장음표시 사용
21쪽
virtutes activas ad inseriorum generationem, de in m teria physica rationes seminales passiuas. Ita etiam posuit Angelos totius creaturq custodes, ut regeret omnia inseriora ad nutum primae cauloe totaliter immobi- Iis . In prima igitur Hyerarchia sitiat Seraphin charitatis amore ardentes, qui quoniam arctissimo coniuguntur gradu amoris, quo subtilius claritatem visionis aetern S intuentur, eo validius amore charita tis ardescunt.
Deinde Cherubin scientia cςteris eminentiores, postmodum Throni tanta diuinitatis gratia repleti, ut in eis rerum opifex residens, iustitiam decernat. In secunda Hycrarchia Dominationum carius, qui inter Principatuum, atq; potestatum asinina miris potentiae viri biis preeminent. Resistentetq; Lucifero magno conatu Inita luerunt . Quos sequuntur UirtuIum chori signa , S prodigia electis frequentantes, quino tantum ad humana suis actionibus, sed etiam ad naturalia se accomodare solent. Qui tam&si agricolarum extrinsecus adhibito cultu ad illa creanda, Dei virtus interius incrementa praestet, per congruas tamen elementorum temperies ingignedis rebus latenter operantur. Alter enim est, qui plantat, alter qui rigat, alter qui incrementum dat Deus. Quibus immediate coniunguntur Potestatum cunei in hoc opus praeualidum eorum ditioni asuersas virtutes subiectas, corda hominu opprimere tentantes, refrenant, arcentq; ; quorum actio ad homines, Demones li, sensu vivaces, subrilitate naturae,ing niiq; gaudentes, experientia temporum, supernorumq; Loicituum reuelatione pollentes, se extendit. In tertia
Hycrarchia inscriores itini Principatus, qui sibi subi ctis, quae sunt explenda circa diuina ministeria disp
nentes, totam sit per spirituum multitudinem Operantur . Sunt quoq; Archangeli maiora nuntiantes,quasi Principes Angelorum habet aliquid comune cu vitasq;.
Vltimo Angeli ad minora nuntianda electi. Quoniam
22쪽
eorum virtus est finita, determinataq; sicut aliorum respectu virtutis agentis infinite operantis, ac influentissimul in omnibus ) ita applicatur uni loco, in quo Operatur , ut pro tunc alteri applicari non possit. Et ubicunq; reperiuntur, a diurna contemplatio ne non rec
dunt . Qui omnes in coelo Empyreo numero infiniti si ii cum natura coli corporea creati. Qibidam N uniij, quidam summi Nuntij, vi sunt quinq; ordinum inseriores ad diuersa ministeria peragenda, ad humanaq; solatia a Domino, vel a maioribus Angelis missi, semper Deo assistunt. Namque eorum natura,& si sit circumscripta, Dei tamen natura circumscripta non est. Itaq; a Deo missi ante ipsum, & a quolibet unis si, intra ipsum sunt. Et si agmina sublimioris virtutis non mittuntur, quia Deo intus in aliquo sitiit ministerio, administratorij spiritus dicuntur, diuinas scientias a Deo susceptas i
inferioribus comunicantes, eos ad superna contemplanda adducunt, quare ab intimis non recedunt. Nam qui praeeminent, exterioris ministeri j opus no curant. Quorum nomen officij est,non naturae, cum semper sint spiritus , & non semper Angeli dicantur. mi quandoque
mittuntur locum, 'bi, modum, Omniaq; noua acquirentes, nunquam illo frui desinunt, qui actum se uitionis in eorum intellectu exhibuit. Et cum intellectivae visionis nobilitas sit ex nobilitate intellecti, rationali j creatur beatitudo in inici lectus per se itissima visione consistat. Quilibet a 'tellectus creatus,postqua perintelligibile lunae supra naturale, quod est lumen glorie, ut dicitur in psalmo, in lumine tuo videbimus lumen fit in ultima dispositione, ut coniugatur essentie diu in q, ut formae intelligibili, videt Deum per ei sentiam: aliter beatitudo non esset Deus, qui immediate Oiunia condidit, omniaq; excedit, formam qua videbitur, id est essentiam suam no excedendo, sed aliquid sub Dco,quc dest a fide catholica alienum . Qui ergo sunt in patria
23쪽
