장음표시 사용
151쪽
14o Insilue. Jur. e ἰυἱI. Neapol. peterent, eis restituerentur : sin minus fisci commodis applicarentur hi S). De adscriptitiis vero cavit Rogerius reX , ne in clerum adsciscerentur, nisi de eorum consensu, quorum iuri subditi essent; nisi ecclesiae necessitas aliud exegisset, quo casu eorum filii adscriptitiorum conditionem retinerent si ο). Id Fridqricus II. ita declaravit, ut non omnes villani sine dominorum licentia a clero censerentur prohibiti, sed ii dumtaxat, qui essent adscriptitiae conditionis , sea quorum personae ad rusticas operas essent ob-bligatae; non eos, qui ad operas, bc servitiae ratione rerum tenerentur; quibus scilicet fundi ea lege dati essent, ut in iis operarentur, dc certas pensiones dominis persolverent rnam iis licuit fundis se abdicare , dominis que restituere, te clericos adhuc sine eorum
voluntate fieri ip) Deinde idem Fridericus iussit, ut adscriptitii , uti Sc quicunque ad operas, bc Per-1bnalia servitia obstricti essent, qui e locis
regiis , seu demantalibus ad loca baronum veteri incolatu relicto transissent, ad locaedemanti revocarentur: bc contra si adscriptitii
is ) Conin mancipia fugitiva. 16) Consi, adscriptitios. Haec constitutio Rog xii esse videtur , & perperam Friderico tributa. ip) Consti errores. Hanc Rogerio PerPeram tributam Friderici II. esse conjiciO
152쪽
Lib. II. cap. I. ' rq rIocorum ecclesiarum , comitum, & baronum ad loca demantalia , vel aliorum baronum se
contulissent, ad propria loca , quibus fuerant addicti redirent 18). Hanc Friderici con- titutionem non de omnibus hominibus regii demanti, neque de omnibus hominibus bar num , seu vaffallis eorumdem accipio : sed de iis solis , quorum personae ad certa servitia sunt obligatae. Id iuri Romano convenit 9)cuius sanctiones semper amplecti studuit Pri-dericus. Idque innuere videtur idem Fridericus inquiens a Saneimus , ut ecclesiarum homines , comitum baronum , vel militum , quiramen dominis suis de personalibus servitiis
teneantur', quae Verba corrupte in omnibus editionibus leguntur , nempe minime teneantur ; ubi το minime omnem sensum corrumpit.
Et quamvis initio constitutionis legatur quisquis de burgensbus , aut villanis , tamen
ea verba accipienda reor , ut quicunque seu burgensis , seu villanus ad certa servitia ratione propriae conditionis teneretur , ne posse set e proprio incolatu discedere : nam eorum, qui ad servitia tenebantur, quidam erant
villani, qui ad colendos agros elsent obliga ti , quidam vero burgenses , qui ad alias u- Peras erant obstricti. Hine i 8) Const. quisquis de burgensibus.
I9) L. omnes 6. L. colonos 15. de L. mulier 16. C. de agric. & cens.
153쪽
42 Insἱtui. Jur. HvII. NeapoLHinc recte nostri scriptores docere vide tur Vassallos angarios, Sc parangarios, qui scilicet ad operas , bc personalia 1ervitia 1eu Certa, seu nulla mercede obstricti sunt, alio domicilium transferentes posse a barone ad loca seudi revocari aQ. Humanior tamen , nec improbabilis eis eorum opinio, qui tradunt solos parangarios, non Uero angarios Uas
fallos posse a barone repeti at . Sed hodierni mores hujusmodi baronum postulati
nes uix admittunt. De servis vero nostrorum temporum , qui
scilicet ex hostibus Christiani nominis captu tur, pleraque nostris pragmaticis statuta sunt. Et quidem principio nemini hujusmodi ser--s comparare licet, nisi in Urbe , & Campana provincia de regis licentia , in provinciis vero regii gubernatoris , vel regiae a dientiae; idque ad fraudes evitandas et a ) . Deinde vetitum est sine regia licentia 1ev- ω eXtra regnum exportari poena statuta publicationis eorumdem ua . Denique poena
m) Andreas ab Aesernia, & Afflictus ad Const. quisquis de bur ensibus. Idem Afflictus decis.265.
num. 75. & Ursitus ibid. num. 77. Rodoerius adde Marinis lib. I. res. cap. L . ai) Rapolia jur. regn. Neap. Par.2. lib. l. ea' T. arim. 9. qui laudat Capycium deciL ID. n. 4. 22) Pragm. 4. de serU.cas Pragm. s. de extrael. animal.
