장음표시 사용
281쪽
Deus 3 Si .n. Cui vult donat. S.S.per quem dilectio operatur bonum quo elegit cui donet St. nauillo merito, non est electio, equales. n. Dumes limetantemeritu, nec potin reb.oino equalib. electioniari: Seii qm S .non darur nisi credenti b. no quide Dolis elegit opera, quae ipse largitur cum dat.S.S.Vt per Charitate bona operemur, sed in elegit fidem. Quapropter nisi quis credat in eum, Sin accipi divoluntate permaneat, non accipit donu Dei. i.S. S.per quem an fusa charitate bonum possit operari. Non ergo elegit Deus Opera cuiuia quam in erescientia: quaeipse daturus est, sed fide elegit in pscietia, vi quem tibi crediturum elle praes ait, ipsurn elegerit, cui S. S. d re ut bona operando et vita sternam consequeretur. Dicit. n. idem Apostolus i. r. I 2. Idem Deus, qui operatur Oia, & in Oib. nusii aut dictu est Deus credit oia in o . Quod ergo credimus nostru mest, quod aut bonum operamur illius est qui credetib. in se dat. S. S. Sed hic aduerte, q, primordirae c. 1 3. se retract. & dicit Uetia fides est inter dona Dei, ergo quod credimus nostrum no est sicuti concludit sirperius, ct ideo in retra ib si onctiust, utrunq; strum est, propter arbitrium voluntatis, Murrunque tamen datum est per spiritum fidei & eliaritatis. Neque enim sola charitas, sed si- inescriptum est Ephes. s.charitas cum fide a Deo Patre, S Domiano nostro Iesia Christ
AN iudicare possim iis site crimine, quos certo scimus malo animo delinquere. R E S P o N. Tu quis es, qui iudicaς alienum inquit Paulus Ro.-Iq. ad hoc dicit ut in his rebus,quae pollunt'& bono animo fieri,&malo, iudicium Deo dimittamus nec audeamus de alterius corde, quod non videmus, ferre sententiam : In his enim rebus, quς ita comprehenduntur, ut eas bono 3 casto animo, non posse fierinitatiim sit, non improbatur si iudicemus; Ideo quocunque facta ita manifestantur,ut non possit dicere. Bono animo seci, iudicanda sunt a nobis, quaecunque autem ita fiunt, ut quo animo fiant incertum sit, non sunt iudicanda, sed seritanda iudicio Dei, sicut scriptum est. Quae occulta sunt Deo. Quae autem palam sunt vobis si filijs vestras.
282쪽
R a s p o N. Gratia Dei est,qua nobis donantur peccata,vd E R. ad reconciliemur Deo, pax autem qua reconciliamur Deo. Gal. c. I. Sed adde ex primo retract.cap. 2 . Si caccipiendum est, ut ramoesciamus etiam utrunque ad generalem Dei gratiam pertinere,quomodo in populo Dei aliud spetialiter,Israel, aliud Iudas, tamen Vtrunque generaliter Israel.
in AE ST. CCCXCIIII. Vis est, qui vere dici possit praeuaricator.
REsPON. Ille prQuaricator non est, qui rem veram vim Fod. lib. conareturdestruere, de postea veram esse, ac destrui non possem' cap. 1.gnosceret: tenuit eam, Vtin eaqdificetur, sed ille pneuaricator est, qui cum destruxerit rem taliam, quia destrui potest, eam rursus Oificat. l .
Rdo quid est. REsocis. Ordo est a carnalibus ad spiritalia surgere, no Eod. lib. ab spiritalibus ad Carnalia cadere. cap. 3.
. i in V AE S T. CCCXCVI. inare lex Moysi sit danai quis patribus cuni per fidem Cliti
sti venturi iustificarentur,quid opus erat lege. Rεspo N. Quid ergo lex Transgression is gratia posita est, sod hodonec veniret semen cui promissum est. Superbienti igitur populo lex polita est, et quando gratiam charitatis nisi humiliatus accia . in pere non posset, de sine hac gratia nullo modo praecepta legis in . l. - : oderet: transgressione humiliaretur, ut quoeret gratiam, nec se is uis meritis saluum fieri , quod superbum est opinaretur, Hellet non in sua potestate Jc viribus instust Sed in manu mediatoris iustificatis impium. Disposita quidem dc administrata est omnis di- . . t Miae qualita. a spensario
283쪽
oe Res'. excer. Tom. IIII. D. Aug.
