Academiarum celebrium vniuersi terrarum orbis libri 8. partim recèns conscripti, partim ita locupletati, vt planè noui videantur auctore Iacobo Middendorpio, .. 1

531쪽

quorundam Christianorum impietaterentur: quando in illoriun templis malenci, in nostris vero ne boni quidem viri sine perse .culo εἰ metu viuere, atque delitescere posiiunt. Nullaque religio, nulla pieta nullae le- geh vel ipsa templa, ab audacium hominum furore tuentur,atque defendunt. Nam quod Tyberius Imperatori, priuilegium, quod Romulus siue Numa adoluericordiae repluconfugientibus concesserat,revocasse tu tur, suasi malis eicibus peccandi licentiam prinberet: non sit magna ratione, nisi aliud com silium secutus est, id fecisse, doctissimis viris r π, ut m Meditur. Quia propter nimiam paucorum Petula am,legibusque comprimendam a 'ri' daciam, bonis etiam viris saluberrimas,& tantopere necessarias res eripere, nec recta ratio, nec ipsapietas. quae in animis hominum inest 'permittit. Praefratim cum illi hoc maxim. priuiIegio ut entur,qui casu quodam,&per . . imprudentiam peccasse depreh*ndebant . quos & causam uicere, innocentiamque tu ri , & adueriariorum accusationi responderqvortebati

FIdaei quoque Deae, siue, Romulo,sueri 2 is

Numa extructo templo,&P. graui Oribus res us tam ad religionem qu unciuilε Reip. administrationem pertinentibus com

532쪽

clarantes,nihil in consilijs capiendis magis re- . quiri,quam fidem & taciturnitatem. Vt nimirum suam quisque senteotiam fideliter de- . . promeret , salutemque Reipublicae priuatis rebus,& amicorum voluntati semper Rraepo-

neret,quaeque salubriter conclusa& delibera- :, ta erant,fideliter retineret: ne maturius quam. - . oporteret,maximo Reipublicae malo, in vul-. gus efferrentur:&propterea boni quoque Se- , natores liberς sententiam suam dicere non . . auderent. Quod si hoc tempere tam in prin- - cipum,&Rerum publicarum, quam ecclesi et sticorum cosultationibus atquς capitulis ob-- seruaretur,long aliter ipso im res florerent.' ι Quare Carthaginenses cum in Republica sua esse cernerent,qui in Fidem impij, Senatusco- 'sulta ad Dionysium Sicilis tyrannum perscriberent, eos ex consilio suo eiecerunt. Postquam vero Romulus e hac vita emigrarat,

retur, non iam Romulum amplius, sed Qui- appellarunt. Iulius enim Proculus --isa m. patribus subornatus, auctore Lactantio,nun- raris. clauit plebi,Vidisse se Regem huma habitu augustiorem, eumque mandasse ad populum, Romaisipd tibi delubrum fieret,se Deum esse,& Quirinus cis nome vocarL Ad huius imitationem aliorum quo- rη-te- que Regum, qui bene de Republica meriti, &-' praeclaris rebus inter homines conspicui su Tant, nomina post mortem mutabantur, nequis

533쪽

L18ER III. 67 quis homines aliquando extitisse conuincerct. Ac tandem mos apud Romanos introdu glossctus est,ut electi I mperatores eorum nomina D D. is Vsurparent, qui innocenter vixerant, recteq; 'Rih- si insperarant,ut vel ipso nomine ad earundem virtutum studia excitarentur: quod pulchre indicat Lampridius in Alexandro Seuero: qui

rogatus Senatu ut Antonius diceretur : Ne quaeso, inquit, ne me ad hanc certaminis necessitatem vocetis,ut ego cogar tanto nomini satis facere:cum etiam hoc ipsum nomen,licet peregrinum tamen grauare videatur, & inlignia nomina onerosa lint. Cumque illi tandem

responderent, Si Antonini nonacn repudiasti, Magni praenomen suscipe: Magni, inquit, nO- .men cur accipitur' quid enim iam magnum feci cum id Alexander post magna gesta,Po . .

