장음표시 사용
461쪽
FR1NCISCUS PETRARCA BARTIIOLOMAEO DE PACE S. P. D. Addit animos ad scribendum, et praecepta tradit. Mortem plurium
Sensi olim nobilem tuum pectoris impetum cum verecundia nobiliori luctari, teque mihi scribendi avidum sic haerere, qua Si penituS me non nOSSeS, utque Caesaris verbo utar, quasi stipem porrigeres elephanto. In eo certamine feci quod soleo, partem imbecilliorem iuvi hortatus ut scriberes. Paruisti tandem, sero licet. Itaque tametsi, quod nolim, tuum nomen inter meas sa- miliares epistolas nusquam hactenus lectum. sit, si lamen vita longior fuerit, inter Seniles, Sic nempe quae restant voco, sorte Saepius legetur. Vicit ecce amor verecundiam, et illa iam studiosis animis indigna glacies fracta est. Non frustra manus ad calamum Venerit; Scribes Spero, eoque, ni salior, aVidius quo serius incepisti, properans longaeva silentia crebris instaurare colloquiis Quod ut facias, neve aliquis torpor sub obtentu modestiae iterum congelascat, brevem de te sententiam eius a quo minime falli limes accipe, nec suspecta videbitur. Multa quidem requiruntur ad scribendum bene. Ingenium, disciplina ac nolitia multarum atque memorabilium rerum: impetus quodammodo sive ardor animi, qui maXime poetantibus necessarius iudicatur. Ad haec et Valetudo corporis prospera, et fortunae modus Bemediocritas quidem, nec divitiae, nec pauperta S, Vitae tranquillitas, bona mens cogitationum pleny nobilium, Solitudo, otium ac libertas, et quae sunt his similia;
462쪽
tuorum alia in nobis, alia extra nos sunt. Isorum sane
ita censeo, nisi ardor desit, nil tuo otio deesse, quo ne dicam mihi, sed Ciceroni etiam scribere possis intrepido. Noli ergo dissidentiae succumbere, quae multis saepe damnosior suit. Dissidentia enim aut nihil aggreditur, aut tam pavide ut processu Digeat ac desistat. At res arduas aequo serventius aggressa temeritas saepe dissicultatibus temperatur, et cum illa nihil, haec interdum impetuosi principii maturos dedit exitus. Denique sic sentio nihil peius dissidentia his qui grando aliquid moliuntur, in quibus plerumque verum fit Virgilianum illud possunt quia posse videntur. Hinc iam ad epistolam
revertor tuam in qua nil responsi egens, praeter unum video. Scripsi equidem me curis pluribus circumventum et miseriorem quam esse me noscerem. Scripsi lateor; tu miraris quonam modo id possibile sit, in hoc tanto tamque incomparabili decoro urbis amplissimae, inque hac tam honorifica ducis ac procerum familiaritate, qui me, ut veri SSi me Opinaris, non quasi hominem Omnis egenum atque inopem Virtutis, sed ut coelo missum angelum Dei vident. Hanc animi aegritudinem atque
hanc, quaecumque eSt, curarum Sarcinam ut tecum partiar precaris. NOVi, amice, tuos humeros, tuaeque fidei nervos nOVi; Omnia fert caritas, nec tamen participat sed ii nter ac cupido quidquid est oneris in se transfert. Mihi vero, pone hanc solicitudinem, nihil novi accidit. nisi illud quod iam non ut novum audis. Cunctis enim serme veteribus, ac diu probatis amicitiis hoc tempore, quod utinam non Vidissem, me mors invida spoliavit. In qua quum non levabar, unum remedii genus ipso mihi constavi atque usu esticaX reperi:
463쪽
stero largiter et queri. Caeterum etsi nihil externae calamitatis acces Sit, parum ne miser ille est, qui se suis malis miseriorem non agnoscit' Vale.
Venutiis, XI. Kalendas Aprilis.
