장음표시 사용
271쪽
Commentaria in librum I. Tuum. Cap. 163
ruent. vocantur est, Hypuli Pruphetarum, Ascilicet Samueli Eliae, Elisaei,&c. Erant tamen in iet eos aliqui veri Prophetae, qui sutura praenu tiarent Ni paret exemit illi ipsi ptaenuntiarint Eliseo raptum Elin in caelum, . Regum 2.3. Pl ictu, id probat Abulen.c. I9. q. 3I Ipsos si PRO FRETANrεs, J id est hymnos
Deo canentes. Cantores ergo hic vocantur prophetae. praesertim ij qui ex a atu Dei hymnos hos umbant; uti secit Saul de quo sequitur. Sic filii Asaph dicuntur prophetasse,id est Dei laudes cecinisse incribitis. i. Paralip. 23. I. Vide quae designificatis nominis prophetae dixi i. Cotimh. 1 q. Causa de fructus huius cantus dat S. Iustin.quast. Io . Excitat,inquis, lollisis cautin cum resuptate podam arum; adflagram rivi ques comitu i libratur, etiam. ct concupi sunt in Ornus Iat: cm B
o citra triuia coria ιonsolatur. Paristes mentes facit, MIectar. inertes mitat. Π aloes ad iam tamariat.Nam quamuis durasint carnalium cuida, latim
tu sic rore tintinis Arni latur ait S. August. lib. 1 ad Simplicia n. q.2. ET MOABEEas i N vi Rura A Liv31 J maior na Deo insidam accipies sapientiam re magnanimi ratem ex iosticano agasone fies ciuilis, politicus, regalis quia indues animum liberalςm & regium. Fies ex rudi sapiens, ex duro mitis . ex agresti urbanus, ex priuato regios . Addit Ninian. dubita.du r in esse. in savi per inhabitantem Spiritum
sinetum stetit in spiritualem virum commutatus
etua. Jmasi dicat: Ex hisce signis intellige certissi-
αξ te esse regem a Deo electum,& facultatem regiam adeptum cum ope Dei tibi assilente,ut posuti perficere quae velis, quaecumque in regimine agenda tibi occurrent. Regaliter ergo age , pnna intrepide pro populo Dei de tuo. D
DOM i Nus τε cura est, J tamquam tuus director de gubernator. Ita Angelom. Abulae bi. Audi S. Hieron. in quaest. His ρgnisnest re pater quia Deum te retem situ voluit: θ idcirca ad omnia quati A .irenda sunt, e citer us, quυ Dominus tecum est. Et Chald .citandis venire hacHηa tibi rata tibi vas instrumenta se dictum verbum Domi
moxilla tuaiyran. Di,M.inquit,te qaanIam potu iii ad iacem ιν - potenter NInandum. . ET DE scENoas ANTE ME IN GALGALA.Jvidetur Samuel uel rumore populi, vel instinctu Dei praecognouit se machinationes bellicas Naas regis Amnuvi contra Iabes Galaad. Hac de causa piae-
mittit Saulem in Galgala. quae uicin erat Iabes Galaadseque colicuturum promittit,ut volunt tem Dei de hoe bello illi indicet,sedc urgeret . . . hostis Samuelem, expectare Sauli non licuit, ait
Aliter Abulen . qui generalem hie regulam dari Sauli a Sa inuete censent,ut quandocumque in periculis belli Ae hostium sit constitu , se recipiat in Galgala, eoque se euocet , de expectet quasi de
voluntate Dei ibidem scisi itatutum; idque innui tur c. ι3. 8. sic quoque Angelom.& Mendo2 DP timeanquit Serarius, hingeretur eo sitis Liranici abcens νι ct tunc temporui suatim sit. Ο post a simperti compactos rideta rit in dissicilio ibui η Iotir, rit ex Iospho intestigitur, di insta es.23. ver . γ 33. Porro in Galgala iubet descendere sauleco; tu quia Galgala erat vicina Iordani, ad eum contra hostes, ne per eum transiret in Iudaeam. defendo di .ium quia Galgala et .at locus dicatus orationide sacrificio, ex quo Ilebraei itanseuntes Iordane sicco pede pri,na in Ghlgala posuisset castra, Iosue
q. ro. tum vi huius beneficij Ne transitus memorem redderet Sauleni .eumque inagix Deo obligaret.
cri Mas. J quasi dicat. assese, victi itias pcr face dotem imi notandax Nam eas pet s: Sauli immo lare non licebat, quia ipse non erat saceldos. IMMvTAvi τ si DE v, COR A LivD.Jq. d. Deus VERs. s.cor Saulis.quod, cui Dei et priuatus,etat pusillum, abiectum.agreste. set uile; iam eo rege iacto fecit Demd dis magnanimum, sibi inae,amplum Ad regale ut nullis periculis cederer, nullos hostes metueret, nullum
onu, sibi disiicile at sit raret uise S Caiharina Senensis petiit a Christo aliud corc ibi me cordi
sMirari si in terra coleie km era manvii usuist, dedit ei stiritui iam. D.Greg.Cur inquit,immutatu habibat:
quia qui Hilia quasi rat,ia ι retni dispositiovi cogitabat.
Idem tamen Gi ego rursum in malam patiem haec verba explicat. s. inquit, aliud cor itinc νιispi, ecet citur, coram proprita Minys suis, sita τι carpuia cedere p/riter o ι apit sive bire. Iu mente sua ii nores paruulum; ed ferem si ιιgitabat : adhuc non e MώAimu er sine sed erat lut linio climatione. Proprie tamen hic mutauit Deus cor sauia a Vsas. ioo secit id est Deo laudes canere, uti praecessit Ita Tertul. l. de anima c. ii Saulem, inquit, tami Spirit in antea vertit in alium virum.id ι' pro puta,
quam o malin littus postea eutri it in alium x iram inus tam silicet. sic , alii interpretes exponunt. ET PROPHETA HT IN MEDio Eois M Jid est, astatus numine easdem laudes Deo cecinit , quas caeteri prophetae canebat. Modia explicat Meroe
272쪽
1ιὰ Commentaria in libri L Re 3mcap. X.
ta mutauoi e tanta Saulis haec vox atantium eripit,quae versa est in prouerbium simile it . quo di.
