장음표시 사용
241쪽
Cominentaria inuebrum 2 stegunt. Cap. u.
A clitat, Achimelecti, & Abiathar inde rediit ad si doe& familiam Eleazari in eaque mansit usque ad
Christum. Vsur E ies sEMPITERNvMJ non absolutὰ ut patet, sed respectili scilicet toto tempore legis vel ris , siue quamdiu duraret Iudaisinus usque ad Christum. PRAEC tDAM 3RAcnio TvvMJid est robur, diu
gnitatem x auctoritatem tuam pontificiam. id est, auferam a te Pontificarum. Ita S. Gregor. Angelo. Ruperi. Lyran & Vatabl. Porro Sept. vertunt i
cs, ut ipsi eiusque filij de Frater Moses in AE-
o v pro IN DOMO PHARAOsis 3 J Tune enim eae omnibus filiis ibael elegi Moysen in eorum d
cem , ac Aaronem in eius socium ac interpretem, aeque 'c Pontificem, ut populum ex AEgypto educerent, ac per desertum deducerent in terram pro.QvARE cALCE A si Ecima Hebr. quaretae irrastu, non tam tu quam fili j tui. ac tu per filios tuosὶ vicTIMAM MEAM) J ld. quare contempsistis mea sacra , proinde ac si calcibus ea abieci notis' ET MAGis no NORASTi Ficios Tuos in AMMs, J quia non ausus suisti eos reprehendere de castigare, ne eos offenderes, itaque permisisti ut ipsi me ostenderent, ideoque tu pariter ostendisti me. ita s. Greg.Magis, ait, Deum quam si holis avit,quum aperta earum peccata contemnet et acra tempori et tem prout ebat.
vicii IsRAEL POp vci MEi ut scilicet primo comederetis carnes victimarum pacificarum quae propriὰ erant populi, quia pro eius pace & salute erebantur, & ab eo comedebamur ) antequam mihi primitiae adipis in altari adolerentur de cremarentur. v.i 16. Rursum primitias vocat principuas victimarum partes : has enim suscinas Deo eripiebat, sibique atrogabat seruus Sacerdotis vel LLOQvENs Locvτvs s M certE locutus sum, quasi dicat, firmiter decreueram) o Do Mus TvA
PEctv MEOJ Hic patet Pontificatum a Deo do
semota m. chald. extispaborentu sie mira tM. q .d. filios re nepotes tuos Iaciam imbecilles, inualidos, infirmos. ut non diu vivant, nec ad senium perueniant, ut sequitur, ac tandem delebo
omnem posteritatem tuam. Est haec prima poema Deo inflicta Heli. B Symbol. nonnulli per sortitudinem intelligunt arcam testamenti, quae capta filii a Philisthaeis sub Heli iuxta illud Psal. 76 i. Tradidit in captiuitarem virtutem sileb. sortitudinem) eorum, id est, arcam. ait ibidem S. Augus .Theod. Euch. & Hugo.Arca
enim erat robur & firmamentum Israelis, quia Deum quas vehebat. UT NON si T sENEx IN DOMO TvA J Stilo, id est Pontifex, ait S. Hieron. Angelo. α S.August. Simplicius accipe ia Senex ut sonat. Sic enim se e plicat v. 33. dicens: morietur cum ad virilem aesarem venerit. Rursum aliqui apud Uatabl. m. inquiunt,
id est sapiens. Senum enim est sapientia; unde, senibus dictus est Senatus, qui est coetus sapientum Reipubl.consulentium. Poena ermo impiorum sertim parentibus rebellium uti tuere hi filij Heli tum suisse Heli, ac ex familia Eleazar translatum C congrua est vitae breuitas, ut ante senium moria si illa ad familiam Ithamar,ex qua erat Heli, ut pa tet ex eo quM Heli abnepos Abiathar 3. Regum
2.ex Ithamar prognatus dicitur I. Parat .a Quare falso aliqui censent Heli propria auctoritate inuasisse Pontificatum. Causa transationis ignoratur,
sed videtur fuisse ignauia vel peccatum aliquod ta
Porto haec suit series & successio Pontificumpet filios: Aaroni successit Eleazar, hute Phinees. huie Abisue, hute Bocci, huic Ozi, ut patet t. Paral. 6.vers.44 ex Iosepho lib. s. Antiq.vit. Abini translatus est Pontificatus ad Heli,qui erat ex Ithaniar fratre Eleazari. Heli genuit Phinees,qui ante patrem occisus suit in prPio, cum arca a Philitasthaeis caperetur loco Phinees successit filius Achitob, huic filius Achias,huic filius Achimelech,huietur, iuxta illud: Anteqtiam Euenu impla tur, pertialit: se ναυσω tiruare cent. Iob.is. vers 32. Et illud e .lsiburisunt ante tempin suam, subuertit fundamentum enum. Iob. 22 . versi6. Vnde David: Viri induit, sangui iam Odesosimn d midiatam disssuos. Psalm.s vers. . Et Silomon: Nesi. inquit,
O stultis, ne moriaris in tempore non tuo. Eccles 7.v. 13. Vere Seneca lib. de breuitate vitae cap. 6. Non accepimis, ait, breuesu ritani, sed facio'nu: non vita 1 te
RvM Ex TE AB ALTARi MEOJ quasi dicat et auferam quidem a tuis posteris pontificatum, permittam tamen ut sint minores Sacerdotes vel Levitae, sed in augmentum poenae tuae & ipserum; ut soliseet ipsi videntes se Pontificatu, tantisque eius opi
filiuι Abiathar. Addit Ioseph quod Phinees pa- bus&emolumentis spoliatos, ingemiscant, ac Hraeue Heli vivente sinistus in pontificatu eb quia amaritudine & dolote deficiant Stabes eant. Haee Heli prae senio eo fungi non posset; quod intelligentui quod Phinees fuerit Pontifex, ut videtur velle Iosephus; sed quod Heli senem manentem Pontificem, in administrando Pontificatu adiuuetit. Ex hoc versu patet,quia Deus si eli eiusque posteris promiserat continuam filiorum in Pontifica tu Lecessionem: si videlicet illi recte eo sungeren tur : sed his male eo fungentibus, minatur & praedicit hie Deus servis an illum eis ablatutum. Id socii sub Salomone, qui Abiathar Pontificem descendentem ex Heli & Ithamar a Pontificatu amouit,
eb quod contra secum Adonia conspirasset, eum- in regem unxisset ; ac Pontificem constituit sadoc, qui oriundus erat ex Eleazar. Ita Abulen.
Mansit ergo Pontificatus in familia Heli per quinque poste iob s ilicet Heli, Phinees, Achitob, enim dicuntur Heli, non in persona sua sed post
rorum. Haec est tertia poena, sequitur quarta. ET PAR s MAGNA Do Mus familiae, puta post
TEM vENERiτJ quasi dicat, moriemur iuuenes, non senes, idque violenta morte, scilicet romphaasu stamia, id est gladio, ut addunt Sept. dc Chald.
