장음표시 사용
61쪽
est principium videlicit unum, ibi test medium, videlicet duo. ibi
est finis, videlicet quatuor. Et quia est quaedam proportio inter unum duo tria, & quatuor, qd non est inter alios numeros. Ideo ex ipsis tantum hi decem. Ecce proportio, unum enim, & duo sunt quodammodo duo principia numerorum. Unum enim est primcipium a quo omnes numeri incipiunt, di amieniuntur,&etiam duo, illio autem quia est origo coniunctionas dumemrum, id est. quia est prima complicatio numerotiam. Ideo de ipse dicitur principium numerorum a quo omnes numeri sunt, cum ibi incipiat numerus, quia ut dicitiit unum non est numerus, sed principium numeri, duo autem est numerus, & primus numerus. Ad proportionem veniamus. Unum iungatur duobus. Quid fit 3 tria sine aliquo numero in terposito, sed statim sequitur suo ordine num rus ternarius totus, ct per Lictus, nbn sic sequitur,si iungatur duo, S tria, quia non quatuor, sed quinque facerent, & sic esset in terapositio quaternarii, & sc ordo non sequeretur,ordo autem iustus stat in iiijs, & magna concordia, iiqe proportio, videsi L Vnum duo & tria, unum semel nominatur duo, bis, tria semel. Semel ergo, dc bis, & sem l . . Quater tantum laci um,ut ergo respondeamus quaestioni. Quia est concordia,& proportio inter ista, vide-Jicet inter unum duo tria , & quatuor , cum ordine, quod non est , inter alios numeros,& quia ex uno,& duobus,& tribus,& quat rsunt postea decem, ideo iterum ad unum post decem reuertimur, ut stemus semper in connexione numerorum honorabiliorum contra
QVid est beate vivere ui Q REsPON. Beate vivere nihil aliud est,nisi secundum id
quod in homine optimum est, id est secundum rationem,& mente vivere,sed adde tu ex lib. I . retrac.capit. I . Hoc quidem verum est. Nam quantum attio et ad hominis naturam, nihil est in eo melius, quam mens, & ratio, sed non secundum ipsam i debet vivere, qui beate vult vivere alioquin secundum hominem vivit, cum secum dum Deum vivendumst,ut possit ad beatitudinem peruenire, propter quam consequendam,non seipsa debet esse contenta,sed Deo mens nostra subdenda est. i
62쪽
T T Era. sapientia, quid est 3 '
V Rhspou. Sapientia est rerum humanarum diuinar ;scientia. Ero scientiam non appello, in qua ille, qui eam profit tur aliquando fallitur, fictentia eniim non solum comprehensis, sed ita comprehensis rebus constat, Vt neque in ea quisquam errare, nec quibuslibet aduersantibus impulsus nutare debeat. Unde verissene a quibusdam Philosephis dicitur, in nullo eam posse, nisi. in sapiente inueniri,qui non modo perceptum habere debet,quod
tuetur, sequitur . versuri etiam Inconcussum tenere..Humana- ,rum rerum scientiailla est quae nouit lumen prudentia temperantis deos sertitudinis robur,& iustitiet sanctitatem . i Inqbur ni m. il tam H tim , O .ui uama
inae differentia est inter sapientem, & stiuliosum seu Philos phum. .Τ ' REsPON. Sapientem a studioso, nulla re differre arbitror, nisi quod quarum rerum in sapiente quidam habitiis inest, earum est in studioso sola flagrantia. Nam mihi nihil aliud videtur interesse, nisi quod alter scit sapientiam,alter scire desiderat.
V Erum an sine Dei auxilio percipi possit RESPON. Quis autem verum possit ostedere abstemiapi dictum est, a quo ne distentiam magnopere mihi laborandum est, etenim nume aliquod aisti solum poste ostedere homini. quid sit Verum cum breuiter tum etiam pie. Nihil itaque in hoc se mone nostro libentius audiui, nihil grauius, nihil probabilius,&si id numen,ut confido assisinihil verius.
V AE S T. XXXIX. V dx micitia, quae est.
