Iuli Caesaris Lagalla Padulensis Lucani ... De Immortalitate animorum ex Aristot. sententia. libri 3. Ad S. D. N. Gregorium 15. pont. max

발행: 1622년

분량: 665페이지

출처: archive.org

분류: 미분류

281쪽

dicem uxili libello de divinatione per somnum. At vero h mo ratio Cinio tantum , discursu ex notis igni tum cognoscit,in ex prae missis conclusionem, quod ipsi peculiare est i cum ipsi tantum competat

uniuersalia cognolcer ,- ex uniuersalibus particularia, necessari consequi ione deducere Impossabile igitur est, negare hanc consequentiam. Homo cognoscitentia , potentia , siue futuros euentus, in suis causis ergo praeditus est superiore facultate, quam sit sensus au trimaginatiua i vel cogitatiui quae sub sensitiuae ambitu concluduntur, ex quo sequitur, hominem praeditum esse sorma immateriali, immo tali, quod primo deduximus argumento . Quia vero non solum diuidebatur ens , in aestu, potestate, verum etiam, ens actu, diuisum fuit inens reale, oc intentionale in rursus , ens intentionales, in ens primae intentionis in secundae intentionis. Cum intellectus intelligat, nor , solum ens reale , verum etiat intentionale .ini non solum primas intentiones sed etiam secundas Hinc pariter deducimus, ipsum ess immixtum corpori. Ac immortalem. Antecedens a nemine contrin.

ueatitur, consequens vero probabitur, si prius, quta fit ens intentio nate, diquomodo accipiatur,consideremus Ens igitu intentionale ἐnihil aliud est, nisi ens obiectivum , quod habet suam existentiam itis anima, vel in eius potentijs cognoscentibus, liue sit sensus, siue sit in- tedlectus, atque ita acceptum ens distinguitur contra ens reale namens reale, cum habeat entitatem suam extra animam, est absolutum

non autem obiectivum , ex quo Arictori in prassicamenιis rapide reti ιι ne,

dixit Sensum,in sensibiles, non esse relativa secundum esse; sed penes dici, tantum, quia, sensu omnino non existente, puta corruptis Omnibus animalibus, possunt esse sensibilia i elementa scilicet, aut alia corpora . Hoc autem ens obiectivum, habens existentiam in animata. aut es imago rei existentis extra animam; cita est prima intentio, aue est imago rei existentis in anima , non autem extra animam, ut est secunda intentio. Prima autem intentio, aut est abstracta a materi

obiecti extra animam existentis i sed non ab obiecto, dc haec dicitur species sensibilis , quae dicitur intentionalis , quia proprium est unius is cuiusq sensus,recipere sensibile sine materia, aut abstrahit a materiaia, ab obiecto i sed non a conditionibus materiae,in haec dicitur species imaginabilis, aut phantasma, quae species, est magis intentionalis, quia magis abstracta aut abstrahit, non solum a materia, ab obie cto verum etiam a conditionibus materiae , dc haec dicitur species in

tentionalis intelligibilis secunda vero intentio nihil aliud est , nisi imago prima ni eationis,existentia in anima, prout est in anima, quia

enim

282쪽

De immortalitate animorum. α

enim prima latentio habet suum esse m anima spiritualiter, innomateriaim hoc multis ac varijs modis iam enarratis: via inteIIectus Percipit has primas intentiones, tamquam in arrima existentes. Var Iatque diuertis modis, alias inde sibi essor mat secundas intentiones , si enim,illas tamquam minime abstractas a certis materiae conditionibus considerat . Singularem sibi emormat intentionem suae conceptionis , si vero tamquam omnino abstractas a materia, conditionibus, illas agnoscit, quod sui ipsius proprium est opus, uniuersalem. Quamuis

gnim prima intentio a intellectu perceptari nudam repraesentet natu ram rei existentis extra animam, separatam, fic distinctam ab ali I. cum quibus erat extra animam coniuncta, ut puta, conceptus animalis, substat iam sensibilem te Orsum a rationali, vel irradionali, ah Hmniabili vel rudibili is hi pede, vel quadrupede, &ab alijs, cum quibus

