장음표시 사용
101쪽
tunc temporis conuersos, posse quidem seruare sine praeiudicio sis
. . lutis pro tunc. Et ideo Petrus contra decretum agebat vel si decre. s. rum nondum erat fustum,Vt magis Aug.arbitratur, tamen reprem hensibilis adhuc erat quia iam in hanc lententiam conueneiant, ut gentes non iudaizarent,&postmodum agit simulatorie vi iudaizent, dans gentilibus credere tali simulatione, non poste eos conso, qui salutem sine circuncisione & caeteris legalibus, quod erat con tra gratiam Christi: Si vero Paulus fecerit purificatione,& etiam circunciderit Timothaeum hoc secit inter iudeos tantum, mare enim Thimotei erat iudea. Fecit etiam hoc ut daret cognoscere. legalia omnino non elle damnanda cum a Deo data essent. Utvm bre&figur praenuntiantes gratiam Christi. Fecit hoc ut quieturet surorem iudeorum, cum tunc temporis nondum talia legalia iudeis fidelibus non ellent prohibita , prohibenda tamen erant. Paulatim postmodum seruente praedicatione gratiae Christi, qua .v sola nollent postmodum credentes se iustificari saluosque fieri, de r. non illis umbris legis. Tunc ergo non erat perniciosum illas o seruantias seruare, progressu vero temporis erat perniciosum, nisi tales obseruationes desererenturub omnibus christianis.
De cons. Vin fides parentum offerentium parinilos ad baptismum prodi'. . c. si siquero an & impietas eorum nocere paruulis possit. Vemaris. verbi gratia cum conantur sanare suos paruulos superstitionibus, de demoniorum incantationibus. Epist.23 Rgspo N. Tanta est virtus sacramenti babtismi, ut qui semel ad Bon, est generatus, per aliorum carnalem voluptatem: Regeneratus scium. postmodum semel per aliorum spiritualem voluntatem, non posiit maculari alieno peccato, cui nulla sua voluntate consentit in quit enim. Ezechiel. Anima quae peccauerit ipsa morietur,. i. . . Anima autem filis non est anima patris. Licet enim cum gener tur puer carnale contrhaat peccatum paretum, & maxime Adam,
hoc ideo fit quia tunc unus est cum parentibus,unus cum illo & in i illo a quo traxit qnqd traxit admixtum est. Q ut puer homo factus est,&in seipio est habens animam separatim vivens, ab anima. ' . patris,ex quo dicitur postea per Ezechielem,&anima patris mea est,&anima filii mea est tunc uer alter effectus est. Etio tunc alterius peccato sine sua consen tione non tenetur obnoxius, prodest
102쪽
tamen fides offerentium parmulam in regeneratione propter miramunem spirirum, Regeneratur quidem paruulus ex aqua de spiritu, ex aqua forinsecus exhibente s acramentum gratiae, ex spiriindixtrinsecus operante beneficium gratiae,& quia iste spiritus reginiarans in maioribus offerentibus &in paruulo oblatorerratoque cui munis est, ideo per hac societatem unius eiusdemque spiritus prodest offerentium voluntas paruulo oblato, non sic est autem de nocumento pectati offerentium, quia anima paruuli de anima onerεtium non est communis, ideo nec culpa est communis, sed anima quae peccauerit ipsa morietur. Non enim se communicauir culpa per alterius Voluntatem quemadmodum communicatur gr ti
per sancti spiritus unitatem, potest enim &in hoc in illo homine esse unus Spiritus. S. etiam si inuicem nesciant per quem Vtriusque gratia communis, Non potest autein spiritus homini vile & huius & illius per quem peccm te stero,& alteria non Pe 4
CVro offeruntur paruuli a parentibus ad baptismum non e fri
