장음표시 사용
261쪽
aenigmata dicebantur ε 3) qvidisses c uenisuri calis Q. M finitur ti) oignis quod sit quaesio ludicra bens,ut per inquia
sitionem, acie mentis linteiriatiir propositum,adii incto honora tio, aut multa. Ex quo colligitur nil aeque ac rospicuitatem animalibi s repugnare, quae propterea dicta sunt allegria obseuriora virile ab alijs etiam definitur aenigma . quod ait ora lita, allegoriae obscuritate , rem notam significans a quapropter iercludenda venit a ratione s ogmatis oratio illi Samionis comedente eituit cibus, o de forti egressa est diaceo, quia res . . quam ipse intelligebat, nullatenus Plii istaeis nota este poterat ,. Hide certe pollea ipse dixit: si non arassetis in vitula mea , .n. inuenissetis propositionem meam . Sisyile est illud piscatorum , qui in Intula, vermes seu pediculos a te excusseravi, sed interrog si
quot nam cepisiciati responderunt , eos quos cepimus non haberianus,habemus vero quos nondu cepit iiii Nam interrogans quae rebat de piscibus: ipsi vero de pediculis quod iactam notum esse interroganti, non poterat. AEnigma ergo ut allegoria,met phorarum, de aliorum troi Urum continuatione coi M. Vnde. bene dictum fuit o irum vidi, igne, as homini con amantem. 'ubi per aes poterat etiam dici vitrum metonimice aut ene ildochice , intelliguntur aereae, aut vitreae cucurbituta. Re Minetiam aeui a videtur illud, Tu quis aes ducere me potui: ubi . contra quia: primo aspectu apparet, tam aes quam potui,nOmb. sia simi ; quis vero veroum, A hinc est obscuritas,
Obscuritatis causa in an malibus, in connexio eoruntiis Mae natura videnturiinpossibilia; Vnde Aristoteles, de poetica inquit mutis serina haec est, dicentem , quae innuit immpo sibilia, copulare. Connectere igitiir impossibilia erit ibi ma 8 aenigma a de propterea Averroes dixit et aenigma esse oration coim rehendentem sententias, tuarum connexio impos sibilis videtur, eoque dissicultet redigitur ad certum alique sensum , nanu ae consentaneum . Scitum illud r) anigma Vidi earnem humanam ιn campo ligneo, ubi erat mare concretum , o u ludentem . Quo signiscatur lusor tesseraritis , cubos, seu teserasositas, in aliteolum ligneum iacientelia, adstante proxime sali, no. Scitum ci illud Aumnis kia
262쪽
a Notas i jurua sepias Cnidiuque nodos prodidit. Nam per Cadmi filias intellexit litteras, seu cara lares, quas Cadmus, e Phoenicia in Graeciam inuexit. Melo vero idem est. ac Nilus , ubi nascitur papyrus , quam intellexit nomine illi ubicionis.: atramentum e sepiae succo conficiebatur inter riptorios calamos nidi, erant praestantiores. simile est illudi. Exarat arier ouem, cui fultas vacca mim ibat .m
Oiunia Ethnicoruitv oracula, aenigmatica erant,& ideo a L ciano, appellata sunt, obliqua, videlicet, quia in utramque propositionis intelligentiam, trahi poterant. Et propterea Apoli linem dixere 37 .loiam non quasi eloquentem; nam ita diςen
