장음표시 사용
171쪽
16o InisAL Jur. eivit. Neapol non minus quam laici principi ejusque Ie gibus substat : uti nihil refert, si vel maxime huic auxilio illiusfamilias iuratus renunciaverit : lepida enim esset ista renunciatio, qua quis 1 e publica lege solueret: neque jus iurandum ad leges evertendas valere potest , potissimum quum illud nunquam novam obligationem inducat : sed obligationem ex
contractu natam religione confirmet . Atque
ita Sacrum Consilium definivisse refert de Franchis 37 . CAPUT III.
Quibus modis jus patriae potestatis Iolvitur . SEquitur, ut videamus, quibus modis patria potestas 1 olvitur . Et quidem jure Ro- mano morte , capitis deminutione , adoptio-NC , emancipatione , , dignitate lolvi, immo interdum in poenam amitti constitutum est, de qua re in institutionibus iuris Justinianei 1atis dictum est . Ea omnia quum
iure nostro immutata non sint , apud nos quoque obtinere debent, modo meminarimus
forjudicatos quasi aqua , & igni interdictos ,& iure civili mortuos , ius potestatis amit
a ) De Franchis decis. 7 I. ii) De Franchis decis . 21s. num. D. & Iz. Riccius in collest. decis . 29 I.
172쪽
Lib. II. Cap. III. I 6 IDe dignitate quaeri merito potest, quaenam filium patria potestate liberet, quum nostrorum temporum dignitates plurimum a veteribus sint diversae . Et existimaverim , quicunque regi vel a consiliis sunt , vel a secretis :item supremorum tribunalium magistratus :& fisci patronos etiam Μagnae Curiae Vicariae patria potestate esse solutos : caeteros in sacris paternis manere . Quare, quod Vulgo nostri scriptores docent , principes , duces , marchiones , bc comites patria potestate esse solutos , quod non spernenda dignitate a rege sint cohonestati ; et) id verum non puto : quoniam haud tituli honorum a rege indulti , sed reipublicae administratio cum summa dignitate coniuncta filium patria potestate liberat , ut intelligimus ex iis dignitatibus , quae olim filios patria potesta- te eximebant fa). Idque Sacro Consilio persuasum fuit , quum testamentum comitis P licastri irritum pronunciavit , quod a filio-
De adoptione , atque emancipatione illud tenendum , quamvis iure Romano in ado- . ptionibus, atque emancipationibus competemtis iudicis auctoritas sit necessaria ; tamen
et) Mastrillus , Riccius , Novarius . aliique apud de Marinis lib. 2. refol. cap. 233. s) L. ult. C. de decurita ult. C. de Consul.
173쪽
In stitue. Jur. eivit. Neapol. apud nos & adoptiones , bc emancipationes liberorum publicis instrumentis fieri ,
quae a regiis notariis conficiuntur Immo eodem instrumento , quo alii contractus Continentur , emancipatio quoque liberorum
fieri potest, ut saepissime iactitari solet 6J.
Huius rei eam reddunt nostri forenses ratio nem , quod regius notarius cum petentis iudicis vicem fungatur, di voluntaria iurisdictione utatur 7) . Sed minus recte : potius dicendum est , ideo adoptiones , atqae mancip tiones publicis instrumentis fieri, qu ni in cur in iudice , qui ad Wantractu, dicitur , fiunt , qui in instrumentis intervenire debet ; quique in iis , quae voluntariae iurisdictionis sunt, iudicis competentis vicem iungitur . Nam olim contractus omnΗ co ram ordinariis iudicibus , qui iurisdictioni Praeerant, celebrabantur atquς a 1cribis, lea notariis , qui iudiciaria acta litteris mandabant , scribebantur , ideoque publica instrumenta habebantur . Tum aucta negotiorum
multitudine secreti sunt iudices , qui contro versiis definiendis, ab iis, qui contractibus com-Probandis operam darent ; uti is distincti sunt scribae , qui iudiciariis actis, a notariis, qui
174쪽
Lib. II. Cap. III. I 63 qui contractibus describendis vacarent is
