장음표시 사용
411쪽
non aliquid novum,aut insolitum dicam, sed quod sinitas obseruat ecse sue, ut cum quisque christianorum in ecclesiae societate constitutorum , in aliquo tali peccato suerit deprehensus, ut anathemate dignus habeatur, fiat hoc ubi periculum schismatis nullum est, atque id cum ea dilectione , de qua. ipse alibi prcci
pit dicens, ut inimicum non eum existimetis, sed corripite, Ut latrem. Non enim estis ad eradicandum, sed ad corrigendum. Quod si se non agnouerit, neque penitendo correxerit k iple ras exiet, de per propraam voluntatem, ab ecclesiae unitate dirumetur, & hoc in sita sententia ostendit Dominus, cum martus iste nem subest , sed omnino de frumentorum certa stabilit te, certa securitas manet, idest quando ita cuiusque crimen notum est omnibus, Sc omnibus execrabile apparet, ut vel nullos prorsus, vel non tales habeat defensores, per quos possit schisma contingere, non dormiat seueritas discipline, in qua tanto est efficacior emendatio prauitatis , quanto diligentior confirmatio charitatis. 'Tunc autem hoc sine labe pacis, de unitatis, dc line lesione frumentorum fieri potest. Cum congregationis ecclesiae multitudo, ab eo crimine, quo anathematizatur aliena est. Tunc enim adiuuat propositu ni potius corripientem , quam crimin sum resistentem. Tunc se ab eius coniunctione salubriter continet, ut nec cibum quis cum eo sumat, non rabie inimica, sed re rectione fraterna. Tunc etiam ille, & timore percutitur, de pud re sanatur, cum ab uniuersa ecclesia se anathematizatum videns
seciam turbam, cum qua in delicto suo gaudeat, de bonis insubtet, non potest inuenire, nam dicit Apostolus si quis nominatur, idest famosus appareat, ut possit omnibus dignissima videri, quae in eum suerit anathematis prolata sententia. Neque enim potest esse salubris a multis correptio, nisi cum ille corripitur, qui non habet sociam multitudinem, cum vero idem morbus, plurimos occupauerit nihil aliud bonis restat,quam dolor & gemitua: & r uera si contagio peccandi multitudine inuaserit, Diuinae disciplinet seuera misericordia, neces Iaria est. Nam consilia separati xiis, Scinania sunt,&perniciosa, atque sacrilega, quia & impia desuperba fiunt, de plus perturbant infirmos bonos, quam corrigant animosos malos, ubi igitur est maior pars populi in crimine.
disticile est bonis, posse se in omnib. ab aliis separari. Ideo Paulusa dixit
412쪽
Ex Lib. contra litteras Petiliani. i 8
dixit si quis s&non multitudo nominatur inter Vos fornicator,
V AE S T. DCIIII. AN baptizatus a perfido baptizatore recipiat veram fidem,
non reatum,ut Petilianus donatista asseruit. . . . riR E s p o M. Sive a fideli, siue a perfido dispensatore, sacramentum baptismi quisque perci piat, spes ei omnis in Christost, ne sit maledictus,qui spem suam ponit in homine, qualis est perfidus, a quo baptizatur: ideo heretico dicenti conscientia dantis atteditur, qui abluat accipientis; respondeatur, sςpe mihi ignota est, humana conscientia , sed certum sum de Christi misericordia. Cum audierit, Qui fidem a perfido sumpserit, non fidem percurii, sed reatum: respondeatur, Non est perfidus Christus, a quo fidem percipio, non reatum. Cum audierit,omnis res enim origiane. radice consistit,& si caput non habet aliquid nihil est. R spondeatur,origo mea Christus est, radix mea Christus est, caput meum Christus est. Cum audierit, Nec quicquam bene regenerat nisi bono semine regeneretur. Respondeatur, semen, quo regeneror, verbum Dei est: Cu audierit, quς potest elle peruersitas, ut qui suis criminibus reus est, alium faciat innocentem : Respondeatur. Me innocentem non facit, nisi qui mortuus est propter delicta nostra,&resurrexit propter iustificationem nostram. Nun enim in ministrum, per quem baptizor credo, sed in eum qui iI stificat impiu, ut detur mihi fides ad iustitiam, igitur in baptismo non est attendendum ad bonitatem, vel malitiam ministri, sed ad Christum , qui est qui baptizat in Spiritu Sancto , tenet enim baptismus a quocunque detur, dummodo intendat facere, quod intendit sancta mater ecclesia. Dum consere quisquis ille sit.