Musi. Simili modo dixere tempore Christide Saulo facto Paeso: Numquid Saa Adit re Apostoli, Numquid ille Iesum praedicat, qui Iesum persequis lebat 'ait S. Gregor. Hoc prouerbium quoq; usurpes,cuna promiscue quilibet sibi magnificam aliquam funimonem satis sitis viribus maioremus,rpat; ut hoc aeuo nemo non tractat sacras litteras de ijsque disputat. Ita S. Greg. Nazian. Apolog.de suga sua ad Ponati pia re, inquit, δε ad Nili, lini,prophtitant omnes ad sut o Sol sit inter Pro latas iuxta pristam historiam ct 'o rtium. Acim te Epictetus c. 2o. can. 2o. h. 4 phari liquit , di
sanitas uti malii , quasi dicturi: Dybi istas unda miri besse cilium λMora L Disce hic quam utilis sit societa, bon rum : haec enim aliis suam bonitatem asini eat. ξ ntibi Saul in secietate Prophetarum, fit propheta &
quod primo aliqui sic explicant, quali dicat: Miarum non est faciem prophetate, quia Prophetae donum prophetia: non habent a parentibus, quasi ex traduce, sed a Deo: se ut ergo Deus illis idipsim gratis communicauis, sic α sauli. Ita LPran. Hugo, Dion .Vatab. Sanchem alij. imiter explicant nonnulli per Auxesiin , quasi
dicat: omodo Saul subito factus est propheta'
imo pater eorum, scilicet & ciererotum prophetarumpillis enim Saul canendo eminet. quasi pater
id est magister disciplilis. Quomodo tam subito factus est prophetarum magister, qui paulo ante necdum eorum erat discipulus λ Ita Hebtiei apud S.Ilier. in Q M. Porro Septaeeunt, y quis patre My quasi dicat: Nonne Cis est pater Saulise Cis autem est homo usus; quomodo ergo fit his erus Saul illico tam canoriis euasit Musicus p Qujs eum docuit adeo
melodice canere λ mque non pater Cis nec quis alius praeter Deum.Verum legendum cum Hebri Chald.& Roman. Et q. parer rerum Vm. 13. ET vENiT AD Ercha svM J scilicet collem v de prophetie descenderant v. s. in excelso enim erat locus oratu im& sacrificii. Eo ergo ascendit Saul antequam ad Los rediret, ut animum colligeret , dc Deo pro tot donis sibi collatis pratias
ageret, ait Abulen Hugo, S: Dion. Mystice S.Gregor. Ad musam , inquit , pistitia ministerium venit, ad via ausa, qua nascat, mentem erigis, cor adeo indo. s. uat , qua loquendo mostrat. Doctorti quidem cum tis risin plinta prassicant, quasi
Dixi τυε paeta ivs SAvxJPatruus hie sam Y ω ilis suit Ner pater Abner principis militiae Saulis,
inquiunt Beda. Hugo, Abul. Dion. de alij. Ner ergo tuit sinet Cis patris Saulis. Das MNE AvTEM REGNI NON INDic A- vos. is. vi et El.J Cur tam altum de regno sto Saul tenuit silentium Respond. ranit euitatu iactantiam, O humilitatim struaret. Vatabl.- tritai tur,inquit,-d ga Saulu. Ahul. Dinis, inquit, destiac diurra, ne viderit ut si iactare , hac crederet eo rerum. Addit Carilius. ιχιmplo, inquit, quorumdam iactantia. voisa insipientia arguuntur, qui nihil norunt pro νtim, quid Crito honoris is exhibitum fuerit,
aut exhibιndum, gere non valor, o quam pandunt istatim. Porro S.Grega rasum, inquit, non indiacat . qu magnitu itum sanctitati, pervaramgloriam non uocat. Nam o magna initate, magnai so-cti rate rassiat, inalsa vivendo in os,qua seqamea non it. Secunda causa fuit, ne secretum propalaret: ita Lyran. Nam Sanu. ,inquit,vnxerat eum tiaretὶ, pra-pire quo puerum Muru fecit praebe, ne ausum verba . . ιι supra istum .st: ct idιὸ ν luit teine sinuam, Od ait qu MAMSumael negotium Aluarer. Regienim ad regia negotia sum opus est secreto. Tertia. ne patrui inuidiam sibi concitaret, uti concitauit Ioseph narrans somnium fratribus de suo principatu: ita Ioseph. 6. Antiq. pM. Hugo, A len.& alij. Ei cos vocAvi T SAMvEx PopvLvM AD DOMINvM INMAspn Adnon quod in Moba es. V ε 3 37 sit arca Domini, ut vult Lyran. sed ad mmmum,
id est ad comitia Domini, ad conuentum δ: EG lesiam Domini, ad Synagoga Domini ubi enim est Ecclesia Dei ibi est. pr. iique ipse Deus.Rutisum ad Dominum. id est ad Domini sortes de iudiacium; quo scilicet Dominus publice erat designa iurus regem Isiaelis a se electum: ita Caiet. vide dicta de Μsba.e. . v. s. de Iudicia o.v. i. Noluit enim Deus suspectum populo esse Samuelem, quasi humano non dioino iudicio rem tantam p regisset. EGO EDuxi Is RAEL,&e.' Vere S. Bern.set m. vos. inde septem misericordi j x, de se ipso fatebatur: sis,
coram summa Dra: n non ex casu, dex dimna proi, Atia expectarent .sseatim sit tu, et is mentibia tu Diao L. t. tommodanti causam Deo.
propinquare vel accedere secit in oΜsrs etκis.s Is RAEL. J ad sortem, hoc est: dedit vel iecit sotiatem duodecim tribubus ut peream videret,quam ex illis Deus eligeret, ut ex ea regem designaret. Applicuit eas Samael, ait Abiam. ponendo sortes pio illis, ves Deum interm sando pro singulis. uales fuerint hae sortes, ne imus, quia eas scit
Nota, Samuel iam ante ex Dei ius ii satilem unxerat in regem,scd secretb; nunc ut eumdem a Deo Aectum toti populo ostendat , Lortem iacit instinctu Dei. qui Samueli suggessit, se ita tres
has directi tu, ut non in alium qua in Saulem eaderent. Prudenti consilio id feeit Deus, ne quis a
Samuese non a Deo electum Saulem ob priuatam
273쪽
amicitiam, spes & commoda arbitrareriar; aut se vel alios E Iuda, vel atque nobiliotibus tribubus, ait tyrao. regno digniores esse iudicaret. Sors haec fuit diuinitoria sed a Deo suggesta adeoq; licita. vide quae de Dite triplici partim licita. partim it
sicita, si xi Actoria. Et Ionae i. vara. 21. ET CECi DrTcosu Ario M ετ sti.JInter filios Beniamin qui exacte numerantur a. Paral. p. v. l.&se nominatur Mem. Quare Hebraei, Lyran Ab lens Hugo Dion & alii censent aliquem ex posteris Beniali in qui nominantur 1. Paralip.8.cran minatum fuisse Metri, id est iacidatorem, quod in arte sagittandi, scomm scilicet configendi excet teret ; in hac enim eminutisse Beniaminitas patet Iudie. 2o. ις VEM. Σι CossvLvFRvNT ros uac Do Mi Nudis. Jper Pontificem indutum Rationali in quo erant. inde Tuin mim. uti dixi Exodi 28.3α EcCE AB sco Nm Tvs Est Do Mi lin vasis quia bii: dam. H habent Hebrin Graeca, puta in populi qui conuenerat. sarcinis, ait Vatab.vel in latebram aliquam istat, ut ait Iosephus. idque ex humiliatate qua se regno. indignum iudicabat, de onus regendi formidabat Lyran. Hugo, Abulen. ScCaiet. Vide hic quomodo honor sequit ut fugientes sequente, fugit, uti secutus est Saulem. Vos. 13. ALTIOR Fviet v N iv so POPVLO AsnvNERO Rsv M. Jut sicut corpore, sic & mente, virtute dc dignitate regia stabditis omnibus emineret a uitet vos vi procerus, do quasi gigas. Sic Anchises Eneid.3. ait vir g l. cui auauior ibat, dc Turmas lib. . toto vertice praeli. Sic procerus suit Sal mia cant. s. is. Carolus Magnus. Iulius Cetur, R mulo Suum Traianum laudat Plinius in Panegyrico: Quia ii humero timinum, vi a
Tropol.S. Gregor. Rex, inquit, a It c. . pra- caii ct capite. Eliu enim is coe .nisi loquutio λ qui mc pite, me uis i templaris destratur λ Capite erga capita excessit si contempla.timo aetiistra nix L .f. er sub irate doctrinae. Et paulo inferius: In meat,inquit, Rix colla emineat
- Allem saul fuit typus Christi, idque obtres
scutas,quas recens ei Beda lib. in Samuel c. 3. Pim inquit , quia Liui detrita D ma n,i ε' dexterse perustata Christi Domini familia, qua ab ear utur ac rigitur, tota dextera est: nam rivi charit iso Uim , qui ad dexteram sim temptriinent,po Q mratur. Sri niti quia saHauior fuit uni-ρ mo, siueminebat super omnem pulum : ita Chri- .minimulta sanctitatu ontestatu oria culinus cita puri aiat. Q en si eris Dis, inter MDEJ Et stetiim: Qui titillarenis: super emnet est. remia, quia Sol in Reum vngen vi a credi domi; itio Chii in D mira cum renturi sint ut raperent . , O ire situ mu fili MI m. suis. Nec sine in sterio Saul domi absconditur: quia Christin D imm, inquit Beda, intra se quari tiberε, hum i enitit se n/ω seqi ducet; intus,q it,sendis. vos as Loc vetus Eo Aoin SAMvEL LEGEM E v. Corne lib. zum. A GNi.Jid est, praescripsit leges seruandas tam Regi circa populum, quam populo circa Regem, quid scilicet Rex populo, ac vicissim quid populos Regi praestare deberet. Hi ne liquet ius regis a Samuele recensinum c.8. v. si .no esse legitimum, sed inique usurpat ut P.
