Elementa philosophica de cive, auctore Thom. Hobbes Malmesburiensi

71쪽

Ius ad em, dat jus ad media necessaria.

Itire na' turali

quemque judicem esse me diorum adsui conis servatio

nem.

68 LIBERTA s. tap. I. Contra rectam rationem non est, id jussite & Iure factum omnes dicunt. Neque enim Iuris nomine aliud significatur quam libertas, quam quisque habet facultatibus naturalibus secundum rectam rationem utendi. Itaque Iuris naturalis fundamentum primum est, ut

quisque vitam ct membra sua, quantum

potest, tueatur.

VIII. Quoniam autem jus ad finem frustra habet cui jus ad media necessis-ria denegatur, consequens est, humunusquisque se conservandi jus habeat, ut unusquisque jus etiam habeat utendi omnibus mediis , O agendi omnem actionem , sine qua conservare se non potes. IX. Utrum autem media quibus usurus quispiam est, & actio quam aC-turus est , ad conservationem vitae vel membrorum suorum necessaria sint nec

ne, i se jure naturali judex es. Si enim

contra rectam rationem sit, ut de pro

prio periculo ipse judicem , judicet

alius. Quoniam ergo alius judicat de iis rebus quae ad me spectant, eadem ratione, quia aequales natura sumus, judicabo ego de iis rebus quae ad ipsum spectant. Itaque rectae rationis , hoc est, juris naturalis est, ut ego de

illius judicem sententia, scilicet an act

72쪽

. I. LIBERTA s. Dconservationem meam conducat, nec

X. Natura dedit unicuique jus in Iure na- omnia. Hoc est, in statu e) mere turali orn- naturali, silve antequam homines ullis μ pactis sese invicem obstri issent, uni- . cuique licebat tacere quaecunque & muoscunque licebat, & possidere, uti, ut omnibus quae volebat & poterat. Quoniam enim, quaecunque quis Voluerit , ideo bona sibi videntur quia ea vult, possimique vel conducere ad sui

conservationem, vel saltem conducere videri: judicem autem au vere Conducant nec ne, praecedente articulo ipsum constituimus, ita ut habenda sint pro necessariis , quae ipse talia judicat:) & per articulum T. jure natura fiunt & habentur, quae neces ario com ducunt ad tuitionem propriae vitae &membrorum : sequitur, omnia habere& facere in statu naturae omnibus licere. Et hoc est quod vulgo dicitur , Natura dedit omnia omnibus. Ex quo etiam intelligitur, in statu naturae Mensuram juris effie Utilitatem. c) In statu mere naturali, &c. J Anno . Hoc ita intelligendum es, quod quis δε- pyS eerit in flatu mere naturassi, id injurium homini quidem nemini esse. Non quod in tali statu peccare in Deum, aut Leges

73쪽

o LIBERTA s. cap. I. not. Naturales violare impostibile sit: Nam in sitia erga homines supponit Leges

Humanas, quales in statu nasurali nullae sunt. Propositionis tem sic intellectae veritas ex articulis immediate praecedentibus Lectori memori satis demon rata es. Sed quia in quibusdam casibus eo mclusionis duritas, praemissarum memoriam expellit, contrahere argumentum volo, unoque intuitu occulis conspicientam subjicere. Unicuique jus es se conservandi, per Art. T. Eidem ergo jus es omnibus uti mediis ad eum finem necessariis, per Art. 8. Media autem necessaria sunt,

quae ipse resia esse judicabit , per Art. 9. Eidem ergo jus es omnia facere spossidere , quae ipse ad Hi construationem necessaria esse judicabit. Ipsus ergo facientis judicio id quod si, jure fit, vel injurias itaque jure fit. Veruin ergo es in flatu mere naturali, Oc. suod quis

ad fui eo ervationem pertinere praetcndit, quod ne ipse quidem pertinere Purat, peccare potes contra Leges Natur Ies; ut capite tertio fuse explicatum es.