ea tra animam reperitur, quod proprie est abstratiere tamen ille conqceptus ita indifferens,in in se ipso consideratus adhuc non dicitur,nia uersalis, nisi intellectus illum consideret, tamquam unum,in torum in seipso, atque unum ., totum in singulis animalibus i quod proprie in sormaliter, ut recentiores loquuntur, est uniuersale, tamquam secunda intentio, de quo ArιPοι dixerat a. de Anima rex. s. aut nihil est aut posterius est, scille et fabrefactum ab intellecti quamuis vero hic conceptus rei existenti extra animam non respondeat, omnis enim res extra animam existens, est singularis, tamen non propterea est chimericus, aut falsus,cum rerum naturae, quid itates in seipsis considerate, ita indifferentes sint, ut si sunt in uno nihil repugneta veluti sunt in illo uno, ita esse in alijs multis, quemadmodum de natura solis compertum est, qui si esset multiplex, eamdem in omnibus naturam haberet in si sunt in multis, nihil repugniet, posse seruari in uno tan.

tum . coem ad realitatem uniuersalis suificiat aptitudo tantum , non autem necessario requiratur actus. Quare veluti natura speciei in uno

potest seruari indiuiduo, ita ,- natura generis, si enim nullum aliud esset astrum praeter solem , in eo non solum seruaretur natura species, ut nunc, verum etiam natura generis, nempe Astri,quam participant multa astra, non solum numero ι sed etiam specie differentia mis declaratis, circa qua paulo longius fortasse digressi sumus, Facile erit assumptam sequelam probare. Intellectus omnia intelligit entia , tum realia, tum intentionalia, ergo est immixtus, di immortalis. Qua misuis enim etiam animalia bruta, non solum percipiant omnia realia, Mintentionales ipsorum species, sentiendi potentia, verum etiam,& alias liue Iatione 1 rerum arasis spirituales ut ouis inimicitia nil si, do om-

283쪽

nia animalia reliqua, paternum erga filios assectum, Malia exerceant quam plura,quae superiorem sensibus,in imaginatiua ac longe magis spiritualem arguunt facultatem, tamen nullum ex ipsis, intentiones uniuersales percipere potest neque primas , neque minus secundas, cum enim haec omnia cognoscanto moliantur extimatiua,ab Arahi bus,& Latinis dicta facultate quae imaginatiuae gradus est, virtus

organica. nempe in cerebro collocata . non possunt percipere intera

tiones uniuersales, quae non solum sunt abstracte a materia, dc obiecto. Vt Phantasmata, &intentiones imaginabiles, verum etiam a conditionibus materiae, quod est esse omnino spirituale huius autem operationis omnino abstractae, nullum penitus in brutis vestigium apparet,quin immo vixi in paucis hominibus elacet: mγn secundum actum Primum ita enim in per essentiam omnibus hominibus inesse certum est i sed penes actum secundum iocum percipere uniuersalia ad intellectum pertineat speculatiuum, qui non si contemplantibus inest, Mscient larum habitibus imbutis Quod si aliquis dicat, ut mihi aliquari do vir apprime doctus . tu Mathematicae peritissimus dicebat, in apiis bus admirabilem Geometriae peritiam apparere, quia tam affabre, de tam exacte octogonam figuram in suis construendis cellulis describunt ut numquam neque Archimedes Siracusanus, neque Pappus Alexandrinus, neque alius ullus eius disciplinae peritissimus I artificiose magis,illam potuerit, vel poterit delineare. Huic respondebimus, non fieri haec ab his animalibus, quemadmodum neque nidificatio ab hirundine,in caeteris auibus in frumenti aceruatio, vel conseruatio a formicis, cognitione, & habitu, quemadmodum ab hominibus i sed solo naturae instinctu, qui toti speciei, ab uniuersali causa est attribu tus ut supra etiam ex Aristotele dicebamus . Gu ius rei certissimurnia est argumentum , quia omnia illius speciei indiuidua,sic operantur,4 semper ita operantur 1 nec aliter, etiam nullo prius monstrante, aut docente . Nec minus etiam respondere poterimus, ex ijs, quae dixta