inquit, multitudo do tua osci tur iuuenes. Id factum audiemus capit. M.t2. δ sequent. ubi
Saul eidit Abimelech Pontificem, ac nepotem Heli cum tota sua familia, eo quod panes dedisset Dauidi. Porro omis mutitudo, ut habent Hebrict Chald. idem est quod plerique, multi nam aliquos seruatos fuisse & mortem euassise patet ex sequenta
242쪽
ommentaria in librum I. Regum. Cap. II
has clades poster struis obuenturas; illas enim non vidit Heli , utpote iawr ortuus: unde earum ii- um & certitudinem dat ei Deus, caedein Ophnio Phinees: hane enim ipse vivens audiuit&iu gemuit. Haec est quarta Heli poena; sequitur qxvn
x ὶ inis hic λ nonnulli putam esse Samuelem, quem putant successisse H si, non tantum in principatu quasi iudicem populi sed & in Pontificatu. s. Adgust. lib. i7. Ciuit .cap in Psil. 9s. a. Retrin.c. s.& contra Faust. c 33. Greg. Eucher. Anges alie Hieron ad illud i Corinth. I. .m omni qui inuocant nomen mutim, ubi lie de Samuele trista sacerdotem suis ei lares prMat, quia ct Mardori O . stibat. De quo etiam sic dum hianniam ictum est : S. citabo hi Sacerdotem Iesem. Quinde S.Ignat. Epist. ad Magnesianos: savioli, lptinat hamare; non expectans summam Sauri
Ratio est, quia Samuel eap.j. vel V. dicitur sa- ficassed: oras septo populo, ac Saulem in Regem unxisse. ac post eum, Dauidem. Iraee autem munia Pontifici Fauet Iosephus lib. d. cap. vlirim. dicens Samuelem a Pythonissa suscitatum es secum sacerdotali am,stu, Naaiata. quoque Orat. Ephod Samuelis vocat stolam Sacetaotalem, ite se Theodor. β: Procop. hic. D. verum contrarium videtur longe verius, scilicet famuelem non siisse Pontificem. Ratio est, quia Pontificatus a Deo addictus erat Aaroni eiusque caeris, ex quibus non erat Samuel. Rursum, Heli monente Samuel erat iuuenis, ac
iuuenis pin Heli iudicite coepit Israel, uti ipse iudicat cap. t xv.et. At Pontifex nemo creari poterat cant ii esset vir triginta annotum, ut docet S. Hier. iii c. t. EMAE. Sed haee ratio non euincit, in
ostendam cap. 12.2.3. Tettio. quia tempore Samuelis Pontifex erat Achias abnepos ueli, ut patet e. q. 3. . Denique in sitie Pontificum, quam texit Iole. Dusa: alij, non scinit ut Samuel. nec Script. usquaeum vorat sicerdotem, imo David psal, M. Mastes, ita quit.o Aaron is sacerdoti αι iis, ct Samuel inter ras
pubinuant M. fio. Ita censent Beda, Rabanus. Abul hic in cap 7. q. 3αHugo. Lyran.Caiet. Dio. Gemb.ae S. Hiera. i .contra Iovis Sat es,alti, Dai- ω non Sacerdos, P is x fuit. Et S. August.fuse in quaestion.veteris di noui testamenti c. s. vel quisquis est earum auctor, non enim videtur esse s . Au- .mst: Et S.I Om. in eq.ad Hebr.lect.3.Setarius, Mendoeta, sanchra, intellus de si j. IAd argumentum aduersae sententiae respondeo. Samuelem . etsi est oneret: prosapia dumtaxat ellet, Levita, subinde tamen ex dispensatione Dei sacrificasse, ut eum Saulem& Dauidem unxit in reges, ide iue Sacerdotem a multi, Vt a Chus Ambr. Aug. Bern. Damiano de aliis, quos fuse citat lite Mendoo p.39s .in vocari; ae eos unxisse in roges, non ut Pontificem, sed ut Prophetam, aequὰ ac Elias qui non erat Ponti sex ὶ Pt heta Azaelem unxit in regem Syriar. 3. Reg. i'. ac Eli usvnum e si is unxit Iehu in regem lsrael. Reg. Porro Ephod Samuelis lineum A: Leuiti eum
Abiathar creauit Pontificem, qui fideliter Deo intemplo dc Christo, id est Dauidi 2 Salomoni regia se uncto ministrauit. Alleg. innificati it hic translatio Sacerdotii ab Heli de Aar ne ad Christum; hie enim est Sace
dos fidelis Deo. Ita S. Greg.Theod. Angel. Procinpius Sc s. August. i . Ciuita ecl. Videmus vero h die Iudaeo, absque sacerdotio esse; ct inter eos, inquit August Iutium ae est ex sarantio genere, chm -- det suri erum Christianorum toto orbe pollere, sibi autem honorem illum magnum esse subtractum, risi uini octarii, os is Mima rivi tati maeroris. mmur. Haseliarum significauit marte ni ipsi Mindor, desiis Aaron,
inquit 2 Sacertis itis is ν.3s. mam dryrincipaster eos Christus Dominis, inquit Procop. Theodor. de alii. Porro Christus non tantum est Sacerdos &Pontifex, sed δ: Christianos quoslibet eiscit si
cerdotes de reges mysticos, iuxta illud Apoc. I. i i. Fecit nos regnum ct siceia tes. Unde S. Leo setna.3. in die anniuersario assumptionis suae ad Pontificatum : Omnes,inquit, in Christo regmeratos crucis signunt scit reges: sancti reris viritus unctio crebecrat stie Otri. Et mox ostendit qua in re hoc regnum dc sacerdotium consistat. Uid enim, inquit, tam regium quam sub stum Deo animum corporis sui es rectorem: Et quid tamSacerdotis, quam va re Domino conscientiam pseram, or immaculat ab pietatis hostias de altari cordis os
serre 3 ET ADiric Ano Ei Douet M ssa mittam, posteriuiale rioεLε Mi quae scilicet fideliter mihi ministrans in Pontifici tu, fidelitet, id est firmiter de constanter in eo perduret. Hoe de Samuele dici nequite eius enim filii aeque ac Heli suere degeneres de improbi, ripatet cap. 8. v. 3. Declina Dit,in
quit, Dii auaritiam, acciperunti munera, ct peruerterunt iudicium. Posteri veto Sadoc fideles firmi que perstiterunt in Pontificatu usque ad captiuitatem Babylonicam, de euet sim templum, imo dc post
sol Minores enim Sacerdotes ae Levitae, cum quid peccassent, ex leget debebant, ut laici,osset revictimas pro peccato, de Ponti sex debebat orare pro illis. ET OFFER BAT vvnuvM AκGENT M, ET TORTAM P ANiέ Sacerdoti siue Pontifici ut gratiam eius captet, hoc fine ut ab eo ad partem Sacerdotalem admittatur. Ex Hebr eo uerti potest clarilis: veniet as strandum pis nummo argenti ct torta panis. orando scilicet ut detur sibi quasi pauperi de famelico nummus et Minis, & fragmen panis, quo latrantem ventrem satiet. Ita Caiet.& Vatabl. Vnde noster Serarius pro at, vel, ut alij leguntarierit, legendum putat, auferat, id est accipiat nummum cor tortam para; verum Rom. habent, os
cELLAM PANis. J Magna suit haee ab
243쪽
r; . Commentaria in librum I. Tuum. Cap. III.