R E s p o N. Mecum enim similiarissimus amicus meus, Mille Quaesita. B 1 non contra
63쪽
non solum de probabilitate humanae vitae. Verum etiam de ipsa religione concordat quod est veri amici manifestissimum indictu.Si quidem amicitia rectissime, atque sanctissime definita est, reruhumanarum, cdnunarum cum beneuolentia, dc charitate conin
AN ordini sit aliquid contrarium.
R E sp O N. Quid saltem censes ordini esse contrarium lib. i.e.c Nihil . Nam quomodo esse contrarium quidquam potest ei rei, iquae totum occupauit, totum obtinuit Quod enim eritordinii contrarium, necesse erit esse praeter ordinem. Nihil autem esse praeter ordinem video. Nihil igitur ordini oportet putare esse co-trarium. Ordo enim est quem si tenuerimus in vita, perducet ad Deum, de quem nisi tenuerimus tu vita, non perueniemus ad
A N Deus diligat ordinem uniuersi tne ordi RESPON. Certe enim Deus amat ordinem. nam ab idihb. t i. se manat, dc cum ipso est,sed dices, mala continentur in ordine, ergo Deus mala diligit cum ordinem diligat. Dicitur, quod mala quidem continentur in ordine. E amen Deus non diligit mala, nec ob aliud,nis quia ordinis non est,ut Deus mala diligat, & ordinem ideo multum diligit, quia per eum non diligit mala. Et isto est malorum ordo, ut non diligantur a Deo. An paruus rerum ordotibi videtur, vi&bona Deus diligat, & non diligat mala Ita nec praeter ordinem, lunt ma- la, quae non diligit Deus. Ipsum tamena ordinem diligit, hoc ipsum enim di- nlisit diligere bona, de non dili- . .. l l . abere mala, quod est magni - . . ordinis, &diuinae dii spositionis.
64쪽
sty AE S T. XLII. IORdo uniuersi quid sit.
R Espo N. Ordo est,quo Deus agit omnia que sunt, Dices ergo,&quae aguntur a stulto, ordine aguntur, ita est. Nam omnis vita stultorum,quamuis per eos ipsos minime constans,minimeq; ordinata sit, per diuina inprouidentiam necessario rerum ordine
includitur,& quasi quibusdam locis illa ineffabili. & seinpite a
lege dispositis, nullo modo esse sinitur, ubi esse non debet. Et ad hoc demonstrandum, non deficiunt humana exempla. Dic mihi quid carnifice tetrius 3 At inter ipsas leges locum necessarium tonet, &in bene moderaK ciuitatis ordinem inseritur, estque suo animo noces, ordine autem alieno,Poena nocentium. Quid sordidius de turpitudinis plenius, meretricib. laenonib. terisq; hoc genus pestibus dici potest Aufer meretrices de rebus humanis turbaueris omnia libidinibus,constitue matronarum loco; labe ac dedecore dehonestaveris. Sic igitur hoc genus hominum per suos mores impurissimum vita, per ordinis leges conditione vili Ismu. Vnde licet ista sint vilissima,&deformia ordine tamen locantur suis locis. Et sic faciunt ad decorem uniuers.
AE S T. XLIII. QVid est cum Deo esse
RE svo N. Esse cum Deo est illud,quod ab eo regitur ab que administratur, siue cum Deo est,quidquid intelligit Deum.
V AE S T. XLIIII. IVstitia Dei, quid est.
REsPON. Iustitia Dei,est,quae separat inter bonos & malos,& sua cuique tribuit, stante autem hac definitione, sic arguitur, semper Deus suit iustus ergo semper fuit bonum & malum, quae, a Deo possent abinuice separari, ergo semper fuerunt boni, & mali, ut mala malis, & bona bonis tribuere: Diicitur ad hoc, quod non semper suit malum,quia antequam mundus fieret non erat.
Et tame semp Deus suit iustus,quia semper potui stet licernere bo' Mille Quaesita. B 3 num
65쪽
nu a malo si extitillet. Et ex eo ipso quo poterat, iustus erat. Virtus enim per seipsam,non per aliquod huii modi opus, consideranda est, ct in homine, quanto magis in Deo sic dicatur, & de ordine. Licet malum non semper se it. quod in ordine includitur. Fuit tomen semper ordo apud deum.