Objectum es a quibusdam : Si filius p

trem interfecerit, utrum patri injuriam

non fecerit. Respondi; Filium iu satunaturali intelligi non posse, ut qui sit datque natus es, in pote ate O sub imperio est ejus cui debet conservationem

74쪽

Cap. I. LIBERTAS. II sui: scilicet, Matris, vel Patris, vel ejus qui praebet ipse alimentas ut capite nono demonstratum es. XΙ. Minime autem utile hominibus Ius -- fuit, quod hujusmodi habuerit in om- nιum adnia jus commune. Nam effectus ejusjuris idem pene est, ac si nullum om- fnino jus exstiterit. Quamquam eni- quis de re omni poterat dicere , hoc meum es ; frui tamen ea non poterat propter Vicinum, qui aequali jure & aequali vi praetendebat idem esse

suum

XII. Ad naturalem hominum pro natum clivitatem ad se mutuo lacessendum, hominumquam ab affectibus, praesertim vero ab extra s inani sui aestimatione derivant, si addas eietatem jam jus omnium in omnia, quo alter bellum es jure invadit, alter jure resistit, atque θ'

ex quo oriuntur omnium adversus omnes perpetuae suspiciones & studium,& quam difficile sit praecavere hostes

parvo numero & apparatu, cum animo nos praevertendi opprimendique invadentes , negari non potest, quin status hominum naturalis antequam in societatem coiretur, Bellum fuerit; neque hoc simpliciter, sed bellum omnium in omnes. BELLUΜ enim quid , est, praeter tempus illud in quo VOV meis luntas certandi per vim verbis factis- finitiones.

75쪽

a LIBERTAS. Cap. I. ve satis declaratur λ Tempus reliquum

ΡΑx vocatur.

XIII. Sempiternum autem Bellam. ἡ quam parum idonea res siit ad consertioni ho- Vationem Vel humam generis , vel minum Uniuscujuscunque hominis, facile j asiersum dicatur. At sua natura sempiternum Φ- est, quod prae certantium aequalitate victoria nulla potest finiri; in eo enim ipsis victoribus periculum semper adeo imminet, ut pro miraculo haberi debeat, si quis, quamquam sortissimus, annis & senectute conficiendus sit. Exemplum huic rei faeculum praesens Americanos exhibet; saecula antiqua

Caeteras gentes, nunc quidem civiles florentesque, tunc vero paucos, serOS , brevis aevi, pauperes, foedos, omni eo vitae solatio atque ornatu carentes ,

quem pax & societas ministrare solent. Quicumque igitur manendum in eo statu censuerit, in quo omnia liceant omnibus, contradicit sibimet ipsi. Nam unusquisque naturali necessitate bonum

sibi appetit, neque est quisquam qui

helium istud omnium contra OmneS , quod tali statui naturaliter adhaeret, sibi existimat esse bonum. Atque ita evenit, ut mutuo metu, e tali stata exeundum & quaerendos socios putemus; ut si bellum habendum sit, non sit

76쪽

Cap. I. LIBERTAS. TIsit tamen contra omnes, nec sine au-siliis. XIV. Quaeruntur socii vel vi, vel consensu : vi, quando pugna victor victum servire sibi cogit metu mortis, vel vinculis inditis; consensu, quando societas initur mutuae opis causa , consentiente utraque parte sine vi. Potes autem vietor victum, vel sortior debiliorem ut sanus & robustus infirmum , vel maturus infantem) ad praestandam cautionem futurae obedientiae, ni velit potius mori, jure cogere. Cum enim jus protegendi nosmetipsos nostro arbitrio a periculo nostro, atque periculum ab aequalitate profectum sit,

magis rationi consentaneum est, certiusque ad conservationem nostram , utendo praesenti commodo Comparare nobis ipsis securitatem quaesitam, accepta cautione, quam cum adoleverint, convaluerint, de e nostra potes tate se receperint, eandem dabio certamine postea repetere conari. Contraque , absurdius cogitari nihil potest, quam ut quem debilem in potestate tenes, eum amittendo, sortem simul& hostem facias. Ex quo intelligitur

Etiam, tanquam corollarium, in statu hominum naturali, potentiam certam ct

turali, IA

que alimin sia ps testate ex istentem

cogere ad cautionem praesania

77쪽

7 LIBERTA s. Cap. I. randique in eos, qui resisere non possunt;

adeo ut omnipotentiae , ab ea causa, omnium rerum agendarum jas essentialiter & immediate adhaereat. Naturam XU. Propter tamen aequalitatem dictore, illam virium , caeterarumque faculta q grem tum humanarum hominibus in statu

alis, naturae , hoc statu belli constitar' ' tutia, conservatio sui diuturna eXspe 'tari non potest. Quare quaerendam esse pacem, quatenus habendae ejus spes aliqua affulserit : ubi haberi ea non potest,

quaerenda esse bl li auxilia , 'rectae rationis dictamen es , hoc est, lex Natura , ut proxime ostendetur. CAPUΤ ΙΙ. De lege Natura circa contractus.