peius vero post magnos itisiphos acceperit. - Vt vehementer mirum sit,quosdam hoc tem- . dpore tam libenter in magia ficis titulis atque nom inibus delitescere, quae reuera onus m

gis sunt, quam honos,osticii potius,ut canonuDoctores loquuntur, quam dignitatis. Nam

quod Alexander aliena nomina pro sua gravi'. -υ .uitate, obtrudente uniuerse senatu Romano non receperit, re tame ipsa Verum Antoninu .

praebuerit,mul to apud omnes clarior auctore Lampridio, euasit. Nunc vero contra multi nomina ipsa Vsurpant,rem Vero quae ipsis de signatur,negligunt,Vt non temerevulgo dic tur: Du crescimus in titulis, deficimus in m

xibus. Numa autem Pompilius ut populum ,

534쪽

. 478 ACADEMIA 'ubellem & impium ad humanitatem,atqueniora consilia reuos re plurima sacra, & V rios Deorum ministros introduxit.Flamines

nisum i Dialem, qui Ioui Martialem qui Martis, qui Quidni sacris praeesset Q rin

lem. Salios vero, a solenni saltum, ciuo inter saliendum utebantur, dictos, duoaecim, ut ι. Fenestella capite 7. & P. Laetus cap:s.desace d. atri dotiis Romanis scriptum reliquerunt. Vir iste Tertullianus noster superstitiosὸ in haere curiosum fuisse dixerit: & Lactantius inertarum religionum institutorem appellet. NI quod Plinius Novocomensis affirmat, Numae imperium Deos immortales propter hane pietatem tranquillum εc diuturnum reddu. disse,& M.Cicero:Mihi, inquit, ita persuasi.i Romulum auspiciis, Numam sacris constituisi fundalitenta iecisse nostrae ciuitatis, quae ''' nunquam profecto sine summa placationei Deorum immortalium tanta esse potuissetii horum Ko sententiam libentes probarem,si tantum studii & laboris in conseruandavera. 1 eligione posuisset Numa, quantuineuerie

- .. . & fabricandis superistionibus consum

sit. Cum religione nanque iusta imperia orta sunt,atque rursus euers, Vt nihil magis curae Christianis principibus merito esse oporirati quam veram religionem, & cultum Des quo teste Paulo Apostolo omnem suam potestatem habent tueri,& cum capitis quoque sui, & fortunarum periculo propugnare adi. edes rudere.Si enim Velimus resticare me. ruonam

535쪽

moriam temporum , & tam sacrae scriptura quam veterum historicorum libros perti rare, reperiemus, eos & selici.r,& diu imperasse,qui orthodoxam religionem prae cael ris omnibus rebus conseruare, &priopagare studuerunticontra vero qui eam a ter orprimere, &salsam introducer seditiosis a que haereticis hominibus patrocinari volu mi Gnon tum ipsi vita cruciati atque dedo core sint, verumetiam sepultura & iustis me, qui, plerique camerint, infinitaque in Ram- publicam mala,& deplorandam omnium re rum perturbationem intulerint. Id quod n mini qui in veterum de recentiorum historiis mediocriter versatus est,isnotum esse potest. Porro qui ab omnibus Dii coli deberent, publicis decretis expressum erat: Eos qui coele stes habiti sunt colunto, & illos quoque quos in celum merita vocaverunt,Hercule liberum Esculapium astorem,Pollues, rinum, & propter quae datur homini ascenius caelum mentem, virtutum, pietate fidem, earumque laudem delubra suntα

TIErculis ergo fimum in foro boario tantae venerationis fuit,ut nec musta, nec canurius te mi subintrare auderet.Ιn quo Pontifex sicrificaturus, ito lauro coronabatur, nec mulieribus,nec serui nec libertis interesse lucebat, proptereaque mulieres re Herculem

M Gerabat, auctore Gellio.Huius Potitii de

adsinistria

536쪽

'o ACADtΜIRRV Μ Pinarii nobiles sacerdotes erant. Sed Appiustas in libi Claudius Censor cum aduorsus responsem ad .. s. r ω . seruos hScsbra transtulisset, ira deorum tutae.1.Let. ca. millibus orbatus est,&Potith qui prodiderat

