장음표시 사용
291쪽
Tributa gra uiora post pacem impo
Maximi sumptiis Herici. Dirachium
Matin i B bi erilium. Eritanni abee lesia deis
uersiae Galliae, Hispaniae,Italiae iucundissima euenit; quare editae sunt ubique magnae laetitiae sJgnificutiones. Sc nocturni ignes accensi,& ingens aeris campani tinnitus ad medias vique noctes excitatus,& parata mutua civium conuiuia . & lupplicationes institutae, cum omnia pace illa exultare vide rent ut . Nam ita erant oppressae afflictaeque prouinciae diuturnitate bellorum, ita vexatae ciuitates tributorum magnitudine, ita regiones conquassatae ac prope euersς. vi multi ad iugam relictis bonis N auitis laribus iam iam prospectarent. Sed tamen res ita compositae non diuturnam quietem prou inciis attulerunt: nam vix erant extincti ignes istitiam significantes, Vix cineres tepor destruelcentcs amiserant vix aures mortalium destiterant audire tinnitum campam ςris recentem, aut bombum tormentorum in fignificatur opus este nouis tributis ad ss alienu dissoluendi .quod per assidua bella reges contraxerant . inultaque debebantur militibus stipendia, quae statim dili Olui oportebat. His molestis nuntiis ita lunt repente consternati animi populorum , nullum ut finem tantis aerumnis suturum arbitraremur. ita omnia queresis, lamentationibusque implebantur, ut mirum videretur, cum in ea re, quae sola apparebat refugium praesentium,praeteritarumq; milet rum, tantum inestet malorum, ac sere plus detrimenti e pa quam e bello caperent. nam non sinitim exigebamur tributa, sed etiam aucta sunt vectigalia, mercedes ac stipendia publica principum, tum morum ducum, tribunorum, priuatorumque omnium sunt diminuta aut etiam iublata. nam Henricus rex circiter duceta dc viginti millia librarum auri in bellicos sumptus absumpserat. Neque tamen litice variarum prouinciarum calamitatibus contenta fuit piens 1ortuna, ted etiam tuas
calamitates litora. vicinaque mari Adriatico loca lenierunt. Nam pet idem tempus ceptum cst Adriaticum mare molestissimis piratarum incursionibus infestari, cum litora omnia Dalmatiae dc Illyrii dc Istriae praedationibus. rapinis, populationibus vexaremur, nauigia mercimoniis diuersi generis onusta capercntur, captiui homines cathenati ad transtra in perpetuam seruitutem abducerentur . His tot intulanorum milerijs perceptis Mattheus Bembus vi et acri ingenio . rerumquabellicarum petitus Venetae classi praesectus in sinu Corcyraeo eum decem triremibus predones toto mari summa cescritate insequitur iugat exagitat. Non procul a Dyrrachi que urbs est Macedoniae in ea parte sita quae mari Adriatico alluitur, Epidamnus antea vocata a conditore urbis, atat postea a nepote ipsius conditoris, qui urbi portum adiecit Dyrracho nominata Dyrrachium, si ptem rostratas biremes. ac prςdatorias nauiculas inuenit. Hae cum Veneto viribus cssent impares. neque pollent resistere, sese in portum Dyrrachii fuga recipiunt. tanquam in tutissimum latronum c praedonum commune asylum. Bembus sua spe capicndorum latronum seu stratus cum tanta, tamque ac molestia mare expurgare cuperet, erat vel in ipsum portum impetum facturus in piratas sed uniuersis Dyrrachiensibus arma capessentibus pro latronibus, qui sibi fieri iniuriam cenierenti aduersus urbis portusque securitatem, iubet non solii mi in latrones, sed etiam in multitudinem stequentem,que tam immanes latrones protegeret tormenta disti odi ac maenia urbis concuti. His globis multi latronum defensores laniati sunt, de domus nonnulle solo equare . ita cum tuissent autores Byrrachienses ut elaberentur piratς, ad reficienda damna, quς illi multis intulerant iubet Benibus multa in serri damna etiam Dyrrachiensium litoribus. Soli manus aegerrime tulit eam Dirraciiij prope expugnationem dc de uastationem, quia contra leges pacis Se fisus essent commissiq; sed cum grauioribus negotijs implicatus esset, de princeps equitatis ac iustitiς amator, partim quod causam indignationis non iniquissimam esse cognouisset, partim quod ostendissent Veneti se illam rem grauiter ferre quia in exilium Benabum propulissent. quem capere non potuerunt,omnis ira indignatioque, quam in Venetos conceperat,desethuit. Sed ut ad res Britannicas redeamus. bi Hesis abdita Regina Britanniae coronata fuit, cepta lunt fieri statim Trinouatum de Segontiacorum, bc Bibrocorum Icenorum, Simenorum, alio tuque populorum Britannorum Londini comitia tmultos dies . nam cum sermo prisertim haberetur de religione, magne iunt in eo regno nare controuersicac graues. menim nobiliores sere omnes nihil omnino innovandum censerent, regina contra, cuius a ures semper noue religionis concionatoribus a eueritia patuerant, cum uniuersam
etiam multitudinem variarum nationum,& Londinum pKcipue faues luς lententie haberet .maais autoritate Regia.quam Regio consilio vi a pro arbitrio decretum fieti iubet; Vt a Romana ecci etiadescisceretur. Vt ad Odoatdi ultimi instituta paucis mutatis rediretur. Ut concionatores, qui exularent tuto redirent postliminio. interdictiim est ne sanctorum hominum imagines dciicerentur atque infri ngerentur: quae tamen paulomst impie fuerunt deiectς dc conculcate.quasi atrox bellum aduersus imagines tasset susceptum. lolum simulacrum relictum suit in regine sacello Christi cruci aflixi. Regina resumpsit nomen supremi capitis Britani N ecclesis quod nomen quantopere feminς conueniat ipla videri t ecclesiasticos prouentus sibi usurpare, ipsa creare episcopo dc ceteros ecclesiasticos magistratuς. redditus fatis frugi sacerdotibus distribuere maiorem partem sibi vendi carciquare factum est ut Regi us prouentus auctus sit pluribus trecentis millibus nummum quotannis, 'dc ut cognitum sit maiorem controuersiam ob avaritiam, quam quod ita sentiendum ut oriri. nain si de medio tollatur spes proue tuum omnes prope uno die fierent catholici sed nemo diu impune resistit Deo iustitiς ac Deo exercituum. Neque vero Scotia suis dulicultatibus caruit, cum huius haereseos stolones in illud regnu immissi in tanta discordiarum, seditionumque multitudine pullulatim, ut magnas disti cultates reginς dccustodibus Regiis offuderint, cum tamen nonnulli in Gallos eas causas seditionum reiecerint, quod nimis fuissent imperiosi atque insolentes. Atqui heradices ipse hereticς prauitatis non solum hoc anno per Scotiam Zc Britanniam se tetenderunt, verum etiam citra mare Britannicum serpentes in Hispaniam pullularunt, de in oppido Pintia prς- strii , quod est Gallogrecorum in tractu lucensi Terraconensis Hispanie. Neq; tamen i)s finibus, conten a
292쪽
contenta sunt pemitio a semina, verum etiam in Calliam comatam eum maxima eius regni consecura postea ruina inuasit. Adiuvit haec conicelerata semina odium inter se mutuum praeitantiorufamiliarum, et diximus M omnium malorum parens ocium atq; egestas. nam ferocis υ,5c moi me omnium prope nationum bellicola Gallorum ingenia. semperq;cupida rerum nouatum in prinus recentibus bellis assueta, serte non poterant eam pacem tranquillo animo, cum praecipue mi litaria stipendia omnibus ordinibus essent erepta. Nam lex eli Gallorum quae lanctis lime teruatur, Lex h reditane iacultates familiarum distrahantur in pthites partes per diuisionem filiotu, ut uniuersiam Gallo- ria Gallor M. Ium patrimonium ad primogenitos tantum perueniat. reliqui filii,qui Cadetti vocantur, id tantumnitia uuntur vel ex amplis limis patrimoni j s. quod victui M vestitui satis sit, omni protius pecunie q sicultate obliterata. mortuo pri in menito pro aetate luccedunt. Qui expetat pecuniam, Haliqua Α' industria sibi illam comparare nitatur necessie eis. Sed cum nullum genus industriae honestius mi litia illis appareat quod avitum est eius gentis,oc ab antiquis viq; temporibu institutum nam qui
