장음표시 사용
81쪽
vum porr It dexteram O Inso oratorum eon format artisvium, duobusque disimis esηelusis digniris , ceturos eminentes porrigit , oe infesto pollice et menter subrigens infir , Telephron pupillus ego , &c. Quem morem Fabius quoquel planciades opusculo de Allegoria ilibrorum Virgilii ad Chalciadium , Grammaticum ita perstringit ι Itaque compositus in dicendi modam erectis in istam da bus digitis textἰum ,pollice comprimens, ita verba exorsus es. Hac ietiam digitorum compositi ne ac.eonformati di veteres Christianos Audi-
toribus significasse, verba se velle facere, adnotat, vir eruditus ad citata Propertii verba; admonet que, Episcopos sic pingi consuevisse, quod eo ge . nu olim , in loco, qui jSalutatorium Latinis dice. ltatur , di aemo ν Graecis, alloquebantur populum,
eique benedicebant. Addit etiam, eosdem hodie eo quidem gestu benedicere, non autem populum alloqui . Verum 'quidquid fit de hac Episcopali
manus conformatione ac compositione in bene- .
dictione populix tribuenda, quam ad denotandam Sanctissimae Trinitatis , unitatem trahi ab
aliquibus non sum nescius certei non ausim ad . firmare, fuisse eamdem in dicendo tam religiose observatam a Petro, Ρaulo, Alexandro, de quibus supra ex Apostolorum Actis, ceterisque veteris Ecclesiae Concionatoribus . , . Illud verissime asseverarim, dexteram dicentis manum cum dignitate quadam ac majestate porrectam & extentam silentium olim parasse, fecissequc
82쪽
VET. CONCION. LIB. I. 6rsecisseque audientiam. Dixi multa paucis: ac ne quis gratis dixisse me putet, in horum confirmationem testimonia producam. Aci dexteram quidem unam id operis habuisse, commemorant expresse Lucanus di Apuleius locis su perius allatig . . Non nisi vero extentam & pom
rectam id ipsum perfecisse , & citata Xiphilini
ac ejusdem. Apuleii testimonia declarant: & col. ligo manifeste ex Actuum Apostolorum cap. XXVI. vers. I. quo. loco defensionem suam exordiri v lens beatus Paulus coram Agrippa Rege, m num prius, extendisse dicitur, ut videliceti& MIentium sibi conciliaret & audientiam. Agrippa vera i inquit Lucas ad Paulum ait: 'Permittitur
tibi ιοqui pro temetipso et tunc Paulux, extenta manu , coepit rationem νeddere- , Addo, eamdem, Paene, vel ipso Budaeo teste ia .fCommentariis Linguae Graecae, v esse ac potestatem Graeci Verbi -- αν, qsto utitur in hanc rem idem beatus Lucas. Actorum capitibus cx I I. x I V. &xxx. superius adductis. Quin etiam Syrux claeumdem sensum accepit eam vocem ac transtulit. Sed & juniorem Justinum Imperatorem in ejus orationis initio, quam ad populum habuit, ubi primum Imperii diademate fuit redimitus, ut populi audientiam sibi conciliarςt, manuine rexisse scribit Corippus Africanus iis versibus, quos supra protuli capite x .
I e coronatus solium conscendit aestum,
atque crucis faciens signum venerabile sediss
83쪽
Erectaque manu , runcio praesente Senatu s Ore pio hac ait . . .
Fuisse demum non nisi eum dignitate quadam ac majestate porrectam & extentam prodit Pe sus iis verbis supra ex satira quarta. relatis: Fert animus eatida fecisse plerata turba
Non dubitarim itaque adfirmare, . sacros olim Concionatores, ut silentium sibi. & audientiam ab Auditoribus ipis Concionum initio concili rent , consuevisse dexteram cum maiestate quadam exaeendere ac porrigere . Quam sane CO suetudinem, etsi procedente tempore, sive n glectam , sive . intermissam, nunc penitus in Ecclesia amisimus, iliud tamen ejus vestigium exin 'tat adhuc in familiaribus nostris collocutionibus, quod dum volumus attentos eos. facere, quibus cumbsermones conserimus, extendimus G subito dexteram, verbum etiam Audite, tamquam ce tam eius gestus explicationem, non raro adden
84쪽
Proxime ante Concionem recitabatur semper HL quid e Scriptura Sacra , unde ipsum Comcionis argumentum erueretur. Dum quoque non nisi post Legis aut Prophetarum lectio- nem accedebant ad ipsam Legem explican-Eam, Prophetastae interpretandos, ct Audiatorum mores exhortationibus formandoe ac codirigendos .