Uumter Samue traeicit exitium Heli , Hirue Samuel Heli ab eodem adiuratio v. I 6.candi edicit. t. DVer autem Samuel ministrabat Domino coram Heli. & sermo Domini erat pretiosus in diebus illis. non erat visio manifesta. Σ. Factum est ergo in die quadam, Heli iacebat in loco suo. & oculi eius caligauerant, nec poterat videre: 3. lucerna Dei antequam extingueretur, Samuel dormiebat in templo Domini .ubi erat arca Dei. 4. Et vocavit Dominus Samuel. Qui respondens. ait: Ucce ego. Et cucurrit ad Heli. N dixit: Ecce ego vocasti enim me. aut dixit. Non vocaui:reuertere. R dormi. Et abiit, ct dormivit. 6. Et adiecit Dominus rursum Vocare Samuelem. Consurgensque Samuel, abiit ad Heli. ' dixit: Ecce ego. uia vocasti me. Qui respondit: Non vocavi te fili mi: reuertere, de dormi. 7. Porro Namuel necdum sciebat Dominum. neque reuolatus suerat ei sermo Domini. 8. Et adiecit Dominus. & vocavit adhuc Samuelem tertio. Qui consurgens abiit ad Heli, 9. & ait: Ecce ego:quia vocasti me. Intellexit ergo H i. quia Dominus vocaret puerum: & ait ad Samuelem : Vade. R dormiiae si deinceps vocaverit te. dices : Loquere Domine, quia audit seruus tuus. Abiit ergo Samuel, & dormiuit in loco suo. i o. Et venit Dominus. & stetit. 5c vocavit. sicut voca- uerat secundo. SamisH,Samuel .Et ait Samuel. Loquere Domine quia audit seruus tuus. o. Et dixit Dominus ad Samuelem: Ecce ego facio xerbum in Israel quod quicumque audierit, tinnient ambae aures eius. I 2. in die illa suscitabo aduersum Heli omnia quae locutus sum super domum eius incipiam. & complebo. 13. Praedixi enim ei quod iudicaturus essem domum eius in aeternum propter iniquitatem, eo quod nouerit indigne agere filios suos.& non corripuerit eos. Iq. Idcirco iuratii Domui Heli. ii non expietur iniquitas domus eius victimis di muneribus usque in aeternum. is. Dormivit autem samuel usque mane aperuitque ostia domus Domini.Et Samuel timebat indicare visionem Heli. is. Vocauit ergo Heli Samuelem. R dixit, Samuel fili mi εQui respondens ait: Praesto sum. l . Et interrogauit eum: Quis est sermo quem locutus est Dominus ad teὶ oro te ne celaveris me. Haec faciat tibi Deus. &haec addat . si absconderis a me sermonem ex omnibus verbis quae diei a sunt tibi. i 8. Indicauit itaque ei Samuel uniuersos sermones. α non abseondit ab eo. Et ille resipondit: Dominuς est: quod bonum est in oculis suis faciat. I9. Crevit autem Samuel. R Dominus erat
cum eo.&non cecidit ex omnibus verbis eius in terram. Σo. Et cognouit miliersus
Israel, a Dan usque Bersabee, quod si telis Samuel propheta esset Domini. 2 i. Et addidit Dominus. ut appareret in Silo. quoniam reuelatus fuerat Dominus Samueli in Silo, iuxta verbum Domini. Et euenit sermo Samuelis uniuerso Israeli.
PVca A vizΜ SAMVEtJ Ioseph.I. s. c. ii.ait mina explesse annum duodecimum.Perperam Rab- . bini in Sedet Gam aiunt eum fuisse annorum 4 Iosephum sequuntur Suidas, Zonaras, Cedrenus, Abulens Totniellus, Serarius, Salianus Mendo & alii. Porid quot annorum tunc fuerit Heli i certum est.S. Ignatius epist.ad Magnesian. ait eum fuiste .annorum. Theod. 86. Serarius. 98. Sali
iam r.ita ut deinde adhuc vixerit 26. annos.Mot tuus est enim cum est et s. annorum, quandos nauel ei successit, agens annum 39. verum nil certi
de Heli anno hie uatui potest. Coκ M Hs Lil id est instruente & di gemeeum Heli; cui Samuel ad nutum obediebat Gild.
νωnte Iuli. ET ERNODOMisi xa AT pa iosus J id est ratus: quae enim rara, sint cara & pretiosa, quasi dicat rari tunc erant prophetae per quos Deus loqueretur,idque ob scelera filiorum Heli Sacerdotum, aeque ac laicorum. malis enim est sacerdos. talis est & populus. Si e Proser as. 37. ubi dicituri ras habe pedum t ; Hebr. est Wιtis Sept. --ν- fac sim tuum in doma amici tM.
NON ERAT visio sprophetia ) MAxirEsrAlHebr. mphrates,id est rupta, id est late diis sa vel sparsa. Uatabl. GIaiii. Chald. qui public. i musieret. Sept. disti tu is . id est distincta de clata. Haec dicunt ut ad laudem Samuelis, quod ipse in mediis scelerum & ignotantiae tenebris propheta emicuerit, quas nouus quidam sol Israeli Hi LI
244쪽
. naiebat in illa atrii parte, qtiae vicula erat tabernaculo: cum in remotiore at iij parte dormitet S inues, caeterque Levitae; ita hald. ivo o I vCERNA DEt ANTLQvAu Ex ri NGUERE-τvRSAMvEL DORMIEBAT ita lege cum Roman. Hebr.C Did. Sept. Aquila ct Sym nacho. Est periphrasis nostis. Lucernae eni in Tabernaculi nocte ardebant, in anu extinguebatur. Sensus est quatidicat: cu.u adhuc lucernae Tabernaculi arderent, id est cum adhue ei let nox, vel certe autora incipiens & obscura deoque Samuel adhue dormitet; apparint ei Dominus. ita S. Hier.Porro Sept. vertunt : 'am siue na Dei est instracta. quod alia qui exponunt quali dicat: antequam esset media
nox; tunc enim lucernae concinnabantur, ut reliqua
nocte dimidia arderent. Planius exponas de noctu fine, quasi dicat,antequam diesceret: sim inoma - 4n ante ibi fortuna, quo lucernae noctu consual
stae oleo irata instaurari solent, apparuit sana ueli, ominui. Hinc dista mane & in aurota cum primum euigilas orare , ut Dei vocem Sc instinctus haurias & audias. Nam summo mane apparuit hic Deus Samueli, non vero vespere, uti opinantur Theod.& Procop. Porro Raban. Angelo. Eucher. Abulens Caiet. aliter legunt & dispungunt, nimirum sic : IESH e non poterat Lucerinam Dei AEntequam extingueretur, quali dicat: Heli caecutiens videre non poterat in aurora,cum adhuc lucernae arderent. sed videre poterat clara die cum lucernae essent extinorum legendum est cum Roman. ut paulo ante dixi. vi . s. ETCvcvRRiT AD AELI ET Dixi et Ecca a Go: ivoc Asri huiM ME J Hinc.videtur quod Samuel solitus mane a somno excitari ab Heli, putauetit sevocatum ab Heli, non a Deo, utpote cuius vocem huc usque non audierat. Videtur autem haec Dei.
siue Angeli vox suisse similis voci Heli, Hecque ea
audita ad Heli cucurrit Samuel. Ita S. Gregor. C t iret.& Mend a. Vide hic propbetae Samuelis o - - dientiam, ob quam meruit a Deo eligi in pro- phetam & principem populi. Rursiim disce hie Deum loquentem Samuesi remittere eum ad Heli, tum ut Heli oraculum hoc Dei diligentius consit deraret dc crederet;tum ut doceret oracula Dei examinanda de dirigenda esse a superioribus, ut Ieruetur debitus ordo de subditorum subordinatio,aene loeus sit illusioni diabolicae. Ira Cassian. collat. a. p. il putrum Samuriem, inquit, iusito πι--ctam sis, metit per siemetipsium diuini Q disciplina
irim qui ct diui min Ierium vocabatur, piolareturba uas, o iuvisti m arma sui estisnu hui propon ritur exemplo. Audi S. Greg. promptam δή constantem Samuelis obedientiam dilaudantem : Puer, in. quid hamiliter atque obedientia ardua arci sub imarru, dum vacuis uasit, istis rediit; quid aliud nesu praset nisi altis inus imam es uduntia: Cera numi obedientia nec praeceptorum in uti d Aurit,
peret si vacatum p. axi t roditet; o tam η Grocu tur Ore operciperet, quia vocutu, minime scisset, nec re- p, nuitur rura iocantu aut repetentu animum νὶ ire ratuit. qui in hoc Ragaudere macrat, ruri oles t. PORRO SAM WEL vrcv ri scit 2A: Dosii Nu Mi id est necdum expetius erat Dei vocem necdum alluetus erat audite Dominum loquent mi, ut eius vocem a voce Heli distingueret. Devirque ex sua voce agnosceret. Ita S. H e r. in Q aett. vel qu squis est auctoc: puto enim non elle I lier. sed pati imputatur & citatur nomine S. Hic r. ideoque& egoiic cito. Loquendum enim ut multi, si piendum vepauci.
