Oratoriae institutiones tribus comprehensae libris ab adm. Reu. Patre fratre Henricus de Pimonte S. Th. magistro Ord. Praedicatorum digestae ... Cui accessit duplex index, ..

발행: 1680년

분량: 440페이지

출처: archive.org

분류: 미분류

241쪽

tiin , in creati nihil est infimium , usi illa , di quierit qui laturus est , evius centriina est ubique,

riphetia nus uam 'Ad idem quum numerus mi Eus ponitur pro inaiori vel imitori, naues Graecori henhesbin ad euertendam Troiam , ditantis .fuisse mille, qui tamen ex Homero appareat, filisse mille centum octoginta sex. sie Interpretes sacrae scriptiirae dicuntur suisse septuaginta , qui tamen sertuaginta duo tithse traduntur . Sic Abimelech dicitur occidisse septuaginta fratres suos filios Ierobaalis Gedeonis, a quo tamen numero excipi debet Ioathan, qui sedi subditictus fuit, A sorte ipse Ahimelechus. si , ut credi potest, ii se etiam . a ter septuaginta Gedeonis lilios erat numeratus, Sic immune rabilia dicimus pro multo plurimis .

Non uno trans&itur modo i) isoria vox a Latinis .: Ali alii dismmulationem, aut dissimulantiam vertunt; & pr ω- rea Socrates , quod lepore, ac humanitate, dissimulando, caeteris antistaret, appellatus fuit et Dona, & scurra Atticus. Vcrum rer dissimulationem non innuimus contrarium eius, quod dia immo quod tamen irmna facit . Alij veri ut Dictuin, seu Di tarium , quod ethymologia sonare videtur , diquidem di aliis ) quod sonat , da hiis: aliud es noniam, aliud dia erium, orianes fatentur. Alii transse in ei scationem: sed rellicatio iii portat inditi lioneur, urellicicn- . stu inducer do α pios iid notat colos, ct fraudes rellicona

242쪽

in locemiues. 'Vertunt iii catullitionem, qua in iurisconsultorum, qui q0um suis clientibus cauere nesciunt ratim id contingunt, quo se cis cauere simulent . re quia ita sub ,-m implicitati inutant , cauillationis nomen , ad iocos, Romi ata est extensivu . Melius vertunt qui M tremum imito nem transferunt: Sed nihil melius habet sermo Latinus , qui ii basionem, quam contingere dicunt, quum aliud in pectore in clusiana, aliud in linsua promptum habemus, & seiuentia enui clationis in contrarium a verbis excipitur. Vnde ironia est tro-riic intentum ostendens per contrarium; α nisi pronunciatio nis auitas adiuuet, consteri videtur, quod negare contendit,

Deliuiri autem poterit ironia, quod sit tropus,quo per id,quod dicitur, intelligitur contrarium. Vbi contrari, nomine, intelligimus quodcunique ) oppositam. Non enim est tantum ironia,

quum vere contraria intendimus, ut Athenaeus Platonem incat

' memoria charum,quii obliuiosum dicere vellet,ut pote qui an. ac pugnautia diceres; Sed etiam,quum Iuvenalis inquit, Osocta reues quibus bac irascantur in turris

Nam ut non indicare voluit, idcirco esse sanctas, quia in e rima hortis tales succrescerent Dij, ita nec propterea esse irretigiosas, & impias sed ex absurdo consequenti, innuens antace dens absurdiun, sensit non ideo esse sanctas, quod priori contrariunt non est, sed contradictorium. Quod si hoc exemplum non placeat, quur ei, qui uobis, genere. eruditione, dignitatibus Sc. par sit, sed nos, ceu multo inferiores, aspernatur, dicem non liceat, Tu scilicet nobis,genere, eruditione &c. Praestas: ita enim non nos illi praeferimus. quae foret contrarietas , sed hoc num spectamus ut quum is superior non sit, sese ut sup riorem non gerat, quae est contradictio: nisi velis hic esse Rem , quae tamen euidentior est in hoc alio exemplo. Sirer, filio, leges sibi mescribere volenti, dicat, Nempe xu pare ego filius. Aut si Princeps subditis dicat, scilicet sibili in incipem habebunt imperium. Circa priuatiue opposita

