장음표시 사용
451쪽
4 8 De Poenisentia, oe Extrema Unct. Prob. pars. Oratio, ait S. Iacobo, fidei sal bit inήνmum et Sanitatem corporis interdum , ubi saluti animae expedieHt, coinquitur, ait Trid. quae verba ubi s luti animae expedierit , ostendunt , conditionatum esse istum effectum. Alii & aliam conditionem apponunt, nise tam gravis sit morbus , ut ordo naturalis , quem Deus im- vertere non tenetur , exigat talis infirmi mortem.' oua duplici conditione imposita, facile intelligetur, cur virtute sacramenta hujus non semper convalescant infirmi.
452쪽
Conjunctio maris cum semina a. m are dicitur Matrimonium potius, quam Patrimonium a patre οῦ eo quod procreatio Prolis, cujus caussa Μatrimonium institutum est , in matre , non vero in patre evidens fiat. Dicitur quoque Coniugium a communi iugo , cui am, , mulier & vir subjiciuntur. Insuper Connubium , & Ahμptiae nuncupantur a Verbo nubo, quod idem est ac velo; quia olim Velamine , quod sammeum dicebatur, piκllae maritis in comiugium tradendae, capita sua veluti quadam nube tegebant.
Matrimonium, quod ab origine mundi Deus in ossicium naturae instituit, Christus in Evangelica Lege volens Ortus nostri originem consterare , ad veri sacramenti rationem evexit . Igitur sub vario respectu haec amplissima nuptiarum materia considerari potest, quam ut brevitati simul , & claritati consulam, tria in capita distribuam. In primo de his , quae Matrimonium praecedunt, ut sunt sponsa lia
453쪽
ε o De Sacramento Matrimon; .ia , & proclamationes: In altero de natura , & proprietatibus Μatrimonii r In tertio de impedimentis Matrimonio adnexis agam.
C A P. I. De Sponsalibus. inamvis Sponsalia ex natura rei ad
Matrimonium necessaria non sint , quia ad Matrimonium sufficit mutua corporum traditio , quae fieri potest sime praevia tradendi promissione ; praemitti tamen solent ac debent ubicunque praeci-Piuntur, praesertim ob denunciationes s ciendas, & impedimentum si quod bsit, detegendum. De horum igitur natura, eL sectibus, & dissolutione hic pauca dicemus. f. L . De Natura Sponsalium . Nota . Sponsalia dicta sunt a spondendo , ait de sponsalis. nam moris suit Veterinus si ρmari, spondere sibi uxores faeturas. Interdum Sponsalia pro Matrimonio rato usurpantur. Hinc duo Sponsalium genera a Scriptoribus accipium
tur: suturo Sponsalia dicuntur, quando inest
454쪽
iaest tantum mera promissio r de praesenti Sponsalia nuncupantur, si in proprium corpus juris actualis donatio fiat. Item ha rae, & munuscula , quibus hae promissi nes confirmari selent , Sponsalia appellantur. Sed usus obtinuit, ut Sponsalium nomine intelligatur promissio de futuro Μatrimonio, de qua nunc. Sit ergo
Prob. simul , & explicatur definitio . Dicitur I. promissio mutua ς quia hic contractus est ouerosus, & una pars non Pra sumitur se velle obligare , nisi altera a Leptet , ac repromittat. Hinc I. simplex proinsitum etiamsi mutuo manifestetur, ut s quis diceret, prouitum mihi laese, vo iuntatem habeo talem ducendi , ad Sponsalia non sufficit; quia propositum est v luntas faciendi , non vero se obligandi , uti esse debet promissio. a. Qui ficte promittit , aut ex promissione obligari non vult, licet ob deceptionem in re gravi
peccet mortaliter ,& damnum ex sim fra de ex sumens reparare teneatur, reipsa tamen Sponsalia non contrahit.
