장음표시 사용
61쪽
3 c Commentarii in Arist. Logicam
eanda haec diuisio inter diuisiones analogas , quam inter diuisiones generis insitas species,& haec de hac quae ili ne sussietant. aliquam eausalitatem supra hominem
in substando: quia nec est emciens causalitas, ut de se constat, nec materi lis , nec finalis , nec formalis . Omnes enim illae causalitates distinistionem realem saltim formalem inter causam Sc effectum exposcunt a de in- , ter Petrum & hominem nulla est a parte rei di itincti ol, nisi rationis ratiocinatae fundamentaliter. Et valde miror uiros doctos hoc modo explicare analogiam primae de secundae substantiae. Ac. . . Ad secundum respondetur , quod in cem non datur primum se secundum sit re stans a pat te rei; sed solum sunt duo Cr dillincta per operationem in teur iis Iectus, & non duo quomodocunque , I-- -- sed duo , quae se habent ut includens de ines usumi quod potius est esse idem diuersime It consideratum,& ita non datur viamia, qtiod sit maxime substans& aliud , quod sit secundum quid substans , Sed diciι Aristote . quod de
. Porro assirmantur Omi ia accidentia,&
...ue, et ian praedicata quid ditativa, de is
mine uero non assirmantur tot praedia cata. Et hoc vocat Aristo tenon ita suta
stare secundam s ubstantiam, sicut primam, de propterea vocat primam maxime substantiam , non uero quia sint duae, quarum una simpliciter habeat rationem substantis, & alia secundum quid. Et quamuis non possit homo esse albus, quin aliquod individuum sit album , non est propter analogiam; sed
sed quia gradus specifici non suseipiue accidentia, nisi indiuiduati de determinati per aliquid particulare.
A, RS tertium rei pondctur. D.Thoar. non docere, eiIe ibi analogiam, nisi secundit in modum a nobis explicatum. Su.αιὲ Vpὸ et euidenter; nam ex hac propo3zm ravi siti ne , uno magis est diuiso enaI D rh.m g ν qu/m generis, non licet inferre, quod sit dini sio generis in suas species , ergo non Iicet inferre, quod sit diuisio analoga. Sed intelligendus est.
D. Thom. ut diximus, de praeterea ha-l et hunc sensum clarissimum, quod si esset diuisio alleuius superioris , te non esset diuisio subiecti per suos modos de accidentia , potius esset coli
Vtrum intentio uniuersalis -- cludatur in ratione seeunda subctantiae, secunde intentio in ab ter acceptae, se inientio par
ticularis indesinitione Iubifantiae primasecunde intentionali
ter accepta. T videtur, quod sic; nam a s. 1. Aristote. dicit in hoc capite secundas substantias esse genera fle species primarum substantiarum , sed species &igenera laut uniuersalia,ergo de ratione secundae substantiae est esse uniuem sale. Et confirmatur,nam Aristote. dicit Quod priniae substantiae sunt in se coulam. Cundis, sed non possunt esse mi Ilis nisi secundae substantiae sint uniuersaia Ics, ut contineantur in illis, sicut continetur Particulare in . uniueriali ,
Secundum argumentum, nam priama subita otia est quae nee est in subiecto,nee dicitur de subiecto, S: qus primo substat accidentibus, sed huiusmodi est individuum, di particulare, ergo de ratione primas substantiae est, quod sit particularis.
Tertium argumentum. Haec est uera Praedicatio, secunda substantia est ge- 3 nus, de si in iliter ista, secunda substantia est species, ergo praedicatum con uenit subiecto, non accidentaliter ;smia alias posset intelligi secunda sub- flairaia sne eo, quod esset senus , vel species, quod tamen implicat, quia qσod secundo substat spe cies est, vel
genus,ergo conuenit essentialiter, e go de ratione secundae substantiae est, quod fit liniuersalis. Et confit algu-Cm fra . me
62쪽
De Praedicamento. Quaest. IX. 37
mentum: nam de prima substantia a L stantiae & uniuersalis specie digerunt,
firmatur , quod sit individuum sub- ergo substantia non includit rationem stantiae,& non accidentaliter, ergo es- uniuersalis, ut genus. sentialiter, ergo est de eius ratione es Sed probatur antecedens, nam in- se indiuidun m. tentio uniuersalis,& secundae substantiae habent diuersos terminos forin Pνaambkia ad quassio m. les, ergo spccie differunt. Consequen- tia est clara, quia relationes culus mo-
GD uers. Q Apientissimus Maetister solo. c. de di sunt intentiones primae & secundaea, Opin. substantiaq. i. in fine videtur dice- substantiae penes terminos specie di iare de ratione secundae substantiae esse serunt. Vniuersalitatem , quin imo quod non sit aliud secunda substantia, quam uniuersale praedicamenti subitantiae. Ait enim , quod homo in quantum abstr hit a conditionibus indiuiduantibus est species. Petrus uero, ut concipitur notitia singulari, tamquam subiectum omnium accidentium seu prs dicatorum, eli prima substantia ubi uidetur asserere uniuersalitatem esse de ratione substantiae secundae, & particularitatem de ratione primae substanis tiae. Alii dicunt non posse iubilan tiam tam primam, quam secundam dicere in sua ratione aliquid rationis, propterea quod substantia collocatur in praedicamento substantiae , 8c a metaphysico consideratur in 7. Meth. qua pro pter istud, quod importat, debet esse aliquid reale. Et maxime, quia spbstantia est, quae sustentat accidentia se.