spensatio veteris testamenti, sed in manu mediatoris, ut ipse liber ret a peccatis, iam per transgressionem legis coactos conteri opus sibi esse gratiam & misericordiam Domini,visibi peccata dimitterentur & in noua vita per eum, qui pro se sanguinem sudisset recoeiliarentur Deo, in istis igitur erat per transgressiouem legis, confiingenda superbia, qui gloriantes de patre Abraham: quasi naturalem iactabant se habere iustitiam,& merita sua in circuncisione, teris gentibus tanto perniciosius, quanto arrogatius prae serebat.
Vare Apostolus ad Rom. 3 3. & ad Gai s. dicit plenitudinem charitatis consistere in sola dilectione proximi, cum Dominus dicat. Matth. 22.consistere in Dei & proximi dilectione. 1 d. lib. R Esro N. Quia homines pollunt mentiri de dilectione Dei;
in quia rariores tentationes eam probant, in dilectione autem proxumi facilius conuincuntur eam non habere, dum inique cum hominibus agunt,conseques est autem, ut qui diligit Deum ex toto cor de,& ex tota anima, diligat & proximum, quia Deus, qui sic diligitur, praecipit, ut diligatur proximus, sicut nosmetipsos, ex quo clare sequitur, O nemo potest Deum diligere, nisi de proximum diligat, cum ergo alterum istorum praeceptorum includat alterum, sussicit unum commemorare, sed Paulus commemorat dilectione pro xim i, quia de i psa facilius quisque conuincitur: dicit Ioan . I. . Qui enim non diligit fratrem quem videt quomodo potest Deum que non videt diligere. Mentiebant enim quida se Dei dilectionem habere,& de odiohaterno eam non habere conuincebantur.
QI AE S T. CCCXCVIII. Fornicatio quid est.
REsPON. Fornicatio est amora legitimo connubio sol in elosi tus:&vagus expiandae libidinis consectando licentiam, huic oppo p. s. nitur charitas. Quid enim tam legitime ad secunditatem spiritale coniungitur,quam anima Deoὶ cui quanto fixius inhaeserit, tanto incorruptior, inhaeret autem charitate. Recte igitur fornicationi opponitur charitas,in qua sola est custodia castitatis.
284쪽
Ex Lib. In exposit. E . Pauli Apost. ad Gai us
Rassos. Emulatio est dolor animi,cum alius peruenit ad rem quam duo pluresve appetebant, de nisiab uno haberi non potest. Hoc vitium sanat pax,qua id appetimus, quod omnes,qui appetunt si assequantur, unum in eo hunt.
RE s p o M. Inuidia est dolor animi, cum indignus videtur aliquis assequi etiam quod rii non appetebas . Hoc vitium sanat mansuetudo,cum quisque ad iudicium Dei reuocans, non resistit voluntati eius,& magis ei credit recte factum else, quam sibi,quod putabat indignum.
Vomodo homo spiritualis possit a nobis cognosci. g s p o N. Nihil autem sic probat spiritalem vi ru: qu peccati alieni tractatio,cum liberationem eius potiusquam insultationem, potiusque auxilia, quam conuitia meditatur: & qua tum facultas tribuitur suscipit.
