장음표시 사용
91쪽
nisi ratione prius esse reddendam, morem illis geram,& qubd A. reor in disputando vitiosum esse suscipiam. V AE S T. o XCI. Vis est qui non potest dici beatus.
RISPO N. Beatus autem quantum existimo, neque ille Demor, dici potessiqui non trabet quod amat, qualecumque sit neque quibus eces. habet quod amat, si noxium sit, neque qui non amat quod habet, M'. ι. etiam si optimum sit, Nam Sc qui appetit quod adipisci non potest ctutiatur,& qui adeptus est quod appetendum non est talitur,& -- qui non appetit quod adipiscendum esset egrotat. Nihil autem istorum animo continsit line miseria. Nec miseria. & beatitudo in homi ne uno simul habitare consueueruuit Nullus igitur si rum beatus est.
SI Angelus sit potentior anima nostra. t. 7 RESPON. Non enim est Angelus cum inhaeremus Deo no-bus eces. stra mente potentior
R E s P Ο u. Merito ecclesia catholica mater christianori bus eccl. Verissima non solum ipsum Deum cuius adeptio vita est beatissio. ma; purissime atque castissimὸ colendum ptaedicas, nullam nobis adorandam creaturam inducens, cui seruire iubeamur: & ab illa incorrupta, ikinuiolabilieternitate, cui soli homo subiiciendus est, cui soli rationalis anima cohaerendo non misera est, excludens omne, quod factum est, quod obnoxium commutationi. uod subditum tempori, neque confundens quod pernitas, quodenique pax ipsa distinguit, nec rursum separans quod maiestas una coniungit, sed etiam proximi dalectionem atque charitatem ita complecteris,ut variorum morborum,quibus pro peccatis siris animae aegrotant,omnis apud te medicina praepolleat. Tu puertiliter pueronsertiter iuuenes, quiete senes prout cuiusque non coru . poris
92쪽
Ex Libris de Genesi contra Manich. 2 s
poris tantum, sed de animi rias est exerces & doces. Tu taminas , viris suis, non aci explendam libidinem, sed ad propagandam pr lem, & ad rei familiaris societatem,casta & fideli obedientia subi j-cis. Tu viros coniugibus, non ad illudendum imbeciliorem I xum , sed sinceri amoris legibus praeficis. Tu parentibus filios, libera quadam seruitute subijcis, parentes, filiis pia dominatione
praeponis. Tu statribus fratres religionis vinculo firmiore atque arctiore,quam sanguinis nectis. Tu omnem generis propinquitatemJ, & assinitatis necessitudine seruatis naturae voluntatisq; n xibus, mutua charitate constringis . Tu dominis seruos, non tam conditionis necessitate,quam ossicij delectation doces adhςrere. Tu Dominos seruis summi Dei scilicet communis Domini consideratione, placabiles,& ad consigendum, quὶm coercendum propensiores facis. Tu ciues ciuibus, gentes gentibus ,& prorsus h minibus homines primorum parentum recordatione non societate tantum, sed quadam etiam firmitate coniungis. Doces reges prospicere populis,mones populos se subdere regibus, quibus honor debeatur,quibus affectus,quibus reuerentia,quibus timor, Dbus consolatio,quibus admonitio,quibus cohortatio, quibus dissciplina Quibus obiurgatio, quibus supplicium sedulo docens, ostendens, quemadmodum dc non omnibus omnia, Ic omnibus charitas,& nulli debeatur iniuria. q
OLeum an prosit omnibus animalibus REspo N. Oleum corporibus quidem hominum est co De mor, modum, multis autem animalium,quae sex pedes habent veheme- lis ter aduersum est. nich.c. 8.
SErpentes in quibus mundi partibus magis abundant, aut in
quibus locis. RESPON. Serpentes acutissime vident,&presentia solis exul Demoria tant. Ibique sunt abundantiores,ubi aer serenioridissicilius&ra- bus Marius,ubi nubem contrahit. nich. ca.