154쪽
Lib. II. Cap. I. 1q3 mortis statuitur in nautas , qui servos fugitivos ad sportaverint , quique eis fugientiabus opem tulerint: atque, ut omnis 1ugie di occasio servis auferatur , iubentur nautae naves noctu custodire , aut vela , remosque detrahere , ne ad navigandum sint idoneae : contra facientes navium publicatione pu-
Praeterea cautum nostris legibus est , ut libertini in decem diebus proximis, eX quo Iibertatem fuerint adepti, manumissionem in Regia Cancellaria legitime ostendant, bc nomen , cognomen , & patriam profiteantur :alioqui ad triremes damnentur et 5) . Ad haec
manumissi, quemadmodum etiam redemti r
gno exire , & in patriam redire , nisi de principis venia , non possunt : bc si contraiecerint quaesita libertate multantur ad) Altera personarum divisio , de qua frequens mentio in libris Romani iuris occurrit , est quod liberorum hominum quidam cives sunt, quidam peregrini . Cives olimi uere, qui in Urbe, vel municipiis nasceban-1ur , Vel quibus civitatis iura suerant, tribu-t ap), Sed post Antonini Caracallae con
stitutionem, quicunque in orbe Romano erant,
155쪽
44 10vtue. Iuri e&II. Neapolis cives Romani facti sunt set Q. Peregrini vero fuere , quicunque extra Romanum imperium fuerunt: qui orbe Romano in poenam fuerant eiecti , seu iure civitatis multati, quales erant interdicti aqua, & igni, Scdeportati. Apud nos quoque ejusmodi personarum discrimen olim obtinuit: nam omnes, qui in regno erant, cives habebantur: qui ex regno non erant, peregrini dicebantur; iisque videtur testari non fuis e permissum , immo nec legitimos heredes habere, eorumque bona a silco fuisse occupata non secus , ac apud Gallos obtinet, ubi, qui e Gallia non sunt,avbalas dicuntur , nec testari possunt , nec legitimos heredes habere , sed eorum bona assico vindicantur lay . Sed procedente tem pore Omne inter cives, exteros discrimen fuit abolitum : nam Fridericus I 1. peregrinis omnibus , le testari , bc legitimos heredes habere permisit so); quae constitutio quamuis territorio imperatorio lata fuerit; tamen apud nos quoque fuit servata. Hinc alios peregrinos non habemus , nisi eos, qui ob crimen civitate eiecti sunt , quales sunt proscripti , quos vulgo for judicatos dicunt, quasi foris , 1eu extra civitatem sen
28 L. in orbe 17. D. de stat. hom. Rebussus in prooem. constit. glOL5. num.8I 3 Ruthent. Omnes peregrini C. communia de successi
156쪽
LII. II. Cap. II. Iggientia iudicis positos ; quos idem Fridericus I i. pro civibus haberi vetuit , bc pro mo
tuis habendos jussit si ) . Plerique addunt
etiam in perpetuum deportatos, & ad triremes damnatos, quos putant pro peregrinis habendos . Sed id verum non puto, nisi ei, qui in perpetuum deportatus est, vel ad triremes damnatus, pariter bona omnia fuerint publicata . Etenim absurdum est eum , qui in civitate bona possidet , & de iis , quum usus venit , experitur , ciVem esse negare , aut pro cive non habere.
TErtia denique personarum divisio est,
quod civium alii patresfamilias iunt , alii filiis a milias : nam qui patriae subsunt potastati, ii filii familias dicuntur: qui Vero sui juris sunt, patresfamilias nuncupantur ;idcirco de hac tertia hominum divisione acturi aliqua hoc capite de filiissa in ilias , & de patria potestate dicemus. Qualis iure Romano sit patria potestas, in institutionibus iuris Iustinianei satis expositum est . Et quoniam , ubi nil peculiare nostris legibus cautum est, jure Iustinianeo vivimus , ut saepe
157쪽
146 Insilue. iuri eisII. Neapol. dictum est; hinc quaecunque de patria potestate iure Romano cauta sunt , ea omnIRapud nos obtinent. Quare pater filios immo-Tigeros coercere potest, eorum bona adminnistrare, eisque uti frui, bc per eos adquirere , atque, ubi judicio acturi sunt, contentum debet accommodare. Duplici duntaxat re ius nostrum a Romano discrepat, scilicet de nuptiis, & de obligationibus filiorumfamilias. Et quod ad nuptias attinet, iure Romano minime licuit filiisfamilias sine parentum ,
in quorum potestate essent , consensu sponsalia , aut nuptias contrahere : quas si contraxissent, iustae non habebantur, nec ulli
legitimi si . Id vetus quoque ecclesiae disciplina probavit : etenim nuptias filiorum familias sine parentum consensu contractas irritas pronunciavit, ut intelligere licet ex epistolis Evaristi papae ad episcopos Atricarios, & Pelagii ad Potentium et). Sed procedente tempore id negligi coeptum , num ptiasque sine parentum consensu initas, inhO-iiestas quidem ecclesia habuit , non Vero iseritas , neque filios ex iis natos illegitimos a
Hujus mutatae disciplinae ea mihi luisse vi
1) Ptinc. Instit. de nupt. L. 2. D. de rit.nuP L 7. 9 L. II. D. de sponsalibus. G Epistola Ι. ad episcopos Africae Cana. caux O. quaest. 5. epist. ad Potenti Caa. un. causs. a a. quaesi. 3.
