H. Grotii De imperio summarum potestatum circa sacra : commentarius postumus.

91쪽

6o De Imperio Summarum . imperatis praescribit, ut fiant e

c. 6. Nov. sq. της ' Huc spectant leges quae Baptismi acer 3 -ς. η- Sacrae communionis Canonem elata vo-

e. a pissim ce pronunciari Iubent ut a populo' exau- a 3 c. a. diantur; Quae vetant sacra Mysteria in

' privatis Domibus peragi; Quae a laicis Litanias hoc est publicas supplicationes nisi praesentibus Clericis fieri prohibent; QuaeEpiscopum non permittunt ordinari nisi qui annos triginta quinque habeat;

QuaeEpiscopum vetant ab Ecclesia abesse nisi summae potestatis consensu, &ne sic quidem anno amplius. Quarto per humanum Imperium veritis a D E O actio, nibus materia & occasiones subtrahuntur. Sic EZechias amovet excelsa, frangit sta tuas, excidit lucum, ipsum etiam aeneum' serpentem a Mose factum quod ei adolea. Ideg. 23. . retur, comminuit. Josias comburi jubet Idolis consecrata, abolet idolorum sacer dotes, lucum incendit, excelsa & altaria

idololatrica destruit. Sic paganica templa ac delubra claudi voluere Imperato S. Quinto Summς Potestatis est poenis propositis homines ad ea adigere quae DEUS jubet,& a vetitis absterrere. Ita Rex Nabucsodonoetor membratim jubet eum discerpi qui DEO Hebraeorum maledixerit. Qui Diis gentium sacra secerit,eum

gladio

92쪽

Potestatum eirea Sacra. 6 Igladio sterni jussere Imperatores. Atque in his, ni fallor, capitibus consistit illud

officium Summarum Potestatum quod

stinianus, talem intelligens custodiam que& ipsa sit ν μολπικη, quemadmodum A ug

stinus dixit, Serviant Reges terra Christo, et- χα iam leges ferendo pro Christo. Horum autem omnium nihil est quod non locum habeat

etiam in actionibus non sacris,quae itidem divina lege in alteram partem definita sunt, illa scilicet lege quam δεκα ἀύD ε 33. Ssu vocat Apostolus.Nam ideo jus Civile partim ex civilibus institutis, partim ex naturalibus praeceptis constare dicitur. Quid autem ag1t jus C1vile circa praecepta ista naturalia, nimirum jus liberi temque externam dat agendi, quod nat ra praecipit remotis obstaculis, imo idem praecipit quod natura, circumstantias determinat , peccandi occasiones subducit aut coarctat,sanctione deniq; poenis addit constitutist quod omnes partes juris evolventi erit manifestum,ita ut in eo demonstrando tempus consumi nihil sit necesse. Ad ea veniamus quae lege divina, tum Iaa illa quae in mentibus hominum, tum altera quae in Sacris Codicibus praescripta est, determinata non sunt: haec ergo sive sacra

93쪽

6a De Imperis Summarum siveprofana sint, determinare in alteram partem Ius est Summae Potestatis. De a Sum 36. profanil res notissima. Ita David de praeda s. dividunda, de solemnitatibus atque essectu contrainium ac testamentorum, deque rebus innumeris ImperatoresRomanr eonstitutiones secere.De sacris res non

minus ςlara, si quis Sacram Historiam, si quis Codices Theodosi & Iustiniani, si quis Novellas, si quis Capitulare Caroli JHagni non dicam diligenter legerit, sed

inspexerit tantum. Adeo ubique exempla a. raran. 33- sinat obvia. Huc pertinet munera instia tuere, utilia magis aut decora quam ne- , m. ου cessaria,quod fecit David; templa struere aut ornare , quod Salomon &Joas, aut struendis legem modumque imponere, quod Iustinianus, modum praescribere electioni Pastorum, habendis Synodis, Ordini inter Pastores. servando, alienationii rerum sacris usibus dicatarum , quod Christiani Imperatores plurimi secere. 13. Illud vero maxime miror a nonnullis

defendi, scilicet, qui aliquid lege divina

definitum neget, ei probationem incumbere.Nam constitit hactenus non negantibus , sed affirmantibus probationes injungi, & quae prohibita non docentur, eo ipso permissa censeri, quippe cum peccatum