HEbraeos quidem, quorum ex fonte nostros paene Omnes in concionando ritus manaia se diximus , non nisi post Legis , aut Prophetarum lectionem, sive ad ipsam Legem ac Prophetas interpretandos, sive ad mores exhortationibus formandos ac corrigendos, accessisse , vel unus B. Lucas locuples testis esse potest . Etenim Evangelii capite iv. versi tis. Christum Dominum inducens quadam Sabbati die in Synagoga verba facere volentem, non prius eum loqui coenisse scribit, quam sngularem ex Isaiae libro locum legisser: Intrauli 36uri inquit , secundum consuetudinem die SabbatI ἰη Syηagogam, furrexis legere, γ traditus in IIII IIber datae Tropheta , ω ut revolvit librκm , Intenis Iocim,
85쪽
ubἰ ser tum erat, Spiritus Domini super me , propter quod unxit me, evangelirare pauperibus misit me , &c. Et cum plicuisset librum, reddidit minia Bro, oe sedit, O omnium in Onagoga oculi erant
intendentes in eum s carpit autem dicere ad illos , .
&c. Paulum quoque & Barnabam non nisi post Sanctorum Voluminum lectionem a Synagogae Principἱbus ad dicendum fuisse invitatos traditidem Lucas Actorum capite x I I I. vers. I . iiS verbis : . Venerunt Antiochiam Pisidiae, de P ulci& Barnaba loquitur Lucas θ ct ingressi Synagogam die Sabbatorum, sederunt; post lectionem au- tem Legis o Prophetarum mi ferunt PrIncipes Synagoga ad eos dicentes , Viri fratres, si quis est in vobis Sermo exhortationis ad Plebem , dicite: sur-gcns autem Paulus, ct manu silentium indicens ,
Hunc Synagogae morem Christi sane Ecclesia & nascens , recepit , & constanter retinuicadulta, Philo Hebraeorum doctissimus , de ELsaeis agens, ita scriptum. reliquit in libro , cui nomen est, ouod omnis probus ιiber: Has c patrias nimirum leges ediscunt oe alio tempore , sed praecipue recurrente die septimo , quem sacratum existimant, ferianturque tunc ab omnibus aliis
.negotiis. . Quoties sacras ades , quas Synagogas u cant adeunt, pro alatis ordine juniores ad senio-τum pedes conlidunt , ct ad audiendum se componunt: ibi alius ex libro praelegis: alius quispiam unus e peritioribus accedens , qua objcura sunt , ex plicit.
86쪽
VET CONCION. LIB. I. 6sμ plicat. Constitutionum etiam Apostolicarumi Auctor, de Ritu, qui in Ecclesia Apostolo- rum temporibus maxime vigebat agens in lib. v 2. cap. sq. haec habet: Post Lectionem , O Can- , tum Halmorum, ac post Boctrinam de Scripturis, i dicat Diaconus , &c. Per Lectionem intelligeris r Epistolarum & Evangelii recitationem, per D it ctrinam autem Concionem , ut demonstratumii est Cap. Iv. Apud eumdem in lib. 8. cap. a apertius ita scriptum legas: Post lectionem Legis, - σ Prophetarum, O vsolarum nostrarum , in Actorum, atque Evangeliorum , salutat Ecclesiam ordinatus, dicens, Gratia Domini Jesu Christi, i & Caritas Dei Patris, & Communicatio Spi-- ritus Sancti cum omnibus vobis, ct omnes rei spondeant, Et cum Spiritu tuo, σ post fatuta. tionem alloquantur populum Sermone hortatorio . Id ipsum quoque nos docet beatissimus Martyr I Justinus extrema ad Antoninum Pium Apologia, sic inquiens: Die, qui Solis dicitur, omnes , qηii in agris vel oppidis morantur, unum in locum con- .' veniunt, commentariaque Apostolorum, vel Prophe- 1 tarum scripta leguntur, quamdiu hora patitur: D-
inde ubi is , qui legit, desitis, is , qui praest, a
, monet O hortatur, ut ea, qua lecta sunt, bova imitemur. Tertullianus etiam exprimit non Ob.r scure eamdem consuetudinem in Apologetic iCap. 39. cogimur ad Literarum Divinarum com- memorationem, si quid praesentium temporum qua '' litas aut pramonere cogit, aux recognoscero; certς
87쪽
fidem sanctis vocibus pascimus: spem erigimus , fiduciam figimur , disciplinam praeceptorum nihilomianus Inculeatlonibus densamus s Ibidem etiam exhoν-tatIones , O censura divina. Quo loco. Divinarum commemorationem Literarum nominans Tertulistianus signat certe Sacram Lectionem , seu rectitationem ς cum autem praemonitiones, sanctas vOCes, praeceptorum inculcationes, exhortationes,
di castigationes dicit, Sermonem intelligit, seu
Concionem I cuius nimirum scopus is est, commonere, exhortari, moresque formare ac corri
gere. Sed longum nimis esset, singula Ecclesiasti corum Auctorum hac de re testimonia proferre, mihi praecipua antiquiorum delibasse satis est . Plura si quis desideret, legat Basilii, Chrysostomi, Ambrofili, Augustini, Chrysologi , Leonis, Gre gorii Magni, & aliorum Ecclesiae Patrum Sermo nes, in quibus fons est, unde rerum talium cupidiabunde sitim expleant. Tantum adscribam, ex hac veteri consuetudine illud investim in Ecclesiam, ut intra Missarum solemnia proxime post recitatum Evangelium Concio habeatur: qua de ire infra lib. m. Extra vero Missae tempus hoc adhuc extare ejusdem vestigium, ut pro lectione prolixa, quam olim Concioni praemitti dixi- .mus, consueverint sacri Concionatores brevem aliquem e Sacris Voluminibus locum, tamquam ipsius Concionis argumentum, vel memoriter vel de Codice recitare. lCA
88쪽
ά Memne esset olim, an alius, qui Sacra Volu- , mina regeret, ct qui tractaret seu explicaret. si Conrionaturi, suggestum ascendentes , sacrum
plerumque Codicem in manibus habebant, ' quem aut ipse Concionis initio, ad indicam' dum, quem potissimum Scripturae locum ex-
plicandum suscepisent, legerent; aut longius . etiam prove si, prout sese vel dicendi sel l
ii, gendi occasio dabat, nunc deponerent, nunce irarum si umerent.
