장음표시 사용
361쪽
ener. Tom I. D. g. semper fuisse, sed mitium sumpsisse in Maria & ipsum esIe purum
1 Hanc haeresin cofirmaui t Photinus,& ideo crebrius nuncupatui Photiniani et Pauliniani, isti no tenebant regula veram baptis Vatis,&licet Photinus non senserit nisi dogmata Pauli, quia tamesortius confirmauit,sortitur nomen nouae haeresis. 6 Manichari a quoda Persalextiterun si qui vocabatur Manin a doctrina sua insan , sed ueliscipuli eius in graecia vitantes nomen insarniae, quasi doctiores, &eoiDs o mcdaciores,geminata enim litterM Manich una quasi Manna tundentem, pro Manniciiqueo,idest i sano appellauerunt, iste duo principia inierse diuersa. atque aduersa eademque ς terna, de costerna, hoc est semper filiise composuit, de multas alias superstatione*,& circa cibosβ circa nuptias, &ciseca naturam Cluisti finxit, quod ellet longum eas narrare . is Ideo ad Hyerarchitas veniamus, qui a quodam Hyerarcha diecti sunt, isti negans resurrectionem, monactas ct monacha . Sc comiugia non habentcs in communione recipiunt. Ad regnum cortinrum non pertinere paruulos dicunt, quia non sum eis vlla certami
nis merita quo Vi ii superentur. L.
8 Melitiani a Melitio nuncupati, nolentes orare cum conuersis, idest eis qui in persecutione ceciderunt vel schis fecerunt, nunc
autem dicuntur Ai rianis esse coniuncta. i.
' Arriani ab Arrio dicti isti dicunt patrem dc Filium & S. S..noelle unius eiusdemq; substantiae sed dicant filium creaturam S. S. eatura creaturae, hoc est ab ipso filio creatum. Dicunt Christum habuisse splaco carnem&non animam. Rebaptizabant catholi
Io Vadimi, qui milus schismatici, quam heretici dicuntur, istit in qu m rustici fingunt Deum cogitatione carnali in similitudiitein imagini corrupti bilis hominis. si Semiarriani, qui similis essentiae dicut Patrem, Se Filiu, de S. S. si Macedoniani a Macedonio cliisti, isti bene sentiunt de patre,&filio dicentes elle unius et tisdemq; ellentici sed de Spiritu S.hoc nolunt credere creaturam eum elle dicentes.ss Arriani ab Arrio quodam dicti. qui cum non potuissct fieri episcopus,ut cupieba lolii it&in haeresim Arriana lapsus est, sed illi hires addidit, oblationes &orationes no debere seri pro mor Ura, nec episcopam differre a prestaytGO dc econuerso, nectata . . ieiunia
362쪽
ieiunia esse celebranda, sed cum quisque voluerit ieiunandum ne videatureste sub lege.
1 Aetiani a quoda Aetio vocati,dem si ide Eunomiani ab Euno. mio Aetij discipulo sunt dicti, isti dicunt patrem Oino dissimilεho 3 filiai patri & filio Spir. S. Dicut et mala quaecunq; ppetratano polle obesse, cuiu dumodo particeps esset fidei, q ab illo docebit ue 1 Appollinaristae,' ab A pollinari dicti, isti dicunt cum Arrianiat Christium non habuisse animam, sed verbum pro anima',& quod caro Christi Jc verbum sint unius eiusdemq; subminitae, sed quod'
verbum sit transmutatum in carne.
16'Antidicomarianitae scappellati, isti dicunt Mariani Virgin post Christiam natum viro sbo suisse commixtam. D Psalliani siue Euchitie isti orant quasi continue, quia.n. Christus dixit oportet semperorare,&nune deficere , qasantissime sic
accipitur, ut nullo die in termittantur certa Ua oradi, isti ita nimis hoc faciunt, ut hic iudicentur inter haereticos nominadi, & quia ut aliqui volunt, ponebant purgationem animarum litiminum fere hoc modo, videbatur enim porcam exire de hominis purgari ore, cum tax porcellis, ci ignem intrare visibili spe non comburrentem, fabulose tamen sunt haec.s8 Melanetismonitae sulat qui Metangi sinon asserunt, dicentes sic esse ire pre fi lium quo vas in vase, quasi duo corpora tam aliter opinantes, ita ut filius intret in patrem, tanu vas minus, in vas maius. sis Seleuciani vel Hermiani ab auctora b. Seleuco ela Herania, isti dicunt materia elemetoru de qua factus est mundus, non a Deo A- H, sed ipsi coeterna,&vata nostrano a Deo, sed ab Angelis cre tur de igne & spiritu,& q, malit ahqri a Deo est aliqn a inateria. Negant Sasuatore nunc in carne sed ei e ad dextera pris, sed ea se exuis
se perhibent,& in sole posuisse sin dictu Pic in sole posuit S c. NN N. i s.