uuit Salianus, vel ratiocinatione humana; quia scilicet nemo alais ec, loci erat, qui Samuelem vocaret; de quia Samuel Deo erat gratii simus ob suam 3 virtutem Sc pietatem fiat A DOMinus vocA REPPvERvΜJLO ERE DOMixa, i A AvDi T s LR setvvsJ ut iussa tua excipiat oc exequatur. Hoc cuia libet iideli dicendum , cum Deum quid interius mensi suggerentem vel inspirantem audit. Huic ait S.Bernat d. sub finem seri n. de septem spirit. lx, ait. beata anima, que venas irem fusium percipit hi reluentori eram Elud Samuelis8 Loquere Domi ne, quia ausi servus tum . Audi S. Ephrem tib de viri. cap. 2.t Om.2. f. qa. Samuel per Medi retiam quam II lisacerdoti pristitit, dignus es qui ritem Dei austet. Et par aen. 3. si as. Exemplum humili su in Samaele propheta haritis; non mi in exestatuta est ιor em aduersivi Heli sacerdot m. quamxi, etiam a Dio audisset de viro isto. Et Paraen. 2 i. Videstater ne ningsigas te furnum ac 2 vigilantem praebere in omni vi; non e audi quia sapius vocatae Propheta Samuel neque simu cunctatus it seraeit, quantumuis adhaι puer esset. Audi Ec Origen. ho m. i. in Cant. Beata sunt iste ima, qua dorsum suum curuauerant risus irai sis- rein I erbam Dei super si dis aena tiis patiuntur,ut quocumque ipsi vae tit .ctat, ct agat halmis praeceptotam suarum; quia iam non propria poluntate inccidunt, M ad omnia ducuntur θ ν ocrentur ν,luntate sistu. ET vENiet Doria Nus. ET s Eeti Tl Hinc patet v R . 1
Deum,id est Angelu n Dei vicarium hic non tantum menti Samuelis haec inspirasse, sed in corpore assumpto, corporali voce illi ei Ie locutum. Unde Chald. hic vertit: Et r. ata est rigloria Domini, quas dicat: Samuel vidit Angelum. Dei legatum in corpore splendido ct glorioso, sed tonsisse, ita ut splendorem videret, sed corpus Angeli distincte non videret; vocem tamen eius distincte auribus audiret. Vnde cognoui tandem se non ab Heli, sed a Deo vocari. Ita S. Greg Abulen. Dion Caieti &Mil. Porro qubd Samuelem puerum ob puritatem de sanctitatem alloquitur Deus neglecto senior o
Heli. Ostendit quanto cantu melior inventis , qua virtute ornatur; ait Theodor. quaeli. ra. Nimirum tam simpli. ibis Hebr. cum rictis sieim naris eis. Pr
SAM VEL, SAM VELJ Audi S.Gregor. Nσment te ratur, cum is magnam amiliaritatem in ιrna mai D-ris,mem videntu ocimur, o struentibi desidetii, adamarem vacantis ιὰu uar; ut prae ιν ii quod audit,n M libeat, atquem latitia ausim vi immorari pervcru i cupiscat. Talis si stilla eiusdem Dei vocatio. Dule, Saale, Actor. 9, vel sq. d. illa: miles, Al sis
245쪽
1 3 6 Commentaria in librum I. Regum. Cap. III.
iam redderet, viatimem geminabat. Vax s. ii. FAC io v Evnvst, id est rem&supplicium Heli comminatum, adeo dirum dc horrendum. ouuvi Cura L Avui ERIT. TINNIENT AMBAE Av-REs Liv,l Lilicet ut totus percellatur α exhorto scat; puta arc* captionem , ait Lyran. & fili , tu ncaedem, ait Abul.& caetera recentita c. 2. ita ADP-lo.&S. Hier. in Q laesi. Metaphora est, ducta ab eo qui repente audit cymbalum tinniens, vel boatum bombardae magna, vel tonitrui ingentis, cuius vehemens sonus percellit, di tinnitum diu durantem in auribus audientium excitat. v xxs. 13. PRAE. Di XI ENiM EI , QVon iudica xxxvs id aest iuste punitur usu Lss LM Do Muri familiam&posteritatem: Eivs.EOQuou NOvERAT iNDiGNE AGERE FI Llos suos, ET NON COR RipvERiT EO MCorripuerat eos Heli, sed nimia lentiate paterna, non aucto litate & seueritate Pontificia, ait An
lo. Idcirco morte punitur: luit ergo filiorum lus sua nece. Sie Deus populo sotnicante cum filiabus Moab, iussit piincipes suspendi. Numer as., Causam dat B. Petrus Damianiaib. epist. is est, inquit, quodpopulis in luxuria rara sem uisus; in rarum findiatur Subi siti delinqviret, re Pruvipes in pati tu si tenduntur λ Adi ..t aliis est id peccat: asini qui vapulat. rluc, si quia culpas, di imi in Pransitorum redundat opprobrium: ct quadab otitia erratur, ligentia Pastoris ad risuiu , ct τι- δε quam stimido Ua i conditio prodentisim,ut non m do osiuis, sed etiam si duorum puniuntur censis.
id locus hie non euincit. Agit enim de domo He-
mui Heli ob eius peccatum praedixi do intentauic.2.nullis victimis reuocabuntur, sedi certa de fixa me decernente perstabunt, certoque posteris eius obuenient; e quibus tamen multi probi ere desiluati videntur, ut Achias, Achimelech, Abia
vix s. tr. Hac FAci Ari Est sormula diurandi Hebri quasi didat: puniat te Deus, vel male tibi cedat, si
svis p Aci AG Vide hic responsiim Heli dignum Pontifice poenitente, aequanimi, de resignato ad Iomnem Dei voluntatem, & castigationem tam horrendam, ob quod Heli saluatus videtur. Ita Theodor.Procop. Lyran.Abulen. Dion .Caiet .se rarius, Mendora hic de S.Chrys lib. 3 contra vitu-
Minus a e ergo S. Ephrem in Apologia de
Heli. hoe responsum Heli tribuit eius pervicaciae. quasi dicat: Dominus quod bonum in oculis sns faciat Ego vero filiis meis molestiam inserte non possum. Et S. Gregor. ista, inquit, νιμ innis humauias si subtili tomycia sur, vera humissilvi noni isset humilis,sse ad emendarionem ciapa, proqυ Debatur obtulit . Dum era disit : in κω ε': OMboam est in pGnu eletis minarum Discit ei incurrere, quam de per tratu iniquitari in I uti
Motat. sinc . ducamus aduersitates de afficti nes quailibet a Deo iii missas, vel permissas ad n strum bonum aequanimi r tolerare , ac Deo flagellantidot suis numiliter subiicere. Ita secit D 't. uid iugiens Abulo vi S: Satilem: ri,inquit, iam do, a
Vbi Ambrosius citat sin ite Ieremiae exemplum, qui cum in luti voragine turpi necandus illuuiemergeretur, clamabat lustrari minine; esto haec verba iam in Ieremia cap. 33. & 4 s. non reperiamur. Idem tamen Thren. ii 8. I Uin. innuit, est Dominio, quia mi ad irai sum prouocaui. ic tres pueri in fornace Babylonica, humili exultatione canebant: Exo ustis es Domine in omni bis qui fecisti nobis. Danis. 3. .ide. que ab Angelo in igne seria ali sint illaeta Idem secit Daniel in lacu leonum c. 6.is. δ c. i Ae Ionas in ventre ceti c. r. IO. inquit, in νοι. iamluim asotibi. Et Iob c. l. v. ai. quit,tiit, imis abstulit: fius sum tu i ita a ctum ιst, se nomen Domiω bem ictum. sic Mauritius Imperator, qui S. Gregorium vexarat, cum a Deo puniretur morte tam sua, quam uxoris 3: filiorum suorum omnium , quos in sua praesentia cernebat a Phoca aemulo de s.ccessore impet ij iugulari, poenitens cladiabat: Iustio es ne, o rectum iis iam lom, uti habent eius Acta,&ex eis Baron.