si decrem dicas, eum cernere, talia acuta,quana ut linx,

quila, aut stipens Epidaurius. mia vero accidit multoties, obscurum esse, num verba pri

id, an is monitis sitit accipienda, quiani multi proprie acciri ut dictum a Cicerone in priori Catilinaria . Ad Metellum

243쪽

M. Marcellum demigrasti. Sed quomodo vir optimus,qui si datismi et Catiliuae . Idem de initio Ligariariae. Nouum crimen C. - ma duum, propinquus meus ad te Tu ero detulit .Q. Ligarium in Africa fuisse.Sed qtioinodo nouunt de inau .dimiri erat, quum constaret omnibus,tam multos contra Caesarem in Atrica pugnasse, quibus omnibus ille ignouerat ' Ideni

in illo Maronis, quum Iuno ait. ip e vetor fatis, Quod tamen non erat, nam reipsa tempenatem excitavit. Ser

uius etiam vult r i irenita dictum fuisse. O formose puer nimium ne crede colori ;hic nulla certo est ironia. Vt ergo obscuritas ista vitetur,uti te fuerit aliquam ex his particulis addere, scilicet, nempe, quis si, vero, satae, certe aut similes,vi, Egregiam vero laudia con-Dquutiis est, hoc est nullam. Scilicet is iii peris labor est,pro ne quaquain. Sici Catilinaria secunda. - videlicet timuiui,

re non potuit, qui erat audacissimus'.

Vel subdemus ipsi contrarium, via Docebit litteras, quas noris didicit: ita Cato apud salustium ait. Coniurauere nussissimi nes p riam incendere, Gallorum gentem, infensi imam Romano no . ni, ad belltim accersunt, Dux hostium cum exercitu Ura caput es, scunctamini etiam nunc, O dubitatis quid, intra morula deprehensi b, sibus, faciatis. Miseremini censeo: deliquere homines a sescent uper ambitionem, alque etiam armatos dimittaris, Ne ista vobis mansue ludo, O misericordia , si illi arma ceperint, in miserim conuertatur Scilicet res ipsa aspera est, sed vos non timetis eam. Imm) vero max expectantes cunctamini in maximis pomis fere tu on votis, quesuppliciis muliebribus,auxilia δε- et v nundo, Meηdo, bene con blendo, pr perdomnia in Sunt aliqui, qui aspernantur ironiam, quasi speciem quani dain mendacii, quod vide materiali non negauerim,de sermosi, non concedam esse in ca falsitatem, quum fallendi nullius sie una , deoiit, neque is, qui dicit, fallatur, neque is, cui dicis tur. Hinc apse Deus ea titur Genesis 3. Ecce Adam factus est

quasi unus ex nobis, sciens bonum, malum, videte ne fortὰ fumar

244쪽

vinat in mei 'm: similiter Iudicum. Iaidem Dei Dω, quos elegistis,. ipsi vos uerent in tempore L Regui is Helias illudebat prophetis Baal , d.

ricationem. adferte mane victimas vestras, tribus diebus Gomac vestras, O sacrificate de sermento laudem, o vocate voluntarias oblationes, annunciare; sis enim voluistis Mir Israel, dicit.Dominus μοι. eti in est in illo Pauli i Corinthiorum 'Iam satu . rati estis; iam diuites facti estis, sine nobis regnatis, utinam regnetis. Et hic obserua aliquos dixi e, numquam e se. xa ironiam ire verbis siuiplicibus. Sed si ita foret, Gripus apud Plaut nia, o studente, ei, quem Trachathis stultum esse dixerat, nota disc ret: salue Thales. Sophocleus etiam Oedipus, non appellaret i 3 v t m venerabilem, sic malum vatem. Ptolomaeus etian philometorta cognomen habuit, utique i immc quunt nullum ciamus)Regibus, qui tantopere matri fuerit inuisus . Talis etiam ironia est in illo Iuvenalis ,