de, ut gratia spiritali ad vitam regenerentus ternam, sed tam tum putantes hoc remedio temporalem retinere vel recipere sanitatem , quaero an recipiant tunc sic oblati remissionem peccatorii id est an proiit eis baptismus spiritualiter. R E s i o N. Quando offeruntur paruuli ad baptismum , non Epis a 3. solum osteruntur ab illis tantum qui eos materialiter ante sacerdo ad Bonifrem praesentant baptizandos, sed etiam offeruntur ab uniuersas eietate s nctorum fidelium idest a tota ecclesia quae est mater omnium sanctorum tota ergo mater ecclesia quae in sanctis est, hoc facis, quia tota omnes, tota singulos parit,si ergo parentes non ossi runt paruulos ea fide qua conuenit, ecclesia tamen offert,ut conuenit. Et ideo si christiani baptismi sacramentum apud hereticos valet iustissicit quantum ad consecrationem, licet non valeat ad salutem quia factum est extra veram ecclesiana. Ex quo cum tali, ter bapti et tus recliens ad unionem ecclesar non requiritur ut re teretur baptismus, quanto. magis in catholica ecclesia factus, va bit, cum concurrat sancta mater ecclesia ad oblationem paruul
103쪽
Cum offeruntur paruuli ad babitrandum. Sacerdoti in terr
ganti parentes respondent pro paruulo, credo,&abrenuntio sathane&c. Et hoc mirum est,quod hoc dicant, nomine paruuli, cum ignorent cogitationem &affectum paruuli, nam si Sacerdos. interrogaret eosdem parentes, dc diceret iste paruulus erit ne in
stus vel bonus vir cum ad annos rationis venerit Z Vtique responderent. Nescimus. Et tamen cum ignorent, cogitationem paruuli an velit credere vel no animose respondent pro paruulo.ci
do. Ad haec peto responsionem. Di. Od. RESPON. Dissicillimam quaestionem proposuisti, quantum possum dicam. Deo adiuuante. Aniaduertendum est quod qua-do adest dies dominicus. Dicimus. Hodie dominus resurexit,&tamen multi anni transerunt postquam resurrexit, sed sic dicismus, quia talis dies similis eius est reuolutione tamen temporis. De cons. Et dicimus hodie resurexit propter sacramenti .celebrationem,
dict. e. quod non illo die sed iam olim factum est, sacramenta enim
uaeris. quandam similitudinem earum rerum habent quarum sacramenta sent, quod si non haberent nec sacramenta essent. Et ideo pleraque nomina ipsarum rerum , secramen ta accipiunt, ex tali similitudine, dicimus ergo qubd quando patrinus respondet' pro toruulo, credo, ac si diceret paruulus credit, vult dicere,q, paruuus habet fidei sacramentum, licet non habeat fidei affectum. Et tamen vere dici siquod paruulus credit idest quod habet fide, quia sacramentum fidei fides est, vere dicit quod paruulus conuertit se
ad Deum propter conuersionis sacramentum,quia Sc ipsa responsio ad celebrationem pertinet sacramenti itaque paruulum,& si nondum fides illa quae in credentium voluntate consistit iam tamen ipsius fidei sacramentu fidelem facit. Nam sicut credere respondetur ita etiam fidelis vocatur no rem ipsa mente annuendo, sed ipsus rei sacram etiam percipiendo cum autem homo ad usum rationis Venerit, non repetit illud sacramentum sed intelligit eius. que veritati consona etiam voluntate coaptabitur. Hoc quandiu, non potest, idest antequam ad usum nationis veniat valebit sacramentum ad capellendam qternam salutem,&c.
104쪽
ANima cur infunditur corpori quod est cito moriturum
RE s P o N. Possimus respondere, parentum hinc peccata, vel conuinci vel flagellari, possumus etiam recte Dei moderationi ista relinquere qui abbreuiat, & producit hanc temporalem vita, sicut nouit uniuersitatis moderamini consonare.
AN liceat aliquando sentire contra fundatissimum morem ecclesiς.
R E s P o N. Sicuti contra auctoritatem scripture canonice nolicet sentire sic contra fundatissimum morem ecclesiae nemo sentiat.