AD adiscendum litteras, siue alias virtutes, quibus rebus necessario ducimur. R Espo N. Ad distendum necessario dupliciter ducimur auctoritate atque ratione, tempore aut horitas, re autem ratio prior
est. Aliud est enim quod in agendo anteponitur, aliud quod pluris
in appetendo estimatur, itaque quamquam bonorum auctoritas imperitae multitudini videatur elle salubrior, ratio vero aptior eruditis tamen, quia nullus hominum nisi ex imperito, peritus fit, nullus autem imperitus, nouit qualem se debeat praebere docentutibus,&quali vita esse docilis possit, euenit, ut omnibus bona m gna,& occulta discere cupientibus, non aperiat nisi authoritas i nitam,quam quisque ingress is sine ulla dubitatione vitae optimae praecepta sectatur, per quae cum docilis faetiis fuerit: tum demuni
discet,&quanta ratione praedita sint ea ipsa quae secutus est ante rationem, S quid stipsa ratio, quam post authoritas cunabula firmus,&idoneus iam sequitur atque comprehendit, & quid intellectus in quo uniuersa sunt, vel ipsa potius uni ueria, & quid pretierunt uena uniuersorum principium. Ad quam cognitionem in hac vi in peruenire pauci, ultra quam vero etiam post hanc Vitam nemo progredi potest.
. A Vthoritas diuina, quae dicenda est. ' REspo N. Illa authoritas diuina diceda est,qine non solu '' in sensibilibus signis traicendit omnem humanam facultatem, sed J ipsum hominem agens, ostendit ei quousque se propter ipsum deprelleriti, N: non teneri sensibus corporis quibus videntur illa miranda, sed ad intellectum iubet euolare, simul demonstrans, de quanta hic stollit,&cur haec faciat, & quam parvipendat. Doceat enim
66쪽
enim oportet, sactis potestatem suam,& humilitate clemetiam.&praeceptione naturam, quae omnia sacris quibus initiamur, si cretius firmiusque traduntur in quibus facillime bonorum vita non disputationum ambagibus , sed misteriorum authoritate Purgatur: Humana vero authoritas plerumque fallit.
Qui D est Ratio)RLs. Ratio est mentis motio, ea quae discutium siue dis tur s. . .
distinguendi,&conectendi potens: qua duce uti ad Deum intelligendum,Vel ipsam quae aut in nobis,aut usquequaque est, anima, ' λ' rarissimum omnino genus bominum potest: non ob aliud, nisi quia in istorii sensuit corporis negotio progresso redire in semet ipsum cuique dissicile est, itaque cum in rebus ipsis fallacibus ratione totum agere homines moliantur, quid sit ipsa ratio, & qu lis si,nisi pexpauci,prorsus ignorant. Mirum videtur, sed tamen se ita res habet, sati s est hoc dixisse in praesentia. Rationale aute est, ut dicunt docti mini viri,quod ratione utitur velu ti potest. rationabile vero, quod ratione est factu, vel dictum,
a. s, quae cum ratione facta est ab utente ratione.
a N omnes res ad unum tendanti R Es P ori. Omnes quidem res ad unum tendunt. Nam i pis ut ellet lapis omnbs eius partes omnisque natura in unum soli .. st L
lata est. Quid arbor Nonne arbor non esset, si una non effeta tyQuid membra cuiussi betam mantis ac viscera & quidquid est e Lum ex quibus constat3 Certe si unitatis patiantur diuortium non erit alat. Amici quid aliud quam esse unu conantur Et quato magis unum tanto magis amici sunt, populus una ciuitas est cui est periculosa dissensio. Quid est autem dissentire nisi non unum seu GreὶEx multis militibus fit unus exercitus. Nonne qua uis multitudo eo minus vincitur quo magis in unum coit 3 Vnde ipsa coitio in unum, cuneiis nominatus est quasi couneus. Quid amor omnisὶNonne unum vult fieri cum eo quod amat 3 Et si ei contingat, Unum cum eo fit, voluptas ipsa non ob aliud delectat vehemen
67쪽
tius, nilli quod amantia sese corpora in unum coguntur. Dolor unde perniciosus est3 Quia quod unum erat disiugere nititur. Ergo molestum, dc periculosum est cum eo unum fieri, quod separari potest.