eundum propriam rationem , ens rationis autem non potest sustentare accidentia: & ita noli potest esse de ratione substantiae, nec primae nec secundae. Unde cum intentio uniuersalis,&particularis sint aliquid rationis, non possunt esse de ratione primae & secundae substantiae. D cisio quenianis. - Pima conclusio: Ratio vii inersalis
L . . ,,; 4L non clauditur in ratione s ecundae
'' . substantiae , nec tamquam ratio g hi. - ne rica inius , nec tamquam quid' transcendens, nec tamquam ultima dis
Prima pars conchasionis probatur , scilicet, quod non clauditur ratio vii uersalis, tamquam ratῖό generica in secunda Rabstituta, nam intentio sub
Sed probatur antecedens, nam vnia uersale ut sic refertur ad particulare,
seu ad inserius, sed secunda substantia non refertur ad inferiora, sed refertur ad ea, quibus substat, scilicet, ad accidentia, & ad ea, quae sultentantur in ipsa , sed istae sunt diuersae
rationes termini , ergo Secundo Ad visa probatur hoc ipsum . Secunda sub GG,ai flantia refertur ad ea , quae habent ismuresaurationem formae respectu eius , quia ohabent rationem eorum, quae susten- 6ι dastibiantur & assciunt secundam substan- ω alia. tiam , sed uniuersale resertur ad
ea, quae habent rationem materiae ,
quia ad ea , de quibus praedicatur refertur ia praedicabile, habet rationem formae respectu subiecit, ergo termini specie differunt , quia sus-ficiens distinctio est in ratione te mini considerare id , ad quod te
minatur in ratione materiae , vel ra- , .
tione formae , sicut in patre & in matre est sussciens distinctio considerare filium ut genitum active, uel passue principaliter, uel minus principaliter , ut relatio paternitatis &materiai tat is specie disierant. Secun- r . . da pars conclusionis probatur , quod non clauda ur ratio uniueret,
salis in ratione substantiae secundae tamquam ultima differentia secundae substantiae , quia ratio uniuersalis non determinat rationem secundaesiibstantiae, e reo non est ultima dita
serentia . Probatur antecedens, quia
est aliquid communius quam substantia , ergo non determinat tamquam ultima. differentia rationem secundae substantiae. Conlequentia pro batur , quia communiora potius decer minantur, quam determient minus
63쪽
3 8 Commentari j in Arist. Logicam.
communia. Antecedens probatur:quia tiones,& modus substandi multum e 5 conuenit alijs, quam secundae subitam ducunt ad constitue ndum praedicametiae ratio uniuersalis i Dam conuenit tum substantiae, quia quibus istaeo etiam accidentibus. ueniunt in praedicamento substantiae x cauelis. Secunda conclusior Prima substantia collocantur: &scimus de substantia ὁρ- pram non claudit in sua ratione in tetionem tam prima, & secunda quomodo sintam νμα εἴ relationem particularis. Haec coctu faciendae praedrcationes: quia de sub-so probaturiquia aliquid dicitur par- stanti is afirmantur,ea quae in ipsis su-tic fare in ordinad uniuersalei sed di - 1 lentantur. Coneis.c tur pruna substantia in ordine ad ea, Quarta conclusio: Intentio seeund pquae sustentat, ut primum omnium sub subitantiae, ut alie ui conueniat piae sup Quomodo iectum sustentationis; ergo illae duae ra ponit in ipso intentionem uniuersalis, imentio. r. tiones sunt diuersae speciae :& ita una & intentio primae substantiae intentio θ L Iob. non ineluditur in ratione alterius. Et nem particularis .illaec conclusio pro- Moria suphaec probatio clara manet ex anterim batur: nam secunda substantia eli quae ponar in νε ri conclusione . secun do substat: sed non poterit secun vnise falia 3. Ceητἰ . Tertia coetus ob Substantia secunda dolabitare, . nisi sit uniuersalis r ergo. ν te parata non respicit intentionem uniuersalis Minor,probatur: quia particulare in miaritatε tamquam correlatiuum sititur Ze idem genere substantiae eum ut suppositum, est dicendum de intentione & ratione est quod primo substat accidentibus; primae