ET Expositi T CORAM DOMivo,Jputa coram vExs. arca Dornini. Hic ergo Samuel publice coram toto populo Saulem ex Dei iussu protuntiauit Regem. ideoque publita rursum eum unxit, Scdiademate cettetis ille regijs insignibus decorauit. Ita Abulen re sat colligitur ex innovatione Iegni
B ctor non ima retin. naioritando incolire; si alia ct caeloia meditari studor. Fixit urROBLLi Ax homine indomiti,super- vvra.27. bi, protervi, inobedientes, rebelle ) nixu RuNTNvM sALvARE Nos porIair isTL J se, scilicet viis, plebeius. Mnobilis, incognitus, inexpertus; Quus faciet hie longol iis p Quid praestabit turris haec carnea p Non est is tanta in ore misa salis. Adquid tantum pistantis supercilium, nis vi capita nostra despiciat eaque suis brach js prei nat,d: tundat λ Hie erit noster Cacus, de quo Oui
H in .sebat, gerebat se quasi surdum : uit enim, ait Dion. νgnum suum a turbatione, lite o singuine imbrare. Si enim sinisset si rerba in audire, ηιι -- dic sit post rimu rideretur: si rer. vlisteretur, ferocia si tali arrigantia a b ilium Disset. Ergo die .mulauit, finxitque se non audire iuxta illud Ee.cles32. ia. Iu multu ε' quasi insit M. Sapienter S.Isic a r. libr. 3 .sentent. c. o. Pler,mque inquit, princepsis in etiam malorum errori dis dare vitiis. xἴ quid iniquitaticorum cosmiat: sed quod aptum te in correcti inti expectet, quini dolorum vitia res emendare va-kat,vel punire. Et Seneca lib. de Clementia: Ao, inquit, cretior V ex mansuetudine . . itra: quia frequens umicta paucorum odium reprimit omnium imritat. Et paulo inserius : Clem ntia ergo non tantum
his fiat si sed tutiores prcssat: ornamentum' iis p rimum est inscertissim salin. S.Bernat d.ad Eugmnium Pontificem: pauca inquit, castuti; Malta di multi. A, lysii Imper.in iniuri' clementiam ita dilaudat S. Ambro epist. r7. Antiochmo, inquit amdo i in--m: inimici trusim reuocasti, narriendas D nudasse m dedistis matri h statui misisti δε raris tua sumptin. Et Augusteib. s. de Civit. c. 26. Inimicorum suorum, inquit Aios. quos nisi ius iussum, stabissi a murat impetus, Christiana ιharitata dilexit s nec priuauit ν lus, se auxit honeribus. Causam dat S. Ambros. Sem et .sta non triasuerit ad iniuriam patiemiis. -ntrario cosiluitur inrigiis.Sapienter S. Ambrosii.2.de Interpellat. Iob. cap. 3. Tacere,inquit. obet, qui recognosti obiectum, ne 'vulnus ex feret st da in matri dilacere o qui non recognosti: audite n alterius, non uum ιν imo: quodsi riserat, uumsacit et si tactat, retorquet, comitiorum
Sapientius Tertul. lib. de patientia cap. 8.docet, claudendas esse aures ne iniurias audiam. Si par
274쪽
166 Commentaria in librum Cap. XI.
inquit, aequo miser audiam ictum alii quod innupi Atmium aut nequam, reddam ct ij eamaritudinis Κιι, ne .lsi est; ut cruciabor i tisntia muta.At qui mu nisi dicta aures abstrux rit, ab utroque immmodo e se pistatar: neque loqures mal dicet, neque t ιem asotur. Da Dauid suas aures ali ruebat. a autem inquit, sicut surdin η audinam, ficus mutvi non aperiens os
Regium ergo, imo diuinum est. iniurias co temnete, despicere, indulgere , de beneficiis o
Ias rex remo vult viru Iabes Gatiad emere oculos dextros. Audis id Saul, regiis 'exercitum, quo caedit castra H ad internecionem. v. ia.Hebraiantiadiist, eis regn- co ranant in Galgala.
