Epistolae De rebus familiaribus et Variae tum quae adhuc tum quae nondum editae familiarium scilicet libri 24. variarum liber unicus nunc primum integri et ad fidem codicum optimorum vulgati Francisci Petrarcae 3

발행: 1863년

분량: 555페이지

출처: archive.org

분류: 미분류

431쪽

cumspicile vigilantibus animis, et videle ut quidquid ' omnino dogitalis quidquid agilis libertatem sapiat. Ad

hanc unam curae Vigiliaeque Vestrae, ad hanc omnes

omnium perti eant actiones; quidquid praeter hanc

agitur vel irreparabilem iacturam temporis, vel insidias aestimate. Amor immeritus quem ad tyrannos Vestros longo usu forsitan concepistis, et assectionis indigna memoria omnis ex pectoribus vestris excidat. Et servus superbum dominum ad tempus colit, et clausa possessori suo avis alludit, et illo si liceat catenas excutiet, et haec Si detur exitus, cupido fugiet volatu. Servistis, clarissimi cives, quibus Omnes nationes

Servire ConSueVerant, et quorum sub pedibus reges erant sub paucorum irrannide iacuistis; l limdque ad doloris accedit et pudoris cumulum, adventitios et alienigenas dominos habuistis. Decoris vestri fortunarumque raptores, libertatis eversores dinumerale singulorum origines recensete . Hunc Vallis Spoletana, illum Rhenus aut Rhodanus aut aliquis ignobilis terrarum angulus misit; ille vinctis post tergum manibus ductus in triumpho repente de captivo factus est civis,

immo Vero non civis Sed tyrannus, ut minime mirandum sit, si talibus urbs Roma, si gloria, si libertas, : denique si sanguis vester invisus est, dum antiquam patriam, dum propriae servitutis ignominiam, dum campis effusum sanguinem recordantur. Illud potius miror unde vel vobis tam longa patientia viris Romanis et armatis, vel illis tam intolloranda superbia 'Quid enim praecipuum cur tantopere sibi placeant habent' Quibus inflantur ut esseruntur salibus viriu-

432쪽

tibus Ve, quarum nullum genus hominum pauperius usquam est' An est superabundantibus divitiis, quad. sine surtis ac rapinis sedare samem nequeunt ' An ingenti polentia, quae mox ut Vos Viri essis coeperitis, nulla erit' An claritate nominis vel sanguinis et sur-

livo forsan aut praecario domicilio gloriari possunt

Quid est autem cur Romana prosapia glorientur' Impudentissime tamen id saciunt, et quia diu se Romanos esse mentiti sunt, ceu mendacio praescripserint, iam Romani sibi videntur, quodve utrum risu an lachrimis prosequendum sit nescio nam Romanorum civium viluit nomen , 'on Romani cives, sed Romani principes appellantur. Sed minus indignor dum eos etiam humanitatis oblitos video. Non enim iampridem eo Vesaniae

perVentu in eSt, ut hon homines sed dominos dici velint. Proh nosast In qua urbe divus Caesar Augustus, mundi rector ac regnorum 'omnium moderatorodicto vetuit se dominum dici, in ea nunc mendicisures gravi se iniuria assectos putant, nisi domini vocentur. Oh miserabilem fortunae vertiginem, oh mutationem temporis inaudi lami Discutiantur umbrae, pellantur erroreS, perVeniatur ad verum . Utrum homines ii sint totius rationis exportui viderint qui definitionibus rerum Student: utrum domini, Vos, quorum res agitur, videritis, dum memineritis in eadem urbe illos simul dominos et vos liberos. esse non posse. Quod unum definire meum est, certe Romani homines non sunt. Horum omnium, quos inani nobilitatis titulo tam lastidiosos videbatis, undecumque Venerint, quolibet infelici vento delati sint, quaecumque illos miserit barbaries, quamvis soro Vestro obvers3kntur, quamvis

433쪽

VARIARUM

stipati ha tollitum turbis in Capitolium ascenderent, quamvis Superbo gressu Romanosum illustrium cineribus insultarent, nemo non peregrinus erat, et ut ait Satyricu SNuper in hanc urbem pedibus qui venerat albis:

vcrificatumque est illud alterius poetae :

. Solatia tanti . .

