H. Grotii De imperio summarum potestatum circa sacra : commentarius postumus.

351쪽

a os De Imperio Summarum praediorum in vicem stipendia e publieo iuccedunt; ita ut hac quidem de causa nihilo sequius sit, quam olim fui e jus Summarum Potestatum.' Inre litura ergo nomine in illorum temporum historiis non inane signum intelligendum est et neque credendi tam stultos fuisse Reges, ut pro nudo ritu tot labores, tot etiam bςΙla susceperint ; sed cum signo, aut per signum res signata, nimirum Ecclesiarum collatio. Quam certum est factam duplici modo. Nam aut electionem libere & sine aliorum suffragiis Reges per se fecerunt, aut jus eligendi aIiis concesserunt , salvo jure approbandi, non imaginario , led cum rescindendi libertate Concessio eligendi dabatur, aut per legem,sicut Carolus Magnus Episcopos per electionem c. H. sia Cura & Populι voluit eligi, aut per privileam. H Reg. gium ; sicut idem Carolus Magnus Muti-- h nensibus concessit, ut sitis suffragiis Episcopum eligerent: idemque jus jam olim a Francis Regibus obtinuit Ecclesia Atrebatensis ; aut speciali indultu , quae vias . Caroli Magni posteri tutior vlia est.

A. D. ri . In testamento Philippi Augusti Francorum Regis haec verba extant: si forte con- ό. u. M t Sedem Est opalem vacare , νolumus ut is,. nonici veniant Ecclesia ad Reginam ct Am

352쪽

Potesatum eirca Sacra. 3 o sArchiepiscopus, quem Rex Hierosolyma

proficiscens Regni curatorem consti rue rat) se biberam ab eis electionem petant, Sc Ludo vicus Sanctus qui dicteur, in diplomate A D ij.ε

quo matri mandat Regni curam , regalia quo crueιm

enumerans, addit Potestatem conferendi dignitares O beneficia Ecclesiastica e Item, eli geni licentiam, dandi capitulis ct conpentibus. Senatus Curiae Pariliensis in libello, quem Regi Ludovico XI. obtulit ; Ludo νι-

cus , inquit, Pius Car oli Magni scilicet filius) semper jus in νsiturarum retinuit; in cujus locum postea succe serunt regalia , ct jus

illud quo utitur Rex , cum vacante Episcopatu

eligendi Potestatem facit, & hoc ipsum, quod

in Anglia 1olebat vocari, licentia eligendi. Caeterum saepissime Reges Francos & eorum succes res tum inGalliae tum in Gemmaniae regno ipsos per se exercuisse jus eligendi, nullo alienorum suffragiorum interventu, &nos multis exemplis ostendimus, & ante nos indubitatae fidei auctores prodiderunt. Apud Turonensem haec eX- stant: Dionisiis Episcopas per electionem Regis

Clodovaci, qui Christianorum Regum primus θ ad Episcopatum succest. Item, Ommatius jussu Clodomari Regis is Clo vaci fi- d es c ..tius) ordinatus est. Item, Theodoricus. IS quoque e Clodovaci liberis) jussit sanctum in t Quintianum constitus, ct omnem ei Ecclesia V 3 Pote-

353쪽

Potesatum circa Satra' 3 i Imanrabat , absque assa Curiis Bonachorum

electιone. Hoc autem per Gallitam, Germaniam, se Italiam , qua tunc , Latinus orbis Hicebatur , usuipari mos erat. Cuius exemplo cat 'ri quoque Reges ut reflaniae , Francorum, Mariae se uosmodi imitati sunt. Hanc au- MI

rem consuetudinem. cum omnes, ut dixι, L extra Gaι-

tini Ecclesiae , tam De ct diu in multis =-

suorum Pontificum electionibus berravit Roma- regnaUerino

na Ecclesia et O praesertim in Ioannis XII LGrego' V. Sylvestri, Clementis Damasi, anetoris , Nicolaique Ponti cum electionibus qui omnes Otthonis L ct I II. Marici guoque' III l O IV. Sententia Romani Pontifices fine Cleri Romani sufragiis lecti, ct ab eisdem Imperatoribus per Annulam ct virgam de Papatu Romano investiti 'erant. Et alio locor Imperator non solum Episcopatκs omnes o Abbatias minoraque omnia Sacerdotia, ut praeben da . heunonicatus , Praeposituras , O . Deca

natus, ct hujusmodi conserebat; sedetiam Romanum ipsum Pontificem designabat. Cui con- gruit illud pragmatici Farrariensis : Imperatores conserebant omnia beneficia per uni- Pem Orbem

versium orbem. De Trajectina Ecclesia re- ' seriptum Conradi Suevi produximus , ςR-jus Verba lunt : Ius eligensi ct i itiletidivisivini ij ipsa Eccsesia ad Reges Mnesanos vel 1 e fores pertinere dignosciti F, ct ab

