H. Grotii De imperio summarum potestatum circa sacra : commentarius postumus.

231쪽

18 8 De Imperio Summarum Potestas Summa adsit Concilio. Nam sepe videmus id piis Imperatoribus per

occupationes non lieuisse, itaque tunc alios suo nomine miserunt , aut cum mandato una cum Episcopis judicandi, aut tantum ordinis praesides. Nam in Chaueedonensi Senatores & Iudices interlocutos saepe, & in definitione de ipsa formula fidei una judicasse satis manifestum est. At Candidianum Comitem in Ephesina Theodosius noluit judicare, ad Concilium

in Tyro unum consularem Dionysium miserat Constantinus omnium agendorum κντασκο- : Sed hunc potestate sua abusuin notat Athanasius: Ille loquebatur,

inquit, Episcopi flebant, vel patius Comitiobediebant. Nunc ad id veniamus judietum, quod post Synodum competit Summae Potestati. vocant Patres Graeci. Est autem hoc ita ipsi Summae Potestati proprium, ut negligi ab ipsa abdicarique nequeat. Nam si Consilium dumtaxat dat Synodus rerum ab ipsa Summa Potestate agendarum, res certa est ejus cui consilium datur,judicium subsequi debere, sive illud certis argumentis ducatur , t quod in re Fidei omnino necessarium est) sive ali- 'uatenus aliorum auctoritate. Nam, ut in . sepra

232쪽

Potesatum circa Sacra. 189 supra ostendimus, Omnem actum, ut rectus sit, aliquod praecedere debet agentis judicium: absolute autem & in omnibus judicium alicujus alieno judicio niti nequit , nisi tale aliquod judicium sit, cui falsum subesse nequeat: quale non est Synodi judicium. Sin explicatur dogma aliquod, aut lex aliqua divina, omnino Summae Potestatis non jus tantum sed & offi

ὰα - : Vide se scribit Constantinus ad eos qui Tyri convenerant. Ipsus enim opus est imperare. Quid si ergo Synodus

aliqua, quales multae fuerunt, multaeque sunt exstiturae per ignorantiam, aut per conspirationem, aut quia pars major meliorem vicerit, in dogma aliquod consenserit, quod fidei Catholicae ex Scripturis derivatae repugnare manifestum sitῖ Ponamus Ariminensem & Seleuciensem Synodos, quae Nicaena majores fuere: Ponamus Nicaenam secundam. An Summa

Potestas aliquid imperabit fieri, quod non faciendum ipsi leg divina & instructa ex lege conscientia dictiverint finemo id sanus dixerit. Sin vero concipitur a Synodo aliquid quod divinis literis non sit de fi nitum, sed ad regimen Ecclesiae pertineat, cum omne regimen sive natura si ve lege positi-

233쪽

10o De Imperio Summarum positiva introductum subsit ei potestati

quae inter homines summa est, partes sunt ejusdem Potestatis videre an ea quae concepta sunt, sutura sint ex usu Ecclesiae: ultimi enim agentis ultimum quoque judicium est. Ergo& dogmatum definitiones & canones Synodi Imperatoribus &Regibus subjecerant, sed diversa ratione: dogmata, ut ex sacris literis examinarentur: vera enim examen non refugiunt: falsa etiam post Synodum sunt resecanda. Canones autem, ut eorum exploraretur utia

litas juxta prudentiae regulas; & si utiles

essent reperti, vim Legum acciperent, quae non omnibus canonibus data est. Hinc ille apud Balsamonem titulus. Qui Canones serventur. Omnes antiquae Synodi hoc modo duplici tum δατυχ suas, tum can nes Ι interatoribus subjecere. Formula usi

tata quae fuerit, ex Epistola Concilii Constantinopolitani primi ad Theodosium

apparet.