nouit limus ad bellum venisset, ubi armati conuenire ad bellum tui licuent, is in conspectu multitu- m. dmis omnibus cruciatibus affectus necabat ut omnes rerum bellicatum studio in prunis,lc exercendorum Equorum dexteritate delectantur. His igitur populis partam tributorum magnitudine pressis. parum ocii & egestatis impatientibus, facile fuit persuadere tuapte natura rerum nouarum studi Oii S. Vt nou. in religionem propositis ordinariis stipendiis complecterentur; quamobrem res Gallica per clandestina odia. de seditiones uniuersa induas paries diuisaeis. Ea dum aguntur in Gallia, Niv7sum venetus nauigium omnium.que nostraetate visa sunt pulcherrimum M praeitantulit num repenti pulcherrimuna vis tempestatis invadit.atq; horrenda procella demergit cum magna totius Veneti Senatus mole vene: iis destia. crat illud nauigium tantae. tamq; admirabilis magnitudinis de artifici j, tanta diligentia dc iudi- menum. o tamq; affabre fictum, ut oppidum quoddam praces Itim innate super undis videretur. Ad eius nauigia tam praeclari destia sionem poterant commode capi quingenti epibatae siue propugnato reb, in quo erant circiter trecenta bellica tormenta varii generis, & magna copia cadorum pulueris Ormen arij, serreorum globorum, de caeterarum rerum eius vivi laecelsariarum. Praeerat tuticia xuigio Alexander Bonus ex ordine patricio.qui illud ad duo castella vocata remulco attrahi missit de ad primas fauces maris Adriatici, cam neq: necessariae quidem in ellent custodiae, parum diligenter sane asseruabatur, cum rebus nauticis praesecti lumptiis in cui todias non suppeditarent. led vix vibiam excitiationem capit in rebus maximis imperitia autoc negligenti Acum auaritia publica temper fuerit perniciosa. A ttocllima igitur tempestate nauigmna inuadente, cum non adessent, qui portas laterum mari Occluderent, aqua per portulas infelicitet uag cella facile nauigili demergit. adiuuit ad hoc non parum pondus tormentoru.6c bellicorsi apparatu u,qui interius continebantu atque vis vetorum flectens nauigium in latus, omneq; pondus in unum concurrens quibus omnibus in damma conspiram ibus Venetum facilis iactura iacta est. Recuperata tamen lunt nonnulla grandiora tor- Tormeta besmenia, sed tanta dii ficultate. ut maiori ex parte prius ostrea insignia circa illa merint innata. Excogita in .ris Iae iunt machinae mechmice a quibusda architectis magno sunt ptu ad extrahendii nauigiti ex undis, ζ' sed Omnis labor sit vanus clam eua ne inuenirentur vetitς merces deterrentibus architectos ac repu PRO gnantibus nonnullis. Sed enim quod simplici sumptu potest conteruati, illud laepius neque centuplo quidem reparari potest: tantum valet industria in rebus. Pontifex. qui luauissima pace ac tranquillitate tu animi liii Se suorum populorum rebus ita compositis perfluebatur, teque quasi ex immani turbulentissimaque tempestate in tutissimum portam receperat, an uirum Iam quietum a caeteris perturbationibus ad res urbanas componendas applicuit . curat ut ius inter ciues legitime dicatur . nominiq; impune fiat iniuria quod intelligeret multa icelera militaq; flagitia de a caetetu minui riS,S a luis propinquis committi . ut admonitus fuerat clam ab Herentia quodam monacho, dc a D O F. is Carissimo Camillo Ursino. Nam prosecto omnis libido Nauaritia 5c iniquitas sunt comites poten iust , itiae ac magistrariau, bc quasi adulatores alat blandimenta, qui insuetis 5c nouis hominibus, coceduntur, nisi sapiant. Decernit itaque Pontifex certos dies singularum hebdomadum,destinaique ad pu- Poniis ei, in blicam audientiam tam Romanis hominibus, quam exteris, ut quid aequi aut iniqui Romae fici et dientia. in dies ex omnibus intelligere atq; cognosceret quaindiu lues bc oviles controuersiae protraherentur. Decreuit t omnibus diebus publicae audientiae destinatis ibi praesto ellent omnes Romani magistratus. ut citius subuen: retur per iniuriam Oppi estis, atque in impios, inhumanos, auaroS magii ratus animaduerteretur; quod genus inllit uti letuauit postea quoad vixit. Sed quoniam multa est muliorum in iolentia quidam tantam principis bonitatem ad propria commoda retorquere cinnabantur.abutebant ii rq; illa elementia; neque uti decetrat, cum magna reuei cntia excipiebant. nam Per multasacculationes. pluteiqi lamentationes multorum S querelas eo deuentlim est, ut quid1 ni Olelli essent & immit uni. ex illa audietia itaq; multa comoda & rurius multa mala priuatim nascebatur Ita ut deuitaretur immine tradi ficultates, iustitieq; munia comodius exerceretur quoid1 purpuratos antisti est Di is ciuilis peritos delegit.& cu his nobiles ciues Romanos quos his rebus audicdis praefecit qui cibus postmodo cu Pcntifice comunicatis decideret, ubi magna essent negotia. Ita praeclusa est x a paulatim Gai teredi de Pontificiis ministris, cu nemo quidqua iniquitatis aut scoletu comittere auderet. Ea dum fiunt Romς per summa Pontificis equitatem ac diligetiam,vir nefarius. V extreme nequitie Leonardus Cardona consilium capit sceleris de crudelitatis plenum in Marcellum Campemium ob occultum odium Sc in uxorem Ducis Pallanti .erat Leonardus oeconomus Leona diei, Palia mi, siue rebus familiaribus gubernandis praesectus, qui infirmat Diomedcm puerum Paruu- dona seesus.lu m Ducis filium vide ferret ad patrem, quod Campentum exosculantem matrem vidisset. Dux, ut
plerique sunt homines, furore potius in rebus hu tui modi aut amentia perciti, quam ulla certa ra
293쪽
tione steti nimis leuiter eredens persuasionibus impulsi pueri, iubet uxorem Gallesii deduci in ear
cerem. ancillam secretorum participem diligenter percunctatur; ubi nihil extorquet trucidat. Marvio, pii;, cellus Marini capitur, datur in tormenta.ni nil conlitens pugione per iram interlicitur. Tum itum hi, Ducii sus est Gallesiuina pati 'm datum uxori ad confitendum. nihil confitenti pugio & linteolum missunt Levi. iubetur utrum malit mortis genus eligerentia intrepido animo veniam inicitiae ac filiori mariti pie a Deo precata cum suauissima sit mors, quae per innocentiam de sinceritatem animi insertur . nubium mortis genus se deuitare inquit, quando marito ae domino sitio eidem ita placitum sit. Horta tur Antoniam filiam ut bono sit animo quando ipsa conicia innocentiae sus fori unam illam aequo animo setat. Allis; Comes igitur, id oppidum est Samnitu, stat et & Cardona prius oculos velant deinde linteolo circa collum iniecto strictissime suilocant, sed qui rem non intime cognorant, dicohant quod Pallanius uxorem cum adultero deprehensam viro e suis familiaribus trucidauit, quos Prudens ma ambos primum monuisset, ubi venisset in suspicionem .e quorundam strinone dictus est etiam Punitus. lianius antequam ad has coes deueniretur, cum Carati purpurato communicasse consilium, atq, tandiu procrastinatum dum res deprehenderetur fama fuit praeterea quod nemini parcitum est vehconsultori vel adiutori, vel conscio eius sceleris. sed non modo semine innocentes tam crudeliter non sunt necandae, ac neq; ille quidem, quae ipso adulteri j scelere sunt contaminatς, quia nemo rerum suarum bonus'aequus nisi rarissime fit iudex, Sc domesticus pudor non est in compccta crui nium rei egendus. id si seri debeat, retegendus est apud veros amicos cum multae sint honei ae& iscretae viae animaduersionis in consceleratos. Ut enim quae in pudendis coi rori, partibus eueniunt inflammationes de tumores Sc pustulae aut hernie non si intomnibus ossciitandae, scd medicis Ia- tum aut ijs. quorum cura opus sit; ita parum hone sta consilia non sunt cum omnibus comunicanda, sed cum illis tali'um clam . a quibus salubre consilium expetitur. illud cum accidisset, curabat uda propinquis Pontificis ne quid huiusmodi ipsis ignaris ad aures Pontificis perueniret atq; hec ip aratio secit ut multis nesariis negotiis explicadis via dcinii aperta sit ad Pontiquς tam in Romanas matronas quam in viros fuerant commissa,cum nemo proserre suas calamitates aut queri pro acceptis iniuriis palam auderet. Neq; vero poterat Roma capere tantam Carasaram nequi iam, nam eorum scelera complura colligi pollunt vel ex hoc memorabili Ne inaudito ante hanc aetatem auaritie exe-plo . *Bononie editu est per Carasarii vel co silium vel parietia. Canis opulentae familiae accusatur in ditura quedam in mordisse. ductus in carcerem torquetur. non negat sicinus. exilium indicitur. cxit. dom duo auari navim recurrit. capitis condemnatus publice necatu domesticis facultates erepte, ut qui exu lem con
