장음표시 사용
311쪽
ri superioribus calamitatibus . virtuteque Christianorum territi pacem in hune modum expotiant. Accedit Maurus cum albo vexillo in sinistra ad amicitiae significationem. Ille procul a cautis ficta significatione vexillum humi deligit, ac literas deponit. I js continetur quod Mauri promittunt se iubditos fore Philippi Hupanar uiti Regis tributum pollicentes ac fidem teruaturos cum ruramento. hiscu nullum rei milium datu esset. Aymethus Bevies vir magnς automatis inter Mauros venit in rastra. hortatur Cerdam ut inlulanos in fidem amicitiamque accipiat inconta minatam fidem seruaturos. sed cum nuntiatum esset Cerdae hςc fieri lubdole quo tempus palaim dis accellendisque auxiliis concederetiar, his dimittis legationibus signa conuellit ad expugnandum castellum. Redit Aymetus. rogat mitti qui agam de conditionibus, quod Xel quo ca stellum esset dediturus. obsides interim promittuntur. Indicta sunt comitia . decernitur in his praestare te sponte dedentes in fidem accipere, quam vi armorum compellere, quod non fiet sine damno dc ractura temporis. Non esse committendum vica insula, quae ultro acciperet imperium dc uuam ac facultates ad delensionem Christianorum offerret. deuastata de deitructa potius in amicitiam veniret. Missi sunt Obsides duo totius intulae opibus atque autoritate praestantissimi, quos Cerda nominauit, quare copiae in castia redeunt. Missus est Gaspar vir Lusitanus qui hisce conditionibus res componeret; Vt X et ques cum omnibus sitis Mauris fidem seruatet ac pareret Hupano Regi. Ut omnia tributa, quae dabantur Soli uiani nomine Dragulo, Philippo Regidi Glolueremur. Ut postridie eius diei liberum mitellum illa panis relinctaetet, ipse te reciperet inquam mallet infulae partem. His ita stabilitis tam molesta suit quibusdam intulae deditio, quod peream spes praedae appareret esse erepta, ut Hispanus quidam audito publice recitato edicto petpraeconem in castris, nequis in Mauros atrocius iae uiret, ted iis tanquam subditis Hil pani Regis amice bc humaniter uteretur, lese pugione prae moerore coiit oderit: quod mortis genus certe tantae auaritiae 6c amentiae debebatur. Nam qui sola spe praedae, ac latrocinii, Bd diripiendarum ali narum faculatum in castra conueniunt, nulla vel laudis vel gloriae habita ratione, eos ego non innumero militum collocandos esse censuerim . sed carnificum dc publicosum latronum , qui ad ceterorum auxilia communia confugerint, cum istud soli metu penarum iacere non possint. Nemo est enim praeclaro militis nomine dignus, qui non sit vir bonus, magnificus, prudens, uastas. clemens. 5c vel mediocriter saltem virtutibus deduci plinis imbatus : quoniam non sola corporis sirmitudo iacit bonum imperatorem, aut militem, ita animorum etiam ornamenta. Missus est postridie eius diei Michael Uaraonadc Hieronymus Cerda cum duabus cohortibus ad oppidum occupandum, quo paulo post Numidae omnis generis commeatum oc mercimonia de more eius inlitiae tanquam ad sblitum emporium, venalia compotiant. Cerda deinde cum Auria, Gon-zasa, Sandaeo, aliisque proceribus oppidum ingressi litum diligenter speculatur. Apparet opus esse munitionem excitare. qua oppidum cingeretur, cum pati iam dc quadratam plateam haberet. decernitur uti firma praesidia imponantur, quod esset fraenum ad retinendam insulam in o ficio. sic enim fore apparebat ut esset occupatum molestissimorum piratarum domicilium, unde ad omnes praedationes in mare Siculum incurreretur, praedaeque omnis e Sicilia, Melite, Sardinia. Ilua, Cyrno conuectae, nefarium emporium. erat visus portus in suis tutissimus ad omnes dis ficultates. dc peraccommodatus traiectus ad subiugandam reliquam Mauritaniam. Ut autem initiuersum insule imperium quasi duabus portis concluderetur,decernitur in futuram hyemem, ut manitio apud Cantaram excitetur, quo terrestre iter ex ea parte, aduersus hostes occuparetur. Ce da locum assignat Antonio Comiti viro singulari ingenio . iubetque tormulam munitionis eraprimere , qua adumbrata illum praescit operi extruendo. Ducta eit fossa primum praealta ad communem securitatem. Comportatus in Castellum commeatus. erectum Xenodochium, quod multi petirent e contractis ex aere morbis. Munitio erigenda in nationes de more distribuit .
Palmarum soli a Se fasciculorum lignorum,trunci palmarum clauium usum praebebant in munitione . coeptum est propter labores oc aestum ventris profluuio oc labribus laborare . neque tamen opus intermittitur. apparatus bellici in oppidum comportantur . necessaria defensioni parantur. in plateis stuperioribus tormenta locantur. iussi trierarchi curare aquationem. vij neglectis manda iis ob spem lucri oleum dc lanam Sc alia huiusmodi mercimonia magis congerunt. Munitio quadrata fit cum quatuor insignibus propugnaculis, quorum unum lialis, unum Metuensi-hus, tertium Hispanis, quartum Andreae Auriae datum est erigendum. Germanorum id suit munus ut cornutis sarculis tophum excavarent cum esset continuus, εc fossas expurgarent. Iussa sunt multa iumenta terram id aptam materiam convehere, cum nihil ibi esset praein arenam, opus autem certatim fiebat ab ipsis nationibus. Ea dum aguntur in insula Menynge Virgi, ni a virgo honestissima Ducis Vrbinatis filia nubit Federico Borrhomeo Potiti ficis nepoti, ac fratri purpurati antistitis iis promissis, quod principatus Camerinensis ni is addiceretur, licuti su rat eius matris. hac enim conditione adductus est dux Vrbinas ut illis nuptiis assentiret. Nuptiae celebrantur Urbini cum ingenti magnificentia : postea Virginia Romam accedens omne genus humanitatis a Pontifice experitur. Federici ipsius soror non multo post data est in matrimonium Caesari Congagae Ferrandi filio. Nupsit altera soror filio Comitis Conciae . quibus Pontifex promisit breui futurum. Vt quam gratia sibi forent illς nuptiae intelligerent. Ita fit Romς presertim, ut quanta sit ibi tune volubilitas breui appareat,quantaq; rerum humanarum inconstantia cu que per multoria laeculoru seriecit historia colligutur regno tu euersiones, ac iamiliae modo ad altissimά
licitati incisi prouectae, modo ad infimum deiectae acerbissimas quaiq. miserias perpesse, ea breui Rome, Sc in Omnib. prope pontificii mutationib. intueri liceat. Na alij hodie caeteris omnibus potentia
312쪽
tentia & dignitate superiores,&, ut sibi videntur,diis prope pares. cras ita erunt demissi ut in infimo gradu libentissime quiescerent. alij in sordibus 5c miseriis iacentes cras ita fient omnibus conspi . cui, ut a primariis ciuibus colantur. Illud autem fit, quia Romae tortunae propria sit ludicrorum Roma ossiciossicina. ubi multi insignia virtutis ac dignitates per ceterorum fortunam consequuntur. sed ni. η' iv ς-
