장음표시 사용
381쪽
De immortalitate animorum. 373
M quam ebiculo impositu mon aia uniuers natur m , ac leges fatalis edixit, ostendens quidem, primam omnisin generationem, ordine quodam unam fore, ne qui ab eo minin atiqui sortiatur, sera autem, qus sparsis Mimis, per singula fingulis conuenientia, temporam insFrumenta, fore, ut animal nasceretur , quod omnium animaliam maxime esse diuino cultui deditum.
At vero, apparet dubium , quod pro hac sententia assumpsit Auer-roes, intellectum scilicet, homini operationem tantum , non autem essentiam praestare, quod ex multis Platonis locis,in non leuibus argumentis,praecedentis disputationis initio monstrauimus. Quod si diligenter consideremus, neque in hoc articulo cum Averros, Plato nem, aut Platonicos conuenisse , facile intelligemus cum enim Plato, humani animi naturam mediam, inter omnino abstractas formaS, omnino materiae concretas existimauerit, ut patet, ex ij quae de eius origine docuit, in timeo ubi ex ea substantia, quae indiuidux, semper eadem , similisq; est, & ex ea rursus, quae circa corpora diuidua fit, mediam substantiae speciem, animi ipsius opificem mi scendo generasse, inquit, quae rursus esset, naturae,ipsius eiusdem, naturae, ipsius alterius, particeps Deamq; per haec, mediam constituisse, inter indiuiduam substantiam,in eam quae circa corpus diuiditur Manifeste constat, ipsum . in hac sententia, quam tuetur Auer-roes nunquam fuisse, ut existimauerit, scilicet, humatium animum , siue eius intellectum , esse unam quandam intelligentiam, aut sorma, Omnino separatam, quae homini nullum tribuat esse s sed operationem tantum . Neque obstat, quod ipsi tribuunt, adesse animam corpori, ut nauta naui, hoc enim nequaquam sensisse optime ostendit Plotinus ἰώ.s Enneadis . cap. I. his vel bisci uid autem dicemm, si qui interrogre Vomodo anima adsit ovoνi, est Ese quidem, medam hac de re nasium a Mcat in medium potem .s quaerat, nunquid tota anima smul isset ' an paraam porim aliter 'postquam igitur nastus , eorum, qui dicti seunt, essendi in alia
quo modus, adhuc nιbu probatur vela anima conueniens erga corpus. Dic rur a tem,sis esse in corpore vela gubernator in naui micendis est id recte dictum esse , quantum flecta ad eam ipsam anima facultatem Jer quam valeat a corpore separari, neque tamen . modum obu expone potissimam emutatum, nam se tanquam nauigato accipiatur, secundum accidens aderit gu- rnator sin autem, vi gubcrnator dumtaxat, quemodo id conueniti st non enim in rota naue ess , cu anima eis in toto corpore , sed nunquid ita dicendum 'Iscut ars insFrumentu inesta metat in gubernaculos fori esse gubemaculum animatum , adeo, Gubernatoria virtus , inius si arti ipsi mouens sed boc saltem disserentia P, ruoniam an eiusmodi, ab extri ec p. adet. Si νώ Dissilia , Cooste
382쪽
animam eoAocemus in corpore velut in in umento naturati mouet enim,sc
Num quoc-que piscueris , nunquid ad quassum . plus aliquid reponaM-- ron forsan, iterum ambigemas , quomodo πω huic instrumento eis qui, flmodas hie diuersus ea ab alys adhae tamen pianius inuenire, o accedere ν pius exoptamus sed nunquid dicendum eis se animam inesse erepori, τι σημides lumen, imis aerit Genim hoc . dam ades aeri, non ades, ae per totum praestens, nusii miscetur, manet quidem psum, aer vero transfluit, quanis extra uti μ. in quo et lumen abu protinus nihil retinens, quamdiu vero eis sub lumine inseratur , quapropter rem, hic licet dicere aerem esse in f mine . potius , quam in aere lumen i ideo Plato in ipsa munia generatione .dic noluis, animam in corpore positam esse s sed corpus in anima coἄν --.