285쪽
V Λ n a Deus bona in hoc mundo, tribuit communiter tam malis, quam bonis. R E s P o N. Bona aeterna tantummodo iustis preparantur,& mala, id est cruciatus tantummodo impijs in polieru praeparatur, sed in hoc mundo. hona temporalia iustis,& iniustis fiunt communia, multi s de causis, primo quia multi mali videntes hoc. quod Deus tribuit communiter, tam i psis, quam bonis ipsa bona, corriguntur aliquando, & fic ut corrigantur, quidam veIo non corriguntur, sed ex Dei patientia thesaurizant sibi iram in die irae, ideo sicut patientia Dei inuitat malos , ita flagellum Dei ad
patientiam erudit bonosS.ecundo voluit Deus,quod bona & mala temporalia, iustis& impiis sint communia, ut nec bona cupidius appetantur,quae mali quoque habere cernuntur, nec mala rurpitere uitentur,qitibus & boni plerunque afficiuntur: Tertio ut ostedat Deus se nolle in hoc mundo punire omne peccatum. Nam si nucum ne peccatum manifesta plecteretur poena, nihil ultimo iudicio reseruari putaretur. Rursus si nullum peccatum nunc puniret aperte. diuinitas nulla elle prouidelia diuina crederetur, similiter in rebus secundis, s non eas Deus quibusdam petentibus euidentissima largitate concederet, non ad eum ista pertinere diceremus , it que si omnibus eas petentibus daret, non nisi propter talia primia, seruiendum illi elle arbitraremur, nec pios nos faceret talis seruutus, sed cupidos, potius S auaros. Unde licet ista temporalia sint communia bonis & malis, non sequitur tamen,ut non sint ab inuicem distincti. Manet enim dissimilitudo pallorum etiam in similitauit ne passionum, & licet sub eodem tormento non est idem virtus &vitium. Nam sicut sub uno igne aurum rutilat palea fumat,& iub eadem tribula, stipule comminuuntur' frumenta purgan rur. Ita una eademque vis irruens bonos probat, & purificat, remalys vallat & exterminat .
286쪽
boni simul flagellantur , cum non sic grauiter peccent,
R a s p o N. Propter enim horrendam superbiam, luxuriam,& Εω. lib. auaritiam atque execrabiles iniquitates & impietates, Deus conte' cap. s. rit terras, de populos, in quibus flagellis simul & boni cum malis flagellantur temporaliter, quia licet bonis vita malorum displiaceat,& ideo cu illis non ibunt in ignem aeternum: Quia tamen noobiurgant vitia eorum cum commode & cu stuctu possint,& quia venialiter peccant, ideo temporaliter cum malis flagellantur, nam pater filijs, maritus uxori, Dominus seruis, pastor subditis multa parcunt, et non obiurgant, ne eos molestent, ideo propter talia cumalis flagellantur.
N Pompa exequiarum prosit defunctis, et an sit nimis cur dum de sepultura . R E s p o N. Proinde omnia ista, idest curatio funeris, conditio Fod. lib.
c. o. oesepulturae, pompa exequiarum, magis sunt vivorum solatia, quani subsidia mortuorum. Si aliquid prodest impio sepultura preci sa: oberit pio vilis,aut nulla: Praeclaras exequias in consperui limminum exhibuit purpurato illi diuiti, turba famulorum. Luc. I 6. Sed multo clariores in conspectu domini ulceroso illi pauperi ministerium praebuit angelorum, qui eum non extulerunt in marmoreum tumulum, sed in Abrahae gremium sustulerunt, non tamen volumus dicere,quod corpora nostra sint contemnenda, nec sepultura parui nendenda, et maxime apud fideles. Nam si paterna vestis & an ullus tanto chariores sunt posteris, quanto erga parentes maior extitit assectus, quanto magis corpora non sunt contemne da, quae sunt aliquid plus, quam vestis, quia ad ipsam naturam pertinent hominis, & quibus tanquam organis&vasis ad omnia bona opera usus est. S.S. Nam antiqui patres procuraverunt des pultura,& de funere, ut Gen. 1 1 F. habetur, S Tobias commendatus est a Deo, qui curam sepeliendi habebat .. Et Dominus
287쪽
m Rest. excer. Tom. V. D. Aug.
Matth. 26. commendauit bonum opus mulieris religiose, quod ungue tum preciosum super membra eius effuderit, atq; hoc ad eusepeliendu fecerit,& laudatur illi, qui de cruce eius corpus acceperunt , & sepelierunt, sed hae omnes authoritates nolunt inferre, si aliquibus fidelibus defuit ista sunera, ideo & in coe lo desit illis quies, sed inserunt, q, Deo placent talia pietatis ossicia: & ordin uit ea ex sui prouidentia, propter fidem resurrectionis astruenda,&vt consideremus, quanta sit renumeratio pro eleemosinis quas
vivis exhibemus, s apud Deum non perit illud pietatis officium, quod defunctis exhibemus. Q VJ EST. CCCCV. AN pudicitia sine castitas violeriir & amittatur, violato corpo
Eod. lib. RasPON. Sit igitur in primis positum atque firmatum, vim cap. I 6. tutem qua recte vivitur ab animi sede membris corporis imperareo I 8. sanctumque corpus usu fieri sanctie voluntatis, stante hoc supposito verissimo,s equiturqubd pudicitia alicuius virginis, non polluatur : si voluntate non consentit; licet violetur corporaliter, quia nemo polluitur nisi proprio peccato, sed libido illa & pollutio erit
aliena,& non propria, si aliena ergo erit no polluet, si vero Polluet:. non erit aliena. Nam cum pudicitia sit virtus animi, quomodo amittitur Violato tantum corpore,& non animoὶ utique si amitteretur, pudicitia non ellet virtus animi, cum ergo nullus magnanimus, aut fortis in potestate habeat, qnod desua carne fiat, cum violentatur a superioribus viribus, sed tantum quid annuat mente vel renuat, ideo mente tantum fit pudicus,vel impudicus, ex quo non amittitur corporis sanctitas manente animi sanctitate.