Causam dat s. Am loco citato, quia cum nostra amiti in, μα ida ν iam M. non amitti : I in errammis inperi. alis; iuilis indam , iis vi m s. ηση saltim quia unusquis ut i apoena με ιιθώ lius, verum etiam quia dum vnvi punitur, plurimi cori jun
κε vir AvTEM SAMvεzJ Sept. id vias. est diviscat, est. tum aetate, tum potius sapientia, virtute, si madi gloria apud Deum de homines. Nam ut ait s. Gregor. Cra iis,qvi in fir m presi mmotu atat. prosiit. Deinde subdit: Nomiisti sint qui
tam virtuti Mosunt, elati ne corruunt. Hi nimirum crest re vinntur oediamen cum eis Dominis non est quia
a, eum, aeta simiodo risi, cuint: quem in proavirtutum positi m homilitatem sicum liabere potu runt. Mox inuectus meos qui ex dunitate evanescunt rinr0M, inquit, in humiliori Ordine ritui si sunt, si ιkm subitu is recinis suinctitatu perari Dira prima operac ι bumsitate serebηqu-t. Sumes ivtur proficit. cri probem mmmum secum habuit. prosictb elictarum priscatorum morem praeferret, qui cam doma O dum a-
iv τx-AM J Primo, quasi dicat; nihil a Samueledictum suit irritum, seu omnia ab eo dicta ct primium, rei in tuere implem Est Metaphora a eas,
ct ruina domorum, vel rerum pretiosarum liquudarum, in qua multa diffsunt. dissipantur, stampuntur, perduntur, ut colligi nequeant. Ita E
cher. Abulens Lyran. DionyL Caiet. Varabl. &Secundo, quasi dicat: Semo Samuelis non erat contemptias, sed apud omnes in magno
246쪽
sonore&pretio: quae enim contemnimus, in ter- Aram abiicimin. In utram ait S. Greg. vertam prassic rem cadit cum reprola eius conuersiis re in fiat.
Symbol. nugo quasi dican Samuel non loquebatur de terra terrena; sed de caeso, caelestia; quia ipse erat cilestis, de Vesut Angelus inter homines.
ila es insem sicut enim Hi*anus est.qui HispanicEloquitur; Germanus, qui Germanice; Polonus,qui Polonice; sic caelestis est, qui caelestia promit: terre, smis, qui terrestria. Nam ut ait Christus Matth. is.
Et a unctantia coHis os laquitur.
ET COGNovi T v NivrRsus IsRAEL A DAN B Εκs AnzEJ hoe est per totam Iudaeam; illius enim limes ad terminus ad Aquilonem est Dansiue Caesarea Philippi, ad Austrum vero limes est, Bersabee. Q Misit inquam, Samuelem esse delem, id est ueracita prophetam, non in ambitione ranitatu, diasti ita , ct silmmi; Domini tetritate iii sicanistem, ait Ruper. non enim hominum plausum spe-mbat, nec eorum minas metuebat, quia in uno Deo selidatus ei soli placere satagebat. Quare id- ipsum quod ore docebat, opere monstrabat .Nam c
vt ait S. Gregor hom. II. in EZech. citiassena cura committatur seculator vocat tu, tit in mento altitudii estiat atqω ca cum Minins ex rinute actionis tr
si Lo. Sept. addunt: ei, scilicet Samueli, quasi di-
cat: Deus iterum apparuit Samueli in Silo . Quo Ni AM REvELAT vs FNRAT DOMisvs SAMvELais Si Lot quasi dicat: quia Dominus coeperat apparere Samueli in Silor hinc eidem ibidem apparere petulit ob sanctitatem tum Samuelis,lum arcae foederis quae erat in Silo. Deus enim est constans, ide'que constanter sua coepta plomouet Scprosequitur: Quare unia beneficii a Deo collatio, est talios: stimulus alterius conserendi, Secus fit apud homines, qui cum sint ar mentis, cum v- num beneficium dederint, alterum negant. naiahie Samueli Deus dixerit Scriptitacet; verisimile estiterasse de confirma se prius oraculum de supplicio Heli. deque Israelis strage, ac addidis te salutem eidem per Samuelem, post mortem Heli, afferendam: lolet enim Deus tristibus laeta subiungete,dcvltimum hoc proprie tangebat Samuelem. Tropol. Philo de migratione Abrahae: Fons, inquit, viae bona promanant elisum benigno Deo amilia..ritas: Idιὸ quolia quans sua ben sicia fiat: Ero terum. QMd igitur boni iluerit promte omnipotente Deo Tunc
proueniunt aceruatim cuncta commoda.
quit, amisum ct beneuolam habemin Deum , etiamsi in deserto fuerim V, muliὸ securiores vivemici quam . qui in ciuitaribra versamur, cui gratia nabu omnia suppedi
tionem rivi conuersimus mentem mstram. Omma nobusa. cilia apparebunt,omnia portabilis,omnia siustinebimis, om
nibus siveriores enici mur Et paulli poli a minoti idipsum confirmans: Si inquit, recor alma mici erigit animam suam delicios ex memoria issius; qui in mente habuerit eum qui nos diligere ν redetnat inest, quantipoterit aliquam sinite tr iam, aut uiribilex, quid, aut peruulosum timere.
δει ὰ Samueli 'aedictas reipsί euenisse tam Heli ν liis quam toti Israeli. stili et a Philillhaeis caesa fuisse 34. mi Lia. captam arcam. 0phni Phinees trucidatori matri H li haec audiens λ sella corruens expirauit; in uxor Thineessartu ex dolore accelerato leperit Ichabo dicens: Translata est gloria de Israel. c T sactuiti est in diebus illis. conuenerunt Philisthi im in pugnam i ct egressus cst G Israel obuiam Philisthi im in praelium a castrametariis est iuxta Lapidem adiutorij. Porro Philisthi im venerunt in hec. instruxerunt aciem contra Israel. Inito autem certamine, terga vertit Israel Philisthaeis: & caesa sunt in illo certamine passim per agros quasi quatuor millia virorum. 3. Et reuersus est populus ad ca stra: dixeruntque maiores natu de Israel: Quare percussit nos Dominus hodie coram Philisthi im eramus ad nos de Silo arcam foederis Domini. & veniat in medium nostri. ut salvet nos de manu inimicorum nostrorum. q. Misit ergo populus in Silo, ct tulerunt inde arcam foederis Domini exercituum sedentis 'super Cherubim : erantque duo filii Heli cutis arca foederis Dei, lini & Phinees. 3. Cumque venisset arca scederis Domini i i castra, vociferatus est omnis Israel clamore grandi. &personuit terra. 6. Ei audierunt Philisthi ina vocem clamoris. dixeruntque. Quaenam est haec vox clamoris magni in castris Hebraeoriam λ Et cognouerunt quod arca Domini veni Dset in castra. . Timuerunt Philisthi ini, dicentes: Venit Deus in castra. Et ingemuerunt dicentes : 8. Vae nobis: non enim scit tanta exultatio heri & nudiusto-
