장음표시 사용
51쪽
HAereses quare permittantur in Dei ecclesia.REspo N. Improbatio qui pse haereticorum facit emin re, quod ecclesia Dei sentiat.&quid habeat sana doctrina . opportuit enim,& haereses esse,ut probati manifesti fieret inter infirmos.
inare fiat in coelo maius gaudium de penitente peccatore: quam de nonaginta nouem iustis. Dic mihi Deus bonet quod agitur in homine ut plus gaudeat de salute desperatq anime,& de maiore periculo liberate, dii si spes ei semperamiisset, aut periculoru minus suillet 3 Hoc fit,& in anima nostra, Quid ergo agitur in ea cum amplius delectatur,inuentis aut redditis rebus quas diligit, quam si eas semper habuisset;constant enim, & caetera, dc plena sunt omnia testimoniis clamantibus ita est. Triumphat viaetor Imperator non vicisset nisi pugnauisset. Et quanto maius periculum fuit in ptarito, tanto maius gaudium sitit in triumpho Iactat tempestas nauigantes, minaturque naufragium, omnes sutura morte pallescunt tranquillatur coelum, & mare, & exultant nimis,quoniam timuerat nimis.Aeger est charus, & vena eius malure nuntiat, omnes qui eum saluum cupiunt egrotant simul animo. Fit ei recte,& nondum ambulat pristinis viribus, & filiam tale gaudium quale non fuit cum antea saluus& fortis ambularet. Sic etiam accidit in voluptatib. corporis. Voluptas edendi,& bibendi nulla est nisi prius praecesserit esuriendi,&sitiendi molestia. Et institutum est ut iam pacte sponse, non tradantur statim, ne vilem habeat maritus datam, quam non suspirauerit sponsus dilatam. Vbique ergo maius gaudium,ubi maior molestia praecedit. Et quare hoc. R E sp. L titia magna in conuerso peccatore ideo fit a sanctis, quia illius exeplo multi de profundiore tartaro cccitatis ad Deum redeunt, & sic illuminatur, quando enim a multis noscebatur pe cator conuersus. a multis ni gaudium.Erideo eius conuerso. fit
occaso maioris seruoris N inflammationis spiritus in alijs. Ideo praecedit
52쪽
praecedit multos peccatores, qui eu suo exeplo sunt sequuturi;ltur ergo iusti qui ante eum.Iam ad Deum accesserat quia non tantum de peccatore solo couerso lettantur, licet & de iiijs qui excplo- illius sunt conuertendi. Letantur, quia qui perierat reuixit, de alijs amplius scandalum non erit.
Cur peccator ex longa consuetudine dissicile conuertatur Espo N. Talis enim peccator ligatus quidem est non serro alieno, sed voluntate sua ferrea.Velle suum tenet inimicus,3c inde ei catenam facie,& eum ligat. Nam ex voluntate peruersa fit libido,&dum seruitur libidini fit consuetudo,&dum non resisti .ur consuetudini, fit neccessitas, dc sic tali catena ligatus dissicile toluitur.
AE S T. XVIII. inare animus noster. Sic tardus est ad bonum, etiam si sibi ipsi. imperet. Imperat enim animus corpori, i paretur stati m. Imperat animus sis de resistitur. Imperat animus ut moueatur manus,lu tanta est sacilitas,ut vix a seruitio discernatur imperium. Et animus,animus est, manus aute corpus est. Imperat animus, ut v litanimus, nec alter est, nec facit enim. Vnde hoc monstruias Et quare istud RE SP o N. Imperat quidem animus ut velit, qui non imperaret nisi vellet,& non fit quod imperat, quia non ex toto Vulsino ergo ex toto imperat. Na in tantum imperar, inquantum vult,' 'c in tantlim non taliquod imperat inquantum no vult. Non Utiq; plena voluntas imperat.Ideo no est quod imperat. Na si plena esset, nec imperaret ut esset,ea ta esset. No igit mostru e partim velle, partim noli e,sed qgritudo animi est, quia no totus assurgit veritate subleuatus, cosuetudine praegrauatus. Et ideo sunt duς volui tes quia Vna earum tota non est,& hoc adest alteri: quod de est alteri. Aduertendum tamen,& quod licet sint due voluntates in deliberando, non in sunt dive naturae duaru mentium, sed una tantum,
ea ego sum qui volo Deo seruire,& qui nolo, sed si no seruio Deo, hoc
53쪽
Rom. s. Matth. 6 quaest. O Res'. exceri Tom. I D. Aut hoc ideo est,quia nec plene uolo, nec plene nolo, qn saltem mecu contendo. Et aliquando ego non operor illud nolle, sed quod ha, bitat in me peccatum .Et ideo tale nolle non ostendit naturam metis alieoae, sed pςnam meam . Dicimus ergo quis i cum voluntas nostra altercatur, utrum sit bonum eligere hoc aut illud, ve bi gratia vel legere Paulum,aut ire ad missam, aut ad predica, tuc sunt plures voluntates.cum vero unum istorum eligitur, & in illud
fertur tota voluntas Vn a tantum voluntas est.