per essentiam vident illum qui umnia suauiter, ordinais teq; disposuit: cum essentia diuina mi ellectui quodamis modo vniatur ut brma,ad quam cogno scenda ,non oportet ut aliqua eius similitudine informetur, qua medianis te cognoscat ; talis enim cognitio non esset apsus Dei, sed cuius tam similitudinis refulgentis illius lucis aeterne, increatae . Ex intelligente enim, & intelligibili aliquo modo requiritur fieri unum in intelligendo, b ne formata dispositione talis formae receptuium pers ctibile faciente. Et sic intellectus dum intelligeret,es.sentia diuina per seipsam intelligeretur. Quod exemplo Comentatoris o ten litur. Q iandoq; in aliquo receptibili dao reprriuntur, quorum alterum est altero persectius, proportio persectioris ad minus perfectum , est sicut proportio sormet ad suum perfectibile, sicut lux est perfectio coloris , quando ambo in Diaphano recipiuntur. Et ideo cum intellectus creatus, qui inest subitantiae creatae sit imperfectior diuina essentia in eo existente, & cum essentia diuina sit actus purus, habeatq; esse dili inctiam omnino ab intellecta, comparabitur diuina et sentia ad intellectum , ut forma in intelligendo . Et si e est alia intelligendi ratio de visione viae, quam-tellectus viatoris videt Drum per aliquam formam,quς cum deficiat a lepre lenta tione diuinae essentiae, per eamd: uina essentia videri non potest, sed tantum cognoscitur, quod Deus est super illud, quod de iplo intelleetiis representatur, quare illud quod est,remanet occultum. Itaq; non videmus de Deo, quid est, scd quid non est, diuina essentia sufficienter repraesentate seipsam. Quando autem intellectui coiiangetur ut forma,de iplo Deo, non solum qiud non est, scd etiam quid est vid obitur. Dicente Apostolo. Videmus nunc per specu tu in aenigmate, tunc autem facie ad faciem. Sicut enim nomine speculi imago, ita nomine aenigmatis obscura simili4 udo duQuatur. Nos qui .umus tinago Dei, culub cori.
24쪽
nileratione aliqualiter per habesuam imag nem, quae
est anima nostra,cognoscimus. Eodem assirmante. lnis
uisibilia Dei a creatura mundi, per ea quae facta sunt, intellecta conspiciuntur. Qubcunq; enim se verterit
an ma, si intente exteriora conspiciet, per ipsa eadem ad interiora reuocabitur. Viae nempe ad Deum, opera sunt creata a Deo, quae dum facta prospectamus, creatoris excellentiam,non sine omnipotentia, admiramur. Et
quoniam de creatoris invisibilibus per visibilia rationati s creatura cecidit corruendo , ad inuisibilia , visibili. bur innixa, reuertetur amando. Eodemq; gradu quo infima penetrauit, summa deserendo, ascendet ad stibiimia, ima relinquendo, virtute operante interius primi conditoris, qui miro modo ipsis formis exterioribus, ut interiora sequamur,ad que perducere optat,ostendit. Ergo per creaturas intelligentiam creatoris aliquo mo do cognoicimus. Sed tunc in futuro infirmitate deposi- ta, ad similitudinem duorum directo vultu, sino aliquare interposita, lese inuicem aspicientium , ad internae contem'lationis gloriam veniemus. Excedit enim di- uina claritas formam, qua intellectus noster nunc intelligit, quare per essentiam non videtur. Nec est tanta perseetio nostrae visionis, quanta est diuinae essentiae. Efficacia namq; actionis mensiiratur secundum agentis virtutem . Immensitas igitur Dei , atque summa pers ctio ab omni videbitur intellectu, sed non immense, atq; persecte. Cum diuina eius virtus , qua est intelligibilis, virtutem excedat omnium intellectinam. In his εἰ ennn.quae per se intes liguntur sineqnantitate dimensiisua , non impeditur intellectus comprehensio, ni si per , quanti tam virtualis excessiim , quando id quod intelligitur habet modum intelligendi persectiorem, quam quo intcllcctiis intelligit. Vt si aliquis hanc propositionem sciat esse demonstrabilem, omne totum est ma-ὲM .ua parte , ad quam crinoscens nondum peruenit.