Perdit Roma mali, nullos ad millere reges, Sed civi servire quo

Vobis vel illud utinam solamen miseriae contigiSSet, ut uni saltem seu civi seu regi, et non pluribus simul externis praedonibus serviretis. Sed verum est quod dixisso traditur ille samosissimus olim Romani generis hostis Hannibal, praeterita magis repreheddi poSSequam corrigi; ideoque ne ampliuS urgeam, neu trun- Saeta Vobis exprobrem, quin potius ut aliquid pudori VeStro Velamentum praebeam. suerunt et maioreS Vestri sub regibus, iisque non Semper Romanae, Sed nunc Sabinae nunc Corinthiae, i sic quibusdam et, si credere libeat, servilis origini S. Verum ut prosperusic adversa fortuna suum finem habet, et illorum et vestrae libertati defensor insperatus adsuit. et suum Brutum utraque tulit aetas. Tres iam hinc ex ordine celebrantur Bruti: primus qui Superbum regem expulit : sucundus qui Iulium Caesarem interfecit: tertius qui nostri temporis tyrannos et exilio et morte perSequitur : in hoc ambobus similis, quod geminae laudis materiam, quam inter se alii duo unitam dividi t, istol0 tam occupet; priori lamen quadam morum Re propositi occultati u similior; iuvenis uterque, longo

434쪽

EPISTOLA XLV tu.

alius ingenio, quam cuius simulationem induerri, ut sub hoc obtentu liberator illo Populi Romani animo

latens aperiretur tempore suo. - Et illius. quidem vetoris Livius princeps historiae, huius auium vestri experientia testis est. Ille regibus, hic tyrannis contemptus primum, postea formidabilis; illum legitis hunc vidistis despectum ab hominibus, quibus aequo

iure vivere cum civibus extrema Servitus, quibus nihil nisi iniustum atque . insolens Videtur esse POSSE magniscum : Bli humilitatem viri huius contemnebant atque calcabant, Sub qua tamen magnus animus Enterim tegebatur. Testis ego sibi sum semper eum, hoc

quod tandem peperit, sub praecordiis 'habuisse: sed tempus idoneum expectabat, quod ubi adsuit, nihilo segnius fimo arripuit. Eductum corde Lucratim cul- trum tenens nihilo utilius illo concivibus tuns suis libertatem reddidit quam iste nunc vobis. Hoc intersuit, quod illorum patientia stilius indignitate sceleris, Vestra innumerabilibus stagitiis atque intollerabi,ibus

iniuriis victa est. Pro quibus Sanguinem Vestrum totiens sudistis, quos vestris patrimoniis aluistis, quos publica inopia ad prevatas copias extulistis, ii neque vos libertate dignos iudicarunt , et laceratas Reipublicae reliquias, carptim in speluncis et insandis latrocinii sui

penetralibus congeSSerunt; nec pudores apud gentes vulgandi facinoris, aut in laticis patriae miseratio pietaSque continuit, quo minus post impie spoliata Dei templa, Occupata S arce S, Ope S pnblica S, regiones urbis, atque lion ores magistratuum inter se divi Sos, qua una in re turbulenti ac se si homines et totius . reliquae vitae consiliis ac ratione discordes inhumani foederis

435쪽

stupen la societate convenerant, in pontes et moenia datque immernos lapides desaevirent. Denique post vivet senio collapsa palatia, quae quondam ingentes' tenuerunt 'bi, post diruptos arcus triumphales, unde maiores horum forsitan corruerunt, de ipsius Vetustatis ac propriae impietatis fragminibus vilem quaestum turpi mercimonio captare non puduit. Itaque

niunc heu dolori heu scelus indignum i de vestris marmoreis columnis, de liminibus templorum, ad quae

nuper eX toto orbe concursus devotissimus fiebat, do imaginibus sepulcrorum , Sub quibus patrum veStr rum Venerabilis cinis erat, ut resima sileam, desidiosa Neapolis adornatur. Sic paulatim ruinae ipsae deficiunt ingens testimonium magnitudinis antiquorum. Et VOS lot millia virorum sortium coram paucis latrunculis non aliter qream in capta urbe crassantibus, ceu totidem non tam servi quam' pecora, cum publicae matris membra discerperent, siluistis: nictrum enim Super vos Sortes Moerant, quis huic, quis illi cederet in praedam; et quod imbelli civitati Athenarum miramur et indignamur obtigisse, cum legimus eam Ornamentis suis omnibus et luminibus orbatam iri triginta nyrannorum arbitrium pervenisse, hoc in urbe Roma domitrice urbium ac terrarum domina, sublimis adhue Imperii si summi Pontificatus titulis illustrata, potuisse contingere, ut non multo plurmm, sorte etiam paucorum tyrannorum libidinibus subiaceret, nemo quidem uSque

ad hoc tempus' qui satis indignaretur inventus eSt. Quis illorum, precor, unquam a Vobis servili aliquo, nisi eodem sordido content obsequio fuit' Servis paulo altioribus, ipsisque iumentis parcitur, e Si non