mus , si aliquis admiranda at Ferat quae,in scripta leguntur,in usu ob fetuantur de brutis animalibus, quorum plura,recensuit Plutarchus in libello, in quo disputat utrum animalia aquatica, vel terrestria, sint callidiora, qui inscribitur de solertia animalium, inter quae recenset de corvis in Africa eos consuesse rostro apprehensos lapillos in aquase Oni j cere, quousque impleto cavo, eleuent aquas , ita ut , rostro attingere liceat. Quod non satis verisimile est , cum aqua grauitans non ascendat. Probabilius illud videtur, quod se sp ectasse, testatur,canem

inaraui, eo usque iniectisse in amphoram, oleo non satis plenam apib

284쪽

De immortalitate animorum ass

io, quo illud supernata, si nautis absentibus,tomis de posset lambere. Elephantum quoque, Roma obseruatum fuisse, qui noctu ad lume Lunae , se exerceret ut choreas duceret, ne ab eo, qui illum instrue

bat castigaretur cum ante saepius ab eddem, tamquam, minus doctulis increpitus fuisset. Ita scytas vulpisi solertia vetan,tentandis fluuiis congelatis, an tutus super illis,sit transitus, vulpes enim dimittere comsuerur, quae admota aure, si subter labente glaeiea mira,vicina sentiunt non vltra progresse reuertuntur . Quam plurima etiam aquatiliunia affert exempla, quorum unum tantum, polipi, afferam, marini animalis, ¬issimi, qui locis prope conchas assistens eas, tam diu Obseruat,quamdiu aperiantur, apertis autem statim lapillum,ad hoc antα paratumini jcit, ita ut amplitis elaudi non possint, ipsis auter sic dehiscentibus,carnem extriste, comedit. His inquam omnibus, alijs similibus, si vera tamen ipsa existimare velimus, nec Graeco homini,fidem abrogare, pariter respondebimus. Omnia haec quae narrata sunt, talia etiam,quae a sim ijs, cecropitecis, veluti Liguri, ita cognitione , interjhruga maxime homini proximis fieri videmus: sola fieri imaginatiua siue suprema ipsius imaginatiuae facultatae,quae extimatiua non solum ab Arahi hus, verum etiam a Latinis, Alberto Magno, S. Thoma dicitur: hac enim cognoscunt, non solum quae

sensia incipiunt, verum etiam, multa alia, ost intentiones decem Praedicamentorum , eaque simul componunt,' diuidunt, concurren bus simul omnibus imaginatiuae tacuitatinus, scilicet apprehensiva u. quam proprie imaginatiuam dicunt, memoratiua, extimatiuata, quam ipsi appellant etiam, cogitatiuam, ut fuse docuit Auermes tria Paraphrasi libelli de memoria, reminiscentia. Tamen, non Proptzrea concedendum est, haee ab istis fieri per discursum. Discurrere cnim. quod proprium est homini,est nete cognstionem uniuersalem,&sub

ipsa particularem, ex ambabus conclusionem deducere, cum tria solus homo cognoscat uniuersale, ut supra etiam diximus, solus mu disdurret,quem ad modium, solus homo reminiscitur, cum remi niscentia, non line discursu sit Patet autem,lia: omnia, quae in brutis admiramuri, n excedere vires imaginatiua , ex his, nullo pacto argui participationem intellectus, qualis est in homine nam quam plu- Iesu omines, haec quae admiramur inirutis,4 etiam maiora, quotidie ςXercent,sola imaginatiua facultate, nequaquam concurrente intellC

ctu speculativo, neque etiam practico Paucissimi etenim sunt qui intellectu speculativo utuntur, ut puta illi tantum qui scent ijs vacant α contemplationii. Pauci etiam sunt ex homini bius, qui Practic ,n u

285쪽

e ,omuinas,l prudentiam appellatus dicebat δω - anima par, inam plurimi vero ex hominibus,imaginatiua uiunt,quinimmo,quam plures sunt, qui rara tum Gus , p rtimisi 4, stilicet,incommuni, imaginatiua,