. Nanum cuiusdam Atalanta vocamus.

in Atlas, de humilione, non, nisi ironice dici potest . . Quod.ver tituet ad reliquos tropos , falsum etiam est, nota esse, nisi in simplicibus verbis: siquidem num non est in Gnimia tu illis Tullii, Gratias tibi agam propediem: nimirum posm

ni benepcium contuleris quod utique non dubito, te praeseticiu um, quod certe est causa gratiarum actionis; & ita esectus ponitur pro essiciente. Metonimia etiam est in illo, quod Nepos refert de Attico, nempe, quod numquam cum matre in grat , rediit , quia numquam cum ea intercessit dissensio,aut Ruina rum silienatio ita metonimia signi. Senecdoche vero

se eo, quod . legitur Regum r. hic Heliseus filius Sassar, ψ fundebat aquai super manus Heliae, idest qui Eliae ministrabat.

st in illo Io. Baptistae Cuius non om dignus, ut soluam corrigiam mensi, hoc est vilissima ei praestare ministeria. Metaphora denique in verbis coniunctis est;Nam dicimus hominem enaui

nuis, idest purgati iudicii, dicimus iugulum petere, pro

Ut res in arenam descendere, pro accedere. ad quamcunὶ- me pugna na, & glia innumera sitiit , in quibus apparet, non uitu irrisionem, seu ironiaim, sodalios etiam tropos ede ii

245쪽

m oratoriarum In stimimum

De Speciebus Privetariorum Troporum.

S Ex aliae recensentur species troporiim, quibus iam eiiuinera tarunt definitiones accommodari possimi; nimirum i) mstalepsis, quae figura videtur esse species a) metonima: serere. doches species, quae uirattuor adiungi possunt, nempe M amis nomasia, inores, Ο siepsit de o) Litorei re M Irem species

ieinpe ' Eupbem semus isti ai lenta talium primariorum troporum delinitiones , his proportionaliter accommodari possunt; Metaphora vero , quae talia late patebat apud Aristotelem , nullam habet sub se speciem apud recentiores rhetores. Igitur metalepsis accidere potest bifariam, primo qualido' ex antecedenti intelligitur consequens, aut e contra, ex conse, quenae antecedens. Secundo, quum gradatim ex una signinc tione procedimus ad aliam. Et priori modo est species meton nitae , posteriori vero , est troporum affectio. Sumitur aurem

quandoque i) metiamsi, ita laxu, ut nihil differat ἱ iri nisti

nimia, ut quum Heraclides Ponticus asscrit, Homerum pG ti)Vticianum is metes Me intelligere et 3) ignem. Nunc tamen de ea angustius loqiumur, nempe pro ea metonimia specie, qua ex consequentius coenoscimus antecedens, vel ex ante dei, tibiis conse piens, ut i ibit Donatus in Andria Dicas, pro credas, non enim dicimus nisi, quod credimus, ab eo , quod sequitur , id, quod praecedit, figura si) metalepsis a posterior bus ad priora. Et ibidem inquit: Iubco si a) metaleptici sponi pro volo, quum Simo iubet Chremetem saluere: Et alibi ait: Volumus animis, iiibemus vςrbis,verba aute sunt symbola animi. Silaeciam Greci aut r j pura re dicunt,pro is vij Nn comi si M

