장음표시 사용
461쪽
latet, ad Deo tantumodb nota est,cum solo oorpore apparet hominibus, sicut contingit cum oramus in corde,& quasi nihil agere ridemur: Dum non ad terram, sed sursum cor habere iubemur ad dominum, alii autem dicunt, non tabes e lunam lumem propriu, sed a sole illustrari, sed quando cum illo est, eam partem ad nos . habere,qua nonales itur; leo nihil in ea lucis videri.cum hu-etem incipit ab illo recedere.illustrari ab ab etiam parte, quam mutud terram,etiam necessario incipere a cornibus, donec fiat quinta decima contra solem,tunc enim sole occidente oritur, ut quisquis occidentem solem obseruauerit,cum eum coeperit non videre cotiversus ad orientem, lunam sargere videm, Atque inde exalta pari eum ei coeperit propinquare, illam partem ad nos conuertere, qua non istut ratiir,donec ad cornua redea atque omnino no adipareat, quia itine pars illa qua illustratur, sursum est ad coelum. ad terram autem illam,quam radiare sol non potest, ergo&secunduhanc opinioem luna intelligitur ecclesia, quod suum lumem non habeat, sed ab unigenito Dei filio, qui inultis locis in sanctis scripturis allegorice tot appellatus est,illustratur. Quaelibet ergo duarum istarum opinionum, vera sit coligruenteCaecipitur allegor
AN Christus timebat mori,quando in horto orabat,ut auiseI 3 ciuiuio i dat m, di ibi A .κ o a ri RES Pol, Putati, sorte; quamlo dixit dolainus, pater si se, p. mri potest &cimori timebuta No est sortior miles qnam imperatur, sti et sussicit seruo ut si sicut minus eius,Paulus enim dicit, nute, re- - 212πChristit Compellor e duobus, concit piscentiam habens dii-lui,&esse cum Cnristo,ille optat mortem visit ciuii Christo,& Phil. I. ipse Christus timet morteat 3Sed quid nisi infirmitatem nostram portabat,& pro iis qui adhuc timentinorim,incors ore suo com
462쪽
stitutis,ist dicebat, inde erat illa vox membrorum ipsius, vox erat non capitis. . l
N i iis no xq uim Io b i scis omnes clamares ad Deum exaudiantur, in tribulationibus REsro N. Multi enim clamanr in tribulatione, & non exaudiuntur,sed ad salute & non ad insipienti clamauit Paulus ut ab eo austeretur sti'ulus carnis, & non est exauditus ut augeretur.& dictum est ei, susticit tibi gratia mea,na virtus in infirmitate perficitur, ergo non est exauditus, sed non ad in sipientiam, sed ad sapientiam,vt intelligat homo medicum este Deum, & tribulatione
medicamentum esse ad salutem,non rinam ad damnationem, sub medicamento positus uteris,secatis clamas, non audit medicus ad voluntatem, sed ad sanitatem. tr
Lubo Qui, est noster proximuSti R E s P O N. Loquimini veritatem unusquisque cum pximo suo,quoniam sumus inuicem membra. Ne autem quisque vestrum ita cogitet fratres, cum christiano loquendo veritatem,&cum pagano mendaci cum proximo iubemur loqui veritatem proximus tuus ille est,qui tecum natus est 'ex Adam dc Eu omnes Proximi sumus conditione terrenae natiuitatis, sed aliter fratres illa spe civi stis haereditatis .: proximum debes putare omnem horminem,& antequam sit christianus.
A vdire vocem laudis quid sit. . c . - REspo N. Audire vocem laudis est intelligere intus, quia auidquid in te mali est,de peccatis tuum est,quidquid boni in ru-ificationibus,ves est,ita audis vocem laudis, ut non te laudes, qn bonus es Nam laudando te sis malus, bonum te secerat humilitas, malum te facit superbia,conuersus eras ut illuminareris, S conuessione tua factus es luminosus factus illustratus conuersione, sed aqvp. Nunquid a te Si a te conuersus posses illuminari nunquaposses tenebrari,quia tecum esses semper. Quare illuminatus esZ in risi i . - .