Quare nimium suaves mihi videntur, qui docent , ubi emancipatio publico instrumento facta est , non modo ratam non esse, sed notarium , & iudicem ad contractus quasi usurpatae iurisdictionis reos esse puniendos. Sed praeter hos solvendae patriae potest iis modos aure Romano statutos duo alii iure nostro introducti sunt : alter , quo filii quasi patria potestate liberantur , nempe separata o*ςOnomia ; alter, quo filiae plane paretria potestate solvuntur , nempe nuptiae . Separata oeconomia ex iure Langobardo prosecta moribus apud nos recepta eii , nostrisque legibus comprobata , quibus permittitur filiis , qui habitone , O vivant seorsum
ab eorum patribus cum eorum uxoribus, O familia , sine coniiunsu patris contrahere , Sese obligare ty) . Separatam vero Oeconomiam intelligere debemus non solam separatam habitationem , sed distincti patrimonii separat m administrationem . Idque ia-
nuere vid*tur pragmatica , quum utitur Verbis habitane , O vivant , ut significet non solam separatam habitationem , sed sep ratam quoque vitam esse necessariam , hoc est seiuncti patrimonii distinctam administrationem . Atque eadem de caussa uxorum , ML et fa-
ὀ Const. in locis demanti,& Const. occupatiri vi Pragm. a. de S. C. Macedo
175쪽
164 Iolituri Jur. eisil. Neapol. familiae mentionem iniectam arbitror , ΠON, quod maritos , & filiorum parentes esse oporteat filios , qui seorsum a patre vi unt , ut quasi patria potestate liberati habeantur , & contrahere , atque obligari possint r sed, quod, qui uxorem, familiam habet, si seorsum a patre habitet, separatam quoque instituat Oeconomiam necesse est.
Caeterum, si filius separatum patrimonium sibi administret , non modo , si uxorem non habeat, sed etiam , si in ipsa paterna domo habitet, sine patris consentu contrahere , M
Quantum vero temporis exigatur, ut filius, qui 1eorsum a patre vivere instituit , quasi patria potestate solutus sine ejus consensa contrahere , obligari pollit, quaerunt nostri forenses . Et quidam, qui hunc solvendae potestatis modum ex jure Romano, nempe ex Antonini, & Vuri constitutione derivant 7); longum tempus decem scilicet, aut viginti annorum exigunt b) . Alii id
iudicis arbitrio permittunt, quum putent hunta solvendae patriae potestatis modum ob tacitum patris consensum a Leone Imperatore fuis-
8 Novarius ad d. Pragm. I. de S. C. Maced. 7 L. i. C. de pat. potest. 8) Paschalis de vir. patri potest. cap. 6. Atiliaetus decis. I 37.
176쪽
suisse introd. istum sp) . Sed rectius videtur
dicendum statim, ac filius seorsum a patre vivere instituit , sibique res suas administrat, quasi patria potestate solutum , 8c contrahere , M obligari posse sine patris consensu .
Separata enim Oeconomia neque ex iure Romano, neque ex iure Graeco , quod nunquam apud nos obtinuit: sed ex iure Lan-eobardo filium a patre liberat. Eaque sententia ic iuri Langobardo , verbis pragmatiacae , naturali rationi consentanea est 1 Dpsa enim separata oeconomia id exigit, ut fi-Jius res suas sibi administret: ideoque sine patris consensu contrahat, & obligetur io . Verum filius , qui seorsum a patre Vivere instituit, quamvis contrahere, M obligari pose
ait; tamen patria potestate plane non liberatur ; ideoque decedens testamentum sacere non potest . Quoniam quatenus separatae Oeconomiae ratio exigit, a patre liber est , scilicet, ut contrahat, & obligetur , sine quores suas sibi administrare non potest: caetera pro filio familias habendus est ii . Alter solvendae patriae potestatis modus iure nostro introductus sunt filiaefamilias nuptiae. Filias patria potestate nuptiis minime liberari, easque adhuc nuptas in sacris paternis ma-L a nere '
177쪽
166 Insἰtui. Jur. eivit. Neapol. nere iure Romano constitutum est Athuius urbis conitietudine mulier nupta patria potestate liberatur : ita enim statuit: Sὸd O
mulier non ob sanie , quod emancipata non fuerit,
eo ipso , quod nubit, sit sui juris is). Hanc
con1uetudinem ex jure Normanno profectam puto : etenim Normanni, quemadmodum reliquae Germanicae originis gentes, non multum patriae potestati tribuerunt ; ideoque Andreas a Barulo filios iure Langobardorum, bc Francorum non in patris, sed in patri se