gant visibile Paradisum, baptismum in aqua non accipi ut, resurrectione sutura non putant, sed quotidie fieri in generatione filioru.6o Procliani te sequuti stantistos, & addiderunt Christum in cadi
6 t Patriciani a Patricio dicti illi dicunt substantiam carnis humanae non a Deo, sed a diabolo conditam, & ideo eam detestaritur. si Ascitae ab utredire, asinos gri , latine dicitur,ter, isti portat secum Vtrem plenum, continue bachantes, tanquam ipsi sint vires noui Euangelici vino notio repleti. Mille Quasita. X 1 Pati
363쪽
63 Patiatorinchitae, student nimio silenti ut labijs, d narib. suis digitum opponant. ' λ6 Aquaris sic dicti, quia aqua offerunt in poculo Sacramenti, &non illud quod omnis ecclesia.6s Colutiliani a quodam Colucho dicti, isti dicunt Deum nonsa
Tla. 41. Cere mala,conua allud Esa. ego Deus creans mala.66 Floriniani a Florino, qui dicebat e contrario Deum creasse mala, contra ui qd scriptu est. Fecit Deus ola,& ecce bona valde,ambo enim resistebat diuinis eloquiis. Creat. n. Deus mala pioenas iustis, limas irrosado,qd Coluthus no videbat,no aut malas creado natu, ras, atque lubstantias, inquantum sunt naturae, atq; s dbstanti ae, ubi Flori nus errabat. 67 Aliam haeresim sine authore& nomine comemorat Philaster Episcopus Brix. qtiae dicebat post resurrectionem ultimam omniui minum, mundum debere esse in eodem statu in quo S nuceri idest non debere esse neq; coelum nouum, neq; Ierra noua. Ell alia haeretis nudis pedib. ambulantium semper, quia dixit: o. 3. dum inus Moysi: Solue calciamentum de pedilia tuis,&iudicatur haeretis,quia non propter amictionem corporis, sed quia sic perre, re illa testimonia intelligunt. 69 Donatiam siue Donatistae, isti dicebant ecclesiam tantum esse i0 parte Donati fecerant enim schisma propter Cecilianum quenti da in ordinatum Episcopum Carphaginensem contra eorum volutate, isti et rebaptizabant catholicos,cu ecclesia catholica ipsa rebaptizet haereticos habens coecum ipsis baptisma: huius ha resis prin .cipem accipimus fualse Donatum qui de Numidia vemens,& contra Cecilianum christianam diuisit plebem. 7o Priscillianilla a Priscilliano in Hyspania sunt instituti Gnosti-- corum de Manicheorum dogmata permixta sectantur, dicunt homines esse sub fato & multa alia probra admittunt. i sunt alij li retici cum hominibus non manducantes,quos co memorat. s. Philaster Episcopus Brix.dicunt isti Spiritum S. creatu iram esse, sed bene sapiunt de patre & filio. Rethoriani a quoda Rethorio, isti dicunt oes haereticos recte ambWlare,& vera dicere,& q, hoc dicant ut tamen incredibile. s Alii hi retici dixerunt clavinitatem Christi passam esse & in cryce doluisse.