AN qui habet unam virtutem, nes habeat, de qui unam non habet nullam habeat. R E s P o N. Sententia omnium philosophorum est,ut ubi una virtus vere est ibi sint omnes. Et ubi non est una vere, ibi nulla. Detur exemplum sunt verbi gratia quatuor virtutes videlicet Pru dentia Iusti tia Temperatia,& Fortitudo, utique si alicui inest fortitudo non pollet esse nec imprudens, nec intemperans, nec iniustus inerit. n. ei etiam temperantia prudentia &iustitia.Et econtrario si non habet quis sertitudinem, nec ceteras habebit persecte, quia sertitudo non est sine teris virtutibus: sic dicatur de coeteris virtutibus, qui non habet temperantiam nec habebit Qrtitudinem quia sunt concatenatae sim ii sed hec opinio, non est sumpta ex diuina sententia, sed ex hominibus tantum ingeniosis tamen. Quia si secundum diuinam sententiam volumus loqui profecto erit in
aliquo virtus una,&cueterς omnes non erunt in eo, cum inuenian
tur sancti homines, qui tamen non audent dicere se esse sine peccato quia inquit Ioa. si dixerimus, quia peccatum non habemus nos i plos sed lici mus& veritas in nodiis non est. Et si in ipsis est aliquod peccatum crgo in ipsis non siint omnes virtutes, sunt quiduomnes virtutes in principioA. in gratia, qua habet, qui tiri venialiter peccataicet non sint in sua summa persectione. Nec etiam verum est secundum diuinam sententiam, qui unam non habet, nullam 'vis 28. ad Hier. i. Od. i. 29. ad Hieri
105쪽
nullam habeat, cum possit stare, quod uxor siue maritus, feriret ad inuicem castitate matrimonialem propter amorem Dei. Et quod in coeteris, sint peccatore, sed dices: dicat Iacobus: Quicunque R tam legem seruauerit, offendat autem in uno factus est omnium reus, sic intelligi ur , quia Omnia praecepta sunt unum in charitate offendendo in uno offendit charitatem,&sc reus est omnium cusu reus chari tat is, stat tamen quod minus offendat charitatem, in illa virtute quam complectitur, licet in inorauerit illa virtutem n si tamen in toto illam perdidit, maxime si tantum venialiter in unoo tanderit.
AN pecca ta sint paria, in culpa,&grauita e. lR E s p o N. Stoici dixerunt paria esse peccata. Et hoc non
placet auctoribus nostris, nam vitia virtutibus contraria non sunt paria, nam quaedam sunt aperte contraria ut imprudentia prudentiae,& iniustitia iustitiae, sunt vero quedam quae non sic aperte mucontraria, sed quadam specie sallaci similia, ut astutia prudentiae ideo ista talia quatenus vitia sunt in tantum sunt contraria, &t men non sunt paria: Etiam ideo dico, quδd qui magis facit contra charitatem grauius peccat, dc qui minus, minus peccat, ideo quado Iacobus dicit in multis offendimus omnes, sic in teli igitur, quod omnes quidem offendimus , sed unus grauius alius leuius.