V AE S T. XIX. 'C Antiis in ecclesia Occidentali. Vnde sumpsit exordium
R E s P o N. Iustina Valetiniani regis pueri mater. dii persequeretur Sanctum Ambrosium, Salios fideles haeresis suae cau- si,quae fuerat seducta ab Arrianis. Fideles in ecclesia excubabant, mori parati cum Episcopo suo Ambrosio.& ideo ne populus in tali persectitione tedio contabesceret. institutum est, ut dum orare tur in ecclesia. Hymni,d Psalmi canerentur s ecundu morem ecclesiae Orientalis .&sic mos canendi usque in hodiernum diem rei tus est. & demum in multis si ijse esjs obseruatus. et 34.: AE S T. XX.
AN pro animabus mortuorum, quae in fide ex hac vita decesserunt sit orandum . . R E s p o N. Augustinus pro sua matre destincta Monica videlicet,qu e reliquerat, ut pro ea offerremur sacrificium ad altare, orat. talibus ver . Quamquam illa in Christo vivificata, etiam in hoc mundo tam Saneta vixerit . ut laudetur nomen tuum, in fide moribusque eius, non tamen audeo dicere ex quo eam per bapti Gniuna regenerasti. nullum verbum exisse ex ore eius contra praece pium tuum . Ego itaque laus mea, & vita mea Deus cordas mei . lSepolitis paulisper eius bonis actibus: pro quibus tibi gaudens gratias ago. nunc pro peccatis matris meae deprecor te: Exaudiane per medicinam vulnerum nostrorum, quae pependitin ligninsedens ad dexteram tuam te interpellatpro nobis. Scio mis x corditer operatam, & corde dimi vise debita debitoribus suis: Dimitte illi, & tu debita sua, Si qua etiam contraxit per tot am
54쪽
intres cum ea in iudicium. Namque illa imminente die resoli tionis suae, non cogitauit suum corpus sumptuose contegi, aut codiri aromatibus, aut sepulchrum electum, & patrium . non ista mandauit nobis, sed tantummodo memoriam sui. ad altare tuum fieri desiderauit. cui nullius praeterivissione seruierat. Unde sciaret dispensari victimam sanctam, qua deletum est chirographum, quod erat contrarium nobis, quia triumphatus est hostis computans delicta nostra & quaerens quid obi jciat. & nihil inueniens in illo in quo vincimus. Quis ei refundet innocentem sanguinem Quis ei restituet precium, ergo nos emit vinos auserat ei Z Ad cuius precij nostri sacramentum ligauit ancilla tua animam suam i . . . ivinculo fidei. Nemo a protectione tua dirumpat eam. Non se interponat draco. nec vi, nec insidijs. Et inspira Domine Deus meus. Vt quotquot haec legerint . meminerint ad altare tuu . Monicae famulae t . cum patritio quondam eius coniuge per quora carnem. introduxisti me in hanc vitam.
AN homo sese totum, sine Dei limine cognos i oh libRESPONL Quamuis, ut inquit Paulus, nemo scit hominu, quq sunt hominis: nisi spiritus hominis, qui in ipso est. i. Tamen Q 'ς ' I est aliquid hominis, quod nec ipse spiritus homini qui in ipso est, Mi t. Deus autem scit eius omnig, quia fecit eum. Aliquid enini J'sci t homo de Deo, quod de se nescit. De Deo scit, quod nullo modo potest violari. Deie autem, non scit,quibusve tentationibus sillare valeat, quibusve, non valeat, nisi lumine superno illustretur. 4Q V AE S T. XXII., Vod sunt genera quςstionum conflib.