25쪽
cum eam perfecte non cognoscat, scit quidem totilat cognitionis eius modum, sed nescit eam secundum t tum modum, quo erat cognoscibilis. Sic etiam veri-xas diuinae essentiae , qua est cognoscibilis, excedit tu men cuiuslibet intellectus creati,quo copnΟlcitiuus est, non quia secundum partem non sit cognoscibilis, sed quoniam ad persectum cognitionis modum pertingere non potest. Et quia videre Deum per serinam creatam non est eius visio, tam homo,quam Angelus determinarur ad talem sermam intelligibilem: sed homo,sicut supra dictum est, lumine naturalis rationis agente, per ea quae sunt a sensibus abstracta: cum omnis eius cognIti a sensibus oriatur . Sed Angelus per λrmam, quae est sua essentia. Cognitio. n. Dei,ad qua homo naturaliter peruenire potest,est ut cognoscat per λrmam intelligibilem,quae lumine intellectus agentis est a sensibus accepta . Sed cognitio Dei ad quam Angelus naturaliter accedere non valuit, est ut cognoscat per alterius, a ud suimet intuetis substantiam. Ideo dixit Phylotophus ,
quod intelligentia intelligit quod est supra, & infra super modum suae substantiae, uoniam inquantum est creata a Deo, substantia tua est similitudo quaeda su stantiae aeternae. Itaq; unusquisq; Angelus Deum illa
visione intuetur, quam expectamus Intuituram, quae
est facie ad faciem. Et tanto intellectus aliquis ex cognitione diuitas essentiae piri res effectus cognoscit,quan to pertingit ad modum cognitionis illius persectiorem, eam plenius intuendo. Ideo impossibile est alique intellectum creatum videndo durinam essentiam, Omnia cognoscere, quae ex ea causari possitnt; quae Deus scies cientia simplicis notitiae, quae scilicet facere possit, quamuis nec sint, neq; sutura sint, praeter Christianimam, quae videns Dei essentiam, omnia cognolcit,que Deus scit scientia visionis, scilicet praesentia, praeterita,
Δ suxura , quae omnia si ue sint scientia simplicis in*elli
26쪽
gentiar, siue visionis, Deus videns suam essentiam, e gnoscit. Et ideo unusquisq; secundum mensuram,qua videt Deum, plures, vel pauciores videt effectus. Et sic ista cognitio, qua res per verbum cognoscit,erit alia a cognitione per rerum similitudines. Qui quonia habet essentia quae est ut actus in genere intellipi billsi sibi praesentem, intelligere potest quod est intelligibile apud seipsum, scilicet essentia suam per seipsam. Nam
cum sit quaedam actio,quae dicitur transiens, quae cauis satur ab agete, & in passo subiective recipitur, ita quod licet agens sit eius principium,tamen non est eius subiectum, cum sit separata ab ipso r Et alia sit actio immanens , quae remanet in agente, & perficit ipsum, & est subiectine in ipse. Et quoniam tale obiectum est unitum ipsi agenti, & ut unitu est ratio sormalis talis actionis immanentis: intelligens enim ut intelligens cum
sit actu, unitur sibi intelligibile. Cum igitur essentia Angeli de se sit unita suo intellectui, potest esse principium intellectionis, quae dicitur operatio immanens subiective recepta in agente .iEt ex cognitione sui vo nit in cognitionem aliorum per species in se relucetes:& ad sermas se conuertendo intelligibiles in verbo, siue in alio cognoscente existentes . Nam cum illae rationes idearum aeternar in verbo sint effectivae rerum, quo ad Himam, & materiam . Et Deus cum sit perfectissima virtus, atq; ipsemet actus puritas , per Verbum quod est sua eadem essentia omnia cognoscat efficacissime, non sollim in uniuersali natura, ex parte krmae,
sed etiam in sua singularitate, ex parte materiar, sicut emiiunt illae Qrmae passim ad esse existentiae ex utroq;, ita emuere possunt rationes rerum intelligibilium in Angelis, ad cognoscendum utrumq;, scilicet particulare, &'uniuersale, &uti ista cognoscendi ratione talia representante, ad cognitionem intuitiuam, quando realiter emistunt. Nec propter hoc a rebus aliquam non. 3 possim
