장음표시 사용
271쪽
saliter, quia oblectum intellectus cst verum verum autem en geon uertuntur deinceps autem faeta per singulas res inductione, & per omnes habitus cognoscendi ridem fusius piosequemur . Ex hoc autem , quod intellectum oportet esse immixtum , ut omnia intelligar, deduxit Aristoteles, intellectum esse immixtum corpori, inquiens;
de neque rationabile susum mixtum esse cum corpore, probat vero consequentiam, dicens divata enim quioam utique frer, carum, aut figι-ου, ei instrument m aliquod met, scut senseri , nunc autem nutum P.
Optime autem ex his probauit deductam eonsequentiam, nam si intellectus esset mixtus corpori, aut esset illi mixtus , ut qualitas , aut vi forma, si ut qualitas, tunc ipse fieret qualis, nempe aut calidus, aut frigidus, aut humidus, aut siccus Aut esset illi mixtus ut forma, de tunc illi aliquod esset instrumentum qu cmadmcdum sensitivo sedeonsequens est falsum , ergo antecedens, quod vero consequens sit falsum , probatur ex antedictis primo quoad priorem partem snam si intellectus esset qualis, tunc non posset omnia intelligere, nam impediretur a qualitate, qua emet praeditus, secundum quam omnia iudicaret, aut si omnium qualitatum crasim, Qtemperaturam h beret, quemadmodum habet tactus , tunc quamuis excessum qualiata tum perciperet, alias consimiles in gradu qualitates, aut consimilem temperiem non perciperet, quemadmodum neque 4 actuste cipit si autem corpori esset mixtus ut forma, tunc haberet aliquod organum cuius esset ratio,in quo uteretur in opere, quemadmodum videmus sensitiuum habere at vero nullurn habet, quod nullum haheat, dupliciter probatur primo, quia si haberet aliquod organumis
quo uteretur, non omnia intelligeret, cum organo enim cognoscerer, quare . singulariter, sensus, non ergo cognosceret uniuersalia se
cundo, quia corrumperetur ab excellante intelligibili, sicut sensus ab excellente sensibili si enim haberet organum esset ratio, ir portio illius organi, quae proculdubio corruptibilis est a vehemente motivo quemadmodum , di concentus siue ratio acuti, irauia
in fidibus,ipsis vehemenre percussis Optime igitur deductum est, si intellectus omnia intelligit est immixtus, si est immixtus, est immixtus a corpore , sed dicet aliqui , insuffficiens est prior enumeratio, si
esset mixtus, esset qualis, nempe calidus, aut frigidus; nam haec non amplectitur omnes qualitates, ad quod dicimus, his tantum recensitis, omnes alias includi, cum hae sint primae, a quibus omnes alia pendent, vel consequutive, vel effective duas autem tantum in medium
attuLt, calidum scilicet ac frigidum, quia hae tantum sunt activae,
272쪽
humidum autem, siccum harum sunt veluti administrae. Quod si est immixtus a corpore est impassibilis, quod initio sibi proposuerat demonstrandum si impassibilis , ergo immortalis Consequentia autem est euidens,in ab Aristotele probataci de anima panis G si enim esset corruptibilis,minitae eius corruptibilitas appareret in seni debilitate, veluti enim senium est via ad interitum corporis, ita esset ad interitum animae, senium autem est via, quid proximum ad interitum corporis & mortem, quia in senio praedominantur qualitates contrariae ipsi vitatu praedominantur enim in senio frigiditas,in siccitas, cum quibus est mors, veluti cum calido, & humido est vita, at
vero in senio non afficitur anima perse,in ratione sui, non solum intellectiva, sed neque etiam sensitiva, quod patet: nam si senex acci-Peret uIum iuuenis, videret ut iuuenis, ergo non est quod in senio Patiatur anima per se a qualitatibus, quae praedominantur, cum anima non sit accidens, ac propterea non possit corrumpi a contrario,