V AE S T. DCV. N a Ioanne Baptista baptietati, essent baptietandi baptismo, Christi.
R E 1 P o N. Iubente Paulo Apostolo, baptizati sunt, quos compererat baptiratos, a Ioanne,& sic aut horitate apostolica satis, Mille uuaesita. . A a 3 declaratur,
413쪽
aeclaratur aquam illam Ioannis,non pertinere ad baptismu Christi, sed pro necessario tepore alterius dispensationis suilleno enim supplendus est baptismo Ioannis cum quis baptizatur baptismo Christi, tantum spiritu Migne, de non aqua, ut Petilianus dixit, susticere videlicet aqua Ioannis,addendo tantum illa duo, sed opportet, Denuo baptizatum aqua Ioanis baptizari-aqua Christi: timc insimul baptizatur Spiritu Sancto & igne,idest Spiritu Sacto.
. m .i I ' A N sacrificium prosit cuilibet illud offerenti. treQ. lib. R Espo N. Nos dicimus tale sacrificium,
in cuique heri, qu cap. 12. lis accedit, ut offerat,&qualis accedit ut stimar,& eos de sacrifici js talium maducare,qui ad illa tales accedunt, quales de illi sunt rItaque si offerat Deo malus, & accipiat inde bonus, tale cuiq; esse, qualis quilq; Heri quia dc illud scriptu est, omnia multa, mudis.
Si nomen Christi a peccatoribus ina uocatum, prosit ad salutem
aliorum. Tia. lib. I Espo N. Gratias De quia tandem confessus es o. Petiliane cap. t . . sintse valere inuocatum nonae Christi ad aliorum salutem, etiam' si a peccatoribus in nocetur. Hinc ergo intellige cum Christi nomen inuocatur, non obesse aliorum salim aliena peccata.
MIracula arguunt ne illa iacientem sanctum esse & ad Dei regnum pertinere.eVH lib. s h o s. Nam de exclusione demonum. de potentia mi- Θ raculortuir, quoniam plerique talia non faciunt, & tamen ad re gnum Dei pertinent,pleriqur autem faciunt non pertinent, nec nostri, nec vestri debent gloriari. si qui serte ista polliint, qua loqui dem nec Apostolos, qui vere ista salubi irer atque utiliter poterant, voluit dominus gaudere de talibus, quando eis ait nolite in hoc gaudere, quod dena onia vobis subiecta sint, gaudete autem quod inomina vestrat cripta sunt in Gelas.. QUA EST.
414쪽
Ex Lib. contra litteras Petillatini. 18 gQ V AE S T. DCIX. AN quis ad fidem inuitus sit cogendus.
R E s p O N. Ad fidem quidem nullus est cogendus inuitus: sed per seueritatem,immo& per misericordiam Dei, tribulationsi flagellis,l olet perfidia castigari. Nunquid quia mores optinii libertate voluntatis elliguntur,ideo mores pessimi, non legis isω-gritate puniunturAed iamen male vivendi ultrix disciplina praepostera est,nisi cum praecedens bene vivendi doctrina conten nitur,si quae igitur aduersus malos leges constitute sunt, non eis beneiace re coguntur,sed malefacere prohibentur. Nam nemo bene facere potest nisi ellegerit, nisi amauerit,quod est in libera voluntate. Tiamor autem poenarum,& si notatam habet dilectionem bonet cor scientiae, saltem intra claustra cogitationis, coercet malam cupidi
N leges cogentes minis,& poenis malos a mala vita, ausserant
RESPON. Sicut fieri potest,ut quos Dens in libero dimisit an bitrio,ata rhait tamen ad silium pater, sic fieri potest, vel ea quae legum coertionibus ad monentur, non austerat liberum arbitrium. Quidquid enim homo molestum & durum patitur, admonetur ψut cogitet, quare patiatur,ut si pro iustu se pati perspexerit, idipsum bonum eligat pro iustitia talia sustinere, si autem viderit in quitatem et Iepro qua patitur, se in si uiniosissime laborare atque cruciari considerans 'Met4n mel syoluntaJςm , simaeq; careat molestia sterili,dc ipsa iniquitate.