notat, ac distortum. Tale oraculum accepere Athenienses,quuntem Persicum immineret bellum, de murisdigneis, idest nauibus.. Tale, quunt in Siciliam traijcere vellent,iussi adhibere Sacerdotem Eri thris, nomine Esochiam,quo quum significaretur quies, monebantur, ut quiescerent: Sic Craesus, qui res ponsum accoperat, tunc sibi exitium imminere,quum mulus in Persas imp Gum laterer, de talis fuit Cyrus iratus patre ignobilior, uenape Canibyse obscuro Persa, quasi asino. , matre vero Mandane Astyagis filia, quasi equi generosi, contra quam nascatur hy nnus, ex equo, di atina . - Sub allegoria diximus comprehendietiam pars mitMdula ovi a visis quia passim per hominum ora feratur . Latia uas dicitur adagium, quasi abagium, ut loquitur Varro, eo quod orationem ambiat , quasi circumagium: vel potius iuxta Scaligeriim, eo quod a propria dignificatione ad aliud indicandum agatur , sicut paraemia dicitur , eo quod praeter primum a verbum, .& ssensimi, alterum notet. Dicitur etiam prouerbium, eo uod verbum accedat verbo , idest sententia sententiae .. infinitur vero a quibusdamquod sit celebre dictum , γ' piam nouitate in igne . Sed hoc , Pacio paraemia comprehen liti asi unque 6i Jentem ai: R ita inter par ni num arentur: Sim lis gaudet simili . Mot isquam sapit, qui sibi mms ut Consciemria mille testes . AmicoH m omnia commuta . Asir v d finiunt , Quod sit oratist vulgat. , allegorica, i W allatilens. isti voluntr
263쪽
ad paloemiam tres exigi conditiones; prima, quod sint semen
tiae celebres: altera , ut scito quopiam figurae alicuius inuolucro, aut certe erudito aliquo Laconismo , secernantur a serna ne communi: & tertia, ut salutarem aliquam contineant do trinam : Talis est illa: Vipera est in voracula, de eo , qui possit subito damnum adferre . Item stigmrae sales emere pro eo, quod est nancisci aliquod bonum , non tamen absque hoc, quod in lum Tubire oporteat. Cui contraria est . Sine furis D editas, victum, quum bona obueniunt, sine malorum appendico , quemadmodum illi, cui accidit haereditas, sine cura iti rorum . Mperbole excessus, exsuperatio, di superlatio, definitur a quibusdam, quod sit tropi audacia. Verum hoc etiam conuenit si Calibro; hrperbole vero minuendi , aut augendi gratia aliud dicit , quod fieri nullatenus potest. Itaque duplex est ) uperbole , alia. 6 o a gens, alia minuens, qui excessus ad
desectum vergens 6 hypocorismus appellaturii utroque enin modo 6 me ura exceditur. Prioris exemplum est in illo. Virgilij de Cleopatrae nauibus . l. Credas innare reuulsas Cyclades, nam etsi inusitatae fuerint magnitudinis, non tamen singula . insulis poterant comparari. Posterioris est illud Satyrici, de quadam exigua puella, quae ob tutulum, seu comae suggestum . aut turritum verticem, ducta fuit referre a stonte Andromachen, post, minorem esse virgine pygmaea, nullis adhita cothurnis . Cui enim verosin ille fuerit, nostratem virginem semper , nisi , quum staturam iuuaret inducendo cothurnos, fuisse visam bi uiorem pigmaea, quacum, ut idem ait, tota cohors pede noci es a
, Est autem hyperbole , quontinuis troporum affectio: siquidem metaphora hyperbolica fuerit, si Aristotelem philosopho rum appelles Deum:metonimia vero hyperbolica erit, si quempiam dicas nequitia ipsa nequiorem, accipiendo nequitiam pro adiuncto , non pro forma essentiali constituet ite ho nem ne quam : senecdochectiam hyperbolica est, quum sacrum appel- loquemcumque improbum : Ze denique ironia hyperbolica sit, qui ccecum dico Argo oculatiorem . Immo catachresim
hyperbolicam habes in illo Gregoria Magni: Oolix olpa,
talem, ac tantam meruit Labere Redemptorem.