93쪽
De Gen. striti O N. Est autem blasphemia, cum aliqua mala dicuntur contra He bonis, itaque iam vulgo blasphemia non accipitur, nisi mala Mariuk verba de Deo dicere, de hominibus namque dubitari potest, Deus
c. I o. Nero sine controuersia bonus est, i Q V AE S T. XCVII. t. L : i. λ Atrimonium est ne semper inter uxorem & maritum ia A. A RE svo N. Quisquis procreare liberos, quam concum bere grauius dicit esse peccatum prohibet utique nuptias, & non iam uxorem, sed meretricem foeminam facit, si enim uxor est matrimonium est. Non autem matrimonium est. Vbi datur opera ne sit mater, non igitur uxor.
oelum in quo principio factum est3vr in Principio Genesis di
citur in principio creauit Deus coelum, Sc terram, si in principio temporis, fecit Deus coelum Sc terram,quid agebat antequam cer et coelum &terram,& quid ei subito placuit facere, quod nu
fecerat per rempora artetna. l. lit m . D . a
REsPON. Respondemus Desem in principio fecisse coelum dc terram, non in principio temporis, sed in Christo, cum verbum esset apud patrem, per quod fusta de in quo secta sunt omnia, Christus enim est principium, ut Ioan. dicit, ego principium, et quia S: loquorvobis, sed si dicamus, quod in principio tetrips. sas secir. Debemus intelliger e, quod ante principium temporis, a non erat tempus, Deus enim secit & tempora , quando secit c .lum dc terram, non ergo dicendum est ,.quhi faciebat ante, cum non esiei tempus, nec quaerendum quare sic Deo subito placuitfacere coelum, & terram ,, quia vo- luntas Dei non habet causam. Ideo secit, iri Imr quia sic ei placuit,voluntas enim eius rh . t , - ih 4 - I . . est causa ozli, & teriae, & ideo . 5 i iii .i maior est Voluntas Dei, '. .. a I . uam in lum &
94쪽
Homo quomodo ad imaginem Ue Ilit tactus. R. e s P o N. Homo ad imaginem Dei dicitur sustus, sic De Gen. dum interiorem hominem, ubi est ratio,& intellectus, unde etiam Contra habet potestatem piscium maris,& volatilium coeli,& omnium pe Manich.corum,& serarum & omnis tertae,& Omnium repentium, quae re- it. I. c. I
punt super terram. Cum enim dixisset faciamus hominem ad imaginem,&c. addidit continuo, 3 habeat potestatem pisciu ma- .ris,& volatilium coeli, &c. ut intelligeremus, non propter corpus odici hominem factum ad imaginem Dei, sed propter eam potest
tem, qua omnia pecora superat, omia enim animalia caetera tu tecta sunt homini, non propter corpus, sed propter intellectum, quem nos habenuisin illa non habent, quamuis etiam corDus nostrum sic fabricatum sit, ut indicet nos meliores este, quam bestias,&propterea Deo similes, sed dices quomodo homo habet pol statem super bestias,cum videamus plerunque homines a seris o
cidi . Dicitur primo, quod propter peccatum amisit homo illam persectionem . secundo dicitur, qudd etiam post peccatum multis feris dominatur,& quas omnes domat,& tamen ipse, licet occidi possit a seris, a nullis tamen domari potest. QVot sut etates mundi numerando ab Adam usque ad finem
RESPON. AEtates mundi tot sunt, quot dies in quibus fa- Contrabricatus est mundus, sex sunt dies,& sex sunt states, prima qtas co- Manich. paratur primo diei, quo fecit Deus lucem. Haec aetas tanquam in- li. I. c. 23 tia deputanda est ipsius uni iters seculi,quod tanquam homine De Gen. Via una, proportione magnitudinis suae, cogitare debemus, quia unusquisque homo, cum primo nascitur,& exit ad lucem primam aetatem agit in infantia. H tenditur ab Adam, usque ad NOE .
generationibus decem: Quasi vespera huius diei fit diluuium,quia& infantia nostra tanquam obliuionis diluuio deletur. Et incipit mane a temporib. Noe, secunda eras tanqua pueritia, b c tenditur hςcctas usque ad Abraam alijs generationibus decem.
95쪽
suae S. ORes'. excer. Tom. I. D. Aug.