hil diuturnum est comparatum per alienam sortunam vel virtutem, nisi per eandem conserue tur .mEa dum fiunt Rome laetitiae plenae, Letha Scotiat portus terra marique obsidetur. rtuna itare conquassatum Gallicam classem in portum repellit, aliud periculum multo his atrocius ac mimidabilius Resem amigit. dc in extremam prope calamitatem illud regnum coniicit. Nam 'exules complures e Gallia eicisti propter haeresim nouae religionis concordibus animis ac studiis dum Geneuae morantur per eas Henrici calami tates, Galluxque perturbationes ita egerant perlibteras, de aliquando in Galliam clam conuolantes coram, ut per multorum coni pirationem vivo adhuc Henrico in multis Galliae partibus vi armorum noua religio confirmaretur. Nam paulo antequam decederet Henricus hi aduertus ipsum . de multos aulicos praecipus autoritatis coniurauerant. Illorum consiliis vita est Brinna aliquantulum arrisisse. negotiumque secisse facilius. quod Franciaeus Rex tenellae aetatis adhuc, qui neque autoritate . neque rerum experientia, ne. 'que peritia rei militaris esset cum Henrico patre comparandus, in regnum si iecessisset. Comparatis igitur armis clam in multis locis paulatim. tempus accommodatum ad iste pium Geneuae consilium cxpectam. Am ita igitur. qitae urbs est,Turonum non procul a Ligeri flumine GaIliae Lugdunensis, negotio suscipiendo locus vitus est idoneus. cum ibi esset Franciscias rex: quamobrem starium t ut omnes ad statutum diem essent cum armis in locis finitimis .quo accessura dicta sunt ad sexaginta millia hominum, ut sequenti nocte re mino aduentu convinctis vitibus nihil tale suspicantes aulicosoc Regem adorirentur. ae purpuratum Lota cingiae. Ghisium ducem. Soalio insigniores viros trucidarent. Ita enim fieri posse ceniebant ut Regem in tuam potestatem Conspiratio redactum noua religione imbuerent. te posset haeresis in uniuertam Galliam diffundi. quod in Gailva H Iucum Crat remedium ad sua consilia stabilienda ., Sic enim apparebat futurum esse ut Regici no- g ω -vumine fieti tuto resistentes urbes diriperent, atque omnia humana dc diuina iura aequarentia .. ς' 'Nam pauci sunt omnino. Qui vere pro religione potius. quam pro alienis facultatibu IN pro ii
heriore vivendi licentra. bellum suscipiant. sed diuina cic mentia. quae sacras leges. Veramque religiCnem catholicam Romanam tuetur, Ec in perpetuum proteget , tantum malorum ad naam minarem perueniresnon patitur; at facit contra ut statim atque prunus lamus suit talius . em plurum iam iam incendium exl inclum sit. Nam ubi primum rumor, tantariamque rerum fama ad aures Regias destretur. re matutius considerata nequis excitareriir tumultus, si rex Amboisae cederet m sit alla viris uis munita, atque custodiis magna celeritate auctis .ciamque collectis utcumque potuit viribus, mittat Santorium rcgulum . qui opportune rebus omnibus Occurreret, , cum Chisius interim multaediligentia urbem, portasque vibanas cum maena manli armatorum scustodiret. Is ad finivmos pagos prosechns intelligit copias colligi. atque clam nullius edito no mine cohortes parari. in quosda ina petu iacit Scopit. literas occultioribus notis peti iptas reperit. quibus totum negotium oc consiliuna coniurationis continebatur. Nec ita multo interualla, tem poris Castes nauius regulus cum viginti sociis capi tun, quorum duodecim erant centuriones, atque mira vincula comjcitur. Deinde equites quingenti Sc trecenti pedites non procul ab vibe Ambolla deprestenduntur. quae copis ab ullam Regio profligatae. scque sunt, trucidatoc lana Renol. do earum duce. capti sunt nonnulli tamen qui liberaliter uariati dimittuntur, quod cognitum est iiiisse deceptos. praeter principes seditionum . in quos est animaduersum. accedebant in lim eras nouae copiae comurati iras. sed ubi disperiam iste prima seminaniantiatum fuit. partim reliquiae captae iunt. partim sponte salutem&ga sibi quaesiuerunt. atquoniam timebatut nequa fieret in et oim Ugonotis conspiratio, saepius mutatae sunt portarum custodiae. 5c proceres spectatae fico praffecti. Renodius summus dux illius coniurationis atque autot tanti sceleris vel ita mortuus cautius in partes . atque esca volucribus expositus. sic patefacta coniuratione. euersis & solutis haereticorum consitus, omnique metu catholicorum in praetenti sublato. optima consilia capta sint a Rege tot terrores ut in prςsenti opprimerentur. Nam tametsi credebantur multi e nobilioribus proceribus, veteranisque duChus cum his conlpirasse . tamen nihil certum apparuit. At Vero cum infinitus prope numerus esset eorum . qui a catholica lide semper deicit cerent, multi. que quotidie torquerentur & cxcruciarentur, ad deterrendos caeteros ab illa impietate, videbatur omnino lutulum ut tota Gallia denique ei terreretur. vastaque fieret solitudoIit edictu per praeconem Regio nomine ut venia omnibus concederetur, qui ves male de catholica fide sceniissent vel conspiralliciat aduersus illam ad hanc usque diem, si catholi an posterum Viuerent i exceptis tamen illis qui concio nati essent publice, qui aduersus vel Remmi et Reginam tet fratres, vel aulicos conlpirassent. Conabatur enim rex placare eos per mansuetudinen quos serro, quos terr xibus, quos tormentis ingentibus non poterar. sed non minus ciuitatibus, quam humanis cor venia obi poribus conuenit illud. quod incipientibus morbis siquid mouendum appareat. in ueri conue ta Gallis hae nit , quoniam inualescentibus ac vires sumen tibiis id fieri non potest sine periculo. Nam profecto reticis. omnis crudelitas&obliuio acceptorum impietatis est comes quare haeretici nulla Regia ciet ne ualenita multo eriam pertinacius res ad nouam religionem spectantes amplecti intur. Curaim rex edi- Etiam, irrevocabile promulgari. per quod significabat se velle res catholicae religionis ad pristinu. aui. Uetumq; cultum redire. hori itus est episcopos uti residerent in siris die ibus, atque haereseos delicta
inquirerent. Significauit quoque sibi pergratum sole. si conciones cat bolicae inique habercntur a i
313쪽
reuocandos animos contaminatos ad verum. pium sanctum cultum Romanae rectes Imperat ora nilγus urbium totius regni concilijs ut rerum ecclesiasticarum curam episcopis relinquerem, nisi tumen auxilium mitularetur. Iubet omnes prouinciarum pia tectos per literas sibi significare an an tulit m iesiderent, scrualentque Regia edicta, ac tha munia inplerent. His talubribus institutis in uersa Gallia promulgatis iurgentia hareseos lemina deprimuntur,quod etiam fiebat metu gra uilli irrorum luppliciorum . sed paulo post nondum refrigeratis an in reliquorum coniura cuni inuenti iunt, qui . limulata opportunitate querelaru deier redaru occultis armis induti aduersus ReAli eon tu 3 gem conspirasse crediti sunt. Vetitum est idcirco nequis postmodo ad Regem accedereti sed de se H - cteti sunt oc designari certi nunt ij , quibus siquid petendum esset a Reg concrederetur; neque lici tum fuit postea Ambollae cuiquam Regi ptopinquare. Quae dum fiunt in fimb.Turonum, Ac vn, uerio Gallorum regno. in Gallia 1bbalpina de insubribus quamvis extincta erant semina bello Ium, fortuna tamen lursum deorsirin multas familias vertat. Nam Philippus rex quo tempore Pe- 1 licialis praeerat in iubribus cum imperio, pro regiaque pol citate. tres iudices ex Hispania misit y'd cum iuriamo impetio ac sii prema autoritate . quos modo lyndicos. modo Uisitatores appellant, tu Ata '' a. I bet hos recognoicere iudicationes Mediolant, terarumqἰie urbium, de administrationes publicas, ioci Itibri, atque rationes publici erarii. Delecti erant ad illud munus viri summa doctrina.singularique probiratc 5c innocentia. qui de scirent ic possent tantum tultitiae onus recte sustinere. Nam Philippus, icuti seruatur in uniuersa Hispania,volebatius dici no ad gratiam, aut pro largitionibus, sed pro Fuitate 52 sanctissimaru legum obseruantia. cum nulla ciuitas felix esse possit, in qua pro legibus arbi-ma hominum dominentur. His syndicis iniunctum est munus, ut omnes accusationes & iniurias ammilitis publicis. iudicibusque eius praelecturς illatas in quemque diligenussime cognoscerent. Vt publicos etiam sumptus& prouenius urbium oc venditiones ac donationes inuestigarent ut omnes publicarum pecuniarum rationes & codem nationes sisti addictas iiderent, ut siquid fraudis in priuatis aut regiis negotiis elset commissum, emendarent illa inquisitio quamuis erat utilis de honesta. tamen cum nimi sudantiquitatem penetraret, requirerenturq; priuilegia,quae torent vel a Ducibus Mediolanesibus concessa. dc per longissimam annorum seriem continuata.non parum multos insanauit. id vero illegitimum videbatur cum leges ipsς permutant poli certum annorum i patia quietum esse pollessorem vel nullum ius in rem habentem, ut tandem certa quies rebus urbanis conc datur. Inde eminam est ut quidam propter temporum calamitosorum iniurias amistis priuilegiis