463쪽
quia conuertisti te ad aliud quod tu non eras, quid est aliud quod
tu non eras3Deus ulmen est. Non enim tu lumen eras, quia peccacator eras,Deus lumen est.
inis est,qui vere talix vocatur. I i ram . . R E s P N. Vere talix est, non qui habet qd amat, sed sid amet,quod amandum est,multi enim miseri sunt, magis habendo quod amant si carendo,amando enim res noxias miseri, habendo lunt miseriores,dc propitius Deus cum male amamus,negato amamus,iratus dat amanti quod male amat.
Q.Vidsit desiderandum in domo Dei,idest in Paradiso. I
RE svo N. Inrerrogemus quin curiosius,& dicat iste, qd nos, quid ipse acturus est in apsa domo, ubi cupit,&optat. & desiderat,& hanc unam petit a Deo habitare in ea,omnes dies vitio siue, quid ibi agis quaeso te se Quid est, quod desideras: Audi quid, ut contempler delectitionem domini, Ecce quod amo,ecce quare volo habitare in domo domini, per omnes dies vitae meae, habetur ibi magnum spectaculum dele ionem ipsi domini contemplari, vult finita nocte sua haerere in luce ipsius* Tunc enim erit mane nostrum, transacta nocte: unde alio laco Psal. dicit, i mane astabo tibi, Se contemplabor te, modo ideo non contempl- , quia cecis S, tunc astabo tibi, & conxemplabor. Haec vox humana est. n
c Vid contemplabimur in illa Dei domoὶ b ill a: ritur ni mun. - R E s p O N. Desiderabimus quoddam bonum, quale bonum omnis boni bonum, unde omne bonum, bona cui addatur, quid sit nisi ipsum bonu, licitur enim bonus homo,& bonus ager, Se bona domus,& bonnm animal, & bona arbosi adiunxisti quoties dixisti bonum est, bonum simplex, ipsum bonum, quo cuncta sunt bona, ipsum bonum ex quo cuncta sunt bona, ipsa est dolectatio domini,hanc contemplabimur. IZA. QUAEST. c
464쪽
A N sine Dei auxilio perseuerare possimus. Rgspo M. p.rta Aia in ambuundo A vi Dei,quoni a qui perseuerauerit usque in finem hic fatuus erit, iam tu accepto libero . enar- arbitrio,quasi praesumis unde ambule .: Noli de te presui veri Psine. te Deus dereliqttetit iii ipsa via deficies, cadSs, aberrabis, remanc3IM. io. bis . hic ergo illi,voluntatem quidem liberam mihi dedisti, sed i a ne te nihil est mihi conatus meus, adiutor meuo igitur esto, ne do
AN Christus quatenus Deus orauerit,&Oret. R Esro9. si diuinitarem Domini nostri uti Christinosi deres. Quis orat 3 Ad quem orat 3 Quare orat lorat octis, ori t ip qualem,causam autem orandi non habet, cum sit bellus, in fatione in nipotens incomm stabilis semperdo tertius, &patricis ternus, enarra- ideb intuentes, quaei utitur a I nistrinPrincipio siti Eliangelii tione se- Dum dicit, In principiuerat verba,&vsque ad verbum caro faciucundam. est: Hucusque dicentes, non inuenimus oration nidicerasini orari Psad. 1' di,nec locum orandi,nec affectum orandi, sed quoniam paulopinis .i. dicit: Et verbum caro fictum est habes matellarem ad quamores habes huminita erri,quae pio uores,& Apostolus ost inis resurrinionent. Dum sedet ad dextelam Dei iniqrpellatorem pro nobis vocat:qiive ins ellar si nobis pila raeda ot essedigna Rom. 8. tus est, non inter patrem, & hominet, sed inter Deum & homines.