Et bene comparatur secundo diei, quo sachim est firma mentum in ter aquam & aquana,quia & archa in qua erat Noe, cum suis fi mamentum erat inter aquas inferiores in quibus natabat &superiores quibus compluebatur. Haec etas non diluuio deletur, quia& pueritia nostra no oblitiione tergitur de memoria. Memini is enim nos suis te pueros, infantes autem non meminimus. Huius vespera est confusio linguarii in eis qui turrim dificabant, &fit mane ab Abraa, sed nec ista,& etas secunda generauit Populu Dei, quia nec pueritia apta est ad generandum .Mane ergo hi ab Abraa, succedit aetas tertia similis adolescentiae, & bene coparatur diei tertio, quo ab aquis terra separata est. Ab omnibus enim sentibus idolatris, tanquam a seculi huius si uinibus,populus Dei separatus est per Abraam , tanquam terra cum apparuit arida, idest sitiens hymbrem inlestem diuinorum mandatorum,qui populus, Vnum Deum colendo, tanquam irrigata terra, Vt fructus utiles posset aia ferre, sanctiis scripturas,& prophetias accepit. Haec cras potui tragenerare populum Deo,quia& tertia aetas, idest adolescentia filios habere iam rotest,& ideo ad Abraam dictum est, patrem multarugentium posui te. Haec tas porrigitur ab Abraam usque ad D 'uid I .generationibus. Huius vespera est in populi peccatis, quubus diuina mandata praeteribant. usque ad malitiam pessimi r gis Saul. Et inde fit mane regnum David. Haec etas similis iuuetuti. Et revera inter omnes qtates iuuentus regnat, & ipsa est fi mamentum & ornamentum omnium qiatum, & ideo bene comparatur, quarto diei, quo facta sunt sidera in firmamento coeli. Quid enim euidentius significat splendorem regum, quam solis excellentia ὶ Et plebem obtemperantem regi, splendor Lunae ostedit, tanquam sinagogam ipsam,& stellae principes eius,& omnia tanquam in firmamento in regni stabilitate sun data. Huius quasi vel pera est in peccatis regum quibus illa gens meruit captu uari, atque seruire. Et fit mane transmigratio in Babiloniam', cuin ea captiuitate populus leniter, &in peregrino otio collocatus est, & porrigitur haec aetas usque ad aduennim Domini nostri Iesu Christi, id est quinta aetas, scilicet; declinario I iuuentute ad senectutem, nondum senectus, sed iam non iuuentus, quae senioris aetas est,&reuera sic ista aetas a regni robore inclinata, &sracta est in populo Iudaeorum, quemadmodum homo a iuuentute fit
senior, & bene comparatur diei quinto quo in aquis animalia, &volatilia
96쪽
volatilia coeli susta sunt. posteaquam illi homines inter homines
tanquam in mari esse coeperunt; dum erant in captivi tatem n
luerunt idolis seruire. Ideo benedixit Deus illa animalia dicens crescite, & multiplieamini Jcc. Huius aetatis vespera est multiplicatio peccatorum, in populo Iudaeorum, quia sic excerati sunt, ut etiam Dominum Iesum Christum non pollent agnoscere. Mane autem fit predicatione Euangelij per Dominum Iesum Christum.& sic finitur dies quintus incipit sextus in quo seneetiis veteris ii
minis apparet. Hac enim aetate illud carnale regnum vehemen- seneter attritum est, quando & templum deiectum est, &sacrificia . cessauerunt,&nunc ea gens quantum ad regni sui vires attinet: quasi extremam vitam trahit. In ista autem aetate tamquam in senectute veteris hominis homo nouus nascitur, qui iam spiritaliter vivit. Sexta enim die die tam erat, producat terra animam vivam. Nam quinto die dictum erat, producant aquae non animam vivam, sed reptilia animarum vivarum, quoniam corpo
sunt reptilia, & adhuc corporali circuncisione, de sacrificiis tanquam in mari gentium populus ille seruiebat legi. Isti taro animam vivam dicit, qua vita iam incipiunt terna desiderari, desciit inseco die ctbses, homo ad imaginem Dei, qui animam libus praeest, ita & in hac elate fit homo persectior, N: sicut in illo die. masculus Jc foemina silerunt, ita& in ista aetate Christus, de
ecclesia. Huius autem aetatis quasi vespera, quae urinam nos non inueniat, si tamen nondurn coepit. Illa est de qua Dominus dicit, putas cum veniet filius hominis inueniet fidem super terram Post istant vesperam fiet mane, cum ipse Dominus in claritate riseventurus est. Tunc requiescent clim Christo ab omnibus operibus suis, ij quibus dictuin est. Estote persecti sicut pater vester 'qui in coelis est. Tales enim faciunt opera bona valde, post enim talia bona opera, speranda est requies in die septimo, qui vesperam non habet. Si autem vis scire, quare in primis duabus aetati- , bus. Io. tantum generationes sunt, in caeteris autem. I . Dici- 'tur, quod licet in pueris in illis primis duabus aetatibus vigeant quinque sensus, non tamen cognitio, de actio , quae tamen in adolei centia iuuentute, & senectute vigent. In illis igitur primis duabus aetatibus quinque tantum sensus vigent, & faciuntio. respectu duorum sexuum videlicet maris & s minae, in ceteris autem etatibus vigent septem, videlicet quinque sensus Scogni-Mille Quaesita. D 3 uo
97쪽
tio&actio,& faciunt i . duplicando, respectu duorum sexuum,ci sic habetur ratio holum.