Conuenit vero hic tropus , iuuenibus potius , qu una α
264쪽
quo Lissi, ς iura Prxceptum Chilonis Ne quid nimis, in omnibus modum excedere consueuerint. Conuenit etiam comtia
eis aliqua pessione : hinc Achilles, in Agamemnonem iratus eoque illius muner respuens, negauit se ab eo posse placari, etiam ii donaret quaecumque arena maris occuluntur, ac terra. Et quum Legati poli icerentur Regis nomine filiam in matriin mum, negauit te eam ducturum, etiam si mrma cum Cypri industrii vero cum Minerua contenderet. Frequens est hyperbolis usus in conuichs , ut, Hic alienas oves, custos bis mulget in sera: quum vix fieri possit 'ibis in die mulgeantur , hora , per sene dochem hyperbolicam ponitur pro exiguo tempore. Vtimur etiam ea in amplificationibus, ut apud Plautum in Epidico Pedibus pulmoneis, qui perhibetur, 'ius venisset, quam tu aduenisti mihi QVbi pedes pulmonet dicti sunt pro podagricis. Et quemadmo-d his notatur tarditas,ita mira velocitas dςsignatur hoc alio eiusdem Plauti in Amphitruone : adrigas si nunc ascendas Iouis, atque hine Dalai , Ita vix poteris est gere infortunium: ves si hanc neges esse hyperbolem , ob Particulam, vix, adiunctant, hyperbolice saltem Camillae velocitas describitur a Vimgilio dum ait Ilia vel intactae segetis per summa volaret: ubi allusit ad id, quod de Orione Neptuni, aut Minois , Et riales tilio, oc de Iphiclo Phylaci filio , fabulantur poetae, quorum illum alunt, Neptuni beneficio , super fluctus , suspensis
vestigias ambulaile, haud secus, ac Luper terram : hunc, ita super aristas incesside, ut eas non confringeret. Notum quod de Lada Alexandri cursore memorant, nempe, quod vestigia iro luere non relinqvcret. Sui aliqui omnem auersantes lirperbolem, velliti veritati inimicam . Hoc tamen falsum est, immo ad hoc tendit hypcn-bole, ut veritatis notitiam pariat; alioquin Spiritus Sanctus in sacra scriptura ea non tam frequenter, immo numquam uteretur , quum tamen Deus Abrahae promittat Ponam semen tuum , t sellas Certi er quasi arenam, quae est an littere maris: Namq; snini inquit Augustinus a s. de Ciuitate et t. quam sit im
265쪽
minum ab ipso Adam et qtie ad ter num fecreti. Sic Iudicunt 7. α alibi Cameli innumerabiles sicia arena, quae est in littore maris , ela riRegum Is in exercitu Philistaeorum dicuntur sulite ciiginta millia currus , & sex millia equites , de reliquum vulgus, si Harena quae es in littore maris. Hyl)erbole etiam est , quum Deus populo suo promittit terram si uentem Iacte, ct melle, idest a Gmodum faecundam. Et lini in Exodi io. dicuntur suis te ten brae in terra AEgypti, ut quiuis tenebras palparet, idest densui mae . Q emadmodum autem metapliorae duriores sunt leniet dae, ita audaciores hyperbolae, per aliquam vocem, ut instar, prope &c. vehit fecit Sappho, quae de quo iam, prius dixerat
sed deinde, quali reprehendens seipsam , quod via foret hyper bole impossibili, illico subdidit,
f) Emphasis vero, siue essicacia est,qitum vocabulum adlii bitum, singularem habet vim, seu,est vox modificata orationis vim magis intendens, quam si propria usi futilemus, Vnde non est inccito unius tropi: metaphora namque emphatica est , incensus ira , inflammatus cupiditate, re in legibus duodecim tabularum , si telum manu fugit, quo significatur , einiuiim per imprudentiam ς Et apud Mantuanum de hasta Anex diciti Volat atri turbinis inpar Exitium dirum hasta ferens, nam breuius , ac planitis propriis exprimi non potuit,ut facti uti cst uno translato. Augustus etiam apud Suetonium inquit F rum alearorian calefecimus: id enim maiorem habet encisian ,, quam si dixi siet, diu, studiose,inultumque alea lusimus o7 necdoche emphatica cst in eo, quod Iudas ait: Tradidi sanguinemissum, nam maiorem. videtur habere vim , quod quis sanguinem,.quam, qu d hominem iustum prodat. Irouia etiam enit
rhatica est in Adelphis. Terentiis
nisi sapientia es m. hoc maius in, quam dicere : Tu summa ornatus s sapies tia . Aliquando etiam in proprijs vocibus est emphasis, i apud
266쪽
Tt apud Terentilina in Phormione Nominem commonstrarier mihi istum volo: nam utrobique, pronomen odium si guificat. Apu sflebraeos emphasini habet vox geminata, v Amen amen, come dendo comedes, morte myrieris, mustiplicaus multiplicabo. inumergo sermo tali modo emphaticus, spiritui sancio sit familiaris . errant, qui putant eneriae intentum est e, ut res maior videatis, , quam reuera sit. Asterit Plutarchus emphasim eile , quum occi reo sensu intendimus significationem eius , quQd dicitur: ut quum Homerus ait In umn descendimus, nam descendendi verbo, equi magnitudo significatur. Et in hoc sensu definitur a Fabio,quod sit virtus altiorem praebens intellectum,quarin 'uent verba per seipsa declarant. Vnde tunc erit, quum ex aliquo dicto eruitur quippiam latens, ut Myrrha abud ouidium aie: O felicem coniuge matrem ; Et Virgilius de Cyclose .
