장음표시 사용
261쪽
non es polsa nisi a de sitie iubente, siue mente. Ergo virili iussi sortesub rege et sacrilego /mlit et, redie 'Ois isto iubete bellare. uieuemadmodum minir u facit rege iniquitas imperandi: ita innocente milite ope iιt ordoseruiendi. Nam & Iuliano,qua
qua impio & idololatrae, Christiani milites sei utebat, quod ci potestate a deo traditam
' nimii induxissent, nisi diuinitatis quidpia in Can cor- suma illa potestate residere iudicassent. Nectatum Christianorii illa Jed & philosephoru& iuris consultorum erat opinio, qui maiorupi scepta iusta vel iniusta, negant esse conte iaciada. Regnii cnim diuina res est, ut aiebat Ecphantes Pythagoricus: & reges diuinos, Ioue genitos,a Iove nutritos Homer &Hesiodus appellarunt. Cum aute in Christianorum libris nihil ta crebris sermonibus vitar-petur,qua d documeti quo maloru patietia praecipitur, aduersus principcs rebellio quata te ratione sustineri potest 3 Initio nascetis ccclesiae variis paganoru hominu calumniis agitabatur Christiani, quod parti audientes magistratuu imperio, quod refractarij, quod contumaces quod in ipsos etiam imperatores hostiliter essent animati. Quib'respodit
262쪽
Tertullianus , 7 Chrysininum nullius hos este,
neώm imperatoris: quem ciens a deo suo con situ necesseeys ut ipsum di at, reueatur,oe honor et , saluum velit cum toto imperio. Colimus er ,inquit,imperatorem sic quomodo oe nobis in ipsi experit, ut hominem a deo fecundum, quidquid est a deo consecutum. Et quoniam Romanae diuturnitati favemus,persalutem Caesarum deieramus. Nos enim iudicium de uspicimus in imperatoribus,qui gentibus istos praefecit: id in eis mMs esse quod deus voluit, o pro ma no adiuramento habemus. Quaero nunc anctim hae cille scriberet,Christiani regnaretξ si pios tantum principes hac oratione complectatur 3 si non per ethnicorum,ne dica tyrannoru, salute iurare,magnae resigionis erat'Erat sane . Nam vel ex mali regis interitu magnum reipub. vulnus infligitur. Cu principibus enim con- cutitur imperium, concussis caeteris eiusmo- hris,ut ait ille. Nec iniuria dies it Sciaeca, de principis anatisone,hic Gros Romanae 'acis ex tium erit: hic tanti fortunam populi in ruinas aget. Tandiu aberit ab olo periculo hic 'opulus, quandiu sitae erre fraenos quos sit quando abruperit, vel aliquo casu discussos reponi 1ibi pa yses no erit, haec
nitas, hic maximi imperii contextus m partes
mulus disidiet, denique huic urbi dominandi
niserit, quiparendi sacrit . Harum rcrum do-
263쪽
2 38 r R. o REGIA VI cumento uant illa Tissaphernis apud Xeno io. phontem ' & barbarorum consilia de test lib- - 3 Graecorum praetoribus,quod ea re C etς-
ram multitudinem facili negotio profligatuiri iudicarent. Nec enim defuturos quibus imperaretur, qua liuessent qui imperarent. Sed magis urget illud Persarum quinque dierum iustitium,quod rege mortuo dabatur,ut ex insolentia populari discerent homines quanis curae mortalibus regum salus esse debeat.Quod enim de apibus scripsit Virgilius i. Maro, id in ciuili secietate multo caeden
Rege incolumi mens omnibus at,
m/θo ruperesiam,conserustaque mella Diripuere ipse , oe crates solueroauorum. Non igitur absque ratione maxima princi- .i pum salute ita caram habuere vcteres Christiant,ut per eam religiosissima iurisiurandi formula conciperetur Cuius rei praeter Tertullianum, & Christianorum imperatorum sanctioncs,Vcgctium ctiam teste habemus, φ qui militiae sacramentaper maies item imp
Iib.L.de ratoris concipi dicit,quae secundum deum generire milix. h uno diligenda colenda.Nam imperato' ' ri,cum augusti nomen accepit, tan/7mam praesenti
corporali deos elis Vlpraestanda deuotio impendensis pervidi famulatus, deo enim uri
264쪽
suarus, vel militans seruit, cum Meliter eum A. ligit qui deo regnat auctore.