Α N Anima habeat alimenta propria, sicut & corpus habet. Ra spoN. Quid enimῖ Anima habet ne aliqua alimeta propria An eius esca scientia nobis videturλplane inquit Aug. mater, nulla re alia credo ali animam quam intellectu rerum atque sciemtii. De qua re cum dubitanter streperent, nonne inquam conceditis hominum doctissimorum animos multo esse quam imperit rum quasi in suo genere pleniores atque maioresZManifestum esse dixerunt. Recte igitur dicemus eorum animos qui nullis disciplinis eruditi sunt nihilque bonarum artium habuerunt ieiunos, &quasi famelicos esse. Plenos, inquit Trigetius,&illorum animos esse arbitror sed visis atque nequitia, ista ipsa est inquam crede mihi quaedam sterilitas,& quas fames animorum. Nam quemadmodum corpus detracto cibo plerumque morbis, atque scabie repletur;quq in eo vitia indicant famε. Ita & illorum animi pleni sunt morbis, quibus sua ieiunia confitentur. Etenim ipsam nequitia matrem omnium Vitiorum, ex eo quὁd ne quidquam sit, idest ex eo quod nihil si,veteres dictam esse Voluerunt, cui vitio quae comtraria virtus est fiugalitas nominatur.Vt igitur haec a fiuge id est a fructu propter quandam animorum tacunditatem. Ita illa ab sterilitate, hoc est a nihilo, nequitia nominata est. Nihil est enim omne, qudd fluit quod liquescit, & quasi semper perit. Ideo tales homines etiam perditos dicimus.Est aute aliquid si manet si constat si semper tale est ut est virtus cuius magna pars est atque pulcherrima quae temperantia, & fiugalitas dicitur, sed si hoc obscurius est quam ut id iam vos viderepossitis,certe illud conceditis, quia si animi imperitorum etiam ipsi pleni sunt,ut corporum, ita anim xum. duo alimentorum genera inueniuntur,unum salubre atque utile. Alterum morbidum atque pestiferum.
68쪽
Vis est, qui beatus dici possit.
- R E s P o N. Omnis, qui quod vult habet, si bona vel t. beatus est. nam si mala velit, quamuis habeat, quod Velit, miser ne beata est. Velle enim quod non deceat, idem ipsem miserrii mirn. Nec setiatam miserum est no adipisci,quod velis, quam adipisci Velle, quod spu i ct non oporteat. Plus enim mali prauitas Voluntatis affert, quam dέλι. fortuna cuique boni, unde ille non dicitur beatus, qui etiam si bona habeat, non sunt tamen semper manentia, aut no sitian si Opo ter, ut talia bona semper maneant,&iatient. Solus Deus est bonum
semper manens,&satians, ergo qui habet Deum beatus est, ct tylis non patitur egestatem, nec eam pertimescit, quia sapiens est. Habet ergo modum suum, idest sapientiam , quisquis beatus est.
Quae est autem dicenda sapientia, nisi quae Dei sapientia est 3 A
Cepimus autem authoritate diuina Dei liliu nihil esse aliud, quIm Dei sapientiam,& est Dei filius profecto Deus. Deum igitur nabet quisquis beatus est, sed quid putatis esse sapientiam, nisi veritate Etiam hoc enim dictum est. Ego sum veritas. Veritas autem, ut sit, fit per aliquem silmmu modii,a quo procedit, & in quem se perfoetii conuertit, ipsi autem summo modo nullus alius modus i mponitur; si. n.summus modus p summu modu, modus est, p seipsum
modus est: Sed et seminus modus necesse est, ut verus modus sit, ut igitur veritas modo, i. patre gignitur, ita veritate, modus, idest pater cognoscitur. Neque igitur veritas sine modo, neque modus sine veritate unquam fuit. Quis est Dei filius 3 Dictum est veritas. Quis est,cui non habet patrem Quis alius, quam summus m diis 3 Quisquis igitur ad summum modum, per veritatem Ven rit beares est. Hoc est animum Deum habere,id est Deo frui: tera enim,quamuis a Deo habeantur, non habent Deum. Haec est igitur beata vita pie perseetque cognoscere a quo inducaris in Veritatem,qtra veritate perfruaris, per quid conectaris summo modo, quae tria unum Deum intelligentibus, unamque substantiam exci usis vanitatibus, variis superstitionis ostendunt.