sed id in quo hoc est corpus cuius est actus tersectio,in in quo est tamquam organo, quod si quaelibet anima non solum intellectiva, sed neque etiam sensitiva est corruptibilis per se, , si aliqua eius species est, corruptibilis est per accidens, ratione organiis ergo intellectiva, quae nullum habet organum, ut iam probatum est, erit prorsus, α omnino incorruptibilis, cum neque per se tamquam carens contrario, neque per accidens, tamquam carens organo corrumpi pol sit, sed dicet aliquis experimento contrarium apparere eoru quae dicta sunt, nam in senio videmus operationes intellectus deficero,
quare&multo senio consecti, non solum obliuiosi, verumetiam ecdesipientes sunt, ac repuerascunti multis studijs , ac potissimur contemplationibus;non solum mens defatigatur; verumetiam: corpus ipsum contabescit, atque debilitatur, aristot ipse loco citato inquit, quod intelligere ac speculari marcescit, alio quodam interius eorrupto Parum igitur refert si intellectus per se, de ratione sui non possit corrumpi, cum dessensus etiam a tali corruptione sit immunis,
quarevi philosophus dixerat, quod si senex acciperet ocula iuuenis videret ut iuuenis, sufficit autem ut corruptibilis sit,si corrupatur ratione eius in quo est, ut in ebrietatibus4 morbis, quemadmoduaristoti ibidem dixerat. Huic obiectioni, quavis antea responderimus praec dente libro, cum locum praedictum pro immortalitate intellectus a tulimus vi infra etiam responsuri sumus ι tameni nunc responde mus, ac dicimus, falsum ei se quod altamitur in senio debilitari, aut
273쪽
was itatem facultatis administrae, quae laeditur; non enim intellectus est,qui laeditur laeso corpore, sed imaginatiua eum qua intellectus intelligit,in ipsa pariter defatigatur in contemplando, ad eius defatigationem languescit corpus, non autem mens& intellectus defatigatur,4 hoc est quod Aristot docuit loco citato intelligere,in speculati marcescere alio quodam interius corrupto, intelligens per illud interius, imaginatiuam; non autem aliquod organum , quo utatur intellectus, alias sibi ipsi contrarius fuisset, qui ubique locorum intellectum dieit inorganicum,in hoc eodem loco dixerat,intellectum innasci substantiam existentem, non corrumpi, quod clarius docuit 3 . tarim. . ubi inquit, quod non reminiscimur, quia intellectius de quo sermonem habuerat impassibilis est, passivus vero intellectus est corruptibilis, ubi omnium expositorum consens, paucis tantum exceptis Alexandreis per intellectum passivum imaginatiuam accepit, ut etiam M. a. parrac. Iss idem acceperat, neque aliter potest accipi cum paulo ante intellectus potentia, de quo aduersari j hoc interpretantur, incorruptibilis suisset suppositus, cum dixit de intellectu agente , quod sit separabilis, immixtus, cim passibilis , hoc argumento, quia temper honorabilius est agens pallente, ergo supposuit intellectum potentia esse pariter separabilemis immixtum, alias argumentum non concluderet, sed de hoc suo loco fusus dicemus favum igitur est, quod assumitur in obiccstione, intellectum laedi in senio aut morbis, quod ut manifestiu fiat, nos non ex aut horitate Aristor hoc enim praecedente libro pratistauimus , sed certissimis rationibus ex rei evidentia ostendemus. Quod igitur intellectus nullo
pacto, ne per se, nec ratione corporis laedatur in senio, aut morbo ita probo, ii laederetur ratione corporis in senio, tunc debilitato corpore pari proportione, & intellectus cum corpo te deficeret, ac debilitaretur, sed contrarium e X perimur nam corpore deficiente vires it tellectus augenturii circa annum etenim quinquagesimum , ut alias ex Aristot diximus, manifeste experimur, intellestum vigere, noti sciis
tum in agendo , quod usui, experienti. tribui possiet verum etiam colitemplandod speculando , quod proprium est intellectus, riai me contraritim deberet fieri; tunc enim oculus corporis incipit hebetari dessensus una cum toto corpore labascunt, sed aliquis dicet, hoe fieri plopter habitum speculandi non ante id tempus acquisi. tu ri,quo pioin priores alacriores reddimur ad intelligendum , ut etiam Aristit docui s. partic prostimatum , prahi. m. s. ad hoc dicimus multos est qui trabitum peculandi re utentias adepti sunt ante an.