mines3 peccatores,impii mortales,inter illam Trinitatem & hominum infirmitatem,&iniquitatera mediator fustus est homo, non . v iniquus, sed tamen infitiuuvi t ex eo, quod non iniquus,dungerit . d ivit te Deo, ex eo quod infirmum Ut igitur mediator existeret inter limminem & Deum, Verbum caro factium est, idest verbum homo Rachum est. igitur Christus quatenus Deus, non orat,sed potius ad ist
465쪽
Hhristus habuit ne omnia naturalia, homini conueniendas horbines cinerose elluι: n D l . N I. ii Raspci N. Confirmatum est in catholica fide, hominem illui Ead, praquem Qsoepit sapientia Dei nihil minus habuisse quam ca teri hol satione. niines,quantum pertinet ad integritatem naturae, quantum autem ad excellentiam perlonae,ali tul quam caditem homines: Nam cubi ri homines, pollunt dici participes verbi Dei, habentes verbu Dei, nullus aurem eorum potest dici verbum Dei, quod dictum est illi, Ordictum est. Ulubum caro factum est, unde a cathesi fide com firmatum est, hominem illum mediatorem habui ta omnia homi in is, preter peccatum , sed tamen sicut in corpore nostro, caput exescessit alia membra, ita Christus alios homines dignitate excessit. b
AN omne quod patimur ab inimicis, si eis imputandum 3R E sm or . Non enim qM I iidoui ab inimicis suerimur. Ead. prahoc inimicis deputandum est, de non domino Deo nostro, viail Dtione. quisque enim malus amul se habet voluntatemi noce v, ut utem l . possit nocere, non habet in potestate vi velit, iam reus est: vi possit, occulta dispensatione prouidentiae Dei, in alium permittitur ad poenam, in alium permutatur ad probatione ira, in alium perinliti, tu ad coronania perivisit populum Istaei mpi abalienigrius qui pecca uerat, in Iobm probaretur per diaboli tentarjones,ad corona in martyres permisit trianos seu ire .ergo in quem permirii iur os pulte, occultς dispensitionis est Istouidentiae Dei,ut autem velit nocere, Ipsius homini est. non enim continuo quem vult occida . . miu sit irri liciti in m n mima amni c: Dil mi acu tri r ira Q u. trit nis Arridi V t,E S: Tu illi :iDCCXXVII. t in ni -ui tui, D ny imis. Dil W mi. miri iluas, di, tiruum clo' uua Inis quo; modis dicitur vicit, ludi L .fi om blla' Hi Q iE R E s p o N. Duobus enim modisdicim finem,uel quo fit, concione ut non si t quod erat, vel quo fit, ut Persectum sit, quod inchoatum pri ma. erat. POL so
466쪽
in is est, qui saluatur gratist ii Hori il RESPON. In quo non inuenit Saluator, quod coronet. sed quod damnet non inuenit merita bonorum, sed merita suppliatiorum si agat tamquam veraciter ex regilla legis praeposita tam 'nandus est peccator. Hac regula si ageret, quem liberaret omnes enim peccatores inuenit, solus sine peccato venit, qui nos peccato res inuenit, hoc ait Apostolus, omnes peccauerunt & egent gloria Dei. Quid est egent gloria Dei 3 ut ipse liberet, non tu, quia tute liberare non potes, indiges liberatore,exclamat Paulus, Miser ego homo quis me liberabit de corpore mortis huius Gratia Dei per Iesum Christum dominum nostrum. Quare gratia r quia gratis datur. Quare gratis datur quia merita tua non praecesserunt,sed beneficia Dei te praeuenerunt,illi ergo gloria,qui nos liberat.
AN mali christiani vivant peius infidelibus, & per consequens
Rxspo N. Qui sunt inimici ecclesiae pagani, Iudaei, omnita ius vivunt mali christiani. Vis videre qli1m omnibus peius via uant mali christiani e De talibus dicit Propheta Ezechiel, quia co- paranturiarmentis inutilibus; pone paganos ligna eile saluarica extra ecclesiam,adhuc potest inde fieri aliauid, quomodo de lignis fabrilibu est lignum fabro aptum,& si adhuc nodosum & curuli, de corticosum,tamen quod Aetur ascietur,&;deplanetur, ut possit venire ad aliquam fabricam usus humani. De sarmentis autem prici sis,fabri nihil facere possunt, ignis exsolus expinati Attedite sta- tres cum stluatico ligno pr ponatur sarmentum manens in vite, quia sarmentum dat fructiun: illucllignunt nondat fructum, pridciso tamen sarmento de vite si comparetur lignum syluaticum imtelligitur esse melius,quia de illo faber aliquid facere potest. Hae
aute armenta tantum se ministrant. Oi m
467쪽
A N sors Dei gratiam sign i ficet.