atque aliquid esse ipsius anima in qu si corpus t liquid rursus in quo cor
rus nusium, quantum videlicet ad eas vires anima retine . quibus corpus minime indiget. Quibus verbis clare docuit, quomodo putauit Plat esse animam intellectivam in corpore est enim, ut nauta in naui, cnon est, ut nauta in naui, quatenus enim, in esse, non dependet a crat. porea sed potius ab ipsa corpus dependet, tanquam asorma, atqu ita continet corpus, non autem continetur a corpore, eatenus est inacorpore, ut nauta in naui, qui secundum suum esse non dependeta naui sed potius nauis a nauta a quo regitur. Quatenus vero, ita est in corpore, ut sit in toto, in qualibet eius parte atque intrinsecesi P. sum perficiat, eatenus non est in corpore, ut nauta in naui , cum nequc
sit nauta in tota naui,neque intrinsecus perficiat nauem Quare turna ni potius ad similem dixit, quod intrinsece totum pervadit, perfidit dialanum, quamuis ab eo minime pendeat, ac potius contineat,quam contineatur. In hoc autem sensu , non aliter videmus Plotinunia negasi de anima, quod sit Entelechia corporis , hoc est talis Emelechia, non simpliciter, ut ipsemet docui tib secundo. neadu, p. ndicens: Si quaerentes quoam anima essentia μ, Οομῶν mus, eam neque
corpus esse . neque rursum inisebas incorporeis harmoniam . mm quod duriuris Emeisiaia ,ἀin actu quodam perfectioni corpor prHermiseram qu si is verba ρ ηιὰ minisne verum , neque quid ιν animas . aritarans. Nomen etenim Entelechiae actum di perfectionem inseparabilem, ex vi in efficacia vocabuli refrin, quamuis νιφοι. a. de anima, eliam, astu separabili turpari dixerit Hoc idem docuit Sim plicius Platonis dogmatum obse uantissimus , multis in Iocis , ac potissimum a se
383쪽
De immortalitate animorum . 37S
POr quod perficitis informat, qua supposita distinctione , inqui ipsam, ut perficit,esse in corpore , tanquam actum abrmam, tu e-
Haec autem sunt eius verba Rarionalis igitur actus ei ira anima . ne sali us a. neque in se ura manet, vel Esius tota essestia, ita e silura es in corporum si determinatrix o circumfripiris, nec in seiram eouenibilissset
aut, quia duas hale visas . iuxta iliam quam ad corpus fici declinaιionem. atque iuxta eam quam ad exteriora farci vergentiam, vel quirim . v eorpus muscantem vel τι vivente utentem . Etenim ipsa es actus naiurali corpo- νιε, potentia vitam haben is quemadmodum nauis gubernator, τι qua moueast. Aram viseni corpore . quod idcirco infrumentum sue organum dicitur,
Non negat igitur Plato, neque eius sectatores, quamuis aliquando dicat, animam esse in corpore, ut mouentem, aut ut nautam in nauigio, eandem ipsam esse formam, lachium corporis, quemadmodu. neque Aristoteles, quamuis animam Entelechiam dixerit, tamen non negauit eamdem esse in corpore, ut mouentem, & ut nautam in naui, quod non solum de rationalici sed de qualibet mouente, docuit . P0 parite a1. Neque igitur,in figmento unitatis, neque in altero, quod dicit, intellectum tantum assistere hominibus, non autem informares Averroes, Platonem, aut aliquem ex Platonicis sibi contentientem ihabet sed maxime dissentaneos. Neque minus ex peripatetici Graecis. α vetustioribus quequa. De Philopono,nemo dubitat,quamuis Tabaoxella in hae quaestione,ipsum sibi contradicere existimauit, circa infbris mantem actum , quod tamen verum non est , loquitur enim M. ite Philop. ut varie accipit animam, ut ante diximus,ex Simplicio, attamen nemini dubium est, quod intellectum, non unum in omnibus, sed multiplicatum censeat. De Simplicio iam monstrauimus etiar Praecedente disputatione ipsum statuisse, intellectum multiplicatum, di informantem , multis in locis , ut optime animaduertit Zaba- rella, in disturaiione de menIe humana cap. . ubi multos ad hoc citat apud Simplicium locos, quamuis Portius , Averrois sententiam illi tribuat. At neque Themistius illi fauet,4 si omnes hucusque Peripatetici,vno excepto S. Thoma, necnon Alberto, Auerroem a Themisti hane fuisse sententiam mutuatum existimarint. Hoc autem clarissime apud eundem Themistium est legere nis anima cap. 3a quod bene animaduertit & ijsdem verbis recitauit Sanctus Thomas nunquam , certeia, saris laudatus, quippe qui,non modo totum Aristotelem perlegit,om.