4 Alii dicunt triforme Deum, idest pater&H. &Spiritus S. sint i
364쪽
Ex Lib. De fores . ad quod uul Deum . I 63
partes unius Dei quinta pars sit pater alia sit. alia S.S. 1 Alij dicunt aquam non esse creatam, sed Deo co ternam. 6 Alij dicunt corpus hominis &non animam essi' imagine Dei: Alij potueruot innumerabiles mundos , sicutietatur quidam . Philolopni. 1 8 Alij animas sceleratorum dicunt in demones conuerti &in
quaeque animalia suis meritis congrua.
s Alij dicunt omnes incredulos descendente Christo ad inser os credidisse & inde existimant liberatos . ago glij dicunt filium Dei semper fuisse de coeternum patri, sed non temper fuisse filiu .i semper habuisse esse, sed non eis e natum filium nili in tempore. istet haereses sine authorib. mihi no videtur appellande haereses, sed de opere Philastri sic accepi.Si Luciferiani a Lucifero dicti, isti potius sciuilinatici , quam ha
retici aliqui volunt nominari, fuerunt tamen quida dicentes, istos Luciferianos dicere animam ex transfutione generari, & esse de substantia carnis,& quia hanc opinionem pertinaciter firmarunt, ideo haeretici sunt dicti.82 Iovinianistae a Ioviniano quodam monacho dicti, isti dicebat paria esse peccata: nec hominem posse peccare post baptismum acceptum, nec prodesse ieiunia, virginitatem Mariae destritebant, aequabant matrimonium castum Virginitati.8 3 Arabici ex Arabia dicti, licebant animam cuni corpore mori, sed in fine seculi utrunque debere resurgere.
84 Heluidiani ab Heluidio dicti co tradicunt, virginitati Mariti dicunt ex Ioseph post Christum habuisse filios. 81 P.iterniani dicunt inferiores corporis humani partes, esse a diabolo factas,& ideo impurissime viuunt, qui eis tribuunt flagitiorum licentiam. 86 Tertullianista a Temilliano dicti, qui transiens ad Cataphruges quos ante dexruxerat, coepit secundas nuptias damnare,& sicere conuenticula. Dicit animas hominum pessimas post mortem in demones verti, statum etia animς credit per traduce propagari.
8 Abeloni j ab Abel filio Adς dicti, cito ad veritatem se conuerterunt, ista non miscebantur uxoribus, & tamen sine uxoribus eis
sm suam secta non licebat vivere, isti sibi adoptabat pueros.& puellas de filiis vicinorii generatium,qui succederent eis post mortem. 88 Pellagiani a Pellagio monacho exorti, isti sunt inimici
365쪽
gratit Christi qra sumus praede stinati, o adoptata in filios, qua credimus intum, S qua amamus eum, dicunt sine hac homine pollescere ola mandata d mina cum dicat D ns contra eos, sine me nihil pore stis facere, ncn rcs pucbat eam omnino, sed dicebat ea adiuu re, ut homo facilius pollet operari. Isti etiam negant dari charitate ua recte vivitur. Dcsti uunt orationes ab ecclesia fictas, dicuntari nobis gratiam secudum merita & quod vita iustorum in hoe seculo sit sine peccato, Si quisii Pruuli non nauutur cum peccato originali,& ideo non baptizantur,ut absoluantur ab aliquo peccato, sed ut adopicntur ad regnum Dei. 89 Nesto mania Nellorio Episcopo Constantinopolitano dicti. Iste Nestorius dixit Christum in utero Virginis conceptum purulicitem, sed postea Deiuri homini fit ille permixtum, nec Deum hominem i uille palsu S septiliu , volc bat. n euacuare omne nostrum remediu , quo verbum Dei sc holem luscipere dignatu est in utero Virginas ut una Psona fieret Dei di hominis, quae una persona solueret pro nobis, quod non rapuerat moriendo. Ideo Deus & h mo resurrexit a morruis,&ascendit in coelum. sc Eathiciani ab Euthice ecclesiae Constantinopolitanae presbytero monacho dicti. Iste in Christo negabat veritatem humanita tis, quidquid a vcrbo nostrς proprietati . receptum est. durinae tantummodo asscribit essentur, ut sacramentum salutis humanae, qd non nisi in utraque si ibstantia est nostiam in Christo naturam n i sani odissolueret, stulta impietate no inspiciens unuerso corporiaufferri, quod capiti defuisset.SIste sunt haereses quas inueni, lunt sorsan & alij qui non omnibus, nec mihi sunt noti.