274쪽
De immortalitate animorum et ps
num quinquagesimum, alios o ut Ioannes Picus Mirandulanus, alios O quibus anno quinquagesimo, vel 33. quo tempore magis vigere intellectum certum est, deberet intellectus esse remissus , ac de-bi: tu intelligere, quam anno so vela s. aut o cum anno 3o.4 alijs infra so non solum habitu scientiarum praeditus fuerit i veru metiam maioribus viribus naturatibus, anno vero so. supra , quamuis eun dem haberet habitum; vel etiam meliorem , tamen naturalibus viribus non parum sit debilitatus. Contrariumtamen experientia demo
strat, nam monumenta ingenij. quae maturiora sunt,4 sero elaboran tur, maiorem redolent sapientiam, quam ea, quae aetate recenti hoc
oro ipsemet experior; meliores enim, non solum doctis viris, sed etiam mihi ipsi videntur lucubrationes, quas nunc conscribo, annuagens s quam Illa fuerint, quas iam meditabar, vel conscribebam ante anno 7 vel decem neque obstat, quod a iure peritis dicitur, quo viniores, eo perspicaciores, nam hoc intelligitur de tempestat iuniore, seu recentiore Omnium hominum mon autem de ariat singulorum , ut homines nostrae tempestatis sunt per spieaciores hominibus superioris tempestatis puta nos nostris parentibus, qlii a facile est inuentis addere, ut interpretatus mihi fuit D. Ioannes hinus Iu- reconi ultus celeberrimus in Urbe Roma familiaritate mihi coniunctillimus, quare argumentum remanet in suo robore.
At vero hoc euidentius est manifestum ex eo quia corpore nimium
curato,& saginato minus valet mens , unde dicitur,obesiis venter mentem rubtilem non gignit, at contra ipso debilitato, &subtracto illi alimento, mens intellectus magis viget, dominatur, quod non solum nostrae religionis asseciae contestantur, qui ieiunijs,in corporis castigatione ad diuina contemplanda se erigunt,sic alacriores reddu
tur verum etiam Ethnici philosophi do euerunt, ut Plato in Phaedone, nec solum Plato, sed etiam Ariis, 1. de anima parate. st ybi inquit: ε boriosum autem est, o commixtum se corpor, o non potens a Nisi. ρ AE ere fugieηdum squirim metiti estini ecta non tam corpore esse, quemadmodum con furaum es dici, o multu piacei. Quinimmo non solum in prim senio, dccorpore debilitato vigere videmus mentem , veru metiam an multo senio, modo tamen imaginatiua non sit laesa,laborante. rebro mulli
enim sunt senes septuagenarii, Moestuagenaxij, qui confractis corporis viribus, α resolutis spiritibus, tum vitalibus , tum animalibus feta mon longe vegetiore ingenio taediti sunt, quam dum essent iuuenes celebre est illaid quod a Cicerone libello de senectute receusiclupcxς tum Phoclis, qui cum a filiis arceretur ab administration
275쪽
bonorum, tamquam minus idoneus,4 exoletis ingenii viribus ineptus Iudicibus quam prae manibus habebat tragediam Oedippi Colonei,in proxime scripserat, recitauit, illos interrogans, num illud carmen desipientis videretur, quo recitato sententi j iudicum est liberatus omitto nunc Platone,qui octogesimo anno,scribens est mortuusιωIsocratem, qui nonagesimo quarto Panatenaicum librum seripsisse
quaereretur, curtadiu esse vellet in vita. Nihil habeo, inquit, quod ac cusem senectutem ι aliosq; multos sapientes, quos ibi author idem enumerat, sed quid plura' non solum languente corpore, sed etiam