' tra leges in domum excepissent, nihil profuerunt querelae aut lacrymς. Pontifex ubi iactus fuisset certior de ore Pallanii necata tam crudeliter innocentissima semina, mirum in modum indignatus est, quod sui athnes, qui cognita eius optima mente teris exempla prudentiae de bonitatis & irim minis; hici tiae esse deberent, ta in improbi in omni genere stagulorum inuenirentur; iubet Pallanium oc γ. u T. i. donam capi & Alliis comitem, atque in vincula tradi eius iussit effossa est mulier& inuenta in uterodotia. habere nec ita multo post Omnibus iis caput in turri Hannonia amputatur, qDorum cadauera ad pontem Diui Angeli omnibus horrendum dc execrandum spectaculum sunt exposita . Nam Post casum tam crudelem mulieris introducta fit erat consuetudo, & diu seruata. ut neque priuatus quis Audietia psi piam. neq; publica legatio admitteretur ad Pont. nisi purpurati Caratacoulentia ad audientiam, netificis omni- mDq: pollet penetrare ad Pontificem. Fam inusitatam. de ante illam aetatem inauditam tyrannidobus occula grauiter serens Florentina legatio. quia frustra diu de rebus maximis audientiam petiuisset neq; pones Hς δ tuisset Obtinere ut ad mitteretur a i colloquium Pontifici; verita aliquas subesse fraudes indignata' - - N ς ς que pontificias aureu per nonnullorum insidias vel principum lcgationibus esse occlusas, Obserua R ' ra opportunitate in thalamum Pontificis irrumpit. Primum queritur audientiam esse interclusam. monet Pontificem nemini aditum patere ad ipsum propter quorundam ii audes ac neque publicis Floriatinaei quidem principum legationibus Hisce lamentationibus fit querelis acriter mirrotus Pont lio los inniis quς gationem primum perhumaniter audit. Concessis omnibus quae petebantur occludi rubet purpu
rato Carata, & omnibus sitis amnibus ad me accessiim. Ex hisce tam repentinis tamqDe Vatiis mutationibus,facile potest colligi optimam suisse per se ipsam uenis voluntatem. armaq; Philippo R si illata fuit se no tam Ponti is quam propinquoru 3ccosultoru dolosorii colitio, qui ita ad alienasiacaltates vel per quasvis aliorum iniurias aspirabant. nam iii si Ponti sex tam pronus ad iram fuisset. quod turpe est in sene praesertim. aut si paulo minus tenax sit sceptae semel opinionis, quod tamen pontificς vitium est eius aetatis, eum plani: virum honum. de singularis integritatis appellare liceret. Vestam vix p*i ς ο tamen non remitum Pontificem iniis rebus. que ad impetiorurn administrationem spectant, labisti eshε aliquando x hallucinari, quoniam vix fieri potest ut quis a theologicis. diuinariaque rerum specularitidi recte . tione avocatus ad cognoscedas fraudes mortalium.& ad summum dignitatis gradum repente pro Decius illa statim intelliget, qtur Reges & imperatores per multarum rerum experientiam nonda satis sunt consecuti: quamuis his auita lex& consuetudo dominandi est a maioribus quasi in manus tradita. Nam Reges 3c presectos oportet multo esse lipientiores iis, qui gubernantur. in tanta. rerum perturbatione ac minatione, que accidit repente Carata familiae, multa flagitia aperiuntur mi Φ Pontifici. propter que ita indignatione exarsit, ut omnibus titulis & honoribus eos priuarit,quibus 'μ' fuerant insigniti sui propinqui. & purpuratum antistitem, atque careeros omnes innidios eorun Ἀ- dem scelerum coegerit uolum vertere. atque ex agro Romano excedere. Nec multo post in patriam
purpuratorum senarii omnem autoritatem illorum antiquauit & obliterauit. tam acriter. tam acerbe tam vehemente tanto cum animi ardore in illorum causam inuostus est ut fac te appareret eos
nunquam in gratiam redituros. Ut autem spes omnis veniae, grati actu Pontificiae recuperandae illis
294쪽
ptacliaderetur atq; adimeretur, praeficit cum summa aut state rebus militaribus Camillum Uisi-nuin, quem etiam in consilium Una cum quibusdam purpuratis patribus admittit. Postmodo exautorauit ac dimitit omnes duces, tribunos, milites ex omnibus ecclesiasticis praesidiis. qui possent existinati Luere partibus fratris ipsius Pontificis. aut ibuere factionem nepotum. Camill iis rebus militatibus cocletiae cum summo imperio praeiectus omnia oppida omni genere apparatuum munit. mutat praesidia. Omnia eo demum adducuntur ut tranquilla Sc quieta esse omnibus cognoscereni ut conjecti lunt in vincula multi administri scribae conscii. adiutores scelerum Carata'. qui pro rebus committis affecti sunt dignis supplicijs. Haec tanta rerum omnium mutatio quae Rome visa est, iustilia om- ita populorum Omnium beneuolentiam atque studia in Pontificem comtertit,ut nemo prorsit S cs nitun in sese set.quin virum bonum, Sc omni prorius laude dignum Pontificem predicarer anta exorta est eius beneuoletia integritatis dein noceritiae opinio lseu potius admiratio. Pontifex postea instituit ut singulis hebdo- eomicitii. madibus publica audientia concederetur, ne quid huiusmodi ipso nescio in posterum admitteretur: quod unum rcmedium visum est iore opportunum aduersus omnia flagitia,quae possent commim. Sed cii qiiiiq; cotenderet uti erimus audiretur, seretque aliqua pertinitatio, mutauit scnte. AudiBu putiam. Veruntainen Vistium ius quit'; Obtineret, liccretque liberius sine ullo metu sceler adest agi ia N Pon potentiorum deferre nullis adhibitis testibus, iubet arculam in soro Diiii Petri publice exponi, inquam poster quisq; ciam scriptas accusationes detrudere. Sed cum multa pelicula multis innocen ' tibus per invidorum, malevolorumque calumnias imminerent ac struerentur, uniuersusqi popa lus Romanus grauissime serret eam occultam accusandi licentiam, ex qua multa damna redundabant arcula sublata est. Nam prolesto non est concedenda tanta licentia ignobili de leui Ilimo vulgo,ibesidaeque multitudini, ut insidias.& sutilexmendaciorumque plenas accusationes pro libidine in quos uis honestos homines cssutiant, bi delatores callimniartim pio sceleribus argui Vcastigari nopollunt. Praeclare sene Ie habet illud maiorum institutum, quod est in legibus ciuilibus, ut qui virum bonum talio detulisset. ijsdem addiceretur supplicii qui biis ille si conicius suis scherat punien 2. Ed. di
diis. Sed improbi quidam .coniceleratique iudices multi nostrae ctatis propter auarulam calumna' istandi. tores vel vitio alunt tanquam Mori sequos canes, per quos ad lucrum deducantur, cum tam ab in- pomi ibus per fraudem quam a nocentibus perleges pecuniam extorqueant Ne tamen religio M tremi ae imita vi bane non recte gubernarentur, Ponti lex a nati tuis ac Latio II bus ciuium Romanorum ad vi quisti.