substantiae respectu in tentio- ergo ut secundo substet,debet esse denis particularis. Probatig ista conclu- nudatum a conditiovibus indiuiduan-lio r quia prima substantia refertur ad tibias, & sic erit uniuersale . De prima id, quod primo sustentatur ab illa de se vero substantia probatur , quod decunda suo stantia, ad id , quod secundo beat esse particu Iaris, ut habeat intensustentatur ab eadem secunda substan- tionem primae substantiae. Nam primalia: sed ista non sunt uniuersale, ut sic, substantia est prima subiectum omniu, . sed diuersi termini formales; ergo . sed non potest esse primum subiectum Rist νηι Intellectus namque confiderans Pe ni fi sit particulare,ergo. Sed quamuisse se trum primo sustentare accidentia, & hae concinsiones vere sint,conceden- si visi multa alia, concipit ipsum, ut primum dς sunt in s propositiones, Secunda Cενοἰ δ' . β 2 inbiectum sustentationis t& tribuit il- substantia est em uersalis, est genus alip 2 li intentioncm primi substantis. Et co quando , & aliquando species. Prima siderans hominem, ut secundum subie subitantia est individuum, nam hoc saectnm , tribuit illi intentionem secundi pissime asserit Aristot. in hoc capite,&substantis:&istae intentiones referun- probant argumenta facta in pr i Dcipio. tur ad ea, quae sustentantur, quatenus Et probatur hoc corollarin, quia qua-- ab tutellectu accipiuntur, ut termini do diis fornas conueniunt eidem in 'ε illarum relation uin .Et, ut hoc inugis teriali, una affirmatur de alia tnc Ocre
1 intelligas aduerte, primam & se eun- to, si non fiat appellatio nam h*c prp-dam substantiam dupliciter accipi pos dicatio est vera lalbum est dulce; ergo se, de pro substrato, seu materialiter, etiam erit vera haec piopositio; secundi formaliter. Pro substrato , tam pri- da substantia est uniuersalis,prima subma , quam secunda lubitantia sunt ali. stantia est particularis. Nec tibi vide, . - πολ i quid reale in recta linea praedicamen- tur mirum , primam substantiam sorti substantiae consti tutum, & sunt ens maliter dicere secudam intentionem , Perse completum, &sunt conceptus &secundalsubstantiam similiter. Nam. obieetini, huius conceptus, homo, ver- D.Thom .in locis adducendis inscrtus,
bi gratia, huius conceptus Petrus. quaestione .s asseri Asuppositum esse no. Potiunt accipi praeterea formaliter, de se cuds intentionis, quatenus su dicunt quasdam relationes , quae sunt stat naturae ergo etiam prima Sc secunsecundae intentiones, quibus ad ea, da substantia erunt nomina secundae quae sustentant referunturi de haec rela intentionis,lquatenus substant aecide-
64쪽
De Praedi c. substant. Quaest. X. 39
tidus;uam ex eo , quod substant accidentibus accipiuntur ab intellectu, de demoniantur secundae substantiae.
AD omn ia argumenta respondetur, quod probatur intentionem secundae substantis, & uniuersalis nocessario eonnecti, & similiter intentio. nem prim g substantiae, di particularis. Non vero probant, quod unum si de definitione alterius,& ratione, Ut ge nus, vel defferentia, vel ut quid trans
Virumsitfecundasubctantia, m-liter sub Iam accidentibus, seclusa operatione imiellectus.
Ontrouersia in hae quaestione logici aliqui acuti ox schola. Dahom .dicunt substantiam primam & secun -- . dam esse in rerum natura quantum ad
δ' hoe, quod est substare accidentibus realiter; licet non sint in rerum natura U seelusa operatione intellectus cum sitis secundis intentionibus. Nam si cu teo cedimus,quod a parte rei est Pevus Bel homo, se animal; ita dicendum est, quod est primo substans accidentibus, quod est Petrus Ze secundo substans aecidentibus,quod est homositet homo non sit uniuersalis, nisi per operationem intellectus. Nam ad has propositiones concedendas sufficit distinctio rationis rationatae, quae est inter Peiatrum, & hominem;& suffit uniuersa- Ita esse in rebus fundamentaliter remo te Et probatur ista sententia.