354쪽

3a a De Imperio Summarum a uecesseribus nostris Regibus 9 Imperatori bus ad nostra tempora est derolatum σψώ ctum. Nihil huic Regum juri derogat capiatulum Caroli Magni de electionibus per Clerum se populum faciendis , cuius modo m minimus. Certissimum in1m est in omni lege tacite exceptum jus censeri atque Imperium Summae Potesta is. Concessit ergo Clero & populo electio,nisi Regi ipsi ex usu videatur tuo arbitrio, electionem peragere. Genebrardus ipse juris Regii in sestissimus oppugnator , Carolum M , gnum usum jure per se eligendi Episcopos.. quanquam rarius, concedit. Et sane morem hunc Regiae electionis per Pipinum β Carolum Magnum deducit Lupuε kerra' riensis: & jus eligendi Romanum Pontificem penes Carolum fuisse, ipsi propugnatores Pontificiae potestatis concedunxMdem cretumque ut ipse Arct iepiscopos di Eptiacopos institueret. Ita enim voces Iahonia & in pestiendi, quae sunt in decreto ,, Sigonius interpretatur. In Ludovicet Rev jus hoc constituendi Pastores agnovit SFno- dus Aqui ranensiis : usosque Caroli Ista gni posteros eodem jure multis exemplis alibi ostendimus. Utrumque ergo hisio rici comprehendunt in pestitura nominς, Ius eligent , si ita ex usu videatur ,--

lsitionem permiti di, Regioquς judicio

355쪽

Potestatum cisoa Sacra. 3 Is aut probandi aut improbandi. Quod juspenes Imperatores mansit adusque Hilde

brandi tempora , qui primus in hoc jus

violentum impetum fecit. Onufrius P nuinus Vitam ejus referens, non sorum, inmquit, Imperatorem electione Romani Pontificio quod O Adrianus tertius aliquando fecerat, sed ct omni auctoritate , qua reliquos Praurus, Episcopos scilicet, abbates constituebat, primus amnium Romanorum Pontificum privare tent vit. Investituram hic constituendi nomine recte explicavit. Ut M ipse Imperator, Henricus v. qui, ut apud Abbatem Su Varzahentem est , tam ripae quam Sy nodo Potestatem constituendorum Episcoporum Carolo Imperatori concessam noriscapit.i Idem onustius alibit investituras ita , inquit. collationem appellabant. A Carolo certe ad Heruicum usque possessionis regiae seriem continuat ita Imperator ipse , oc alii spesctatae fidei scriptores. Imperator Henriacus a Paschali stipulatus est , ut regaliasbi dimitteret, quae a temporibus Caroli, Ludovici, Otthonis, Henrici, aliorumque praedecessorum ad regnum pertinebant. Quae haec sint regalia , in edicto explicate Regno jam inde a Carolo quadringentis O --puvis annas investituras Episcopatram senenti, auferre vulabat. , Hoc ipium lusi Mesimo nasteriensis vocibus dandi Episcopatus ex-

b. V s pressit

356쪽

314 De Imperio Summarum . pressit in historia anni Cro cxII.

anno orta est contentio magna inter Papam Paschalem se Imperatorem. Imperator --

luit uti privilegio Autecessorum suorum, habito annis trecentis sub Ponti cibus Romanis L X qui licite dederant Episcopatas ct Abbatias per bacalum Pastoralem. Guillelmus quoque Tyriorum Archiepiscopus eidem moriantiquissimo testimonium praebet. i moriserat, inquit, consuetudo, prasiertim de Imperio , quod decedentibus Ecclesiarum Pralatis, annulus O virga Pastoralis ad Dominum Imperatorem dirigebantur. Ferrariensis Pragma ticus de illis temporibus agens: Imperat res, inquit; conferebant omnia beneficia Eccle s... sui. mstica per universum orbem. Duo auteri ilia, quibus diximus investituras constare,

eligendi scilicet facultatem, si ab aliis

eligeretur Episcopus , recusandi libertatem, optime distinxerunt,di ita jure Regio Conjunxerunt omnes quorum in istis r bus excutiendis diligentia probatur. Patet boc ex audatis modo onus vi locis. Quiabus iste ejusdem Auctoris accedat: Satis au rem constat Ioannem XIII. qui Leoni VIII. immediate successit; Gregoriam M. O S lve Hum II. Apostolica Sevi sola auctoritate Imperatorum fuisse impositos, nullius Gleni vel ' puli Romani suffragiis expetitos. , Caeteri vera Romani Pontifices, qui inter Ioannem XII I.

357쪽

Poresatum eirea Sacra. 3Isst 'instrum II. fuerunt, etfieos electosfuisse ab Imperatoribus non legatur , sed a Ciero, Senatu , populo que Romano : id accidit , quod electionis tempore Imperatores urbe absentes, adeo maximis in Germania bellis O alibi im

pliciti essent , ut de noνo Pontifice Romana fieri providere non possent. Illud tamen constat dum Imperatores, tres Otthones loquor, in urbe , vel prope, aut certe in Italia fuerunt , O Romanam forte Ecclesiam Pastore vacare tum contigi et , eos noram Summum Pontificem Dialia procul esse contigisset certum est , tum dedisse : s pero tempore nova electionis eos ob Romanos Ponti ces a Claro, Senatu, popuIo quo