r. E T fictilin est quasi post mensem ascendit Naas Ammonites,& pugnare coepit
.aduersum Iabes Galaad. Dixeruntque omnes vim labes ad Naas, Habeto nos foederatos.& seruiemus tibi. r. Et respondit ad eos Naas Ammonites: Ad hoc feriam vobiscum foedus, ut eruam omnium vestrum Oculos dextros, ponamque vos opprobrium in uniuers Israel. 3. Et dixerunt ad eum seniores Iabes: Concede nobis septem dies, ut mittamus nuntios ad uniuersos terminos Israel: & si non suerit qui defendat nos, egrediemur ad te. q. Venerunt ergo nuntii in Gabaa Saulis: & locuti sunt verba hςe,audiente populo deleuauit omnis populus vocem suani, de fleuit .s. ecce baul veniebat sequens boves de agro, Nait: Quid habet populusqubd plorat Et narrauerunt ci verba virorum Iabes. 6. Et insiluit Spiritus Domini in Saul,cum audistet verbaliaec,& iratus est furor eius nimis. 7. Et assumens utrumque bouem, concidit in frusta, misitque in omnes terminos Israel per manu in nuntiorum dicem: Quicumque non exierit, Se secutus fuerit Saul de Samue sic fiet bobus eius. Invasit ergo timor Domini populum,& egressi sunt quasi vir unus. R. Et recensuit eos in B Zech: fueruntque filiorum Israel trecenta millia: virorum autem Iuda triginta millia. 9. Et dixerunt fiunt ijs, qui venerant: sic dicetis viris qui sunt in Iabes Galaad : Craserit vobis salus,ctim incaluerit sol. Venerunt ergo nuntij, dc annuntiauerunt viris I bes. qui laetati sunt. io. Et dixerunt: Mane exibimus ad vos: & facietis nobis omne quod placuerit vobis. v Et factum est, cum dies crassinus venisset, constituit Saul populum suum intres partes, N ingressus est media castra in vigilia matutina, Mperciis sit Ammon usque dum incalesceret dies : reliqui autem dispersi sunt, ita ut non relinquerentur in eis duo pariter. N. Et ait populus ad Samuelem: Quis est iste qui dixit: Saul non regnabit super nos Date viros. de interficiemus eos. I 3. Et ait Saul: Non occidetur quisquam in die hac, quia hodie fecit Dominus salutem in Israel. I . Dixit autem Samuel ad populum: Venite, dceamus in Galgala, de innouemus ibi regnum. is. Et perrexit omnis populus in Galgala,& fecerunt ibi regena Saul coram Domino in Galgala, de immolaverunt ibi victimo pacificas coram D mino. Et laetatus est ibi Saul, de cuncti viri Israel nimis.
Pang/m istum sintvi, vi vernant Sept. Chalchriis vero : μι me iuri pactum , O μαι min tibi; quasi dicant subditi oc servi tui erimus, sed io derati, non bello victi & manu capti, quasi man
tum ad ignominiam de opprobrium, ut sequitur; tum ut vos semicaecos de bello inutiles reddam. Milites enim o ulum strum puta terunt. dextra re s
D Pristi, urbes eorum Abiugare coepit: nec canistini inlitatem Pin prasens asst ut omn/m rebellasi mars iam in uturum adimeret . iam r. destis, qram ras acto, dextram Mul Mn eruebat: ut quoniam simum
in 'ro ctum nerati Minutiis, beta erint. Tertiam causam addit Dion. scilicet voluisse Naas hae exoculatione Iabefitarum, terrorem sui omnibus Hebraeis incutere,ne quis deinceps simulis sipplicii metu. sibi rebellare auderet. Tropes.Nara Hebradem est quod sit , puta
diabolus, quidlxιν os oculos serum eruit, qua is a s.
275쪽
-uendant, ait S.Greg. Beda & Angelom. spiritualia enim sunt dextra, id est potiora & meliora; v eoque dextro & meliori oculo intuenda: Carnalia vero sunt sinistra.id est viliora; ideoque lini stro& viliori oculo obiter asipicienda. Dextro e
go suspicimus caelum At caelestia i sinistro despicianus terram δρ terrestria.
sotem lane ad in .m sit conserunt. vald pros ereno ignorat: nam di in actim s s sine re ericli amentis ociau miserua. Dis et dum sit,
mox a diluuio coepit, M vis agruata exorere terseram, O plantauit meam. Genes v. 2o. Audi Phil nem lib. de Abel. 8c Cain: M.1sis,inquit praeclarans mstiniani artim ipsi tractauit bu mgarum. Et lib.de Agricultura: Tanta, inquit,
D pastoritia: inquit, cum ciuitic se nit. Et hoc est emor cur Poeta retes vocant pastorri ρον i. Nam qui summω est in art/muisia, facile is
rex ei det, pschoumo hon,inum regi prae t m, v preMia industria in mimi enetolia. Denique libr. . de vita Moysia tom. a.de Moyse: Praefuit,inquit bu , ad principatu insep rant. Nam pastora, ara ad regnum est pralaestim hoc est adre e re hominum,gre Iis marsuerisimi. Clemens Alexand. l. Strom. Me
a ectens Hebrieis consilium S: auxilium. Conce L B sei. inquit, pisi, r.ut qui ad principatum pastoralem sit eis hoe Naas superbus non ex pietate, sed ex
animositate . ait Dion. aestimans neminem ausa rum eis succurrere, vel sibi in praelium occurrere. Putabat enim tam paucis diebus tantum exerci
tum qui suo par ibret,cogi non poste. VENERvKr ERGO NvNTia is GA A SAOLisHGabaa enim erat patria Saulo, ideoque in eat ex factus residebat. ET EccESAvx v EN iEBAT sEMENs BovEsDE AGRO. metat, inquit Hugo, te quois Muci de n non ut custa, b am, quia hoc e tanta nisisti viro est λωιω: sed casuricidii H ckm rediit Saul δε agro Mori pui δενδε erin viaSic δc Lyran de Dion. Verum hie sensis contortus videtur Sc violen- tus sequi enim boues de agro, est aratorum , - aratro reducentium ad stabulum. Fuit ergo 1 Saul arator ait A len.& licet iam foret rex crea
pris erarint M. Si enim qui hominum meti ni Habat m, est y exerritatio, stultam pascindarum scientia. Ab
Et D. Ambros. eleganter idipsum notat lib. i. tapis .epist.q. Abraham, inquit,O Iacos O n ea Morses ct Daui pastam uerunt, retalim, quamdam in hoc munm dis plinam in Mntri. Denique S. Basil .hom.
26.de Martyre Mamante : Nis contemna . inquit,
gni negotia non occurrerent, rediit. Sic dc David CSaul iram iustam in Naas idololatram de irran postquam a Samuele unctus esset in Regem rediit ad pascendum suas oues. Unde vers.7.utrumquz hune bouem suum quo arabat Saul, concidit, in se sta. Erant ergo hi proprii eius boues, non ab
omne quod agitur, ni is luitὶ m humisitate tib ediatur. Et lac, ait Hugo Cardo contra Re uisses qui quam ctfiunt visivi rimiti r regiam sistam. Vide dc mirare hic simplicitatem dc modestiam primorum Regum, Saulis Sc Dauidis, ae agi iculturae dignutatem de praestantiam ; utpote quam olim Reges. α Principes exercuerint. Sic Romulus, Remus. Curtiis Fabritius primique Romani; Senatores de principes erant aratores de agricolae. Audi Pr
Gri praetexta qua minc nitet aeta senatu. Petici habuis,1 ustio certa, Patres. naccina cogebat priscos ad retia Quinto. itam Esi is mala saepe Senatis crat. Plinius lib. 38.hi .c. 3. Ipsio , inquit, ni
Imperat aram cti anti r mi; gaudente terra vomere
laoreata, o triumphali aratore. Valerius Maximusti . ccl. Illi, inquit, praedivito, qui ab aratro incerastis iantur, ut consul ferent Muptatu causa solum vos,bantum, ques pericula Reipub. Imperatores accersebant,
auustia reis miliaris, bi iri offeri cogebant. Causam dat S.Chrysalom. i s.in a. ad Corinth. MDeus primis parentibus agriculturam ut necessariam, lain. artemque innocentissimam de praestantissimam indixerit, iuxta illud Genesa. is. Posuit tam in I Greetan lib. Detum.
