil imperare audet, consulit tantum,simul declarans si quae contra faciat, eam nihil peccaturam. Et Corinthios admonens ut 3 ς' ' 9 7 '' extraordinaiia quadam liberalitate Hierosolymitas juvent, addit μωγnM. Cujus causa est in eo quod praecedit,

8 Regimen ergo quod Pastoribus trihuitur, cum dicuntur υMQ, 37

aut ad mere suasorium aut ad declarativum genus referri debet. Quare sicubi Apostolii. rizz. i. aut Pastorei legu0 tur imper se, interpresea Tim. s. i . tandum id est per eam figuram qua remit 'IAS. ,b. s. tere dicuntur & retinera peccata, hoc est re- Pet. 3. meis aut retenta declarare. Neque aliter sumen-

118쪽

Poresatum circa Sacra. 87sumendum illud quod Ieremiam DEUS

a se constitutum dicit ad regna exscinde . da, laoc est ad pronunciunda regnorum excidia. Sic & in il)a Apostolorum Seniorum MFratrum Epistola ad Ecclesias Syriae &' I Ciliciae verba liaec sinu BM-, simili

modo sunt exponenda: non enim novum

Onus imponitur Christianis, alioqui enim sequeretur scoriari ante hoc decretum liacuisse et cum ejus quoque rei abstinentia iisdem oneribus accenteatur e sed declaratur quod sit Christianorum ossicium e lege divina, quae actiones liberas ad ali rum salutem promovendam vult dirigi, &offendicula anxie viviri. Jam vero Iudaei, quanquam proselytos propiore quodam affectu amplexabantur, soliti tamen ut eη ipsorum libris apparet, ferre etiam alios . ex gentibus, dummodo ea instituta serva- trent, quae DEVS dederat Noae filiis; in quibus & hoc erat comprehensum, ne quis suscato aut sanguine pesteretur. Contra vero si quis ea praecepta in commune dat

humano generi contemneret,eum omneS

hostem ducebant publicum, cum quo ni hil sibi ne humani quidem juris com-- ne existimabant.Nam Cananaeos quoque& vicinos ipsis populos internecioni de votos arbitrabantur non aliam ob cau-

119쪽

gg De Imperio Summarum sam, quam quod istius generis praecepta violassent. Quare & Apostolorum aevo . cu legem ritualem abrogatam a Christo nondum possent intelligere Iudasi, aliter

existimare non potuerunt, quam gentes illis caeremoniis, quae toti humano generi praescripta erant, non minus quam se Israeliticis legibus obligarit ideoque ab iis

institutis recedentes, hostiliter erant aversaturi: quod cum magnum esset futurum

impedimentum propagando Euangelio, tenebantur sane gentiles ad tempus ea in reJudaeis obsequi: ideoque postquam de sperari coepit de plerisque Judaeorum ad νψὰhh- Christum adducendiis, hoc onus sine ulla' a8o. abrogatione sponte sua per occidentisEcclesias evanuit; quia scilicet vis obligandi non nisi ex illa,quam diximus, divina lege cρη- φ- 3 pendebat, quod speciatim in causa Idolo thytorum ad Corinthios explicat Paulus.1 o. De Ecclesia nunc agendum est. Huic quoque nullum Imperium divino jure concessum est; Imperii instrumentum gladius, quo nomine Paulin Apostolus ut &Juris

consulti intelligunt illud quod

h...t. '' - Vocat Aristoteles. At Ecclesiae armagis p. a. io. ca alia non sunt, neque alium gladium aDE O accepit quam stiritualem, Verbum scilicet DEI. Quin ejus πιώναρ non est in mur

120쪽

potestatum circa Sacra. 89 in terris, sed in Caelo. Agit ergo in terris Ecclesia non ut municeps sed ut inquilinat Inquilinis autem Imperium non debetur. Quando quidem Ecclesia coetus est di vina lege non permissus tantum,sed & in stitutus se adspectabili coetu loquor sequitur ea omnia quae cinibus legitimis

naturaliter competunt, etiam Ecclesiae competere, quatenus adempta non pro

bantur.

In his autem est etiam regimm constitu- Iq. tivum , quod ex consensu appellavimus. Exempla duo afferemus. Abrogata Sab- col. 2. 16.bathi lege in libertate erat Christiano rum quam vellent temporis sui partem, dum ne infra justam proportionem s divino cultui segregare. At cum is cultus ex Christi praecepto quandam piorum con

gregationem requireret, non poterat ea

temporis pam nisi communi placito determinari. Ita praeeuntibus Apostolis, consentiente Ecclesia, dicata est sacris conventibus prima Sabbatorum, quae & in memoriam resurrectionis Dominica dies te dicitur. Alterum hoc est; cum Apostoli i. pares non essent inspeetioni pauperum, Ecclesia suadentibus Apostolis instituit munus Diaconorum, simulque elegit personas quae id muneris obirent. Vtrobique