REsro N. Eloquentia seculia licendi est,cogruenter explicans quae sentimus, qua tunc utendum est,cum recta sentimus, hoc modo ea non us sunt haeretici.Nam utique si recta sensitIent, non solum nihil mali,verum & boni aliquid esset,quod eloqueter explicare potuistenti
Eod. lib. cap. 84. Contra Crescon
415쪽
A N persuadentes bona vel mala, mercedem, vel poenam acqui. ia se rant, licet homines persuasionem non recipiant. Eod. lib. R E s P o N. Sicut enim malignus persuasor peccati, etia si non cap. s. persuaserit, merito poenam deceptoris incurrit, ita fidelis iustitiae praedicator, etiam si ab hominibus, absit ut apud Deum, sui ossicii mercede fraudetur, incertum est enim nobis, utrum assensurus sit cui veritas praedicatur, sed certum est talibus veritatem predicari opportere & certum est fideliter eam praedicantes, retributionem ninnere, siue suscipiantur, siue spernantur, siue eria propterea qualibet temporaliter aduersa patiantur.
Dialectica quid sit & an Paulus Apostolus sueri, dialecticus.
R E S P O N . Nomen, quippe grs cum est dyalectica, sicut.n. cap. t . a litteris denomina thir est grammatica,quoniam grecae grammata litteri; dicuntur, sic a disputatione, Dialectica nomen accepit, i ' quoniam disputatio, Vece dialoge,vel dialexis appellatur, sicut au. tem grammaticus a veteribus latin dictus est literatus, ita grecedialecticus,multo vlitatius,& tollerabilius, lati ne dicitur disput tor. Et ideo cum Paulus disputarit cum iudeis multotiens & veraciter ut potest videri, Dialecticus dici potest, & qui disputat discer
N baptismus rite datus,& in ecclesia catholica S in hiret .rum ecclesia, siue in fidelium, possit dici unum baptisma, cum sint diuersae ecclesiae. d. lib. R E s p o N. Inuenimus enim eundem Deum extra ecclesiam rap. 28. ab ignorantibus coli,& nec ideo fieri,ut non i pse sit Deus, & fidemas. qua creditur C tam esse filiu dei vita, inuenimus etiam eos, qui non pertinensiad membra ecclesiae con fi teri, nec ideo fieri ut non sit una fides, sic etiam cum inuenimus eundem baptisinum ab eis,
416쪽
qui sunt contra ecclesiam in baptizandis hominibus observari. non ideo non elle ipsum baptismum, existimare debemus. Non dicatur quod extra ecclesiam non colatur Deus, aut non sit eadem fides, qua confitemur Christum filium Dei, cum Paulus atheniensebus dixerit,vos halariis in ara scriptum ignoto Deo, quem vos imquit ignoratis colitis, hunc ergo an uncio vobis,colebant Deu ign' .rantes, sed inutiliter: de fide etiam Christi dicitur, quod de mones credunt, Acontremiscunt, sun extra ecclesiae unitatem,& tamen credunt Christum esse filium Dei. Dum dicunt: Quid nobis, & M . i. tibi est, fili Dei, ideo de Paulus dicit, si fidem habuero sine cliari ta te i. c ori L nihil sum, non autem existimo quemquam, ita desipere, ut credat Is. ad ecclesiae pertinere unitate, qui non habet charitatem, sicut ergo. Deus unus colitur ignorantec eriam extra ecclefiam,Rec ideo no est ipse,& fides una habeatur sine charitate, etia extra ecclesia, nec ideo non est: ipla ita est Scite baptismo, unus enim Deu una fides unum baptisma,una incorrupta catholica ecclesia, no in qua soliis unus Deus colitur, sed in qua solus unus Deus pie colitur, nec illa qua sola una fides retinetur, sed in qua sola una fides cum charit te retinetur, nec in qua salutis unus baptisinus habetur, sed in qua sola unus baptis us lalubriter habetur. 1 .' '
AN sit standum authoritati ecclesiae licet no inueniatur in scripturis quod docet. li,tR Espo N. Quamuis alicuius rii certe de scripturis canoni- Eod. lib. cis non proferatur exemplum, earundem tamen scripturarum, cap. 33. etiam in hac re a nobis tenetur veritas cum hoc facimus quod unxuerstiam placuit ecclesiae, quam ipsarum scripturarum comine dat authoritas,ut quoniam sancta scriptura fallere no potest, qui Lqiiis falli metuit,huius obscuritate, qu stionis. eandem ecclesiam de illa consulat, quam sine ulla ambiguitate sancta scriptura d
417쪽
contra cresco lib. 2. cap. 7. Fod. lib. cap. Ic.
H Sreticus & haeresis qui Mint, ita& schisma.