num tam indigna poscentem ab Israelitis: Deo S: sibi quasi Regi ia subditis, ut illa ipsi esset cos virtutis, eumque stimularet ad iustam de eo vindictam, de subditoriam de sensionem. ad hoc enina
opus erat animo heroico di excelso, praesertim in re tam subita , cum nullum haberet militem, Echost x, tempusque angustum urgerent. Audi S. B silai . ita de ira: Gruu , inquit,s anima indu Iram G tiri sortiiudhum cenuantiam1 nabens ad res beneI Damrendas ; qua animam resuptate desinitam actiμι rem, ut i se ro quodum colutem, ostreiorem, sorti
rami ex misi ac νι missa dest. Et paulo post: Ira, ii
vi non rerum indignitate moueamur: a irim non rixtus,
276쪽
168 Comm ntaria in librism I. Tuum. Cap. XL
qui uxorem stia pro occisam conscindens in si usta, illa per torrum Israelem dispersit, itaque omnes ad stupri vindictam accedit. Iudie. 9. . Sic nouitas concisionis. noui regis minantis .se idem iacturiimbobus eius, qui se a bello subduxisset, omnes impulit , ad commune periculum communibus animis armisque propulsandum.Timebant enim Tyrannum Naas, ne subiugitis& exoculatis Galaaditi . victoria in sesescens, pergeret trans Iordane. ibiq; pari caeteros seritate omnes Hebiaeos sub ii gum mitteret 8c exocularet.Timebant quoq; iras ct minas sui Regis Saulis.Timebant denique Deuvindicem,ne si regem suum ab eo constitutum d
Hinc paret Samuelem Dei monitu adsuisse Sauli, SQ interfuisse eastris & praelio, vi omnes ad illud animaret,& suis precibus meruisque, eis a Deo viactoriam impetraret. Unde & ea parta v. Lait pinpulus ad Samuelem. est iste qui seste7 regnabit sivere v. i4.Dixit Samuel ad populam,de toti ergo huic belli tam petieulosi negotio intemsait, imo praefuit eum Saule Samuel, quasi iudex vindexque Istaelis. Nota hic: tam diu bonus filii Saul,quamdiu Samuelem directorem secutus est: quando vero eius monita iussaque neglexit factus est malus & reprobus. Rursus saul praeponit se ih Ie Samuel quasi Rex totius Israelis, ideoque disgniori licet Samuel eo esset sanctior. Sic rim Bosvs Eius JSed euridipsum hominibus ipsi, non comminatui p Respondit RSalomon apud Lyranum & Abulens. Naeuit. inquit, commimari poenam n oth, rei detrWncatim, me miri emptuuipia rerui sivi, a rigore incipere videretur. Ruipulatur Dionysius: vir Matur, inquit, corum ablationem, nνntimi tum trulitationem ι Πιemperate in peret μον Getiem turifactionem.
Novelli ergo Principes, i a sapiunt,sequantur ilia lud Claudiant . Nit ima sura est regnorum Ius rige
M LLi A. J Mendaciter Iosephus,ut vires suorum Israelitatum, Vespasiano dc Romanis ostenter, ait, ex Israele fuisse septingenta millia, ex Iuda verbseptuaginta. Quanquam Sept. hic inlinerant sexcenta millia Israelis, & se pluuinta ex tribu Iuda. Porro Saul resensus rei in T. ec qui erat locus luata
Iordanem, cuius rexerat Adoni Besec, Iudi c. l. . quam Iosephus Balam vocat Sept. I M.
Mystice, peste Hebr. idem est quod fultur vel
φώ.quod Beda ad mysterium traducem asserit. Dis omnes, aterea patria cisti, in Christo Domine, sinuit comparatur , Lucae i7. vers. . numerandia, ct co udos. Et rursus qui relicti. Omni seqv tur Domi u m, d Hendos es. O recensendet ri regno cabrum potiant is, quia in res Oitu constituuntur,
Porro numeris 3 -3o. millium,idem Beda
hoc αγ sterium assignat: Tm attin, inquit, tepter
. tenari propter sextera meu edu ιlictionem, θdenari diurnum bonu vinitor His dandum, reseruntur ad
inis autem Iada trui inti pretatur consisa confitentisa τρrtitudin m : suo virisque nomine optime accommodato. Nam ιωuιNlaurus mitioii vocabulo μου cons ores solidiori nomme vi i nuncupamur. CEAs LRiτ vos is favus.JMirare hic prudς- VERs. 9.tiam re celeritatem Saulis, qui uno die tantas copias conflauit, disposuit, magnis itineribus in hoste contendit, pugnauit, vicit, triumphauit:ut cum I lio Caesare dicere posset: Vini, vidi. vidi. Hinc paret minus vere Iosephum. & ex eo Magistium hi schol. pro cras, supponere, roris die. Cretabile est,ait Dion. qaMSamuel diuina reuelatis 1ι cognovit, quia, Saul cum si is triumpharet.
tas tribuunt,quos premittento ita ιιι. Voce quide debia
struant. Aliud ergo premittunt, Fud credunt. Et paulo pdst: Dabant, inquit,h iis credere, quod sic μ , eo simodis traderem,ut sacere dempe t quicumque relusint. Sed ruina mρSormem veniarum Regem msi um anasiam mverant; mire cum eo nιn ad bellium mamo, sed ad interfecti rem cultabant. Coruseti τviet diuisit SAvLro PvLVM rN τ svo Ir. PARTEs J ut tribus ordinibus & locis in hostium castra ex inopinato irruerent; itaque eos per Llerent de occuparent, ne quis eorum euaderet. Rursum, ut si una turma deficeret vel succumberet, altera ei succurreret. Mystice B. Petrii Damiani lib. 6. Epistolarum Qui est,inquit, .dpopvltim latres cerstituit partes,ni quia tres sunt primipales anima vir Intes, fides siluet os ct ιhatuas ' in trifars itaq; bctatorum p
LM MArvTINA, J ut somno sopitos vel semisomnes inuaderet M opprimeret. simili strat agemate usus Iosue c. Io. 9. cecidit Amorrh. vide ibi dicta. Errcstcussi T AMMON Jputa Amtoonitas, Ad- vos. a.dit Iosephus ipsum eoru regem Naas fiuisse occisu. ET AIT sAvL: NON Occi DrτvR Gissu AMIN Di E ii Aci quia haec dies est gaudi j victoriae&triumphi, qua non decet cς de luctuq; ciuiu funestare,foedare, maculare, ait Ioseph. Abul. de Dion. EA Mus a N GALGALA , ET 1NNov. Mus vini,
G sv M.J Elegit Samuel Galgala; tu quia hie locus Merat vicinus Iordani,iuxta quem commissum erat
pretitum, dc victoria paria: tum quia Galgala locus
277쪽
Commentaria in Ebrum I. Trygum. Cap. XII. 269
erit lebras ob castra Ios e. e tum quia Samuel
in Galgala populum iudicare silebat Ibi ergo fiebat conuentus populi & comitia publica , in quibus proinde samuel uoluit innovare regnu Sau li id est noua populi de tanta eius victoria gratulatione confirmari unde verisimile est Samuelim hic timum unxisse Saulem in regem,cetteris. que regis insignibus eum ornasse. Hinc Ioseph. i.s c. . asserit Saule unctuin Ter ergo unctus est Saul Eamuese primo secreto,
Aptiuat in cap. iai. Secundo, publice in
Tei ob post victoriam publicὰ pariter in Galgaia. Ita Abul Eanchez,Setar. & alij. Si e & Da. A vid ter suit unctus in testem, primb: priuatim in
domo patris cap.16.13. Secundo, publice in Hebronsuper tribum Iuda, a.Reg. a. I eIPb, c.SJ- ibidem super totum ista l. Er oaTvLERvNT illi vicTIMAs p A et Fi' vεas. rcas, J in grati tum actionem pro pace, Isiacti per victoriam Saulis paria: Ne in postulationem,ut illa pax tam lsrκliquam Stuli solet firma Se costans, In noua enim tantae victoriae exultatione ac noui regis & triumphatoris Saulis inauguratione, paterat, haec sacrifitia ad publicam gratulationem of- serti in Galgala; esto ibi non esset arca foederis,nec tabernaculum,uel altare holocaustorum.
