장음표시 사용
211쪽
sint spiritualis autem creatura, si persecte est beata, ut sancti Angsti, &sancti in coelo sunt, quantum attinet ad seipsam, quo sit, i
piensque sit, non nisi intrinsecus incorporaliter adiuuatur,aeternitate veritate charitate creatoris,intus ei quippe loquitur Deus muro & inestabili modo. Extrinsecus vero si adiuuari dicenda est,eo sertassis solo adiuuatur, quod seinuicem vident, & de sua societate gaudent in Deo,&quia perspectis etiam in eis ipsis omnibus creaturis, undique gratias agita laudatque creatorem.
λ Vliet ad quod adiutorium hominis Acta sit, cum Gen. a diis
catur, quod Adς non inueniebatur adiutorium simile sibi,&ideo secit mulierem in adiutorium viri. De Gre. REsPON. Respondendo ad quem rem fieri oportuerit hoc adiit. lia adiutorium, nihil aliud probabiliter occurrit, quim propter filics9. c. 3. 8. procreandos: sictu adiutorium semini, terra est, ut virgultum ex o D. utroque'ascatur, hoc enim&in prima rerum conditione, dictu erat masculum & taminam secit eos,& benedixit dicens. Cresine& multiplicamini Jcc. Quae ratio conditionis, &coniunctionis, masculi & seminae, atque benedictio, nec post peccatum hominis poenamq ue defecit. Ipia enim est secundum quam, nune terra hominibus plena est dominantibus eius. Quamquam enim iam emissi de Paradiso conuenit Ie, &genuisse commemorentur, tamenon video, quid prohibere potuerit, ut ellent eis etiam in Paradiso honorabiles nuptie,& thorus immaculatus, hoc Deo praestante, iuste fideliterque viventibus,ut sine ullo inquieto ardore libidinis, sine ullo labore ac dolore pariendi, sintus ex eorum semine gigneretur,& sic multiplicarentur. viventes de ligno vi K, donec numerus sanctorum compleretur, & tunc postmoduin, de corpore animali ad corpus spirituale perducerentur,& ideo non sunt audiendi, qui putant ideo post peccatum . illos primos parentes coijsse, & no ante,quia ante non genui sient ex coitu. Cum nihil prohibeat, quod sicut ante peccatum poterant imperare cuilibet alio membro sui corporis, ut ageret suum ossicium, ita & membris genitalibus ad procreandos filios imperare Potuisse: quae in quolibet Opere ani ma sine ulla molestia,& quali pruritu voluptatis mouet. Cumerso quaeritur ad quod adiutorium, factus sit ille sexus viro, dilugenter,
212쪽
. Ex Lib. De Genesi adLitteram. 86
genter, quantum valeo, cuncta consideranti non nisi causa prolis occurrit, ut per eorum stirpem terra impleretur, non eo modo ante peccatum procreatam, idest cum libidine, & lege peccati, quae est in membris nostris quo niuac procreantur homines, nam si facti sui iret mulier ad aliud adiutorium, verbi grati Vt ad inuaret, ad operandum Paradisum. Melior sui flet masculus quam tamina, sed ad procreandum filios melior est tamina. Et ideo de ista viri facta est, ut comendaret vim ipsius coniunctionis mulieris cum viro ad procreandos filios.
Varenunc temporis virginitas, sit tam magni honoris, &2 meriti. R Espo N. Cum prima mulier sit facta in adiutorium viri ad Sod. lib.
