Oratoriae institutiones tribus comprehensae libris ab adm. Reu. Patre fratre Henricus de Pimonte S. Th. magistro Ord. Praedicatorum digestae ... Cui accessit duplex index, ..

발행: 1680년

분량: 440페이지

출처: archive.org

분류: 미분류

291쪽

Ad quod pertinet etiam illud. Q Ves e uo Philanietat , or

Philo)Platosti t , ad cuius linitationem dictum est, Dei Erat mus curerigat . Wr Luitherus Eraf Rot. qi) Tototis est, quum quasi neglecto citiis , temere eadem vox repetitur , ut in ilio Ennii. . postulat alterum frustrari.

. . Quem frustratur frustia, eum dicit fractra esse. - Numqui sese frustrari quemfrustra sentit, . t frustratur , is frustra est , si non ille est θώstra . nSic idem Plautus iii Captiuis aetii et siccita a. . . cauet ne decipιatur , vix cauet ; quum etiam cauet; i

Etiam quam ean se ratus es sepe is coros capeus est. Caesar libro i .de bello Gallico , Vnos ex omnibus Seouanos, nihil earum rerum facere, quas caeteri facerent. Et libro a. de bello CNulli. Gua voltimus , eredimus libenter, o quae fentimus ipsi reliquos sentire speramus. Liuius libro 9. Ama , viris in arma nasis, auferrefestinant. Tiberius apud Tacitum 6. Annalium scribam vobis Patres Conscripti , aut quomodo scribam , aut quid olimnino non scribam hoc tem 1 e , Dii me , Deaeque peius perdant quimperire quotidie sentis , si scio. Ai TaMotis etiam est, quum ii tegra repetitur sententia , ut apud Nasonem in Epistola Sap.

Si nisi quae facie post te digna videri. ι Nulla futura tua est, nulla futura tua est.

quae repetuntur non possint, saluti s ententia,abcsse. Nec obstat, quod in Mo T roteti sermo non videatur recedere a com-rimini loquendi usu; Nam quum quid uno tantum modo dici. potest, schema non est : at quum aliter dici possit, si ob simplicem quandam elegantiam varietur, I Tantotis erit.

Polyptoton, quae Latinis dicitur Traductio, accidit ἰquum iteratur eadem vox , variatis casibus , di comprehendit etiam variationem terminationis vocis, ratione numeri, vel generis , aut modi, siue temporis, aut aliorum. Ista etiam repetitio aliquando est contiincta, aliquando vero disium ae :quandoque est unius tantum verbi, quandoque vero diuerso rum:ZEt vel semel, vel saepius eamdein repetit vocem. Simplex unius verbi, continua repetitio , est , quum dic, mus .-cro verius. Simplex vero , unius verbi, sed disiuncta re-

- petitio

292쪽

petitio est in illo Senecae, Vix tota uafiscit, scas , vitam contemnere. Et Septimius Florens. Tςxtuabanus et Non est Religionis , cogere rei g mici e , scipi d bet. --.Pius repetitur eadem vox in hoc opho ih. G ri laborem adfert. Et in hoc Euripuis noli miniis quisquam cui quam quicquam audit. Apud Perlium est . . De nibila nihil, in nihilum nil posse reuersi. t. 3. LQuae coniundiae sunt repetitiones . nisi quo in ii a Pertiana interseritur minutula vox. Disiuncta vero iii mde tumulo est

Scire tuum nihilest , iis te scire socsciataster. i ιQuod dixit etiam Caluus, Facitin, esse ambitum inues mus , eo

Continua diuersarum vocum repetitio est,apud Ninonem

I s. metamorphoseos: . . . i. . . I li

ueo quantum scelus est, is visceme viscera ondi, Congestoque auidum pinguescere corpore corpAs.. rasic Homerus describens hortos Alcinoi dixit - i ι: I : H98) Pirum sub pira in Murescis, poma 'μb poma , sed sub una, uua , ac mur submo . in Notum etiam illud Hesiodi . . i