Iacuitque pes antrum 'Immensum,
quo significatur prodigiosa magnitudo; ,
267쪽
De his, quae falso inter tropos numerantur .
DIximus in omni tropo vocis mutationem , quoad significationena, requiri, ut ex definitione, a prineipio huius tractatus tradita, manifeste colligitur. Qua propter a tropitione in primis reiicimus cr) sarcasm,m, qui tamen a multis in ter tropos numeratur, eo quod sit species irrisionis, quam putant esse eamdem cum et) ironia. Verum esto 13 ironia fiat s per cum tulisione, irrisio tamen fieri potest absque et ironia, quia non seniper in irrisione significamus contraritim , quod incr) ironia requirebatur , ideoque sarcasmos tropus non est Est autem sarcasmus hostilis irrisio , qui hi diducto rictu, ostensisque labris: nam farca. nempe carnes detraho, pro
prie dicitur de canibus , quum , rictu diducto , otia carne denudant, & inimicer super otie nautiunt: inde animantia, t oues, caprae, equi, bo ies, o similes 6 sarca n dicuntur, quum Prata tondent, qliando labra inter sese tam vehementer committunt, ut auellere, de abscindere aliquam graminis partem valeant. Vnde Iulius Caestur Scaliger 3. de re poetica 36. docet, i arcas nesse hostilem irrisionem super iam mortuo, aut certe
268쪽
mox morituro,qua propter bene aliqui apud Guenum in Glos sis Hyppocratis , pro irridere cum labiorum morsu, legunt. D irridere cum laborum monstratione; quandoquidem ut is) foma furca proprie dicitur de inatume, & cadauere, unde io)Iame,p agas est sepulchrum , ita ii) immas aut a r) denis proprie dicitur de vivente , nam est ia) a deo nempe vincio. quia est quasi i i demos hoc est vinculum. t) rare mos ergo erit in illo Turni En arras,'quaim bello Troiane petist
Item in illo Iudaeoruis ad Christum Crucifixum Uis qui e mis plum Dei. Alis falaos fecis , seipsum furuum faciat , si filius Dei es, descende de C. ce.
io Di Cymmi etiam, qui est asperitate par cum sis) o casmo, quamuis extra caedem , enumeratur inter tropos a nonnullis , falso tamen , quum vocis significationem non mulct.
I, sequere realiam ventis rite reva per undas , dc in illo apud Terentium: Noua nunc religio in te imae incest, cedo.
Orosius etiam in Apologetico de arbitrii libertate, Pelagium deridet , quod putaret portare se posse onus Diuinae legis , diacens . sed tibi spetiaris inde portandi oneris fortasse fiducia est, qu)d balneis, epulisque nutritus alos humeros vectas, robustamque ceruicem. raeferens etiam in fronu pinguedinem . I ue io diasyrmus , seu Eleuatio , definitur ab Aquila Romano , quod sit tropus, quo ludentes seluiuaus, quae ab aduersutas clicuntur. Eo usus est Tullius pro Muraena contra Sulpicium de Iure Civili. Eo , ex
Gorgiae consilio, utendum erit, quoties vix est, quod argumentis aduersae partis respondeamus, & ipse hoc schemate utebatur, ρssumens etiam inusitata' ac peregrina, vocabula, ut restat hic Aristoteles, qui, ut Demosthenes pro Ctesiphonte, a 6 di syrmn usurpant pio astute eleuare, atque extenuare aduersari
r Charientisis vox , videtur esse is is in Orienti deste nempeρ carinari; nam sicut i 93 geρ ri tu proprid est e ponte conuidia in aliquem, de scommata iacere, sac) a gess3ras hoc est ponte i ita iM carienti Ulla proprie videtur esse e carina, instrix nauis parte, conuiciari, ino leti simpliciter sumaturrro obiectaret
269쪽
2sq. Oratoriarus Iustitutionum
tare probra, Fortasse tamen melius dicemus, q od. x Deteste sit ex eo, quod ao chari eam dicantur salti, ut rates sunt sales, vade et , charientismati erit .irriti uintate mordax, qualis est in illo Tullio: Facite υt vultu uillam usque ad talos dem Fam purpuram, cogitetis: G licharientismus est , quum dura gratiosis ver is molliuntur , ut, Eona verba quaeso , vel. a Mchus ominare . Plautus iii Persa Bona pax sit potiὴs: de , Di meliora ferant. 6) Mefmus emocus urbanus, seu initivitas , dcivin Witas, dictas 28 ab asteos, quae est Vrbs , .& autonomasticὰ Athenae. Talis est iocus Athenaei: Si quis est tam prodigus fui bonoris , eum istiuImodi res scriptis consignare non pudeat , is per me liceat eis dem se delectet futilibus, ac manifestis mendari s , quibus Havno Carthaginensium Dux fuam in Atlantico Oceano nauigationem descrip-D , O nouas inibi refert se reperisse insulat. Talis 3ὶ ast Umui
in illo Maronis. h. Qui Bavium non odit, amet ina carmo Neui .