moriente, animus vegetior, alacrior reperitur, unde aliqui morti proximi multa diuinarunt. Omitto nunc Iacob Patriarcham in sacris litteris qui moriens verissimam illam de filijs edidit prophetia quamuis a maiori lumine amatus, quam naturae est testimonium apud Ciceronem de Rodio morienteo de diuinatione, qui sex aequalibus mortem praedixi libet autem eius verba apponere, quae nostro proposito sunt aptissima. Cum ergo est somno sevocat an mia societate se contagionecfrporis crum meminis praeteritorum, praesentia cernis,futura prouidei; iacet enim revin dormientu, in mortui, viget autem, o visit animin, quod muti metu faciei post monem, cum omnino ex corpore excesserit. Itaque appropinquani morte
mulio ea diuinio ι nam ct idipsum vident, qui sunt morbo graui est mortifero affecti, instare mortem, isque his occurrunt plerumque imag/nes morauorum, ιιιmi vel maxime laudisudenι eos, qui sec.,quam decuis, vixerunt, peccatorum sum rum tum maxime paenitet. Diuinare autem morientes etiam isto exemplo consim
ma Possidonius, quo affera Rodium quendam morientem se aequales nominasse ordixisse, qui pri-- eorum, qui secun , qui deinceps moriturus esset. Quod vero in somno animus quodammodo a corpore sit seuocatus, etiam Hyppocrates paribus serme verbis testatum reliquit Memde insomni,s, haec autem sunt diuum autem corpin quiescis,anima in motu est, ct corporis parte perreptant, optans, domum suam gubernat, o omnes corporis functiones V a perficit 3 nam cor' dormiens non sentit, ipsa vero vigilans eo D scis, ac vi bitia videι, d audibilia audis, vadit tangit, tristatur, animaduertit, in summa quacumlue corporis lauiamma munia ea omnia anima ipsa in somno obicQuod autem multoties animus in aegritudinibus imminentem sibi mortem praeuideat quod etiam inquit Cicero, quamuis grauitatem morbi non sentiant, pius in aegrotantibus cernitur, quod paucis abhinc mensibus Romae accidit Liuiae Ursinae Ducissae Caesarinae, foemi, nae non solum gentis nobilitatriverum singularis pietatis, atque puducitiae s
276쪽
ε Itiae ergo clarisim ae,quam honoris causa recenseo. Hatea febre occulistae malitiae correpta ι nihil de morte suspectantibus, neque Medicis, neque familiaribus, nulla permota causa, sola animi diuinitate.imminentem sibi mortem, initio morbi, certissime praedixit quam septimo aut octauo die, relicto sui desiderio, obijt. Omitto exemplum Calani Indi philosophi, qui mox moriturus, Alexandro Magnio, vicinam in Babilonia mortem praedixit. Sed dicet aliquis,hoc integris sensibus cum sponte comburi voluerit, sed quare, nunquam Antea diuinasio, legitur,nisi postquam animus, quam corpori decreuerar, mortem,prOxiatam sentiens, alacrior est ef&ctus, sed de Arsoteles noster tibia dc
ἀuinatione per somnum cap. a . eos, qui mente excedunt diuinare concessit, causam referens nempe, quia soluta, quiescens a proprijs motibus, anima , externos,in remotos percipit, quod non fieret, nisi sublatis corporis impedimentis,acutius cognosceret,in tamen in excessii mentis siue inexstasi,corpus afficitur, quare,in ipsam, morobum appellauit, libello de insomnijs,4 in extasi vehe mentiiqua coris repti, tam quam mortui, apparent,multa ab ipsis videri, ibidem testatus fuit, imbecillo, igitur,atque Iabefactato corpore animus non lan. guet quin immo, magis viget nisi vitae assuetudine, molli, atque o. Iuptuosa , corpori adeo immersus fuerit, ut emergendi, non habeat facultatem, sed haec hactenus, de priore argumentora cuius vi , eiiicaciam, in sequenti,susius expendemus.