3I sacer intra annum omnes extincti fuerunt. Hercu-

ἐοιjs R' lem ergo tam sinctiaoluerunt Romani,vt omnium rerum suarum ipsi decimam offer- feruntηr rent. Q ii mos a Iudaeis ad ipses profluxisse vuHercμώ- - detur. Ut enim lacob in Μesopotamiam prin seci urus, ii prospera ipsi evenirent,& Deus itineres comes esse,atque Esau typannide libe. rare dignaretur, omnium bonorum decima se per soluturimi recepit sic Euander boum, quos Hercules interfecto Caco restituerat, dari lib. Α- decimas obtulit. Praedixerat enim Hercules Rom. ii dueturos felicem,qui bonorum omnius ' s decimam persoluent. Et sicut Deus apud - . - Malachiam Prophetam omnium rerum ab ' ndantiam pollicetur his, qui dacimas indo-- - mum suam liberaliter inferrent: ita peruag 2; it. 'apud RO manos Verbum erat: Diues fieri dolijs Ro. vult, Herculi decimam solvito. unde eap. 3 - Plautus in Sticho: DecimamHerculi pollice-s-άL:ιcuI. am TtCice ro libuo tertio denatura Deoi um. ς grauiter reprehendit, quod multi decimam ct m Herculi voverent pro diuitijs, & bona valetndine: pro sapientia, quae omnium rerumhης 'μ prestantissima haberetur,paucissimi, id haec,

I, sicut Propheta merito Iudaeos a Deo puniri

ιbi , iis . aifirmat,quod decimas non persoluerenti sies isi ι d ir. Caiὲ illus apud Titum Liuium haud mirum ev ix. ait, quod ciuitas Romana seditionibus is

537쪽

LI aER III. sideret,quae damnata voti, omnium rerum p tiorem curam, quam religione se exoluendi haberet. Nam arduum aliquid subituri R anant,alijs quoque diis decimam vovisse Im. tur,sicut de bello Veiano scribit Liuius:quos oppugnaturus dictator decimam praedae partem Apollini se datum voto obstrin ud Qtita admodum & Graecorum sapientissimi h niense rerum suarum decimam in sacrifici rum &,belli Vsus persoluebant, id quod ex dipistola quadam Psistrati tyranni ad Salonem a fies apud Laertium apertὶ colligitur. Quibus ea . quae de Machi in Italiam aciuentu,& Etruria , Ianigenarum doctrina,atque moribu superi- Ius allata sunt, non parum confirmari videm ture quod nimirum haec in Italia diu ante legem Μose Iudaeis latam floruerint. Alioqui ti lenim si leges Iudaeorum linitari voluissent, iaomnes promiscuh rerum suarum decimam ex praeceptosiauerhoportebat inunc vero ut

prisci ante legem Pattiarchah ex voto 2luas

obligabantur . Me Libero ier tibera

π Iberi autem patris sacra &.religiosὶ 8e castὸ obseruabant. Nam legitimi coni ges esus sestina cielebraturi. liquot diebus staωrsum dormire . 't casti & mundi apparerent , cogebaὴtur.Resere enim Fenestella minpite primo de sacerdoti, Rόmanis,quod Iovinus hac occasiofie Herculis uxore adamata potiri voluerit,quia duobus cbniugibus. duo

538쪽

ea nocte dormirent, eo quod postridὰ Libe. ro patri rem diuinam facturi erant. Antiochus

rex I udaeos cogere volebat,ut hedera coron ti Libero sacriticarent. Et haec sacra Athenis omnium maxima habebantur, auctore Spar-