aut immunitatibus aut emptionibus miserrime coacti sint excedere ex auuis possessionibus . cumptu rimae civium lamentationes, quibus nimis acerba iudicu in seueritas esse apparebat, ad ipsum roge peruenissent in Hispaniam quererenturque Insubres plus detrimenti ac malorum per illum magistratu inferri. quam utilitatis rebus omnibus ob ingentia praeimim stipendia, qnae nimis amplas ridiei ν, debebantur menstrua. Syndici ab illo magistratu sunt abdicatureuocatique in Hispaniam, id omnis uorati. Italubria grauissimis molestissimisque curis liberata. Nam profecto quamuis utilissimus de necessarius est ille magistratus,qui ceteros magistratus vel noletes in officio retine it prouideatq; ne cui fiat iniuria, de ne per fraudes iudicia piauatis facultates eripiantur, addicentuique illegitimis domini tamen in rebus omnibus adhibenda est moderatio quippe cum vel hoc ipsum nimis esse cupidum iiistitiae iniustum sit de inhumanu. Hoc sane dissicillim uest principibus omniu publicoru negotior cum pauci sint viri boni, nisi metu penarum coerceantur. Nam x bi nulla cotistituta sunt iudicibus certa stipendia. sed pm litium magnitudine mei cedis iudicum amplitudo proposita sit, ibi dominatur auaritia de cupiditas multas lites expediendi, Be contentio inter iudices.s pliues sint, ad quem sportulae iu- pertineat, at nul in m studium recte considerandi. at contra, ubi certa lunt iudcibus stipendia, ni ita dicum mul fominus largitiones de insidie prauorum uidicum dominari poliunt, quae omnia ita udum genera φ δ'' debent a supremis magistratibus castigari. nam nulla ocusatione dignus est iudex, qui oscitanter R in intestia pariin iaccurate iudicauerit cu non minus dololiis iudex.quam impurus latro iacultates insidioli condonet. ted hee non accidui ubi ratio reddenda est iudicior v. in insula vero Menynta Mauri frequentes 5c Xesques iuratum veniunt in conditiones Cerdae,quae fuerunt huiusmodi; lutarunt omnes luper allato Alcorano se fore fidelissimos subditos Philippi Regis.,tributumque annitu
- . soluturos lex millia nummum. Vtistituebantur Dragulo. qi a tuor strullii camelos. quatuor falcoramento nes quatuor acci patres Ne camejum.Tum Xelques accepit Regium vexillum Austriacumquod tetextulit. Draguli vexillum deiicit Cerda iubet ad beneuolentiam populorum conciliandam in si alstitiae multos nummos deiici. Dimittit di condonat primi anni tributum ted iani increbruerat rumor de Tureica classe Byzantii instructa, quae lam iam etat e Piopcntide enauigarura ad illam in sulam. quare magister Melit ensis militie suas triremes ad se reuocat, quo & milites de res necessarie detensioni pararentur. in his remissus est Commendator, illud est d gnitatis nomen inter eos equi eS. pro quo munus extruendae munitionis Petrus Urias accepit. At Cerdane laboraretur in castris breui annonae penuriari ut munitio pol set rebus necessariis muni decem triremes mittit in Siciliam Guimara de Cicata ducibus ad convehendam pecuniam in stipendia militum quae paulo stquatuor onerarias iecum adducunt res necessariascum mille peditibus convehentes. iniungitur recentibus ut cum ceteris munitionem extruant. Xel ques ad Cerdam in colloquium accedens multis donatus muneribus leto animo discedit, accessit oc Carnanus ubi e diuturno morbo coualui ista Ac primogenitus Tunetani Regis, qui honorifice in tentorium excipiuntur, ubi diem morati postri
Munitio vo- die exceddi ex insula. sed iam munitio ita erat instructi, ut habilis defensioni videretur aduersus clas ta philip tem Turcicaque dicebatur constare ex octoginta Sc quinq; triremibus, praeter alia nauigia varii geneP- - - Munitio illla vocata est Philippalcaetera, quam praesidijs muniendam Ccida putauit,az ma
314쪽
aentandam expugnation Tripolis. Habitis militarib comitiis decemitur ut Cerda post instru
ctam munitionem in Siciliam properet ad eius insulae contra unminens periculum defensionem. . Quoniam vero putatiatur classi, Turuca non tam cito in ea maria posse peruenite, plu3 temporisa in disces, u ablumitur, qu am Oportebat atque cum Cerdae discelius in dies prorogaretur.miluus est: Ferrandus Linata protegis Neapolitani nomine.qui milites repeteret ad Italiae litora tutanda, ne Turci classii quae iam ad otii ram tuetierat. mari finitima queque praedaretur. illa cum audirentur. Auria instat ut accessus acceleraretur ne quid caperetur detrimenti;&Gutinaravi nauigarer tur in Siciliam elassimi periculo subtraheretur Melita missus cum carascopio summa celeritate. . Iubet Cerda omnes trireinum Monerariarum lintres convehere milites ad vissem. cum adesset a necessaria sestina obnuntiat Auria periculosum es,e in ea ascensionum perturbatione ne classist, hostilis acccderet quae tacite poliet consulos& dilpertos profligare. Se eius erroris non ine aut rem profitetur. habitis comitiis decernitur erra is discessus fiat quia non tam cito adeste hostis posta se apparebat. lubet Autiatum vela & omnia ad nauigationem parare. millias est Scipio Auria cum vi triremibus ad explorandam Turcicam Eassem qua repente vita tacta signincatione per bombum a tormenti. iuga sibi salutem quaerit. At reliqui vel solo nomine Turcarum audito tanta trepidatimn ne. tantoque metu perent si iunt ut nauigio relictis quicunquetieret celerior. Is felicior putaretur e id acciderat quod CSyrtibus exire nauigia non poterant ob inopiam aquarum. At Ius maι nam et manum mittit sclopeuariorum secundum litus.qui in terram exeuntes protegerent. atq, cu Maum
d ti amici putaremutimulti ab illis sunt trucidati visa Turei ea clalle nulla habita amicitiae aur iuran ex ti ratione. nam ab inclinata ad iurgentem fortunam. ut plerique iaciunt, facile sunt innuersi., et et da in easdisticultates illapsus es .quia petitorum ducum consiliis non paruisset, hortantium vicit u discederet in Siciliamcum parum prosit imperatoti liabere peritos consultores, rusi ipse primum ti sapiat. Sed insulsi plerique cum caeteris automate praetaniaeconsilio quoque, Arerum multa. rum peritia praestareat burat tutiquare per magnum subditorum exiliu in multas calamitates per inscitiam denique incurrunt. Mittit ad Caruanum &Xexquem qui quererentur iura amicitiae ubiti a Mauris non ieruaru sed nihil commodum respondetur suippecum alter esset dilcessurus. altera accapi dis TurQS propensior ideretur.quorum videbat fututam cile ceriam rictoriam. Turcae at cos tecta elata Christianorum sita sponte in fugam veriam nus crabili horrendoque spectaculo modo hanc navim, modo illam expugnant & demergunt. Sed in primis fugientes trir es insectam a tui. Auria spe salutis conclamata cum praetoria naui in terram impegit, atque in nauicula conlu, di sit ad insulam triremi arbitrio cathenatotum ad transtra relicta. accurrunt & aliae quedam trire. mes oc dicrota ad munitionis propugnaculum. Decem & nouem in potetatem Pialis classis sum.