hoc tantum ut impleretur terra hominibus. Et ideo nunc tempo- cap. 7.ris magnum magnique honoris meritum, apud Deum fidelis,&pia virginitas habet, nisi quia isto iam tempore coiitinendi ab amia Plexu, cum ex omnibus gentibias ad implendum sanctorum numerum largissinia suppetat copia, percipiendre serdide voluntatis libido non sibi vendicat, quod iam sufficiendae prolis necessitudo
M Atrimonio utentes ad libidinem expledam, an faciant connubium malum. Et quot suntquecomplectitur i ita R E si 'o M'. Vtriusque sexus in firmi tas propendens in ruina Eod. lib. turpitudinis, recte excipi tur honestate nuptiarum , ut quod sanis possit esse ossicium, stegrotis remedium. Neque enim quia in continentia malu est ideo connubium, vel qtio incontinentes c putantur, non est bonu, imo vero non pP illud malit, culpabile est
hce bonii, sed pp hoc bonu veniale est illud malsi, quonia id quod
bonum habent nupti , &quia bone sunt nuptiae peccatum esset nunquam potest. Hoc autem tripartitum est Iades, proles, sacrametum, in fide attenditur ne praeter vinculum coniugale, cum altera Ves altero conclambatur, in prole, ut amanter suscipiatur, benigne nutriatur religiose educetur,in sacramento autem, ut nitigium non
213쪽
non separetur & dimissus aut dimi sta, nec causa prolis alteri c6ium gatur. Hec est tamquam regula nuptiarum, qua vel naturet dec ratur Decunditas, vel incontinentis regitur prauitas.
Q V AE s T. CCXCVIII. IN creatura quot modis ,aliquid operari potest.
R E s P o N D. Omnis res habet quasdam suas naturales I cap. II. ges, quas nec in spirituali creatura, mala voluntas potest excedere edi i 8. quia non potest nisi q, ei naturaliter inditum est, non enim potmala voluntas hominis ut volet homo, quia volare non est homuni naturale, in creatura ergo uno modo tantummodo potest op rari quod ei inditum est,& concreatum a natura non enim de grano tritici potest nasci faba, naturaliter loquendo,quia excederet Ieges tuae nature & istet modus rerum,quod verbi gratia homo loqui possit, pecus non possit, illa herba germinet hoc seme, illa non,&vnumquodque tantum secundum suam naturam operetur. H rum dc talium modorum rationes, non tantum in Deo sunt, sed ab illo etiam rebus creatis indite atque concretae,ut autem fia i operatio in creatura excedens leges suae naturout verbi gratia asina loquatur, homo volet,& talium similium. Haec talia, quidem,licet creaturae non sint indita, & concreata, tamen non postent fieri in ipsa,quando fiunt talia, nisi Deus dedisset talia posse fieri quando vult, unde concluditur duos esse modos operandi per creaturam, unus naturalis,& concreatus a natura . Alter & si non concreatus,
tamen possibilis in ipsa quando Deus vult..ta causae istius secum di modi sunt in Deo absconditae, &non insertae in ipsis rebus v . dei potest hic clare videri quomodo dicat Apostolus Ephe.1. quod misterium gratiae est in Deo absconditum L non in mundo. Vnde ex quo peccator viribus naturalib. non possit ex iniquitate redire ad munditiam quia hoc excedit leges naturales hominis, habet tamen hoc posse fieri quando Deus vult, ut redeat per gratiam quM si non dedisset homini quando eum creauit, ut ex eo & hoc fieri posset utique nunqnam rediret quia Deus no est potentior seipso, sed si hoc dedit no ut hoc propterea haberet in motu naturali, sed in eo quo ita creatus est, ut eius natura voluntati potentiori a plius subiaceret. Et quod dico de homine dico de omnibus creaturis, unde si asina Balaam loquuta est, non hoc fuit ex tua natura,
214쪽
. Ex Lil. De Genesi ad Litteram. S
sed tamen quia dedit ei Deus hoc posse fieri in ea quando voluit ipse Deus, ideo fictum est, quando voluit,& talium rerum cause in tum sunt in Deo abscondit .