Primo, nam Arist. concedit effectus particulares redulendos esse in causas particulares , & effectus uniuersales in causas uniuersales s sicut generatio hominis reducenda est, in hominem,
di generatio Petri in Petrum; sed ut
istae propositiones concedantur sui ficit , quod Petrus &homo rationeratioeinata distinguantur , & non est necesse,quod homo sit uniuersalis, ergo ad concedendum, quod homo secundo substat,& Petrus primo, no est necesse,quod homo fit uniuersalis, &distinguatur a Petro,tanquam uniuem
sale inactu , a particulari ι sed sufficit, quod disiniquatur ratione ratocinata
Secundo, haec propositio Vera est: 1.inis Medicus eurat Caliam, & non homi 'nem, etiam si Petrus & homo sint ide, ob hoc solum, quod in eodem indiuiduo repetiuntur diuersi gradus fundamentaliter se inm distincti , qui pose sunt causa te in intellectu diuersos co-ceptus, ergo et i am concedetur ista propositio,homo secundo substataeeicientibus,& Petrus primo substat, quia ratione ratiocinata sundamentaliter P trus & homo distingunturi etiam si actualiter per intellectum non distin
Tertio , haec propositio eo needitur a.detu. vera seclusa operatione intellectus, quia Petrus currit,homo currit, erecthaec concedetur vera, quia Petrus suta stat, homo substat, ergo dabitur secundum substans seclusa operatione intellectus. & sic dabitur laeuda substatia; nam secunda substantia nihil aliud est quam secundum substans. Ωuassaris duisti. P Rima conclusio, Non est concedendum esse secundam substantia notu . formaliter sectosa operario ne intelle Cinna=ν - ctus. Probo istam conclusionem , nam ana inis' secunda substantia, ut asserit Arist. in nem. hoc cap. est genus N 'ecies, sed genera& species non sunt in rerum natura formaliter,ut visum fuit sup . ergo nec sunt secundae substantis formaliter; naQuamuis relatio generis & specie incitit de ratione seceundae substantiae,est
nihilominus aliquid requisitum ad hoc, ut secunda substantia fit formaliter; nec concedendum est esse iseu
dum substans formaliter.Quod probo, quia , ut haec propositio concedatur
65쪽
Commentari j in Arist. Logicam ἰ
nam ut sit fundam en taliter,nihiI aliud
vera, secundum stans est formaliter, est necesse,quod sit secundum se bstas, sed non est formaliter seclusa oper
tione intellectus:ergo. Maior est clara, minor probatur, quia ut sit lacundum subitans debet est e distinctum a primo, sed no est distinctum, nisi per operationem intellectus formantis diu Osos conceptus, ergo in re formaliter non est secundum substans. Minor probatur : quia homo & Petrus non habent esse disti necti, nisi quando intellectus format conceptum hominis distinctu a conceptu Petri , ex quo resultat distinctio rationis in Petro, et homine, quatenus sunt obiecta diuersorum conceptuum; ergo: sed in re non habent illos distinctos conceptus, ergo nec in re habent distinctionein, & ita in te noeli secundum lubitans Secundo probatur conclusio : Subsare in uniuersali accidentibus non est. nili fit substans in uniuersali acci dentibus, sed substans in uniuersali accidentibus, non est, nisi sit uniuersala; uniuersale aute in habet esse per ope. rationem intellectias: secundum ergo subflatis non est seclusa operatione In tellectu 1. Et notandum,quod omnia praedica.ta, quae sunt de essentia hominis,conueniunt etiam homini , qui est uniuersa lisi&non solum illa,sed ea etiam,qupsngularibus conueniunt propter illa, quae habent repugnantiam clam modo essendi in uniuersali a Vnde si Petrus ambulat, homo qui communis eth ambulat,& si Petres subitat accidetibus, homo qui eli communis, subitat accidentibus, non tamen si Petrus primo
substat, homo, qui est uniuersalis primo iubilat, nec si Petrus eii particularis, homo qui est uniue inlis, ut sic est
particularis. Secunda conclusio, Concedendum
est secundam substantiam, & secundum subitans cssc in rerum natura fundamentaliter remo te. Probatur illa coclusio, quia in rerum natura est ratio
hominis subitans accidentibus cum aptitudine, ut abstrahatur a particul ribus, ergo est sccunda substantia sun-dametualiter. Probatur consequentia,
Tertia eone tu. A patre rei non da- 3. ι . tur prima substantia substans accidentibus cum intentione primae substantiae, datur tamen prima substantia me- si som/ῶtaphvsice, idest, in diu iduum substatiae deris a par Phy scum substans & sustentans acci- ιε ν iadentia. Prima pars conclusionis proba aera sub fltur: quia prima substantia dicit forma ria re quε
liter secundam intentionem , sed se- pniaa ....cunda intentio non est a parte rei, sed fundatur in esse cognito, ergo non
est secunda substantia formaliter in re. Quod vero si individuum physicunon eget probatione rquia Petrus est a parte rei sustentans albedinem. Et si inquiras , in quo fundatur se- Inu' seunda intentio substantiaeρ Responde- Responsiastur, quod intellectus apprehendit sub st aut iam, siue primam, siue secundam,
ut quid sub ijcibile respectu accidetis, quod sustentat & tribuit illi intentionem lubstantiae.
AD argumentum Primum respondetur, quod, ut effectus uniuers les reducantur in causas uniuersales est necessum, quod sint effectus uniuersales, Ze ut accipit arguens causam de effectum uniuersalem non dantur, nec intellectu faciente uniuersale formali tetri iam a parte rei: uniuersale, solum etnote reperitur, ut iam vidimus lib. 2Ad secundum argumentum responis detur, potius esse pro nobis, nam me dicus non curat hominem, prout est
sub uniuersalitate, sed prout est a par. te rei singularis, quia passiones, sicut
.di actiones sunt singulλrium. , 1 C. a
Ad tertium respondetur, quod i si - .est bona consequentia: Quia ratio h 'niinis reperitur in P ctro,non vero dλ- tur secundum substans a parte rei formaliter; quia non datur homo abii ractus a Petro per distinctum conceptu cognitum seclusa ante luctus operatione,& ut d ximus illa particula dicit illationem. non vero Veram caulam rea
66쪽
De praedi c. substant. Quaest XI.