27쪽
possunt habere notitiam, cum multa naturaliter possis deant, unde proficere possint. Nam & si cognitio fiat
per assimilationem cognoscentis ad cognitum, & cois olcens accipiat formam cogniti, & cognitum de nouo perueniat ad formam, quae erat in cognoscente, & prPientia , quae prius erant sutura cognoscant. Vt si aliquid nondum homo, et non assimilatur intellectus An- relicus per sormam hominis quam habet concreatam , sed tu incipit esse homo: tame per laoc quod intes lectus tofortatur, siue ratione sui,siue ratione alterius fortioris luminis resulgetis,adplures ex eisde formis cognitiones elieiedus, sicut ex eis de formis in pliatasia praeexistentibus, prophetiae lumine superueniente, aliqua conripitur notitia, quae concipi ante no poterat, virtute intellectus naturaliter agentis, potest in rebus proficere, S ab eis naturaliter omnium rerum cognitionem habere . Nam cum possit recipere speciem aliam a se, oportet ut habeat potentiam roceptiuam illius, sed habet potentiam reducentem, ad hoc, ut actu intelligatur , &haec est virtus intellectus agentis, ergo habebit receptiuam, quae est intellectus postibilis, cuius munere poωtest melius proficere per comparationem ad obiecta, in quibus resplendent. Qui omyia diuersae speciei exissentia, qtice diuersis formis concipiunt, simul intelligere non pollunt, sed quae cocipiunt per eandem sormam , simul intelligiuit, sicut quae concipiunt per unius verbi essentiam simul comprchendunt. Sed qui per candem formam multa intelligunt, per unam speciei sormam , omnia unius species singularia comprehcdere dicimus. Et si cui inferiores Angeli multa possunt una specieii telligere, ita luperiores simul multo plura, quam interiores concipiunt. Et sicut quidam perfectius diuinae proindentiae sontem, dispositionemq; intuentur, ita in verbo plura etiam futura ad utrumlibet sciunt, quae contingentia vocantur. Qui sua naturali cognitione peripecies
28쪽
species rerum inditas, ea futura praescire possunt, quae in suis causis proximis sunt determinata. Sed quae sunt ad utrumlibet, & indifferenter se habent, nullo modo .Qtiamuis si causae uniantur, quae contingentes inclinare sblent magis ad unum, quam ad aliud,sicut quae ex libero dependent arbitrio, ex consuetis hominum actibus, quibus ad unum inclinantur, aliqua sutura coniicimus, certitudinalis coanitio haberi potest. Sed cogit
tiones cordium in verbo tantum, & naturali cognitione non nisi in generali cognoscere possunt, cum motus voluntatis alicui causae naturali non connectatur, sed solum diuinae prouidentiae, a qua habet dependentiam. Sed per accidens quandoq; , ut si ex cogitatione aliquis rellillet motus in corpore sicut Medici cordis pasti
. nes cognoscere poterunt, siue de statu meritorio in d meritorium, quam mutationis dispositionem generalia ter agnoscunt. Sed cum sint quidam Deo semper immediate assistentes , secretaq; eius in ministerio aliquo recipientes,interius per illuminationem mitti dicuntur. causando conceptum, siue sui notitiam, quae est manifestatio verbi interioris, quod mente concipitur, secundum comunem cursum reuelatam inseriori immediate distanti; quem intuitiue cognoscit. Vnde voluntas Angeli, sicut facit, ut actualiter se couertat ad formas,quas
tenebat in habitu, ita similiter operatur, ut Angeli intellectiis fiat persectior in actu sormae penes se existentis;&sic tam secundum se, quam in ordine ad alium
agit, ut tali forma perficiatur. Qui etiam dispositive agit, Angelos illuminando distantes, aliquid in verbo intueri. Qui sicut intuitiue in se in iligat, sic.etiam
in intellectu alterius cognoscentis intuitaue cognoscit, per virtutem diuinitus mapressam a principio ; quod est habere rei cognitionem secundum quod praesens, & s cundum quod existens, qua caret inferior in compara
tione ad superiorem. Qilae cognitio, scilicet rei prae-