mi imperatotas venerunt. decreuerat tamen Pialis classem adotiti. ad quam raptotandam nuserate Mumpham Mitylenes praesectum cum LuzAli Calabio & eius maris,&omnium litorum petitisu simo. Habebat in classe praeterordinaria praesidia duo Iani Merorum &quatuor lectissimoiu Tu
carum millia pugnandi cupidorum. Quedam triremes Antonium Maldonatum secutae seruatur. RUi maluit maris amplitudini leaedere quam in lytuu angustias includi: quod Λutia fecit Mali j- Donnulli. at enim non ita erat spemenda Christianorum elassis ut fortuna belli esset tam turpitera fiagienda quia temper praetcrendaest dubia i ictoria certae eladi quae semper accipitur ex fuga. quis, tam paruus est catulus qui tugientem canem non iniectetur 3nemo utiliter te gnantem N pertiis, naccm contra invaditiquod fuit Auriae consilium. Nam cum tanta esset elassis, quantam superius' recensuimus omniaque nauigia optime instructa quis tantiis terror esseob Turcicam citatem lino re poterat Nauitas enim insignibus onerariis triginta ui duas alas distributis.collocatis in medio triginta di quinq; triremibus a ironte tribus quinqueremibus ad latera triremium diciolis & reli- . qui S nauigiis, nulla magna trepidatio christianos inuadere debebat. ut enim equitatus in planitie. ita in mari praestare credendus estiqui bonitate N copia tormentorum praestiteri . nam antequam ad alma cominus veniaturadita est videshostarum insignis,si aptus ordo sit seruatus. his accedit, quod minus turpis est calamitas per fortunam besti quam per segnitiem & timiditate accepta. Sed, antequam Auria & tarda discederent ex intilla praeficitur insulaedestridendae cum lumino in pe- , rio Alvarus San us&munitioni. ιpmmissa sunt breui ubsidia cum vero annona duoru millium & quingentorum in Ires menses esset parata. totidem euaserunt eo e clade a Turcis accepta. 3 m uter castrorum ductas est Michael Varaona. Alvarus hortatus Cerdam ad insulae defensione j Sicaa .se defensuriimmunitionem inquit tandiu vires Siciliae instruantur, at non possie omnino defendi iniuritionem censetob inopiam aquarum,quae iam deteriores in imo esse inciperent. Se ad extremum rem armis experiturum ubi negotium latis retardatum fuerit. Cerda collaudata homi- . rus sertitudine & constamaaarao cum nouem catascopiis Melitam.atque inde in Siciliani petu
viti Atuatus per lueras Melitensis magistri confirmatus ad spem subsidiorum, iubet post Cervae discessum quotquot possem fasciculos lignotum in munitionem comportari. euerti propinqua, mi ficia. Quas excavati ac muniti. munitionem amplis fossis& latis aggeribus cingi. Pialis pat-ta elassica victoria Dragulum Tripoli accersit qui undecim triremibus intra spatium lex dieru mi-
, in celeritate comparatis accedit omni apparatuum genere Instriustus. copias quas vehere non pintuisset,iubet terrestri itinere proficisci accedunt quingenti Arabra cum Xesque, qui aufugerat exu insilia. protecto Dragulo copiae exponuntur. Pialis mittit Hispanum eum literis ad Aluarum hortamibus ad deditionem honestissimis conditionibus. Responsum est alteram victoriam partam esse sine praelio alteram per arma tentati omitere. Turcae eo responsio circiter duo millia passuli
distantia a puteis castra ponunt.ibi aliquot dissociantur. Λluarus decernit Castra adotiri, sed cum
It a Imperatori peritia necessaria.
315쪽
nuntiatum esset esse praeter insulanos duodecim millia hostium in castris ,&nauigia quae in latus
concuterent,nunisque longam esse receptaonem,mutat consilium, cum esset institutum rem pro trahere ad aegeres crigendos, ipatia terra replenda, plateas superiores intor mandas animum adii. - cit .duae triremes vitae ciebiliores ob vetustatem soluuntur in tabulata platearum. nam ut recurrit
tot menta, taciliusque impellLZc retrahi possint citissime firmissima de aequissima tabulata' substet
nuntur inter aggeres aut comes vimineos gleba oppletos inde coeptum est leuibus praeliis cu Turcido peditatu de equitatu certare semper interioribus Turcis. ast ubi conuenillent copiae, quae undi. que a Turcis expectabantur,castra ponunt ad Palmetum ec ad ipsam munitionem, ita ut quantum neri pollet a tormentiS protegerentur. cum agger praealius etiam a Turcis mox millet excitatus. per eam in lignem Turcarum victoriam classitam piratae quidam, quia nemo resisteret, uniuersum mare mediterraneum percurrunt nouem dicrota Iuliae Celareae egregie Instructa cum lectillimis piratis Taggiam primum praedantur. N alia loca quaedam Genuenti uin, deinde Roccam brunam teguli Meneci multasque segetes comburunt. dc ad portum Villae Francae. vocatumque caput diui binspici appellum.qui locus est ducis Allobrogum. Dux cum csset tunc Ville Fran e audita immanitate incursionibusque piratarum nonnullos milites colligit, Omnesque sitos nobiles domesticos. mittit & Ni am accersitum milia .dc duo muralia torinenta. quibus nauigia dc Turcas impet ret. propellaretque crastris. Sed qui couenerant cum bc pauci essent.bc rei bellicae ignari ac periri milites tunc abessent , Dux nihilominus aduertus piratas iter capit instructis his copii . cum essent quae Dux Sabaia - elingenti milites. Dabra Guidonem Piouenarticum suis alabardi seris excitare minutum praelium ud η pix δ λs qui prunum locum post ducem obtinebatur castris. Pitatae statim facta descensione cum habetet .PPR'i- ς ςψ eitcster quingentos pedites sciopetrarios plerosque cum longis leto petiis crassiores glandra trud ' μμ ' tibus Duci obuiam picedunt. dii ploduntur currulia tormenta in Turcas non sine aliqua cede ia ita et I Guido cum diu certast et laeta praelio simulata receptione conatur Turcas procul a nauigiis abduce P te in inlidias consistentiu in acie. 5ed copiae partim imperitia rerum bellicarum. partim malii tu dmede clamore Turcarum tertim ita in lunam verriantur, nullas Vt neque ducis neque protectoria adstortationes pollici Iiones, aut minas audirent. Nam parum defuit ne Dux ipse vel caesus sit vel captus cum saperuerit cum hostibus commilius. Piratς ictoria ita potiti fugientes ad Uillamstancam vIque insequuntur. capti sunt circiter leptuaguita, qui tormenta conabamur delendere, Epiratatum vi quibus viginti fuerunt nobiles. ceciderunt undecim tantum. inter quos insignes Carolus Vesper,ctoria. D.Gusinen s& Morte letius vir Britannus reguli. c Turcis septem tantum. Dux Uillam stancam Iei eruauit. missi sunt postridie,qui agerent de redemptione. nam Turcς per tormenta captiuorum 6c precium augere N celeritatem procurabant, primum petebantur quadraginta milia nummii. at rus in trecentos viratim perducta est inter nobiles. reliqui centum iusti diuisivere. numerantur duodecim nummum millia,cum neque argentea, neqtie aurea Hasa accipere pro redemptione IorC ptiui δ' ludlant. In insula Menynge Turce paulatim fossam profundam ducunt. per quam tecti ad via quag00 p ςςj dam peruenirent qtie fossa erat in intula tinniuertae ibi posivis castris munitionem circundare. δο ς p ' i incipiunt. ciitauerat Alvarus itissam illam imple med angustia teporis illud non passa esti Turee ira vel sine reparationibus feth tegebantur. ea tosta quia plurimi reteiret ad occupandos pia te s.flatuit Aluarias ut prς alta fossa ducatur apud munitionem, in qua irequentes custodie colloca tiri in Scotia vero Galli terra marique Silentium ac Britannorum acinis obsessi Lethe tuo petias
e Gallia expectant, atque intervo non solum te detendunt, ted etiam per noctem ac diem erumpentes repentinis incursionibus vel intra inllos hostium mira strenuitate hostes offendunt. Multos conatus post verberationes cum magna imiadentium clade tolliter sustinent. S tenses ne tam uiuorrum iacturam facerem, si per vim armorum munitione poliri conarentur. decernunt alia:via pugnandiim esse. omnibus igitur accessibus terra malique occuratis arctissima obsidione illa cinguli ut eos per sameria o penuriam rerrim necessatiarum ad desinonem compellerent. quos armis, ocvirtute militari insuperabiles prope esse cognouissem. Q nedum strictius aguntur, Scotiς regina vidua re tum tantarum tumultibus & seditionibus eius regni afilicia tedandis ac defatigata quς icti ies remilla labantiquoties consopitae atqtie extinctς viderentur. iam corpore de animo languida ob ala duitatem multorum laborum.& sollicitudinum intamcum morte: committauit, ac mitificii tui desideriimi in animis multorum reliquid eius mortis iiunnus cum Galliarum Regi fuisset allatus. grauissimus accidit in tanta praesertim.rerum omnium perturbatione cum no solum de rebus Scorensibiis, sed etiam de propria salute plurimum esset tollicitus, magnopereque regineccmsilio ac Quae iceret in rebus eiuς regni. Cum non posset igitur auxilia mittere laborantibus proiijs Letho decreuit conuenire cum regina Britanna in has conditiones,quae ita stabilim concius ςque literunt. Pλη Η 'Hςi i Uti rex & regina Galliae de Scotie intra semestre spatium delerent in perpetuum ex omnibus scri R ςg 'δ-M ubicunque inuenirentur. titulum de insignia Regis Britanniae& Iberniae. z. Ut regnum Sc η0 δ' - posterum gubernetur a concilio duodenario nobiliorum eius regni quorum sex a regina Bri es ita tantia. sex ab ipso concilio insulς. siue Partamento, nominentur. 3. Vt Scotenses veniam earum iniuriarum consequantur. quas ita Gallos contulerint tum in praesentibu tum etiam in pie letatis seditioivbus. quod mam confirmetur a concilio ad maiorem lecuritatem. Ut omnibus Motenubus honores gradus, tituli, magistratus redderemur. neque Galli ullum masistratum aut titulu Ootinerent. s. Ut Lethae munitio euertatur aut relinquatur pro arbirrio praefectorum Scotensium. 6. Ut omnia Gallica praesidia excedant cx insula, atque in duabum tantum munitionibus sigillatim si xagintaeui odest elinquantur qui iubiiciantur Scotensi iustitiae. Scotensiaque stipendia mereatur.