246쪽

23 ivero consequelitis fiterit , quum facere ponimus pro di cete , aut narrare - Eadem est in eo , quod Catullus est. Non , si ille gratjusa talantae aureoluna illud pomum, seu mali O , quod Eonam soluit diu ligataui, ideii, per quod iacitam est , ut ost'ssa hali statu fuerit sine is gratia, vel cis ex cri veneris, seu illibata virginitatis- Huius etiam loci esse videtur, qtrodrecordari sederis dicimus , pro, illud seruare: & ieminisci pec

catorum iri , ea Punire: ἰ c., quod ignorare dicimus, pro asperitari, aut despicere . Et omnia ilia exempla pertinent ad metonimiam causae, vel effecti, sebiecti, aut adiuncii,vel etiam si eiu ; Sunt in men adhuc alia quaedam , quae ad nullam ex di tis metonimiae speciebus pertinere posse videntur, ut quum dis. cimus , Fuit, vel Vixit , pro obiit, aut uiuere desijt, & ideo. cessarium fuit, reliquis speciebus addere nictollimiam ante lentis do consequentis. Vbi tandem etiam obleniamus , , , quemadmodum metaphora, ita ta metonimia, potest ciproca, nam sicut ex eo , quod ex frequenti impuli concursu, loca nomen celebre conseqiuatur, ideo celebrare sumi-tiir pro frequentare, ita etiam. e contra frequentare pro cele-

, ad aliuni siῖ metui sis modum , quo videlicet ex una semificatione procedimus in aliam , itaui, ut loquitiu Fabiu . intilianus , ipsa si metalepsis sit gradus quidam medius, nihil ipse siguificans, sed transitum praebens , qua ratione non est tro iis, sed troporum accidens seu affectio . Talis i) niuale

sit si in illi, Ouidis .

s Inii eram, discinctaque in otia natus .. .

Napi otium, per metonimiam et i , dicitur discinctum, quia discinctos facit discinctus vero ponitur, pro negligente, quς

nietonimia adiuncti. si in Metalepsis habens coniunctam metonimiam, cum ceto meta Ora est in illo Virgilii se etiam ego vera es fama, lare is ,

pro alveari, seu cauemis apum. Apud eumdem Marohena est Pin aliquot, mea Rigna et idem , mirabor aristas: reani ex aristis , per senecdochen partis, lignificantur segetes et i er intelliguntur a states , quae st metoisimia sibiecti; siqui-

247쪽

Oratoriarum Institutionum

squidem res, quae est in tempore, temporis est subiectum per aestates , per senecdochen etiam partis, intelliguntur anni. Qua metaliptica gradatione , tape utitur Peritus , di indena gna pars obscuritatis ipsius. Ab hac vero, oratores abstinere Plurimum debent eta Antonomasia, Latinis praenominvio dicitur, & a Quint, Iiano definitur , quod aliquid pro nomine ponat: aliqui tamen damnant hanc definitionem , eo quod , quilibet tropus ponat aliquid pro nomine: Verum defendi potest, quod nomen acceperit proprie, vidistinguitur a vocabulo; antiqui enim, nomina dixere, quae nos propria dicimus, appellativa vero, & commi nia, dicebant vocabula. Hinc Varro libro i. de Analogia ii quit . Sequitur de nominibus, quae disseruiit a vocabalis, ideo, quis funt finita, ac significant res proprias, ut Paris, Helena, quum v

eabula sint insinua, ac res communeς designent, ut vir, mulier . Et

idem ibidem ait: Appellandi partes sunt quattuor, e queis dicta essa quibusdam P uocabula, quae sunt ut, ciuis, .auae . Vocabuti