Utrarim definitio primae sub tam Dasit recte si grata.
Efinitio primae substantiae ite habet; Subitantia prima eli, quae nec est in iubiecto, nec dicitur de subiecto . Haec definitio non videtur bona. Primo, ei semiapriamae subitantiae siue consideretur pro substrato . siue 1ormaliter, eli aliquid positiuum, ergo male explicat Pnegatione Arist. eius ei sentiam. Ante cedens probatur , quia individuum sibilantiae aliquid positiuum est,quod est substantia pro materiali, relatio etiam, qua refcrtur ad ca , quae sustentat, eli aliquid positiuu, ergo. 4 sequetia illa prima probat, quia quod positiuum e it non bene explicatur per negationem, quae est ratio sibi opposita.
Et confirmatur , quia cum substantia formaliter sit relatio , debuit per suum terminum definiri. cum igitur non definiatur. definitio est nulla ' Secundum argumen an : Haec de- . finitio conuenit alteri a dcfinito aergo est inala. Probatur antecedens etiam Deo conuenit, qui nec eth prima pec secuda substantia: na Deus nec est
an lubieeto, nee de subiecto dicitur. Si dicas in defivrtione . debere sub intelligi substantiam , ita ut illud , quod est subitamia,nec ei in ubiecto, uec dieitur de subiecto, sit prinia substanti ad atrvero Deus, non est subitanistia , pro ut subluantia a se bstando dicitur . Contra . nam si aliquid esset. animal rationale , etiam si non subri. uitelligatur,quod sis animal esset certe homo,quia haee est hominis definitio,ergo id,quod nec est in subiecto , nee de subiecto dici tur, si haec est bona definitio , etiam si non subintelligatur subitantia , erit substantia
prima Tertium argumentum; persona est
prima substantia, & in est in subiectoti dieitur de subiecto , ergo definitio nulla. Maior probatur,nam persona secundum Boetium est rationalis naturae indiuidua substantia, 1 ed. indiuidua substantia est prima substantia. ergo persona est prima subitantia. in nor probatu . nam praedicatur de hac&de illa persona, na haec persona est persona,& idem argum tum fieri potest de supposto,cuod est persona, Zetanao praedicatur de hoc & de illo tu posito, S idem argumentum Et de alius homine,ergo. Quartum argumentum Partes Arerum
stantiae nee sutat in subiecto, nee dicu 'tui de subiecto, ut haec materia ,hse forma . & humanitas , nec est in subiecto , nec dicitur de subiecto dc tamen non sunt prima substantia ergo. Et idem argumentum fieri po- .ecit de anima rationali separata. Et cres,
confirmatur, nam prima substantia est singularis, ergo non potest di finiri . male ergo ab Aristase finitur. Ω-stia dissoluit. 4REspondetur quaestionis; & dico cine, di finitionem primae substantiae
ab Arist. assignatam Uptimam esse , Expireatur& probatur, tum explicando eam . tu H inos'luendo argumenta. Haec aute defini primas. tio sic explicatur, nam ut aliquid sit a via
prima substantia debet esse primit sub 1tans omnibus accidentibus 8 praedicatis omnibus potoribus in exist tia,& hoc debet habere ratione fui ipsius, ad q1 munus praeitan dii ex necessitate debet esse aliqvid particulare &iudiuiduu, requiritur praeterea,qi habeat substitentiam completam, nam partes. qtiam si subitent accidentibus quia non habent subsistentiam coni pletam habui subitare rations totius. Nam si caput est album hoc illi proia uenit ex eo, quod habet esse in toto,& ex eo, quod totum subitat, cum au tem intellectus apprehendit substantiam ut subsistentem complete,& subitantem omnibus accidentibus,& prpdicatis omnibu , substantialibus ratione su ipsius . statim tribuit illi intentionem primi substantis,qua rufertur
67쪽
4t . Commentari j in Arist.Logicam.
ad ea, quibus substat,in quo perficitur essentia primae subitantiae , secundum
Iogicam considerationem, licet iam hoc supponat rationem substantis priu ae pro materiali. Et per i lias duas negationes explicat Aristo. hanc dictam cssentiam prunae substantis. Nam prima negatio separat primam substan
tiam , ab accidentibus , & a partibus subitantiae , nam accidentia Si partes substantiae in subiecto sunt, licet diuersimode. Accidetia enim sunt, in subiecto per proprias in existentias inhaesiue , caeterum partes substantiae
sunt in toto composito componendo
ipsum , de habent es e per esse totius, De anima autem rationali dicemus postmodum. Et ita Aristote. dixit, quod pars est in toto. Posterior negatio, scilicet , nec dicitur de subiecto, excludit a ratione primae substantiae, secundam substantiam quae dicitur de
subiecto,scilicet, de prima. nam Vniuersale de sua parte subiectiva dicitur , attamen prima substantia, nimi-Lum Petrus, de nullo alio dicitur ,
quod sit sibi inferius , nee praedicatur Praedicatione artificiali .Etilip duae negationes explicant in substantia prima
d, quod positiuum est, nam prima substantia, est substans accidentibus,tam-
ruam id , quod nec est in subiecto, nee: citur de subiecto. Et totum hoc oris νν..uιtur dinatur a logice ad explicandam natue. rea ram fecundae intentionis primae se lib. ι toto stantiae 1 qitia consideratio logica for-I H. maliter,ad secundam intentionem tendit, quae est eius sor male obiectum . Et cum lixe definitio explicet naturam primae subitantiae , & alijs non conueniat a definito, At nihil sit illi super suum, aut dimi ilutum, exacta est.