AN, Sancti sint implorandi, ut contra diabolum nobis auxi
REspo N. Absit itaque aliquis pius homo, & aliquam misericordiam pupillo generi humano exhibeat. Ferocem enim aduertarium eati tur. S hac pupillus in caula sua defecit quoniam eii suus aduersarius prauis actibus obligavit. Adhibeamus huic pupillo idoneos defensores,& A postolorum tanquam i uris peri torum coe lestium ei patrocinium sillogemus. Quid est agendum apud ales pro tali Apud vos ataque Petre, Paule, Ioannes, coeterique
366쪽
' Ex Lib. Cration. contra Iudaeos. Ic
Sancti consiliarii veri nidicis amici summae potestatis causam e ponimus, quam optime nostis huius pauperis & Pupili generis humani, qui debitor & reus est factus, &ab aduersario obstrictus tenetur non est aliud quemadmodum huic subueniatur, nisi ex vestro consilio,& vos enim astrinxerat haec obligatio, nisi vobis gra ita Christi subueniret, liberati liberate: consilium quod a iudice accepistis permittite, ut hoc sequatur, qui captiuus detinetur, a que ex mala servitute, per Vestram clasensionem ad veram libertatem perueniat.
inare sacramenta veteris legis a nobis non observentur, cum teneamus & legem Moysi, & Prophetas, idest eorum a
REsro M. Non obseruamus,quia mutata sunt: Mutata lunt autem,quae mutanda praenunciata sunt, & in eum credimus cuius reuelatione mutata sunt: Non ergo obseritamus sacramenta, quae
ibi praecepta sunt: quia intelligimus,quae ibi praedicta sunt, & tenemusquc ibi promisti sunt, de hac mutatione nonne Hyeremias Propheta dixit Ecce dies venient dicit dominus & confirmabo sim
per domum Iacob testamentum nouum, non secundum testamen tu quod constitui patribus eorum,in die qua apprehendi, manum eorum,ut educerem eos de terra AEgypti,cu ergo in illo veteri testamento precepta sint ista qtiae nos ad nouum pertinentes obseruare non cogimur, cur non Iu Mise potius in vetustate superuacuair mansisse non cognoscunt,quam nobis noua promissa tenentibus. quod vetera non observemus obijciunt
mutatio, que credebatur esse mansura.
HAERETicvs quid sit, hic estinquirendum i
367쪽
Lib. ad REspo N. Hereticus differt ab homine, qui lKteticis credit: honoratu & ideo ut mea resert opinio. Ille dicendus est hereticus, qui alicu- de Hilit. ius temporalis commodi & maxime gloriς principatusque sui gracrederi . tia, fallas ac nouas opiniones, Vel gignit Vel sequitur . ille autem qui cap. i. eiusmodi hominibus credit, homo est imaginatione quadam veritatis ac pietatas illusus. : ita i
Q EST. CCCCXCII. I ix C Criptura vetus quot sensus habetὶ & quot modis accipi potestreod. Ib O R g spor . Omnis igitur scriptura, quq testamentum vetus cap. 3. Vocatur diligenter eam nosse cupientibus, quadrifariam traditur, secundum historiam, secundum ethi mologiam, secundum anal giam. secvndum allegoriam , secundum historiam ergo tradatur,
cum docetur, quid scriptum,aut quid gestum sit, quid n5 gestum,
sed tantummodo scriptum quasi gestum siti secundum ethimolo-- giam,ciam ostendit quid,qua de causa,vel factum,vel dictum sit: secundum allegoriam,cum docetur, non ad literam esse accipienda . . quaedam quae scripta sunt, sed figurate intelligenda . His omnibus modis dominus noster Iesus Christus & Apostoli vii sunt. Nam dei historia illud silmptum est, cum obiectum esset, q, Sabbati discipu-Mat. 11. li eius spicas euulsissent. Non legistis inquit, quod iacit David eua. Resai esuriret,& qui cum eo erant, quomodo intraui t in domum Dei, &panes propositionis manducauir, quos non licebat ei manducare: neque eis, qui cum eo erant: nisi totis sacerdotibus 3 ad ethimolo Mat. ie . giam vero illud pertinet, quod cum Christus prohibuisset uxoremabijci nisi sornicationis causa: relatumque esset ab interrogantib. Moyse in libello dato repudii permisisse licentia Hoc inquit Moyses fecit propter duritia cordis vestri, & sic reddita est causa, cur a Moyse pro tempore bene permissum est, qd tunc Christus praecipiebat: jam porro analogia est qua utriusque testamenti congruentia perspicitur: allegoria vero usus est Christus ex veteri testanaen-M t J φ to,sc dicens generatio mala & adultera fgnum quaerit,& non da, bitur ei nisi signum Ione Prophere: sicut sint Ionas in ventre coeti trib. die bus,& tri bus noctib. sc & filius hominis erit in corde temre. Item Paulus dicit: Nolo vos ignorare fratres, quod patres no r. O. io stri omnes sub nube suerunt,dcoes mare transie unt,&c hic sumit
historiam Exodi. in sensu allescuico pro plebe christiana futura,
368쪽
m Lib. De Vtilitate credendi ad Honorarum. iss
iam dictatam, dicit etiam ad Gala. ad hunc propositum: scriptum GaI. est, quod Abraam duos filios liabuit. c.