Romano electos , non absque Imperatorum com

sensu consecratos fuisse. Vir eruditissimus Io.hannes Τilius in memoriali libertatum Ecclesiae Gallicanae; Episcopalibus, inquit, vacantibus, apparet per historias Gregorij Ἀ- ronensis Archiepscopi dimoni, , qui exempla recitant , ante Carolum Magnum a

Regibus datos ; aut saltem , si ex fuma sa

florum Canonum est Patrum decretis fucta e set electio per Clarum ct populum , eam nullius fuisse praeli, , nisi a Rege probaretur. Et persetissimus Canonum Iuretus ad Ivonis Epustolam CIV. Quin etiam , licet aliquando tibera esset Clari O populi electio, tamen consulendus erat Rex. Ubi & rescissarum a Rege elactionum adsert exempla. Ut appareat

358쪽

31 6 De Imperio Summarum verissimum esse quod dixi, ipsum jus approbandi non fuisse imaginarium squale

nunc quidam conantur Summis Potestatubus obrrudere) sed cum improbandi libertate conjunctum,& quidem tali, quae alie no judicio non subjaceret. Magni sane momenti ad Ecclesiam tuemdam & Regni statum sus utrumque , i quam , electionis Sc rejectionis: sed illud tanto majoris , quanto plus est beneficii debitolem acquirere, quam inimicum e cludere. Paulus A. milius, ubi id jus Hemrico Imperatori extortum narravit: ea res, inquit, multum virium Imperatoria majestatis detraxit in animis popularium: plus enim quam missium sua Iurisdietionis perdidit. Onufrius eundem ferme in modum : Di Hum, i quit; B eri, omnino ab Imperatore tollebatur. Item: Imperi, enim vel omnino tollendi, vel in perpetuum biliendi causa tum maxune tractabatur. Idem alibi de Henrico III. Praestanti mum , inquit, hoc Imperj jus sita electionem appellat) mordicus retinuit: neque sane aliter existimarunt Reges, qui eX ria

d ribus Romani Imperij potentiam suam

Praeter Francos & Germanos, Hispaniae quoque & Hungariae Reges audivimus ab Onustio nominatos. In Hispania mos ille ante Caroli Magni tempora viguit 3 ut ex

359쪽

Potesatum circa Sacra. 3 I Toletano Consilio apparet, ubi Praesulum electio disertim regali Potestati adscribitur, addito, si Toleranin Episcopis dignos esse

probaverit: quia ad ipsum consecratio periunebat. Quem morem ad Reipublicae salutem plurimum pertinere a Couarruvi a notatum est, & a Vasquio recte animadver- 'sum, non ex juris Canonici beneficio hoe jus esse penes Reges, ted ipso regali atque adeb naturali jure ; quia, scilicee, regno posito, simul hus Regi conceditur ea omnia procurandi, quae ipsi lege divina intemdicta non sunt, praefertim quae eo pertinent, ut subditi vitam ct tranquillam se piam t. ram. degant. Hungariae Reges ad Paschalis uiaque tempora eo Iure usos Martinus in Chronicis aliique tradiderunt. Nec omittendum illud Theodori a Niem de Sigismundo optimo Rege atque Imperatore: fe Sigismundus Cathedra es Ecclesias ct Monasteria,nec non omnia beneficia Ecclesiastica in Hungaria dedit , quibus potuit. His Apuliae Reges addit in consiliis Alexander, Seotiae Reges Episcopus Naumburgensis, qui an

no CIDCIX. causam eandem, quam nunc

agimus, egit fortiter contra Hildebrandisias. Angliae Regem ipsum, si placet, a diamus. Henricus , id nominis post conquestum primus , concessit Epistoparum Winto

360쪽

A. D. III 4April. 26.

3I s De Imperio Summarum οφ nibus ad Episcopatum pertinentibus eouMira novi Concilijstatuta investivit. Idem Henricus dedit Archiepiscopatum Cantuariensem Min

nulum O baculum in pestisit. Hic est ille idem Henricus , qui narrante Wes monasteriensi , per Wilhelmum procuratorem suum constanter allegavit quod non ipse cita Verba habent θ pro regni a filone investituras Eulsarum amittere velit , ct hoc ipsum verbis minacibus Urmapit. Facessant h11t riarum imperiti interpretes. Quis non V, det hic investiturarum vocabulo ipsam Episcopatuum collationem intelligi φ Si tutum Partamenti sub Eduardo III. Rege habiti testatissimum hoc facir. Verba sunt: Supremus Dominus noster Rex, ct haredes sui habebunt, ct pro illo tempore fruentur co lationibus a archiepiscopaliu ct alias digni

rates electivas quae de ejus sunt advocatione, quas progenitores ejus habuerunt, antequam ese set libera electio concessa. Quandoquidem electiones concessa sunt per progenitores Reges sub certa quadam forma ct conditione ; videlicet, tit eligendi licentiam a Rege peterent, ct post factam electionem Regium consensum obtinerant, ct non alio modo. En jus Regium conferendi Episcopatus , Clericorum electione in Anglia antiquius , quod historiae quo-

'ue tostantur: quae ab Ethelredo, & aliis