장음표시 사용
251쪽
hoc eis, valde placeat, & apud Horatium Non inuisa feres pueris munuscHa paruis, et . I. nempe gratissima. Sic Ouidius I De mille sagittis i Vram seposuit, sed qua nee acutior vlla , . Nec minus incerta, neci quae magis audiat arcum,
nempe acutissimam, de certissimam . Sic ab Herodoto Sparthadicia fuit o) Vrbs nec minima nec infirmi ma, quum dicere verulet eam esse in agnam, & munitissimam . Addunt quidam indosinitione Ai) Luoletos eam fieri modestiae causa , di gratia vistandae arrogantiae. Verum id non est semper verum , ut quum Iuvenalis de Pythagora ait, quod
Ventri indulsit non omne ligumen,
pro abstinuit ab omni ligumine. Nec est semper. 3ὶ Litores,
quum negatione significamus contrarium , imino oportet, ut negatio plus significet, quam amrmatio ; Contrarii autem negatio interdum tantundem valet, quantum assirmatio ut quum xenophon ait. α)d enim facra faceret: perspicuum eras. O q Muteretur diuinatione, non erat obscuri . Et quin Ouidius inquit Omnia pontus eravi, deerant quoque littora ponto: idem his negationibus significatiu, ac si positae fuissent assit inationes. Interdunt etiam negatio minus valet, quam assi itatio, ut, quum Nausicaa Vlysii dixit: a: . O hospes quoniam haud ignauo, aut desipienti es similis . i , Nam quia Vlyssem nondum nouerat,satis prudentissimae foemi nae visuin fuit, ab eo vitia amouere, etiam ii prudentiam non tribueret, nec fortitudinem . . Sic in illo Illauti li tNeque malo homini, neque benigno, tuo dedi Strati phoclia Nam 1 Stratiphocle malitiam,prodrgalitatemque remouet,esto ista tribuat virtutem , ac frugalitatem. Interdum etiam plus valet, ut quum Homerus de Aiace, quem inducit Martis instar incedent ira, totique Troianorum exercitui, di ipsi Hectori, quem vulnera: erat, sormidabilem , dicit, eum tae ,
hoc est, sorti viri minas Ust Achillem; sic Virgilius i ii
hoc est, sum valde formosus. Sic servius Sulpicius, certiorem saetoriis Titilitana de M. Marcello interfecto, ita orditur Etsi scio non iucundisin,m nvocium me vobis allatur . Siquidem
252쪽
Marcesius Ciceroni erat unice charus, qui propterea ei redi tum a Caesare impetrarat, & ideo talis uniicius inoletussimus ei futurus erat. Euphonissimus r) tandem est tropus,res ingratas,ac odiosas, nominibus non ingratis designans : & contingit bifariam, priannos quum intelligimus contrarium ςius, quod voce significamus: secundo quum non contrarium , sed tamen diuersum ab eo, quod per vocem importatur, intendimus. Huius secundi modi exemplum suerit, si is, qui ex Viastoriis aureis, vel argenteis, pecuniam , in belli usum , consari volebat, aduertens comtumeliosum apud Deum , mali ominis apud populum fori, si peteret confringi, aut conflari Victoriae simulachra , ad ci dendam ex eis pecuniam, dicat, mendum esse Victori s, quasi eas peteret belli socias adscisci oportere. Vbi inter proprium , Mimproprium sensum, non est contrarietas, & tamen improprius praefertur proprio, quia ille, rem exprimit ex ea parte , qua non est ingrata quod proprius faciebat. Prioris vero modi exemplum fuerit in Ponto,qui ob accolarum barbariem,ac saeuitiem,
inhospitalis vocabatur, sed A ) per senum sonum nempe Eubonismum Euxinus est die is ) ab hospite, seu peregri--. hinc Naso Dum me terrarum pra8 nouissima Ponti Euxurus falso nomine dictu, habet
ciuem tenet Euxini mendax cognomine littus. In primo igitur modo, manifestum est, s) Euphomis m Q irimi e speciem este, quum ibi sit manifesta contrarietas: in secundo vero, nulla foret ironia , si vocum significationem sin perficieremis spectemus, potest tamen ad ironiam referri,si co sideremus qualitates grati, & ingrati, mundi, & immundi, quae in eo sunt. Itaque D eu bomismus maxime adhibetur iii sacris, siquiadem religio erat in ijs, q8) mali ominatis verbis uti, quibus prolatis , sacra vitiari credebant. Hinc Tibullus .