QVot genera errorum sunt, siue accidere possunt, cum homi nes aliquid legunt. RE svo N. Tria genera sunt erroris, quibus homines errat cu Eod. hib. aliquid legunt, primum genus est, in quo id quod falsiim est, veru cap. 4. putatur,cum aliud qui scripsit putauerit. Alterum est quamuis notam late pates, non tamen minus noxium, cum id quod falsum est, verum putatur, id tamen putaur,quod etiam ille qui scripsit putauit. Tertium est, cum dc altero scripto intelligitur aliquid veri, etiam si ille, qui scripsit tale verum non intellexerit,& in hoc genere erroris, non parum est utilitatis, immo si diligentius consideres totus legendi fructus est integer: primi generis exemplum est, si quis legat Virgilium dicentem Radamantum apud inferos a 'dire Eneid. tia ac diiudicare causas mortuorum, & quδd credat, hoc Virgilium, . credidi de & non poetice, idest fabulose dixisse, credat &ipse qui legit, sic elle, errat iste duobus modis quia credit rem non crededam,&quia credit Virgilium sic credere: exemplum secundi generis est,cum quis tam innititur auistoritati alicuius, etiam si dicat salsum ille cui innititur, persuadeat sibi crede tum quod sit verum quia hoc dixit talis auctor,verbi gratia, quia Lucretius dixit anima
ex atomis esse,& post mortem resolui in eosdem atomos,&interire, credat verum elle quia hoc dixit, Lucretius iste,quippe miserrime errat, exemptu ter iij est cum quis quod legit, accipit in bonam partem licet qui scripsit non sic intelligat, ut verbi gratia Epicurus
cum ponat summum bonum in corporis Voluntate, tamen quis
legit in suis libris , quod continentiam laudat, & statim propter hoc credit ipsem Epicitrum ponere summum bonum in vi nite. non in corporis voluptate, & ideo non esse culpandum. Error in isto homine nihil facit, nec ei obest,cum credat quod veruest, licet Epicurus hoc non senserit, Epicuri error ponentis, videliacet summum bonum in voluptate corporis quid ei obest 3cum iste tali errori non consentiat, immo putet Epicurum abesse a tali erro Te. Hic error non modo humanus est, sed sepe etia homine digni c
369쪽
smus. Quid enim si mihi de aliquo quem diligere nuntiaretur, quod sibi cum ellet barbatus pueritiam atque infantiam ita place
re multis audientibus dixerit: ut etiam iurauerit se similiter velle, vivere, idque ita mihi probaretur, ut impudenter negarem, non reprehendendus videreris eum existimarem cum hoc diceret signi-ncare.voluisse. sibi placere innocentiam, &ab eis quibus hominum gensis inuoluere iur cupiditatibus alamum alienum,& ex eo magisque diligerem, quam ante diligebam etiam si in illa puerili aetate in ludendo otium adam isset iae enim eum esse defit n- istum, postquam hoc mihi nuntiatum est ex quo non potuissem interrogans, scire eius mentena, esset nequis quam tam improbus qui mihi s uccensu et . cum hominis laudarem propositum,& volu tatem per illa ipsa verba qtue acceperam Z Quid quod etiam iustus rerum exastimator non dubitaret ibriaste laudare opinionem ae Voluntatem meam, cum D innocentia mihi placeret, & homo de homine in re dubia bene potius existimarem, cum etiam maledi- Scriptu- ceret. Quet cum ita sint audi etiam earundem scripturarum totirae veri- dem conditiones,& differentias. Nam necesse est, totidem occurtas. c. D rant. Aut enim utiliter scripsit quispiam,&non utiliter ab aliquo intelligitur. Aut utrilinque inutiliter fit, aut utiliter intelligit lector, cum i l le contra qui legit scripserit. Horum trium primum non improbo,vltimum non curo. Nam neque pollum reprehendere hominem,qui nulla sua culpa male intellectiis est, nec moleste habere quemquam legi,qui verum non viderit, cum Obesse te