iam dc mores Se consalia de rationes eremitatum monachorum diiquirendas animum ad ijcit. Iubet Quaesitores rimari ac perscrutari diligenter quid agerent.quid exercerent. unde eo adducti fuisltat, quid cogitarem, quς cauta ad illud vitae genus impulisset : quae quidem fieri iussa sunt, ut cum Religio esse multi a turpitudinibus & homicidiis &latrociniis dicerentur ad religionem metu penarum conia debex bono sagisse, multiis sceleratis, sordidisque hominibus ecclesia Dei purgaretur, fieretque virorum bono. VP rum receptaculiam,at non si agitiolorum sacerdotum per simulatum Dei cultum conuentus. Neqι -- - '
enim conuenit esse helluones, aut lenones, aut sicarios, adnit cros, homicida , ebriosos, qui ad res sacras accedunt, ccterisque imperitis hominibus ie duces ad recte vivendum profitentur, cum nemo ebriosus ad sobrietatem. adulter ad continentiam, homicida ad humanitatem sine risu caeteros horietur. Nam omnes imperiti quod fit a xitis sacris diuinisque rebuς studentibus,id iure fieri arbitramur, iacileque imitantuncula verba ab exenapiis S rebus ipsis plurimunt dissidentia non ita δε-cile imbibantur. Sed quoniam scelerit m snqvisitio multis molasta erat. rogantibus Sc intercedenti. ς bus multis purpuratis patribus ab illa quoq, cessatum est. Saeuitur deinde m apostatas. coguntur in . . viti vel in cenobia reuerti. ct fiaga silum vertere. postea magna scueritate venium eis ad radices liqI .cae prauitatis conuellendaςIS inquirendas. Ea res non vibem Romam solum non nadiocriter assinit cuin no tantum ad supplicia impiorum per ministrorum auaritiam.& P nas reis condignas Aut filii eiuspectaretur.quantum ad priuatorum iacultates diripiendas dc bona fisco addicenda, qtre erant leuis ci .isa populi querelae. dc pene nariosae lamentationes .cum multi in ea re tam clarant diligetes Vt summum rioris quaeli- nonorem censerent si per hanc utiles dicerentur aerario pontificio. inde Mechini est ut quibusdam nouis. ministro tum auaritia 5c ambitio praecipua caula fuisse visa sit eius quaesitionis. Sed enim cum nonnulli diuti iii me in carcere detinerentur x vel ad triennium aut quadriennium nulla causa capi, uitatis requisita accederet, neq; daretur cuiqua locus detensioni,cu carceres quotidie repleretur:cii succrescceret in dies captiuotum numerus, si iccrescebat ut par est populi indignatio dclamentatio. nes si uentes aduersus Pontificios ministros. quod fiebat etiam per auaritiam carceris praefectoruob diuturnius lucrum e captiuis, iudicibus etiam ipsis clam conlpirantibus ad parte lucti. Illud cumncmo auderet deterre ad Pontificem, ut qui facile irasceretur,n i putaret urae quo animo de hς resi presertim auditurus nullus tantarum calamitatum exitus apparebat ut tantorum malorum remedium Romanae vibi datum iri Nam prosecto non possi in t Reges sine magnis populorum calamitatibus dormitare in rebus ad aequitatem spectantibus, neque ullum tantum est sculin cuius innocentes non sint audiendi, cum bonum Sc sapientem N moderatum principem esse oporteat aduersiis .s cnies etiam, nedia aduersus innocentes. Grauitas enim nimia di crudelitas suppliciorii irritat sub P mripsi
duorum animos vel in ipso ς Reges ubi datur insurgendi acultas, at leuitas nimia, se impunitati pro ' Ῥpinqua fit quasi licentia quaedarn adfulcipienda stagitia,quare media quaedam via Ac prudeliae ratio '' in omnibus est tenenda.Vt autem bybliopolae. priliatae li&publicae bybliothecae sordibus omnibus
expurgarentur mendacium id malignorum scriptorum, cum mali sermones bonos mores plerun' Bybliopor, que corrumpant libros quoque inuasit sibi debita calamitas. Nam eκ it edictum ut libri omneς im- ει,-- ,-pi eis, vel compositi, vel explanationibus ab hqreticis scriptoribus contaminati, at non illustrati, tas.
295쪽
siquis illos occultasset suppressisset, ac non obtul isset. Tanta concremata est omnis generis i i litora ubique copia dc multitudo, ut Troianum prope incedium, si in unum collati fuissent,apparere mi set. Nulla enim fuit Bybliotheca vel priuata vel publica,quae lacrit immunis ab ea clade ac non prope exinanita. tanta vis malignorum librorum fuerat impressa. Istud ipsum remediu debebam retia Iurisconsul- infinitis iurisconsultorum explicationibus, de consultationibus in v tranque partem, quorum iam Q u quo vn eo usque crevit tmeudentia, ut quidam se fallaciarum Minsidiarum magiitros palam profiteantur; 4- Npμής-tamen id Pontifici,aut Imperatori reseruatum eae combusti lunt libri in multis Italiae ciuitatibus, sed non siue multis populorum lamentationibus ob amissios sumptus. Enimuero quoniam inter pacis conditiones inter duos Reges composite coti iactatur ut Philippus Hispaniarum rex lixit best. . ει bell/m primo cui tam Henrici, dux Sabaudiensis Massilieri tam sororem eiusdem Henrici ducet et M. eheriis in matrimonium Philippus Albanum ducem mittit in Galliam cum multis illustribus proceribus nuptiae eum ut regio nomin solennia matrimonii siue spontalia cum Ilabella celebraret, qui in Galliam pros Philippo re- chus magno cum apparatu de regat i magnificentia ab Henrico Rege excipitur. Admittitur ad visci te de Sabain das reginas Scotensem, i fabellam Hispaniae. dc Marpheritam Hemici lororem cum quibus erat dux diae duc Lotaringiae. Albanus summa reuerentia usus erga Hii paniarum reginam inter lolennia, pompaseque commoratur; donec Sabaudiensis accederet,qui expectabatur. illo quoque in Galliam protocto multa cum magnificentia, regaliq; luxu, ac magno totius Gallie cocursu sponsalia I fabellae uxoris Philippi Regis celebrantur, confluentibus eo undique principibus Gallis ob admirabilem incretdibilemq; magnificentiam apparatuum; quam Regis nomine Albanus uxorem capit. Vbi ita utus accessit sponsaliorum dies, liabella cum magna pompa ad maius augustiusq; templum Lutetiae PaNuptiae per risiorum accedit, cui praecedebat Albanus, comitantibus Gallia et mn regina bc Margherita. Ferebat procuratore partem illam vestis,quae trahi sistet, Scotensis regina. dc lorores liabellae; quam subsequebatur rex Scottiae & alii fratres, cuna magno nobilium Gallorum globo. Epit copus Lutetiae, qui lacra celebrauit, inter ipsa sacrificia celebrat etiam sponsalia, atque A banus proautoritate procuratoria caeterascetcmonias exequitur. Sabaudiensis item dux per solennia spontalia Massilietitam capit uxorem. Inter caetera ludicra, quae multa eo tempore per eas sessi uitales facti ierunt, nauis erat quaedam eximiae pulchritudinis eaq, subiectis rotis tracta est in plateam, in qua viginti equites vehebantur, in
ter quos erat primogenitus Hemici. ad carceres, initia quos erat ab armatis equitibus. in mutua vulnera cum lanceis concurrendum. Permultarum itaque tubarum, bellicorumq; instrumentorum
sonitum inuitantur ac prouocatur quicunq; velint inire ludicra certamina, quod tactum est Ut tri duum. Fnerunt cum Henrico Rege propugnatores duces insignes hi. Ferrariensis, Neomage sis, Lotaringiae,Ghisius, qui pugnam te controuersiam delendebant atque inter illa certamina Henricus magna cum laude primo dc secili do die decertauit. Multae lances aduersariorum obiectu a concuserentibus sortiter ac minutim disrumpuntur. atqui cuni iam tantum cetratum esset ultimo die, ut quiuis facile posset acquiescere, fortuna, quae ignaros rerum suturarum in suas calamitates inducit mortales,secit ut Henricus videri cuperet secisse aliquid etiam Sabaudie sis Ducis causa cum praesertim omnes reginae de matron ς essent in speculis, bc pulcherrimum equii ab eo Duce dono acccpis 1 et. Neque promit ad eum auertendum ab his praeliis quod cum egregie se gessisset, dux gratulatu misit, de rogatum suo se reginarum nomine ut ab iis certaminibus cmret, de omnium eoru . quos amicos putabat.Nam hoc ipsum Ac ab uxore, M a multas proceribus precantibus expetitum est propter nimios aestus, pugnabatur enim decimo quinto Cal. Quintilis. ita vigente ita 1 ortuna nihil impetratur. Frustra hoc ipsum Sc Ferrariae dux dc conestabims contendit, cuni omnes quasi futura diuinantes, id tanquam prospicientes eius saluti mustulerelit. Pugnat adhue magna cum virtute de constantia permultum spatium temporis. cum esset denique celliturus, nescio quo impiiiiii cest tibiis caeteris omnibus naisit inuitatuna Mona medium Comitem virum Morensim custodiae sues raefectum, iuuenem praeualidum ac robustum, ut extremam lanceam mutuo cocursu initi rigeret. lle excusatione usus modo quod iam esset defessus, modo quod non habet et equum idoneu,quasi sutura diti inaret summa industria pugnam deuitat. At Henricus qui impellebatur incredibili deiderio prope iratus vel inuitum iubet id facere. Demisso denique ferreo vultus integumento currentibus equis acceptoque signo cursus fiunt obuii. rex in pectus validissimunt ictum capiti stagnam tum lanceae non apte alligato vultus integumento in vultum insilit. Oculus de sinciput tan graui ter, tantoque impetu concutitur. Vt caput Regis ad carceres deci inauerit, neq; omnino consist ΠΤriem rex re potuerit, quin laberetur. Vbi detracta liant arma , vulnus inuentum est letiferum. vnd: que citatis