ANima Euae quomodo facta sit, nam scriptura no dicit,& insucssauit Deus in faciem eius spiritum vitς sicut dixit de anima Adae,& ideo non inc5gruς dubitatur, an sicut corpus Eu est factu de costa Ad . Anima etiam sua sit sacta ex anima Ade, ut Deus tantum primitus unam animam fecerit,& ex illa postmodum coetere anime omnium hominum crearentur. Dissicilis quidem est haec qii stio,& non plene resoluenda, sed saltem Aug.opiniones de hac materia referet cum suis probationibus. R Espo N. Tria polliint dici de anime factione, primum aut quod ratio omnium animarum sit facta in illo primo die quando Deus creauit omnia simul, sicuti & ratio corporum que gignun turquotidie, ne aliquid fiat de novo, nam corpora quς modo gignuntur sunt primo citata in ratione seminali,&sic non fiunt omnino de notio , ita potest dici de anima Euς, S omniu posterorum eius, ut omnes sint primitus factae in quadam creatura secundum rati nem,ut de nouo omnino non fiant cum fiunt &ex ista opinione, sequeretur,quod anim vel ellent filiς angelorum vel coeli corporei,vel alicuius alterius elementi cum in ratione illius creature superioris essent condit : Et hoc dicere est durum & indignissimii. Secundu quod pol dici est qd in operib. illius primi diei, facta est ala tm Adse cortere vero fiunt ex traduce siue propagine eius, & sic de nouo non fiunt, sicut nec corpora, uae gignutur ex semine ait rius corporis. Tertium quod potest dici, est,quisit fiunt de novo, de quis i nulla ratio in operibus illius primi diei praecessit. Duae primae opiniones non repugnat, huic sententiς,qubd simul omnia creata sunt,&quod amplius de nouo nihil fiat,quia iam se dum illas opiniones diximus, elle animas factas vel ut in aliqua creatura sit ratio animς facta laquain in parente, ut omnes animς ab illa generentur, a Deo autem creentur,quado singulis homini biis datur sicut a parentibus corpora ; vel non ratio animς veluti in parente ratio prolis, sed ipsa omnino cum factus est dies, fictast anima. Tertia vero opinio,quq ponit animas de nouo quotidie factas, &De Gem
215쪽
quδd neque ratio earum tamquam in parente prolis si primitu tacta,videtur repugnare illi sententiae, quod de nouo amplius nihil fiat: Et tamen non repugnat,quia naturas nouas amplius no facit Deus. Et si quotidiet creet animas de novo, tamen non sunt alterius naturet, sue speciei quam fuit illa prima anima, q fuit A dar, Harum trium opinionum videndum est, quae sit probabilior, sed supponamus primo quod summe verum est, quod naetura mi 'aenostrae non potest conuerti in naturam corporis, nec in naturam irrationalis animiae,nec in naturam Dei,ut anima hominis fiat corpus vel anima pecoris,vel Deus, nec etiam potest fieri econuerso,& quod anima est ςreatura Dei: state hoc ibi postin sequitur qMbdDeus secit eam, non de corpore,non de anima irrationali, non de seipso, restat ergo quod eam fecerit,aut de nihilo, aut de aliqua
creatura spirituali,& rationali: Quod sit de nihilo iacta post cons imationem operum in illa prima creatione conditarum,uiolen tu, est monstrare. Et ideo cessandum est a tali demonstratione, sed. tatum ad scripturas sacras recurrendum. Et ideo incipiamus a prima opinione. Ad probandum quod anima sit ex Angelis tamqu ex parentib.vel ex aliquo mundi elemento non mihi occurrit ulla authoritas sacrae scripturae canonicae, nisi illa Ezechi. 3 . Vbi agitiu de resurrectione mortuorum quado diistum est: propheta illi hominis & dic ad spiritum: Haec dicitDominus: A. quatuor partibus ventorum coeli veni &spira in mortuos hos ut vivant,& sic facium est,& resurrexerunt corpora mortuoru: hic videtur quasi innuere quod Vita horum mortuoru sit a satu in udi& ex colequenti habere suas animas ex substantia Dei signa ficata per flatum modi sicuti Io. 1 o. habemus &CEristum iniustiasse Spiritum. S. Apostolis, quando dixit accipite Spiritum.S.&c. Sed quia status Christis non erat Spiritus.S. ita hic per flatum mundi non potest hab ri,quod anima sit de Dei substan tia, quia non ita anima est facta de Dei substantia quemadmodum flatus ille a quatuor ventis de natura mundi factus est. Et ideo relinquamus hanc primam opinionem,& veniamus ad alias dira videamus cui illarum potius sauet diuina scriptura Esi 17. dicitur , omnem flatum ego seci. Haec sententia tam rauet ei opinioni quae dicit primo unam tantum animam factam esse,& postmodum dedille primo homini unde corteras faceret, sicut ex eius corpore coetera hominum corpora, sicute qui dicit, quod lingui ae de nouo fiunt sicut de illa prima facta
