장음표시 사용
181쪽
2 a. oe Rei'. excer. m. III. D. Aug.
& passis, ita monumento nouo quo sepultus est, ubi nullus erat mortuorum positus, nec ante, nec postea, congruit uterus Virginis quo conceptus est. Vbi nullus seminatus est mortalium. Natus autem traditur octauo Kal. Ianuarii. Ab illo ergo die usque ad istum computati ducenti septuaginta&sex reperiuntur dies,qui sunt nouem menses, & sex dies,& tamquam decem menses pari tibus taminis computantur.
DIes unde sumit initium an a nocte,an a luce. Dies videlicet 24.
REspo N. Tertius enim dies passionis dominicae, quando Lod. lib. dicitur quod fuit dominas in corde terrae tribus diebus, & tribus. c. 6. noctibus incipit a nocte, cum nox usque ad diluculum quo resurrectio domini declarata est, ad tertium diem pertineat, quia Deus, qui dixit de tenebris lucem clarescere ut per gratiam noui testamea. Cor, . ti,&participationem resurrectionis Christi audiremus, suistis si-Ephe. s. quando tenebre, nunc autem lux in domino, Insinuat nobis quodammodo,quod a nocte dies summat initium , sicut enim primi dies, propter futurum hominis lapsuin, a luce in noctem,ita istipter hominis reparationem a tenebris ad lucem com putantur. Ab hora igitur morisi usque ad diluculum resurrectionis, horae sunt O., Vt etiam ipsa hora nona connumeretur. A vespere autem sepulturq usque ad diluculum resurrectionis. 3 6. hors sunt. V A: s T. CCXLIII. IN omni sacrificio cum offertur, quot sunt ea quae considerari
R Espo N. Quatuor considerantur in sacrificio omni,cui OLEOd. ii . seratur,a quo oneratur, qd offeratur, pro quivi. offeratur. Ide ipse cap. ΙΑ. Vιatis verusq; mediator, per sacrificiu pacis recocilias nos Deo, unucum illo maneret cui ollerebat unum in se faceret pro quibus osse rebat, unus ipse estet, qui offerebat,& quod osterebat.
d. lib. Vtura quot modis praesciun tiar, scire inquirimus,c p. 17. JU REspo N D. Aliqui experimento praeteritorum.. Futuraconi j ciunt,
182쪽
eonijciunt sicut mectici multa praeitidendo, etia litteris mandati runt, quae ipsi experta notauerunt, sicuti etiam agricolae,& nautae, ex experimento multa praenunciat sit tura, Aliqui vero praenunciat futura, quia iam ventura praesenserint,&ab eis longe sunt visa, ut verbi gratia, quidam videt a longe devertice montis aliquem v nientem,S proxime in campo habitantibus ante nuntiet. Et hoc modo aereae potestates facientes, pro a to sensu sito, quo longe vident a multis diuinare creduntur. Aliquando vero sutura ab Angelis sanctis nuntiantur, sicuti eis Deus per verbum suum, a pietiamque inodicat. Aliquando ab hominibus,qui, in tantum inhntes eorum evehuntur a Spiritu S. Vt non tantum per Angelos, sed per seipsos futurorum instantes causas in ipsa summa rerum arce conspiciant. Audiunt enim ista, & aerear potestates, siue Angelis ea nuntiantibus, siue hominibus, & tantum audiunt quantu opus este ille iudicat, cui subiecta sunt omnia. Multa etiam predicantur, instinctu quodam impullo spiritu nescientium, sicut Cayphas nesciuit, quid dixit, sed cum esset pontifex, prophetavit.
AN Spiritus. s. procedat a patre,&a filio. RESPON. Non possumus dicere, quod Spiritus. S.& a λ Eod. lib. lio non procedat. Neque enim frustra idem spiritus, & patris, de cap. 2 o. fili j spiritiis dicitur. Nec video quid aliud significare voluerit, cus imans in facie discipulorum ait, Accipite Spiritum. S. Neque
enim flatus ille corporeus, cum sensu corporaliter tangendi pro- Io. 2G cedens ex corpore, substantia Spiritus. S. suit, sed demonstratio per congruam fgnificationem, non tantum a patre, sed & a filio proceder Spiritum. S.
A N Deus diligat que diligit temporaliter, id est noua dilectionὲ - incipiat diligere quod prius non diligebat.
