Aduersus Georgij Buchanani dialogum, De iure regni apud Scotos, pro regibus apologia, qua regij nominis amplitudo, ... ab hæreticorum famosis libellis, & perduellium iniuria vindicatur. Per Adamum Blacuodæum ..

301쪽

uersumquedam naturae genium, cuius odio Sili lint ac sibi mutuo reluctentur. a r tione fit , ut neutrum suminum dici queat, quia neutrum simplex est, sed ex multiplicinaturie diuersitate co lassatum. Neu tru in primum est, quoniam ex eo vinculo quod diuersos naturae genios conciliauit, utrumque dependeti Neutrum per se subsistere potest, quia totum partibus, partium altera alterius

Het auxilio,& quod ait ille,

Altera sicit opem res, coniurat amicλNon igitur summa dicentur, sed id potius summum eri quod illis inter se luctantibus,

longEque diuersis naturam dedit communem,cuit beneficio coalescerent.Nam c6munis ista utriusque natura, quae in duabus illis diuersis natura proprietatibus iacet, rum angustiis circumscripta, ab unitate manat,quae in se ipsi consistens, nullo neq; nio do neque fine coerceri concludique potest Communis igitur ista natura, cuius vinculo duo illa, quae summa diximus, cohaerent, aliunde profecta principium dici non potest, sino tincipium, ergo nec primum: si non prini a ergo nec suininum. in & differetes illae duae proprietates aliunde prouenitit. Neque enim a natura communi gignunturia

302쪽

Nam ita foret,ut breui coirent,d mutuo Cob. cordiae, pacis. & amicitiae foedere conspir rei. Ex quibus efficitur, illa duo quae iscit cum sua vi n subsistant, sed naturae partib. . bus constent foris aduontentibiis superiore scilicet principio atque causa i mori recte summa nominari; ac in quolibet rerum g nere quod summum est onicum esse dunta . xat, non multa. Sed taceptis rem ilhisthenaias In sole summam luctat inesse statuem': deso. certe soles summa lucepraediti non poterutexistero. Nam eo ipso, quod sua aluce praediti sunt, inter se conueniunt, , ex duobus unus sol efficitur. Quod si duo sint,nsi s ma luce,sed alia quadam natura disserunt.Si

vero diuersam a luco naturam adepti sunt, eius contagione lux obscurabitur quodam modo,acproinde non erit summa. Sic in summum calorem inesse dicemus, cui nihil est admixtum fiigidi cuius consortio tepese . . Cat. Calor enim ignis alterius alicuius rei quam ignis adiectione, restinguitur ac impo ditur, qui purgatus simplex feruetior bi, i steret. Eodoniquomodo summam potest tem, unam, simplicem N absolutam essedi

cimus.Nam si diis summς potestates E sita dicantur,carum una habet quidquid habet es ter audito habet,si habet, vita iampotestas st,

303쪽

APOLOGIA. 289 est,non duae:si non habet,neutra summa est.

Alteri siquide potestatis aliquid inest, quod

in altera desideratur.Ex his,opinor,philosophorum antiquissimi deum unum esse coli gerunt,esimque summum, potentissim v,optimum,qui 3c condiderit omnia,& eade qua condidit virtute moderetur. Nam si diuina vis ac potestas distribuatur in plures, diminui eam ac interire necesse est, quo qiud esse potest absurdiusλDeum enim aeternum,pe se lum, immutabilem esse voluerunt. Cum autem virtutis perfecta natura esse no possit, nisi in eo in quo tota sit, deus certe si perfectus est,unus est,ut in eo sint omnia. Eod si plures essent dij,tantum potestatis uni dec

deret,quatum caeteris accresceret: ac eo debiliores foret,quo plures.Virtus enim Vt augetur viseone iic dispersione minuitur quo fieri videm ut vis tum caloris, tui rigosis intensior sit sudo cglo, quam humido, ' quam nubiloso,quod siccitas uniat, dissipet

humiditas.Graeciae sapietes unitatem rerum omni u causam esse censuerunt, F ex qua Orirentur,in quam redircnt: ex qua caeterra multitudo procrearetur,cui pareret. Plato ex Vno producit omnia, M omnia uno metitur, '

Plutar. de placit phicrob, insom. Scip.