247쪽
133 Commentaria in selrum I. Regum. Cap. IV.
tius: xae nobis .Quis nos saluabit de manu Deorum sublimium istorum hi sunt vj. qui percusserunt Agyptum omni plaga, in deserto. 9. Consortamini.& cstote viri. Phili sthii in i ne seruiatis Hebraeis sicut rc illi seruierunt vobis: consortamini, bellate i o. Pus nauerunt ergo Philisthii m. & caesus est Israel. &. fugit x nusquisque in tabernaculum suum: & iacta est plaga magnanimis:& ceciderunt de Israel triginta millia peditum. 11. Et arca Dei captaeit : duo quoque si iij Heli mortui sunt.Ophni A Phinees. I Currens autem vir de Beniamin ex acie. venit in Silo in die illa scissa v ste , ct conspersus puluere caput. 1 3. Cumque ille venisset Heli sedebat super sellam
contra viam spectans. Erat enim cor eius patiens pro arca Dei. Vir autem ille postquam ingressus est. nuntiauit urbi: & vlulauit omnis ciuitas. I . Et audiuit Heli sonitum clamoris, dixitque: Quis est hic sonitus tumultus huius At ille sestinauit. 5: venit. 8c nuntiauit Heli. is. Heli autem erat nonaginta&oeto annorum, Roculi eius cali- pauerant. & videre non poterat. 16. Et cixit ad Heli: Ego sum qui veni de praelio,
ct ego qui de acie sugi hodie. Cui ille ait: Quid actum est siti mi 3 i . Respondens autem ille, qui nuntiabat. Fugit. inquit. lir. aes coram Philia hii m. & ruina myna facta est in populo: in super 8c duo iiiij tui mortui sunt. Ophni R Phinees:&arca Dei capta
est. 18. Cumque ille nominasset arcam Dei cecidit de sella retrorsum iuxta ostium.&fractis ceruicibus mortuus est. Senex enim erat vir sc grandaevus: & ipse iudicauit Israel quadraginta annis. I9. Nurus :mtem eius, uxor PhineeS praegnanS erat, vici-n:ique partui: S audito nuntio quod capta es Iet arca Dei. & mortuus esset socer suus. α vir suus, incuruauit se ' peperit: irruerant enim in eam dolores subiti. Σo. In ipta autem momento mortis eius. dixerunt ei quae stabant circa: Ne timeas quia salium peperisti. uae non respondit eis niue animaduertit. 2 I. Et vocavit puerum. Ichab hi,
dicens: Transsata est gloria de Israel, quia capta est arca Dei. & pro socero suo, & pro viro suo; oz. ct ait: Translata est gloria ab Israel, eo quod capta esset arca Deu
sM U T vActuM rset is nisavs rLLis J Ecce hic id expletur prophetia Samuelis ac milue Dei, &clades ab eo intentatae Heli de filiis , totique Israeli. inantum temporis intercesserit a prophetia Samuelis. ad hanc eius expletionem, incertum est. Serar. & Abulens. putant eodem anno expletam; editam enim esse annos 3sci ultimo vitae Ueli, quo ipse audita arcae captura, expirans corta ruit. Verius est aliquot annos intercesisse. Nam praedixit clademtiane Samuel cum esset puer, ut dictum est cap. 3. r.clades autem haec contigit cum ipse esset vir, vel certe iuuenis : nam mortuo Heli
illicosuecessit Sainuel in praes cturam populi: erat ergo grandior 3 maturae aetatis. Salianus, ut dixi, putat intercessisse annos visamuel factus si iudex post Heli anno aetatis 39. Mendoeta censet intercessit se annos IS. vel H.alij plures, alii paucio.
adivrosti it Erat locus ita postea appellatus a s muele, qui Q in eo Hebraei in praelio Dei aduit rium seniissent. & victoriam obtinuissent,ut patet cap.7.ir. Porrb- sa siunt quo ι D, ιδ qata castrantiιν ii Ada, qm m in eis miseres laternant, ait Isidor dib. 9. Ori n. cap. a. Notent hoc Duces, de milites,sic enim erunt sortiores victoria potiem
xis Do MisiJ Dei enim super arcam residentis,cto propitiatorio responsa cantis praesentiam & pem crebro experti erant Hebraei , ut in transitu Iordanis, in expugnatione Ierichuniis.&c. multo maiorem fiduciam habent Christiani in Sacrame to Eucharistiae, dc reliquiis Sanctorum; quas pr inde in periculo tali, famis, pestis cum litaniis in supplicationibus solenni pompa circumserunt. aesaepe uritam exinde opem experiuntur. vide Ab lens hae q. s. Audi S. Athan. de Interpri Psalm.ad Marcellinum: Si bellum, ait popuυ tngrinat, arca. in qua erant tabula legis, ante omnes praesedebar, cor hoc μμ ,iebat illis pro qα uti rite in suis lam: nis in baiula a ra, aut m populo αἰην it si , aut 'purilli hareret.Fia
si solium Dei. Adde Philisthaeos idolorum & Gmulachrorum adoratione & cultu assuetos, putasse arcam esse Deum, si adolum Hebraeorum vel certe sapientiores ex eis existimasse Dei vitti tem, ac diuinum quid attae esse inclusum: tale enim quid opinabantur de suis idolis. Ita Abulen praesertim quia videbant Deum per arcam taminita operari. Vnde cap.6. 'Deus percussit qui
quaginta millia plebis, eo quod vidisssu ar
Allegor. arca foederis est humanitas Christi. praestatim in Eucharistia , ob istures utrimque
analraias, quas recenset S. Bona m. Sem. a. in Dominica Aduentus: Am nquit. mutau.
in iubetur Numm . verss. in His ergo arca Arca v - , in urna marinasint. Per velamstetici Sacramentini, per arcam crem Christi, per urnam amma, per manna
ta res, imo ιιiam guttam singulis Christi timor. Eicitat D. Chrysostom. qui ait: mc-qM Germ/hvsium, fugiot quidaemia Mus, acinrrtinetarum arae i. His et Dii I Piscvss EnvNT AEGYPTUM OM. OMNι FLAGA in DE sineto J id est ut mari rubro. quod vicinum est deserto Arabiae, ait vati M.Nam in mari hoc Deus minit Pharaonem cum totis AEgyptiorum castris.
248쪽
Commentariis in lum vi t Regum: Cap . IV.
A ost Christum, quin ante Chr.stuor, quia hi licet
Er caci Dravr τ ι Isai LL Tstis ivrAM: L-xiar En irvas i Hebraei enim pedites pugnatrant, equites, eoquM Deus Deuter. o. eis ii non v- s. n. certo copiam suorum vetuisset, ne in eis, non in Deo spem victoriae reponeret. Ex hac communi tot millium strage patet non solos Heli filio, sacerdotes, sed &populum, Devin ostendisse ne- ectu templi, viilmariam, oblationum, aliisque sceleribus. Sacerdotes enim imitatur populus. Ita Abulen .q. s. Audis. Hieron. epist. 3 ad Heliodor rost clades Romani Imperist recensitas,eatum causam suggerentem: Nostris reat. -- sortes sum: m Itis rium Romanas si peratur erantius. Et paulo pdst:
In dias nos Deo, ut per rabum Lobararum i inmsi mat in . , ri , opu ς tet.&alii virum pium filiuDeussi Proeop. duas dat causas. Prior est, ut doce, tet Hebraeos recte viventes Dei prouidentiae confidere; peccantes vero neque arcae, nec ipsi Deo fidere. Moi tro Pigres,ait Auctor mirab. SScript. lib. r.c.7. extat tom. 3. S. August. arca taeetur; sid que in ea lex erat, argvit, ait Theod. Posterior, ut Philisthaei arcam capientes euas vimae potestatem agnoscerent ex plagis ab ea immissis, quas audiemus Q seqv. itaque Deum Hebraeorum timerent & colerent. Tertiam causam adde, ut Deus castigaret impietatem filiorum Heli, qui arca & stati ad suas rapinas ct sceleta abutebantur. Sic Deus permisit terram Sanctam eapi a Chaldaeis ac postea a Romanis .ae demum a Turcis, ut ostenderet se κοα propter Diam , gitium; si d proptera ratem Mum Eus.2. Machab s I9.ita Theod.q. I. in Daniel. Tropol. arca ab alienigenis Opta indicabat testamentum Dei transiturum ad gentes.ait EucheridesGreg. Haec clades Israelis, mors Heli, & captura areae contistit anno mundi Gio. ab exitu Hebraeorum ex a gupto anno 397. Id patet ex eo. quM ab hoc
exitu vique ad aedificationem templi, quae contistit anno quarto Salomonis, fluxerunt anni Oo.vtiaicitur 3.Reg.6. v. i. Annus autem hie M. conditi templi incidit in annum mundi 2933. inde asten de A: tolle tres annos regni salomonis, o. Dauliadis. α o. Samuelis β: Saulis, inuenies Heli, qui immediate praecessit εe iudicauit populum ante
Samuelem, mortuum esse anno mundi as so. hoc
ipli ian ranum spreuerunt, eumque occiderunt, S:
eorum posteri parentum Christici lium dese dentes in Christum credere nolunt. Ita Beda. Sie aerius a Deo puniuntur qui coram eo intemplo peccant, quam qui sortis: sacra enim sacrilegos non tuentur , sed vindieant de casti.