FRANCISCUS PETRARCA PHILIPPO EPISC. CAVALLICENSI S. P. D. Rogat ut a Pontifico Max. opem sibi serri salva tamen
Si quidquid mea mens cogitando concipit scribendo parturiat; ingenS digitis meis oculisque tuis opus ex ritur. Quod etsi valde aggredi cupiam, pater amabilis, te napus Vetat: ita distrahor incertis assectibus, et dum necessi lati pareo. desiderio obluctor. Sed hune habet; quidquid scripturus fueram, tacito me, luculenter intolliges. Nosti animum, ubi cogitationum actuumque nostrorum radix fixa est, unde fit ut quae ex illo prodeunt ignorare non possis. Familiariter olim ti hi, nisi fallor, studiorum finis et votorum meorum intellecta modestia est: utor enim fidenter hoc nomine, non Superbo, conscius stlae humilioris originis; quod undo modicum indo et modestia dicitur, et a modo nomen utrum siue .descendit. Quae cum ita sint cogita, pater indulgentissime, quid velim. Nullis hariolis, nullo opus
interprete, ne ipso quidem vel moso vel alienae vocis oraculo: intus ad aurem cordis tui clamat animus meus: et noster nihilominus Socrates non tacebit. Quam improbem concupiscentiam etsi probe noveris, certiusta mora nunc ex amici colloquio pensabis. Tu autem,
464쪽
pater, apud communem dominum in quo spei ancora, et quod proprie titulo Suo conVenit, rerum nostrarum cardo consiStit, preces meas Si favorem merentur adiuva, Sin minus excusa. Ut enim magister amorum ait: Quid deceat non videt ullus amans. Λmo ego vos, ita me illo amet in cuius amore summa licitas est Sita: amo, inquam, et Veneror, Ve Stra Inque praesentiam eximiis praecordiis concupisco. Itaque dum Volo meo Obsequor, Vestra forsan fastidia non advorto.
Si quid importunius agitur, hoc me, precor. ab Sol V3t: intonsi enim assuetus regi nesciunt, si aenum mordent. Epistolam illi inscriptam quamvis longiu Sculam, plura tamen volentis dicere animi nunciam, officacissima VO-cis tuae auctoritate confirma, interpretare , iustifica. Paucis enim versiculis summam tibi uippe mentis aperio. Praesta te mihi ne frustra praeoptaverim quod hominum magna pars me luit, Silentium, solitudinem, paupertatem. Mirum: Solus ego ex omnibus mortalibus divos fiam, cum pauperum, qui frustra divitos fieri volunt, passim tot millia videamus ' Occurrite omnes qui me diligitis huic monstro: non cogar unus, unde tam multi se exclusos dolent. et unde tam cupide omnes fugiunt non excludar. Divitias alii, ego paupertatem appeto, Sed non omnem profecto, non sordidam, non tristem, neque solicitam, sed tranquillam,
sed pacificam, sed honestam. Hanc mihi nisi ab illo dari posse despero, et, si verum loqui iubes, indignoratque ab alio dari nolim. Apud eumdem igitur intercede, Pul Sa, urge, in Sta, opportune quidem, Vel Si res e Xigil, importune. Facilem pro me aditum invenient
465쪽
preces tuae. Non solet tuas ille despicere: pro indo Dovidear precando dissidere, age non ut mereor, sed ut
spero. Mediolani, Idibus Martiis. EPISTOLA LVI. FRANCISCUS PETRARCA FRANCISCO PRIORI Ss. AΡ0ST0L0n U'
De Legati nomine. Se gravi periculo Deo adiuvante incolumen evasisse, eumque Cardinali Legato enixe commendasse.
Solebant Romani Consules legatos consulares ad exercitum ducere, quibus in bello cooperatoribus et consultoribus uterentur. Horum crebra romanis in annalibus est mentio. Legatorum clarissimus Africanus est meus ille superior, qui Lucio Scipioni Asiatico D Jri suo legatus in Graeciam atque Asiam prosectus, ut fraternae pietatis praeclarissimum exemplum, sic ingens magnae victoriae causa fuit. Regum quoque gentiumque nuncios solemnes Legatos dici solitos scimus; horum plena est omnis historia quum reges aut populi, sive hostes, sive foederati, sive bello domiti legatos vel auxilii poscendi, vel res ablatas reposcendi, vel misericordiae implorandae gratia Romam miserint Romaque tran Smissos acceperint, sive harum aliqua, sive aliis causis. Clarissimae quidem hoc in genere habentur et Fabii Maximi legatio ad bellum Carthaginensibus indicendum, et Sulpitii ac Vilii ad bellum scythiacum compescendum, et Titi Flaminii in Bithyniam ad Hannibalem deposcendum. Externorum vero legatio' insignis