Et figulus odii figulum , O faber fabrum,

Et Mendicus 3 en ornuidet, o canor cantori . . Disiunctim vero , iterantur plures voces indicto Sc onis Asticani, dicentis: Numquam se mimis otiosum futile, quam , quum otiosus, nec minus solum , quam quilui solus. Gemirumum polo prela, disiunctum, praeter conium ivin. habes, in hoc Martialis . . 'Vero vertus erupiὸsit odia - ,,' Verum Gallice, nii beater udis PVinur& Paulus hoc sthemate ad Colossenses.. omia per V sium, O in ipso creata sunt, ct ipse est avite omnes, o omnia in i sonstant. Frequens huius v 0 schematis usus est in bellorum e destriptioqibus, ut apud alium i 3 8 Thehaid . . IWm Clypeus clymis, umbone repertitur υmbρ , Ie minax ensis, pede mes, ct chsptiae cu A. i I Cicero, & oratores pAchis iterant, & quis comuniis ,siuncto potius gaudent i . ροθptato , ut. in pristia Catalinaria . Sed quis tam de uno bos loquimur, 'de eo hoste Min

293쪽

s 3 oratoriarum Iussisutianum

'etis se esse hostem. Et pro lege; Maiulsa. Non ite , Ised etiam . n tu eati ratu defendenda ess. Poeta autem, de ius imis Plautus', noa rana itudent simpli rati, quam ove

Aliquid adurua aliquomodo incunde qwibut a pin m. Tibi spei est fore mecum D rami Idque re tijt Stratiphocies post duos tantii . versiis. Eod Nn utitur schemate Ioann s Picus Mirandulani duin est . .

294쪽

De Schfinititassimilitudinis vomis .

SEntiuiit nonnulli rhetorum, familiam inter haec ducere lypro,iesim , nempe allusionem , quod etiam schema appellarunt a paroncmasium; Verum si ;) omisit ton, hoc est simi eccadens, de cvi divise istin , idest similiter detineus, pertineat ad

295쪽

,ὶ variara secundiun qualitatem, ad eadem reseos sic het i paranomasia, seu allusio, quum uti obique spectetur qualia talis similitudo : aequὰ namque sinitiis cst sonus id hoc, quod dico: Inceptio est amentium, haud amantium, ac in illo: Perdititissima ratio est , amorem perdere , pudotem fugere, diligereo formam,negligere famam dic. ubi est om os toton.Ideo censeo, agendum primo loco de 7 parcimeno, in quo attenditur simiatitudo, non quidem accidentalis, R seeunduna qualitatem ,sed quodammodo essentialis, quae necessario inest ab ortu, & optiarne subiicitiir 84 polyttoto , de quo in ealce praeced.htis capitis adtiam, nam proxime abit ab illo ; Quum enim dico: littora ,

littoribus: rumpitur, rump tur: eamdem usurpo vocem; nomen enim, a ut verbum, variato casu,haud aliter disertiquam Socrates stans aseipso sedente. At in alugineno,iungiitur primogeniti, re derivatum , ut anarus, auaritia, custos custodire, quae ipsa

similia sunt : sed in f paranomasia, & io ioptoto, ta similitudis, qualis foret Itali,& Hispani, sit in lineamentis

figura, colore, contiententit .Paregmenon ι I ergo, nempe i 1ὶ deritiatin est , non solum, quando conningunttir voces , liliarum' vita origiunt trahit ab altera sed criam, quando illae iunguntur, quae ab eodem fonto derivantur Vna quidem derivatur ab Alterae, ut Pinso , N H-sior, memor, A memoria, pius & pietas a ambo vero ab altera , Qt pistor, & histrinum ; mentoria A: iniminior; pietas , A: piare.

Hoc schemate usus est Homerus, quum ait i et Mater mea mala reater,immitem habens. animum, NIuliamis A stata apud Sozomenum, quum dixit, ip) Len, intel&xi, damnavi ; Cui sapienter resis dii Basilius di ci isti, sta non in ellexisti; si rem intellexis ses, non damnasses. Sic inter Latinos , A Mus : Is demum miserest, cuius nobilitas miserias nobilitat . it Boetius. In omni a iustate D toa i infortici 'u ensis i Ortuniν es , fisse silicem Sic LucilIius: ' . emo tumoris in lustris, circum oppida lustrans.

uNec pictorem υllum nossent, nisi eum, qui in pistrino pinseret farinam .

Si Maro: Et nati natorum, o qui nasient,r ab issis Et Aurea pectoribus demissa monilia pendent Tecti auro, si thum mandent sub denubus carum .

296쪽

ste Naso:

Pieridum streio ' di e teneris

Ingeniocri e faues ii .geniose viro.

Sic Plautus in prologo An phynu sis: en , se csse orat ' a vobis volo Nam iod a iusti, itasti fium brutor datus ; Nam Mina ab iusti impetrari, non decet Iusta aureo in iniustis petiere insipientiast . Et in liliaria Metuo i, cdimmune i ne quis fraude Posus siri . . 'Et ibidem

Eetii Captiuis i ta

Ita hic me amoenit te amorna aetn ur Onerat dies.