RESPON. Tria sunt genera quςstionum, videlicet an sit, V ''
Vomodo dum sumus tristes. Leta preterita recordamur, te corpore recordari non est mirum, cum aliud sit an imus
55쪽
χ O Res'. exteri ram. I. D. Aug.& aliud sit corpus. Vnde era pteritum corporis dot orem, gaudens memini, non est mirum, seu cum animus si idem quod mem ria, quod patet ex hoc quod cum mandamus aliqnid ut memoria ter habeatur, dicimus. Vide ut illud in animo habeas, & cum obliuiscitur dicimus non est in animo, elapsum est animo ipsam memoriam vocantes animum, cum ergo ita sit quid est hoc quod clatristitiam meam prieteritam laetus memini. Animus habet laetiatiam, & memoria tristitiam . Laetusque est animus, ex eo quod inest ei laetitia, memoria vero ex eo quod inest ei tristitia tristis non est 3 Num sorte non pertinet ad animum 3 Quis hoc dixerit conflib. R E s p o N. Nimirum ergo memoria quasi venter est animi, i I o. c. I titia vero atque tristitia quasi cibus dulcis & amarus, cum memo rie comendantur, quasi traiecta in ventre recondi illuc possitnsis pere non pollunt. Ridiculum est hec illis similia.Sed ecce de me moria profero cum dico quatuor esse per turbationes animi. Cupiditatem laetitiam metum tristitiam,&quodquot de hi js disput
te potuero, liuidendo singula&per species sui cuiusque generis.& definiedo ibi inuenio quid dica, atq; inde profero, nec tame*lla
eorum per turbatione perturbor, cum eas reminiscendo comm moro, de antequam recolerentur a me, & retractarentii r ibi erant, a propterea inde per recordationem potuere depromi. Forte ergo sicut de ventre cibus ruminando, sic ista de memoria recordando.
B Eata vita an possit oculis corporis videri.
RESPON. Vita enim beata non videtur oculis quia non est I O. c. 2 I corpus.Et tamen eam in notitia hebemus & ideo amamus eam, &adipisci eam volumus ut beati simus. Hac beatam vitam in aliis. nullo sensu corporis experimur & tamen meminimus eam. Et sortasse, ut gaudium. Nam gaudium meum ita tristis memini. sicuti vita beatam miser. Neque unquam corporis sensu. gaudium me u.
vel vidi audiui,vel tetigi vel gustaui. Sed expertus sum in animo meo, quando laetatus lum, &adhςst eius notitia memoriae mea ut id reminisci valeam, sed ubi & quando expertus sum vitam mea beatam, ut recorder eam & amem,& de syderem ὶ Nisi quia beata vita Deus est in notitia mea impresilis est.
56쪽
AN omnes velint beati esse 3 R
E S P o N. Beati omnes esse volumus, sed quid est hoc, odi quaeratura duobus utrum militare velint, fieri pollet, ut alter eorum . velle se,alter nolle respondeat.Si autem ab eis qαzratur, utru beati elle velint,vterque statim se sine ulla dubitatione dicat opi
M. Nec ob aliud velit ille militare, nec ob aliud iste nolit, nisi vi beati sintὶ
RV AE S. T. XXVI. BEata vita est ne de quolibet gaudio
Ri s v o N. Absit domine ut quocumque gaudio gaudeam, beatum me putem.Est enim gaudium,quod non datur impiis, sed eis,qui te gratis colunt,quorum gaudium tu ipse es. Et ipsa est beata vit gaudere adte,det propter te, ipsa est & non est altera. el l l i zi A lj- i. 0 n i
nii' ' i' Hon mynta ... Ei 'mi Dan munitu l- Α Npater Aug. fuerit unquam heremita.itast tri l iREsDON. Conteritus peccatis meis,& mole peccatorum, A miserie meae,agitaueram in corde, mediatusque sueram sagam in solitudinem. Sed prohibuisti me, Icconfirmasti me dicens ideo pro omnibus,Christus est,ut qui vivunt, iam non sibi vitiant, sed ei qui pro ipsis motruus est. Ecce domine iacto in te curam meant, ut vivam,& considerabo mir bilia de lege tua, scis imperitia mea&infirmitatum meam,d emen sana me, Z
QVare Deo scienti miserias nostras confitemur, quasi eas ne sciat REsPON. Non utique confitemur Deo nostras miserias, Ut per nostram confessionem eas nouerit; sed ut affectium nostrum excitemus in eum, pateficimus ergo affectum nostru in eum, n-stendo ei miserias nostras.