466쪽
suit Asdrubalis sonis cognomento IIaedii, qui missus a Carthagina ad misericordiam excitandam poscendamque a Romanis pacem, animos solo flexit aspectu; nec minus illustris Africani iunioris quolibet in genere numeranda Legatio, qui, ut ait Cicero, obiit Legatus AEgyptum Syriam, Asiam, Graeciam, atque absens ad bellum maximum conficiendum conscidendamque Numantiam consul iterum est directus. Philosophorum quoque legatio praeclara ad impetrandum mulctae remissionem ab Atheniensibus Romam missa, in qua et Academicus CarneadeS, et Stoicus Diogenes suerunt, et Peripateticus Critolaus, quorum quaenam in publicis ac celeberrimis Romae locis ingenii atque eloquentiae ostentatio, quaenam Catonis censorii et quam severa sententia, de illis dico dimittondis, et tibi notum est, et locus iste non exigit. Quorsum Enim haec Nempe non nisi ut advertas hoc Legati nomen apud maiores tritum atque Vulgatum, nec omnibus ereptum longa quid non mutat dies 'in Romanam Ecclesiam sibi proprium Vindicasse, ne dicam usurpasse. Itaque iam Legatos exercituum suis quoque nominibus Vocat: at quibus mandata regum aut urbium committuntur Nuncios dicunt, Si Ve aliter, aut vulgo alius atque alius sermo est. Soli igitur sunt Legati, quos, ut aiunt, Romanus Pontifex ad aliquas provincias destinavit, e quibus quidam Legati tantum, quidam vero de latere Legati nuncupantur, quos videlicet mi SSos e Collegio, quod sacrum vocant, Romulei Cardinis fulgor illustrat. Ita mihi sando videor audiisse, neque enim res est cui ediscendae inultum temporis impendisse velim. Sit autem ita: quid enim ad nos ' Et serendum e St aequo animo ut qui rerum potiuntur Sum -
467쪽
ina, nomina rebus Vel auserant vel imponant: quando etiam senes nostros modestissimos hominum, tamen propter polentiam atque opes, quibus, teste Livio, ante ipsum romanum imperium floruerunt, geminis aequoribus quibus Italiae magna pars cingitur, nomina quae adhuc durant, tot circum litoreis gentibus nihil obluctantibus, imposuisse meminimus. Ilis ante propositum decursis, ad rem venio. Legatus iste de latore, qui iam Solus mundo patiente nomen hoc habet, XVIII. Kalendas Octobris Mediolanum obvio domino et magna celebritate populi faventis ingressus est; cui ego nescio
qua recli confusione iudicii, ut me urbanum ostenderem, quod non Sum, nec esse Velim, neque si velim n3tura permittet mea, praegressus alios, Ticinensi porta ad secundum sorte lapidem occurrens, didici, si non antea didicissem, quam sit rerum naturalium Da gilis ac lubricus status. Cum enim ingentos pulveris globi, rotarum atque quadrupedum agitatione commoti
susca nube coclum Solemque te X issent, ConspeCtu mutuo Oropto, contra morem meum, ita me malus abstulit error, in soror in mediam cohortem. At vix dataci reddita Salute, sic pulvi S Omnium sauces et ora compleverat, aridumque Priectu erat vocis iter, ut dum in erecolligerem quo et aliis parcerem et mihi, equus quo vel, char et ipSe oculis captus, postremisque pedibus in praealtam iuxta viam foveam dilapsus, Omnes, qui adorant motu et horrore compleVit, praeter me unum, qui quid mecum ageretur nesciebam: tanta caligo pul-Vereae noctis incesserat, eo mihi molestior quod a luco vonientes oculi sunt in tenebris pigriores. At vero illo
468쪽
lit, intor iuvenes fortunatos nullus e Si melior, nullus humanior, ante alios me nomine inclamans ut caverem admonebat. Ego ignarus, et plus lateor clamore Omnium quam periculo meo motus, non prius intullexi quid rei CSSet, quam Sola S equi auriculas Oxtantes, meque densis vepribus oppressum vidi. Profuit ad salutem proprium non nosse discrimen. Quosdam iuvit ignorantia, et dum nil metuunt nil nocuit: sic contra mullos aegros