A N virtutes in uno homine suscipiant augumentum vel decre
R E s p o N. Puto verius esse sacrisque litteris congruentius, quod suscipiant augumentum,& decrementum, quia ita sunt anitimae intentiones: ut corporis membra, non quod videantur locis,
sed quod sentiantur affectibus,& aliud illuminatur amplius,aliud minii ,aliud omnino caret lumine, S tenebroso in umbratur o staculo, profecto ita ut quisque illustratione piae charitatis assi chus est, in alio actu magis, in alio minus, in ali o nihil, sic potest di- i habere aliam,&aliam non habere,aliam magis,aliam minus habere virciuem. Nam & maior est, in isto charitas, quam in illo,
106쪽
rem possumus dicere,& aliqua in isto, nulla in illo,quantum tinet ad charitatem, quς pietas est, & in ipso vero homine, quod maiorem habuit pudicitiam, qu1m patientiam, & maiorem ii die, quam heri si pio ficit, & adhuc non habeat continentiam, &habeat non paruam misericordiam. Et ut generaliter breuiterq; complectar,quam de virtute habeam notionem, quod ad rectὰ vi- uendum attinet: virtus est, charitas, qua id quod diligendum est, diligitur: haec in aliis maior, in aliis minor,in aliis nulla est. Pl 'nissima vero, quae iam non possit augeri, quamdiu hic homo vivit-est in nemine, quandiu autem augeri potest, profecto illud, quod minus est, quam debet, ex vitio est, ex quo vitio non est iustus in terra, qui faciat bonum & non peccet: ex quo vitio non iustificis ibitur in conspeetu Dei omnis vivens, propter quod vitium, si duxerimus, quia peccatum non habemus nOS ipsos seducimus,&c. . . . . et Et propter allud mel vitium necesse est, ut dicamus quotidie Dimitte nobis debita nostra, etiam si quotidie profecerimus.
A N votum castitatis a coniugatis factum teneat, & sit oblis
REsP:ON. Armentari, quia vovisti, iam te obstrinxisti, aliud Epi. s. tibi facere non licet: Priusquam elles voti reus, liberum fuit, quo ad Arestes in serioriquamuis non sit gratulanda libertas, qua fit, ut non ment. debeatur,quod cum lucro redditur. Nunc vero quia tenetur at id 33. care. Deutra spontio tua, non te ad magnam iustitiam inuito, sed ama- q. s. gna iniquitate deterreo. Non enim talis eris, si non feceris, quod
vovisti, qualis iv an silles, si nihil tale vovisses. Minor enim tunc elles non peior . Modo autem tantu, quod absit. miserior si fide Deo fregeris,quanto beatior si persolueris. Imple ergo factis, qd vovisti. Vna sola causa esse posset qua te id quod vovisti, non linium non hortaremur,verum etiam prohiberemus implere, si forte tua coniunx hoc tecum suscipere animi seu carnis in lirmitate recusaret. Nam de vovenda talia non sunt a coniugatis nisi ex consensit, & voluntate communi. Est praepropere factum fuerit, magis est,corrigenda temeritas,quam percoluenda promissio. Neque; ex alieno aliquid voverit, sed potius vetat enim Deus exigit, si quis i surpare alienum. Tuum non est vovere castitatem sine consensu
107쪽
uxoris. Dicente Apostolo. I. Cor. .vir non habet potestatem sui corporis, sed mulier, similiter nec mulier, sed vir.
V AE S T. CXIX. Epis. 6. A N homo per solum liberum arbitrium, sine Dei gratia possit
et . ad 6- bene,& sancte siue meritorie operari, vel latum gratia habeat Valent. locum in homine & non liberum arbitrium I xspo N. Mihi indicaueruntquδd plures vestrum sentiunt quod liberii arbitrium adiuuatur per Dei gratiam,vi recta sapi
mus atque faciamus,ut cum venerit dominus reddere unicuique secundum opera sua inueniat opera nostra bona, quae praeparauit Deus vi in illis ambulenuis.Hoc qui sentiunt, bene sentiunt. Nam