Et in Cassina: Nunc amici an ne inimici sis imago. Alia sunt in eodem , & quidem pleraque dixtiora , de assectat , ut est etiam dii id Ennii : stulta si qua ramida eu eas ,cupienter eup t, ubi triplex est ra) par menon , nempe , Je cupidus, cum diis, re cupiens, cupiens & cupienter . Oratores parcius utuntur hoc scheinate, utuntur nihilominus, ut Tullius pro Roscio Ame rino. Etenim rector putabat , pro eorem honesare se pugnare, pr te νη Os ipse honest simu inter furs nν-rabatur. Idem in a. Phi lippica: Non trisabo τι Consulem, ne ille quidem me ut Conis larem etsi j re nino modo ConDi, set quoa it uiuit, uri quod ita Remp, g rii , mel quod ita factus est Consul ego sine ulla controuersia Consolaris.

peiram liberatus est Petruβ Non demere Rhetores, qui Atticisnum etiam dicerent effischema subiectum a , pareme , quod dicunt, vel iungere dimen aetionis cum verbo , ut iurare , & iusiurandum, aut furere cum furore: vel iungere epitheton cum nomine ex eo deducto, ut apud Plautum Ceria adepol equidem te eluem e Metini malam sempersum arbitratus, ct nanc arbitror. Verum hec referti debentU schema i regmeri. Atticismus vero ex sua natura non in schema , sed dialectus, quo aome reos aut is Pol saliaque Attice dicuntur . Et ista de sthematibus figurantibus orationem secundum naturam , & esciatiam . v Nn C

297쪽

m Sch maribus figurantiἷusfecundum quantitatem . α

Post nataram, defustauiam rei sequitur quantitas, quae illam proximὀ'attingit. In his ergo, quae orationem figurant secundum quantitatem, familiam ducunt o foml ,de arb ; rὶ IDMOn erit, quando utimur paribus , sed non pum i tibiis membris; si enim sin membra pugnarent, dicerentur antitheta. Quod si neque pugnent , neque sint omniamria, sed unum excedat alterum , liue in dictionibus Psiue in syllabis, dicetur 6 meraticinis. Scio, quosdam dicere: parison esse, quum syllabae similiter desinunt , quod ut non negauerim , placuit tamen Iulii Caesaris scaligeri in a.de re poetica sententiam sequi. Exen plum sit illud Ausoni,

Parcitet propero, mergite dum redeo, vel illud Ovidii ad Helenam , 2 OIoued naviso, vi Iove nata forest a aut alterum eiusdem: z semiboam rare virum, femiuirumque bovcm ,

quod certa venustius est, quam illud s ructabat hominem, homo autem cacabat equum. Quae ad r) Oo An pertinent ad parimi vero quattuor illi pent metri, quos Virgilius subiecit hexametro :

vos ego versecutis feci , talit alter honores .a sla vos non obis mellificatis apes : - .ric mos non vilis, nidificatis vos . . : Κ

298쪽

Lib. III. Tracii. m. Cap. q.

secuiaum quantitatem etiam figurat 8 bendi γο, seii ς

Lendi Myit ., quod barbare dicitur,ab aliquibus hendi ys. quod schema accidit,quum una res in dum diuulitur: nec oportet addere, metri cauta, alioquin eo uti non possent oratores , quod tamen falsiim est, quum eo usiis fuerit Cicero libro j Epiastolarum ad familiares epist0la 7. ad Lentulum dicens Haec pridi filio vides quoia laustriora, quantὸpis expresora futura sint , qu maliquantulum ex Prouincia, atque ex imperis laudis accesserit, idest ex Prouinciae impcrio. Sunt id Vnus alia apud oratores; verum tamen est, hoc ichema. familiarius eae poetis. Sic eo ob

fibris ovium ergennaque iubente, nempe iubente Ergenna, ex inspeci ae fibrarum. sic Hora tius

ciui non moderabitur ira . .