I. Legem naturalem non esse confessum h minum, sed dictamen rat.Onis. Q. Legem naturae fundamentalem esse , Quaerendam esse Pacem , si haberi potest ; si haberi non potest, defensionem. III. LeX naturae sp cialis prima, Ius in omnia non esse retinendum. Iv. Quid sit jus relinquere, quia

transferre. v. Ad translarionem Iuris ne cesarium esse voluntatem acceptantis. VI. Verba non transferunt rus, nbi de prasen

ri. via. Verba de futuro, si alia Ana πο-

78쪽

luntatis adsent, valere ad Ius transferendum. VIII. In libera donatione , Verbis defuturo Itis non transit. IX. Definitio Contractus O Pam. I. In Pactis transit Itis per verba de futuro. XI. Pacta mutuae fcti, in satu natura frustra ct inυalida sunt; in civitate non item. XII. Pacisci eum bellais neminem posses neque cum Deo, k

ne revelatione. XIII. Neque Deo vovere. XIv. Pacta ultra summum conattim non

obligant. XV. suibus modis Pactis liberemur. XVI. Promissa metu mortis extorta in satu naturae valida esse. XVII. Pactum posterius priori eontradi forium, invalidum est. XVIII. Pactum de non ressendo infrenti damnum corpori, invalidum eis. X1X. Pactum de se accusando invalidum es. XX. Juris-jurandi dematio. XXI. Jus-jurandum concipιendum te ea formula, qua tiritur is qui aeeipit. XXII. Ius urandum nihil sup raddit obligationi, qtue es ex Pacto. XXIII. Iuramentum non exigendam, nis ubi paο-rorum violatio vel latere potes, vel non

potest puniri nis a Deo.

I. E desinitione legis Naturalis heg

non consentiunt autores qui Natura- ea voce frequentissime tamen in scrip- lem nontis suis usi sunt. Methodus scilicet qna ese cum incipitur a definitionibus te exclusio Ρ'fYm ho- ne aequiUoci, proprIa eorum ess qu1 lo' cacum contra disputandi non relinquunt. men statio-Caeterorum si quis quid factum dicat nis. Contra legem naturalem, eX eo prGat alius, Quod contra consensum fuchurri

79쪽

6 LIBERTA s. cap. II.

sit omnium , vel sapientissimum, vel eruditissimum gentium. Quis autem de sapientia, eruditione, & moribus omnium gentium judicabit, id minime docet. Alius, quod fastum sit contra consensum totius generis humani. . Quae definitio nullo modo recipienda est; alioquin enim impossibile esset cuiquam, exceptis infantibus, & mente

captis , contra talem legem peccare. Nam voce illa genus Humanum comprehendunt certe omnes homines ratione actu utentes. Illi igitur contra eam vel non faciunt, vel faciunt non consentientes, ideo que excusandi sunt Naturae autem leges ab eorum consensu recipere, qui eas violant sepiusquam observant, sene iniquum est. Praeterea homines eadem in aliis dam nant, in se ipsis probanis contra pinblice laudant, quod secreto spernunt,& consuetudine audiendi, non propria speculatione sententiam serunt, consentiuntque odio , metu , spe , amore , vel aliqua alia animi perturbatione in gis, quam ratione. IdeoqUe non raro accidit totos populos summo consensia& contentione ea agere, quae script res illi contra legem esse naturalem l hentissime confitentur. Sed cum con

cedant omnes , iugo fieri , quod non sit

contra

80쪽

Cap. II. LIBERTAS. TTContra rectam Rationem, injuria se tum censere debemus, quod re diae r tioni repugnat, hoc est, quod contradicit alicui veritati a veris principiis recte ratiocinando collectar). Quod autem injuria laetum est , contra legem aliquam fieri dicimus. Est igitur lex quaedam recta Ratio, quae cum non minus sit pars naturae humanae, qudmquaelibet alia facultas vel assedius animi ) naturalis quoque dicitur. Est igitur lex naturatis, ut eam definiam, Dictamen rectae a rationis circa ea, quae agenda vel omittenda sunt ad v,

tae membrorumque conservationem ,

quantum fieri potest, diuturnam.

ANNOTATIONES.

a) Reme rationis. J Per Rectam rationem in satu hominum naturali, iu-- relligo, non ut multi Facultatem infalliabilem, sed ratiocinandi actum , id es, Ratiocinationem uniuscujusque propriam,

O veram circa actiones suas, quae in utilitatem , vel damni caeterorum hominum

redundare poseint. Propriam dico, quia quamquam in Civitate, ipsi in Civitatis ratio hoc es, Lex civilis J a singiι is civibus pro recta habenda sit ; tamen ex tra Civitatem, ubi rectam rationem a san