Dicitur II. deliberata, id est facta cum
advertentia , quae ad mortale Deccatum
lassicit; nam diponsalia obligant lub gravi ad
455쪽
4ra De Sacramento Matrimon; .m contrahendum Μatrimonium . Hinc I. insani, amentes, ebrii, inlantes usu rati nis carentes contrahere Sponsalia nequeunt. a. Iuxta aliquos Sponsalia ex metu gravi inique extorta , elu juramento firmata , nulla , di irrita sunt . Dicitur III. externis Ilanis expressa. Flamverba significant, non suffcere aetus inte nos , sed debere externis verbis, aut signis promissionem manifestari, ut alter alterius fidem acceptare queat . Hinc per nutus
Sponsalia contrahi possunt ; ut liquet in
Dicitur IV. later personas ad contra hendum habiles , quae aptae non sunt ad con trahendum Matrimonium , neque ad Spo
salia habiles reputantur: quia promissio de re imp ssibili nulla est. Hinc invalida sunt Sponsalia personae ligatae voto castitatis vel suscipiendi Ordines sacros . Porro ad Sponsalia habiles sunt, qui aetatem habent requisiitam , sufficientem capacitatem, &carent impedimento canonico . O. I. suaenam aetas requiratur ad
contraenda Sponsalia pR. Iure Canonico septennium cominpletum; quia hac aetate communiter incipit rationis usus,& libertas: tamen juxta multos valent Sponsalia ante septennium, si usus rationis hanc aetatem praeveniat. Q. II. Quomodo contrahantur Sponsalia' R. Multipliciter. I. Expresse, dice ido:
456쪽
C. I. De Sponsalibus. 43do: Aee iam te in conjugem e Promitto tibi Matrimonium. a. Tacite; ut si parentes promittant pro liberis praesentibus , nec contradicentibus post pubertatem , cv. unico de desponssat. impuber. 3. Inter
praesentes , Vel absentes Der Procuratorem , aut literas . q. Ansolute , vel conditionale. 3. Publice, aut clandestine . Nota: Sponsalia clandestine contracta, valida , & obligatoria sunt ; nam jure communi non prohibentur , neque ad eorum valorem requiritur praesentia Parochi , Sctestium, ut saepius declaratum fuit a Congregatione Concilii, teste Fasnano. Nota I, Sponsalibus addi possiunt ba me, & poenae, de quibus hic Dreviter. I. Harra est res mobilis ,& immobilis in quavis quantitate , quae in Sponsalibus actu traditur inter promittentes pro securitate
Matrimonii promissi. Dissert harra a sponsalitia largitate . quae fit in signum amoris , animo , & sim spe Matrimonii comtrahendi, & ob ejus caussam , sed non in
ejus pignus, & vocatur dotalitium, munisdus muliebris &c. De harris haec sunt notanda ex Lege Si is,& L.mulier, C. ι' sponsalib. I. Ha rae licitae sunt; eas enim Ius approbat ex LHarris, Ctae Sponsal. 2. Inito Μatrim
nio , danti sunt rellituendae , nisi aliud serat loci consuetudo . Item si Sponsalia jVita de causia dis luantur. 3. Dans harram,
457쪽
434 Sacramento Matri momi. si a Sponsalibus injuste resiliat , eam a
mittit, & si eam ante receperat, restituere cogitur. Sin vero unus tantum harras sponsalitias recepit, seu sponsus , seu sponsa dummodo major sit annis , seu parens , ejusque caussa accidit, quominus promissae nuptiae sequerentur, statutum est in I. ult. C. de sponsal. ut duplicatas restituere coiagatur. Quod si justa caussa adsit resiliendi, susticit reddere harras, sicut etiam in casu, quo minor sit. 2. Ρoena Sponsalibus apponi potest I. positive , ita ut sponsum , vel alium privet aliqua boni sui parte. E G. Si quis dicat : Promitto nuptias sub poena , ut qui promuses non fleterit , solist centum , &dicitur poena conventionalis . 2. Negative ,
ita ut pars resiliens nihil quidem amittat de suo, sed alienum nullo pacto lucretur. E. G. Si quis puellae centum se daturum spondeat, si secum nubere velit, alias non daturus; vel si testator legatum virgini relinquat , si tali nubat , alioquin legatum amittat, & dicitur pactum luerat um.