. : Infectum volet esse, olor, quod suaserit, O ment, idea dolor mentis. Sic Maro hoc schemate rem auget dicens. Idolemque, o mores altos. Imposuit, idest molem altorum montium: Et quum canerem Retes o Pa lia , pro Regum praelia. Tmos, siue ii ii diu se, de saetidiarem , vel D3J dial r, apud Latinos idem valet, ac iei, o vel diuisio, aut intercisio est autem schema , quo una vox, per quippiam interiectum , diu ditur, ut apud Tullium pro Maicello: Me certe in omnibus reb sfaiis nostra ae coniunctioni, morique facturum, pro, satisfaciturum. Idem pro Sextio: Guod iudicium cumue sibi erat, pro, quodcvin-.que L arro de re rustica Areho faciat , pro , arefacias . Crebior huius schematis usus est apud poetas; in prjuiis id vise par Lucilius, ut i erito Ausonius dixerit: ,

Resiisso disce componere nomine versum , . risi ris sic imitator eris AN. Sic Plautus in Amphitruone : I

Mid α' feci, Da si ac propter turba d cantur mibi . . i.

299쪽

sic Maroseptemque triones. Et idei :

Et multum nebula circum ama fudit amictu , . M

rro circumsidit. Sis Horatius r dierum cumque dabit . . .

Sic Mamalis i 1 ...

Aetique istum masitus obsidet futγ . - κAvinius; lVilla Grani mox potieris acario Lucanica,sed haec diaeresis durior est , ut 3c illa Ennii Telo transfigit corpus faxo ere con minuit brum et . de illa Semproni, Gracchi apud Calpurniumr Persi id oblatam si sthm est nisi spernere rinam .

schenia accidit, quum ex duobus, aut pluribus verbis, fit unum praeter, ulgi morem, ut est Incuruiceruictim cui : Et hoc schema Graecis familiarius est, quam Latinis: apud hos tamen est perforens, aut semperfurens, vel sem ercruentus. Sic Seneca semperalienumisuem, Sc Maro , Augustunt licit semper um ., ut Misiuit dicta Iamdea, vel nunc a, aut Iamnumen Et sic de aliis.

De Schematibus ora Duein figurantibus fecu udum

h 1μ luate in . . . TAlia sunt,in quibus inuenitor similitiido, veI par orat onis flexus, cuiusmodi appellantur L s J paronomasia, feti Omire traiecton,, is J parison pare hem . ii J Paronomina autetna

300쪽

Latinis dieitur Anni, inatio Puel Alliteratio; aliam re sdit sententiam, unius, aut plurium elementorum immutatione, adiectione detractione , aut transpositione. Adiectione contingit apud Hyppocratem in vocibus sueJ mi, O chora, qua prima,anni si incat tempestatem , altera. loci ingenium . si ea linaeus ob maledicentiam didius fuit I6J epitim Os,nam epia riman Graecis est, repraehendere. Idem est in illis Sybillitus i IsrErit amm arena , erat Deus ignota ,. Roma vicus , sed Latine non apparet schenia, quod est in verbis Grecis syl Samos,a es,sior Delos ad 1, tria Rome i me, ubi est detracita cumlatione. Terentius: sibi erunt parata verba,huis homini vertera . sie Tullius 'Video me a te non conseniri ,sed circa ueniri. Sic Martialis: Vigila re leue est, peruigilare Irave. Adsi est etiam s i dii paremenon, ut & in hoc Statii et . Venies charasma coniux, praeueniesque etiam. lial simplex autem adiectio est in illo Ausonis i Posses ornatus, posses oneratus haberi; in eodem est Fastoruin , & hastidiorum. Et in Apuleio: ubi uber, ibi Tuber. Simplex etiam adiem: o fuerit , si eos, qui i n

cilienas commigrant terras , ut ibi habitent, dicas, eos mutare , siqJ topon nen tropon, nempe locunx, non morem, Coelum, non animum, & tantum solum, non mentem passionibus manci-

Detractione vero si I pararasium est in illo Plauti Bacchus.

Magis illectum tuum, quam lectum merus ;ci in illo Ciceronis Res xmbi inuisa visa fudit Brute. Martialis quoque lusit in vocibus: Sabellus,& beli' , & Claudianus de

Mne, qui nunquam fuerat egressus e villa,ait: Erret, er ea tremos alter scrutetur Iberos Fus habet hic et itae, ilis habet ille via. .

In veteri quodam lapide concurrit cum si IPolypluo , nam dicitur: Hospes quod dico multam est , adsta, ac pellera : Heie est,eptilchrum, haud phlchrum, pulchrai seminat. Transpositione etiam est in veteri Grico epigrammate,ratio ne vocum libJebile, O lula, quarum prima labia, secunda lii

SEARCH

MENU NAVIGATION