tk Um lectum semper aliquid e Scriptura Sa- a cra, proxime ante Concionem , exposueriin, forsitan hoc loco quaerat aliquis, idemne esset, an alius, qui Sacra Volumina legeret , ε ει qui tractaret seu explicaret. Et eumdem quidem fuisse dices, si ad Esdrae libri H. caput 8. p respicias, in quo idem omnino & legit, & lecta explicat. Christus quoque Dominus Lucaesi capite iv. & legit & explanavit Isaiae locum .s Sin spectes Actuuin caput x m. secus esse pronunciabis . Etenim Paulus & Barnabas tunc
fuerunt ad loquendum invitati a Principibus Sy- E et nagogae
89쪽
nagogae, cum jam satis ab alio lectum esset de Lege & Prophetis. Praeterea Philo Judaeus & J stinus Martyr locis nuper citatis, praelegisse alium, alium obscura explicasse, disertis verbis
Sed nullo negotio propositae quaestioni satisfaciet, qui tempora, quibus habebantur Con ciones , scite distinguet. Concio quemadmo dum suo loco patebit Se intra Missarum solemnia & extra Missae tempus consuevit olim haberi. Si eam nuuc consideremus Concionem, quae inter ipsa Mi ssarum solemnia habebatur , alius certe erat a Tractatore Lector, si vero de illa quaeramus , quae solebat extra Missae tempus haberi, tunc eumdem & legMe, & lecta tractasse , pronunciandum videtur. Ac de priori quidem nihil est, quare quisquam dubitet, cum illud nobis apertissime declarent Augustinus &Chrysostomus: dicit enim ille in Sermone 237.
de Tempore, hoc modo: Lectiones sanctas pιurex , cum recitarentur, audivimus , oe de his oportet dicere, quod Dominus fuerit donare dignatus; sed Lectionum omnis Auditor, quod recentius lectum est, magis meminit, O, ut inde aliquid a Tractatore dicatur, expectat. 'cum ergo in ultimum sit Sanctum Evangelium recitatum, non dubito expectare caritatem vestram, ut de ista vinea, O de conductis, oe de mercede denarii aliquid audiatis . Et Sermone 3 o. de verbis Apostoli: De Divisis Lectionibur , quod Dominus admonere digna-
90쪽
: Egnatur , intenti audite , Fratres: illo dante me, miniurante , primam Lectionem audivimus Apostolἱ i. Fidelis sermo & omni acceptione dignus , oee. is Hoc de Apostolisa Lectione percepimus . Deinde
cantavImus Psalmum , exhortantes nos invicem, unal. voce , uno corde dicentes , Venite adoremus ,
i. oec. Post hae Evangelica Lectis , decem Leprosos I mundatos , ostendit, &c. Has tres Lectiones, quan a 'pro tempore possumus , pertractemus, dicenteri, pauca de singulis . Chrysostomus vero in Sermo-i, ne, cui titulus est , carnis concupiscentias ne seini diemur , qua generant mortem , ita scriptum re
it liquit : Die mihi , quis hodierno die vel Propheta, , vel Apostolus praelectus est e aut quibus de rebus i verba feci e nihil habes quod respondeas, utpote ille si sis , ad quem somniantem verba sunt facta . Sed a ut hoc ita esse credam, faciunt in primis illa
δ verba, quae passim in Sanctorum Patrum Seris 1 monibus ac Homitiis leguntur e Sanctum Evaη-lε gelium , eum legeretur, audivimus . in verba Sanis i Evangelii capitulum , quod modo, legere- si tur , audivimus, Lot audivimur, eram Sanctumlι Evangelium legeretur . Quod lectum est modo dei sancto Evangeιio. Et ea et Mox, hoc verbum Dini navit Lectoris . Ad proposita nobis divinitur exit ore Lectoris . mas disiis pronunciare Lectorem. me propemodum paulo ante Evangelii Lectorii secura ιiberavit . Statim audito Lectore. Leino dior ascendit . audi is personante Lecto-ατe. Et sexcenta ejusinodi, quae alium omnino