57쪽
Vid faciebat Deus antequam saceret coelum de terram. RE, PON. Antequam faceret Deus coelum, sc terra, 'prisaciebat aliquid,quia ante coelum, dc terram nullum erat tempus ideo non est querendum.quid tunc faciebat non enim erat tunc ubi non erat tempus, nec ipse Deus tempore praecedit, tepora, si quin non omnia tempora prςcederet, & tamen omnia tempora precedit celsitudine semper praesentis ternitatis; & superat On nia futura, quia & illa sutura sunt,& cum venerint praeterita eru*ipse autem idem est, &anni sui non deficienticLV AE S T. XXX. Vid fit tempus inuestigatur ab Augustino.
ES PUN. Tempus non esset tempus si semper permaneret, quid ergo est si nemo ex me quaerat quid si scio, si quaeremti explicare velim nescio, fidenter tamen dico, scire me, quod si nihil praeteriret, non esset prirteritum tempus, de si nihil aduen, ret, non esset futurum tempus, & fi nihil esset, non esset praesens tempus. Sed quomodo sunt ista tria tempora videlicet praeteritum presens & futurum,cum non sint in esse, prieteritum non est quia praeteriJt, futurum non est quia nondum aduenit, praesens ti nest quia si semper esset non in preteritum uasi redi & si non esset tempus, sed artenitas, praeteritum ergo non habemus nec futurum , quia non sunt,de pri senti non habemus nis instans,& hoc non est tempus. Et tamen dicimus longum tempus pra etitum de fututu, si non sunt,quomodo longa tempora suntZ Dicitur quod tempus praeteritum M suturum, sunt nobis praesentia in memoria notira de ideo quatenus sic nobis sunt prςientia, in tantum ea proserimus non res ipsas quae praeterieriat, vel quae nodum veneriit, sed verba concepta ex imaginibus earum, quae in animo vel ud vestigia per sensus praetereundo fixerunt proserimus, unde cum imaginem rei praeteri W recolimus & narramus in pr lenti intuemur,quia adhuc est in memoria nostra, sic etiam cum videri dicuntur futura, ne nipsa quae nondum sunt, idestque futura sunt, sed eorum causse vel signa sors tam videntur, quae iam sunt, ideo non futura,sed praeuen. tia sunt iam videntibus ex quibus futura praedicantur animo concepta. Que rursus conceptiones iam sint, de eas praesentes apud
58쪽
se intuentur qui illa praedicunt Demus exemplum intueor aurora ori turum solem pronuncio. Quod intueor praesens est quod pronuntio futurum . Non Sol qui ram est. Sed ortus eius qui non ilium est. Tamen etiam ortum ipsum, nisi animo imagi narer, sicut modo cum id loquor, non eum possem praedicere. Futura ergo nondum sunt.Et si non sunt videri omnino non possunt, sed pra dici possunt ex moentibusque iam sunt, Sc videntur, tria igitur sunt tempora videlicet presens pr teritum, & futurum, dc tamen proprie non dicitur tria esse tempora illo modo sed fortasse proprie diceretur hoc modo, tempora sunt tria presens de prςtentis, presens de presentibus, pr ens de futuri: Sunt enim h c in anima tria quςdam,& alibi ea non video, presens de prireritis memoria, presens de presentibus contulus, pr sens de futuris expectatio. . Si enim hec permittimur dicere tria tempora video fateorque
tria sunt. ..il A VTempus igitur est id quo metimur motus corporum. Et si non vidi ianis ex quo coepit numeri corpus Perseuerat, ut non videamus, cum desinit non valemus metiri,quod si dili videmus, tantu modo longum tempus elle renunciamus non autem quatum sit, . si autem locorii spatia notamus, undedi quo Veniat corpus quod. .
mo itur,vel patiek es pdssumus in te quantum sit temporis, 2 quo ab illo loco, sque ad illum locum motus corporis ut partis
Metimur etiam tetra pus sed animo. Dicimus vere firturum nodum est, sed tamen iam est in animo expectatio futurorum praeteritaeti 1m non sunt, sed in animo est memoria prς teritorum, prPsens etiam temptu caret spatio. quia in puncto p rςterit, sed tamen perdurat attentioler quam peragat abesse quod aderit. us it
S i licet scripturas sacras,varie exponi.R E solo 9: Quid mihi obest cu diuersa in hiis Verbis intel- conflib. ligi possint: quq tamen vera sintὶ Quid inqua mihi obest, si aliudi .c. 18.ego sensero qua sensit alius eram sensisset qui scripsit. Omnes quiadem qui legimus nitimur hoc indagare atqueacomprehendere, quod voluit ille quem legimus. Et cum eum veridicum credimus . nihil quod falsum esse vel nouimus,vel putamus, a . demus
59쪽
demus eum existimarianisi uim Ggo quisqηe conatur id. semire in scripturis, quod in eis sensu ille qui scripsit, qqid mali est si hoc lentiat, quod tuta omnium veridicarum me'tiym, osten dis verum este, etiam salmi non sensuisse quem legit, cum de ill
Vm quis dicit verum, illa veritas est ne solum dicentis ipsam,
an & omnium amantium veritatem.