436쪽

eorum caritate, at saltem damni metu: vobis quis perpercit unquam Quis non unumquemque hieme et noche media, . dum ubertim pluit, aut sui minat, carae gremio coniugis avulsum, vel 'in pericu lym mortis misit, vel nivosis montibus et limosis paludibus ceu villi mancipiunt circumduxit' Experrecti tandem ex

tam gravi sopore videmini, ido suo si praeteritarum

seri latum pudet ac poenitet, aciem mentis acriter Bd-Versus omnes casus exacuite, ne quis sorte luporum rapacium, quos a Vestris ovilibus expulistis, et qui etiam nunc assidue septa vestra circumstrepynt, ululatu ficto aut spe aliqua blanditiori, unde violenter exierunt, fraudolenstr irrumpat: nisi enim hoc provideritis quod omen venti auferant, et quod nedum

cernere Sqd excogitare etiam abhorret assimus , nolite credere eamdem illos quam pertulerunt famem recreaturos, sed multo rabidiorem et nasgis magisque tractu tempori S esseratam. .mque gregis Sanguinem Sitiunt et pastoris, et libertatem vestram et liberatoris vestri gloriam miseriam atque ignominiam Suam ducunt. Adversus hos hostes fidenter insurgite: pauci et contemptibiles erunt si λ vos unum seritis. Sed multum timeo quia multum diligo, eademque ratione multum audeo; amor enim et pavidos facit esSe SecurOS. Icto

quidem in illa tempestate Reipublicae, cuius Supra memini, fuisse qui paucorum tyrannidi adversus libgr-tatem Omnium laverent, idque non ab obscuris sed a praeclarissimis adolescentibus atque ipsius liber toris filiis admissum, quibus et mixti sanguinis nexus, et consuetudo longior, et familiarior convictus, oblivionem sui ipsius obvexerant; eos ille tamen orbitato

437쪽

VARIARUM

sorsan infelix, sed virtute animi felicissimus pater morte mulcta Viti, sanctius aestimans sibi filios eripi quam patriae libertatem. Idonaque prorsus in hac tempeS late perinetuo, eoque magis quo fragiliora nunc et volubiliora su ut pectora. Permultos arbitramur futuros quibus vel mixto sanguine cum tyrantias, vel mi Sὁri illa a consuetudine serviendi persuasum sit dulciorem

osse Servilem crapulam, quam sobriam libertatem,

. . .

qui se grande aliquid assecuturos putant, si saluton turin publico, a ersantur, saligentur obscoenis imperiis, tandem infames et sordidi parasiti, iniquig mensis assideant tyrannorum, atque aliquid de reliquiis gula

tam capacis absorbeant. Haec enim profecto non alia miserorum solatia, haec tantorum discriminum et lab rum praemia. - Tu Vero, vir sortissime, qui tantam labentis Reipublicae molem piis humeris subiisti, nili flosegnius adversus tales cives quam advorsus crudeli S-simos hostes armatus invigila. Iunior Bruto, seniori Sit iginem ante oculos semper habe : ille consul erat: tu Tribunus. Si consurimus dignitates, mulin quidem a consulibus adversus plebem Romanam, animose dicam, multa etiam atrocia facta sunt, cuius Tribunos con Stantissimos defensores semper accepimus. Quod si Consul

ille studio libertatis filios interemit, quid Tribuno tibi

agendum sit in caeloris vide. Si fidele vonsilium non refipuis, nil sanguini tribuos vel amori. Quem libertatis inimicum senseris, scias hunc non amicum tibi QSSe poSse magis quam Sibi, dum utrique quod prM- stantissimum habet tendit eripere. De urbe Roma loquebatur Sallustius ubi ait: in tam magna civitate multa et varia ingenia sunt; quot autem in eadem

438쪽

431modo sunt qui exiguo pretio facile se ipsos et universam Rempublicam atque omne divinum humanumque ius proderent' Bene nobi solo agitur divinitus, si maior populi pars unum Sentit, Si torporeun quo premebatur excussiit. Magnum et sormidatum nomen est

quamvis anticli Populi Romani. Magnae Op se magna prisidia si consilio gubernentur: abunde per se ipSum potest, modo velle unum incipiat. Incepit autem, iamque Vult: qui enim contra Sentiunt. non depopuli sed de hostium numero sunt habendi, quibus