Feruntur alia rationes, ex eodem argumento deducta
ad Immortalitatem Animi, ex Natura principi
, d Hae s a X priore argumento, quod recitauimus, si
DFER o diligentius consideretur , multa alia deduis cuntur,in ea quidem valid illima, ad eandem
humani animi immortalitatem ostendedam cum longe plura in recessu habeat, quam in fronte si enim, quod communiter,in com pendio acceptum fuit intellectum omnia intelligere speciatim , ac distincte consideremus in veluti inductione facta in singulis ostendamus, multa inde , nobis suppetent Argumenta. Diuidemus autem primo, ambitum totius entis, in actu, iotestate, ut Arasot.1.
277쪽
t fetaph fico. 8c rursum, Ens actum, aliud reale, aliud intentionale.qua diuisionem tradidit r. de clima pari. F. dicens mersale . au nihilem, aut poserius eis . Reale autem , aut per se aut secundum accidens s. Metaphino cap. . Ens per se; substantia. Ens vero per accidens
quantitas, qualitas relatio,in caetera nouem praedicamenta . Sub stantia vero, aut Materia, vel concernens materiam, aut Immaterialis, vel separabilis a materia Materia, substantia potentia, concernens vero materiam , aut serma , aut compositum. Immaterialis vero, aut separata, vel separabilis, re in ratione, ut ratione tantum non re separata . Re , ratione, ut substantiae incorruptibiles. Se parata autem ratione tantum non re ut formae Mathematicae, quamuis hae,sub formis accidentalibus , non autem substantialibus,reponantur. Et iterum, ens reale, aut sumitur penes me essentiae, aut penes
esse existentiae Penes esse essentiae, ut esse carni , vel recto esse , penes esse existentiae, ut esse carnem, vel esse rectum,ex Ari t. s. de L --ma partis. s. esse essentiae, est esse uniuscuiusq; rei, in se ipso acceptum, esse autem existentiae, est esse in materia, vel subiecto, ut esse earni, vel retro, dicit rationem carnis, vel restitudinem esse autem carnem, dicit rationem carnis in materia, lectitudinem in continuo atque ita diuisum sit ens reale. Ens aute intentionale, aut est prima intentio, aut
secunda intentio, ex iragri t. r. Periermenias , eq. r. Primae intentiones, sunt rerum extra animam existentium, similitudines in anima, secundae autem intentiones, sunt conceptus, ex reflexu super primis intentionibus, intellectus operatione, in anima fabrefacti . Rursus vero Primae intentiones , aut sunt uniuersales, aut singulares. Vniuersales, ut homo, Animal, singulares, ut hic homo , Socrates Sofronisci filius.
Secundae autem intentiones, aut sunt uniuersales, aut singulares, aut Indefinitae, aut particulares, ut omnis homo, hic homo. Homo, quidam homo de quibus Logicus. Praeter hanc ita traditam, omniumentium diuisionem; possumus, talio modo Ens uniuersum diuidere, penes habitus Intellectus , quibus homo, non solum omnia comprehendit verum etiam omnibus imperat,in dominatur omnia enim
quae sunt, aut ad Intellectionem pertinent,in intellectum speculatiuu, scibilia dicuntur talia autem sunt omnia entia , siue actu , siue potestate, siue realia, siue intentionalia si iue per se, siue per accidens: siue materialia, siue immaterialiaci siue singularia,sive uniuersalia, vel ad voliuntatem dc practicum intellectum ι- talia sent, aut agendata, aut facienda Agenda sunt, omnia quae pertinent, ad deliberationem. α ad consultationeis, d a libera pendent hominis voluntate, circa haec
278쪽
haee, voluntas, despoticum habet dominium, vel sunt facienda, ut sunt Attificialia ' in his practicus, siue factivus Intellectus , materiae dominatur inducens in illam, non unam, aut alteram sed quascunq; libuerit formas, iuxta habitum, quem sibi antea inuenit, comparuit. Ex his omnibus , sigillatim , ac distincte consideraris , humanuma intellectum, nequaquam mortalem eaducum sed immortalenta esse , atque diuinitatis participem, ut Aristot saepissime dixit facit demonstrabimus. Et primo. Intellectus intelligit Ens actu , ins potestates, ergo est immortalis. Probatur altera pars antecedenti. scilicet, quod intelligat ens potestate, quia intelligit euentus in causis nempe rosam hieme, quae est potentia in radice, quod fieri non potest
nisi cum ratiocinio, de discursu coniungendo, scilicet causalitatem praesentes rei, cum futuro effectu . Ex hoc autem, patet etiam veritas
consequentis. Si enim ens potentia, non potest intelligi , nisi cum discursu, dc discursus est operatio superior, ac nobiliorcipi sentire,&inaaginari Lergo arguit potentiam nobiliorem sensu, rimaginatione talis autem potentia non potest esse, nisi penitus immortalis, . incorruptibilis, bene igitur concludit argumentum . Intelligit Enipotentia, ergo est incorruptibilis . Ad hoc , dupliciter solent aduersatij respondere . Alij concessa antecedente, negant consequentiam . iij
vero negata antecedente negant etiam consequentem.