ci , ait Tertul. lib. de ieiuniis c. io. de S.Chty- sin.lib. 3.contra vituperi vitae monast. -- ω: in portis enim sedebant iudices, qualis erat Heli, praesertim quia ipsis avide expectabat ab aduentanti s ad portam inbis, cognoscere euentum praeli jὶ ET FRAcris CER vicinus Moκτvvs EsTJ Hinc ivitat Abulen. Caiet.de alii virum pium filiu
tangeret cura, ut arcae dis aerorum religio. Ceciadit ergo retrorsum, eo quod planu consternatis, ac prae angore uore re stupore, spintu deficiente iam se in alta sede continere non posset. Retro sum autem, quia cathedra haec erat vacua. & catens siletis quibus nostrae sedes dorsim 'sedentis sussulciunt. Ita Abulis. Alonet ergo nos Heli, ait Dion . quam nos. de terra: tinctae. ac tot Eccles rum & animarum captione ab hostibus dolere de
Audi B. Petrum Damiani lib. r.epist .s.ad Nic laum Pontificem. Praelatos percellentem Pute dum rami t quos non aqua demerantio: ne carripuit, cuineu simul oechri tot hominum Etitia nepertit; qua ar a γε esse sintvitia, Minoia rca stiva ct ias u is fiantiam praesident, o super non praeturam hombum crimini in t cot8 Q u dum d honestare timinetis publico metuunt,adcinium iram superat Iudieti sui utetu mandata confundunt; ct dum per ilia homirubis amittendi mors o clam stiuare, sum Euhiastice deuitatis auctorem cru-d lito inbonorant.
Et Eucherius uri acerdos, inquῖt pro I orum ἰηiquitate damna m est. qu deos peccantes miciti siuera animaduersione plectebat. Equi tens coercuit, equi em coor diit sed lenitate ct man uetudine patris, non seu ritate
quatur eum natum eue anno mundi 27s I. ab dici tu ex . pro anno 299. ante templam is l. eum.
ipse iudiearit Israel o. annis, sequitiar illum incipatum hunc iniisse anno mundi actio. ab exitu ex .Hypto 3 .ante templum I 23. cum ageret annum aetatis o. Haec iuxta chronologiam quam praefixi Pentateucho.
ctam in eastra arcam,quam ante adductam: nam ante, caesa sint dumtaxat quatuor millia, post adductam veto tristinia millia: quia scilicet propter arcaea templi ii Sacerdoti s & populo violati
scelus, a Deo irato de iam in area pnesente acrius puniebantur; praesertim quia scelus hoc ali assueplura seria poenitentia non corrigebant. Alleg. ligi cabatur plutei Iudaeos a Deo damnandos serect quam sancti mi, cis a tumen subatoiam eis .m, i
sie& Beda. Idem videtur sentire S. Hier. lib. I. contra Iovin.S.Chusost.hoth. D. in Genes& alibi saepius, dc s. sanus Arsat .ho m. is B. Petrus Damia i tom. 3.erest. is. c. i8. Quin RS. August. lib. Ciuit. a. ait Heli GDrobatum eodem modo Quo
Ien. Caiet. Se rarius, Sanchez, Me oza. Idque probat ut Primo, qu a Heli fuit fit probus & pius, ideoque ad eum translatu Lit Pontificatus ae 'ac principatus; turium audita arca expirans maxumum dolorem, ex eoque maximum religionis T
lum ostendit. Secundo, quia licet peccarit nimia' lenitate de indulgentia erga filios, tamen ex parte
249쪽
1 o Commentaria in Ebrum I. Regum. Cap. V.
eum excusat, qudd prae senio non ita poterat eos A pirasse docent Iosephus, Euther. seuere corrigere, praesertim clim illi iam essent vi- gelson.&alii passim.
ri, S patris senis iusta dictassue contemnerent. Tettid, quia esto den meum lethaliter peccasse :tamen videtur poenituisse, ac duram po nitentiam
a Deo iniunctam humiliter acceptasse, cum dixit c.3. s. est in Mulusio siti t. Quid amplius poenitens dicere posset 3 Quarto, . quia Deus ided tam dure eum puniuit in hac vita,
ut ei parceret in saturas ted enim ultimus mortuus est, ut tam multas siuorum mortes audiendo multoties moreretur. Desu, enim mn otii bis in ut Ani, But ait Sophon. Porro quo sensu dicator e. 3. immω- ωιiin η Moda in atrenam. ibidem explicui.Denique Heli culpam omnem residuam in purgat rio luisse & expia se videtur, ait Dionys. & ex eo Mendona. Porib multi Patrum iam citatorum as- .serentium Heli damnatum, exponi post uni de da. mnatione ad mortem temporalem,aliasque poenas
illi. id est posteris eius inflictas.
Assisl ait Hebr. Chald Ioseph Theod. r ram ergo Sept. pro 42. habent vigintia Porrb S.Chryl.
lib.a.de Prouidentia ante meditam: Samuel,inquit, cum inureretur magistrum in ratarum miser m desis. ctum, ita μημμι atque turbatus est, ri deuia gratum in mi di jurum IxcvavAvi TsE ET PEPERiτJ quia dolor rean or accelerarunt ei partum , adeoque reperit socium septimestrem, ait Iosephus, cum commmii et grauidae parere soleant nono vel decimo i
se a conceptu. Porro partus septimestres esse vii' les doeet Galenus lib. Isagogico de dcfin:t. mediacis, & ij quos citat & sequit ut Pineda lib. I. de rebus Salom. cap. o. imo Philo, vel potius Pseud philo in Antiq. Biblicis, ait Isaae natum septimo mense, ideoque diu vixisse : sia hoc videtur fictutium. Denique matrem hanc paulo post reipsa e
migrauit ab Israele ad Philisthaeos) closti A nn Isin Lj ichais Hebr. dicitur quasi 'ech ω, id est ybistitia λ scilicet euanuit. Iosephus vertit αδι .id est in gloria, ien ita , tilitas: q. l. v cetur hie puer Hebr.Ichabod, Graece , L tine ingloruis quia eo nascente occidit Israelis gloria, quali dicat: Diamus Troesi fidi
Nisic taηtὰm ianu, o flatis mi da carinis. Licet enim Ichabod successurus videatur patri suo Phinees & auo Heli in Pontificatu; tamen e pta iam arca & translata in Philisthaeam, omnis eius, aeque ac totius Israelis gloria concidit de cor
Nota Heli morienti in principatu successit sa- momiamuel, in Pontificatu non Phinees vel Ophni, uta I, ce' mpote iam occisa nec Ichabod vi pote infans; sed Achitob nepos Heli ex filio, ut parebit cap. 14.3.ita
ET PRO socERo suo ET PRO vipo suo J Pri-mb ρεο, id est d. quasi dicat: translata gloria regni
de Israel δε gloria Pontificatus de secero suo Heli,
de marito Phinees.. Secundb, id referri potest ad OMaait, quasi dicat : uocauit mater filium Ichabod, tum ex se, tum pro secero de viro suo, cuius erat nomen filio imponere. Aut ad um qua6 dicat: pro, id est propter virum suum eae sum,& locetum suum moris tuum dixit . rram stita de Isi M. quia scilicet Israelis Principes 3e Pontifices, scilicet Heli Ac Phinees occubuere cum arca capta. Ita Chald. &vatabl.