Disamus bena verba , venit natalis, ad aras ,
isquis ades , lingua, vir, mulierque faue Lt Ouidius Prospera lux oritur, linguisqne, aηimisque fauete Nam dicenda bona sunt bona verba die . Hinc
253쪽
Hinc Pindaro, ' Damon alter, dicitur Deus, qui non
bene aduocatus, quia, ut Festus ait: Alter pro non bona ponitor ut in augurijs altera appellatur auis, quae prospera non est a sicque alter nonnumquam pro aduerso dicitur, de malo. Et quum augurium aliquod relix titillet, secundum vero, priori vitium sectilet, illud prius , prospςrum , uti erat, appellabant, secundum vero, non in selix, sed alteriun dicebant, per metonimiani subiecti, quia accidit augurio , ut sit infelix. Neque hoc 1 euphemismi genus ignotum est sacrae paginae , nam quum nihil si grauius, aut horribilius , quam quod homo dicatur Deo male dixisse, ideo hoc so euphemismo, per ironiam benedicere dice bant, pro maledicere, sic Iob , Ne forte peccauerint fili, mei, benedixerint Deum in cordibus fuis: R. eiusdem uxor eum ad blasphemandum irritans, dicebat: Benedic Deo, o morere. so E pbem smo etiam utebantur , quum mortis habebatur mentio, ea enim odiosa res erat, ideoque eam per metaphoram dicebantabitionem: & eum , qui mortuus fuisset, diceoaut abi se, aut
recessii se Euphemimui si per senecdochem est apud Cico
ronem, dum ait: Ut siquid Hibi bhmauisus accidisset: nam praetς inqrtem, alia multa humanitus accidere solent. Euphemisimus per metonimiam e st, quum i et mortuos appellamus s 3 beato aut is 3) plures, quiam tuis beata contigit vita, de maiorem mortuorum , quam viventium esse numerum, scimiis. Sic, fuisse. dicebant, pro mortuum esse, quae est metalepsis,ut etiam vixiss), ut de quodam cantabam Vixit, vixit. Eodem eqphem imo utebantur, ne turpem , aut tristem vitae conditionem exprobrarent, hinc scorta, & amasias, non uer meretrices , sed 8 amicas, re socias, nempe s' i Emmeras dicebant , quae est metouimia adiumsti, siquidem amari accudit in retrici. Sintiliter seruo, 6o omesticos, non sic appellabant, sed vel di) don feros, ve sal auro emptos; seruos vero in agris degentes, dicebaut fortitoi, quod super eos missa sors se in set, quum praeda diuideretur. Locum etiam h bet euphc misimus in imprecationibus, ut quum vivere,& valerς iubemu 3 cos, quos in ira: lam abire crucem exoptamus , aut eos, quibWscurii
amplius communicaic nolumus, ut
Valeant qui inter nos dissidia ferunt. . sic Tibullus Castra peto , valeatque Venus, valcantque puella . Et
254쪽
omnia vel medium fot mare, visite βlua :nam Uiuite, Valete non bene optantis, sed renunciantis est. Et eodeni ustirpant modo Graeci situm 63 Chare,ut apud Ammi uiuia est in hoc epigramm*te Albi 6, boues Mario Casari valere Si enim tu viceris , nos perisnus. Ῥd idem dixit Seneca: iusta vir ordinis Senatorii, inter coenam optauerat, ne Caesar reiret ex ea permunatione , quam parabat, O a trietat, idem omnes Tauras , O vitulas optare. Nec tantum per ,a, etiam adverbijs fit euphomisinus, ut apud Terentium. Tum quid ridenrire u es, nam nihil esse, religio est dicere. Sic etiam Ruo η- quid velit i Rect8, isquis, abeo. Sic Plautus Vnde incedis, ιν Visas gnate in Ch. Rect/ paser. Et apud eumdem Plautum pro eodem est , Bene .