AN detur purgatorium ex doctrina Augustini hi , R E s P o N. Qui enim coluerit agrum suum interius,& ad panem suum quamuis cum labore peruenerit, potest usque ad simnem vitae huius, launc laborem pati, post hanc autem vitam, non est nece sicivi patiatur, sed quia forte agrum non coluerit. & spinis .eum opprimi permiserit, habet in hac vita imaledictionem terrae 1uae in omnibus operibus seis, S post hanc vitam habebit, vel igne purgationis,vel poenam ternam,ita nemo euadit istam sententia.
cII. . V A R E Deus spreuit sacrificia veteris testamenti,& delectatus est nouis aut illa, quae fecit in v teri testamento, non erant recte iacta, ideo correxit in novo, aut si erant bona,& recte fusta, non debebant utique mutari. R E s P o N. Non enim Verum est, quod somel recte factum nullatenus esse mutandum. Cum videmus medicum quedam nomine Vindicianum, repreli
dissequendam, qui voluit adhibere eandem medicinam eidem dolori,licet quando primo adhibuit, sit sequuta sisitas, non tamen quando se undo adhibuit,quia uno tempore suit illa medicina s lubris, non tamen alio tempore erat salubris, licet infirmitas esset eiusdem speciei, ita dicitur dς sicrificius veteris legis: tunc data
98쪽
sunt a Deo, quia illi populo apta erant,& illi tempori, in nouo autem testamento abholita sunt, quia huic tempori non sunt apta, omnia sitis temporibus accommodauit Deus, non ut Bh I prodes sent cum no indigeat aliquo bono creato, sed ut nobis prodet ent. Vnde breuiter dici potest, quare Deus mutavit talia, quod oppo rebat alijs lacramentis praenunciari Christum cum venturus esset. aliis cum veni sset. Ideo praedixit per Prophetam hanc nouitatem cum dixit. Ecce dies venient dicit Dominus, & cofirmabo super domum Iacob testamentum nouum non sicut testamen tum, quod disposui patribus eorum,cum eduxi eos de terra Aegypti.
R AE S T. CIII. C R a s p o M. Ciuitas est multitudo hominum in quoddam
inare Christus praecipit patienti percussionem in una maxilla
praebere dc aliam, tollenti pallium, dc tunicam relinquere. cum videantur aduersari legibus. - R E s p o M. Hoc quippe docet Christus, vivificarur bono malus, imo in homine malo vincatur bono malum,& homo liberetura malo, non exteriore de alieno, sed intimo,ac suo. Qui ergo vincit bono malum, patienter amittit teporalia commoda, ut doceat, ci pro fide, atque iustitia, contenenda sint, quae ille nimis amando hi malus, ac sic iniuriosus,ab eo ipso cui fecit iniuriam,discat qua, ita sint propter quae fecit iniuriam,atque in cocordiam, qua nihil est utilius civi tati, pqni tens acquiratur. Victus non squientis virib. sed beneuolentia patientis. Tunc enim recte fit, cum videtur ei profuturum esse, propter quem fit,ad operandam in eo correctionem,arque concordiam. Hoc certe animo faciendum est, si etiam alius exitus consequatur,id est si non corrigatur . nam hoc docuit Christus, ut potius patientiae studeamus, quam vindictae, , choc non aduersatur legibus.