30. vero ut maligna tot testimoniorum ini terpretatione malis principibus istud OD, , ficii deneges,& obfirmato animo multitud, ni rebellionis auctor existas, a Christianis ad Gnosticos deficis,qui non omnino perfecteque traditam a Christo & apostolis veritate,
sed personarum &temporum conditioni ac- i. commodatam asseruerunt. Primum ciaim, Irene. tPauli sententiam enerues,qui potestatibus . obediendum ait a deo datis, contentione Afuisse cum hominibus omne magi tratuum imperium detreflantibus, qui tibertatem Chriseianam absurde interpretantes. Uyrmabant indignum esse, p/g- 7 mi qui a dei silio essent emancipati. a dei piritu regerentur ob unius hominis potestate esent, quorum ut resederet errorem, ostendisse magi,iratum rem esse non modo bonam sed etiam sacram . Caete-
. rum illabo ipsisse in ipsa nascentis ecclesiue infantia
cum Christiani nec numero,nec opibus,nec auἱεο-ritate valerent ac proinde eorum diuntaxat ad quos
tum scribebat , uou autem uniuerjorum ciuium &dein-
rationem habuisse. Quibus tandem ista conie- cer .eturis assecutus es ZEquidem Pauli teporibus
265쪽
Contrariuvide apud Cyprianuepist. 8.ad successum episcopu de cripto Va
lerium. Apud Tertul ad Scaput. cap.
haud ignoro Iudsos, & Christianorum etia
nonnullos in ea haeresi fuisse,ut externae gentis aut religionis omnino recusanda putarent imperia, quod diserto cautum a prophetat gissent , ' ne alterius gentis hominem regno praeficerent, scdmiam cro fratrum suorum regem eligerent. Eo Paulus an respex rit nescio,qui parendum omnibus aeque m gistratibus,qui omnem potestatem numinis ordinationem esse diciti sed profecto maiore verisimilitudinem habet,quam quod tu pro noto carmine nobis obtrudis. Nusqua enim legeris. opinor, ea Christianorum alique vixisse lege, ut omnium aeque magistratuu im peria rcfugeret. Qv od vero de tempore comminisceris,quo Paulus hunc Christianis lege edidit,absurdum est,&ineptum,ne dicam capersona dignum,quam tu tot annis in cuangelio restitue do tibi vindicasti. Ais enim eo tempore Christia iis,quia pauperculi,quia noctu es,sed inquilini, ac ij magna parte liberti-ns conditionis, opifices, aut scrui magno labore tenuem victum quaerebant, sub princi- ipum & magistratuum,S si malorum, obedie tia,&sub imperij qualiscumque umbra fuis se delitescendum. Eoque monuis e Paulum
ut tempori seruirent, memores suae conditionis me prodirct c latebris,nedum gube
266쪽
nacula rerum tenentibus negotium secesse rent. Hodie vero Paulus vivere cum non
modo populus,sed principes etiam Christianum nomen profiteantur,cum Christiani viribus, auctoritate, numero tyrannorum potentia pares euaserint, iuberet promiscuam plebis turbam,ac vulgi faecein, te reip. statu, de magistratuum osciis,de imperii maiestate in regum necem inquirere.Nec enim iam
ad dei gloriam propagandam,ad comparanda viis necessaria quamquam hoc quoque
taculo tenuis victus magno labore qusritur opus esse pace publica, cuius custodes malos etiam principes agnoscis.Egregium pro- feeto commentum, si quem alium quam Buchananum auctorem hiuenisset. Quid vero Ecquem regum omnituri ministeria vestrachin rem v cxare Christianam, cum principum omnium nytiones turbare caeperunt, cacangelii sui fautorem habueruntὸ Non erantea multitudine, non auctoritate, non opibus, ut omnibus Europς principibus insultare possent.Igitur fateare necesse est,stultos& insanos fume, qui Pauli sententiam initio propugna lar libertatis suae neglexerint. Nucvero sapere, qui cum pro certi nonnullos , ac magnorum magistratuum nefariis sacris ex Catarint,procliuem ad latrocinia turba con-
267쪽
state temporum obsolescerent: non quae huic , aut illi personae, non quae huic aut illi populo consentaneae forent: non quae nunc tyrannis audientem esse populum, post cxcusse iugo insultare iuberciatmon qus parietum, vel stillicidiorum iura complecteremtur ,sed quae ex naturae fontibus haustae perpetuo gcnus hominum uniuersum obligarent.Ex quibus nec abrogari quidquam,nec derogari potest: iis autem abrogari, aut imperio solui nefas. Sed hac re tecum redeamus in gratiam:buic, illi populo,his illis temporibus accommodatas esse fateamur, quid tum post ' Paulus utendum foro praecepit Laruatam hypocrisin sub persona religionis latere voluitλ potestatibus obediendum edixit,quia resisti non posset λ Christianos viribus auctos arma cessentes ,ad arma Concito, imperiumquefrangis Tibi quidem ita videtur. Hanc enim Tab mudicae nugae, hanc Alcorani deliria probant legem, quae C hristum virtute miraculorum, Mahumedem vi armorum valuisse commemorant. Christianorum arma sunt
lachryms, ' qui patientia non Ierro vincere: 13. qu. s. iqui puris manibus & innoxiis perire potius, quam gladio Ierire iubctur.Nihil Iuc attinet a.