AN licitum sit se occidere,vt fugiat aliquod facinus.
RESPON. Si enim alicui non licet occidere quempiam c. IT .ls. etiam nocentem,cum non habeat potestatem ex aliqua lege, pros I9.2 o. cto etiam qui se occidit homicida est,& tanto fit nocentior cuma I. 22. se occideri siquanto innocentior in ea causa suit, qua se occidenduo a C. putauit. Niludas adno iudicatus est, quia laqueo seipsum interemit: unde non im reus Christi mortis, sed & sue finiuit hanc vita,
sed ed dicemus de his, i se occidunt,ut sugiant facinus exepli gratias
288쪽
tia,virgo aggredi ita ut violetur,& se occidit,ut non violetur. Hic duo sunt: unu certum. c. homicidium, quia se occidit. Alteru ince tum, V mente stet inconcussa, licet corporali ter violetur,potius. n. det dimitti peccatu certum, si incertum,& ideo non ei licet,ut te oc. cidat, non. n. lebet committere peccatum proprium, ut fugiat ali num. Quapropter illa Lucretia Romana non rite laudatur, a qui
busdam, Oe interemit,quia oppressa fuit inuite a filio Tarquinii
Regis, bene laudant eam qui dicunt, duo fuerunt& unus tm ad utiteriu c5 misit, ni ipsensi comiseri livoluntate no cossentiente, sed q, se occiderit meretur vitureriu, nunq. n.inuenitur preceptu in libris sanctis, ut quis debeat se occidere carendi, cauedive mali alicuius causa, imo Rhibet noscu Exo. 2o.dicit,nsi occides, sine aliquo addito, no. n. addit proximu, sed tin dicit non occides, ut intelligamus,& nosipsos non licere occidi, nam si non licet contra nosipsos dicere falsum testimonium, multo magis non licebit nos occulere,
nullus ergo supra seipsum het potestatem legitimam occidendi scisne peccato, ita Deo non fuerit desuper particulariter data, ut quidam de San ne tenent, qui se oppressit cu Philisteis ruben te latenter Spiritu S. qui p illum miracula faciebat, & quiae non suntlai dandi,qui seipsos occidunt, ut fugiant,vel quaeque aspera, vel si
na peccata, quia ostendunt alum infirmum,S se non posse toller re, vel duram sui corporis seruitutem, vel stultam vulgi opinione. Maiorque animus merito dicendus est,qui vitam aerumnosam magis potest serre, quam sugere, de licet in sancta ecclesia habeantur quaedam sanctae sceminae, quq se in flumeri iecerunt,ut insectatoressuς pudicitiae deuitarent non sunt tamen imitandae, quia Sc si illς hoc fecerunt non humanitus, sed diuinitus iussς fecerunt. Ideo
ruta Abraham voluit immolare filium, & quilibet pater debet sic
cere 3 Haec est igitur concluso. Hoc dicimus, hoc asserimu hoc modis omnibus approbamus, neminem spontaneam mortC sibi debere inferre velut fugiendo molestias temporales, ne incidat in perpetuas. Neminem propter aliena peccata, ne hoc ipso inc piat habere grauissimum proprium, quem no polluebat alienum. Neminem propter peccata sua preterita, propter quae magis hac vita opus est, ut possint poenitendo sanari. Neminem velut desiderio vitae melioris, quae post mortem speratur, quia reos suae mortis, melior post mortem vita non suscipiti. 1 . I
289쪽
cap. 29. De ciuitate Dei. lib. 2. cap. 23.