-orix infima viuutur, neque extimatiuam unquam, ad exercitium

due mea: cuiusmodi --- bardi, qui ventrid ditii ν iacimu ibus,Mixam pecudum degunt. Diuinam,quam in Obatant animae partem, *c si ipsa carerent , penitus negligentes. Pa.

te igitur consequentia antellectus humanus intelligit omnia entia , tam realia , quam intentionalia; ergo est immixtus, &immortalis. Cum reliquae iacvitatqs animae, quae sunt corpori mitatae,in mortales, quamuis percipiant entia realia im ipsorum intentiones, tamen non percipiant Omnia entia intentionalia, ut patet in brittis , quae carent notitia uniuersalium,in singulares, tantum,cognoscunt rerum intentiones. hoc autem propterea fieri necesse est, quia brutorum anima cum sit educta de gremio, solentia materiae, ac certas sequatur subieest conditiones, necessario, tum ipsa, tum nises eius vacultates, cum subiecto operantur, lia,sing udari ter,in quamuis,inter talis anima gradus, ac iacultates, aliquae sint magis nobiles, quales sunt cognoscentes, quae a materia abstrahunt,in obiectum spiritualiter per ocipiunt, tamen, quia actus in perfectio certi, ac determinati sibiecti sunt 3 nee sine ipso operari possunt. f. hique materia, tamen non fine conditionibus materiae, hoc est,singulariter,percipiant necesse est. Ergo ex opposira operarione, quia intellectus uniuersalia intelligit,

nempe intenti ne rerum, Π Olum abstractas a materia i sed etia uia a conditioni hu8 materiae, Puta, nasuram hominis, non solum abstrari

clam a carnibus, ossibus in quibus materialiter inest, ut ita dicamised etiam a Socrate,& ab hoc, vel illo homine. Ipsum pariter, omnino abstractum a materia, rimmixtum,arguere necesse est. Et hoc ex pereeptione Entis in tantionali , primae intentionis, deducitur argu vimentum. At longe maius, aut saltem magis euidens, ex cognition . nec modo cognitione i sed etiam opificio desumitur secundarum intenti num, cum secunda inpenti On ε, non sensus, aut intellectus opere esse spirituale recipiant, quod ante in rebus habebant materiale, veprimae intentiones . sed esse simpliciter, Lilo intellectu habeant, quod

nullum antea, e X tra intellectu ills s fuerat. Tales sunt, ratione S, siue, calij dicunt,formalitates numeri, de qui bus considerat Arit metici, quas, nullium ex animalibus cognoscit nisi

homo . amuis enim lix inmiyt iunt, numeri, hoc est discretam

286쪽

De in in ortalitate animo diu.

quantitatem, ut commune sensibile, etiam bruta cognoscant animalia, tamen numeriim ipsum, sue idealem'ems ratibnem solus percis Pit homo . quod optime expressit Plato Cleoni interroganti, cur ho mini potius, quam caeteris animalibus sit crederidum frespondens , quia lotu inter omnia animalia numerare nouit, ut Aria resera para ti problematum problemata si quasi hoc sapientiam, ac diuinam Prae caeteris, hominis conditionem arguet et o ob quam, illi fides sit adinhibendari &yburem iidem meritn: qua, doquidem rationes numerorum quae maxime ahntacta sunt , non solum a magnitudine sed etiam lutu, non nili facultate ah stracta ad immaternali cognosci pomunt ac Propterea sapiens Pytagoras, initia rerum omnium, a numeris dedu'Ceba , significans immateriales omnino illas in purissimas substantia. Omnium primas, quarum principium est unitas , hoc est . Deus ipse , post quem reliqua omnia i veluti et edunt ab ,nith e , ita ab optimo, perfectiturimo sed haec,obiles tales sinit eoi iaptus rerum uniuersales, uniuersaliter Dicti, ut genus, species, differentiai proprium Maecidens, talia sunt, instrumenta quae sibi, scientes, ex habitu scien tiarum firmarunt, ut promptius magis aedisserant, tertius, de finitiones scilicet, en timemata , sillogismi ' reliqua argumentata tales sunt etiam, vocati termini nomen, verbum, participium, nec do simplices sed etiam complexi, ut oratio,&definitio quae veluti sibi et formauit homo ad propria operationis, nempe ratiocini susum sita etiam solus peret ph. lo. Valldum igitur est, quod initio assumptum est argumentum . n. tellectus humanus intelligit omnia, tum entia actu, tum potestat . umentia realia , tum intentionalia i tum primae intentionis, tum secundae intentionis ergo est immixtus, immortalis, quandoquidem solus homo, haec omnia intelligit. Reliqua vero animalia, quae ani mam habent corpori mixtam, & ex materiae potentia eductam, nequeentia potestate, neque uniuersales intentiones, neque secundas percipiunt, aut percipere valent i sed iam prolixior, quam decreueram hu rua capitis factus est sermo, nunc ad alia est properanduvia.