- REsro N. Sors enim non aliquid mali est, sed res est indu Ead. ibitatione humana diurnam indicans voluntatem, ut sactum fuit in cimie. Matthiae Apostoli electione, sortes dixit Propheta, quantu ego exi- r. stimo,gratiam qua saluati sumus. Quare sortis nomine appellat Psal. gratiam Dei 3 quia in sorte non est electio, sed voluntas Dei. Nam ubi dicitur iste facit, iste non facit, merita consideran tur, & ubi merita considerantur electio est, non sors, quando autem Deus nulla nostra merita inuenit, sorte voluntatis suae nos saluos secit, qtua voluit, non quia digni sumus, hec est sors super vestem Christi inconsutilem. Data est sors, quia signilicat charitatis qterni talem quςdi- Mat. 27. uidi non potest a persecutoribus, ideo super eam sors missa est, ad quos peruenit eos significavit,qui videntur ad sorte peruenire sanctoris . Gratia salui facti estis per fidem,ait Apostolus, & hoc no ex vobis,vide sortem,& hoc non ex Vobis, sed Dei donum est.
AN sola fides sine operibus ad iustitiam sessiciat.
Rr spo N. Credidit Abraham neo, & reputatu est illi ad Fae prae- iustitiam, ergo ex fideAbraham iustificatus est. Dicat quis ex fide fatione. iustificatus est Abraham, & non ex operibus, facia ergo quidquid Psel. 3rvolo, quia & si bona opera non habuero, & tantum credidero in se l. i s. B eu,depti tabitur mihi ad iustitiam . Respondeo ergo tanquam co tra Apostolum,&dico de ipso Abraham, quod inuenimus in epiastola Apostoli Iacobi,correctione male intelligentium Paulii Ap stolum, Iacob. Apostolus, de sola fide praesumeres,& nolentes OpN IMO. a. rari, commendat ipsius Abralis opera,cuius fidem comendat Pau- Rom. . lus. Et non sunt sibi aduersi Apostoli . Dicit aute Abrahae opus,omnibus notu Abraham filium suu immolando Deo obtulit, Magnitopus, sed ex fide laudo superridificationem operis, sed video fide fundamen tum, laudo fructum boni operis, sed in fide agnosco radicem si Abraham sine recta .fide opus fecisset, nihil illi prodes- ' sit, & si Deo imperante, ut filium immolaret, discisset. Nolo sed susticit ut credam , fides tunc sine operibus mortua esset,
468쪽
& tanquam radix sine fructia, sterilis atque arida remaneret. Quid de operibus ante fidem Et si videantur hominibus laudabilia
inania sunt, ita mihi videntur esse, ut magne vires de cursus celerimus praeter viam, nemo ergo computet bona opera sua ante tadem : ubi fides non erat, bonum opus non erat, bonum enim opus
intentio facit, intentionem fides dirigit: Non valde attendas, quid homo faciat, sed quid cum facit aspiciat.
c. Vi sunt recti de praui corde 3R E s P o N. Et gloriamini omnes recti corde, quid est recti corde Z non resistentesino. Audite, inter rectum cox Sor uum hoc interest, quisquis homo quidquid paruu pro ter vol0ntate. asiliuione moerores, labores, non tribuat nisi Voluntati Dei iustae non illi dans insipientiam, quod quasi nesciat quid agat, quia tale flagellat,& talibus parcit, ipse est rectus corde, peruersi autem . praui corde sunt, qui omnia quae patiuntur mala, inique te pari dincunt, dantes ilii iniquitatem, per cuius voluntatem patiuntur, aut quia non audent dare ei iniquitatem,auferunt ei Subernationem, quia ipse,inquit non potest iacere iniquum, iniquum autem est, Vt ego patiar,& ille non patiatu concedo enim ut sim peccatori certe sunt peiorra me, qui laetantur ,in ego tribulor, de hoc apud me est iniustum,& quia Deus non facit iniustum, igitur Deus non Lubernat res humanas, nec cura est illi de nobis, exgo praui coide, idest. distorti corde, tres habent s ententias,aut negant Deum essς aut in . iustum dicunt,aut, qubd res humanas non gubernat, nec i pii est cura de nobis. Quare hoc ὶ Quia distorti sunt corde. Remis eli ain tem Deus, & ideo distortum cor illi non acquiescit: In istis tribus sententijs,magna est impietas. I l
Psal. 32 QVomodo differant Cytara & Psalterium 3--R E s Ρ o N. Cytara est lignum concauum tanquam timpa num pendente testudine cui ligno chordae innituntur ut tacta resonent. Non plectium dico quo tanguntur, sed lignum illud dixi concauum cui superiacensicui quodammodo incumbunt, ut ex illo
469쪽
Io cum tanguntur, tremefactae,&ex illa concauitate sonum conci- pleiares magis canore reddantur, hoc ergo lignum cytara in inferiore parte habhr,Psalterium in superiore. H est distinctio cytara significar vitana terrenam, in qua sunt prosperitates, &aduersitates, in ambabus laudemus Deum,& in cytara laudabimus, Psalterium significat Dei dona superna,qiue in obseruatione decem praecepto --- rum conseruntur,& in Psalterio decem chordarum , Deum laudabimus, cum praecepta Dei seruabimus.