Ad .a I. R D primum respondetur, Aristotem t. - ΙΑ li isse in more per negationes do Arist. explicare aliquid positiuum, nam punctum definit esse illud , cuius partes non sunt i & primum prinei pium , quod sit illud, quod non est ab alio, Eea quo sunt omnia. Ita in praesenti per illas duas negationes in definitione positas substantiae explicuit nobis naturam positivam substantiae pro substrato, ut illa sic explicata transiremus ad cognitionem secundae intentionis ipsius. Ad confirmationem respondeis tur , relationem per suum fundamentum bene explicari. Et ita Aristo t. per Ad eos hoc, quod et teste sibstans accidenti ἀbus , realiter explicuit nobis secuniadam intentionem: & quod subitantia rima , fit substans primo accidenti ἀus, nobis declarauit per illas negationes no esse in subiecto, nec dici de subiecto.
Ad se eundum argumentum respon Ada. au. detur, illas duas nc gationes aequi ualere huic affirmationi in explicando. Priiama substantia est, quae habet esse comis pletum , & substat accidentibus, quod Deo optimo maximo nullatenus po test competere . Nam licet illae negationes videantur secundum apparentiam Deo competere , nullatenu, I
rei veritate competunt, ut dixi, quia praesupponunt seu explicant aliquid positiuum, quod Deo non conuenit. Ad tertium argumentum respondo Ad r. a stur, de facile, quod licet modus , quem Ande tor mali important supra dicta no prioris iramina, sit multis communis, id tamen, port/ι ar
quod est persona, Sc quod est supposi qiaid stea istum, non est multis commune, neC prae eammura
dicatur de multis. Et de hoc iam lil pra maIm. diximus in praedicabilibus . Cum a tem in definitione personae dicitur , quod sit rationalis naturae indiuidua substantia , intelligitur pro eo, quod est persona,non pro modo personae incommuni importato. Suppositum autem est nomen secundae intentionis, de de formali dicit sce undam intentio
I. εζ ita non importat omn1bus supposi tis commune, nisi secundam intenti
nem . Se d de his plura diximus de genere ia specie disputantes superius. Ad quartum respondetur, quod di si Ad 4. m. partes non sitit in subiecto per inhae ἀ- sionem , nec praedicentur de subiecto re, stibstas per se sumptae, tamen habent esse per nis ηδ finesse subiecti, & siint quid incomple- ρεια, s s
tum, nec subitant acciuentibus, nis ra- flantia.
tione totius, & idem est dicendum de
68쪽
humanitate. De ratione vero prima
substantiae est,quod nee sit in subiecto
per inhaetionem, nec per acceptionem
esse substantialis sibi a toto communicati, sed debet esse per se, ut quid completum N perfectum.
Naeare ani- De anima uero rationali separata di-- νμιιε- eo quod non est quid completum, sed Wat FH ex natura sua cit pars ordinata ad lao- prima subia minis constitu icinem , & non Partic - -a . pans perfecte rationem subitantiae, sed imperfecte :& ideo non est prima ἰωctio. nee secunda subitantia. Et si dicas, contra, nam haec anima rationalis separata
substat accidentibus , ergo eli prima. substantia ; dii linguitur antecedens.
ἀεμε. Subssat in complete, &vt pars, fateor, ei po est subitantia prima , negatur consequentia , quia hi sit prima
subitantia debet subitare, ut quid completum, nam hoc sonat prima & secunda substantia , & in sua ratione includunt rationem perfecti. Ad confirmationem dissoluendain sit.
QVAESTIO XII. Vtrum prima substantia, qua desinitursit uniuersatis,
etiam de nominative. T videtur, quod non sit
prima substantia pro substrato nihil eli aliud ,
quam Petrus,& Paulus, di catera indiuidua, sed lipe non sunt aliquid commune , ergo nec Prima subitantia . Si dicas, quod modus subia ει standi accidentibus, est communis.Co' tra, quia illle modus nulla ratione est prima substantia: ergo subitantia nullo modo est communis Probatur antecedens , quia ille modus non est quid completum, & de ratione primae sub stantiae est , quod sit aliquid comple-
Cisse. tui hergo . Et confii matur quia si prima lithliantia est aliquid commune ,
ergo secundo sabstat accideutibus, &
ita erit substantia secunda, hoc autem est falsum, ergo & illud, ex quo
Secundum argil mentimMInter in diis 1 . Aet m.
viduum respeciem nihil media Mergo prima substantia vel est individuum, vel species . Non species; alias e sset aliquid commune & secunda substantia , ergo individuum N particulare, sed particulare non est uniuersale, ergo nec prima subitantia, quae est particularis, erit uniuersale.