304쪽

titos introduxerunt,exacti sapientum colle gio,nulla posteritatis laude commendantu Nunc vero quemadmodum, ut Cypria Sin lib. ὁρ-ad diuinum imperium de terris mutua- Idol vanu murexemplum: sic caelestis impersi similit dine terrena metiamur. Principes enim cacta moderatis simulacra suntDei: terrena potu . litia caelestis stimago. 'Nam nisi diuinis acitis 'da caelestibus inferiora ista respondeant , nulluprinc in- genus reipub. firmum,stabile,diuturnum aDdseo Pi- sequemur. Cum igitur illic summa rerum in Flane. Vno resideat , ecquana ratione fieri poteli in Gλή- terris, ut inter regem S populum diuidatur,

harm. cum ea nec augeri, nec minui possit,nec ma-muud. dati,nec cedi, nec alienarit stabilem enim Aion', e . perpetuam esse Oportet. Si quis particula d iι. mandata fruitur,ea nihilo minus in delegate remanet. Huc enim vel legati vel procuratoris, vel vicarij vocabulo nominare solemus,

qui potestate sua&imperio nihil agat,sed madantis potestate& imperium exerceat.Quid si summa rerum una esse, sed regem &popu- .lum inter se partitos officia cocedamusὶEode certe reuoluimur. Neuter enim summus crit, quonia alterutrius officiora accessione cresceret alterius imperiu. summo nihil accedere,nihil decedere potest. Ac iam principi recurredu esset ad populi, populo ad princi-

305쪽

pis auxilia,nec sine mutuis officiis cinis molis gubernacula tenere possent.Quid enim si diuersa sentiant quid si alter alteri peteti d neget operamZQuid si necessario reipub. t pore princeps a populo male sano iusti desiderij r pulsam tulerit λ Cum uterq; descriptos habeat ossiciorum fines , neutrius pol stas logius evagari ac progredi valebit. alte rius potestate occurrente ac vetante: aut si progressa fuerit , alteram suis finibus eiiciat. Hinc seditiones, hinc bella, hinc intestinae clades utriusque vitam,fortunasque perCellent,quoad alter profligatus, S in seruitutem redactus,summa rerum omnium victori de cesserit,Na fieri certe n5 potest,ut princeps,

populesque semper ide velint. Si quis igitur

hac opinione ducitur, & summae potestatis partem regi, parte populo permittat,huc ea de ratione censeo pelledum regno , qua VO-luitHomeru exulare Plato,qui discordes inter se deos & bellantes introduxit, cum alij Troiam capi vellent, alij repugnarent. Iuppiter in Troiam,ero Troia, Abat Apolia: usqua Venus Teucris,Pallas iniqua fuit. Quod enim maiorum gentiu deos inferiorusuffragia sollicite medicantes,ac ipsum Ioue precario regnantem,& uxoris filiae, familiariumque rebellione petitum finxit ille , id

306쪽

In lib. de repub. dc in polit.

Plato in hominu vita negat esse toleradum, qui quidquid in multitudine virtutis , imp xij, maiestatis esse potest, id totum in unum regem conserendum esse iudicauit. cnim singularum partium potestas ad unam prouidentiam referatu umma potestas C stare non poterit, unoquoque nihil amplius curante , quam quod ad eum proprie periinebit. Siquidem naturale vitium est, communiter 'o Idetur, utque si nihil habereputet, qui totum m habeat ,suam denique partem corrumpi patiatur,dum inuidet alienae. 3 Sed rectius ideHomerus hominum quam deorum instituit politiam, cum alio loco multitudinis fugie-da monet imperia, d unum omnium regem, unum dominum ex naturae lege probat. '

Eam Ante Homerum extulit Mussus Athe niensis Eumolpi filius: eam post Homerucaeteri poetae,iheologi,philosophi,iurisconsulti, docti omnes vehementer exosculati sunt. Christus regnum in solitudinem redactum iri comminatur in se diuisum. I Idem negat posse quemquam duobus dominis inseruire. Quando enim imperij societas aut

307쪽

cu fide coepi aut sine cruore desiit λ ' Exe-plo fuerint Etheocles & Polynices, Numiator,& Amulius, Romulus & Remus, Ant ninus & Geta, aliique infiniti, quorum tra- goediis plenae sunt historiar.Quarum scriptores non ratione modo, verumetiam exemplorum frequentia moti, regnum insociabile quiddam appellarunt. '' Quin & id pru- Coin i dentissimis hominibus, es in administratione rerum exercitatissimis, obseruatum est, communionem rerum uberrimum csse li- reg. gestatium , rixarum atque seditionum seminarium: eoque nullam in aeternum, societatis rodian. coitionem esse posse dixerunt. Alexander magnus Dario multis auri taletis efflagita, Aristo . :ti,ut Asiae regnum aequis secum portionibus' diuideret, abnuit, quia neque terra duos so- :, Ies,neque duos Asia reges ferre posset. Ide L. eumpsemtea Lydi Crarso responderant, cum fratre in imperij cosortium adsciscere vellet.Nam satii.