Tullius quoque, breuein Lentuli generis.sui si tutam irridens, dixit. Eems generum meum ad gladium auigauit. αM MγαγUmui dictus 3O ἀ mγcteres nempe naso, unde idem est apud Lucianum et a) Acticon Myctera, quod apud scuccam , nasus Acticus , propter Acticam mordendi acerbitatem λquamuis non sit species ironiae , ut nec aliqua ex supradictis tr risionis speciebus , si ironiam proprie accipiamus , si tameα laxe hac utamur voce , pro quacumque irrisione , non admo dum refragabor. Certa, ii non quicquid est et dicterium, igcontinuo est 33 ironia , sed tunc dem in est 33 ironia, quum intelligimus contrarium , eo minus an erismus erit ironi , dum nec verbis sat, sed gestu nasi, quum irrisioni prppter icrum esse dicebant. Iudet Martialis , Tongilianum quemd 'pauperem , sed acrem allinum censor 'i, sic ridet:
Nasutus sit et quelicis, si denique νη-1,
270쪽
Ab aliquibus dis) mγcter senus putatur ei te idem, ac 3 3 sanna, sed puto Dan e plura esle genera , quorum praecipua sane
illa tria; quoruna ineluinit Peritus Satyra primi dicenso Iane a tego, quem nulla istonia pinst.
Nec manus auricatis imitata est mobilis alba . I Nec linguae qua, tum sitiat canis Appula tantum.
as) Ironia quoque speciem iaciunt 7 mimesin , immerito tamen , quia in ea id intelligittir, quod verba proprie sotiant; non enim sys) mimesis est aliud, quam directa oratione aliorum
verba reserre , ut Dirumpamus vincula eorum, proiiciamus a nobis iugum ipsorum . ut habitat in Coelis irridebit res,o Dominos subsanna sit illos. Primo enim David aduersariorum recitat verba, dei de eis respondet. Sic Ventisinus O citare, Ciues quaerenda pecunia primum est , Virtus pia nummos. Haec Ianus δεια mus ab imo,
idest palam docet: si autem foret oratio obliqua, ut si dicereturi Foeneratores, ac negotiatores a summo Iano ad imum, suo exemplo docent,primum pecuniae habendam este rati vicin post curandam virtutem iss)Mime is non foret. Nec rectius sub ir
nia locant ampham , qua negamus quod agimus, ut, Non diacam , quae libidinosd egerit in legatione. Vel s) cataphasin, qua agimus quod negamus, ut, Mitto , quae libidinose egit in legatione; sed de his iterum in schematologiae. Numerant etiam inter tropos qiὶ onomatoptam, quae non est aliud, quam nominis fictio , seu fabricatio, & proprie dicitur
de vocabulis ita fictis , ut rci significatae sonum repraesentent, ac exprimant. Verum quia in ea non mutatur propria vocis significatio , non est inter tropostrecensenda: Non enim assem, timur Patri Fonsecae, qui libro i. Instituta Dialect. videns et ionomatopiam non immutare vocis significationem asseruit non omnen, tropum necessario eam mutare: quin potius vi defini tio sartatecta seruetur, qua dictum est, tropumi esse verbi', aut sermonis a propria ad impropriam significationem, cum virtu te , mittationena, dicendiim est, Onomatopiam. non esse tropum siquidem eam non mutat. io mar pia et 'ergo erit in illo Persi , quum exprimit se queni inflatae, collisaeque biiccae edere solent, dicentis .. i Perisclit, itaui das inundis rempere buccat . . Sic