ut scutum, gladius: Nomina, ut Romulus, Remus. Praenomina, ut

his, haec, hoc . Itaque Fabius triplicem et 3) antonoma e modum. Dcit, quorum primum dicit fieri per epitheton, ut Pelides, Tydides: secundum per ea, quae in unoquo que sunt praecipua , ut Diuum pater, atque hominum Rex: Tertium per fa , qui bus persona signatur, ut, Thalamo qua fixa reliquit Iippius ι tr AMOnomasia tamen ab epitheto diGrt situ; nam epitheton est, quando coniungitur proprio, ut, Thelamonius Aiax , ad disserentiam Aiacis Oilei, antonomasia vero est, quum abest proprium , ut, Thelamonius heros. Quod autem hilius modi patronimica pertineant ad antonomasiam, ex eo liquet, quia meis est senecdoche, antonomasia vero , senecdoches species est. Nec obstat, quod non semper sit communius proprio, ut Anchisiades, nam esto in adiu non se communius, quia de facto on fuerimipi; res situ, sussicit quod esse potuerint. Addi quod hon tanturi silia, sςd x nepotes in patronimicis sint, vi de ab Eaco, nedi in Peleus, sed etiam Achilles , immo & Pyrrhus Epirotarum Rex Eacides fuit appellatus. Circa secundum ar) antonomasia modum traditum a Fabio,

non Pe, quum id, quod in quoquam est praecipuum ponitur Pro

248쪽

nomine, ut Carthaginis, aut Numantiae euerior, pro Scipione: Romanae eloquentiae princeps , pro Cicerone , vel, uti Manilius habet Aethere sique Pla O , o qui fabricauerat ilium ; Damnatusque suas melius damnatiit .stbeuas nempe Socrates , quem etiam aliter descripsit Persius. dicensi surbatam boc crede musrum. . Dicere, jorbitio tollit, quem dira cicuta. obseruandum, tunc tantum in huiusmodi periphrasibus, est autonomasiam, quum id , quod pro nomine ponitur , nomina est communius; si vero aeque iate pateat,ut non est senecdoches commutans totum, ac parto , ita iiec antonomasia, quae senecdoches species est. Vobserua etiam circa tertium antonomasiae modiunt nempe, tum ficta pro nomine pommtui, ut.,. thalamo qua j a reliquum . .

vel in hoc Cicerouis: Non multa peccM , inquit ille, Draismo viro , senior magNer , nempe Chiron Achil i, quod melius dixisset, si

hoc tertium genus contingere dixtilet, quoties qualitas pro uomine ponitur; nam impius, for tismus, senior, &c.qualitates simi, at, saltem. senior, ad facta reserri non potest . V Melius tamen duplex rantum anicoloman co0stituetur, ausera, quum commune poniyyripso nc ine proprio altera, qaum prinia pro communim M uterque modus ad senecdochen pex tinei,cuius species est ah nomasia. Ponitur proprium procona, muni, quum prophetae quemcumque Probum Regem 'PPeli

249쪽

2 3 Oratori reum Inmtutionum

gilio, Apostolus pro Paulo &c. Sic Homerus et Ur dixit

pro Troia,unde N Vlysiem appellauit 28 Vrbi capkm: Sic etiam per cas) excellentiam Pryta cum dicebarer, quod crat Athenis, esto proprie 3 Q Prytanaeum foret ubicumque colebatur V cta, nempe, ubi crat lucerna cum perpetuo lumine, 3 i) ab igne, o lumine , quod erat etiam in aliis Vrbibus.

Operae preciu hic fuerit aliqua dicere 3 αὶ seu 33 sermonucommuniciuioni',qLa,vel proprias laudes cum aliis comunicamus, vel auditorum peccatum communicamus nobis: vel tertio qum rundam virtutes alijs conanaunicamus: vel tandem personas a' sas commutamus. Necessarium autem est, proprias laudes cuni alios communicare, ne ingrata, & odiosa sit, rerum a nobis gemstarum, commemoratio: nam si alienae quoque laudes, non santis aequis auribus audiuntur, quomodo molesta non erit oratio,

de se, aut de suis disserentis ideoque is, qui recte.&cit, non di cet, se fecisse , sed vos fecistis, si tamen tale quid ab aliquibus