Antecedentem , quae assumit intellectum , aut hominem , intellecti , discurrendo , ac ratiocinando , cognoscere en potentiaia. Concedit Galenus , siue alius quicunque fuit , author exortatori jad bonarum artium studia . Concedit etiam Plutarchus in Dialogo,
qui inscribitur Grillus. Concedunt, aliqui ipsorum sectatores , qui
pro nullo inconuenienti, habent,discursum , tribuere, etiam animalibbus brutis . Negant autem consequentiam, non enim concedunt discursum esse facultatem imaginatiua superiorem, neque esse immaterialem,in immortalem sed dicunt Ratiocinium pertinere ad cogitatiuam, quae est supremus gradus imaginatiuae. Hac autem facultate non solum bruta cognoscere intentiones praedicamentorum omnium,
α etiam illa quae a sensu non acceperunt, ut ouis hostilitatem lupi; verum ctiam discurrere,in ex notis igni ota deducere, undein canem venatorem in triuio facere sillogismum . Hanc facultatem ubiq; locorum Galenus cum rationatrice confundit I sed expresse libro de differentijs simplomatum . s. in fine , dicens : Quibusdam aegrotantibus laesam esse ratiocinandi facultate, non laesa imaginatione , cuius exemplum affiri in eo, qui clauso interius cubiculi ostio, ex senestra praete R ' ij re unis
279쪽
reuntes compellans. Interrogabat, vellenties proici vasa, quaedatria cristallina, quae ostendebat nominatim, dicto proiciebat. Hoc autem ex vitio ratiocini fieri, inquit, non autem imaginationis, vel memoratricis. Concedunt igitur, hominem entia potestate, hoc est quae futura iunt,ratiocinio cognoscere sed negant, ex hoc deduci, hominem praeditum esse anima alterius generis a brutis, immortali scilicet, ac separabili, cum etiam bruta hac facultate praedita sint,4 qua-uis discursiua hominum,longe praestantior, ac persectior sit, ea quae est in brutis i ob perfectius temperamentum , ad quod sequitur, ut ipsi di Cunt, tamen non propterea a trirmant in homines, esse animam superiorem, incorruptibilem , ut nos deduximus; sed illam, non egredi ambitum earum formarum, quae e sinu, v gremio materiae educun tur, quamuis illarum omnium praestantissima sit, suprema Sed haec sententia manifeste conuincitur tamquam falsa, apud bonos Logiacos ex fallacia argumenti,qua deceptus tuit Galenus, ut bene ostendit Averrores de Aurma commenι. o. ubi inquit, Galenum , ex hoc collegisse aliquam cogitativam , scilicet hominis, esse discursum, quia videbat in homine,esse cogitatiuam, discursiuam hoc sillogismo, in tertia figura, in primo modo eius figure. Omnis homo est cogitativus. Omnis homo est rarionalis, ergo aliquod rationale est cogitatiuum . Fallacia autem est in loco consequentis, ut inquit Averroes, quia, etsi concluditur, quod aliquod rationale sit cogitatiuum , scilicet homo. tamen non concluditur, quod virtus rationalis sit eadem cum cogitati ua: nam hoc est falsum, quia cogitatiua hominis non distinguit, nisi
intentiones singulares, non autem uniuersales, at vero facultas ratiocinandi distinguit, intentiones uniuersales, ut bene Averroes ibidem docet hoc autem, vere est discurrere, ponere propositionem particularem, sub uniuersali, occinde deducere conclutionem particularerro , ut Aristot docuit, libello de memoria rem milcentia i ut verbigra tia, omne bonum est prosequendum. Hoc est bonum, vel aliqua voluptas est bona, ergo aliqua voluptas est prosequenda Totus autem hic procellus pertinet ad intellectum practicum , qui est intellectus coniunctus cum sensu, vel imaginatiua, non autem ad cogitatiuamia, quae non potest percipere nisi singularia in propterea intellectus praeticus, non autem cogitativa dicitur in homine principium actionum. Nunc veniamus ad alios, qui negata antecedente, negarit etiam consequentem negant enim cognitionem futurorum eventuum, arguere in homine, operationem aliquam intellectus, vel superioris potentiae participationem, cum . bruta animalia, absque diicursu i multos a.