R 1 sy o N. Hereticus est cultor contraria', vel aliter interpreta metesiimis, heresis es diuersa sequentium secta, qua fit ut inter se contra fidem christianam, diuersa sententia stet, inter vero eos, quibus idem Clitillas nariis, mortuus&resurgem,una religio eadem sacrameta nil it in christiana obseruatione diuersum, si hic ma factum non haeresis incitur, sed schisma, idest eadem sequentisi separatio, siue dicatur ichil maelia recens cogregationis ex aliqua sententiarum diuersitate dissensio. Neque enim scis Ito vel sutii a fieri potest, nisi diuersum aliquid sequantur, qui finiunt. Ora , U
AN aliter haeretici & aliter pagini siit recipiendi a sinctae .
sesa. R E'sFo N. Cum ergo veni utit ad nos haeretici incipientes este nostri, accipiunt quod no habebant, is salubriter habere incipiur. Accipiunt enim primitus ipsam ecclesiam,& in ea pacem, charitarem,& Vnitatem, per sontem eius propriuin, utque inuisibilem Spiritum Sanctum, lane quibus utique nullo dubitante interij ssent, de hoc discernitur apud nos,ut aliter recipiantur, qui catholicam reliquerunt, aliter quiad illam primitiis veniunt, illos enim amplius grauat crimen delertionis, hoc autem non a se diruptumi, secto,gnitum & metum vinculum releuat uni tatis: Quod enim valet ad mundanda sacrilegia gentilium, rem perceptum sacrametum M'ptismatis, hoc valet ad mi anda sacrilegia schismaticottim,&haereticorum veraciter apprehensa charitas unitatis. quamobrerri sicut seductores, idest infideles trahentes christianos ad Idola. d mum couersi, couertentes ab ipsis seductos episcopi fieri pollunt. fidelium christianorum: Venietes ad Christium stiluinis redeuntibus praeponuntur,unde isti,&epi fieri pollunt, ita mirari non debent decepti ab liae reticis,quando ad catholicam veniun si isti nanque excusabilius petunt, quae sibi desuerunt, illi humilius repetur, quod suerunt, istos honorabilius, ubi nondum steterant aduoc iii us, illos suspectius unde lapsi fuerant revocamus.. QVAEST.
418쪽
Ese Lib. contra Cresconium a rate. I o
AN sacramenta a malis dari possint& p ci puὸ baptisinus. .
R iis P o N. Si quaeratur,quomodo baptizari t quos damna Fod. lib. uit ecclesia. Respondeo sic eoia aptizare, quomodo baptizat quos c. 1 r. damnauit Deus, antequam de illis quidquam iudicaret eccusa. Qui enim mente peruersa videretur intus elle cum soris sit,ab ipso Christo iam iudicatus est. Ipse quippe est. Qui non credit, iam Ioan. 3. iudicatus est. Paulus alueApcutolus dicit, ecclesia subdita est Clui- Ephe. s. M. Non inre debet ecdelial e Christo praeponere,ut putat baptiuata posse ab illo iudicatos, ae se autem iudicatos baptizare no pos- : is clim ille semper veraciter i udicet: Ecclesiastici autem iudices, i, cur homines plerunque fallantur, baptizant ergo quantum attinet ad uisibile ministerium.& boni,& mali inuisibiliter autem per eos baptizat,cuius est,& visibile baptisina,& inuisibilis gratia. Tingere ergo possunt&honi de mali, abluere autem conscientiam, non nisi cie qui semper est bonus, ac per hoc etiam nesciente ecclesia, propter malam pollivamque conscientiam, damnati a Christo, iain corpore Christi non sunt,quod est ecclesia, quoniam non potest Christus habere mein bra damnata : proinde de ipsi extra eccietam baptizant, omnia quippe ista monstra absit omnino, ut in m ebris illius columbae unice computentur. Abst ut iii trare possint limiates orti conclusi,cuius ille custos est, qui non potest falli. Qui tamen si confitentur comgunttia tunc intrant, runc mundantur, tunc in arboribus orti conclusi, tunc in membris unice columbae numerantur, nec tamen demto baptizantur, ita de cum ab haereticis veniunt, cum ipso baptismate quod& soris habuerunt, sed Scnon cum ipsa mundatione, quam in tus accipiunt, ut quod desiuit praestetur, quod autem non mutatum est approbetur.