QVid respondere debemus infidelibus cum insultant nobis.
. quod Christus no liberat nos de manibus hostium nostr rum& de multis calamitatibus. R E s plo N. Si infideles christianis dicant. Vbi est Deus tuus ipsi dicant, ubi sunt Dij eorum cum talia patiuntur, pro quibus euitandis eos vel colunt, vel colendos este contendunt Nam ista respondet. Deus meus ubique praesens est, ubique totus,nusquam inclusus,qui possit adeste secretus, obesse non motu ille cum me ad uersis rebus exaggerat aut merita examinat, aut peccata castigat, mercedemque mihi aeternam pro toleratis pie malis temporaliabus seruat. Vos autem qui estis, cum quibus loqui dignum sit saltem de Dijs vestris, quantominus de Deo meo, qui terribilis est, si per omnes Deos Psal 9 s. quoniam omnes Dij gentium demonia. Dominus autem coelos feciti
N demones suo exemplo incitent homines ad facinora per petranda.R E s P O N . Cum quidam videret a quodam milite proprium fratrem spoliari, qui mortuus fuerat Propter bellum ciuile, noluit vindicare se,& iterum bellum ciuile liis citare suo exemplo, sed potius detestatus bella ciuilia seipsum ibi Pemit, & staterno corpori adiunxit. Et ne hoc facto viso Romani desisteret a bellis ciuilibus exhorrentes facinus, Demones in quadam campaniae planitiς i ter se conflixerunt & pugnare visi sunt, ut suo exemplo incitarent populos ad bella ciuilia. Nam quia colebantur,cut Dij, ideo videtes Romani Deos suos inter se pugnare, non putabant malum &in ter ipsos Romanos pugnare. Et sic ad bella exemplo demonum i
Vae prodigia apparuerunt apud Romanos ante Christi ad-
290쪽
R E s p o N . Nam anteaquam se aduersus Romam sociale latatium, commoueret, cuncta animalia humanis usibus subdita, canes, equi,asini, boues,& quaeque alia pecora sub hominum domi nio suerant, subito efferata, domestice lenitatis oblici, relictis tectis, libera vagabantur, S propter rabiem quam habebant,vastabili quoscunque inueniebat. de his etiam loquitur Orosus libro, quinto. Fuerunt&alia prodigia ut Liuius libro a 3. boues loquuti sunt,
ct insantes nondum nati de uteris matrum clamauerunt , serpentes volaverunt, tamine gallin , S Viri mutauerunt sexum, tamine
in masculinum,& masculini in tamininum mutauerunt, ista sunt scripta in historijs illorum gentilium, sue vera sint siue non,ins runt tamen hominibus non perniciem, sed stuporem. Dicunt, &quod pluit creta&lapides, Mare efferbuit in tantum,ut rupes exurerentur,& pices nauium soluerentur,& hoc factum fuit apud morem aetnam qui est in Sicilia, qui flamas evomit per hiatum stadiorum. 1 o. Fuit etiam in Aphrica multitudo locustarum, quae cito ninia ligna de Elia & fructus co sumptillent derectae sunt in mare, nube quadam inestimabili, quibus mortuis, & ad littus redditis cor Tuperunt aerem,& sic maxima pestilentia orta est.
V AES T. CCCCX.REgna quid sunt fine iustitia3
R E s P O N. Remota itaque iustitia quid sunt regna, nismagna latrocinia 3 Quia&ipsa latrocinia, quid sunt nisi parua regna. Manus etenim ipsa hominum,cum imperio principis regitur, pacto societatis astringitur, placiti lege prςda diuiditur. Hoc malum si in tantum perditorum hominum accessibus crescit , ut& loca teneat, sedes constituat, ciuitates occupet, populos subiuget, euidentius nomen regni assii init, quod etiam in manifesto confert, non adempta cupiditas, sed addita impunitas: elegater enim & xeraciter illi Alexandro Magno, quidam comprehensuspirata respondit. Nam cum idem rex hominem interrogasset, qdei videretur ut mare haberet infestum Z ille libera cotumacia quid tibi inquit ut orbem terrarum 3 Sed quia id ego exiguo nauigio facio, latro vocor, quia tu magna classe,imperator. De cin,