Vere poeta, 3 summo dulcius πη-m pro soti

re loco scissique comes disc.rGAE N V . . 33 bHis accedit,quod si summa potestatis & -- perh inter regem N populu diuisam esse pa- Thebaid. tiamur, continuo redeundum nobis erit ad ανα*χίαν, ex qua potestas illa coaluit.Quod tib de or enim diuiditur ex iis conflatum esse necesse α

308쪽

,, est,in quae p0stea dissoluitur. Na haec 'u naturq lex est,ut quidquid diuiditur 1

i tereat.Nullus autem,ut ait M. Tullius, in teritus est reipub.naturalis. Violetam igitur esse oportet,& inimicam naturae diuisionem illam regij,quam tu laudare videris,&popularis imperh:nisi forte neges ea tibi probari, P g 3ῆ. esse populo pol tis in repei, quanti; retibus est in populum: idquenon tantum uniuerse populo,aut maiori eius parti, verumetiam iis in quos. i populus,aut maior populi pars eam potesatem tran se miserit. Sed esto: tibi non probetur : utrius crgo summam ditionem este iubesλRegisne'

minime vero , sed populi. Quid igitur rexλNihil ditionis habet3Nihil,nisi quod a populo mandatum est. Nuquam igitur imperabit inuito'nunquam.Non igitur rex est,quia po pulum non regit, sed regitur a populo: non regnat,sed seruit:no est monarcha, sed unus multorum paret imperio.Quae cum absurde

Panis. colligi ,patu meministi propositi similitudinis inter regem & medicum. stremadmodum enim in vel consentientem a m , vel inuitum. saepes nai:sic rex nouam legem, tamen milem, ciuibus autpersuasis,aut etia inuitis imponere potest.

Pugnantia no videsZ Regem populo subesse iubes, quem populo vis inuito legem imponere. Populo summam rerum attribuis, que

309쪽

reluctantem & inuitum regis imperio subiicis.Sed qui fieri potest, ut idem patiatur &agasidem dominetur ac seruiat Vertim poenitentia ductus ad calcem operis id reuocas, quod initio concessisti. Na id potestatis quo regem extulisti,excidisse videtuOncogita

6.Sed ut te poenitentis tuae poeniteat,rede mus ad rerum naturam, quae quod summum est pluribus inesse non sinit. Natura enim,ut ait ille, ε commenta est regem.Rex unus est in apibus,dux unus in gregibus, & grues una sequuntur ordine literato. Atque in hoc, ut Cyprianus ait, omnis natura consentit. Vni corpori varia membroru ministeria deseruiunt:varii corporis sensus ab una mente reguntur: multiplices animoruim affectiones Una ratio moderatur. Quod si quis tot mentes esse putet quot sensus,quot affectus,ne ipsam quidem,quae una est, habere videbitur. : Hanc similitudinem ars imitata,vnum in familia dominum,unum in exercitu duce,Vnuin naui gubernatorem,Vnum in populo rege esse iubet. Si enim ad plures in quovis hominum coetu totius summae cura reseratur,paulo momento cuncta soluentur 6c corruent.

otquot de repub. scripserunt, regnum Vnius dominationem, eoque praestantissimam reipub . formam esse tradiderunt.

28 de vaniti idolor.

310쪽

296 pRo Raec Isus lx, Vnus,enim ut ait Aristoteles, ' sacilius eff- Probi ς' quae, vult, facilius mouet, quam multi.

Quod &iurisconsultos ininime fefellit, qui l

.Z., .no naturae legem animo Complexi, per unum

a. bese facilius expediri pronunciarunt. 3 Popu itur. L.3. F. ius certe corpori similis est,rex animo. Co

Eriarii autem natura sua nihil agi nisi ab animo fad agendum impellatur. Costat enim,ut Pla. tonici voluerunt, ex materia & quantitate, quae nihil aliud est, quam extensio materiae. η, Extensionem porro affectionem, siue passio- qnem Vocant,quae diuisioni isemper obnoxia sit infinitar. 4ofit,ut corpus sua sponte ni, hil agat, cum pati cogatur, & essiciatur sem- uper extensione materiar, quae flueret in infinitum,nisi ab Maimo tanquam forma sisteretur inersque & ineffcax mouere sese ipsa non posset,nisi ab illo motus principium & actionis mutuaretur.Qu'fit,ut parere multitudinis sit, quae corporis similitudinem refert: principis imperare, qui quoniam unius antimi similitudine per univcrsum corpus diffi- si,unus est,in multa distrahi non potest: qui-nimo multitudinem cohibet in infinitas alioqui factiones abituram, ac tanquam in alia semper corpora distrahedam. Sed elegatius

2Ata, similitudinem expressit Seneca, qui

3.i,. regem vocat mentem imperii, spiritum vita- l