R Esro N. Deus absit ut temporaliter aliquando diligat, qua De Trimsi noua dilectione,quae in illo ante non erat, apud quem nec prςte Il. I. c., , ita transierunt,& futura iam facti sunt, itaque omnes sanctos suos ante mundi constitutionem dilexit, sicut pr destinauit. Sed
183쪽
cum conuertuntur de inueniunt illum tunc incipere ab eo diligi dicuntur , ut eo modo dicatur quod potest humano affectu capi, quod dicitur. Sic etiam cum iratus malis dicitur, & placidus bonis, illi mutantur, non ipse. Sicut lux infirmis aspera firmis lenis
est, ipsorum. s. mutatione non sua.
Vare in superbeatissima Trinitate, sicuti dicimus tres perstanas esse patrem,& filium & Spiritum. S. no etiam dicimus tres Deos, nam pater est persona, filius est persona,& etiam Spiritus. S.& sc tres personae sunt,& non una tantum. Dicimus etiam pater est Deus, filius est Deus,& etiam Spiritus. S.& tamen non c5cludimus ergo tres Dij, sicut cocludimus ergo tres persone, sed G- tum dicimus ergo unus Deus. De Trin. R E s P o N. Licet scriptura sacra non dicat nos debere dicereli. . c. . tres personas, non tamen contradicit. Quemadmodum contradi Dret. 6. cit, ne dicanturpater,& filius & Spiritus. S. tres Dij, sed vulsivi dicatur unus Deus, lac enim inquit. Audi Israel dominus Deus tuus unus est, sed dices. Cur non licet etiam dicere tres estentias, cum nec in hoc licet scriptura non dicat, nec etiam contradicit ergo eadem ratione pater, & Fil. & S. S. possent dici tres ellentiae', cum insit una essentia, ideo clarius & melius respondetur.Et dicitur, quod propter aduersarios haereticos, partita sunt haec vocabula neccessitate loquendi, ab catholica ecclesia, &ideo ipsa timuitdicere tres essentias, Sc tres Deos, ne intelligeretur in illa summa aequalitate Trinitatis,ulla diuersitas substantiae. Rursus, non este tria quςdam non poterat dicere, cum per scripturas habeat patrem esse, & filiu& Spiritum. S. nec eundem esse filium, qui pater est, nec Spiritum S.elle eundem, vel patrem vel filium. Cum ergo tria esient,& unuin lubstantia. Qiyesiuit quid tria diceret. Et dixit substantias, secundum consuetudinem grςcorum, vel personas secundum more latinorum qui b. nominibus non diuertitatem intelligi voluit, sed singularitatem , ut non solum ibi unitas intelligatur, eo quod v dicitur una essentia, sed&Trinitas ex eo quod dicuntur tres substatiar,vel persione,grici vocabulo substantia utuntur in diuinis, loco huius vocabuli persona, unde notandum est, quod Deus non dicitur proprie substantia. sed abusive, quoniam substantia est, quae
184쪽
subsistit aliquibus accidentibus, & hoc in Deo nephas est dicere, Gipse subsit bonitati suae, &q, ipsa bonitas non sit essentia, vel ipse Deus, sed in illo sit tamquam in iubiecto, ideo nomine usiniore debet vocari essentia, quia vere ac propriet solus fortasse ipse Deus debet dici essentia, cum vere solus sit incommutabilis. Et ideo Exo. 3. Moy li dixit. Ego sum, si sum, si est misit me ad vos,sic ad eos dices.
N incognita diligi possint a quoquam. R Espo N. Sed quis diligit, quod ignoratur sciri enim De Trin. aliquid, & non diligi potest .. Diligi autem , quod nescitur, non l. b. 8. 9.l Otest,quia rem prorsus ignotam amare Omo nullus potest. Qui- ier Io.ibet. n. studiosus quilibet curiosus non amat incognita etiam si cuardenti uinio appetitu instat scite quod nescit. Quamobre omnis amor studentis animi, hoc est, volentis scire quod nescit non est . - i . lamor euis rei, quam nescit, sed eius quam scit, propter quam vult
scire quam nescit,ut puta icit esse Deum: ex fide. Et quia imprimitur in sua cogitatione aliquid magnum esse cum cogitat de Deo M ideo hoc amat quod scit, lech quia nescit magnalia Dei, Jc inuisibilia atque sempiterna, ideo ex eo quod scit, amat scire quod ii scit,& notandum qubd dicitur amat scire quod nescit. Quoniam qui scire amat incognita, non ipsa incognita, sed i psum scire amat. Vnde breuiter est concludendum, quod incognitum omnino non potest amari, sed ut ametur aliquid oportet habere saltem ali tu de cognitionem,uel per auditum,vel per quasdam formas in animo impressas similes illi formae rei illius quam fama praedicauerat. Amat enim quis beatitudinem, quae quamuis sibi nota non sit, notum tamen ei, est quam bonum sit, ut ei nona sit. Et hoc quidem permirabile est,nondum se nosse, de quam pulchrum sit se nolle ianosse. An aliquem finem optimum, idest securitatena, & beatit i-dinem suam videt, per quandam occultam memoriam, quae in longinqua eam progrellam non deseruit,& credit ad eundem finem, nis seipsam congnouerit, peruenire se non posse Ita dum illud amat, hoc quaerit,& notum amarillud, propter quod quaerit illud ignotum.