Ioan. 3. in euangelio Io.Q3.sic habetur, quod non venit Christus, vi iudi cet mundum, sed ut salvetur mundus per ipsum. Deinde dicit Paulus quod iudicabit mundum in fine, quando venturus est. Si igitur non esset Dei gratia, quomodo saluaretur mundus 3 Et si non esset liberum arbitrium , quomodo iudicaretur mundus Datur ergo utrumque. Ex quo dico, qubd bona opera &siae or tiones,& recta fides nullo modo in nobis esse possunt, nisi haec a Iac. r. ceperimus ab illo, de quo dicit A postolus Iacobus. Omne daturn optimum desursum est. Nec ideo quisquam dicat meritis operusuorum,vel meritis orationum suarum, vel meritis fidei siue sibi traditam Dei gratiam,& putetur Verum, quod dicunt haeretici pel. liagiani gratiam Dei secundum merita nostra dari, quod omnino. Ilissimum est. Non quia nullum est meritum, vel bonum pi rum, vel malum impiorum ; alioquin quomodo iudicabit Deus mundum 3 sed misericordia de gratia Dei conuertit hominem, de qua Psal. dicit: Deus meus misericordia eius privueniet me, ut iustificetur impius, hoc est ex impio fiat iustus, S incipiat habere meritum bonum,quod Deus coronabit quando iudicabitur mundus: iudicabitur igitur homo secundum opera sba, qui iam per artatem uti potuit libero voluntatis arbitrio, soli paruuli,qui nondum habent opera propria si non sunt.baptizati, secundum originale peccatum peribunt,coeteri vero qui usi sunt libero arbi .de oriaginali peccato insuperaddiderunt, nisi per gratiam Dei fuerintlia rati, damnabuntur, A iudicium reportabunt, boni vero, qui bone operati sunt, non solum secundum suae bonae voluntatis in
108쪽
xitii praemium consequentur, sed etia ipsam bonam voluntate per Dei gratiam consequuti sunt. Fides igitul chatolica, Sc lana ne que liberum arbi. negat siue in vitam malam siue in bonaim neque tantum ei tribuit, ut sine gratia Dei, valeat aliquid siue ut ex malo conuertatur in boni si vi in bonό perseueranter proficiat, siue ut ad bonum sempiternum perueniat,ubi iam no timeat ne deficiat. Erios lamn Tui' au .d . Muni, et fiam to no
in .i 4 N dim vel scripta Episcoporum ecclesiae catholicae sint tam firmiter tenenda, ut in nullis credailius poste errare. R x sἡ-Noli frater contra diuina testimonia velle colligere caluitinias ex Episcoporum scriptis, siue nostrotii sicut Hrfatii Cypriani.& Agripi ni primo quia noc genus litterarum idest sm-Ptorum Epitcoporum ab authoritate canonis distinguendum est. Non enim sic leguntur eorum. scripta tamquam ita ex eis testimonium proferatur, ut contra sentire non liceat, sicubi Erte aliter l,puerint,quam veritas postulat, & praecipue cum integritas litterarum sua nam aliquando ab inuidiosi,& mendacibus confringatur, &scno possit cuiuslibet Episcopi doctrina cust diri integra quemadmodum scriptiira canonicum 'DH. 9.ea
A N baptizatus ab hqreticis sit rebaptizandus. . t REspo N. Et si qui baptismo Ioanis baptizatierant, denuo baptizarentur, baptismo Christi; non tamen qui ab haeretici baptizati sunt, Christi baptismo rebaptizadi sunt: quia sacrameta Chri- stiana non faciut herericum, sed praua dissenso. Excatholica enim ecclesia sunt omnia sacramenta Haeretica enim sunt nobiscum in sacramen to baptism h licet in multis aliis non sint nobisium, vide. licet in unitare ecclesie. Et ideo si sis esset baptizatus baptismo nuti uel alteriuς hqretici non baptismo Christi, utique talis esset baptizandus baptismo Christi, sedcu & baptismus hqreticorum, .&ntistri se bapri sinis Christi, ideo talis baptizatus non est reb poeta lus,quia nihil interest inter baptismum Christi quem dat' Apostolus, siue quilibet alius catholicus, & inter baptismum' Christi quem dat luereticus, & ideo baptitati Io. baptismo M- Mille uaesita. E ptizabantur
109쪽
ptizabantur Christi baptismo, quia multum interest inter baptis. inum, Ioan. dc baptismum Christi, sunt enim duo, dc non ynum