216쪽
Ex Lib. De Genes actLitteram. 88
est. Quia siue una tantum Iacta est , 5: ex illa una postmodum omnes, ergo omnes ex Deo, & sic omnem flatum fecit, quia ex quo fiunt animae a Deo factum est. Dicitur etiam in Psal. 32. Qtuhnxit sigillatim corda eorum si per corda intelligamus animas. Et
haec fauet etiam utrique eo modo quo S sepra diximus, quam uis' a me intelligatur haec sententia de renouatione cordis interioris Ec non de creatione anino quae renouatio fit per Dei gratiam. Sapientiae etiam 8.c. habetur ucsortitus sum animam bonam,& cuessem magis bonus,veni ad corpus incoinquinatum. Haec videtur potius fauere tertiae opinioni, videlicet quod non propagantur animae ex una, sed desii per animae venire creduntur ad corpora,
sed quia dicit se sortitum bonam animam ergo sequitur quod quedam stat bonae & quedam sunt minus bonae antequam ad corpus veniant, sed ex natura earum liqc inaequalitas non est cum sint omnes aequaliter bonae sach, sed si est inequalitas hoc ideo est proptet bona & mala opera quae gellerunt antequam veniant ad corpus, sed & hoc non potest stare quia dicit Paulus Ro. '. quod Iacob de Esau, nondum nati nihil boni vel mali egerunt, antequam veniant ad corpus, nec btinum, nec malum operantur&ideo latum applicemus hanc selitentiam anime Christi,ut ipse dicat, quod sit sortitus filii matri & venerit ad corpiis incoinquinatum, quia erat conceptus ex Spiritu. S. J ideo nihil facit ad hanc opinionem, sed via deamus aptiorem sententiam. Dicit Psal. 1 os . Aufer spiritum eorum Sc deficient, S in puluerem suum reuerten tur. Emitte spiritum tuum Ic creabuntur,& renovabis faciem terret, secunde opinioni vp siuere hoc dictu, ut sic i ii telligatur, ut spiritu eorum propterea dixerit, leum holes ex hoibiis acceperint, qui cti mortui suerint non eis ab hoibus poterirreddi, ut restimansi sed solum a Deo, quia no sicut qn nascutura parentib, datur spiritu ita&qnresurgent, sed tunc a Deo dabitur. Ac phoc eunde spiritum, dixit eoru, cu moriuntur, 3 Dei, cum resurgiit: pol et hoc dictu seuere tertiae opinioni, intelligendo sic, quod dixit spiritum eorum cum moriuntur,quia in eis erat,& ab eis exijt, dicitur autem qubd sit Dei, quia ab eo missus est in corpus quando conceptum est, & etiaab eo redditui in resurrectione. Et nc patet, q, nulli aduersitur,licet ego aliter illud intelligam, nam ibisoquitur de gratia Dei qua
interius renouatur: Item in Ecclesiaste I a. dicitur, Sc conuertatur 'puluis in terram sciit suit. Et spiritur reuertatur ad Deum qui
217쪽
dedit eum. Et etiam liaec GCragatur utrique opinioni, siue fiant
singulae animς, sute ex illa prima amma, semper primus earuat chor est Deus, R ideo ad auctorem primum reuertuntur. Hac sententia laabetur lare, qu5d anima primi hominis sit ex nihilo facta& non ex aliqua creatura, sicut corpus ex terra, & ideo cum redit
non habet quo redeat nul ad auctorem qui eam dedit. Vnde iam patet ex supra dictis disicile este probare exscripturis, quae illaruduarum op:nipnu sit probabilior, si enim scriptu esset, qubd Deus limiliter insutii allet in faciem mulieris sicut fecit in faciem viri utique posset dici, sub d singulas ficit de nihilo animas, si etiam saltem lcriptum ellet, quod animam datam primo filio ex illis primis parentibus nato desuper&diuinitus datam, illud iam in cet ris, etiam tacente scriptura opporteret intelligi: Sed adhuc vide mus an illud dictum Pauli Ro. 1. faueat alicui istarum duarum opinionum,aut