234쪽

Potesatus m circa Sacra. I9I

ς - τελ di. Et in inscriptione Canonum Canones dicuntur J heodosio subjici. Verba usitata ad significandam hanc επι cim' sunt apudGricos β μαω ἐπι-πισφυ

quae pastim tum in Synodicis, tum in Imperialibus Aetis reperiuntur. Ad Canones spectant proprie illa quae ex Franciae Conciliis citavimus: siquid minua dua prudentia suppleatur, siquid vero secim quam ratio postulat , ejus judicio emendetur : f quid rati nabiliter taxatum est, εjus clementia per tia- tur. Item : quatenus ejus prudensi examia rane qua rationabiliter decrepimus 'confirmen- tur : sicubi minus aliquid egimus , Hud sapientia suppleatur. Item ; quatenim ea , qua paucis perstrinximm capitulis , a vestra auctoritate brmentur, s tamen pura pietas dignam esse judicaverit, o quicquid in eis emendatione dignum reperitur, vestra Imperi IO dignitas jubeat emendari.

235쪽

192 De Imperio Summarum Hoc est quod eaedem Synodi vocant, Consilioram capitula adsuratissimum IUDICIUM referre. Non ergo solum approbandi jus, quod nunc quidam faciunt, sed& examinandi, demendi, addendi, corrigendi, veteres Episcopi summis Potestatibus detulerunt. Nec sane ratio patitur', ut approbare aliquis dicatur aliquid in earum rerum genere , quas improbare ipsi non liceat. Nam consentire is demum dicitur, cui &licet dissentire, ut ait Tryphoninus, cui illud Senecae convenit : Si vis scire an ν Iim , esce ut posm nolle. Et Aristoteles,

& improbatos quosdam canones vide

Itaque ex capitibus quae anno I ccc LVI. Episcopi in Synodis ediderant, parS magna a Carolo Calvo rejecta est, ut in Capitulis legimus : idemque saepius iactum narrat Bochellus his verbis: Norunt optime veteribuι in Uufuisse quotiescunque Synodi haberentur, non prius rata earum decreta extitisse, quam a Rege in ejusdem Sanctiori conflio probarentur : of qua in iis dis' licerent explod rentur : quod ex Conciliis Turonensi ct Cabilonen sub Carola Μagno suo loco demostravimuι, ct vir numquam saris laudandus, quem parentis Ioco

236쪽

Potesatum circa Satra. 193ώζο semper veneratus sum , P. Pithoeus, peteri Syngrapha uteris majusculis ad Capitula Caroli Magni O Filiorum ejus con- gnata abunde restatum reliquit. Vicissim. carolus Magnus decretis Synodi habitae in Theodonis villa . quaedam addidit : hoc inquit, de nostro adjicimus. Ubii vero Synodus judicium aliquod insupervi legis humanet exercuit,h1c multo etiam minus dubitari potest , quin Iudicium situm restet Summae Potestati. . Omnis enim jurisdictio ut ab ipsa fluit, ita ad ipsam refluit. Huc refero Iudicium Ephennae Synodi, quo Nestorius Patriarcha tu dejicitur. Orat Imperatorem Syno- dus, ut quae contra Nestorium acta es

sent, vim suam habeant. Excipiat forte aliquis saltem ubi Summa Potestas intei ait Concilio, tum nihil restare, nisi uemperio suo acta confirmet. Sed ne hoc uidem concedi potest. Nam cum Sumia Potestas inter alios judicavit , tuneon judicavit ut Summa Potestas , po

c tuit enim & iusffragiis vinci. Salvum est ergo nihilominus illi judicium suum,Im-γerativum scilicet, & quidem Iiberum. dem Magistratibus quoque evenit , similesio infra Imperium suum posito

ariter fue int. Exemplum est memorabile De. y Tic

237쪽

194 De Imperio Summarum ses in Ordine fuerit, ut seri assolet, ipse erit provocandus , quasi ab Ordine, non ab iis fiat

appellatio. Ultimum autem hoc judicium Imperativum modo totum per se eXercet summa Potestas, modo partim per alios: partim per se, quod exemplo negotiorum civilium apparet.Nam Reges quibus supplicatur adversiis praesectorum praetorio , aut summi Senatus sententiam, plerumque Iurisconsultis mandant ultimam cognitionem, quorum sententiam , nisi suspecta sit, confirmant: interdum Vero