eorum, qui adsunt, vel eorum maioribus factum fuerit: vel sa tem dicet: Nos fecimus . Possiimus tamen nos ipsos laud , necessitatis simulatione , ut fecit 3 Democlenes, qinvenian petiit, quod ab aduersario coaetus, toti ὀs dicat de se ipso. Ratio etiam , quur aliorum peccatum communicare uobis debe mus, est, ne auditorum animus a nobis abalienetur, si strepre-- tu i senserit; Vnde , non dicemus; vos istud fecistis, sessi nosse nus . inuit autem quorumdant vinitus omnibus inmm rucemus, alio est, nam id auditores conciliat , irempe in laudissectetitem vocari, in illud praeclarum opus, quod quum feret, ipsi fortasse, nec orti quidem fuerant. Commutamus tandem. Peribnas ad osseti si emi vitandam , qui, aliquibus loquendo ,

alios culpamus, Homersti Vlyssise, emptia i siquid in Rege reprehendendum mirer i lia culpabat in populo: si vero in populo , id reprehendebit in Rege. Ad iribd-ctui pertinet pers

minutatio, ut, quum, 'mmosthenes orationem conlitat

ad nschinem, quem intendebat vexam , sua in eum commini xando beneficia: quod fieri posse docet hic Aristoceles , una a me si ab ilio potuis, quani a nobis ea dictvideantum G . - Syti Ui 3λ etiam species est studed hes y quum. utraqueticon, pr nsoMubii et illed per stnecdochen conamulant tum, & partes, per Syti psh md VMissigni sieationes, quae lan quasi λimae vocis syllepsis , liuin vox anceps.

250쪽

accipitur communiis, seu quum uno ambiguo verbo , plura , significamus: ouod in comparitivis accidit irequentius ; Vnde minerus tam de Achillis ira, quam de Nestoris oratione dixit, quod foret as) dulcior melle, & Virgilius

Nerine Gesa ea sermo mihi. dulcior Hibis: nam dulcior, de melle proprie, de ira, oratione , de Galathea improprie dicitur. Sic Ego Sardois videar tibi araarior heuris: sic Plautus Versutior es, quam rota figularis , ubi versutus proprio de rota, metaphorice de Epidico accipitur: quamquam nec rota proprie dicatur versuta, sed poeta ut ea voce luderet, ex eo, quod verteretur, versutam dixit; Extra comparationem etiam est syllepsis,utPlautus ludiscantium, de finebres ludos, una ludi voce comprehendit dicens: Lados ego hodie vivo, praesenti huic seni faciam

quia credo mortuo ηρ suam foret

quia videlicet in clarorum virorum funeribus , gladiatorii, de iiij exhiberentur ludii simile illud eiusdem Plauti .

Hic quidem omnem imaginem meam,

quae ante hac fuerat, possidet; vino fit, quod nunquam q quam mortuo faciet mihi: siquidem alia est imago Sosiae, quam Mercurius referebat, ajia, uae in clarorum virorum iuneribus praeserebatur, vel in haere- iura atrijs ponebatur . aale illud Saluatoris Ego si exaltatus D Ud terra, o nia trabam ad mae fum a Nam exaltatus ipse intel lexit de Cruce, alij vero aliter interpretabantur. Simile est illud

sinalit humatrem finiait illi Parrem, nam aliter Nero matrem sustulit, quia ipsam necauit, aliternaeas Anchisem, quia ipsiim humeris gestauit, quo ex capta di incensa urbe, saluum extraheret. Ad Senecdochen etiam pertinent, quae 373 per bruteta esseruntur, est autem 38 Leptites ut a quibusdam appellatur tenuitas, aut exilitas, quod idem senat litores: unde hoc tro rores magna verbis extenuatur: fit autem I itotes, quum negatione contrarij plus significamus, quam dicimus , ut apud Viseimium; Nec mihi displiceat maculis insignis, O albo,

SEARCH

MENU NAVIGATION