gentibus nihil videam: Vnum igitur genus est probatissimum, de 'quasi purgatissimum,cum& bona scripta sunt, ct in bonam parte accipiuntur a legentibus,id quoque tamen adhuc in duo diuidiatur, non enim penitus excludit errorem. Nam euenit plerumque
ut cum bene senserit scriptor, bene etiam Lector sentiat. Sed aliud quam ille, & saepe melius, scire inferius utiliter tamen, cum autect hoc semimus,quod ille quae legimus,& idest vitae bene agendae accomodatissimum, cumulatissime sese habet veritas, nec aliudeaperitur falsitatis locus. Quod genus cum de rebus ob scurissimis Iectio est, rarissimum omnino est, neque id mea sententia liquido sciri. Sed tantummodo credi potest.
370쪽
Ex Lib. De Vtilitave credendi ad Honoratum. 166 IQV AES T. CCCCXCIIII.
AN sacra scriptura prius amanda sit quam adiscenda.R E s p o N. Agendum enim tecum prius est o Honorate, Tod. tib. ut authores, ipsos non oderis,deinde Utames,&hoc agendum quo cap. 6. uis alio modo potius,qua exponendis eorum senteti; A & litteris.
ine est via ad disciplinam pietatis inueniendam/ A
REspON. Tu scis otiorate quanta suspiria dederim,cu- Εω. lib. piens quo nam modo verum inueniendum esset. Saepe mihi vide- e. 8. 9batur non posse inueniri, magnique si iustus cogitationum mearii in academicorum sustragium ferebantur. Sepe rursus intueris quatum poteram,mentem humanam tam riuacem tam sagacem, tam perspicacem non putabam latere veritatem, nisi quod in ea riuar rendi modus lateret eundemque ipsum modum ab aliqua diui auctori tate esse sumendunt. Restabat qu reteqne nam illa esset authoritas, cum in tantis disiensionibus, se quisque illam traditurum polliceretur. Occurrebat igitur inexplicabilis Silua, cui demum inseri multum pigebat,atque interii citae tu requie, cripia . l . ditate reperiendi veri animus agitabatur, dissuebam me tame ma 1 gis magisque ab istis quos iam deserere proposuera. Restabat autem aliud nihil in tantis periculis,quam ut diurnam prouidetiam lachrimosis,&rniserabilibus vocibus xt opem mihr ferret deprecarer. Atque id s edulo faciebam, & iam sere me commouerant; nonnulli disputationes Mediolanens s Episcopi . Vt non sine spe aliqua ipso veteri testamento inulta querere Cuperem, que Ut scis male nobis commendata execrabamur. Decreueramque tandemelle cha tectamenus in ecclesia cui traditus a paren tibus eram. Doncc aut intrenirem, quod vellem, aut mihi persuadere non esse quirendum. Hoc ergo modo&simili anime tuae cura sit. Diu quo .
que te affectum vides di si iam satis tibi iactatus videris, finemque huiusmodi laboribus vis imponere, sequere viam catholicie discuplinae quq ab ipso Christo per Apostolos ad nos usque manavit, de abhinc ad posteros manatura est. Nam vera religio, nisi credantur ea quae quisquis postea si se bene gesiam , dignuque Rierit,aD sequatur,