287쪽

Ms Rciv N Mia ex eodem sontei, argumen. ta,in rationes, si eam quam praemisimus entis diuisionem, siue eiusdem abrin evecti human perceptionem , membratum eo der

mus, ac prosequamur. Cum enim Ens realeta

diuidatur in substanti amiam accidens .m iterum, in esse essentiae, Messe existentiae et substantia , alia sit materia, vel concernens mate mam, alta yero sit immaterialis, vel separabilia a materia, uae aut re, simul ratione, aut ratione tantrum, sed non re Intellectus vero humanus, haec omnia intelligat, necessario inde deducetur, eumdem esse immixtum.&limmortalem. Quod, io intellectus, suhsta nitas cognoscat,in accidentia, facile constat de substantijs enim, nulli dubium est, intellectum solum, illas per se cognoscer quamuis enim etiam sensus cognoscat substantiam, ut oealbum , tamen per se , ac primo cognoscit accidens, nempe albedi nem, inuius ratione cognoscit ei lem substratam substantiam alveoro substantiam, pers o seorsum ab accidenta, solus cognoscit interulectus, quomodo autem cognoscat accidentia, non immorabor diuti

declarare, parum enim ad rem propriam pertinet, cum bru ta etiam per festius, quam nos, cognoscant accidentia ope sensus, sed hi te edicamus hoc apparere, ex eo quia potentia superior, & sub alternans.

sue continens cognoscit ea omnia, quae cognoscit potentia interior subalternata, siue contenta, aliud amplius 3 sed intellectus est potentia superior, Tubalternans, sensus autem est potentia inferior, desubalternata ergo intellectus cognoscit omnia, quae cognoscit sensus.& aliquiid aliud. Intellectus igitur cognoscit accidentia, quae cogno scit sensus copulatus scilicet, sensui,' cum sensu, ut rasoι dixit

s. de Anima pari. Io inquiens Sensiti tuo gitur eatidum se frigidum ιιdicat.& cognoscit substantias, absolute sumptus - quatenus intellectus. His suppositis,ira arguo. Intellectus cognoscit substantias, seorsum ab accidentibus, ergo est immixtus corpori, ergo separabilis, ocimis mortalis probatur sequela prior, hoc sillogismo. Nulla brma quae est mixta corpori potest cognoscere substantias, sine accidentibus. Omnis

288쪽

De immortalitate animorum. 26'

Omnis intellectus humanus,potest cognoscere substantias sine aec, dentibus. Ergo nullus intellectus humanus, est forma mixta corpori. Minor proposit io ex dictis est, euidens; proprium enim est, intelle Etus,cognoscere substantiam sine accidentibus, quin immo, hoc est abstrahere , cogosscere unum sine alio, quamuis recipia, sint simul iuncta, quod pertinet ad intellectum.