Consuso quot modis dicitur, & quae est quae amplectenda sit
Rgspo N. Ecclesiastici dicitur quod est confusio adduces peccatum, confusio adducens gratiam de gloriam. Confusio adducit peccatum cum erubescit qui sque piauami mutam senaeiatiam, neaut inconstans putetur,aut diu errisse seipsb iudice tene lur: confusio autem adducir gratidin, dc gloriam , ςvm crubescisqael ludde tuopria iniquitate, sc menitendo an melius comi nutu tua. Et hanc confusionem ius cipuint vere poenitentes, qui volum potius erubescerecorrigendo errorem,quam erubescere perinarie
A N requiraturi mnitentia si ad veritatem.quis ab errore reddi.re posset. R Espo N. Nec quemquam putes ab errore ad veritatem, vel a quocumque seu magno, seu paruo peccato,ad correctionem sine poenitentia polle transire.uoi
. t i V. AE S T. CXXIIII. :AN resurrectio corporum nostrorum in fine mundi, si fiendavi conueniens resurrectioni Laetari,an Christi3Si Christi quomodo erit conueniens,cum ille natus sit sine semine uirili nos vero minime,si Laetari, nec sic erit conueniens,quia corpus eius nondum corruptum erat, nostrum vero ex multis iam seculis corruptum,&marcidum erit: u .iREsso N. Comieniens ut ue potius erit nostra resurrectio, Christi resurrectioni quam Laetari,quia Lazarus ita resurrexit, ut etiam moreretur, Christus vero minime, quia resurgens ex mo tuis iam non moritur. Ita & nos , resurgemus nunquam morit
110쪽
in aeternum cum illo regnaturi. Et ideo non . est arte denda resurrectionis conuenientia ad natiuitatem, sed potius ad mortem. Et si Christus non est natus, siue conceptus uti nos: Moemus tamen est uti nos. Primus Adam non est natus uti nos, mo tuus tamen est,uti nos. Diuersa ergo natiuitas non facit diuertitatem mortis , sic nec facit diuersitatem resurrectionis. Videmus. enim multa animilia nasci ex putredine,quae postmodum vivunt. 5c moriuntur, uti illa quae coitu generata sunt: ita non est absis
dum ut similiter resurgant corpora, quae dissimiliter orta sunt. Et sicut Christus post resurrectionem comedit, non necessitate idesti . I quod indigeret cibo,sed potestate, ita & nos. Nam future resurresctionis corpus imperfectae selicitatis esset, si cibos sumere non posset, etia m imperfectis stlicitatis esset si cibis i ndigeret. in1 od vero)corpus Christi non sensit corruptionem, & ideo cito resurrexit, nostra autem corpora, ia multo tempore putrida, &annin-- ita, hoc nihil facit ad potentiam Dei, ut possint resurgere, tam enim lpotens est Deus resurgere facere corpus corruptum,&annihilatu, quam non corruptum. 'i' lti x tii loc vitavi ni .ubmias usu ni
SI Christus est ipse solua via salutis, quid dicemus de his, qui
ante eum suerunt quomodo habuerunt ipsi salutem R E sp o N. Possumus ad gentiles Q respondere. Dij an- Epist. ste sacra eoram sui sem per ne fueruntZ utique non et unde erat silus in Diuti eorum qui praecesserunt institutionem sacrame torum ri Dicent iose ad q. a. sim, quod alio modo purgabantur,&saluabantur ante institutionem lacrorum, post vero institutionem nisi sacris deorum : Ita dc melius nos christiani dicere pol Iumus, q, qui praecesserunt natiuitatem Christi, saluabantur in fide Christi venturi, sicuti enim nos christiani credimus in filium Dei apud patr m manentem, dc quod in carne iam venerit, ita & illi antiqui credebant, de apud patrem manen tem,& in carne venturum, & si volebat coli Deus no-ser ab illis antiquis, alijs institutis,quam nunc, hoc nihil interest . x per diuersa temporum locorumque congruentiam, si quod eoli--., tur sanctum est, sicut nihil interest per diuersa linguarum auditoria tque congruentiam, quam diuersis sonis dicatur, ii quod dicitur Verum est, licet enim sacramenta antiquorum, dc nostra essent aliδ & . , Ι . .