Galloruin tu equis conuolant acciti praestantillimi medici,inter quos fuit Vessalius. Sed quis collapsas de inst dicro cine chas naturae vires reuiuiscere secerit,aut instaurarit 3 Moinmedius humi prostratus se nullo suppli-mmς ih - cio indignum exclamat. at Henricus qui inuitum pugnare coegerat, omni venia dianum iubet coau Q - ' Ωrgete Res dilata est praestantissimorum medicorum opera in septimum idus vique Quintilis: sed tamen naturae denique concessit cum si immo totius Galliae, multorumque principum mero re cosecuta est mors acerbissima oc doloris plena.quoniam manus de pedes formidabilem contractione sunt passi. Sed sane ubi nulla proposita sint virtutis praemia Rege digna, pericula vero non parua; quanta sit prudentia periculis se obiicere, quiuis facile iudicare poterit, cum praesertim non tanta
corporis firmitudo in rege requiratur,quantum animi sapientia. Propter eius Regis mortem rania cxcitata sunt seditioniim incendia in eo regno, tot tantaeque controuersi ς, tantae ruinae, Vt Omllino
suturae sint omni posteritati memorabiles cum quatuor filios reliquisset Henricus ac tres semi nas. Franciscus maior natu pro legibus successit in regnum, postquam celebratis de more Galloruregum exequiis cum multa pompa dc magni Mentia ejus patris cadauer in templum Diui Dionu
296쪽
Liber Tertius Duodecimus. 2 6 s
, simit cumportatum. Caterum Franciscus& mater regina de consensu regii concilii regni ipsus
administrationem suscipiunt, cum esset Franciscus adhuc adoleicens,rebusque tantis gubernandis parum accommodatus propter teneram aerat in cum vix decimum quintum aetatis annum ageretitae. Nam tametsi illa aetas tam tenera est, tamque tractandis rebus maximis inepta, omnibusque pro arbitrio moderandis, cum magis indigeat ut regat ut adhuc atque informetur ad virtutem, quari iubditis populis imperet, tamen quia leges Gallicae ita statuunt, ut cum quis ad etatem quatuo decim annorum accesserit, pollit sua omina libere ac legitime administrare illud a concilio necessario comprobatur. Postmodo fit edictum nequis iniusta superiorum magistratuum concio narcitur, pcxnaeque arauistimae proposita: sunt ilici qui concionatores in templum nouae religionis admisissent: quod fit ut Emo haeretica paulatim opprimeretur atque aboliretur,quae iam denuo Lutetiae resurgebat, ac palam ubique repullulabat. Nam pio lecto nulla tanta erat vel proceiu vel magistratuum Gallicorum diligentia vel industria, quae posset assidue resurgentia, & quasi repullulantialemina haereseos opprimere ac conculcare, ne dum fundatus e uestere. Philippus perceptis nuptiis quae ab Albano procuratorio nomine celebratae fuerant. Ilabellae munus praestantissimu mittit adamantem nimirum ex natae pulchritudinis cuius precium Octoginta nummum millia excedere credebatur. iubet per eundem nuntium significati ut sese ad iter aconoerei.quod breui esset miciturus, qui illam deducerent in Hispaniam. Et quoniam Nicolas Pitiliani regulus. quo tempore bellum gerebatur aduersus Seneles, Suanam oppidum quod erat sui antiqui tutis & ad Senentes desecerat, ut suum recuperauerat, Cosmus Hetruriae dux ad quatuor millia pes itum colligit, equites quingentos ad illud oppidum capiendum, tanquam partem Senensis ditionis. Nicolas cum bellum sbi palam inferri Suane calasa intelligeret. neque haberet auxilia quibus tanti principis viribus posset resistere, vetitus ne uniuersum principatum in magnum discritiaen coniiceret, si eam partem frustra rueretur, cedit tempori. oppidum sine controuersia concedit. interca Laurentius Priolus Venetorum Irinceps. vir integit rate, docuina, prudentia praestans naturς concessit. cuius in locum sufiectus est patrum suffragiis Hieronymus Priolus fiat cr. vir quidem bonus. lad non tantis totque animi dotibus ornatus. Philippus Hupaniarum sex post mortem Henrici soceri Gandauiam se recipit, Marghetita moue Austriacam accersit, atque eam praescit cum summo imperio Belgicae adnunistrationi. deinde habitis comitiis a soniis ad pacis corroborationem creat equi. tem e ius ordinis Franciscum Regem Gallorum. Neque ita multo post cum ingenti classe e Bata. Dis in Hispaniam nauigat, felicique vento usus Laredum applicuit qui portus est Cantabriae . illuc ubi applicuisset vix die uno interposito tanta exorta est tempestas ut multos dici perdurauerit, quae si clasem illam retardasset, magno in discrimine posita erat salus uniuersae prcse nobilitatis Hibi panae. eius regis praesentia valde necessaria fuit Hispaniae multas de causis, sed in ptimis quia Bri. tannicae S Germanicae semina haereseos paulatim in Hispaniam quoque penetrauerant; ac radices agere eperant in animis multotum praestantiorum pr ero in Hispanorum, cu paulatim ab auito cultu. ritibus catholicae Romanae ecclesiae multi deiecissent ad nouam religionem, niti oppo tuna remedia fuissent adhibita. Rex itaque ad conuellenda surgentia, pullulantiaque semina mor. hi antequam pestis latius serperet animaduertit in haereticos Si uiliae grauiter in platea ampliore, talo 1 manas quam in mares. NCnnulli cum errores, in quos incideiant, cognouissent, extremorum suppliciorum periculum deuitatun L Ubi veto ventum est Pintiam.quod oppidum est in primis nobile Gallograecorum Lucensium in tractu Tarraconensis Hispaniae, animaduersiam euanali Os multos. nam spectante vel ipso Philippo multivi, proceribus viginti. & octo nobilissimi feterotius regionis concremantur. His vivis in platea publice appes sunt pectoribus faculi pleni pubtiere sulphureo, atque saepientibus struibus lignorum aridorum mox iniectus est ignis. ita cum magnis horrendisq; vociferationibus palis alligati sunt concremati. multis aliis grauia supplicia vatus ciebus sunt in i uncta. Illis data est venia. qui illos errores cognouerunt, ac pedem ab iis retraxerunt, quorum paruus omnino fuit numerus. Sic eius sectae semina extincta sunt per omnium haereticorum vel cladem vel fugam ob acerbitatem suppliciorum. Franciscus Gallorum rea pro caeterorum reuum coniuetudine Lein sis colonatur,at non cum solita pompae magnitudine,ut parceretur tamathiclis praecipue subditis atq; exhausto aerario propter diuturnos sumptus superiorum bellorum.
Postea & ipse fit eques fancti Michaelis.& in eum ordinem Philippum regem ad significationem
maioris beneuolentiae cooptauit. Tiircae in extremis Pannoniae partibus interea latiocinia exercimincursiones facere multam praedam abigere caeperiit, inniaq; praedationibus ae populationibus mirum iii modii vexare nam genus illud hominum.qui sunt in iis finibus, vivere ex rapto pleruq, honorificum ducunt, neq; vim est improbitati crudelitatis.nequitiae genus,a quo abhorreat. quippe cum is qui sibi lucrum quodvis pro se licitate proposuit, sane nullo pacto vir bonus aut temperans aut laudabilis esse possit. illen.qua opulentia pro felicitate sectatur. certissima lena ad voluptates,ille insipientiae.umbram pro corpore amplectitur cui Ola dux ad vera felicitati sit sapientia. quς paucis contenta possit facere silicissimos. na felicius beatiusq; est pauca expetere, qua multa habe. te. opes non extinguat, sed magis inflament exciten N, desiderium possidendi. At Boemi non ulli Turcas inuadetes repete profligat.in regione Turcatu irrupuiu. multos Turcas captos abduciit. Turcae illa calamitate assecti queruntur apud Maximilianum Boemorum rese. qui iubet captium dimitti .ut inscius induciatum ab illis disruptam videretur.quamuis notri essent iam antea latronii. intutis: imperat eorum damna resarciri ad euitandos tumultus. quibus munera quoque addidit. Misit etiam legatrones ad purpuratum Curtensem, quae ipsum excusarent, atque m retit, ut
suos iuberet abstinete ab huiusmodi iniuriis in posterum, quae fierent contra inducias facta,
sualiam recuperandam Suana capta
297쪽
is resia Da. cia intradit. Dirmarus destistit a duce Galanio. Di arensa respotum su
ab imperatore Tuinarum. Curtensis simulans se admittere aequo animo excusationem, insidias
iamcia dc ipse iccum in animo excogitat. nam dum per humanitate ver ru Maximilianum reum cat ab omni suspicione dc a laci edis necessari 3s apparatibus ad resistendu, qui nollet autor videri noobseruatarum induciarum, tamen subdolo tallacique animo iura copias ad occupanda quedam