255쪽
ra sit quidelm in dena voce, au ria vero in pliuibus: co iuuetio vero , & numerus , ad rei hertinent quantitatem . perbola autem,' 6 respiciunt iei uia guitudinem siquideri utraque rei exprimitur Excessus, cita etianid turiscim in quantita emi; 'uap pter. conite uictitur a nominauimus otropor im affectiones itaqHe ) catechresis abusionem senat . quae accidit, quotie ali uius vocis, significatione ni durius , in aliam destς fumus longe a propria recedemem , di a ropterea s3 carecbresis appe,
tra acyri legia . Ita calamus vulgo sumitur pro haec avium sit e pri , . ille e . yi nodines t - I patres , fratres , quonibet obuios, appellatierunt D linos ,.q in tamen vin tua , in o sipo coa; uo
256쪽
propterea A ustus, Tiberius, ct multi alij Imperatores, de ipse etiam impius Iulianus Apostata, hanc summopere aueri bantur in salutatione. Sane stante Romana Rep.tantum abest, ut ingenui , quoscumque alios, Dominos appellarent, ut ipsi etiam serui, suos Dominos, saepe quidem heros, sed non raro nominibus compellabant propriis, ut videre est apud Plautum, Terentium, & alios . Ita si in catechresis fuerit illa Terei uti
Hunc comedendi , ct deridendum vobis propino .
Vt, di in illo Iulii Capitolini: Venenatam partem fratri edendam propinans A quo non multum abludit Ausonius dicens cibo. que abstemius Similis estan illo Persi):
Cantare credas Pegasaeium nectar ,
pro quo alij scribunt melos : nectar autem Pegasaeium, dichium videtur, sicut Martianus Capella est, Post hos honoratior forast rarum virginum chorus, Pegasaeae vocis nectare diffluebat. Est vero alia i ) catachresis, quae ligatae tantum permittitur orationi, de alia, quae etiam solutae, quae scilicet adhibetur necessitatis causi, quamuis etiam oratores, nulla adacti necessitate , quandoque vocabulis abutantur. In his est, quum aedi care, aths quam aedificijs accommodatur, ut aedificare clauiem dcc. Et quum defendere sumitur pro arcere, ut, a se , vel a suis arcere iniuriam , pro propulsare , & Vimeti defendere omnes leges,dimniaque iura permittunt, ait Paulus ff. ad Legem Aquiliam. Sic Parricida dictus, non tantum, qui Principem , parentem, aut patronum occidisset, sed etiam , qui quemcumque cognat rum, immo de quicumque, occidendo , capitale commisisset:
unde Tullius, Clodium , quod M. Papirium interfecisset , parricidam vocat: de in Numae legibus scriptum erat,si quis hominemiueram morti duit, parricida esto. Parricida autem proprie dicitur quasi patricida, vel parenticida, & per sγncopem parri' cida, ut ex hominicida, homicida , itaque si vi cathecbre is est. In illis vero est, quod Martialis diem ierenuin appellat sine fece , idest sine nubibus : de quod vacivia, aut gurgit m pro mari ponunt.
Nec in λlius metaphorae duritie si 'atachresis accidit; siquiadem parricidae nomen, quod proprie ei tantum conuenit, qui alterutrum sustulit parentem , quum ea tribuitur qui capitale quodcumque commisit senecdochica catachresis, aut catechresitica metonimia est adiuncti, ratione obligationis ad paenam .
257쪽
similiter catachresis mctoninaica est, quin sexui, pueri vocantiar,& ςadem fuerit, Syro persona ponat ir actiun iciuna, quod non est , sed aliquando ruit, ut miti, i ii. dicitu caeci vident , claui ambulant: &capite 26. eius seni. Mait i. Sirinion leprosus denominatui , qVitalis fuerat .. Senecdochica an tem catachresis est in illo Virgilii.