94쪽

Pote tum circa Sacra. 63

tum non sit , nisi ubi lex Miqua violatur. Quod vero ajunt 'sentialia omnia DEI verbo contineri, recte fuist, sed id ad rem non facit. Non enim quia essentialia sunt,

ideo a DEOpra scripta, sed quia a DEOpmscripta , ideo essentialia, hoc est, per

petua atque immutabilia: caetera acciden talia, id est, temporaria , mutabilia, arbitraria. Cur autem DEV S alia lege sua definieriti iri aliis reliquerit libertatem, indagare non est humanael industriae. Ex his quae diximus apparet veram illorum esse sententiam qui docentiam in Eccle- - 'siasticis quam in caeteris rebus supremam gubernationem sive Imperium Summae Potestati competeret ita tamen ut ei fas non sit aut in Ecclesiasticis eontra fidei ac religionis regulas a DEO traditas, aut in

caeteris contra perpetuam aequitatis nor-niani quicquam decernere, quod Tertul- Ap,ιlianus dixit ε, in omni obsequio subditos nos esse debere potestatibus intra limites disciplina. Et Augustana consessio breviter ac vere. 'Christiani necessario debent obedire praesentibuὀMagistratibus ac legibus ms cum jubent peccare. Et Boi emica; Verbo D E I praecipitur An. io. ut omnes sublimioribuspotestatibus per omnia subdantur, in his tamen qua DEO Husique verbo non adversantur. aliter Belgica. Cun' Miι 1εcti ho-

95쪽

64 Tu INerio Summarumcti homines, cujusque sint vel dignitatis vel conditionis ac flatus, legitimis Magistratibia subjici debent, ct eis in nibus obseqμi ct obedire qua

Ferbo DEI non repugnant. 14. Quod si tamen hos limites sigmma po-' test a s excesserit ut in utroquς genere in-herdum evenit rursus in eo sacra & pres na conveniunt, quod non potest quidem obligari homo ut homini magis quam DEo pareat,attamen si qua vis eo nomine ingruat,restat patientiq gloria,vim contra parare Ius non est. Ita nimirum Petrum Christus, itavios Petrus instituit, grave

1. Pena. 16. nobIS esse non debere, ii quid mali patia

mur ut Christiani , fugere licet, precari licet; fugit Elias, fugit Urias Propheta uterque : fugere ex urbe in urbem alteram Mot- η Apostolis permittit Christus, fugit Cyprianus,fugit Athanasius.contraJ ulianum o is h. etasae Christianorum lachrymae: aliud,in

Iasian. quit NazianZenus, contrapersecutorem non erat remedium: ultra nefas procedere. Coa --σ. -- ctus repugnare non novi, inquit Ambrosius,

dolere potero, fere potero, gemere potero, aliter nec debeo necpossem re flere. Optime etiam Eleusius& Sylvanus Episcopi minitanti Constantio responderunt, ν ἰυσὐν

Sanctissimum nobis hujus praescriptae a - DEO

96쪽

Potestatum eius sacra. 6sDEO patientiae exemplum praebuerunt Christiani illi veteres qui sub durissimo

. infidelium I mperatorum dominatu vix imp

re, metuenda plane multitudo, si alienum et, zδει quam situm sanguinem fundere maluis- inmissent. Nam ut Tertullianus ait,Urbes,1UM IT 'D. Ias, castella, municipia, conciliabula, castra ipsa, ues tribus, decurias, p latium, Senatum, forum

impleverant. Et tamen nulli inter illos, ut btita ab με idem Tertullianus ait, Albiniani, nulli Νi- '' 'grimam, nulli Cassam: Sub Jut1ano desecto- pratisβδε-re,sub Valente Catholicos crudeliter vexante,multi provinciarum Praesides, multi haruasium, legionum duces cum ipsis provinciis alia μυ ηὐλε, que legionibus 11nceram fidem amplecte- flan inopolit

bantur. Sed qui ipsorum saevitiae arma opponeret, inventus est nemo. Milites Chri--Dziasiani, inquit Augustinus, servierunt Impe- . 3 soratori in fideli, quando volebat ut idola colerent, R.,. 2: M thurificarent, praeponebant ei DEUM, distin- Mantimenses guebant Dominum aeternum a Domino temporali, ct tamen subditi erant propter Dominum deleνπe. Soeternum etiam temporali. Eusebius Piu. I. n i .r Samosatae urbisEpiscopus pulses Valentisitisinc innImperio , populum retinere se volentem ex praeceptis Apostolicis edocuit, quanta A. D. 38 praeceptis Imperialibus reverentia debe-

retur, atque ita imminentem Jam iEditio ses. 'ist. 3 a. nem conipescuit. Nec ego me pallabo, i 'ra dεν, i