accomoderii rutrique: dicit Paulus per unum homine peccatum in huc inuisum intrauit, & per peccatum mors,& ita in omnes homines mors pertransit, in quo omnes peccauerui, si fimiolam carnem potest intelligi pccatu vel peccator, non cogimur eX his verbis, ex parentibus animam credere venire, si autem sola anum a peccat, licet per illecebram carnis, non potest aliter intelli et illud dictum,in quo omnes peccauerut,nisi quod & sicli t ex Adam propagata est omnis caro, ita& omnis anima. Nam ii caro latum propagaretur ex Adam, tia peccatum tantum in carne esset, & sicut corpora baptismo mundarentur, possent &corpora mortuorubaptizari,quod non permittit ecclesia, sed tantum vitii baptizantur, qui sunt Adam corpore&anima. Et ideo si anima non es.set expropagatione animς Ad , paruulorum animet que decedunt ab ipsis sine baptismo, non irent in condemnationem, quia nihil
masi egerunt. Et tamen in condenatione vadunt non propter mala opera particulariter facta, sed quia ex animς foedate propagatione Adet venerunt. Haec ratio est eorum, qui animas hominum ex hominibus parentibus creatas, volunt non quidem nisi a creatore Deo, sed sicut etiam corpora: Non enim & haec parentes creandi Sententia sapientiae, quam supra diximus, nihil facere ad hanc opinionem,cum dixit sorti tus sum animam bonam si profundius cosideretur quam supra fecimus,uidebitur quod multum ad eam facit. Nam in omnibus non potest aptari Christo quia in verbis pricedentibus eam, dicit se ex semine viri generatum, quod non fuit in
218쪽
Ex Lib. De Genesii Ad Litteram. 3s
in Christo . Et ideo loquens ille sapiens de seipso dicit quδd
sortitus est bonam animam ex paterno ingenio & ex corporali te peramento ut ex parentibus suis dicat hoc sibi euenille, ut innuat Qta lucem animam ab ipsis,&venit ad corpus matris incoinquinatum, videlicet a cruore menstruo, nam cum in me nisuo concipuntur ingenia grauantur & contaminantiit, sed contra hanc
opjnionem posset instare aliquis, de dicere ergo si animae sunt ex traduce animae Adae. etiam anima Christi est ex illa , ergo de anima Christi est coinquinata sicut coeterae animae. Ad hoc dicit Augustin. qubd Christus non de Adam supinsitanimam, unde ῖcut puluis ex qua nullus hominum fuerat operatus, meruit diuinitus animari quae fuit corpus Ade.quanto magis coset pus assumptum ex carne, in i j iidem nullus hominum suerat operatus, sortitum est bonam anima a Deo & hoc potest probari per Apostolum ad Hebreos. .qui discernit sacerdotium Christi as cet lotio leui,ubi dicitur quod cum leui esset in lumbis abrare decimatus, est per Melchisedech,quando Abinam Per ipsum Melchisedech est decimatus, nam sacerdotium Melchisedech figurabat sacerdotium Christi,& tamen Christi sacerdotium dignius est sacerdotio leui. Et unde dignius cum de Cristus fuerit in lumbis abris quantum ad carnem, sicut &leui 3 nisi quia Christus non suit in
lumbis abraae secundum animam, sed tantum secundum Carnem, ergo habuit animam desuper datam, Sc non ex traduce, sicut ani- . ma leui, quar erat in lumbis abrax, ut potest deduci Sc ideo decimatus est: Pro bis vero qui dicunt alas de nouo dari & desuper venixe quae est tertia opinio est aliud testimoniti Io. 3. ubi di Quodna- . tum est ex me caro est, quod natum est ex spiritu spiritus est caro venit ex propagatione carnis, spiritum vero non ex carne n sci, sed ex spiritu, sed secunda opinio dicit quod hoc non est contra ipsam, quia dicit,&ipsa quod anima non est ex carne, sed exanima, nam homo constat ex carne,& anima, caro est ex carne, de anima ex anima, sed veniamus ad ultimum qu stionis. Ego dico, quod istae tu opiniones essent pares rationibus, si secunda non haberet argumentum de pueris non baptizatis, qui condenantur, - si moriuntur, ut supra diximus,&hoc argumentum est multu pre- ponderandum, ideo non determino quςstionem, sed tantum dico quod pro nunc susticere nobis debet, de fidei nostre scire nos quoi pie vivendo, venturi sumus,& si nesciamus unde venerimus.