Ferretque Eumenidum thalami , Quum tanteit Eumenidcs nuinquam nupserint , ideoque thala mos habere non potuerint, quum thalamus proprie sit, uxoris ac mariti cubile: Similiter iter senecdochicain catachresim vir, ginis nomen ijs tribuitur, quarum est om libata virginitas, quomodo Maro, Pasiphaen , quae iam . Ariadnes, uti ae , ae Androgei mater erat, virginem vocat. A nonmillis creditur in Hiori abusione, virginis nomen tribui.viris Veneris expertibus ,
quia reuera. quod in sequiori exu est virgo, id in di uiori di
citur iii uestis, si Tertulliano. credimus, libro de virginibus velandis, dicenti. Mater familias vocatur, licet virgo. , o pater in tias, licti inoestis. Et ibidem . Si virgo mulier non est, nec vir inue stis erit. Sed nolumus ab usu iam recepto recedere, uel una fati sit errare cum multis, quam sapere cinia paucioribu , moini suum Ecclesia. Virginis vocabulum: viris etiam at ab u4 qui virginitatis corona ornatos dicit.
Catachresiis .etiam, alia est commutab i , rei proca, alia. ιο irreciproca, de incommutabilis. is, ii
ciproca. crit, quum, omnis ponitur pro toto, & totam pro o ni quum tamen totiun resisticiat quantitatem continuam, Om' vero, discretam .. I s) Commutabilis vitam est, quum panas 3 tur pro pretio, de pretium pro poena. Ita Catullus inqui;
Magno cum pretio, atque malo Et Horatius Et peccare nefas , aut pretium estinia. . E contra vero, Propertius est. . At postquam fera Giptime, est reddita poma..
258쪽
longa, & torosa, & i: aeneidum de colle. i
Aristoteles autem hic, Lycophronem reprehendit, quod o scoesti faciem,& i8 υuine salem faciem dixerit, quia esto i Q Ca-
.cachresis iit tropi duricies, duricies tasneti ista, modo in excedere non debet. od si quando durior exciderit, utile fuerit. hi aliquo unguine mollire, ut Tullius fecit in a. dedegibus dicetis . Nec arboris, nec equi virtus, quae dicitur in quo ab timur m
nune in opinione sita est, sed in natura . Hoc igitur, vel simili rem dio, cam linire debemus. 3 allegoria vero dicitur, quia cro) ahμd dicis, aliud verὸ se telligit, & ad verbum soliat Diuersito litium . illud vero seto, aliud, quod allegoriam constituit, non debet ita laxe accipi, ut extendatur etiam ceti ad ironiam: alioquin , si vocis vim at- das, omnis ri ironia erit allegoria; sed debet esse ro simile tamen, vel coniumnum , aut amice conspirans cum eo, quod dicitur; ideoque non est quoriimcumque i) tropor .
continuatio. Ita et:) continuantur in hoc Catilime apud Salustium, Incendium meum ruina restinguam; Sic de eo, qui, ait ad ingensum , dicitur Anus ed armilli , nam armillus est vas vinarium, seu crater, mulieribus autem, ut ferunt, mens est in cauponat similiter de eo, qui si iis fraudibus, iura, legesque Iraetendit, dicitur. Alba rete alieno bona oppugnare: nam rete te s signat, albuni vero est rue) honesti species, praestros. Quam, uis autem aliqui in rc metaphorarin tantum coiitinuatione allegoria si constituant, verius tamen videtur , pos e reperiri etiam in continuatione metonimiae, ut, sine Cerere, o Baccho I ut Venus. Et etiam Senecdoches. Imiano quandoque continuantur aliae figlirae, sed istae sunt frequentiores, in quibus sit allego- a. Verum nihilominus est ,' allegoriani proprijssime in mei orarum tantum continuatione constitui, & solum per quamdam appropriationem extendi ad continuationem aliorum troporum. Vbi obserua allegoriam ut plurimum, priore lacum in comparatione tenere, ut, Quemadmodum mali corvi malum est ouum, ita vasti praeceptoris vastos oportet esse discitu: s. Absque tamen comparatione, simplex allegoria fuit
259쪽
Iudices in causa Coracis, &TrasymMaii, di urin son
legoria alia est pura, ut in illo Plauti, Vtcumque in asto et tus est, ex imo velum vortitur pro eo , quod est , prout mutaui tenapora,ani nil quoque, hominum cupiditates variare de M. Alia mixta, quae ad maiorem claritatem,proprium adiungit, ursi dicas, tauiam cruenti belli, victoriae tempestatem, uoris in brem, Sc. de ita Decimus Laberius Eques t omanus, inuitatus. millibus quingentis a Caesare, ut mimus in sceliam prodiret .