97쪽

66 De Impemio Summarum quit , circumfusione populorum. Quid nunca M.tivi de 1lla dicam Legione a Thebana quae Theb η- toties hostium b victrix ad jussu naImpera-huam rabbana toris pro fide Christiana se pasta est edea Thebis si e cimari Z Imo nec injunctum sibi exilium It=H. D. fas esse egredi Christiani veteres existia. marunt, quoties in certos homines , non in totam causam, saevitia distingtiebatur, e Non m*- exemplo Apostoli Joannis edocti, qui ita i. a ut imperatum in Patmo insula se contiae a M. D. 7. nuit. Aliter agentes graviter objurgat da 2 Cyprianus. AE tiM in eam patriam, unde ex- exilio egressum torris factus Ut, regreditur, ut deprehen1M non M- t. Ibi M' jam Chri stianus, sed quagi nocens pere t- Euseb. l. q. Illud quoque memoria non indignum , V β- quod cum Nicomediae propositum esset edictum crudele Maximiani & Diocle tiani contra Christianos, quo Scripturae codices comburi, Basilicae destrui,ipsi autem Christiani cruciari jubebantur, unuStantum Christianus inventus est qui edi-ν,-χώ; iis . ctum discerperet; in quem cum eo nomi

e sim diae riι ne extremo supplicio animadversum es ab Eκsebi' m' set, Christiani caeteri jure caesum pronun' ' Orem Dud.m- clarunt. Haec Ο1tgndunt quam alte Chri-ra,vide ἰος' - stianorum animis haeserit vox illa Domi-' ni, quae gladium vetat arripere. Arripit au- . tem qui non a DEO. accipit. Dedit autem D E V S soli Summae Potestati, aliis

98쪽

Potestatum Hrea Sura. 67 non nisi per illam. Neque ulla Veteris

Testamenti exempla contrariu evincunt.

Nam quod a quibusdam Regibus populi

aut civitates quaedam desecisse narrantur,& causa ad Regum resertur impietat , in eo divinum Judicium describitur , non hominum facta laudantur. Quod si ipsa Potestas Summa mandatam sibi verae religionis tutelam exerceat, eoque nomine ab hoste intemd aut eaeterno axmiis oppugnexux , optimo jure Imperium sium via tamque & sortunas civium armis dςkndet: Perinde quippe est Religionis, an 'alio obtentu vim patiatur & injuriam me que enim magis tenetur,sui Jutis cum sit, 'ad alterius arbitriam Religionis usum, quam finium possessionem, dimittere Νοο .is', enim stustra gladium gerit, sed DEI Ministra U νindex constituta in male arantes. Ostensum satis arbitror quomodo in saci as ac iprofanas actiones, externas se1licet primario , internas non nisi propter externas , aequum si jus Imperii, sive cum jubentur a DEΘ jussa, vetantur vetita, sive cum definiuntur relicta in medio & humanae permissa libertati, sive cum Juris specie vis grassatur. Et in his sane omnibus nihil apparet discriminis, si summa eorum quae impe

E a rantur

99쪽

6g De Imperio Summarum rantur genera spectemus. Ut enim Binius quoque agnoscit homo Romanae religi

nis , Imperatores sacra & saecularia ex aequo curant. Sm ad singula veniatur, hic

vero fatendum est, angustius esse jus Ιmperii circa sacra, quam circa profana, hac una ratione, quod lex divina de sacris plura constituat & libertati eximat quam de caeteris rebus. Nam profana negotia um Forensibus Hebraeorum institutis nos non obligari satis constet) solis prope natur libus regulis circumscribuntur, nisi quod de connubialibus quibusdam legibus ambigi potest, naturales ne sint an ex arbutratu Divino. At de factis complura in ipso Evangelio nobis praescripta sunt, quae ex voluntate Divina primitus proficia scuntur. Quo uno excepto non video quid ultra intersit, ad hanc quidem Juris am-perandi quaestionem quod attinet. Nam quod diligentior inquisitio, majorque sollicitudo circa sacra requiritur, tum quia Iura naturalia notiora positivis, tum quia in sacris pernicidius erratur, id cum ad' modum recte utendi Iuris pertineat, de

Iure ipso nihil immutat.

100쪽

Potestatum circa Sacra. 69

CAPUT IV.

Solvuntur quae contra Imperium Summarum Potestatum circa

I. Solpitur objectio indesiumpta quod CHRNSTVS Pa torale munus instituerit eique

regula prascripserit. 2. Solpitur Objehioti inde sumpta quod Magistratus non it de ef- semia Ecclesia. Solvitur objectio ex Msaera cap. xlix. et q. ct ostenditur Reges esse supra, non insta populum fidelem. q. Mumtur objectio inde petita, quod circa Regem per satur Pastorumfunctio. 3.Solvitur objectio sumpta ex CHRISTI regno: explia cantur Regia CHRISTI actiones, ct os emitur quatenus vicarios habeat. 6.Adsolum iam Objectionem indepetitam quodEccisa, items Pastoribus regimen aliquod tribuitur, regimen ipsum distinguitur in suasorium,d clarativum,constitutivum ex vi consensu Oeonstitutivum vi Imperii tum summum,tum summo insertia , preper emanationem, A