patim beneficia ac populi ingratitudinem. grauiter eum conte Mur,ut soci De eruiat: ab qui Dei vindictam expertumn: in cu reisignum Dei quasi e cais MD consirmam is vocens elicis per tonstrara , v. 18. Igitur hoc capite Rubri Samuel, innocentiam probat salienii ran audit, patientiam videt, potentiam admiratur. i. T Ixit autem Samuel ad uniuersum Israel:Ecce audivi vocem vestram,iuxta om nia locuti estis ad me, de constitui super vos regem 2. Et nunc rex gradiatur ante vos: ego autem senui de incanui: porrbniij mei vobiscum sunt itaque couersa ius coram vobis ab adolescentiatri ea usque ad hanc diem, ecce praesto lurn. 3. Loquimini de me coram Domino,&coram Christo eius,utrun a bouem cuiusquam tulerim, aut asinum: si quempiam calumniatus sum si oppressi aliquem, si de manu cuiusquam munus accepi de contemnam illud hodie, restituamque vobis. 4. Et dixerunt Non es calumniatus nos,neque oppressisti,neque tulisti de manu alicuius quippiam. s. Dixitq; ad eos: Testis est Dominus aduersum vos,& testis Christus eius in die hac, quia non inueneritis in manu mea quippiam Et dixerunt Testis. 6. Et ait Samuel ad populum Dominus, qui fecit Moysen re Aaron, de eduxit p tres nostros de terra AEgypti.7.Nunc ergo state, ut iudicio contendam aduersum vos cora Domino de omni s misericordij, Domini,quas fecit vobiscu,&cum patribus vestris: 8. quo modo Iacob ingress is est in AEgyptum, Icclamauerunt patres vestri ad Dominum: Si misit Dominus Moysen de Aaron, Reduxit patres vestros de aegypto de collocauit eos in loco hoc. s. Quiobliti sunt Domini Dei sui,& tradidit eos in manu Sisarae magistri militiae Haser,& in manu Philisthinorumβm manu regis Moab, Ac pugnauerunt aduersum eos. Io. Postea autem clamauerunt ad Dominum, bc dixerunt, Peccauimus,
quia dereliquimus Dominum 5e seruiuimus B.aalim de Astaroth. nunc ergo erue nos de manu inimicorum nostrorum & seruiemus tibi. ii. Et misit Dominus Ierobaal, de Badan, de Iephte,& Samuel,& eruit vos de manu inimicorum vestroiu per circuitu, α habitastis confidenter. ia. Videntes autem quod Naas rex filiorum Ammon venisset aduersum vos, dixistis mihi. Nequaquam, sed rex imperabit nobis:cum Dominus Deus vester regnaret in vobis. 13. Nunc ergo presto est rex vester, quem elegistis de petistis: ecce dedit vobis Dominus rege. I . Si timueritis Dominum, dc se uteritis ei,&audieritis vocem eius, & non exasperaueritis os Domini: eritis & vos, M rex qui ' imperat vobis, sequentes Dominum Deum vestrum: Is. si 'ute non audieritis vocem. Domini,sed exasperaueritis sermones eius,erit manus Domini se per vos, bcsuperpatres vestros. 16. Sed & nuc state,& videte rem istam gradem . quam facturus est Dominus in conspectu vestra i7.Numquid no messis tritici est hodie inuocabo Dominum,&dabit voces de pluuias Ic scietis,& videbitis,quia grande malum feceritis vobis in comectu Domini. petetes super vos rege. is Et ciamauit Samuel ad Dominu, Ecdedit Uominus voces & pluvias in illa die. 19. Et timuit omnis populus nimis D minu & Samuele, Si dixit uniuersius populus ad Samuele: Ora pro seruis tuis ad Dominu Dei in tuum,ut non moriamur, addidimus enim viuuersis peccatis nostris malum,ut peteremus nobis rego. 2o. Dixit autem Samuel ad populit: Nolite timere,vos
secistis uniuersum malu hociverumtame nolite recedere a tergo Domini, sed set ui- Corne in i brum Regum. Z3 te
278쪽
1 o Commentaria in Ebrum L Regum. Cap. XV
ie Domino in omni corde vestro. 2 i. nolite declinare post vana, quae non proderunt vobis,neque eruent vos,quia vana sunt. 22. Et non derelinquet Dominus populum suum, propter nomen suum magnum: quia iurauit Dominus facere vos sibi populum, 13. Abiit autem a me hoc peccatum in Dominum, ut cessem orare pro vobis. ω docebo vos viam bona de rectam. 24. Igitur timete Dominum, Ne seruite ei in vertistate,& ex toto corde vestro: vidistis enim magnifica quae in vobis gesserit. a1. bd si perieueraueritis in malitia : dc vos di rex vester peribilis.
WR .a. Ex sa Anietva ANTE vos. J Chald. me rex ristro. Joc enim petierat populus cap. 8.ro. Rursum Samuel hie quasi se abdicat principatu quali dicat ego ossicio inoperiunctus sum, regem quem petitiis dedi vobis Saulem : ille ergo deinceps erit rex, dux&princeps vester. Via de mox v. 3. SamueI coram Saule tori populo administrationis suet ratione reddit, uti solent facereia, qui magistratu abeunt, vel eo se abdicant:qua in re tum reuerentiam & obedientiam Sauli detulit, tum Mam integritate ostendit: dum Sauli, de totius populi iudicio se suppositi, si quis aliquid
damnum, si quod alicui vestrum intuli. ex bonis meis praestent & sarciant: dummodo laesus illud nune palamedicat, di de eo me conuincat.ita Lyran secundo Diori. quasi dicat ergo abeo, sed fili j mei pro me, si qua in re opus eri Vobi , nouo regi seruient. Tettio, Mendoeta, quia dicat: Aδanti ν, sium tant. Opi imὶ illa, i ct A, illa rimammam facilei ruretis; an O illarum mali iram iuverim, aut at quo ιν Minio ad viis vitam exerce m i tatim. Qua λιλ hac inquibi. Irino fit oin , quasa ad hoc iudiciam cemur ramis. Ex MM ct ii canui. patet Samuelem hoc tem pote suilli valde senem; scilicet circiter sexaginta annorum ; ita ut natus anno a Heli, qui qO. annis praefuit. cum ei morienti successit. suerit 33. ann
rum, ac deinde a r. praefuerit Israeli. Sic enim his eannis additis conflabuntur anni sexaginta sene-etiatis eius, quae in eo citior oc grauior fuit, ob l bores assiduos, quos in hi dicando subierat. Dices, quomodo ergo subdit famuel: Conversat in coram risu as adaci emia meap Nam qui 38.est annorum non est adolescens ed vir. Respon. Samuel adhuc vivente Heli, cum iunior esset, multa loco Heli iam gran Leui administrabat;exercebat enim eum Deus per Heli, ut idoneus fieres eius succei loci hue enim eum ipse destinabat.