rejondit. . si Si tibi erat libitum, litterarum laudibκν . 'Floris cacumen nostrae famae frangere, rarar quum vigebam membris praeuitidantibus , Satisfacere populo, ae tali quum poteram vire , 'Non siexibilem me confer st , is carperes. . r.
sub istis in allegoriis poetae, philosophiae am naturalis, quam
moralis, praecepta tradiderunt; unde scribit Dionysius Halica nassensis, m S eadem est ratio omnium fabularum sub lodicra larua philosophari. Itidem 28 allegorice , ac symboli' intelligenda sunt pleraqiae Pythagorae, ae Platonis dicta,quae ab Aristotele carpuntum non quoad abditum, A intentum isti sum, sed quoad cum quem prima stonte prae se ferunt.
plani, cum attributione 33ὸ affectuum , O morum, cum orati ne , vel sine ipsa, ut ad humanam utilitatem aliquid' inde des t etur. QTanta in auxem conueniat oratori Motitia apes forum , cognoscere licet ex eo , quod dudicii m 9. Ioation in reprehendendis sichimitis sa) a logo sit usus: sinuliter Ioas Rex Israel ad Amasiain Regem I idan Regum i Nec minua Nahiangemis Theologus epistola ad Caeleus uni Praesiden ' eum a vana absterreat gloria 39) a logos a fert de Cycnino hyrundine: Itidem Gerson vi Canticum Magnificat, clitos re sert apologus. Mitto Themistoclem, qiu ut persuaderet Atho niensibus, ne mutarentur magistratus, usus clii ii apologo dς vulpe muscis obsita, quo ad idem utebatur etiam Tiberius. De mosthenes quoque 3) apolosto de ovibiis tradentibus canes μ' ro, negauit oratores cile tradendos Philippo Macedonum Regi
260쪽
i l Mγibos ao) vero, est oratio falsa, repraesentans veritatem: vel, est oratio ficta, relata ad veritatem,quae alio uomine appel- Iatur i fabula, unde issopus a) fabulator fuit an ellatus, & fabulari,est falsos rumores spargere, Neque veritatis imago requiritur quod sit in ipsa re, quae narratur, ted ab ea derivetur ad id,ad quod narratio instituitur. Exempli causa 3o mγttiu deuii ,de agno secietatem ineuntibus, a vitae computantibus rationes, si ipsa qM irritonabilia spectes, quum sint tam ratione . quam oratione destituta, nulla veritatis imago in tali narratione erit, si tamen hominum species mores, quos studet instituere, veritatis habet similitutainem.
V Sumitur autem io thos aliquatulo latius ut comprehendit' etiam ) collationem , seu similitudineui, aliquando pressitis, ut ipsam tantum 3οὶ fabulam importae . AEsopi velo fabulae lo. sinit sic appellatae, unde in eis est G fabula praefariun tu ad mores insormandos , assabulatio , fabulae subiuncta. M thos vero , si presse sumatur, etiam ab apologo differt i quia apologus in suo eorum quae feri nequeunt, tribuitur enim sermo animitibus, aut plantis, quibus non potest conuenire. Mythos vero, est etiam eorum, quae fieri pollunt. Vlterius Apologus est, semper instruunt mores, mytha vero, aliquando etiam naturae . inuoluunt mysteria, ut sertur de fabula Martis in adulterio deprehensi, quae ad Astrologos pertinet.
.rio, quod. o gripus est,unde piscatores appellantur set grues,. Iuxta Alciatuni, ac Caelium Rhodiginum dicitur etiam scri r pus, ct etiam scirpus. Nec obstat, quod hic sit enodis,und
inmerunt in scirpo, soliti qaod dicere nodum; . quia translatio j a nasiis, quae scirpi, seu sirpi vocatae sunt, . quia e sirpis, hoc est iuncis fiebant, unde sirpare idem cst, ac al i. Ii re. et Aenigmata etiam dictae sunt quaestiones calicibus con- xe ientes , quia ut plurimum inter pocula proponebantur, addi- myramin ci, qui saluisset, ac poena non soluenti. Quia vero , Janu-