velut pravis humoribus exoneratum Reipublicae cor-Pus, quo tenuius es expeditius validiusque remanebit. Ad sit providentia nec animus desit, robur quippe non deerit, non modo ad libertatem tuendam, sed etiam ad imperium repetendum. Quantum Vero consetet recordatio vetu Motis et mundo dilecti nominis maiestas' Quis non Romae ius suum prosequenti prosperos optet eVentus' Tam iustae causae patrocinium Deus homi-laeSque Suscipiunt. Italia, quae cum capite aegrorante languebas, sese iam nunc erexit in cubitum. Si perstiteritis incepto, et laetus rumor invaluerit, mOX Sic Spes etiam iucunda consurget: boni omnes qui poterunt, auxilium serent: quibus posse negabitur, Votis saltem et precibus adiuvabunt: contra autem proditores patriae et hic gladio ultore serientur, et apud inferos meritas poenas luent, quas eis non novL13ntum doctores, sed etiam Veteres cuinminantur. Hi sunt enim quos in acerrimo suppliciorum circulo Moro con clusit :Vendidit ilic auro patriam, dominumque p0tentem Imposuit, fixit leges prelio atque refixit.

439쪽

In hoc igitur genero hominum, seu potius belluarum, dicam quid sentio. omnis severitas pia, misericordia omnis inhumana est. Tu quidem tibi, vir egregie, ad immortalitatem nominis aperuisti aditum. PerseVerandum est, si cupis ad terminum pervenire: alioquin scito quod quanto viarius principium, tanto Obscurior finis erit. Hoc autem calle gradienti multa periculosa, in ulla perplexB, multa aspera se ostendunt; sed virtus arduis, patisentia dissicilibus dolectatur. Ad latiorem gloriosum mascimur: quid ad quietem inertissimam suspiramus' Addo quod mulla difficilia primum aggredientibus visa sunt, quae longius progreSSi S apparuere facillima. Quamquam quid ego de qualitate rerum disputo, cum multa quidem amicis, plura parentibus, omnia patriae debeamus ' Itaque etsi infestis cuspidibus cum sceleratis hostibus concumendum suerit. concurres tu prorsus imperterritus, Bruti ipsius exemplo, qui oblatum in acie Superbi regis filium occidit. mutuis ipse vulneribus occum hens: ita quom Urbo' depulerat in tartarum usque persecutus est Tu vero victor incolumis, illis pereuntibus consistes, et si utique cadendum sit, reddendaque patriae vita, illis ad inferna properantibus coelum pelos, quo tibi virtus et tuorum caritas Viam Stravit, aeternae famae Vestigium hic relinquens. Quid aliud speraro licut ' Romulus urbem condidit: hic, quem saepe nomino, Brutus ii hertatem, Camillus utramque restituit. Quid ergo inter hos tecum, clarissimo vir, intererit, nisi quod Romulus urbem exiguam fragili vallo circumdedit: luomnium quae Sunt et quae fuerunt permaximam ciVilalom validissimis muris cingis' Brulus ab uno, tu δ

440쪽

33 multis tyrannis usurpatam libertatem vindicas ' Camillus ex novis et adhuc sumantibus, tu ex iam pridem desperatis ac veteribus ruinis eversam. rostituis' Salve, noster Camille, noster Bruto, noster Romule,

seu qupli ut alio nomine dici mavis, salve, Romanae libertatis, Romanae pacis, Romanae tranquillitatis auctor. Tibi debet praesens aetas quod in libertato mo-

rietur. tibi postgritas quod nascetur. Duo quidem cito dictu laevia sed edictu saluberrima, nominatim petere, vir illustris, institueram ; tu me in altero Sponte prae' Veniens esticis ut alterum petiisse satis sit. Sic enim :sama de te loquitur: solitum per singulos dies ex quo ad Reipublicae regimen ascendisti, luce prima, ante- quam publici privatique negotii quidquam agas, vene- l

randum Dominici Corporis sacramentum, cum multa ldevotione et exactissima tuae mentis discussione su- l

scipere. Hoc nimirum sapientis fragilitatem corporum, et vitae brevitatem reputantis, et impendentes undique casus varios circumspectantis Viri opus est. Servasset, ut auguror, hunc morum si ad haec tempora pervenisset; servavit quoddam simile, quantum obducta tenebris et aethereae lucis egens permisit aetas, ille Romanorum ducum longo clarissimus. Reliquum est igitur ut quotiens seu discumbens sorte, seu insomnis iacens, seu quid aliud corpori tribuens, aliquid otiosi temporis nactus eris, animo etiam sui generis alimenta ne subtrahas. Lege dum Vacat: quando id ex commodo non potes, legentes ausculta. Habes in huiusmodi rei ducem imitatione dignissimum Augustum, de quo ita scriptum est, quod in lectulum transgressus non amplius quam septem horas dormiebat, ac ne eas qui-

SEARCH

MENU NAVIGATION