ipsi causam coram se agi de integro jubent. Sic in causis Ecclusiasticis receptum

fuit, ut Imperatores aliis notissimae relingionis ac peritiae Episcopis, aut maXimIs Synodis rem tractandam committerent, quorum intellectis rationibus probarent quae ipsis visa essent. Et haec est causa cur tuties contra priores Srnodos aliae novae fuerint convocatae, nec semper majores

prioribus : non quod per se haec Synodus illa esset superiori sed quod his quam illis Imperatores plus deferrent. Illud minus frequens quod Imperatores ipsi coram se agi causam de integro Voluere: Sic Constantinus post duplex judicium Ecclesiasticum ipse causam Caeciliani

v minavit, & postremum judicium tulit. Idem

238쪽

Potegatum circa Sacra. 19 Idem eos qui in urbe Tyro convenerant Episcopos ad se vocavit, omnium quae illic acta essent rationem sibi reddituros: quibus in rebus non immerito a nostris contra Romanae sedis patronos defenditur. Neque enim in sacris minus quam in caeteris rebus , verum est appellatio nem quidem stricte silmptam; quae judicatum ne fiat, inhibet, lege civili tolli posse; at non itidem omnem Viam implorandae cognitionis ejus , qui Summum Imperium obtinet, eam praesertim, quam querelam , supplicationem , jura appellant. hac enim sublata non dissipare 'Rex e Solio suo Malum omne, non ' a . nesset malis , quod est perpetuum. δ' ' i' ipsius ossicium : ita ut anus recte Phi

lippo Macedoni dixerit, s ipsi niai Pura

ret judicare, ne vacaret regnare. Vidit hoc olim Maecenas, qui apud Dionem Augustum docet nemini constituto scilicet sub Summa potestate) tantum Imperium debere committi, ut ab eo provocari

nequeat.

Hic quoque illud repetendum est, MI quod ante in re simili diximus , non posse jus Summae Potestatis aliquid post

Sunodum etiam contra Synodum decerim, Rad eas dumtaxat controversias tra

hi, in quibus veluti de tota religione agi-N a tur.

239쪽

196 De Imperio Summarumtur. Nam quod jus est in toto, id m & in

partibus : & rationes jam ante allegatae non minus valent ad tribuendam Summae Potestati liberam in quaestionibus singulis, quam in pluribus coacervatis. Nam &in singulis quaestionibus Vetum est Synodos posse labi, nec debere Summam Potestatem aut caecum obsequium praestare Synodo . multo minus defendere ac fovere 1uo Imperio iadogma falsum & noxium , aut pati ut opprimatur veritas. Adde nec prudentiam id sinere, ut permittat Summa Potestas errores paulatim crescere , & quae eorum natura est, accedere alios aliis, ut tandem scilicet in magnam molem aucti

evelli sine totius Reipublicae periculo non

240쪽

CAPUT VIII.

De Legislatione circa Sacra. SUΜΜΑRIUM.1. Divisio actuum Imperij in Legislationem , Iurisdictionem O speciem innominatam. 2..Legislationem Summa Potestati competere circa totum corpus p blica religionis, cum solatione objectionis ex periculo mutanda religionis. 3.A Summa Potestate falsos ac schismaticos cultus modo vetari ac puniri. q. Modo dissimulari ac Regulis astringi. . Legislationem μmma Potestati etiam circa Religionis partes competere. 6. Huc pertinere inutilium disputationum prohibitionem O pocum extra Scripturam postarum. . Item curam vita Clericorum. 8. Leges ferri de sacris etiam citra Canones. 9. Vsus Canonum in dirigendo Legislatore. I . Legi satiram Potestatem Iure divino non ompetere Ecclesia , posse tamen ei tribui lege positiva. II. Sed cumulati pe nou privative , nec nisi subordinate is δε-