158쪽
detur caussa , quod iuris Romani hae in parte ubique defecerit auctoritas . Etenim ecclesia , ubi de nuptiarum firmitate quaerebatur, civilium legum scita sequuta eth: quam vis enim nuptiae sacramentum . sint; tamen sacramenti materia iustus nuptiarum contractus est . Quare Leo Μagnus secundum legem, & evangelium nuptias celebrandas praecipit a) Idcirco quando iure Romano vivebatur: & eo iure nuptiae sine parentum consensa copulatae irritae fuerunt, ecclesia quoque eas irritas habuit . At ubi Germanicae originis sentes , quae non multum patriae potestati tribuebant, in universo paene occidente dominari coeperunt; nuptiae a filiisfamilias sine parentum consensu initae, quamvis inhonestae, ratae tamen habitae sunt . Id apud nos legibus Langobardis expresse cautum legimus : Rotharii enim regis constitutio, qui mulierem sine patris voluntate duxisset, poena pecuniaria multandum iussit, nempe quadraginta solidis , viginti scilicet pro anagrip ,ec viginti propter faidam , hoc est viginti in poenam delicti , k viginti ad placandam iram , atque inimicitias i connubium vero irritum minime pronunciavit, modo vir , bc
uxor liberi essent Α) . Ea re etiam ecclesia K et ejus -
159쪽
143 Ini tui. Jur. eῖυἰI. Neapol. eiusmodi nuptias , etsi minus honestas , firmas tamen habuit 5) . Hinc factum, ut Tridentina Synodus docuerit nuptias a filiiqfamilias sine patris con 1ensu contractas, quamvis illicitas, irritas tamen non esse 5 . Quod Concilii decretum solas nuptias reipicit: ad sponsalia minime pertinet; quae quando illicita sunt, irrita quoque esse oportet. Sunt enim sponsalia futurarum nuptiarum promi illo, quas si inire non liceat, ea rum promissio nullius momenti erit, quum rei inhonestae promisito valere non possit. Sed nescio, quo fato apud nos in sponsalibus contrahendis parentum contensus negligebatuta Immo parochi solebant nuptias filiorumfami lias naelo a parentibus praestito consensu copulare , bc eorumdem sponsalia sua praesentia de more probare ; quod utrumque menti Concilii , 9 non parum publico bono adversabatur . Ea re Ferdinandus IV. providentillimus noster rex principio vetuit pamxochis , ne sponsalia filiorumfamilias sine pa-
Tentum voluntate de more comprobarent , seu coram se contrahi sinerent , neve n ptias copularent: parentum vero nomine eos
intelligi voluit , quorum in potestate essendii v
160쪽
tib. ΙΙ. cap. II. Igyii , qui sponsalia , Vel nuptias essent com
Deinde rem plenius, distinctius exsecutus est . Etenim Vetuit pragmatica sanctione promulgata filios seu in potestate , seu emancipatos nuptias sine patris conse su inire : si contra fecerint patri permisit filios eYheredes scribere, filiabus dotem denegare : nec magistratibus licere patrem ad dotem filiae dandam adstringere , quamis dissensum significavit protestatione ad si-1iam misi a seu ante , seu stati m post contractum matrimonium , si forte eo insciente initum fuerit . Hanc Vero poenam cessare voluit, ubi masculi trigesimum , seminae quintum , 8c vigesimum annum expleverint , si1 sine paterno consensu nuptias adhuc impares , modo non turpes , atque inhonestas contraxerint Idem hoc rex optimus servari passi adhuc, si fil1us miles sit, aut stupri insimulatus magistratus sententia matrimonium contrahat . Ad haec si filius ultro paternae succes soni renunciaverit , non ideo magis posse
sine eius consensu matrimonium contrahere . Quod si nulla de iusta caussa honestam matrimonii conditionem filiis oblatam pater repudiaverit , permisit Sacro Consilio caussa Κ s c