185쪽
in V AE S T. CCXLIX. i AN Deus prius sit uiuestigandus quid sit per negativa quam
REspo N. Non enim parue notitiae pars est, cum de profun- De Trin. do isto,in illam summitatem respiramus, si antequam scire possitili. 8. e. r. mus quid sit Deus possimus iam s cire, quid non sit. Non est enim certe, nec terra, nec coelum, nec quasi terra,& coelum, nec tale alia quid,quale videmus in coelo, nec tale aliquid quidquid non vid mus S. est,sortassis in olo. s
QVid sit frui de uti quaeritur alia dissinitione a superiori.
R E s p o N. Vti enim est assumere aliquid in facultatem voluntatis. Frui autem est,uti cum gaudio, non adhuc spei, sed iaret. Proinde omnis qui fruitur,utitur, assumit enim aliquid in facultatem voluntatis, cum fine delectitionis. Non autem omnis qui situr fruitur. sed id quod in se ultatem voluntatis allumit, non propter illud ipsum, sed propter aliud appetit.
A N memoria voluntas,& intelligentia in anima nostra, sint tres in sbbstanti ,vel una tantum. Rr spo N. Haec enim memoria intelligentia voluntas, qu Lod. lib. niam non sunt tres vite, sed una vita, cons equenter utique nec tres
substan tiar, sed una substantia. Memoria quippe quod mens,& ita de substantia dicitur ad seipsam dicitur. Quod vero memoria dicitur,ad aliquid relative dicitur. Hoc de i ntelligentia,& devoluntate idem dicatur, de intelligentia quippe . de voluntas ad aliquid dicuntur, vita est autem unaquaque ad seipsam, di mens,& essentia. Quocirca tria haec eo sunt unum quo una vita, Vna mens, una essentia & quidquid aliud ad seipsa singula dicuntuletiam simul non pluraliter sed singulariter dicuntur. Eo vero tria quoad seinuicem referuntur quar si equalia non essent, non solum singula, singulis, sed etiam omnibus lingula, non utique sein uiceni caperens Neque enim tantum a singulis singula, verum etiam a singulis omnia capiuntur. Memini enim me habere memoriam.
186쪽
P. . C. Ex L . De Trinitate. Pl , τα
di intelligentiam & volantatem, de intelligo me intelligere, & velle atque meminille,& volo me velle de meminisse,& intelligere imramque meam memoriam & intelligentiam,& voluntatem simul memini. Quod enim memoriae meae non memini, non est in m moria mea. Nihil autem tam in memoria, quam ipsa memoriae est. Totam igitur memini. Item quidquid intelligo, intelligere me scio, oestio me velle quidquid volo. Quidquid autem icto memini. Toram igitur intelligentiam, totamque voluntate mea memini. Similiter cum hςc tria intelligo, tota simul intelligo. Neque enim quidquam intelligibilium non intelligo, nisi quod ignoro. Quod autem ignoro, nec memini, nec volo. Quidquid itaque intelligibilium non intelligo, consequenter:eriam, nec memini, nec volo. Quidquid aurem in telligibilium memini, & volo, consequenter intelligo. Voluntas etiam mea totam intelligentiam, totamque memoriam meam capit: dum toto utor quod intelligo, Sememini. Quapropter quando inuicem a singulis, & tota omnia capiuntur: equalia sunt tota singula totis singulis, & tota singula,
AN Vestigium sanetissim Trinitatis inueniatur in omni se
su corporis. REsPON. Ceria hic interrogandi sunt omnes sensus, sed De Trimquia quod nobis unus eorum renuntiat etiam in cςteris valet. It sib. tr. que potissimum testimonio utamur ocillorum. Is enim sensus cor cap. 2. roris maxime excellit, &est visioni mentis pro sui generis stiuerititate vicinior. Cum igitur aliquod corpus videmias, tria ibi facillime sunt consideranda. Primo ipsa res vel corpus, quod videmus, secundo visio, quae resultat ex sensu oculi videntis, & ex re visa, v de vi sio nihil aliud est, quIm sensus ex ea re, quae sentitur informatus. Tertio animi intentio, qtiae detinet sentum oculorum, in ea re, quae Videtur, quamdiu videtur, in his tribus est discreta natura. Nam corpns, quod videtvir, valde distat a sensu oculorum, Sevi sto . i γ . iditata corpore quod videtur, cum visio resultet ex forma corpo- . sis viii impressa sensui ab eodem corpore, distat quidem substantialiter, intentio etia animi, quod est tertiuna, dubita corpore vise, . RG Aa l . quia
187쪽
quia illud est corpus. & iste est animus, distat etiam a sensu ocul