V. Vt Gallis arniatos in Scottiam convehere vetitu sit, ves bolicos apparatus sine aventu concilii . .
316쪽
i vi nihil spectans ad religionem in nouetur, sed res in quo sunt statu relinquantur. s. Vt f deratio Mamicitia inter Britannos M Scotenses incontaminata, uti nunc se habet, relinquatur . Sic externis . de intestinis coniurationibus, bellisque uexatus Franciscus Gallorum rex necessitati legum ratio numque omnium Regine parendu duxit. Scolentes post has conditiones confirmatas plerique in-r irenes antiquam relig:onem descientes nouam promptissime amplectuntur, ac nouas lego. Ο Πnes igitur abbatias Sc caenobia facto impetu multis auorum sumptibus,multo studio, multis operisi electa atque ornata funditus euertunt. Sacrorum usii in Obliterant. Sanctorum hominum imai sines de picturas infringunt de abradunt. Cultum h ucharistiae Sc Sacramentorum e medio tolliit,t atque, ut uno uerbo dicam, Omnem Britannicam impietatem imitantur. Reuocantur exules in pa- triain de consentia populi. nulla habita resum ratione. grauit sima pena propolita est per praeconer exulibus, nisi intra certum spatium rediistenti cum multi, dc quida naagnae autoritatis in Gallia exularent. horum malorum omnium causa fuit Gallorum quorundam insolentia, qua usi in Scoten ses tu. tersum imperium δc amicitiam amiterunt, quam per nuptias reginae contraxerant. Nami Galli ob tenuem sulpicionem non semel in subsitos aut amicos animaduertentes caeterorum animos uel odio crudelis dominationis uel metu imminentis periculi in te concitarunt,dc ex imperio deciderunt. Nam ita Mediolanum amiserunt x multas urbes Insubrum Prudentem fani: dc iustui 3 moderatum principem nemo est quin aequo animo ierat cum meliora praestent, deteriora subsia deant. Qui caeteris igitur imperat,ac praestare dignitate cotendit, per uirtutes se dignum facere im-r petio debe cum nullum imperium quida uani ficiat diuturnius aut traquillius, quam uirtus prine ripis.Nam omnes prope dii sicultates oc calamitates 5e scelera irrumpunt in genus humanum pera errores Minstitiam malorum ministrorum aut negligentiam principum. Pialis occupata QTa.. quam dixi, ad uerius munitione in Astica, aggere prealto extructo no solum tegebatur, uerum et i 1 a patem occupati fit Aluari edictum. nequis exeat ad leuia certamina iniussus: nam suos intra altam. 2 rotundamque reparationem contraxerat ad morem propugnaculi ne possent ostendi a Turcis scio a petariis. iniuncta sunt militaria munia curanda Hieronymo Sandeo dc Ioanni Olorio laborante Aluaro graui citarrho obsessi quavis prouocabantur 6c incitabantur ad leuia certamina, tam dedi-u cham seria antes continent se intra munitionem. cum Turcae uel ad fossam munitionis audacter in I. uaderent cum multis contumelijs,5c conuiciis eorum.q ui partem illa tuebantur, iam non possunt a diutius edicto frenati, ted irς stimulo acutissimo extra aggeres ad pugnam impelluntur. pugnatur. a succret centibus Turcis Christiani fraudem non obteruantes senum alliciuntur a recedentibus pro a cul a munitione Irruentibus ciuibusdam equitibus demum profligantur de in fuga uertutur, quos hostes ad λssam utque rotandam insequuntur. Qui to: sas tuebantur turpe rati suis cedetibus opea non ferre. statim egredi atque cum refugientibus antisti pugnam atrocillimam instaurant. multi utrinque cadunt. tortuna tamen belli Turcis fauet. Aluariis cum Turcas dc Mauros assidue t uccre- scere lenti ret, nequid detrimenti preterea a suisacciperetiir, iubet cinere receptui. Desiderati sunt in υ eo praelio circiter centum ex Italis , Hispanis 3c Germanis; e Turos ducent l. Turrarum ita elatia sunt animi ra victoria,ut parui omnino facerent arma obtestbrum. Obsessi quamuis aliquantulum animos dcmiseram per eam cladem, nullum tamen munus militare parum accurate exequuntur. I cum Turce semper sollis N aggeribus faciendis ac propugnaculis estent intenti aduersus instellia. Nam Pial is maiorem partem turbe nautice. dc multos fabros lignarios ac ferrarios exire iusserat e: Inrem ibi as,qui cum Mauris tantumdem continuo reficerent, quatum tormenta deuastaret aggere aduersus castellum tam crassus excitatur,ut nullis tormentis penetrari posset. Dragulus propugna
culum meridiem uersus excitat ad castellum diverberandum qua putarat simplici aggere muniri. cum breat se potiturum sperarer, lummo studio instat operi cuius cosilio cognito Atuatus ita omo tribus reparationibus instruit, ut stem Draguli uanam irritamque secerit. illud consilium raptum fuit a Dragulo quia putabat rastellum interius ita te habere, quemadmodum ipse reliquisset. Ducastellum acrius uerberatur, Alvarus curat cisternas aquarum. statuit ut aqua in singulas nationes uiritim di uidat uticum Turcae puteos prope haberet a tergo. Sed renuebat eam diligentiam Se par. i simoniam aquarum inus 5c labores εc uentorum molestia; quippe cum Auster aliquando tam molestus amaret, ut corpora m litum mirifice lan3vida esticeret. Idci ico aquarum uasa aliquando preter institutum tu milites pleniora erogare necelle fuit, cu multi siti,M rerum multarum inopia mores rentur.ae annona p. illium deficeret. Alvarus ad septimum idus Iulii cum Turcs in amplo dc commodo loco essent castrametati, decernit hostes intra aggeres aggredi. quod unu remedium aduer-s fias tot ficatates apparebat, importunitatemque temporum 6c animorum militum consternationem . nam videbantur depressiores, quam tantae obsidionis necessitas postulabat. Nam plurimum prodest ad omnia negotia intrepidus Sc inuictias quidam animi uigor insurgens aduersus calamitates, Sc in ptimis ubi necessitas ita poposcerit. Iubet igitur quingentos siclopellarios Hispanos duce Galarga vito Hispano impigro.& Antonio Oli uera totidem Germanos loritatos cia farissis inst rui, qui duce Uaraona ab orieme aggeres hostium adorirentur. Imperatum est Italis ut eodem tempores A meridiem in aliam partem irrumperent. pugnandoque coniungerentur cum Hispanis, Minfi. 1 gerent clauos tormentis quotquot possent. Monentur in diripiendiis Maurorum impedimentis ne ι occupentur, sed niterentur quacumque irrumperent sibi viam ferro patefaccre . ita instructi postri4 die diluculo castra hostium inuaduntur tanta virtute, latoq; impetu ut repete fossas pertransierint 6c aggeribus nullo negotio superatis in castra hostium peruentum sit. sed quia neque ordo serua ruri neque iugientibus Turcis a praedandis diripiendisque tentoriis abstinetur omnis victoria tardatibus extorquetur c manibus. Nam Turcae ubi primum arma Christiana in se importari lentium,
317쪽
sic territi sunt repenti Sc inopinae rei novitate, ut totis rastris metu aetrepidatione repletis ves nere etiam a Dragulo in semo te accepto, quid caperent consili j ignoraret. Sed omnium gloriola
Ium rerum,optimorumque consiliorum populatrix avaritia tantam rei praeclare agende opportu Auaritia PQ' nitatem euertit. Nam Turcis dum ni diripiendis tentoriis occupantur,datum est tempus te col - R ligendi,qui cognita Christianorum confusione oc errore cum magnis clamoribus dc uocat erationi Si V kQi μ' bus in castra redeunt. Diripientes inuadunt, tanta celeritate impetum faciunt,ut statim in iugauer Ierint. nam qui modo erant uictorea tanto metu replentur, ut nullas pr sectorum aut ducum ad hortation C, audientes ad aggeres viqite munitionis refugerint. Atuatus i ubet paratas copias in ea euentu in duce Plantanido iiiagistro ui uiuidatum copiaru tollas defendere, quod nisi fieret Tur
cis commistis una irrumpentibus cum Hispanis &Italis in munitionem conclamatu illa hora fuisset de omni salute obtestorum Na Turcae ad fossas usque insectantur, donec Antonius Oliverassulius Maluesinus, Rodericus Cardena Hilpanus tum piis scutis aestrictis gladiis impetum irruetia
Turcarum reprellerunt. Tum lciopellarii non nulli exeuntes in Turcas litis locum cedulud in tu tum se reciperent. multi Turcae tormentorum ictibus laniati sunt redeuntes ab inlequendo quia globi in muros latei icios incidentes latetes ferebant in acies. ceciderunt sexcenti Turce. tribus tor