v s. 3. Comu cuηiseto Eius i id est coram Saule, qui esto est rectru mi eo quM Deus eum
per me regem crearit,&vnxerit Samuel ergo co- Iram Saule ct coramDeo suam integritatem enuntiat, ad Saulis de populi exemplum, ut illud imitentur; simul incite innuens, se Deo illam accepta referte: Nam xt ait D. August,lib. 9. Consess. c. i3.stu rus, inquit, tibi nomine enumerat vera m a sua; quid tibi mi erat nisi minera tuai Et Erist. io s. ad Sixtum: Cum, inquit, iuvi comat moιta nostra. aut aliud coronat, quam munera sua. VTRvM BOOM cvivs UAM TvLExa M. J siedc s. Paulus: Argentum, inquit, o autum, aut ν stemnaria. ιηι : i situ. Actor a o. v. 33. Et iterum Capite, inquit, nos: nminem laesi in neminem corr
Hine B. Petrus Damiani lib. ξpist.i coarguit Episcopos, qui nolunt se suo ea faciuibus .
A examinari. inquit est hic arrogantia tumor mesa Mi si mi isa cinique tanta ρω νιυρνt tueat M sivum ad propria ruuntatis arbitrium q-ms ι πεν exit m ι .a subiectis finis ignetur audire. Et
paulo post , hunc fastum per exempla proborum
se populi iudicio submittit. Qui , inquit,
hunc per auaritiam circumuemn pn mq. priuatis Hrili tati in consa m. 3 nam tris Eulisiam maliga af h. -'Nilia nUicto, quansam hic rescivisum, Pserum ministi adulterinos ardorium ιustodivi Mox graui contentione idipsum perurget dicense quod I Prinsepaim, aut se timium itio notum nodis ductis sum. ot Imperatorum ait ire appetν numquam Ead uam θυη oris sequi mihi cantingat; axisi costris:rusuro, statim iras prorciam atris amit
Porid Samuel hae de se recenset emam nouo reges aule, ut eum suo exemplo doceat subditos: non opprimere, sed sit bleuare. Ita S.Chrysost. hom. . in Epist.2ad Corinth. qua in re vide dclinitate prudentiam Samuelis. Si DE MANV cvivs-AΜMvsvs Ac Crri det. iam ultro & sponte oblatum. Magnae integritatis, nil ninimitatis de sanctitatis indicium est, munera refutare.sic Daniel ad Baltasare .is 17 Ro,inquit. . utra tua Hienda.Quaerit S.Chlyses .in DP driit mri relatio sua Danuli praemium λ - .ressiondet: a Deo mirati remet: quin ilia hui' miti Mittari. pia tum interpretari initarem, acruriatatem,qua in amatur, scare. Sie Abraham respuit munera regis Sodomae, quem ab hostibus liber rat.Genesi .22.& Eliurus munera Naaman, qata lepra curarat. . Reg. s. i. . Et Moses Num. 6. Isd: iobc.3r.7. S.Hilarion Orionis a quo legionem daemonum expulerat, ampla dona resutans, cum ille instaret,ut salte illa accipiens erogaret in pauperes, respondit: Tam bilinio tua vi
per urbes ambalas, o stipauperes: Ego, qui mea ut qui cara lina appetam ' Misu nomen pauperum ou so auaritia est: mordia verὸ artem non habet. M
lia nemo irrigat, quilis quisibi nihil restruar. Tristi aura ct in terra iacenti: Nest, inquit, centristatim: quias ορνο tris opto te facio: Si enim hic acce ro , eximi ad te legis rea rietur. Hinc S.Bet nard.lib. . de Confid. mite laudat Gaustidum Legatum Apostolicum, quod omnia omnino etiam exigua munera spreuerit. Non μα ros,inquit,qui pinei Legato dicereta uotiui Miratu m
279쪽
Commentaria in lybrum I. Re m. Cap. XII. 1 i
Cardinalis Martini, cui cum Episcopus quidam equum doliasset, ac mox eius quadam inresustra. pium sta itisset ab eo hoe te sponsi tulit: me , tibi immin-ι nuuium. Gla QMιm ι .eαι instab Eo ε'.. Tropol Quisque debet quotidie iudicium hoc sui peragere per rigidum eonscientiet examemA di S. Bet n. ad iratres de monte Dei: Dipitatibim-
gnu hoe est Se Orabile totius populi de integri. rate Samuelis testimonium pariter de iudicium Quocirca S. Greg. Nyllin. Meletium Episcopum
Antioch .virum integerrimum consert Samueli in Orata habita in eius tunere: in ρrivetum, inquit,in Eunia a tium viiit; de mansiu tuorum atque clom iam qualum Di idesuit, qualum Sisinone, mi viligentiam atque prude uiam, quaru in I: sit, iratum, qualii nullo epho, cor metriam pudicitiami: qaala ita ide, sapientiam, qualis in Samuele per ianem. Porio Samuel suae integritaris testimoni uim pinscit a populo, ut deinde liberius eum de si iis sceleribus redarguat. Nam ut ait S. Gregor.lib.7. mota c. is. laus es a viijs debet, qui curat asena corrigere: a qui quam sate maculam in mens seo cresiderat μ
Quocirca Ferrandus Diaconus Catilia g. hoe Samuelis exemplum , Belli Ducibus imitandum proponi: Sic enim scribit Regula i. Innocentiae militaris: Dux, ait, in siua admini ibatione, non praesed cistar, sia pita sumitetur bonis actibus Samsom; Diti bi uberamma iam τινα da ONM 'altare. tatis, ut ingenuastante Hiere valeat μιhctu M. Aut
s Limui Ωιι assum ego, oc. aut de manu aliouiis accipi pro ex botatione rei calceamentum,ctc. st νιν.ctatam etiam ei, quia fixeruns ad Muuti; Mmmi nostri nocuit' Me malo iesus duxerit antes cum priu-cipo, qui ista aurire meruerit.&c.
v . it. Misi τ DOMi NUS IEROBAALJHie est Gildo siccisor arae Baal Iudic.6.32. ET BA N: hic est Samson,ut vertit Chald. Stud: S.Ilier .in quaest. Hebr. Angelo. Lyran. Abulen . Caieti Vmb. dc passim Interpretes. Nam Sansendustus est Maan quasi'nsanoli est in Dan bo. Atilia uit enim ipse ex tribu Dan vel quasi breda,
id elis iis Dan siue riuusa, ait Catius, Pagnin I.