eluit Dei

ciere.. tamen Romani Libere patrem. una cum sacris non modo Vrbe, verum e iam Zib., Ma Italia expulerunt, quod in magnum abusumc-.c.l . atque ivrpitudinem sacra eius abivissent,&perquam obscure celebrarentur. Vt dolen dum sit, quod Christiani viri Bacchum tam πης' topere celebrent, ut eius memoriam acturi, videantur. Nicanor Antiochi Regia..' magistratus Iduaeis minabatur, quod,nis I dam Machbbaeum vinctum traderent, templum Hierosolymitanum vellet libero patricosectare. Omniu vero religiosissime Iouem L . 3. O . M. . Venerabantur, eiusdemque temo Cor. ΥMh. plum celeberrimum& praestatisiimum erat, per excellentia Capitoliu dicebatur, cum liam. tamen Capitoliu alioru quoq; Deoru templa. MarID. n. statuas, & sacra continerent. Propterea enim. Cicero deorum immortalium domicilium appellabat Capitolium, & Lactantius urbis Romae & religionis summum caput extitisse sit. Hoc autem Tarquinius Priscus V ouit, Tarquinius sup rbus aedificare coepit, sed regno disturbatus perficere nequiuit . dedicauit autem Horatius Puluit ius. Quod tantae apud Rc manos venerationis suit, ut quis

quis populo Romano gratificari velist, Io

539쪽

LIBER ILI. . A vis optimi Maximi templum honoraret,

ornaretque. Carthaginenses enim, S. P. L. victoriam de hamnitibus, auctore Martia 3. deso, gratulatur i,auream coronam Ioui Maxi- Dci,c. I

mo transmiserunt. Et Philippi regis legati ut in Capitolio sacrificare,&s oui Optimo

Maximo ex auro dona ponere liceret, S natu petiuerunt: quod cuin ipsis permiti

r r, coronam ex auro centum pondo obtulerunt. Quod caeteri etiam prinoipes & florentissimarum Rerumpublicarum magistratii quia Idomanis gratum esse videbant, imistabantur. Sicut de Antiocho rege narrat Cicero,quod candelabrum e gemnis clarissimis

opere mirabili perfectum, in Capitolio ponere Ioui Optimo Maximo voluerit, nisi verres in Sicilia intercepisset. od eius tam nefarium, tam impium, tam crudele facinus' erstrincturus: Multi,' inquit Reges, multaeiberae ciuitates, multi priuati, opulenti, ac potentes habent profecto in animo Capit lium sic exornare., ut templi dignitas, Imperiique nosti i nomen desiderat. Qui si intellexerint interuerso rcgali hoc dono grauiter Vin tulisse, grata sore vobis populoque Romano tua studia ac dona arbitrabuntur, sin hoc vqs in RNe tam nobili, in re tam extantia in iniuria tam acerba neglexisse audi tint, non erunt tam amentes, Ut operam, cu tam; pecuniam impendant in eas res,quas VO Us gratas fore no arbitrcntur. Persarum quo- 'que Rex ab Oxtremis Indis allatum Pallium

540쪽

Purim v. netis esuini fulgoris colorem attraherent.II 3 ς e. o, si quoque Romani quotiescunque prouinci- ωιesa S εν--. aut urbem Imperio suo adiecerant. lain

ἀ- i 3- iuni-Iouis Optimi Maximi gremium, P t tias acturi, deponebant. Quo pertinet illud probi ad Senatum Populumque Romah. pud Vopiscum: Coronas quas mihi obtulerci omnes Galliae ciuitates aureas, Vestrae patres Const.clementiae dedicaui: & has Ioui Optimo maximo, caeterisque diis immortalibuscosecrate. ma ex re factum est,ut totum Cain pisolium in maximum splehdorem excrest ret,&quantum diuinae res humanas: tantum hoc templum caetera m di miracula supera tet,louisque terrestre domicilium votaretur. hodie omnia nuda relictaque cernuntur, inquit Martianus. Eius autem veneratio &impius cultus tantus fuit, ut verus De as amplius tolerare non posset. Quare non semel,

sed siepius fulmine ictum conflagrauit. E si mnes illi quiprudentiores Esteri dici & hab ri volaban diuinitus quidem fieri illam flammam asserebant,sed ab ipsis Ioue, quod sebiu. mius magnificentiusque desideraret. impiet erroris, auctore Lamntio,pertinaci stultitia augentes, qui templum caelesti iudiacio damnatum,rinit te contra siri omne c& tenderint. Ipsius esiam Iouis ministri,& sa. oub.li.=. c.rdotes maximae apud Romanos auctorii ,s.ctelis iis fuisse videntur: quippe de quorum conse

bo fra ribus in rebus statem se a