mentis fiunt elatu infixi.ex obsessis triginta; inter quos insignes Calvanus Angolcioli dc Carolus
Rhoensis Cflorum capita abscissa liastis infixa e regione munitionis erecta sunt ad caeterorum tet Iorem. Pialis intelligens quanti referret illa insula potui, de ad obedientiam Soli mani compellere. triremem mittit Byzantium pa rtam victoriam nuntiantem, teque non prius cinaturum ab Oppu gnatione, qua in capta munitione insulam liberet ab imperio Hispanorum. Mittit ad conii eliendumne nautica de comeatu, quem rex ide Tunetanus promiserat, qui modo Cerde scio petratios Momne genus auxiliora pollicitus metat. si uelit Turcas eiicere ex uniuerIa Mauritania, inodo post uictam classem Turcaria in arma uictricia secutus fidem pro fortum ς arbitrio mutauerat. Pialis qui antea non exibat e classe, nisi per diem; preficit classi univcrsis rebus necessarijs instructae Musi, pha prςsectu Mitylenaeis rebus, ipse cu Tur cis, laniZZeris,Spacinibus Asapibus aliisq; non ullis 1 e praedae Iecuti deicentionem facit e elasse; atque hi erant nouem millia hominum. erant de tria Turcarum inii lia Draguli. duo captiuorum e classe, quorum opera utebatur erigendis reparationibus M aggeribus extruendis. mille insulanticio petiarii, mille oc quingenti Mauri dc Arabes de Turcae equi s. tot enim auxiliis undique accedetibus excreuerant.omnibus prie lentibus putabatur Dragia tu, conlilio Nexistimatiotae praestare, qui nitebatur perstradere Piali munitionis opugnatione esse facilem quod cum ita censeret esse, litas copias intres partes diuisit. inbet reparationes ampliari, nequc quequam exit cum uideret quantum detrimenti cepist et, id quantum esset capturusapse propugnaculum expugnandum sibi deligit quod Cerda. de quod Chiricus faciendum curauerant. oc murum inter utraque. Dragulo Gonragam cum sitis copiis committit expugnandum. LuZA-li Calabro propugnaculu Sancti Ioannis uocatum. His ita diuisis experitur Pet tormenta quae pars munitionis esset debilior decemque de octo muralibus Cerda de Gonoga propugnacula concutiatur. Alvarus per transfugam monetur quae pars putaretur debilior munitionis, qua te reparationes quoquo modo instaurat.Sed iam penuria ita succrescebat aquarum. ut paruula mensura quotidia Viritim dareturuerat Siculus quidam Sebastianus intra munitionem qni te dulcem aquam e sal Lata des I, Delicςrς profitebatur per plumbeum uas, quod labi cum vulgus appellat, id laci cns uixviginti ca- , . ,' dos implebat quotidi quod exiguum quiddam erat talae multitudini per mar imos aestus presertimeo uentum est demum, ut pro plecto mercimoniorum fieret cum aqua permutatio . his accedebat quod omnia p lentia edulia sitim excitabant, cum serrentur maximi labores per dies caniculares . nam thianni, caro salita, caleus ex inlata Sardinia conuectus dabatur in cibum. His tot dulicultauibus fiebat, ut multi in castra Turcarum transfugerent, multi intra munitionem semiuiui laberemtur humi,Sc uel aquae haustu viderentur reuiuiscere. Multi Hispani a certo metu mortis ad certam seruitutem voluntariam te trafferebam, multique fiebant Tur . nam sequentibus ceteris nationibus tam ladum Hispanorum exemplum ut necessarium prope, mille de qaadringenti in castra au-
endi tot metuis Christiano palmis Scoliuis iaciebam. Nulla uti tormenta penetrare possent. Cum perduraret verberatio, turtisque castelli rotunda ad orietem esset disrupta ut vacua custodiae propter ruinas eam delendendam no putant, id fossas ocuas deserunt. illud grauissime tulit Atuatus iton tamen ulla ratione custodias reducere potuit. Decernitur saltem ut fossae repleamur, quod hostes eo accedere cum scalis dicerentur. id sectum est,at non apte propter celeritatem, cum Turcae ibi commode tegerentur. statuit Alvarus Turcas ad occasum apud puteum adoriri, quare intra ruinas quasdam murorum trecentos Hispanos de totidem Italos locat in insidiis. intra fauces angustiasque duarum sol satu prope concurrentium ad puteum a Tu cis ductarum post quasdam turres iubet Gallos centuriones cum prima i uce exire cum suis cohortibus. hi ut iussi sunt tam strenue Turcas inuadiit, tantaqtae alacritate, ut in iligam verterint. erat im peratam Gallis ut cum idoneum tempus videretur sese ad insidias reciperent, et Turce circunuenti trucidarentia nat Turcas succurrentibus iis qui laborabant, Galli cedunt paulatim ut iussi sunt, augentq; animis hostium alacritatem ad insequendu hos ubi in insidias attraxissent, circunuentori; putarent. erumpunt ex insidiis Hispani oc Itali tam cito ut Tureae quamuis multis amissis peri cultam omnino euaserint . Sic omnis vis dc tormenta in eos parata Obdormitarunt Perinicitiam . Gallia cum essent cilciter mille incolumibus intra i solus reuersis nonnihil animi mora ulla.
318쪽
ardor& sortitudo excitata est obsessis atque ita ut non medioctitet hostem in Marent qui nouis
λssis in horas, nouisque reparationibus arctius obsidere conabantur. nam semper iis occurrebatur nouis reparationibus ab obsessis, interdumq; erumpentes non paucis eladibus Turcas afilictabant. Pontifex interea qui Camerini principatum adiuncturus erat nouis nuptiis, ut diximus, iubet diem dici placentiae Parmaeq; Due1..Imperat sua iura in medium asserte, quibus fretus possideret principatum Camerini, ut videretur an ea praestarent iuribra pontificiis,quae pro Virginia aduersus linsum ducem astitebantur. Hi dum disputant inter se de Camerini principatu,septena biremes, quς Camerini noluerant fortunam cum reliqua viasse Hispana experiri. meliorem Qrtunam apud Lotophagi tela principatua expectantes non procul a munitione iussae sunt malos demittere, atque instrui ut amplissimi mi, iura repetitatis instar omnes in unum coniunctae amplam aream superius pr etent ad defensionem, que tep, a duco lux rationibus & tabulatis latera protea erant. poterant etiam desendi ab oppido. quod erant propin- ' quo&illi opem ferre pro opportunitate, cum ita essent tormenta dilecta ab Orientis latere ut Turcas plurimum infestarent id latus obsidentes. decretum est a Turcis vi ea perpetua molestia liberarentur, malleolos iniicere atque omnia dictora coniuncta uno tempore concremare quς prouincia Luz Αli suit iniuncta . Ille per obscuritatem noctis nonnullis nauiculis eum militibus de igni. hiis mitti libus prosectus biremibus propinquare nititur, sed mi heni suas uerse ductis impeditus M auditus fuit.quare repellitur cum multa litorum iactura. ea clade inflammatus statuit alia via rem ad M.quippe cum mane paratissimo&expedito globo Turcarum eas inuaserit diluculo cum magnis voci rationibus. Nautae partim multitudine inuadentium. partim inusitatis Αfiorum ciamolibus territi relictis nanigiis in mare desiliunt vi se ad munitionem seruarent. id ipsum faciunt. mi lites illorum fuga eonsternati 5canimum despondentes,quare Aluarus frequentem globum tam petratiorum mittit,qui coserto ptielio hostem stae narunt partim scicipet torum glandibus partim minoribus tormentis multos prosternentes. Accepit laetate vulnus Vataona castrorum magister. qui paulopost ex acceptis vulneribus&lae tali in primis fatis cocessit. cum summus imperator Tutorum Pialis sentiret omnem operam ludi quod neque conatibus . neque erebris verberationibus quidquam proficerem ridecernit opus esse occupari 1bssam,quae puteum protegeret, unde aqua hauriebatur ab obsessis ac puteus inter pugnandum impleretur saxis. Illud ubi Tureae cum Mauris suissent aggressi, Alvarus monitus.qui fidissimum & diligetissimum habebat exploratorem in rastris. qui aduentabat in oppidum per obscuritatem noctis, iubet ut ad vetandum illud facinus statuto topore eonsertissimus stobus praeso esset, in quem l iam directa sunt tormenta. cum Turce de Asci opus accessissem, immature & non expectata occasione displosis tormentis patesectae sunt insidia quare Turcae