i R E s p o N. Si ideo amat quod dicit quispiam, quia verum con ib- iam&apsius est.& nostrum est,quoniam in commune omni u es
CHristianus verus ac spirit lis ,quomodo ux inquit Paulus i dicat omnia Scipse a nemine iudicatori cons lib. . R Eis p o N. Quod autem iudicat omnia, hoc est, quod habet 13 G, 23 - potestatem piscium maris,& volatilium curtii&ψmnium pecorii , & ferarum & omnis terrae & omniu repeptium quae repunt super terram. Hoc enim agit per mentis trutilectum. Per quem percipit quae sunt spiritus Dei. Alioquin homo in honore positas, intellexit,compararus est luinentis insensatis, d. similis factus est illis, Isai. s spiritales ergo siue qui praesum siue qui obtemperant spiritu lueri Idicant, non de cognitionibus spiritualibus quae lucent in firm mento. . Non enti' oportet de tapa sublimi aeus oritate iudicare, neque de ipso libro tuo o domine, etiam si miid ibi non lucet,qu'niam submittimus ei nostrum intellectium, certiamque habemus. euam quod clausimi e spectibus nostris, rectς veraciterque dictum est . Sic enim homo licet iam spiritalis,&renouatus in agnitionem Dei. secundum imaginem eius qui creauit eum facto . . . i tamen legis debet este,non iudex. Neque de illa distilictione iudii cat, spiritualium, videlicet atque carnalium hominum, qui uisi Deus nosteri oculis noti sunt, & nullis adhuc nobis apparuere, operibus, vim fructibus eorum cognoscamus eos, sed tu domine irem scis eos,& diuisisti isc vocasti in occulto antequam fieret fi ima mentum. Neque de turbidis huius seculi populi tamquam spiri-
60쪽
ritalis homo diiudicat. Quid enim ei de his, qui seris sunt iudi
care, ignoranti quis interuenturus sit in dulcedinem gratiae tuae, ecquis in perpetua impietatis amaritudine remansurus. Ideoque homo quem fecisti ad imaginem tuam, non accepit potestatem l mina coeli, neque ipsius occulti coeli, neque diei & noctis, quae an .re coeli constitutionem 3 ocasti, neque congregationis aquarum, quod est mare, sed accepit potestatem piscium maris, de volatilium coeli,&omnium pecorum, & omnis terrae, & omnium reptilium, quae repunt stiper terram, iudicat enim S approbar, quod recte, improbat autem,quod perperam inuenerit, siue in ea sblemnitate s Dcramentorum, quibus initiantur, quos pervestigat in aquis multis misericordia tua, siue in ea, qua ille piscis exhibetur, quem leu tum de profundo, terra pia comedit, siue in verborum signa sv cibusque subiectis auctoritati libri tui, tanquam sub firmamento volitantibus, interpretando, exponendo, disserendo, disputando, benedicendo atque inuocando te, ore erumpentibus, arque lamintibas signis,ut respondeat populus. Amen.
Tr Nde est 3 quae est ratio 3 qubd cum numeramus incipiendo V ab uno, progredimur usque ad decem & demum ad unum reuertimur. Dicendo undecim. Pod est, ac si diceremus decem,
R Esp. Primus numerus totus,& sectus est ternarius, quia e stat ex principio medio, & fine,. unum est principium. Duo est medium, tria est finis. Et etiam iste numerus ternarius est primus numerus Impar, non enim inueniunt. nisi duo numeri, videlicet par,& impar, Se cum iste ternarius numerus sit primus impar totus,&persectus.quia constat ex principio medio,& fine, oportet ut inusniatur, & primus par,qui sit totus, dc persectus, ut sit par requiritur, ut diuidatur inaequales partes,ut sit torus,& perfectus, requiritur, ut constet, principio medio, & fine, ut sit primus requiritur,ut alius par non praecedat eum,numerus quaternarius habet has omnes conditiones. Est enim primus par perfectus, quia no est duo, cum non constet ex principio medio, & fine,quatuor autem sic, innumero duodenario non est medium, quia nec ibi est finis, ubi enim non est finis, nec medium esse potest,in quaternario vero.ibi