280쪽
De immortalitate animorum etsi
Iutias euentus praedicant cla certius quam homines eum discursu equin immo, Winter homines, qui minus utuntur discursu , ut sunt amentes, vel etiam furiosi, magis praedicunt futura, vel somniando, vel rictor docet libesto de Diuinario per semnum. q. r. vel etiam vigila do, ut sanatici,De brutis, quae futuros praedicunt euentus, multa sunt exempla, a naturalibus historicis conscripta .in via probata, quorum Pauca nunc adiiciam.
Cornicula iuxta littus ambulans,in crocitans pluviam praedicit iDeliinus supernatans, tempestatem proximam; Mures domo e X euntes
ruinam ipsius Erinacei ventorum diuersitatem. Si enim septentiiona. ιes futuri sint, obstructo caue e osculo , quod septemtrionem respicie-hat, aliud ad meridiem aperiunt, e conuerso, Qui breuiter dicam
aues cognoscunt tempus aduentus sui, discemus,ut Hirundines, C turnices,Grues,Turdi, Ficedule .in alia,ita ut stata tempora nunquam Praetermittant & haec omnia sine ratiocinio,in discursu o Ergo ex eo. gniti ne entium in potentia, des turn rum . non licet in homine araguere su periorem, atque immortalem formam Ad quae 3 pariter reus pondemus, longe diuersum esse modum, quo animalia bruta suturos cognoscunt euentus; quo homo; ac propterea, diuersam inducti nem esse animalia etenim bruta aut instinctu, Ac naturali propensi isne, sine cognitione: aut sensu domemorii vel omnibus simul iunctis haec praesentiunt. Homo autem , solo ratiocinio in discursu Instinctu, siue naturali propensione, ut animalia, quae imaginatiuam distinctam non habent, veluti sunt insecta, Apes,in Formicae, quorum utraque, futuram in hieme famem prouident, dccibaria sibi parant. Sensu autem, aut imaginatione,in memoria, ut Aues, quae imagina. tione, & memoria comprehendentes praeteritam hiemem, aduocata
calida migrant, Wita a calidis ad frigida, quod non sine sensu fit,
tempestalis appropinquantis , praeuijs ad unamquam qi dispositioni. bus praecedentibus, arinaceus, qui fortasse ex actissimo sensu tactva Praeditus , ex vaporibus , antea insensibilibus , per aerem diffusis, ventos adfuturos cognoscit , dc Delfinus, qui fundum maris, erum αpentibus vaporibus siue exalationibus, agitatum sentiens, ad super ascendit, Mures, qui decidentibus lapillis , aut cemento,casurae domus, excitati fugiunt omnibus vero simul iunctis, ut hirundines,qua summo artificio nidum construunt tum naturali instinctu istaranei telam in plante, solia, gratia fiuctuum , ut Aris dixit a Phrsici par. D. tum etiam memoria, rimaginaliua , cum animalia sint perfecta, imaginatiuam hamant distinctam , De somniantibus vero,& fanatici