219쪽
niare Deus non conuertat malas voluntates hominum in F na 3, cum possit, ut omnes sint boni.R E s p O N. Pollet enim Deus voluntatem malorum in bonucoii uellere, si vello, quia omnipotens est. Cur ergo non facit, quia non vult. Cur nolit penes ipsum est, debemus enim non plus sapere, quam oportet sapere.
O Vperbia quid sit,& inuidia declaratur, ci quo peccato primi)m
in diabolus peccauit. REsror . Superbia est amor propriae excellentiae, & inuidia est odium talicitatis alienae, de laec sequitur superbiam. Amandoebim qiusq; excellentiam suam, vel paribus inuidet, P ei co quantur, vel in serioribus ne sibi coequentur, vel superioribus,t eis non o quem superbiendo igitur inuidus, ioci inuidendo quisque su perbus est. Merito intium omnis peccati, superbiam scriptura definiuit, dicens Eccl. t o. Initium omnis peccati superbia,S ideo qui dicunt v primum peccatum fuit inuidia, quia inuidit homini farino ad imaginem Dei, non bene dicunt, cum inuidia sit post superbiam. Cecidit enim diabolus,quia amauit propriam potestatem,& statim ut creatus est, peccatum secit, nam Ioan. 8. dicitur,l homicula suit ab initio, &iti veritate non stetit, ct ideo no vixit aliquod tempus cum citteris Angelis sancte de iuste, sed impis primordio
V 2E s T. CCCIII. AN subiectio mulieris quam tenet sub viro, sit ex natura sua,
vel tantum ex culpa.R E sp o N. Licet vir ante peccatum, habuisset dominium in mulierem, tanquam caput, non tamen habui siet uti post peccatum, quia post, ex sua culpa meruit ex sententia Dei, ut sub viro sit, aliqualiter sub conditione seruili. Ante peccatum
220쪽
Eae Lib. D. genesi ad Litteram. 'o
& ideo nunc ut vir dominetur mulieri, non natura mulieris hoc meruit, sed culpa. Et ideo Apostolus licet dicat coniugibus se n. vi K inuicem per charitatem, non tamen diceret doni inamini imuicem, qui hoc non conceditur mulieri ut dominetur.
in id si est sis inquiritur sue quomodo fiat.
RESPON. Quando penitus auertitur, atque abripitur anum intentio alensibus corporis, tunc magis estasis dici solet. Tunc omnino quaecumque iunt praesentia corpora,etiam patentibus oculis, non videntur, nec ullae voces prorsus audiuntur, totus animi contuitus, aut in corporum imaginibus est per spiri talem. aut in rebus in corporeis nulla imagine figurata, per intellectu lem visionem, quae sit viso spirituali.&intellectualis in seque
QVot sunt genera visionum,& multa de visonib. & somniis in
R E s p o N. Tria sunt genera visionum, prim corporalis, se ida spiri tualis, tertia intellectualis, pruna fit per oculos corporales, quando res actualiter videntur,secunda fit per animam quae 3ocaturspicitus, terti fit per suprema partem animae idest per mentem. Demus excptu. Hoc praeceptum scriptum. Diliges proximum sicut teipstim, primo video oculis corporis, de est corporalis visio. secundo cogito per spiritum,hunc proximum absentem, &est spiritualis viso, tertio, per contuitum mentis mec, conspicio dilectionem ipsam intellebam a me, & est intellectualis. Disserentia inter spiritualem & corporalem haec est, quod corporalis, ulis corporalibus videtur, spiritu lis vero tantum cogitatione & imaginati ne videtur in imaginibus ipsius rei corporalis, in anima nostra impressis. Differentia vero inter spiritualem,& intellectualem, haec est, quod intellectualis non videtur nec videri potest oculis corporis,nec peramaginem corpori similem, sicut in exemplo lato est dilectio, iam ipsa non potest per sit m substantia oculis corroxis cerni,nec per imagine corpori similam spiritu cogitari,sed sola mete, Mille Quaesita. M 1 idest De Gen. ad lit. h.