268쪽
as PRO RE CIBVs oracula citare , quae fidem huic sermoni faciant . Sunt enim vobis etiam vulgaria, si sequi velletis. Sed hac de re Tertullianum Christi saeculo proximum,ne dicam apost
lorum aequalem, aduersus paganorum C lumnias disserentem audiamus. F Si malum log. eap. diu Vipenes nos liseret, vel una nox pau-
eulis faculis largitatem mitionis pq sit opera, i. Sed absit, ut aut igne humano vindicetur diqina aut doleat pisi in quo probatur. Sin autem hostes extraneos: non tant issices occultos agere extimus , deesset nobis vis nurierorum copiarum Externisium uζων fir omnia implevimus, et bes sidas, stata, muisicipis conciliabula . Vti a ipsa tribus,decurias,palatiis, enatum,frum. Sol .mobis relisis uimm templa. cui belli non iriise non promptisu semus, etiam impares copiis,qui tam G benter trucidamur λ Si non apud Ulam disiciplinam
magis occidi liceret , quam Occidere, potuimus inermes iecrebe es, sed tantum modo discor leue, o-lius diuorti' inuidia aduersius vos donica se. Si enim tanta vis hominum in aliquem Orbis remoti inum,
abrupissemus a vobis inustodisset utique dominatio, nem volitam tot qualiumcumque amisiis ciuium. imo etiam ipsa destitutiones uni set. Proculdu biis expauissetis adsolitudinem vesὶrum, ad silentiu irarum stuporem quendam: quasi mortuae urbis reliquias quaesissetis,quibus in ea imperaretis, Non
269쪽
APOLOGI A . a Isextiis aliquando senties quam Christianis calumniam struas 3 quos initio nascentis e vim continuisse fabularis,quod solitu din quod inopia, quod fortunae malignita te parerocogerenturiis, quorum potentiarno potuissςnt esse pares,si rebellione reli ionem, si pietatem armis asserere voluissent. Vides enim ea multitudine septos, ut quid uis in impios principes non audore modo, verum etia patrare possent, cruciatuu genus omne modestia,lenitate,patientia,non defectione, non iniuria, non vindictae cupiditate insuperare. Quod si quem ista scrupulum in animo relinquunt,audi Clementem Petri di- .scipulum, qui in rixa per Caipham pontificem, eiusq; satellites hiero ly mar cocitata, Christianos de si numero plures, virtute pO - criores ropter numinis reuerentiam occidi lib. r. re-nialuisse refert, quam occidere. Atque ita 's' p ofecto res habet.Quisquis enim cX animo fiat. dom. Christum profitetur,is ut ait ille, iiii, ii Pulsitus pugnis concisiis adorsi: sal. 3. inon rebellionis & discordia sed pacis genio ducitur: non infert, nec vipi opulsat,sed abiectione sui patitur iniuriam: maleficium beneficio reponit: nec amicos modo,V crumdchostes amore beneuolentiaque demeretur. ae certe propria Christianorum laus est.
270쪽
rost. a . L. Yn. c. si quis imp. maled.
Amicos enim, ut ait ille, diligere Ommum est, inimicos, Christianorum dunt xv. sChristianus igitur nullius hostis est, nedum principis:quem cum religio legesque nostrae verbo violari non sinant,' quanto minus a mis oppugnari patientur λ Recteq; Senec , rex,inquit,i' si nocentem punit, cedendum est iustitiae: si innocentem, ccdendum est
p. 3I. QVod sequitur fgumcnti iam ante nobis refutatum esse puto. Diligenter stri maduerti iubes, quantu Paul is tribuerit episcopis, quorum defectionem miris & veris laudibus afficit, ut qui quodammodo rcgbbus compositi,ex aduerso respond eant. N que tamen eos dignitas ordinis de amplitudo scelerum poenis eximit. nec ipse Porat, qtu episcoporum episcopui habetumqui ira ver regum omniumsa tigium Usurgit, ut Deus quispiam inter homines haberi velit suis canoni lis,genere hominum ei aia, διὰ mo, legum poenis eripitur. His quanquam abunde satisfactum est sup riore disputatione, tamen quid desideres, aio nec cpiscopos,nec Romanum pontificE, Cuius odiose potestatem exaggeras, inferiorum iudicia subire. Hoc enim recepturii esse diuitiis humanisque legibus axioma, ne