quamuis multis e suis anusiis cladem illam deuitarunt. quam insignem, si muttitato coustio obsessi usi essent erant Gpturi. Caeterum eum multi quotidie transfugerem in Mstra Ob penuriam aquarum, de annonae, potest tot laborum militatium, certiorem faciunt Pialim de omnibus dissicultatibus, quae erant intra munitionem ι quibus allectus munitionem scalis ashibitis summis conatibus undique invadit. id antequam fiat. explorator certiorem ruit per noctem Aluarum , atque hortatur ut instruat reparationes ad occidentem, quod factum est summis opibus. summaque diligentia. Sed enim cum equites leuiores quidam translagissent monuit sentque de munitionis apparatibus, quς ignibus, tormentis, aliis telorum generibus esset instrum aduersus Omnem vim inuadentium,&ad Orientem praecipue, mutatur consilium, statuitur ut munitio inuaderetur ab ea parte . que mare prospiceret. ubi dicrota essent ad pugnam parata. Alvarus per eundem exploratorem fit certior denuo quare omnia necessaria pro viribus parat, tot mentaque dirigit, ut shi videbatur contare: nam Turce Occupatis triremibus ab ea parte puturant munitionem non posse destiadi. Monet explorator certum diem conatus nesciri, sed non posse multum disseiri. quoniam caeptum esset in castris etiam annonae penuria laborare. Ast ubi dies instaret conserendi praelii, ut rursus monitias est. Omnia tormenta sunt eo directa, & aucta navigiorum praesidia. Ubi primum illuxit omnis generis nauigia Tutrarum plena conuenium, sed cathena transitum impedit quam frustra infringere conantur. Ex altera parte Turcae ac Mauri munitionis propugnaculum Gonragam multo impetu invadunt, nequa subsidia laborantibus nauigiis mitterentur. Cum primum nauicillae propitiquassent miliene. nauigiorum praesidia ac munitionis tantam glandium, globorumque procellam&grandinem in nauiculas. Turcasque pro sundunt, ut fiequentes in morem soliorum ex arbore concussorum deciderent. At vero dum certatur ad triremes exeunt trecenti pedites ex ea parte munitionis, quae spectat ad octa sum. Committit ut leue pretium. Turcae veriti ne eastra diriperentur dimissa pugna multis e suis amissis r deunt in castia. Sed quoniam multi quotidie profugerent. st edictum Aluari iussu. ut quieunque
fugientem interemisssit certum praemium consequeretur, quod tamen nihil prosuit. nam Turcae aquam, uua ς. pones ostentantes cognita penuria obsessorum, eos ad se alliciebant. qui post modo rapti ad transtra cathenabantur, aut diuendebantur. Pialis transfugarum hortatu verberationem a muro diuertit in latera pio pugnaculorum, ita ut nemo desensionibus propinquaret, quin a Ianiareris deretur,quare ut la nauigiorum necessatio pro reparationibus sunt cincia, quihus transeuntes tegeremur . nam tanta erat. tanaque frequens vis tormentorum, ut plura quatuordecim millibus globorum sint in munitionem coniecta. Sed cum summus copiarum imporator Pialis liuelligeret se actum agere in dies , decreuit arte tentandos esse atque impellendos ad desperationem animos obse rum quos neq; victus penuria neq; vi tormentorum neq; assiduis laboribus vel frequentibus praeliis.vel ulla militari industria mollire aut flectere potuit. Simulat ina ema, igitur triremes quinquaginta nuper aduentare Byzantio cum multa commeatus, bellicorumque appara.
319쪽
apparatuum copia,accrescentibus auxiliis, quas triremes per noctem hae ipsa de rauca iussit in s tum recedere. triremes ubi propinquarunt redeuntes magna facta est militatis salutatio pluribus tormentis displosis atque editis ingentibus clamoribus cum magno tubarum tympanorum, hellicorum instrumentoriam omnis generis strepitu. PKterea cinna triremis, ubi ptimum apparuit sta mam extulit&duo vexilla, quod crat laetitiae signum. tacta Utrinque militari fallitatione Omnes terrestres copiς ter eonclamarunt, ut mos est illarum nationum. Repetitae sunt vesperi ter eaedem salutationes displosis tormentis, Scsclopetuis in castris cum vociferationibus. multae epistole sagittis in lixae iaciebantur intra munitionem, aliς quorum hortabantur ad deditionem, aliae sigi n-cabant quid artificii Turce molirentur in castris, dc quod sua tuor triremes Byetantio litiphuleum pulverein globos ac sagittas aduexissent. quod nisi ξer sextilem consecissent negotium. Turcis malis adhor- vasa colligere opus erat ad nauigationem. Pialis mittit qui Aluarum hortaretur ad deditionem ratio ad dedi propositis honoribus, pr iis, oc dignitatibus, quae eius rirtuti conuenirent: cum necesse essetuon mi omnino vel per summam inopiam rerum necessariarum, vel per vim ferri in hostis potestatem venire. non esse prudentis militaris inquit pugnare aduersus necessitatem, quae omnibus legibus. omnique ratione est potentior; sed potius temeritatis 5c nescientis uti rebus presentibus. Praesta. te honorificas deditionis conditiones accipere, quam incertos 1brtunae euentus iam inclinatae expectare: quippe cum nulla reliqua sit spes lubsidiorum Hispana classe tam foede prostigata, de capta, insula furente uniuersa obsidentibus, erepta facultate aquarum lc puteorum . praesidiis munitionis vel fuga vel clade debilitatis, Eciam ita diminutis, ut tot laboribus omnino breui non sint factura satis, cum rerum inopia tamen non mediocriter sint amicta. Atuatus his auditis respondet se neque literas, neque nuntios amplius admissurum. munitionem nusto pacto nisi armis prem ultorum cladem obstinatissim posse obtineri. Id respontum 'alis pertinaciae plenum, quod pene victoris at non pene victi videretur. 6c refertum superbia ac minis, aegerrime tulit, qua obtem arctius obsidere coepit. omni industria molitur incommoda, dc disti cultates. voraginem occupat in qua aqua minus salsa reliqua inueniebatur propinqua, qua utebantur obsessi per igne exempta sali edine . deuastatis lateribus propugnaculorum percrebram tormento tum vim in itissas operas demittit, quae pmpugnaculorum acumina ligoribus detraherent, ac deuoluerent. id cum facile fieret,Turcae cognita eius laboris utilitate iubent omnia propugnacula pariter deuolui Aluariis cognito periculo instruit reparationem interius, ubi permultos dies posset se defenderet. si vel omnia propugnacula deuoluerentur. ibi multas tubas ignis missilis parat . cados pulueris tormentarii transfixos cum tuniculis statuit sub tabulatis occultis terra superius constrata quo contractis saniculis accensis proxima quaeque repente conciperent ignem & ferrentur sublimi multos asscies clauis transfixos locat, & arena contegit, qua horas essem inii asuri. Turcae igit ut propugnaculum Quiricum primum inuadunt, ubi recentes defessi v semper Iummimantur. cum
primi cuniculis, ignibus missilibus, asseribus transfixis absumerentur variis artibus ab obsessis excogitatis . nam dissicultates iaciunt ingeniosos.'atque cum magna multitudo Turcarum in eo praelio cecidisset, apparatusque intra munitionis reparationes nuntiarentur, coacti limi recedere. Csterum ex aggeribus, fossae propugnaculum ita sublime erigi in t mira celeritate intra triduum. QCerde propugnaculo immineret, atque alterum rursus e regione GCnogς, ad quae concrcnaan da Atuatus multos mitti it cum ignibus missilibus ante comparatis, qui partim initia comburunt, sed frustra postea absumitur omnis opera ob copiam arene, M terre luserim ς. pari mi in castra hostium transiugerunt fame compulsi. His disticultatibus etiam circumuentus Aluarias coactus est suos intra munitionem prorsus continere, quare animum ad munienda loca interius conuertit. Cerde propugnaculum Franca Icum,le Alphonium Golfinos centuriones muris p tiu inter propugnacula Germanos diace Gabriele Mauro tueri iubet. Sed iam Turce Gonetara ita detraxerant, ut viam tam amplam, & planam secerint, ut equus posset alcendere, quare statuunt illud occupare. nam tanta industria demoliendis propugnaculis urebantur, ut trabes etiam, qtisci autum, Zc fit mamentorum vice iungebantur in iis iustinendis omne opus fatale redderent. iii