rum e a vi sione,quoniam solius animi est haec intentio, quae conaimigit uti unque, idest,& sensum oculorum,& rem visam , sed sendisiis non est solius antinae, sed & corporis, cum sit membrum corporis. Haec igitur tria, corpus quod videtur,&ipsa viso, &quae vir que coniungit intentio, manifesta sunt ad dignoscendum vestigiuTrinitatis, non solum propter propria sngulorum, verum etiam propter differentiam naturarum. Cum igitur horum trium, tam diuersae substantiae sint, tamen in tantam coeunt unitatem, ut duo propria vix intercedente iudice ratione discerni valeant, species videlicet corporis quod videtur, & imago eius, quae fit in sensu, id est vilio. Voluntas autem tantam vim habet copulandi haec duo, ut&sensum formandum,admoueat ei rei, quae cernitur, & in ea form tum teneat. Et ei iam detrata spe corporis, quae corporaliter sentiebatur, remanet in memoria sim litudo eius, qua similitudine; voluntas conuertat aciem, ut inde formetur intrinsecus, sicut extrinsecus ex corpore obiccto sensibi Ii sensus serinabatur , &scpostmodum fiat Trinitas intrinsecus, ex memoria, & interna visione, & quae utrunque copulat Voluntate, quae tria in unum c guntur ab ipso coactu cogi ratio dicitur. Nec in his tribus diuesesa substantia est, sicuti est ut his,.quae vident ut ris, ut sensus Q matus ,& res vise, & visio. Nam intrinsecus, pro re visa, siaccedit memoria, retinens illam speciem quam per corporis sensum combibit anima, pro visione ab extra, succedit intus similis viso, cuin ex eo,quod memoria tenet sermatur acies animi, &absentia corpora cogitantur. Voluntasque ipsa quomodo seris,corpori obiscto formandum sensum, admouebat formatumque uingebat, sic
aciem recordantis animi conuertit ad memoriam, ut ex eo, quia
illa retinuit, illa sermetur, & si in cogitatione similis viso. Ideo haec tria sunt unum in anima, ct in illa cogitatione propter quod non disserunt in substantia.
AN mulier sit secta ad imaginem Dei, sicuti vir. Cum dicat
Paulus,quod mulier debet velare caput,cum sit gloria viri irautem non debet velare cum sit imago Dei, quas sic inserat, quod
188쪽
R E s p o s. Nam Gen. r. Dixit Deus. Faciamus hominem ad De Trin. imaginem,&similitudinem nostraim,ut aute intelligeretur, qudd lib. i 1.& mulier sit facta ad Dei imagine , subiunxit. Fecit Deus homine, cap. 7. ad imaginem Dei secit eum, masculum & taminam creauit eos,&benedixit eos. Et ideo ut videamus qubd Apostolus non est contrarius huic sententi e Genesis,quae dicit ad imaginem Dei natura . ipsam humanam factam , quae sexu Vtroque completur, nec ab intelligenda imagine Dei separat taminam, sic est aicendum, quod cum agitur de natura humane mentis,ut fit in Gen. tunc mulier caviro est ad imaginem Dei, ut una imago sit tanta illa substantia, cum aute ad adiutorium distribuitur, quod ad ea solam ipsam attinet, non est imago Dei,quod autem ad virum solum attinet, imago Dei est tam plena atque integra, quim in unum coniuncta
Vid est in corpus peccare, & etiam extra corpus. IR E s p o N . Cum quis bona Voluntate, ad interiora, de Eod. lib. superiora percipienda,quae non priuatim, sed communiter ab Om cap. 1 o. nibus qui talia diligunt, sine ulla angustia vel inuidia casto possidentur amplexu,vel sibi, vel alijs cosulit,& si fallatur in aliquo per
ignorantiam temporalium,quia & hoc temporaliter gerit, &m dum agendi non teneat quem debebat, humana tentatio est. Et magnum est hanc vitam sic degere, quam velut viam redeuntes lcarpimus,ut tentatio nos non apprehedat nisi humana. Hoc enim peccatum extra corpus est, nec sernicationi deputatur, de propterea facili me ignoscitur,cum vero propter adipiscenda ea quae per corpus sentiuntur, propter experiendi vel excellendi, vel coint ectandi cupiditatem, ut in his finem boni sui ponat,aliquid agite quidquid agit,turpiter agit,& fornicatur in proprium corpus pec cans,&in haec magna decidit, quia spernit modica. Quomodo enim coluber non aperti spassibus, sed squamarum minutissimis nisibus repit, sic lubricus deficiendi motus negligetes minutatim . occupat,& incipiens a peruerso appetitu similitudinis Dei peruenit ad similitudinem peccorum.