, bulen.3: alij.Vnde nonnulli codices addunt Sat s , quod explicationi Pado causa additum in margine postea irreptit in textum: unde ex eo illud delevere Romani. Rursuui Bad in Hebr. idem est quod itastis ct so iii adorerum. ait Pagnin .talis enim Hebraeis fuit San son. Denique per An pramma de Alphabetariam reuolutionem quam
Hebraei vocant ab vi,qua ultimae litterae cum primis retrogrado ordine commutantur, v g. Aleph ptima commutatur eum ultima Tau; ae Beth s
cunda a pi incipio, cum Schin quae secunda est a fine. ac Daleth quarta a principio, commutatur cum Mem,quae quarta est a inedia Iod hac inqua
litterarum comutatione Mitin est Samson, sic enim per idem Anagramma. lacheli Bata, Ierema.2Fvers. 26.vide ibi dicta. Utitui Scriptura hac litterarum reuolutione, ut significet soliis Samsonis c , mutationem, qua viribriissimus post capillorum resectionem factus est infirmissimus, ac captus a Philisthaeis exoculati,s est. Vio NTES AvTEM ODNAAs, Scc. DIxΙ- vEas. tris Tis: REX lMPERABiT Nosis.JHinc patet, ea sam cur Hebraei petierint regem , futile metum imminentis Naas, ut siperius dixi. Si TiΜvERivis DoMiNvM, Jeum reuerendo, VERRI amando, colendo,obediendo. α cauendo ne . qua in re legem eius transgrediendo eum ostendὸys. Nam ut ait S.Chrysost. in Psa.iar. Nu i est malum
gens ct quia in est erat pertit m cris exam, perfictissime coirigit: ita Dii mei tu ra ex via repore sarit ιmnia, eos qui as ipso risdicti sunt, nulla re humana si hi finit. Elegaliter Ec neruose Tertul. lib.de Praetcripta . cap.q3. Vt inquit, Dei mitio, ibi Ira as honιIta, O ia gentia attexuta, ct ora s uita, ct adlectio explar ta ct cmmt mcatio deliboara, o promotis e ne ita,ctfubiectis iligiosa, er avaritis .asta, orno fio m. flao Ecι ia ita, o mi omnia. FRITls. &c. sp UENTEs Do Mi xvii J suas dicat: ostendetis te ipsa vos ex toto corde sequi Dominum, sicut filij si quum ut per omnia patre, milites Ducem, subditi Regem. Atque hinc co sequemini magnum decus: Gloria eram magna ι Θιrtii DomiM m,ut ait Eccles .c. 22. 38a maguum pa- Iiter emolumentum. Deus enim vos quasi sequa
ducitu. Piger enim & nequam seruus est . qui fugit uisum in praerepto Psal 93.2o. Secund .dem H ginquas dicatui secentu Mω propter 'ccata ristra, ut scilicet dicat Ite mali dicti in igne aeterna. Teri id de genuine. Hebr. estis Iani ricauerim, vel a ru eceritis os Domini, hoc est si itiitaueritis.&ad iram prouocaueritis Dominum ira enim .
280쪽
υ7 2 Commentaria in uisum L Cap. XIL
tibus sermonibus amaris &asperis; unde chal. Adam veri ila Et Domini. Rursu per m o termini I xim, pos uni accipi leges & p se pia Dei. quae ipse ore suo edixit, quasi dicat d η- deras lege. mi ad iram pro Amueritu. Est prosopo- via tribuitur enim legi inanimae aniura, sensus &ira:Lexetum videtur irasci impijs, du ab iis violatur de eonten itur, ideo4; ipsi quasi irata sui violatoribus minas de poenas in se sancitas intentat.v runt per lege intelligiti it Deus legislator qui prae
mini ι tu sapo m suit vir patres restros de prateruo. Et Carthulianu ,: Ut iam.inquit,sc e ponust. Da erat s per m in postrauim, si Priemini, sib. ut iam ante fuit, ct Aut puniti fuerunt patus restri enim o , quando copulat similia, id eui valet quod sicut, ut patet in Prouerbiis. Secundo Dion. quasi dicat. m m,inquit,quam ives te rhqui νει ad uin ut i, seu a νυν non ro
emplum peccandi: ct poena univi dum ti redundat in alium. Hi e sensius si de vi iis accipiatur planis limus est,si demortuis; remotior videtur.& altius, quam CHebraeotuin Galli mens se porrigeret ongiusque
Teri id, Ent mitis Domini vir m o super patres, id est principes vestios:princeps enim est pater patriae teste Aristotele lib. 8. Et hic.c. ii. unde Homerus Agamemnonem regem vocat patrem o pastinum popularum. Et Romani, natores suos qui omnia regebam, vocabant,patres conscrφtes ac saepe in Scriptota princiris vocantur patres aia S. Gregor. Abulen. Caiet .vnde Sept. vertunt; super luper MPm rastrum. Audi Senecam lib. i. de Clementia cap. i q. lis, inquit,quod parmi etiam Principi faciem dum est, quem appetiusmin patrem patria, ut da
Grinis Dion. Caiet.&c steti. Nam ut scribit S. Hier. testis oculatus in Amos q. v.7. Mquid iis ne mentis Iusti, vi in mensi Iuliis in ta presiuit , in Iudaea, pluuis ridiminλ Doui in Raegum sitiis, nuba atque portento, distia olatu O mi sante Samiis lauti concitata sunt. Rursum, quia clam serenum esset caelum, S muel per preces suas subito hare tonitrua de pli Dia, e caelo elicuit,& a Deo miraculosa fieri ini potrauit. Audi Auctore de mirabilE. Scriptai 2.c.9. apud S August. tom. 3.samune n uocante Dominum.
res per Samuel. iteram Domni deprecationem composuit squam populi de hac re parmia ine in 'xit. Addii idem Auctor Samuele poenitcnti populo mox stitisse p uuias, Sc caelum serenasse a quod nouum fuit miraculum. Hinc Clemens Alexand. lib.6 . Stroinat. culpat Gretcos quod hane Samuelis historiam detorserint ad AEacum.fingentes ipsum sibi, precibus a Deo impetratie pluitiain qua sit g
tes siccitate emortuae reuiuiscerent. Tropol. S. Gregor. Domni vi, inquit, uti m das hoc est tonitruum quia peccatorum coda excitat, Npro ratu sua nequitiam recognoscant.Dat pluum, qui eruitata corda per infusi em supernarratia ad uat, ut
non solum de et M mcla quili, qua belli, sed etiam bona sortiter agar, qua appitit .Et paulo pin: G is,inquit,
minis miracias nim diutatio corii. qtiam perturbatio tru.No misiis miraculum est,amitia cura reuiuisiere. quam asti aid rim, in lato more pluuias mundare.
Maiia quine Miraculum est, inii sonitu i inserim
svrga vos E GL 1:J tum quia Deus per tonitru, iratum se suille vobis testabitur: ipse enim in peccata & peccatores detonat: tu qilia, ut ex Rasi mone ait Lycan.D excitauiui a tonitrua, vicos latet pervicaciam papubinamstanti ervi ines Sama Iu ri post carum commouere ortonitrua dulcare, qu
re Conditeris pratam t. Peccatores autem cum mala ιοmmitium a facis Domini βω-t:cam raro redire par
nitenda deliberam,quasi post tergum Domini simi ; quis ct di Mere longius notimi, O ramo nasumoe ADta quasi amici no possunt. Huc φ γὸ peccatrix mcur