N leges non sint condendae, ne coarcetur liberum arbitri v. . R Espo N. In hoc enim reges, sicut eis diuinitus praecipitur Deo seruiunt inquantum reges sunt, si in suo regno bona iubeant, mala prohibeant, non solum quae pertinent ad humanam societatem, verum etiam quae ad divinam religionem. Frustra di-
419쪽
cis relinquatur libero arbitrio: Cur enim non in homicidiis, &in stupris,& ii, quibusque aliis facinoribus, Sc flagitijs, libero te arbitrio,dimittendum elle proclamas 3 Quae tamen omnia iustis legibus comprimi utilissimum ac saluberrimum est. Dedit quidem .di Deus homini liberam voluntatem , sed nec bonam infructuosani,
ερ β. 1. Α N libri Machabeorum snt autentici.
Gauden - RESPON. Hanc quidem scripturam, quae appellatur Matij. lib. 1. chabeorum, non habent iudaei si t legem & Prophetas & Psa, cap. 13. mos, quibus dominus testimonium perhibet, tanquam restibus suis, dicens, oportebat impleri omnia que scripta sunt, in lege MProphetis,& Psalmis de me, sed recepta est ab ecclesia, non inutilis ter . Si sobrie legatur, vel audiatur, maxime propter illos Mach. os, qui pro Dei lege sicut veri martyres a persecutoribus, tam im digna atque horrenda perpessi sunt,ut etiam hinc populus christianus aduerteret,quoniam non sunt condigne Irassiones, huius temporis ad suturam gloriam quς reuelabitur in nobis, pro quibus passus est Christus, si tanta pertulerunt pro lege patientissime,qua dedit Deus per famulum hominibus illis, pro quibus nondum tradiderat filium.
AN laudare approbare vel imitari debeamus omnes homines, quos ponit diuina scriptura .Eρ - epi Rssso M. Non itaque debemus quidquid in scri pluri fetiaer est Dei testimonio laudatos homines secille legerimus consentienduc si λ- approbare, sed considerando, discernere, adhibentes iudicium nosane nostrae authoritatis, sed scripturarum diuinarum, atque sanctarum , que nos, nec illorum hominum, quibus illic bonum atq;preclarum testimonium perhibetur,omnia vel imitari,ves laudare facta permittit, si quς non recte ab eis facta sunt, vel huic nunc tempori non conueniunt, sed de his quq tunc fuerant recta, nunc non sunt, quid opus est nunc discutere, laudatur nauul in scripturis sanctis, sed non imitatur in adulterio & homicidio commillo, immo
420쪽
m Lib. D e Iapti mo contra Donatistas. r ' r
caues r. Laudatur Petrus Apostolus, qui dixit. Tu es Christus fi- Mat. ic. lius Dei viui seci non imitatur: Vbi mox in eodem momento reprehensiis audivit. Vade post me Sathanas, non enim lapis que
A N heretici sint per principes coercendi. R Esp o N. Quamdiu vos heretici non tenetis ecclesiam, Fod. hb quam praenunciauerunt piscatores, Apostoli plantaverunt, tandiu cap. 26. reges qui eam tenent rectissime ad suam curam iudicant pertin re, ne vos aduersus eam rebelletis impune. Na Deus de reges habuit inter Prophetas. David quippe sanctus rex filii. Audite Da- Psal. 7 iuid qui dicit de Christo: Dominabitur a mari usque ad mare, & afl umine usque ad terminos orbis terrarum, & non timebitis christianorum regem: succensente vobis hanc ecclesiam blasphemantibus, quae sicut a rege prophetata est, exhibetur usque ad terminos orbis terrae. Quia & rex Nabucodonosor quamuis Propheta nonsuerit eos tamen,qui blasphemarent Deum Sidrac Mis ic,& Abd nago religiosa seueritate coercuit.
A N amittat baptismum baptizatus, cum ab unitate ecclesiae re-- cedit per haeresim vel schisma... R E s P o N. Sacramentum enim baptismi est quod habet, qui baptizatur, & sacramentum dandi baptismi est, quod habet, qui ordinatur, scut autem baptizatus, si ab unitate recesserit, sacramentum baptismi non amittit: Sic etiam ordinatus, si ab unitate recesserit sacramentum dandi baptismi non amittit. Nulli enim sacramento inuria facienda est. si discedit a malis, utrunque disse dit. si permanet in malis, utrunque permanet, sicut ergo acceptatur baptismus quem non potuit amittere, qui ab unitate doceis rar, sic acceptandus est baptismus, quem dedit ille,qui sacramen iudandi cu discederet,no amiserat. Na sicut redeuntes,qui priusquarecederet baptietati sunt, n5 rebaptizantur,ita redeutes, qui prius quam recederent ordinati sunt, non utique rursus ordinantur