Maior autem propositio, probatur, tum ratione, tum etiam experi.

mento . Ratione, quia omnis forma, siue facultas cognoscens,quae siemiXta corpori, aut est sensus, aut imaginatiua; extimatiua enim, siue cogitativa, quam statuunt Arabes, ad imaginatruam reducitur,quare Phlosophus a de Amma, nullam aliam statuit in brutis cognoscendi potentiam , nisi sensitivam,in imaginatiuam 3 sed nulla sensitives neque imaginatiua potentia, potest cognoscere substantiam sine accidentibus. Ergo, De sensitiva potentia , quod non possit percipere subitan tias , sine accidentibus, iam ius probatum est,in patet, quia obiectum sensus, tum commune, tum proprium,est accidens de imaginatiua etiam non minus constat, cum imaginari nihil aliud sit, quam motus a sensu, secundum actum facto. Sensus autem secundum actum fit a sensibilibus,quae accidentia sunt ergo imaginatio ab accident bus fit m circa accidentia est, nec solum intimus eius gradus; sed supremus , qui extimatiua dicitur , cum omnino ipsi a sensibus idola Puppeditentur. Hoc etiam, experimento compertum est. Nullum enim ex animalibus brutis, quamuis sagacillimum sit, substantiam ali quam percipit; neque etiam singularem Mindiuiduam, nisi simul cum accidentibus, neque enim canas venaticus feram percipit sine odoreia, neque domesticus,dominum . sine indiuiduantibus accidentibus, non solum odore, sed etiam figura, voce alijs antea sibi notissimi sine qua ouis Hostili ratem Lupi, sine eius figura, pilo graveolentia Lob tutu, aut etiam effluxu aliquo ex Lupi oculis, vel etiam toto corpore, qui sibi a tota, ut dicunt substantia aduersatur , ita ut, de mortui Lupi pel liS, ues in caulis manentes terreat, vel etiam, si credere dignum est ι aliam approxima tam ouis pellem corrumpat. Nulla igitur forma , siue facultas mixta corpori, siue sit sensitiva sue imaginatiua, siue etiam extimatiua substantiam percipere potest,sine accidentibus,quinimmo neque unum aliquod ex accidentibus, quae simul sunt, leorsum ab alto,in quamuis dicat uerrae loco sepius a nobis citat s . de Ani

289쪽

i Iuli Caesaris Lagalla

&separatim eognoscere hoc enim esset abstrahere, vi su pra dictum sest; sed coniunctim. Valida igitur est consequentia. Intellectus intelligit suhstantias per se, hoc est sine accidentibus Argo est immixtus corpori quandoquidem, nulla facultas, quae sit mixta corpori potest ipsas hoc modo percipere. Si autem,ex hoc, quod substantias ita cognoscit deducitur ipsum non esse mixtum sed separabilem, hoc magis ex eo deducetur, quod cognoscit me essentiae non solum esse existentiae. tam substantiarum, quam accidentium Cli enim esse essentiae est esse sine materia ipsum sensus cognoscere non potest, qui non nisi singularia iudicat ira vero intellectus, sensui coniunctus iudicat esse existentiae, ut puta calidum frigidum, rivorum ratio est ipsa caro,&. sine sensu iudicat esse carni, hoc est eue essentiae, atque ita, pariter esse rectum,& recto esse quod si forma quae est mixta materiari non mi est percipere, nisi cum materia, aut saltem cum conditionibus materiae 3 et go formi, siue facultas, quae percipit sine materia, & sine conditio. ni hus materiae, cuiusmodi est esse essentiat; siue in se ipso cosideratum . non in materia est immixta deparabilis a materia. Et quia substantiarum , alias diximus esse materiales, alias vero immateriales, Me immaterialibus, alias quide separabiles,alias vero omnino separatas Propterea considerandum est, quomodo intellectus,etiam ipsas intelligat. Nulli dubium,quod si intellectus intelligit substantias penitus separatas, aduersari dabunt manus, etenim ipse quoque intellectus humanus,erit separabilis in aliquando separatus. Sed hoc opus, hic labor est , si enim nihil est in intellectu quod ante non fuerit in sensu,

illas certe intellectus percipere non potetit, cum neque sensu aliquo percepta fuerint Aristoteles profecto. ipsar si notitiam non negauit hominibus; sed satis exilem , obscuram, ire uissimam, ad illas enim se habere intellectum nostrum; tamquam oculum ni ticoracis ad lumen solis dixerat V. Metaphysicorum capit. I. ii tam talem, in Deo semper

esse , qualis in nobis aliquando est , contemplativam significans tra Metaplasico. p ra. yst ac paruam in vix leuiter perceptibilem Diuitanorum notitiam dixerat . de partibu cap. s. ωquamuis hoc ultimodo.