familias potestate fuisse tradit 14 , hoc est
filii dum in domo patris erant , ejus pote stati suberant: ubi patria domo exibant, eius potestate liberabantur. Quare iure Normanno filiae, quae nubebant . a patris in mariti potestatem transbant i5J. Hinc sectum, ut ubi apud nos iuris Romani coepit convale 1cere auctoritas, quo iure marita potestas incognita est, fliae, quae nubebant, coepere patria potestate solutae sui iuris fieri. Quamvis autem hujus principis urbis consuetudine filia nupta patria potestate exeat ἰtamen iura suorum heredum minime amittit, ide0 iu) L. 5. C. de conditi insen & L. I 2. C. de
178쪽
Lib. II. Cap. III. . I 67 ideoque paternam hereditatem sine aditione
adquirit, bc non aditani ad quosvis heredes transmittit id) . Eius ratio est, quod iure civili sola emancipatio ius sui heredis perimat , non reliqui modi, quibus filii sui ju
Hinc recte docet Napodanus patrem solidam usumfructum bonorum adventitiorum fi liae , quae nubit retinere: quoniam Justiniani constitutio, quae iubet patrem, qui filium emancipat, medietatem ususfructus adventitiorum sibi habere , medietatem filio tribuere debere ib ; in sola emancipatione locum habet: non quum silii alia ratione patris potestate exeunt . Illud quoque addi potest , quod . emancipatio plane a patris voluntate pendeat: nuptiae Vero filiae non ita , quum pater ad conditionem filiae quaerendam , bc
dotem dandam obstrictus si cis .
Quum autem consuetudo ad liberandam patria potestate filiam eius nuptias exigat :nuptias vero solus consensus , non concubitus, nec domum deducita faciat so) : domum deductio vel ipso veteri Romanorum L 4 iure
16) Mitridous ad Constit. in aliquibus. ip) L. S. f. r. D. de cap. demin. & Novell.
at Ulpianus L. nuptias aQ. D. de reg. Iur.
179쪽
168 Institui. iuri eἰDIL Neapol. iure ad nuptiarum substantiam minime pertinuerit feti) ; hinc assirmandum mulierem nuptam , adhuc in domum viri minime dedu-elam , patria potestate esse solutam ; quamvis
ueteres nostrarum consuetudinum interpretes
in alia omnia iverint ret) .Quumque is, qui semel patria potestate liberatus est, in eam honeste reverti non possit, nisi adoptione ex generali regula ab Ulpiano tradita et a) ; hinc fit, ut mulier semel nupta viro mortuo sui iuris maneat, nec in pol statem patris recidat a 4 ; quamvis Napodanus putet mulierem viro mortuo in patris potestatem reverti. Atque ita olim Sacrum
Consilium definivit, fortasse debile mulieris consilium potius perpendens, quam iuris Romani constitutionem a5 .
Quoniam vero haec consuetudo statum personarum respicit, ideo ad solas cives pertinet, non ad exteras . De ea vero olim fuit dubitatum , quae, quum extera esset , civi Neapolitano nupta fuit. Ea . dubitandi ratio , quod nupta mulier
sai Duarenus de Nup. cap. 2. 2a) Napodanus , Antonius ab Alexandro , &Ioannes Angelus pisanellus ad d. Consuet. sed ti
et O L. qui liberatus 12. D. de adopt. 2O Afflictus ad d. Consuet. sed & mulier. 25J Napodanus ad d. Consueti sed de muliernum. IO. Grammaticua decis. 54.
180쪽
LII. II. cap. III. 169mariti iure utatur, atque incola eiusdem municipii, cuius est vir, esse videatur , ut docet Papirius Iustus his verbis : Item rescripserunt Imperatores Antoninus , & Verus )mulierem, quandiu nuρta es , ineolam ejusdem eivitatis υideri, cujus maritus usts es, O ibi unde originem trahit, non cogi muneribus fungi et d) . Attamen Sacrum Consilium definivit mulierem in sacris paternis manere ap):& recte. Nain Neapolitana mulier, non eXtemra nuptiis patria potestate liberatur : quae vero civi nupta est, ius civitatis viri non adipiscitur; quod in civitate Neapolitana multo magis obtinet, cuius adipiscendae certi definiti sunt. nostris legibus modi. Nec Papirius Iustus mulierem nuptam ius civitatis viri adipisci nos docet , sed incolam videri eius municipii, cuius est vir , ut personalibus muneribus ibi, unde originem trahit, minime fungatur ; in quam sententiam luculentius