Apientia, quid sit inquiritur. LI. De beata vita d,
REsro N. Nihil est, aliud sapientia, quam modus animi. Hoc
69쪽
Hoc est, quae lese animus librat, ut neqae excurrat in nimium. neque in ira, qui in plenum est cc arctetur, excurrit autem in luxurias, dominationes, superbias coeteraque id genus , cca diatur autem sordibus, timoribus, marore, cupiditate, atqueat.js qui ecunque sunt, quibus homines miseros, etiam miseri comstentur .
in V AE S T. LII. A N homo quibuslibet bonis de commoditatibus mundi gaudes,lit stultus, aut sapiens.l spo N. Fuit quidam ditissimus, amenissinis, delitios csimis, cui neque ad voluptatem quicqua defuit, neque ad gratia, neque ad bonam integramque valetudinem. Nam & praediis qu staOlissimis, amicis iocundissimis, quantum libuit abundauit,&illis omnibus aptissime ad salutem corporis vliis est. eiusque br uiter , Ut totum explicem,omne institutum voluntatemque omnEsuccesso prospera consecuta est, sed licet iste non maiora corpori bona desideraret, tamen illa. quae habebat timebat aliqua lo amit tere. Et sic egebat lapientia, licet non egeret facul talibus, & bonis corporis. Nam& maior & miserabilior egestas nulla est, quam egere sapientia, & qui sapientia non eget, nulla re omnino egere potest, est ergo animi egestas, nihil aliud, quam stultitia. Haec est enim contraria sapientia ,& ita contraria,ut mors vitae, ut beata vita miseriar hoc est sine aliquo medio. Nam ut omnis non beatus, homo miser est, omnisque homo non mortuus vivit, sic omnem non stultum, manifestu inest esse sapientem, ex quo concludi mristum hominem tam ditissinu m, non ex eo tantum suis te miseru, quod timebat ne fortuna: illa munera ammitteret, sed & stultus erat cum non sapiens esset. Quo fit, ut miserior est si ergo nec homo fruens omnibus bonis huius mundi potest dici sapiens, sed potius stultus.
AN veritas interire possit Se descere.
R E sΡ o N. Verum dc veritas duae res sunt, D veritas ro est praestantios ,quia sicut casto non fit castitas, sed econuerto, ita
70쪽
ita quia verum est. Veritate utique est verum,& si quod est verum moritur, non tamen veritas mori potest, quia si veritas moreretur. Adhuc verum esset,quod veritas esset mortua, & sic veritas adhuc daretur, ergo veritas nullo modo occidet, sed semper manebit.
Q V AE S T. VIII. FAlsum quid est, idest Ouid illud est quod dicitur salsum.
R Espo N. Falsum illud est, quod ad similitudinem alicuius Ex sioli
accomodatum est, neque id tamen est cuius simile apparet solet et li. 2.c. Is dici falsum quod a verisimilitudine longe abest . quod tamen habeat ad verum non ullam immitationem siue alicuius veri similitudinem, non enim dicimus lapidem esse falsum argentum, quia non habet ad argentum aliquam similitudinem, tamen ii quisqualapidem argentum esse dicat, dicimus salsum eum dicere idest falsam proferre sententiam, stannum autem vel plumbum non ablut de ut opinor falsum argentii vocamus, quia aliquam immitationem argenti veri habet,unde nostra sententia ex eo no est salsa, sed illud iplum de quo nuntiatur.
a N anima hominis sit immortalis.REspo N. Omne quod in subiecto est, si semper manet, ip- ILsum etiam subiectu maneat semper necesse est. Et in animo homi- Γ.2.c. Is nis tamquam in subiecto est disciplina scilicet veritas quae sempermanet, ergo & subiectum quod est anima hominis semper manet, ergo immortalis est.
a N anima dum est in corpore sit diui a per partes corporis, an tota in toto, & tota in qualibet parte. REsPON. Moles quippe omnis quae occupat locum non est De imin singulis suis partibus tota, sed in omnibus. Quare aliqua pars mor. aiuleius 2 ibi est.& alibi alia: Anima vero non modo Diuersae moli mae. e. ic corporis sui, sed etiam unicuique particulae illius tota simul adest. Partis enim corporis passione tota sentit nec in toto tamen corpO