eo, eoelestia corpora signi Mare voluerit, ipsorum aliquas dit Terentias.& si paucas, sensibus perceptibilc dicens: tamen, non sine intelligenti js ipsa considerat, propterea enim diuina appellauit, quia ab intelligenti j continentur . Sed omissa Aristot authoritate , si diligent et consideremus. Intellectus noster etiam substantias separatas cognostere potest in quamuis illas non cognoscat, absolutae in positivae, ut ita dicam , cum nihil ipsarum, sensibus innotescat, tamen ipsas comis

290쪽

De immortalitate animorum a s

parative cognoscit,ad substantias materiales,& negatiue, remouendo scilicet , ab ipsis, dc negando , omnes impersectiones , quae in substantiis materialibus reperiuntur ι etsi neque penitus in Omnino nega. tiua sit, quam accipimus de illis notitia, cum ex perpetua ipsarum operatione,motus scilicet, ciniuersi perennatione, ipsarum immoris talitatem , dc separationem a materia, cognoscamus. Ita cc bonita tem,in omnipotentiam, in Deo optimo Maximo, ex eius vestigijs, quae in uniuerso apparent. Quod si exactam, atque perfectam ipsarum notitiam intellectus noster non habet, hoc non prohibet, quin ipsamia aliqualiter, aliquando, possit habere ignoratio etenim ipsarum,non arguit in intellectu priuationem, quae aufert potentiam, ut est coecitas; sed simplicem tantum negationem , quemadmodum sapienter A M. noster docuiris Metaphsicorum pariicula visima. Intellectus igitur noster dc cognoscit aliquo pacto substantias separatas, dum est in hac vita,&illas etiam per fettius cognoscere potest, Maliquando cognoscet, cum separatus extiterit, aduersarijs, quamuis frustra, serperam reclamantibus. Quod si,substantias cognoscit separatac tanto magis separabiles, quae sua opera separantur, quales sunt, Mathematicae formae, quarum esse , ut Aristotelis verbis utar, in abstractione est Cotistae igitur,ac ni fallor,abunde probatum est, ex inductione facta, in omnibus,ri singulis speciebus Entis,quarum nulla eslugit aciem intellectus Ipsum esse immortalem immixtum, ut bene Aristoteles deducebat

laudans sententiam Anaxagore, velut enim Anaxagora S, primas mentem omnium opificem oportere esse immiXtam, di Xerat, tom

nibus; imperaret, ita & intellectum nostrum, ut omnia intelligat, immixtum esse necesse est, Sed iam, ad aliud argumentum deuenire tempestiuum est quo dicebamus, intellectum tales sibi habitus comparare posse , ut non solum omnia intelligere, verum etiam agere,in efficere

valeat, Sc de habitu quidem,quo omnia intelligit,4 etiam diuina Lacseparata attingit , qui ad intellectum speculatiuum pertinet , quemq; homini inesse, quatenus Diuinum aliquid participat Aris censuit; II Ethicorum cap. . Satis superq; dictum fuit. De intellectu igitur practico, Mipsius habitibus dicendum erit, ex quibus non minus valid argumenta, quam ex prioribus deducuntur . Ac primo, Intellectum practicum considerabimus, qui activus est,in in consultatione versatur. Cuius Operationes, si diligenter, Sc sincera acie considerabimus validissima nobis,in sufficientissima suppetent argumenta, ex duplici loco quorum primus, erit iudicium siue discernendi facultas,alter vero,deliberatio, Due impetus ad agendum. Vt vero utriusq, huius prim

SEARCH

MENU NAVIGATION