castella regis in Illyrio educit, cum scitet per has artes le gratiam Soli mani polle aucupati nam qui regibus acquirere vel per malas artes nituntur illi graci tum plerisque regibus, qui sibi non putant
turpe possidere res per tuorum nistrorum iniquitatem & insidias partas, cum ipsi no quideminuetitores, sed tantum approbatores Icelerum tuerint. Regia presidia nihil minus, quam repenti nas Turcarum incursiones atque perfidiam hoc tempore verita, tam improuisis conatibus territa, dc magnitudine copiarum superata, magnam iacturam faciunt. nam quaedam capta sunt, quaedam insignibus damnis astectae compulsi iunt incolae magnitudine calamitatum mittere legariones, quς significarent se tantas iniurias non posse pati. dccreuisse par pari referre. si ita Regi videatur, quando non seruarentur a Turcis leges atque conditiones induciarum. nouis praelus igitur in pinsterum decertari utrinque coeptum est. Sed has leuiores conuouersias consopivit maior sollici tudo, quae Soli malium longius prospicientem repente inuasit. Nam cum illi nuntiatum fuisset, semina nouae hqresis paulatim per Daciam crassari, omne tuum consilium illuc conuertit , quia nihil magis luis finibus periculosum videbatur, quam si hae telis , dc de noua religione contentio sibi subditas urbes inualisset. Scribit igitur ad eius regionis reginam, ut continuo inferioris Pamnonie semina hqreseos adhuc recentia dum tenella sunt conuellenda curaret, antequam Vniue sum regnum in periculum coniiceretur , quod lumino studio factum est. Quς ad nouam religionem euellendam spectantiadum curantur in Tranlyluama , dux Oli lanius dissentiebat, exerceri
que quandam controuersiam cum Danie Rege . illa ita composita fuit , ut viguiti talarorum millia quotannis duci rex numeranda curaret. Dei ciuit ab eo Duce per illam bellorum occasionem
Dit marus insula, que sita est inter regnum Daniae, de principatum olstanii , cum sit ius Duci in illam insulam. nam sibi vili sunt Dit marenses per opportunitatem illorum bellorum polle iugum seruitulis excutere, dc magistratum Oistanti ducis eijcere, cum plerique cum Brtuna i ubditi comsopiretri quamcunque in partem inclinauerit, Dux ad iura sua obtinenda. colligit circiter triginta peditum, A quatuor equitum millia, quibus viribus niteretur insulam ad primam obedientiam compellere. Dilinarenses contra sexdecim millia peditum mercenariorum. oc decem Scocta suorum delectorum cum duobus millibus equitum conscribunt ad defensionem. Ol stantus his copiis Ditinarensium auditis mittit legationes ad Augustum Saxonum ducem , quae subsidia stagitarent, q ui quadraginta Germanorum cohortes, dc tria equitum millia mittit. Olmnius his sub sidi is, aliisque nonnullis a Daniae rege acceptis cum etiam rex ipse in castra venisset, castra ponit insuperiore parteolitani urbis, quae vicina est fluuio Ditinam vocato. Ibi censis copiis de m re quadraginta, de duobus millibus peditum scilicet. lex millibus equitum,duobus millibus oporarum, cum quadraginta bellicis tormentis, ad opus accingitur. Erant in castris Oistantis principes insignes praecipuς dignitatis Rex Daniae, Ioannes, de Adolsus Oistanti duces, Sc Phat inentis. de Dux Vellonum. Comesque Ol dem burgius. hi communi consentu Araldum siue tubicinem mittunt ad Dit marenses, qui ibi licitaret, hortareturque ad obedientiam pristinam Duci praeliandam. Sic enim eorum saluti ac dignitati omnium recte consultum iri. Id nisi aequis animis complecterentur, iussus est Ataldus bellum Di murensibus magistratibus obnuntiare. Dit- mar eruta audita petitione Ducis, respondent se liberos esse, dc esse velle, atque malle vitam de iacul- latra, quam libertatem amittere, quam sunt ad extremum vique vitae defensuri. Quod si dux velici quid esset iuris cognoscere politi, armis. se uniueriam illam controuersiam Caet D is arbitrio concessuros. sin his rationibus nollet acquieicere, se armis libenter rem diiudicaturos. Dux hoc responso minarum pleno percepto iubet edictum fieri in castris per tympanistam inter pedites, ii ter equites per tubicinem, nemo ut Diimarensium vivus caperetur, ted homines quicunque arma ferre possent ad unum trucidarentur. Illud edictum, ut intolentia dc temeritate plenum derident Dit arenses, quod faciunt tanta initentia, ut vel publice cantilenae in urbem cantarentur in eius Ducis contumeliam. excitarat atque aluerat hanc inlulanorum insolentiam opinio quaedam , dc fiducia, quoniam tu Iulle arbitrabannir fieri posse ut per quosdam ag3eres uniuersam insulam in undarent. Est enim imperitae multitudinis. 'uae praeelh plet unque in rebas publicis, ea pericula facere parui. que nondum experti sunt, bellumque hilari animo, de sine ulla trepidatione suscipere. cuius dissicultatum sunt ignari. at ubi dissicultates propter vel hostis potentiam, vel diu turnitatem bellorum, vel lapientiam, maiores, quam censebantur, inuadunt. tunc sulcepti tam facile belli poenitere. Sed in rebus bellicis unicum est errorum remedium protridentia ante reccatum ι post, inutilis. Conceperant eam opinionem Dit marenses, quod insula Dit marias alluitur Albi fluminea duobus lateribus, ab oriente δc meridie. ad Occidensem habet Oceanum. ad septentrionem alio fluulo profundo dc amplo alluitur. H cinsula nullum habet accessunt nisi Dan iam versus Zc Oistanum, ubi pr longi sunt pontes lignei. Alterum pontem, qui inundari potest, Di in arenses liberiam relinquunt, vico ingressi hostes suffocarentur. Dux illa re minime cognita antequam ingreditur quingentos pedites praemittit ad insulam recognoscendam. Illis in angustiis locorum trucidatis cum vellet opem ferre iussias tribunus cum duodecim cinhortibus coactas est aquarum multarum succrescentium magnitudine lum retrahere, nonnullis etiam desideratis . Cum eius insulae naturam Rex , dc Dux diligenter inuestibSallent, cognoscitur vade fiat id malum, atque vim aquarum alio diuertunt. missa est bona para
298쪽
pars copiarum ad impediendum , reliqua per pontes tumultuarios excitatos in insulam ingressa
omnia serro. M igni miserabiliter populatur. Dii marenses inundatione.& aquarum beneficio priuati, quibus maxime omnium considebant, constituunt copiis in apertum eductis esse armis pugnandum, atque rtunae arbitrio summam belli esse committendam. colligunt igitur c uias, Sc eas inquatuor acies dimibuunt, ac inuitatum ducem mittunt, ut uno praelio de Iumma belli decematur. Dux suis in tres phalanges distributis iubet cani signum belli. eo accepto mitur atrox praelium. pugnatur diu ancipiti victoria. Dit arenses d enique victi:O staniarum copiarum virtute terga vertunt. Conculcantur ab equitatu ducis circiter quatuor millia peditum. equites ceciderunt plures quingentis . e copiis Oistantis sexcenti pedites, equites centum, dc quinquaginta ceciderunt. multa utrinque vulnerati. Dux ipse tametsi vulneratus tu erat, tamen non cessatvti victoria. Insequitur hostes, qui sese in urbem recipiunt, de in alia loca munitissima, ubi offendi non possenti reliquiς ubi in unum conuenissent veriti diuturnam obsidionem, cum viderent etiam Daniae regem, caeterosque principes sibi esse intentos, ne incensis villis , euersis aedificiis, c sis aut abductis colonis omnibus in potestatem hostium denique venirent, qui principes antea Iantopere contempserant, ac lublannauerant. nunc non indignum putant, ut agatur de dediti ne 1 nam certe quidem non male habet sententia,que iubet tam odisse inimicum, ut amicum ali quando fieri posse speremus, aut contra; quae significat neminem magis vereri, quam nos ipsos, nequid turpe facientibus amicos timere necessse lit. aut ne nimis ira essenamur, cum omnes hi temerarii animorum motus sint pernitiosi. Illud prope experti lunt Dit marenses quod palli stant Siculi Agathoclis Regis hostes: nam cum urbem Siculam obsideret, eumque quidam e muris deriderent exclamantes,o figule unde stipendia petiolues militibus' fuit enim figuli filius Agathocles, ille blande ae iubridens respondit. E spolijs huius urbis, atque vestri precio. nam de cum urbem postmodo cepisset raptiuis diuenditis conuitiorum memor dicebat, si me posthac conuicio affeceritas, sermo mihi erit ciun vestris dominis . nam certe quidem in Reges ac principes conuicia, de dicteria. oc maledicta iacere. aut de nondum de uictis triumphare regibus, iniuriis. de maled, etis hostem lacessere. quae nihil illis obsint, nihil prosint nobis, id temper leuissimi ingenii, parumque futura prospicientis, ne dicam extremae dementiae. Qit iudicatum: quo genere iniuriarum plerunque delectantur liberae ciuitates liceiatia. oc garrulitate pro uniuei ita libertate dicendi abutentes, in quibus liberum est vulgo quidquid in buccam venerit profari. serpit tamen inno.