189쪽
sent. Non enim omnes in priore vita geometrς suerunt, Cum tam rari snt in genere humano, ut vix possit aliquis inueniri, sed potius credenduin es mentis intelle qualis ita condita elle natura ut rebus intelligibilibus, naturali ordine, disponente creatore subiuncta, sic ista videat, in quadam luce sui generis incorporea, quem
admodum oculus carnis videt, quae in hac corporea luce circumadiacent, cuius lucis capax, eique congruens est creatus.
AN fides videatur ab eam habente,& a coeteris hominibus.
REsPON. Fides quamuis exauditu in nobis facta sit, notamen pertinet adsensum auditus, vel visus, quoniam non est senus, nec color,aut corporis Q rma, nec ad ullum corporis sensum pertinet, quoniam cordis est resista, non corporis, nec foris est a
nobis, sed in intimis nostris, nee eam qui squam hominum videt in alio, sed unusquisque in semetipso videt eam, in altero autem credit esse eam, non videt, & tanto firmius credit quanto fructus eius magis nouit, quos operari solet fides per dilectionem Gal. s. Fides enim qua potestatem homines acceperunt, posse sieri filios Dei, est comm unis, & est una, licet respectu eam habentium, sint plures fides. Dicitur enim communis quemadmodum facies huna est omnibus hominibus communis , licet unusquisque suam siciem habeat. V na est enim genere, non numero, quia unusquis que suam fidem habet, qui magnam, qui modicam, tamen iides mea est similis tuae, quia&mea credit filium Dei Christum esse, sicut&tua, ex una namque doctrina impressam fidem credentiu cordibus singulorum, qui hoc idem credunt, verissi me dicimus, sed aliud sunt ea quae credunciar, aliud fides qua creduntur. Illa quippe in reb. sunt,quae vel elle, vel fuisse, vel futura esse dicuntur,
haec autem in animo credentis est ei tantum conspicua cuius est. Est autem fides omnium una, quemadmodum voluntas multorum una, licet unusquisque suam habeat voluntatem, &sicut ne mo videt alterius voluntatem, Ida nemo videt alterius fidem. Lbcet ex operibus conijciat. De Trin. lib. 3.
190쪽
A h. R i iix simpiterna, Ssi sic, quomodo probatur sic
s P 'N D. Pir secta examinata, eliquata, & tam certa sententia eli, quoci omnes homines beati este volunt, &qui beati etiam iam lunt, beata utique non este nolunt, quia nemo potest esse beatus nolens . Si igitur volunt este beati,qui beati sunt, proculdubio nolunt consumi,' perire, quod beati sim si nec nisi viventes beatielle possunt. Nolunt igitur perire, quod vivunt, immortales erooeste volunt quicunque vere beati, vel sunt, vel esse cupiunt. Non autem vivit beate, cui non adest, quod vult. Nullo modo ieitur escie poterit veraciter beata, nisi fuerit sempiterna.
N-t ilius modus nostra: redemptionis,quam incarnatio niij sua. I: R E s p o N. Alium modum possibilem Deo defuisse, cuius potestati cuncta aeqtialiter subiacent, non est dicendum, sed sanandae 'Oltrae inriseriq conuenientiorem modum alium non fuisse, nec opportu ille. Quid enim tam necessarium fuit,ad erigendam spem nostram mentesque mortalium, conditione ipsius mortalitatis biectas, ab immortalitatis desperatione liberandas, quam ut demonstraretur nobis,quanti nos penderet Deus, quantumque dili- vero huius rei, tanto isto indicio manifestius, quam ut Dei illius immutabiliter bonus in se manens, quod erat, & a no .' a. : p O nobis accipiens, quod non erat, praeter animae naturae cetrimentum, nostrum dignatus inire consortium, prius sine vLIo malo suo merito, mala nostra perserret, ac sic iam credentibus quantum nos diligat Deus, & quod desperabamus iam sperantib. dona in nos sua, sine ullis bonis meritis nostis, immo pr cedentia hus S malis meritis nostris, indebita largitare conserret, quia & eaquet dicuntur merita nostra, data sunt eius. Tc