29쪽
sentis secundum talem existentiam, cognitio intuitius nuncupatur, qua res dicimus intueri, sicuti sunt. Evabstractive per species rerum innatas,sive acquisitas,ficut inferior intuetur. Atq; per alium intellectum e primentem, cuius imperium est determinari ad hoc,vel illud, & ad agere, vel non agere. Quae actio cum sit Gniti agentis, cum unicuiq; correspondeat propria intentio, causare non potest 'infinitas intellectiones. Et sic quanto intellectus agens est magis activus species acta
intelligibiles in agendo, tanto inteI lectus possibilis est magis passivus in illas recipiendo. Et sicut illius est omnia facere , ita istius omnia fieri. Qui semper habet
virtute suae naturae intellectualis, unde cum aliis causis cooperantibus, possit rerum omnium cognationem a
quirere, si non haberet , & uti illa specie ad intellecti
nem abstractivam. Cui superior Angelus , qtiae ex lumine diuinae essentiae apprehendit, causare potest ea novidenti, & hoc libero voluntatis arbitrio, quam in uno alius non videt. Nam cum possit causare actum tantu,
ita quod non speciem, & speciem tantum , ita quod non actum, & simul actum , & speciem in intellectu alterius , si haberet plures intelligentias , in potestate eius esset, ut aliqua cognitio gigneretur in illa,vel in ista, &vti aliqua specie in memoria, ut propinquior non recipiat , si eam causare vellet remotiori . Ea namq: qua ad voluntatis imperium pertinent, ad omnes eodem modo non se habent, sed secundum modum a voluntate praefixum. Vnde si fieret in actu alicuius speciei per propriam voluntatem secundum intellectum in ordine cd unum, vel ad plures, percipietur tantum ab uno, vel a pluribus secundum causantis determinationem. Et sicut corpora superiora sunt quasi actus respectu ins riorum, ut ignis respectu aeris; sic etiam superiores Angeli sunt quasi actus .respectu inseriorum, S inseriora corpura Per superior conseruantur, tuae sunt lacus eo.
30쪽
sum ergo inferiores spiritus ex eorum continuatione intuitiua intellectuum consortantur, & illuminantur rcum omnis potentia ex unione sui actus consortetur, &perficiatur. Quae illuminatio, quando intellectus confortatur ad aliquid cognoscendum, supra id quod cognoscebat, usiatur: quatenus lumen inserioris Angeli per lumen superioris sortissime ad aliqua cognoscenda, quae prius erant occultA vigoratur: & sic semper habet locutionem sibi unitam. Sicut enim nos alium illuminamus, quando ei aliquod medium tradimus, quo intellectus eius ad aliquid cognoscendum roboretur. Ita in Angelis fit per locutionem: superior enim Angelus
habet rerum cognitionem propter formas magis uniuersales: unde inferior accipere cognitionem a superiori noest proportionatus, nisi ab illo sit diuisa, optimeq; distincta , in se illud taliter concipiendo , ut quo facili
seri postit, ab inferiorio comprehendatur. Et sic eum illuminare videtur, quem tuoru conceptuum facit possessorem. Et illa locutione, quae illuminationi iungiatur, superiores solum inferioribus locuntur. Sed secundum aliam, qua quaedam propalantur, fiuntq; compreis Iiensibilia, ex quibus intellectus minime roboratur, inister se indifferenter locuntur. Quapropter locutio nil aliud est, nisi irradiatio rerum latentium in occulto. hoc propter intelligibile in intellectu existens,ut in memoriae abscondito, & in actu conceptum, & ad aliud relatum exti a se per imperium voluntatis. Quando auiatem mens adiactum concipiendum , quod habitualiter tenet inclusum, se c6 uertit,format vcibum cordis. Cum vero actus consideratus arbitrij libertate ordinatur ad aliquid operandum, patefaciendo alteri, dicitur verbuoris. Conceptus autem interior intellectus humani duplici sepe circundatur, voluntate, quae conceptum mentis interiorem suo claudit obstaculo, & sic solus Deus illum conceptum adit qui mentibus hominum, & Α