biliores etiam malum aliquando, quia eo temeritatis proueniun , ut m Hretiam orbis terrae magnificentiam intra sua menta includi putent, cum reliquos homines ignobiles, stupidos. M prope bruta arbitrentur. vii iacientant Dit marentes ante acceptam cladem . at nunc re prudentius conlultata. duos e primarii sitis patriciis deligunt. qui consilio,& eloquentia caeteris praestate visi sunt, quos mittunt ad Ducem ad res componendas . Admissae sunt legationes ad ducem. publico nomine veniam petunt corum, quae petulanter, dc per inicitiam a popularibus. Ec nobili-hus quibuid vir ad uerius Ducem dicta suerant. quoniam neque Diimarensis lenatus . neque Iapientum iudicio, ea res fuit probata. non enim conuenire ut vulgus, Sc sordidi homines, de stax atque coluvies ciuitatum iudiccnt principum. 6c illustrium virorum vitam, aut res gestas, qui plerunque summa sapientia , bc virtute utuntur in illis rebus, quae ob ignotas caula, vulgo stultae.
de reprehensioire dignae appareant. Sed quis modum plebi intolentissimae, aut suriosis rationem adhibuerit, quae tantum corpus est sine capite Non esse mirum inquiunt si patres pro uniuersa libertate contenderint, quae temper omnium rerum dulcissima visa est omnibus nationibus ac m. pulis ; quam dulcedinem .ic suauitatem potest unusquisque in seipso expetiri, si sibi proponat ante oculos quanto studio, quantaque dimicatione contenderet. si sua libertas in discrime posita sit, ac popularem seruitutem formidaret. Sed tamen quando Deo causam Ducis probanti, dc fortunae belli ita placuit, non esse grauissimum paci sci cum eo principe, qui non minus humanitate, sapientia, elementia praestet, quam potentia, virtute armorum , dc multorum principum amiciti js atque assinitatibus. Se patrum , se nobiliorum, se uniuersae ciuitatis nomine unum munus aclenientia bonitateque Ducis expetere, ut rerum Dii marensium gubernatio Dit. marens bus ipsis relinquatur, cum caeteris in rebus seruata patrie libertate, quodcunque ipsi Duci aequum iustiamque visum fuerit, linctissime sint sermaturi. Illa oratione dux aliquantu. Ium placaturi; ita tamen graue videbat ut cum tot copias magnis sumptibus collegisset. totque principes quasi testes virtutis, dc constantiae in castris haberet . nunc committere, vet liberam eam ciuitatem esse pateretur, pro qua subiuganda bellum sumpsisset, Sciam copias eius profligasset.
nam ex altera parte vacuis manibus redire turpe videbatur, ex altera graue supplices, bc veniam petentes populos aspernati. aeterum legationibus clam impellentibus alios principes, ut pro Ditinaret ilium salutes ibertateque precarentur. ita res denique coneluditur. Vt ad rela retendos bellicos sumptus Di arenses intra triennium numerarent decies centena millia talarori Ina. Vt tributi nomine quotannis triginta millia persoluerent, ad significandam perpetuam Obedientiam. Ut Dux contra illis libertatem integram relinqueret. nec sese insulanis i aegotiis implicaret . nam Dux potius ad preces caeterorum principum . quam quod hisiconditionibus assentiret nondum satis vltus iniurias. Iubscriptione conditiones astirmat. His ita stabilitis castra mori et . copia que ad expugnandam Treuam urbem conuertit . est autem Treua Urias in litote
maris Oceani frequentissima , de omnibus rebus ad dein sionem egregie munita. quae fini rimum habet agrum iertilissimum. Hane urbem Federicus Imperator ducibus ottaniis dono dedit, quam tamen nunquam possederitiit. Dux cu non a lpernandas M victrices copias haberet ... . o Z 1 ratus
arma insulio Ditinarensiulegationuri
299쪽
ratus ita se posse eam subiugare, fuit a propinquis urbibus impeditus . nam verebantur te illae umbes Ducem Treua capta non sore contentum illis finibus . cum semper sere cum amplitudine imperii luccrcitat etiani desiderium proserendorum finium. veriti igitur finitimi sibi quoque per Copiae ad Treuς opportunitatem ae simulationem compedes, Sc uniuersam te ruitutem parati, colligui circi
Tleui desen ter quinquaginta millia peditum. N multu in equitatum. atque cum variis auxilii, excunt in aperson ςψὶ tum . eos bellorum motus aegre serentes Germani principes, atque timentes ne paulatim. ac 'dentibus hinc inde nouis auxiliis tota Germania denique bet lorum i ncendus inuolueretur, Ita I mcum Duce componunt, ut res integra reseruaretur ad proxima comitia, atque ita rem hisce rauonibus componentibus Germanis arma sunt deposita. dc potius quem Olitan vis occupauerat Tre, Moscho uite uentium relictus. MoIcho uitarum Dux tot victoriis, ac rebus seliciter gestis, quot superius me Ducis copi π moram muS elatus, copias denuo colligit. Conuocatis ad vexi lia centum , Δί quinquaginta mil-
aduersu L libus equitum rursus hostiliter irrumpit in eam partem Livoniae, quae vergit ad leprcntrioncm. μ' ' ' obuia quaeque ferro ac igni populatur, neque ulli parcitur, aut certe pautaS. Saeuitur in haereti cos prelertim. Multis captis urbibus partim serro. partim per deditionem, multis expugnatis in Duinassu. stellis ex itinere Oricum siue Rigam denique urbem in ripa Duinae fluminis positam opulentam, oricumo, de amplam obsidione cingit. regionem uniuersam incursionibus devastat ac populatur. VP ια-- bena ipsam multis conatibus ac frequentibus praeliis invadit, cuius praesidia singulata virtute se de tendunt cum magna hostium clade. Moschus quia cognosceret perivim armorum urbem illam non posse his viribus expugnari uniuerium studium conuertit as obsidionem, quam sonis 5e a Pgeribus, x omni impedimentorum genere cingit. nequis edulia amrcns in urbem ingredi posiet. in sit periore inferioreque parte fluminis custodias clim tormentis bellicis lorat, nequis in vobem vel aduerto, veliscundo flumine nauigaret . at Linoniae Duxqueni magnum magilitum at pellant. collectis quotcunqtie copiis potuit pro angustia temporis, cum episcoporum, reliquo Iumque procerum auxiliis, decem millibus armatorum nimirum patiam peditibus partim equitibus , stias vires ad oppidum Cechenusium contrahit cum palam in aperto esse non auderet, ab que Molci uitae, omnia popularentur. Mittit legationes ad Poloniae Regem, quς auxilium potivoniensis terent, Liuoniamque ipsam arbitrio Regis dederent, modo ab immanitate, impetu, instilentia episeoρ do barbarorum crudetuli morum hostium liberarentur. At dux Moscho uitarum pro insolenna vibno milus. ctori et iam nimis clatus facinus aggreditur sceleris. de impieratis plenum 4 Livoniensem Epitc sum optiuum lolennibus vestibus indutum dono mittit ad 1 cytharum principem. quo tempore matrones in P.,loniam prolici lcebantur. Mittit cum episcopis nuntium minarum. Sc temetit iis plenum; sore enim si visestetur donec occupatus est in expugnatione Livoniae, Ut in eum cinpias educat, dc ipsum pariter captiuum alii dono mittat ludibrio ae deridendum. Ducis Pharindinensis frater, quod intelligeret in tantis rerum nouatum . motibus non esse dormitandum, octu primis cum ardet paries propinquus . colligit magnum equitum, bc peditum numerum Geomanorum ad Oricum subleuandutia. Cum non procul a castris MoIinouitarum iam distaret. Atro plium cum his copiis obuia fiunt quinquaginta multum Moscho uitarum millia . committitur atrocii asimum dc maxime cruentum certamen. ad extremum multitudine hostium profligatus. Sc in fise gam versus, vix sese in urbem Oricum seruauit. illa tam insigni clade accepta missae sunt legatio nes ad Caesarem, do Augustam ad comitia Germanorum quae peterent auxilia. at illae prior iam Ohodurum in Sarmatiam missae Canodurum proiicit cutitur, quae urbs metropolis est Sarmatiae.