Tertium argumentum. Si prima sub 3 A sum. stantia est uniuersalis, ergo importat suis inferioribus aliquid commune, illud autem vel erunt conditiones indiuiduantes , & hoc non, quia iliae proprie sunt cuilibet indiuiduo, & particularissims, vel importat naturam specificam; nec hoc vide se constat, uel importat aliquem modum particularem , & nec hoc , quia iste modus non potest esse, nisi particulariter subsistere, sed illum modum importat aliquis homo rergo illum non importat prima substantia,' quia prima substantia& aliquis homo dillincta sunt. Nec potest importare istum modum , qui est si ibstare accidentibus,quia iste modus non est prima substantia, & si prima
subitantia est communis debet importare suis inferioribus rationem pri ingsubstantiae.
Quartum argumentum: Si iste mo- 4. Aeta .dus est communis, ergo habet subiectum commune, cui conueniat, & cui proportionetur,& quod determinet, sed nullum tale subiectum datur, cui modus ille conueniet, ergo non est
Communis . Ma .probatur quia modus
eli determinatio subiecti, ergo modus communis debet este determinatio suis biecti communi se Minor satis per Dcua est, quia modus primae subitantiae, nulli conuenit, nisi singularibus. Et eadem argumenta fieri polIoni , quod substantia, accipiendo illam, prout dicit secundam intentionem, non sit commvn: S, quia illud intentio non habet subiectum commune, quod determi-nci, ergo illa intentio non potest esse
Hac quaestio satis clara manet ex F a his,
69쪽
ηι Co m mentarii in Arist. Logicam.
is, quae in . . de genere & de speei edicti lunt, & dum agere inus,an aliis quis homo esset species: sed modo est magis explicanda.
--m T N hac quaestione explicanda Domi 1 nus Caiet. in hoc capite dicit, non
cli Silii hic intentionem aliquam primat stibilantiae nec aggregatum ex rere intentione secunda ; quoniam pruI Opi: Cai. malabi lamia nihil horum significat ;sed solum significat rem naturae squam primam substantiam appellamus. Dicit secundo, quod etiam s. non a climatur secunda intentio, intellia genda tamen est ad modum definiti ius,in qua definitur secunda intentio, i sicut dictum fuit de definitione generis . Itaque hic reperitur res comm
nis pluribus Oia ut quod, sed ut quos sicut in definitione generis definitur fecunda intentio, non ut id, quod praedicatura quia genus, seu te cunda intentio non Praedicatur de specie : sede it id , quo natura sublesta intenti - ni praedicatur de specie. Et quod hic definitur aIi quid commune proba tur; quia est icibile certitudinaliter:& quia ista definitio praedicatur de pluribus ergo quod definitur est v m-
uersale Dicit tanteia,quod res defini- ... vacommuiras est ut colligitur ex. D. at in . , pari. quxit. 16. arti c. ad . Id quodpcritan et aὐ rationem com
muιuni isti gularium indiuiduorum , idest , inoilus, quo sub si Ilunt in diuiosa labita tiarum , vel subitantia
habens talem modum, qui vocatur incommunicabilirer substitere . Soristes emin exiliit ita incoinmunica-h, liter, quod non potest communicari alteri, sicut accidens subiecto , nec sicut uia iWrsale particulari, nec sit cui pars toti , .lle autem modus est qui cicin communis omnibus indiui dat, subitantiae , ideo est dilii ni-bilis .a Opi. S. a. Sovo in hoc eodem capite Piaest. i. ad 1; dicit contra Caieta. quod hiudefinitur iucunda intentio . qu alite definitur luta an in ea r clune aqua in praedicatione substat omni spr diuatis cuiuscunque praedicamen ti; N sicut, dici de suriecto conno
tae secundam intentionem , eodem modo de esse subiectiam . Et confirmatur: quia secunda substantia dieit secundam intentionem : ergo& prima , quae est membrum CO diuisum contra illam, dicit secundam intentionem ; & definitio priumae substantiae non supponit pro secunda intentione, sed pro Petro, BePaulo, secundum quod habent secumdam intentionem, quae intentio comis
munis est: quod sufficit ad definitionem illius.