s YNOPSIS CAPITIS. Alia a Philisthaeis capta re conrata in tem -φrosternit re mutilat Dagon j
MOY Dein υ. 6. pu endis morbis re muribus a dii e otios;indev.9. Gethaeos, ν Io. Accaronit 'quare decernunt ipsi Muam in drael esse remitteatam. i. DHilisthi im autem tulerunt arcam Dei, ct asportauerunt eam a Lapide adititorii' in Aetolum. 1. Tulerumque Philisthii in arcam Dei . & intulerunt cani intemplum Dagon. & statuerunt eam iuxta Dagon. 3. Cumque surrexissent dilucu lo Aetolii altera die, ecce Dagon iacebat pronus in terra ante arcam Domini: dc tulerunt Dagon, & restituerunt eum in locum suum . 4. Rursumque mane die al- ista consurgentes, inuenerunt Dagon iacentem super faciem suam in terra coram arca Domini, caput autem Dagon, &duae palliis manuum eius abscillae erant super limen: ue. Porro Dason solus truncus remanserat in loco suo. Propter hanc causam non calcant Sacer tes Dagon. & omnes qui ingrediuntur templum eius. super limen Dagon in Azoto, usque in hodiernum diem. 6. Aegrauata est autem manus Domini super Azotios, ct demolitus est eos: & percussit in secretiori parte natium Aetolum . ct sines eius. Et ebullierunt villae & agri in medio reaisionis illius. & nati sunt mures. A facta est confusio mortis magnae in ciuitate. . Videntes autem viri Aetoli j iiiiiii modi plagam . dixerunt: Non mane. at a ea Dei Israel apud nos quoniam dura cst manus eius super nos, &super Dagon Deum nostrum. 8. Et mittentes congregauerunt omnes satrapas Philisthin
250쪽
Commentaria in librum I. Regum Cap. R. 1 i
tum ad se &dixeritnt: Quid taciemus de arca Dei Israel ξ Responderuntque Gethaei circumducatur arca Deilsraes. Et circumduxerunt arcam Dei Israel. 9. Illis air te circumducentibus earri. fiebat trianus Domini per singulas ciuitates intersectibilis magnae nimis: & percutiebat viros uniuscuius ab urbis, a p:ituo que ad maiorem. &computrescebant prominentes extates eorum. Inieruntque Gethaei consilium & sece runt sibi sedes pelliceas: io i Miserunt ergo arcam Dei in Accaron. Cumque ni et area Dei in Accaron exclamauerunt Accaronitae, diccntes: Adduxerunt ad nos aream Dei Israel, ut interficiat nos &in pulum nostrum .i I. . Miserunt itaque &congregauerunt omnes satrapas Philisthinorum . qui dixerunt: Dimittite arcam Dei Israel de reuertati it in locum suum & no interficiat nos cum populo nostro. 1 ff. Fie bat enim pauor mortis in singulis Vrbibus,3 grauissima valde inani Dei. viri quoque qui mortui non fuerant, percutiebanter in secretiori peste natium,&ascendebat Vlulatus unuscuiusque ciuitatis in caelum.
siue Deum situm; tum ut eum hoc dono hon rarent, ait S. August. I7.Ciuit. . . tum H ei quasi victoriae auctori nobilissima haec spolia deferrent, ait Ioseph .lib. 6.ea. I.Theod. re Procop. quasi dicat ecce Dagon noster vicit Deum Hebraeorum, ii ue eorum victores effecit. Subdatur ergo arca Dei pedibus Dagonis. Hae de causa iniuriams iam tantam viciseens Deus Dagonem deiecit, ac Philisthsos plurimos morte Audi Themdor. & Procop. Dum Philistrari area apparente o I Diis ociferanti is extimui sentivtilitat σ amulium
acceperiint, cum rer post rictoria arcam eam emori
imponi, ipsa experiesitis,quanta Dei Hrtin
maeres: Qisis & qualis fuit Dagon λ Res p. susse praecinna in Philisthinorum taum. Litius
Draldus de Diis Gemium Syntag. 2. p. ios cen, D set Dagon ibule Iouem Arattium, quem colebant Phoenices,ut immenti & aratri inuentorem, ideo-όue dictum Dagon id est frumentum. die quoque Eusebius, .i .de proarat. Arias, P gnin. & alii qui censent Dagon fuisse Deum se mentarium, liue frumenti praesidem, qui in cet illi copiam, & frumenti abundantiam suis cultoribus daret.
Alij passim Duun derivant a D es, id est
Ucu, quod idolum hoc piscissormam haberet: Cum enim Philisthaei essent accolae maris, pisca soni dabant operan , idecque fabricarunt & c luerunt Dagon quasi piscium & piscationis praesidem Inde S. Hiero in Quaest. Dum inquit, idem in Imbr.quod pisis itistit M. Porro idolimi hoc erat quidem specie piscis, sed homine misti. Erat ergo compositum ex homine pisce ita ut caput licet CLyran. Abulens. Ad richom.& alij censem Dagon hibuisse caput piscis in & manus essent hominis, carieris deinde membri, ab umbilico deorsum, in Pscem piscisque caudam desiueret. Id patet ex eo. Obd manus illi coram area praesciscet fuerint v M. ita Vatabl. Caiet.&alii mox citandi. Dagon ergosiit instat Nereidum, Tritonum & Sirenum, qtiae iaciem habent muliebrem, de in piscem desinunt; quibus Horat in arte Poet. D si iii in sim muων sim se superare. Coni irmatur, quia Cyri& Palaestini pisces c
luerunt quasi Deos&numina. Syri, inquit, en phon lib. i. expedit. Cyri, risitus habent Cicero lib.3.de nat. Deorum: i, inquit, pisim υ- turantur. Clemens Alexandrinus in exhortatione
Insuper Iosephus & alii asseriant Dagon esse Dercetem qua alii Atergatim vocant sive Deam Syria. quae a syris creditur in pisce mutata, ideindue specie piscis colitur, ita ut inseme habeat caudam piscis,lia et nE faciem hominis, puta seminae. Quocirca Diodotus Siculus loco iam citato, Anton. Nebriisen.in quinquag.e .Sanchez, Lyran. Ab lens scaliger.Serarius &alii censent Dagon sine Dercetem esse venerem Pisces enim instit veneris luxuriant & mire prolificant. Vnde Venus dieitur nata e mari, indeque nuncupatur Aphrodite, ac a Poetis fingitur in piscem transfor
Audi Ouid. . Metamon I triste quam versa fluamis velividas artins una Palam mi credunt tauis figura. Et Manil. lib. . D fp m ρ ρ Diberaunouauit, in patri nisas bubim a prosuit in undas. Fauet quia Herodot .litat .tradat Venerem ab Ascalonitis mire coli in templo suo antiquissimo, indeque Cyprios eidem simile templum dicasse.
Potro Gentes suos Deos n minabant de cole bini tam specie seminea, uti erat Venus & Derceis cete, quam vituli, imo unum eumdem se nune pingebant ut virum, nunc ut feminam. teste M crobio lib.3. Satur. 8 Horat .lib. I.Apol. ia. de A mon .lib.de Interpret.vide Serariu in c. 16. Iudic. q. 23. Audi de Rhodiginu lib. 2 s. cis. Semiramitim,
inquit dea cuiusdam Derui in se filiam Ua n eis historia. Livi templam suerat ad A catinem S riac talem qu flet in pse pisum. Famdem planiis cat prodigissem a terga im, quὸI sis sacre hominis, ct corporis mi qua iis pisam dolerent erunt nenerem frictam dea illa obuiam, quo Di ades ' iis Diiosi amore initiist, cui permixta Deruto filiam conciperit, ctc. At dubit terrata Derceto ex facti tui pito ire in lacum si praecipitem idit, est malai in piscem est. Tropol. Philisthum Hebr.icem est quod crestos
aut coste gentes, aut ruinam p-ntes, aut ruinam palantes ait Pagnin. hi sunt homines animales terreni& eatnales. qui colunt Dagon,id est venerem de ventrem,de quibus ait Apostolus Philipp. 3. Qio rum D, ranter est: hi se idibus gulae & luxuriis se
aliosque conspergunt, ac ruinam potant, quia mortem praesentem ac aeternam sibi accersunt, iuxta illud Pauli: Q-i seminat in ram siti carne cymitet ccirruptior, I. Gal. 6.13.Vnde S Sonauent. iii