morbi fecit opinio, ut aliquando essent quod diu esse crediderant: neque unim de nihilo dicium est, imaginatio lacit casum. Cui pari ratione illud obiecerim, imaginatio casum tollit. Ita cum multa scire sit Optimum, quaedam melius nesciuntur. Certe cum discrimen ipse meum nescio, duinque nil mali suspicor, nil incommodi passus sum: neque enim periculum nisi post periculum 3 gnovi, magisque, cum iam timendum nihil esset, timui, et nunc, ut ait Maro, horresco referen S. Tunc ut eram in pedes subito desilui, supremumque ripae marginem illaesus, plusquam meo Saltu, tonui invisibili subnixus auxilio. Suhstiterat equidem adolescens ille mitissimus, iussisque famulis descendere, ipse non modo vocis obsequium mihi praebuerat, sed dexterae: dum interim equus meus magno
nisu sibi consulens primisque dictu mirum ungulis
dependens, altritus genua vix tandem emergebat, qui si ut natura rei poscebat, repente postquam labi coeperat in tergum cecidisset, actum erat, et abSolutus eram omnibus curis. Adsuit hominum succursus, adsuit equi
vigor, dicet aliquis. Ingratum mendacium, mendax in-
469쪽
gratitudo: vana manus hominis, sallax equus ad salutem ipse suam; ut alias, SuppOSuit manum praesentique me solus exitio Christus eripuit. Quod idcirco tibi notum volui, ut sicut apud Flaccum caducae arboris ruina, Sic apud me instabilis equi lapsus propriae nos conditionis admoneat, inanem esse providentiam humanam, ineluctabilem sati vim, innunierabiles mortalium casus, inaestimabilem caecitatem. Itaque dum huic occurrimus in illud currimus, et dum maxime circumspicimus ac multa providemus, tum maxime unde
nil metuebamus opprimimur, sitque quod ait ille verissimum improvisa leti Vis rapuit rapietque genieS.
Nequidquam aestuamus atque angimur, Sola potenS QStoccurrere cunctis divina clementia. Ea tunc Flacco adsuit, nunc mihi, saepe aliis: alioquin nec ille suum, nec ego meum, nec multi bellorum casus in pace, pelagique pericula in litore renarrarent. Hic Semper Scrupulus premit, quod dum dilficultatem unam evanuiSSe credimus,
Superest altera. Τota nostri nOStrarumque rerum Custodia committenda Deo est, ut de propriis viribus aut consiliis nil sperandum. Sed iam de moribus satis est dictum: ad familiaria convertamur. Legatus ergo hic, de quo ambigue tibi scripseram, spem meam liberalitate vicit sua, ut prope me dissidisse paeniteat, quamvis Sem per minus Sperare Sit tutius. Nil omnium quae petieram negavit: ultro etiam ut pro me ipso grando aliquid peterem, hortatus est. Ego autem pro me nihil. Fallor: immo Vero pro me omnia: quid enim Verius meum quam quod amicorum est Τ Caelerum ego iampridem
470쪽
mihi modum statui, et fines posui, quos ne transeat siticulosa cupiditas, Vallum ac MVeam circumduxi., coegique animum stare. Neve illum testimonio suo pri-Vem, neque renuentem tu Sta imperia, neque recusantem si aenos, neque suadentem serocia, si Obstrepere pestilens consuetudo desierit, rebellantem patior: sic sementem
qui dedit adiuvet, ut mihi frugalitas grata est, ut laeta
et otiosa paupertas amicior quam tristes occupataeqlle divitiae. Si quid secus ac loquor facio, praerapido rerum humanarum torrente raptatus, indignans tamen facio et in diversum nitens. Mitto autem haec: sic enim glorior, Sic quaeror, Sic omnia tecum loquor ut mecum. Idem animus, eadem patria est, idem studium, idem nomen,
par voluntas assectusque persimiles. Tu pietate prior, tu religione praestantior, et familiarior Deo: sed et haec sileo. Verum ut intelligas quod mallem clariori aliquo scire posses indicio, quanto pluris ego faciam preces tuas quam tu ipse qui eas tam Verecunde porre XerBS, ut inter poscendum omnem mihi negandi viam ostendere videreris, scito quod etsi pro his amor, pro his sanguis, pro his miseratio, pro quibusdam familiaritas meritumque certarent, prima tamen omnium petitio tua fuit, quam tuis scriptam ut misisti Legatique signa iam digitis accipies huic epistolae interclusam. Litteras hinc
fieri, non illud modo quod pro quibus executionibus sic
uti velles eram nescius, sed extremae temporis angu Stiae vetuerunt. Petitione enim mihi sero tradita, ille manu discessit. Ita tamen res acta est ut amantissimus pater
Egilaviensis Episcopus cancellarius suus, litteras ipsas oxpediri iubebit, ubi tu eum vel pro parte mea, Vel nostra alter adierit. Ibis ergo vel mittes aliquem ex