Nolo aIias reser re opiniones Iomis Asia opimanes enim ad has reducuntur. NM. D risio Psis M. . Rima conchi sio: Hoc nomen,pri- F.C-Lina subitantia, aliqua indo importat Iecundam intentionem de formali,& de materiali dicit indiuidua substantiae , quibus conuenit. Hanc conclusionem hie videtur negare Caiet.
sed sere expresse haber illam. 3 pinquaest. a. articu I ubi fatetur suppositum esse nomen secundae intentionis :quia supponitur via ruer fis praedicatis,
sed etiam prima substantia supponi tur uniuersis praedicatis , ergo etiam accipi poteli ali quando, ut aliquid diis
cens secundam intentionem. Et ita ex eo, quod intes lectus accipit Petrum ut subicctum Omnium accidentium respectit praedicationis, quae de ipso fieri potest, indicit intcntionem secundam primae subi antiae. Et praeterea a nam logicus agit deprima substantia in ordine ad suum obiectu in formale , quod est talis secunda intentior ergo prima subilatia ,s quidem cis ahqcud ex h:s,quae pi aecipue logicus eo mi derat. dicit formaliter secundam intcntionem sucundum aliquam acceptionem eius. Secunda conclusio: Prima subitan. 1.CM cI. tia accipitur aliquando no ut imporrat secundam intentionem , sed ut dicit primam Fn zntionem , bc
codem modo accipitur. aliquando sucu
70쪽
De praedius utant. Quaest. XII. 43
secunda substantia, & in hac ratione
consideratur a metaphysico. Probatur illa conclusio: nam Metaphysicus considerat de prima & secunda substatia,
ut constat ex 7. Metaphysicae , te hoc quide per se quatenus sunt partes entis, er o prima, & secunda substantia aliquid reale est : siquidem ibi reperit metaphysicus rationem formalem, sui obiecti, quod est ens reale , de aliquando logicus etiam considerat hac realitatem , non per se, sed in ordine Explicatur ad suum obiectum sermale. Et quan- rn C siet. do Caiet. dixit substantiam esse aliquid reale & non dicere secundam intentionem, loquitur de substan tia in hac acceptione. Nam in principio capitis de inbstantia videtur dicere rationem primae substantiae esse aliquid intentionale , & substantiam diuidi in primam & secundam tamquam per modos intentionales. Nec volo hoc amplius probare , quia perspicuum est.
3 .το l. Tertia conclusio: Nihil aliud reale
Commune datur ad omnes primas sub' μ' stantias praeter quendam modum conue u ο - stitutivum substantiae in esse reali.V m 'ες lumus in hac coclusione docere,quod ) si consideremus, Petrum,lIoanno F δn νε- eis cum, hunc lapidem, Sc caeteras omnes primas substantias, non habent commune aliquid reale , quod sit pri- ima substantia, sed solum commune habent modum quendam , qui conitituit substantiam realiter in esse substantiae rimae. Et probatur conclusio, quia si aberent aliquid commune, quod e Liet natura quaedain, & de illis praedicaretur, illud iam esset secunda substantia, sicut homo est secunda substantia:
nam esset quaedain natura existens per se & completa,& communis; ergo esset prima substantia, non minus quam homo est secunda substantia. Et confir. hoc, nam esset ens per se,& non primo subilans, quia est uniuersalis , nec stib silens incommunicabiliter i quiae li in omnibus ruis inferioribus; ergo,s diceret naturam, esset necessario priina substantia , secunda quo υst impossibile. Quod vero habeant omnes iubilantis prinar, modum communemrobatur : quia omnes conueniunt inoc, quod est substare accidentibus,
vel incommunicabi liter subsillore, ergo iam habent istum modum communem . Nam sicut corpora alba conueniunt in albedine,quae est ratio constitutiva albi ita omnes primae substantiae in isto modo reali, qui est primae substantiae constitutivus,&subiectum adaequatum huiusmodi in communi
importatum in concreto, non est aliqua una substantia prima, sed om uesvi de materiali generis diximus in c. de genere. Et aduerte,quod non sumi Obseruatis tur hic substantia pro ente per se mamillo modo substantia tam prima, quam secunda non important modum , sed sunt species & genera in praedicamenti linea recta collocata: sed accipitur substantia prima,pro ut dicitur talis 1 quodam modo determinatiuo entis
per se. Ex dictis sequitur quod iste mo Corollaratadus conat itiitiuus primae substantiae inesse reali accipiendo substantiam , est prima substantia, ut quo. Et patet: nam apud logicos aliquid dieitur esse tale, ut quo, quando est ratio formalis alicuius com stitutiva; sed ille modus est constitutivus primae substantiae tergo. Minor probatur: nam posito isto modo, ponitur prinia substantia,& ablato aufertur : &non ut conditio , nec ut materiale quid , quia ille modus non est primum substans; e go est ratio formalis constitutiva primae substantiae , ad cum modum, quo
solemus genere itatem Vocate genus..ut quo, quia est ratio formalis generis
constitutiva , vocamus etiam istu in
modum substantiam primam , ut quos quia est constitutivus primae substanis
Quarta conclusio: Logicus coiisde rat primam substantiam in esse reali . quatenus primo substat accidentibus,& hoc totum ordinat ad consideratio. 2 nem secundae intentionis substantiae.
ut hanc conclusonem intelligas, adiauder te primam substantiam ncommunicabiliter subsistere , & substare primo accid cotibus. Et hoc, quod est
substare primo accidentibus oritur ex eo, quod est incommunicabiliter