His positis, Dico I. Spectato Μatrimonii fine ,& legum prohibitione, Poena conVentionalis indefinite, & generatim Sponsalibus adnexa sive a spqnsis, sive a sponsarum parentibus, est illicita , di invalida , etsi ju
458쪽
cap. finali. eod. tit. ubi dicitur: Cum ιι-bera matrimonia esse debeant, ideo talisRiapulatio propter poenae ;nterpositionem improbanda es. Dixi I. sis a sponsis , si Dea osnsarum parentibus e quia utraque libertati matrimonii obest ; istorum enim damnum sponsos cogere potest ad contrahendum. Dixi a. eis iurata. Hujusmodi enim stipulationes, utpote contra legem lactae, juramento non firmantur. Dixi 3.inde
nite , et generatim; nam multi praesertim ex Summistis docent, poenam conventionalem impositam parti injuste resilienti a Sponsalibus, licitam, & validam esse. Dico II. Factum lucrativum ab ipso
contrahente Sponsalibus appositum , etsi tanquam jure invalidum reicindi debeat, si tamen justa caulla adsit, vel a tertia Pe sona fiat, licitum est . Prob. r. pars ex L. Si ita stipulatus,
monia cum hoc pacto, non mutuo amore,
sed ex turpi quaestu comparari censentur. Prob. a. pars . Si adsit caussa justa , ut si fiat dotis nomine , vel ad compe sandam inaequalitatem personarum , Putas plebejus nobilem ducat ; quia tune cesisti turpitudinis praesumtio. Prob. I. pars. ista tunc non turpis quaestus, non damni poena , sed liberalis promissio, seu donatio sub conditione cen-retur: Aliud es enim eligendi matrimon i
459쪽
436 Saeramenta Matr-onsi. poenast metu libertatem auferri aι ud ad matrimonium certa lege invitari, in. Titio 1. E de condit. demonserat. Nota ΙΙ. Sponsialia filiorum-familias insciis parentibus contracta, sunt illicita , utpote contra praeceptum. honorandi parentes: Imo sunt irrita, si prudenter grave scandalum timeatur ex eo Μatrimonio ' quia sunt de objecto illicito, & vim tus iustitiae non potest obligare ad actum, qui sine peccato 1mpleri non , potest : sed de hac quaestione cap. seq. redibit sermo .
Da EFGibus Sponsalium . Nota: Tres sunt Sponsalium effectus . I. gravis obligatio contrahendi Matrim nium. 2. Impedimentum publicae honestaritis, 3. Ius inchoatum ad rem sive cin cor . Pora . Circa priorem effectum videndum , an, dc quo tempore obligent Donsalia ad contrahendum Matrimonium. Circa a. di cam cap. 3. hujus Tractati . Circa I. an ita obligent ad servandam fidem , ut gravior sit in sponsis, quam in omnino sol 'tis sornicatio. M Prop. Unica,
Sponsatia ad contrabendum Matr- nἰum graviter obligant, idque si nisu obser tempore inter sponsos praefinito, aut quamprimum cymmode fieri potes .si nullum tempus praefixum Iberis, Prob.
460쪽
Prob. I. pars. Omnis contractus one-
rosus obligat ex justitia, ideoque sub peccato mortali, u materia gravis sit. Atqui Sponsalium contractus onerosus est , & in m teria gravissima. Ergo peccat, & quidem graviter, qui sine caussa a Sponsalibus resilit . Prob. a. pars. In ceteris contractibus tempus praefinitum servari debet, quia est promissum , & solutum buυitur non minus quantitate , quam dis , leg. θ. de bolusion b. Ergo & in Sponsalibus, si tempus sit praefinitum , hoc servandum, nisi pars e presse, vel tacite in dilationem consentiat. Prob. pars a Si nullum tempus sit
praefinitum, contrahere tenentur, quam prumum commode fieri potest . Idque colligitur ex ι. 14. ff. de reg. Iuri ubi haec habentur : In omnibus obligationibus , in quibus dies non apponitur , praesenti die Ergo si distulerint , erunt in mora culpabili, nisi temporis parvitas excuset . Ex dictis colliges I. eum qui ex animo p misit alteri etiam conditionis longe inferioris Matrimonium, teneri illud contrahere ; dummodo conditionis disparitas non fuerit ab altera parte ignorata, & ex tali conjugio scandala, odia , inimicitiae ,
graves rixae inter parentes, vel consanguianeos non timeantur , & tunc quae sint damna data, vel dotem augendo , Vel a