&:urbs in v bs. gia, in qua Reges solent habere domicilium. ad regem ipsum admissae docent eum regem in quo oratio Livo periculo constituta lit uniuerta Liuoma. orant suppliciter ut afflictis Livonum populorum rebus mam ad Sax pro sua regia elementia succurrat . ut recordetur quam perfidus sit vicinus. bd quam formidab, sis dux ille Moschiis, qui si, subiugata Liuoma, tantis vitibus augeatur. ac finibus eius regni fiatv propinquior, breui erit intolerabilis, cum tanta sit iecuritas finium euiusque regni, quanis sunt vires ad eos tutandos. nihil cane minus fidam esse,quam finitimum principem habere nuper per vi ctoriarum felicitatem elatum, cum temper eandem fortunam tuis rebus aspirare arbitretur. Opus esse celeritate. Ptς stare integris adhuc rebus Livoniae luccurrere . quam per tarditatem a filias, de labefactatis. Nunc non agi de Limnia tantum. led de ipsius regno , cic post illud de imperio totius Germaniae. quae nisi, oci pla opem serat, breui futurum est ut de propriis latibus dimica re cogatur, ac det pcura tuae larditatis. Rex hiice ravonibus commotus magnam diligentiam ashibet parandisi auxitus ι atque colligit circiter quadraginta equitum millia, dc multum pedit Copiae regis tum . quae auxilla dum parantur in polonia, legationes tu Germaniam prosectae primum de cri Sarmatarum. delitate iniquitateque hostis ad millae conqueruntur. docent leui illina de causa comRositam prinsegδ ionum pepacem disrupisse per improbitatem quarundam ciuitatum in finibus utriusque principatus. adeo ο - 30 Rpra ira indignationeque lauissime excitatum titisse, ut iacile sit cuiuis diiudicare non ultionis, sed a - 'φρ' titia gratia, NI proterendorum finium, illud bellum aduerius debiliores Livonas suscepisse. osten V duntiaviam nusse crudelitatem, tantam arrogantiam, tantam temeritatem eius ducis, ut nulli, vel aetati vel conditioni mortalium pepercerit , neque ullis lactis vel profanis locis. ita ut ursorum aut immanium tigridum, non autem hominum exercitus it masisse Lilioniam apparrat. eum qui tam crudelis. dc impius in eam prouinciam fuerit, non multo mitiorem caeteris mortalibus ei lat isti , et Capectandum, cum. ita citat tantum ostendat, at non mutet ingenia. Post Liuoniam Litii, ni inque subiugatam via uerlae Poloniae arma Moschoestarum imminere, nisi mature succut ratur; atque inde periculum toti Germaniae. praestare rebus integris populorum Germanorum
iustentare arma Livor , cum illa prouincia sit, quasi obex praeualidus aduersus poten iam
300쪽
exterorum principum in eam partem. ne in fines Cermanicos irrumpant, qu1m committere. Vt Lmoma alam barbaris, Scieris nati inubus lubiugata proprijs latibus .fic facultatibus. dc liber tale dimicare cogantur. Germani legationes bono animo esse iubent, atque omne genus auxi lij liberaliter promittunt. dum Regis auxilia, copiaeque collectae signa explicant ad protectio nem Oricum verius . magnus etiam liberarum civitatum exercitus cum multa equitum ac peditum arm torum millia essent collecta. His tam ingentibas apparatibus. qui fiebant ubique auditis dux constituit soluere obsidionem, cum mali os mortales in minutis prelus amisisset, Bd nonnulla bellica tormenta preterea quae pugnantes Oricenses magna virtutem urbem traxerunt. non est enim visum Molino tace sua re militari, ut fortunae inconstantiam cum hisco, Iiis experiretur, qui iam tot victoriis esset in sigilatus, ne una hora totam superiorein gloriam rei ellicae containinaret. regionem igitur quantam potest populatus, multis captivis abductis, multa preda onustus in patriam rediit, cuius mucria indignatior a Regem Polonorum conuersa est.
res tamen tunc tranquilla festi oc quonia existimavimus no procul ab historia abhorrere, si Quid scite utiliterq; inuentu est ac memoria dignum ad i sutem posterorum in manus tradere: illud non silebo, quod a Cechino Martinet loci ue Rauennare accepi esse vires ignotas ante hoc tempus quamn in herbarum, que plurimum prosint quibuidam morbis depellendis, quod egomet vidi, cutit ille virtutum herbarum ualde peritus. atque hae liciae sane ita iunt in promptu cuiuis. Vt neq; multu tum pribus, neque longa nauigatione opus ii 5c periculola ut habeantur . Nam ruta captaria herba est, quam quidam largam mcantiquae mirifice utilis cit ad uelsus omnium venenatorum animal Itim ictus, ius luccus si exprimatur, Sc ad clathi communis mensuram bibatur, vim Oilerbintesticaci11imam expellendas venenis remuli orem vim habet cius pulvis, via deprehenium eth. quae plurimum tamen valet ad necandos lumbricos. Praeterea radix haerbς serpentariae, qua Aron quidam vocant. si cum adipe suillo liquetacto in puluerem conuersa muceatur ad emplastri Q mam. a 'ue strum siue scrotulis vocatis adhibeatur. quod eli naorbi genus in tonsillis Se in aliis glandulous corporis partibus miceniis, per alliduitarem emplastri strumae denique evelluntur de decidasH . Cςterum dum principatus Sabaiadae pro pacis conditi virbas Duci a Gallis restituitur, Monster ractus Manti: ano. caliella Senensis ditionis Hetrutae Duci. Paulus Qv rtus Pont. Max. cum magna populi Romani lςtati a diem suum obiit: qui paulo ante mortem collo tratu, est pur. purpuratos paues ad detentionem religionis .iRogauit ut eum ponti licem deligerent, quem vere sanctitare vile, in mitrare, innocentia maximi: pr Lare ceteris arbitraremur. quique ei set hono rem Dei magis, quam cetera omnia procuraturus. 9ui magri publicam, quam priuatam utilii Meteor amaret . qui catholicam fide non solum verbis.sed in omni vitς ratione diligenter teruat et de quem propter bonitatem Deo gratiissimum Breccnictent. Tunc enim preciare res esse te habituras . cum non pro precibus vel ambitu vel priuatis commodis dignitates tribuerentur; sed pro Virtute, lapientia, moderatione animi. integritate cuiusque. Illud cum an om n bas ciuitatibus.
do magistratibus ieruandum sit inter homines, quanto magis in rebus i cris spectari conuenit, cuad horum magistratuum sacrorum excmpla tota caeterorum mortalium vita iit informanda Vbi decessislci pontifex, Romani arma e vestigio capientes, accurrentesque ad magistratum quaesitionis grauiter vulnerant monachum illi magistratui praesectum, caeteri monachi diffugiunt quacunque sertana viam ad salutem patefecisset. Carceris claustra tacto ingenti impetu effringuntur. Sotibus aeque ac innocentibus libertas conceditur. quibus leuissima debebamur supplicia. quibus nulla ioc quibus maxima libertati restituuntur pari ratione. atque cum illi datas esset magistratui locus in ameno magnificoque palatio apud Ripetiam vicum, illud inlcctis malleolis incentum concremariamque est cum miserrimo&horrendo omnium spectaculo, p elataque aedificia in
ignes conlederunt. annona in usum eorum, qui detinebantur in carcere parata, ilici edibili celeritate diripitat per auaritiam popularem. Neque tamen tanta rerum nouitate contentus popularis Dror est, sed concurritur ad concremandum coenobium Mineruae vocatum, quia rumor diditus
esset, quod eorum monachorum causa misset exorta tanta seueritas iudiciorum. atqui nisi Marcus Antonius Columna 6 Iulianus Caesaranus proceres summa prudentia, summaque automate a puci Romanos nunc precibus. nunc blandit ijs animos esseratos multitudinis placauissent, monuchi illi fuissent extremis suppliciis per popularem lurorem assecti. Erant nepotum pontificis aedifica quoque flammis petaticendiu ablumpturi, dc Caratam purpuratum trucidaturi, momnemq; pontificiam itirpem 1 ruituri. nisi illustii iam virorum oratio indignationem atque m rorem irrubris iam multitudinis nuti steti arma ubique Se clamor huc illuc accurrentium, dc nunae iuriosὰ multitudinis visebantur. 'uod certe cuiuis videi i poterat mrmidabile. Desecta sunt cum multis conuitiis oc comminuta illa statuta, quam Romani in Capitolio erexerante pulcherrimo ma more. tanquam ni ni meimim eius pontificiae inusitatae, Scante illud tempus inauditae beneficentiae. Illi cum caput defregissent, statuam cum multis contumelijs de obiurgationibus Jc maledictis per uniuetiam urbem funibus tractam detractis cruribus Λί manibus ac brachiis in Tiberim denique deieceiunt. Promulgatur edictum Senatas populi liae Romani nomine Iub pena graui ili- moria suppliciora. ut omnia Carata iamiliae insignia ac tituli deraderentur de obliteraretur instin. peremur marmora deserentur picturae. omnia monum eta tanqua infausti ac senesti imperii illi vibi tollerentur. Isti id tanta diligentia, tantaque celeritate factitatum est, ut intra dii a tu vel triti horarii sparua nullu Caratim vcstigiu aut indiciu reliquu fuerit in urbe. lnitu est etia coli liu de Palliani ex oppido Gallesio est ei edo. ita fitror ille popularis leniorii prudeuotu cosilio paulatim rcfrenat. Hi tanta populorum. Romanail; multitudinis motus non mediocrita patrum purparatorum ani