RN sit peccatum infestis choreas ducere. R E s p o N. Obserua diem Sabbati, non carnaliter non iu- Ea.ena daicis delitijs, qui otio abutuntur ad nequitiam, melius Vtique to ratione. in die sederent,quam tota die saltarent, fodere in die festo est peccatum, igitur maius peccatum est saltare, idest choreas duceret, quam sedere.
AN Apostoli in una voce,varias linguas exprimerent in aduen I. concio tu Spiritus S. ne R Espo N. Non sunt loquele neque sermones, quorum non Psal. 3 2 audiantur voces eorum, sed hoc pertinet ad id, quia omnium lin- Hal. 18guis, loquuti sunt in AEa voce. - ct. 1.
. Vm omnes homines velint esse beatos, quaeritur, quomodo beati fieri possitnt. R F s P o N . R inant enim omnes homines beatitudinem, etia Earicommati nolunt elle miseri,sed beati, surtum quis facit,&quare ὶ pro- cione. pter seme&neees itatem, vult depellere miseriam furto, Se malo vult esse beatus. Semper ergo beati esse volunt, siue male viventes, uile bene viventes,& non contingit omnibus, quod omnes esse volunt, non enim quis potest fieri beatus, nisi re meliori se &deterio-- . tri minime,cuncta creata n O sunt homine meliora, nec A ngeli,quia cum fuerit persecta hominis natura, homo iuuabitur Angelis,
470쪽
pus enim hominis fiet melius, per animum suum meliorem corpore, quia cum suerit animus iustus, etiam corpus fiet immortale, &splendidum, quaere igitur,qdid si melius animo tuo, solus Deus inuenitur, erige ergo animum tuum ad Deum, i per illum fias beatus,vera beati tudo in solo Deo consistit, de non in caducis robus homine deterioribus.
AN quilibet clamans ad Deum exaudiatur
R E s p o N. Iste inops clamauit,&dominus exaudiuit eum, docet te quomodo exaudiaris, ideo non exaudiris, quia diues .es, sorte clamaueras,& non exaudiebaris. Audi quare, iste inopspes mauit,& dominus exaudiuit eum, inops clamat,& dominus examdit: & quomodo clamabo inops i Vt etiam si habes aliquid, non indc praesumas de viribus tuis,ut intelligas te indigentem,ut Intelligas tetandiu esse pauperem, quandiu noli habes illum, Pu lacat te diuitem.
N iustos clamantes semper exaudiat. . i sis R a s p o N. Clamauerunt iusti & dominus exaudiuit eos, dicet quis,esso autem,clamaui & non me eruit,aut non sum iustus, aut non facio quae iubet,aut sorre me ille non videt noli cimere tantum fac quod iubet,& si te non eruit corporaliter, eruet spiritualiter.corporaliter eruit tres pueros de flammam,& non machabeos cum omnes esient iusti,& omnium est Deus, tres pueros eruit,vi&carnales constraderentur, Machabeos non sic eruit,ut illi qui perseouebantur, in poenas maiores irent, cum putabantcle opprelisse martyres Dei, eruit Petrum de carcere aliquando, sed in fine vitae suae, non eruit eum de cruce,nunquid Petrus perdiderat iustitiam, uuando non illum eruit de crucer Absit sorte plus eum exaudiuit in cruce,quam ante,quado illum vere de omnibus praesturis eruit. I. concione. C
Hristus quot modis nos vincit R E s p O N. Duo sunt genera eorum que Vincuntur,duobus enim