nibus 5c vi instrumentorum ira, echanicorum e uel lente. accedunt. locum ascendere conantur. certatur utrinque summa contentione pertinacissime. multi cadunt. nisi Aluarias ipse opem tulit leti consectum fuisset negotium illo die, cum etiam vulneratus fuerit. Multi centuriones ceciderunt utrinque, plures vulnerati. Tu reς postmodo e regione Cerde tormentum erigunt in plateam im riorem munitionis tanta cum obItabrum molestia, ut nemo appareret incolumis. Diuila est platea aduersus illud incommodam, reparationesque quedam erectae, at incommodum ei altari plane non potest. nam, de rotς currulium tormentorum infringebamur,&Cerdς ac Sancti Ioannis propugnacula tuto ligonibus detrehebantur ita, ut via plana ad inuadendum pateret. rursus Turce munitionem cum scalis inuadunt, quae tanta virtute ab Iaalis , Germanis, & Hispanis quibbuidam defenditur, ut reiecti sint non sine iactura. erant co redacta propugnacula, Vt tanquam per planitiem possent conscendi, sed propter interiores reparationes Turce nolebant fortunam belli experiri, cetramque victoriam, quam inopia aquarum lc ignium intra munitionem breui pollicebatur, mrtuns arbitrio committere. Preterierat iam Iunius mensis. dc magna pars Iulii inter hec leuia certantina Sc demolitiones ac reparationes astras Hrorumque. cum ligna etiam Aluissae,1 Obsessis CCeperuntdcficere ad aquam salsam purgandam, nuntiatumque est annonam in triduum oratio id ex tantum superesse. Alvarus tarditatem certam esse iacturam intelligens, at in inrtuna belli spem tremim p reliquam eise positam, suos ad intradenda per noctem castra hostium, extremumque conatum e gnam periendum hortatur. Laudat militum virtutem, dc constantiam . Demonstrat nullum esse Qγtitudin is
320쪽
titudinis senias, quod in illis cumulate spectatum non sit, cum tam gloriose ad eam usque
diem cum molestiuinio hoste. cum perpetuis laboribus, cum iniquitate euec inclementia aeris, cum, quod ei h magis admirabile. annonς, aquarumque penuria sortissime pugnauerint . atque inui ctissimi aduertus tantatum dissicultatum molem perstiterint . Iure igitur non milites . sed imperatores malitum, omnes praesentes poste center i. qui singulari virtute 8c constantia tamdi iiiiiii xii . Scd cum ad omnium rerum summam inopiam res sit deducta , cum tormenta partim ab liostibus sint globis intacta, partim quod nimis frequenter necessario disploderenturdi I rupta, prostrata propugnacula. aquae, annonaque consumpta, Omnia ad defensionem ne cessuia exti alta , non esse committendum ut pristine virtutis obliti videri pollent, uniuersamque gloriam tot laboribus , vigilijs . periculis , disi cultatibus acquisitam , uno temporis momento abiiciant ; quod apparebant iacturi, si cxpectarent ut intra munitionem ab hostibus vel armis vel fame turpiter ω per inertiam opprimerentur . Vniuersam gloriam in exitu rerum coniueuisse a plerisque iudicari , cum pauci sint, qui res diu praeclare, honorificeque gestas respiciant, si in uno articulo temporis vires aliquantulo remissiores apparuerint; omnesque spiciunt semper ultimos tantum euentus. Summa esse prudentiae inium nus dissicultatibus scire honoriscum Se saluhre consilium inuenire: quod si optatum finem stiritatur , salutem affert Mopulentiam, de quietem, oc gloriam uno tempore. Sin autem bene decreta male succedant, illud tribuitur a sapientibus oc rerum humanarum peritis uii 'uitati fortunae . at non imbecillitati aut timori sapienter constituentis. Alterum horum in ptaesenti necessarium esse, vel ut vi ut pcrludibrium tanquam taminae capiantur ab hostibus, & moriamur inopia victus, vel tanquam viseri ibr: salutcm dc rerum omnium copiam in alnus positam esse existiment. Non timendam esse taminam belli , quia non semel accidit , ut qui abiecta spe talutis hostem Brittet inuaserint quamciis pauci multos profligarint, fuderint , trucidarim , Victoriam acquisiverint. Iavno certamine. quod proponitur , sitam esse totam laborum virtutisque gloriam, spem salutis omnium scilicet, & insule imperium ac totius Numidiae. Christianorit m armorum exili inrati
nem. Nom loluna pio dignitate Philippi Regis, ita pro militati gloria, pro Christi cultu, proauit adc incontaminata rcligione aduersus sempiternos hostes Claristiam nominis certatum iri: led pro vita, pro sanguine, pto iugulo singulorum, quod unum ab host bus crudelit lime Sc o, stinat illime tot contentionibus, totque pretiis, quamuis itustra contra vit OS Grtes, expetitur. ubi cessauit set Atuari adhortatio , omnes se prompto else animo exclamarunt, quare ivisi sunt curare corpora, quoad belli signum daretur. postridie hora circiter tertia ante lucem ratus Alii vrus se imparatos hostes, ac nihil tale suspicantes inualii rum, iubet suos exire ab ea parte . quae mare prospectat. Vt quae minus accurate a Turcis custodiretur. orientem Venus . iubet portam aperiri, quae multa gleba oppleta fuerat, atque in loco opportuno copias in aciem instruit. Prae. mittit treccntos ad inuadendum aggerem hostium, qui pugnando uel ad tentoria usque penotiarent cum luis ducibus. statuitur ut ipse cum reliquis copiis hos sequeretur. Sed cum a Mauris perspecti missent. cςptum est ad arma totis stris conclamari. Hi summa celeritate usi , nulla concessa hostibus facul tale ut armarentur, obuios quosque trucidant. Vel tertios aggeres lupe rant. Turcas in fugam vertunt. ad tentoria usque penetrant. Alvarus cum illis, qui sicquebantur vigiles trucidat, atque primae aciei victoria utitur. Sed cum multi non exissent e munitione. iicuti statutum luerat, Turcae in aciem instructi pluribus e partibus hos circunsistunt. multoSque trucidant, quate sunt coacti terga vertere. Nam tametsi Alvarus ad praelium instaurandum .llos hortabatur . demonstrabatque potius in armis, quam in stiga salutem pol sem- ueniri, tamen territis animis verba honorifica nihil profuerunt. nemo enim inuentus est, qui il-ὲum sequeretur, praeter duos spectatae virtutis viros, Marottum 5c Peracchium Nesar dum viros Hispanos, Alvarus ubi non posset redire ad munitionem, fretus noctis obscuritate ad biremesse recipit, unde nuntiatum mittit praefectis munitionis ut eam tuerentur, quod ei Set eo crescenti. bus aquis accessurus. Quidam e fuga se ad munitionem recipiunt. Marottus vulneratus venit in potestateria hostium. ceciderunt in ea pugna Hieronymus Bauus , Alonius GOlfimus . Ioannes Ouandus, Petrus Aluarectus insignes, de alii multi vulnerati. at multo plures e Turcis . Cum milites rei etsi ad munitionem Aluarum non viderent, quia nuntius sui siset captus. mirifice Om.
nes animo sitnt collapsi, quamobrem multi in castra hostium diffugiebant. bi nuntiatum est ad biremes te seruat se, id etiam Pialis per transfugas cognoscit. suos hortatur ad expugnationem. inquit non esse annonam nisi in biduum. ita territos ei se defensores per sui ducis ab lentiam, ut munitio nullo prope negotio capi possit. Turcς quinque tormenta interim dirigunt in tres hiremes, quae combustis ccteris superfuerant, quare aduentus Aluati in noctem protrahitur . Pialis suos hortatus ad inuadendum iubet, uniueuam turbam nauticam exire ad spectaculum victoriς. ea duparantur ad expugnationem, praefecti munitionis. cohortiumque duces, ubi nuntiatum esset Al .uarum velle se seruare in catascopio, conueniunt communi sententia habitis comitiis x t ageretur de deditione, quando nulla proritis reliqua spes esset subsidiorum. vexillum igitur in Quirico G. gunt ad signum deditioris . atque Turcae aliud ad signum amicitiae intra suas reparationes. hoc vi. io vexillo concurrit irrad expugnationem biremium totis prope castris. Alvarus hortatus suos
ad pugnam atque defentionem . xbi naiticulam sibi parasset ad salutem , si fortuna belli parum feliciter aspirasset, his visis accingitur ad praelium. Sed cognita deditione suorum, qui Turcas munitioni propinquos non offendebam, post diuturnum certamen salutem sibi pa-B b raro