99쪽
N Deus in ceso si videndus oculis corporeis a sanctis, cum resuscitati fuerint cum corpore RE spo N. Paulus dicit videmus nunc per speculum in entPmate: tunc autem facie ad ficiem. Intellige inde nos tunc visuros facie ad faciem . Vnde videmus nunc per speculum in enigmate. Hoc autem utrunq; interioris hominis munus est, siue cum in ista peregrinatione adhuc per fidem ambulat, in qua utitur speculo&enigmate, siue in illa patria, cum per speciem contemplabitur, pro qua visione positum est facie ad ficiem . Audiat Caro carnalia hiis ebria cogitationibus. Spiritus est Dciis, & ideo, qui adorant Deum, in spiritu & veritate oportet adorare, si adorare quanto magis videre Quis enim audeat assirmare Dei substantiam corpor liter videri , cum eam noluerit corporaliter adorari 3 Ad hoc enim fide corda nostra mundantur, quia nobis fidei merces viso Dei, promittitur. Quae si per corporis oculos erit, frustra ad eam percupiendam sanctoruita animus exercetur. Imo vero tam peruersὁ sentiens animus no in se exercetur, sed totus in carne est, ubi eni mrenacius habitabit, ct sirius, nisi se unde Deu visum esse praesumi ta
V AE S T. CVI. N sit tenendum, qubd Augustinus unquam errauerit in se sscriptis. REsPo N. Vos autem, qui me multum diligitis, si talem me asseritis aduersus eos, quorum malitia, vel imperitia, vel intelligetia reprehendor,ut me misquam scriptorum meorum, errasse dicatis: frustra laboratis, non bonam causam suscepistis . facile in ea meipse iudice superamini. Quoniam non mihi placet cum ac rissimis meis, talis esse existimosiqualis non sum.
N anima humana postquam Adam peccauit, regere possit corpus sui am in quo habitat, in omnibus prout vult, idest omni modo pro arbitrio tuo RE svo N. Post peccatum primi hominis in inferioribus codiporibus ordinata anima, regit corpus suum, non omni modo pro suo arbitrio, quia & caro concupiscit aduersus spiritum, & ing . a miscimus
100쪽
miscimus erauati: & corpus quod corrumpitur aggravat animia Gai r s. Et quis enetur oninia inconu dae Carnalis Infirmi ratastquV Vtriae x Corin. cum corruptibile hoc induerit incorrapcionem Tunc Mys iraque spiritale corpus, reget omnrmodo Pro libero vero non omni modo,led tarat leges unimerii tam sinunt':r quax constiturum est ut corpora orta occidan aucta lenescam. Nam illius primi hominis anima ante peccatum eriam si nondum spirutuale corpus sed animale, tamen pro arbitrio Iegebat, poli peccatum anima rationalis sic est in inferioribus corporibus ordinata, i omnimodo pro arbitrio regat corpus tuum.
, N sacra scriptura semper sit verorum idest nunquam pronun
di Iz: his, Eoi soli, eis scripturarum libris, 'tam m
canonici appellantur didici hunc timorem honoremque deferre G D.I ut nullum eorum auctore scribendo aliquid errat Ie fi rarissime cre- .dam. Ac si aliquid in eis offendero litteris,quod videatur contraiarium veritati, nihil aliud quam vel mendosum elle codicem vel in terpretem non Allequutum este quod dictum est, vel me minime intelli xille non ambigam . Alios autem lego ut quantalibet sanctitate doctiinaque praepolleant, non ideo verum putem quia ipsiMinsenlerunt, sed quia mihi vel per illos authores canonicos, vel probabili ratione quod a vero non abhorreat, persuadere Potu unti
Paulus vere reprehenderit petrum idest an esset Petrus re-R s zo s. 'Cum sacra scriptura sit in omnibus vera ergo spis ea. R vbi dicitur, quod Petrus reprehensibilis erat vera est , & licsequitur quod Petrus vere reprehensibilis erat,& vere reorehen ius est a Paulo. Et si circunciderit Timothaeum&Hyerosolymis secerit purificatione ad moris iudeorum instar,non tamen ipse reprehesibilis erat sicut Petrus qui cogebat gentes iudaizare, sin simula Act.2ritione. Ratio est quia iam decretum erat per Apostolos gentes nullo modo debere seruare ceremonias legis, iudetos vero ad fidem