niau eiu loca diligentuum; exposuit AEdilucidauit, verum etiam
384쪽
Cmnes Graecos Aristotelis interpretes, quamuis ipse linguam non cableret summo studio perlustrauit, ut ex hoe Themisti loco, quem solus inter tot alios animaduertit mauiscniau Cn, non mirum aut Cr
quod alij tam oscitanter locum hunc praetermiserunt, aut si viderunt, animaduerterunt, ab illo non sunt persuasi Tanta enim, cisar praeiudicata fuit apud Philosophos non solum praecedentis saeculi, verum etiam antecedentium duorum Averrois auctoritas, ut quicquid ipse dixisset Ratum, de peripateticum haberetur,4 pugnacissime ab eius discipulis, quos Averroistas vocabant, defenderetur. Sunt autem
haec Themiste verba ρ de anima cap. 32. Iam vero si mutii ιntenctus age res inuehendi essens, est ad singulos intesiectus potentia, fletuli agentes accomo-olanssi asciandis viderentur , quo nam modo vicissim auferreni 'nam Ἀμ-gularia, qua eadem specie habemur , intersincZone materia semuntur, n-ιHectus autem agentes si plures forent, eadem specie continerentur tum quia. omnium eorum subintia definiretur actu , sum quia eadem genera consitui
oportere qua promisue ab omnibus usurparentur, gnoferenturque .s enim non eadem omnibus sint futura is diuersa, qualis nam Uecro uech fritiis, o di ibuli fueri, riuo item pacto inlesiectus potentia, omnia intemget, nismiellictus agens , qui Agum ad actum perduci etiam intestiga omni primum quidem intellictum utaminantem credi unum oporteι,ἈPuminatos vere, est subinde istuminantes, mulios, quemadmodum , quamquam Sol es unus, a men lux qua de Sole prodit, mittitur quasi abiuAgisur A eo , diuellatur, atque ita in mulios obtutus disrahitur, distribuiturque, quamolr m Arim ego ἐπtesiectum non Iob; sed lumini comparauiι Plato aut/m Soti, cura inι sicctum,
est animum hominis , Deo esse quam istimum τιMat. An iiDaduerteridum autem est proponi quaestionem a Themiitio de intes lectu agem te virum sat unus, non autem de intellectu potentia , supponitiaque intellectus potentia esse multos, quaerit autem, utrum intellectus agentes plures ponendi sint, ad plures, siue singulos intellectus potentiae accomodandi in associandi ex his omnibus duobus intellectum humanum constitui, infra docebit proposita autem ratione dubita radi, nempe quia illa quae in eadem specie, sunt multa, causam multiplicationis 5 diuisionis habent a materia , quae in tali intelle tu non est, cum dicatur ab Aristot. separatus Respondet quaestioni, inquit, duplicem esse intellectum agentem , num illuminantem cli non illuminatum , alterum vero illuminantem, α illuminatu nulliu retina I. Ἀ-- ,
quidem dicit esse unum; illuminatum vero, de illuminantem, dicit esse plures,quare illuminantem tantum assimilat, Soli illuni in attin veto,
illuminantem, assimilat lumini, veluti enim Sol, qui curions , α
385쪽
De immortalitate animorum . t 77
rigo luminis unus est, lumen autem , quod ab ipso manat in plures diuiditur obtutus, ita primus intellectus, unicus ipse est, intellectus au tem, qui ab ipso manat, qui est illuminatus , quia procedit a primo, tamquam a Sole, illuminans vero, quia illuminat intellectum potentia, multiplex est,in ad singulos intellectus potentia, adaptatus, atquz coniunctus. Qua propter Plato, qui intes lectum humanum Deo adsimilem esse volebat, hunc intellectum adsimilauit Solici Aristote Ies autem, non soli 3 sed lumini. Hanc comparationem, apud Platonem legimus dialogo . de Republica , hi eam proportionem habere bonum, siue Deum ad intellectionem, Mea quae intelliguntur, dicebat, quam Sol ad visionem, cea quae videntur habet, dc veluti in oculo
non est Sol; sed imago Solis, hoc est lux Solis 3 ita in intellecti, non est bonum sed idea,4 similitudo boni . Ex praedictis autem Themi stii verbis, duo manifestissime constant, unum, quod intellectus PO . tentia sint multi, quod ipse supponit, ita ut solum de intellectu agente
dubitationem proponat, alterum vero quod Intellectus agens, qui ha manus est, sit multiplicatus etiam ipse. Nunc Lector iudicet, quan . tum Themisti j sententia ab Averrois opinione discrepet. Sed de hoc iterum infra sequenti labro cap. r. cum genuinam Aristotelis, Themi
st ij, Theophrasti,4 Eudemi opinionem recensebimus Ad id, quod
affertur ex Themistio appellasse intellectum agentem hominem, dicimus fecisse denominationem , a parte magis praecipua, ut facit etiam
A ot Io Ethic cap. In in fine,ubi hominem maxime esse intellectum dixit. Non me conturbat, Bessarionis, Cardinalis Niceni auctoritas, qui Themistium , quin immo & Alexandrum, eadem cum Averro lenti recensuit, cum enim falso putauerit Aristotelem statuisse intellecus non esse formam, non mirum si ex uno in alterum errorem decidit.
Antonius Bernardus Mirandulanus, sibi ipsi turpissime contradicit, cum enim ostendisset lib. 3a euersonis gut ceriam. sect r. Aristoteler , naturalibus rationibus, sensu persuasum, coactum fuisse,unitatenia intellectus ponere,in astruere, quandoquidem, hoc verum est dicit ipse ex naturae fundamentis, quibus fides, religio aduersatur, quod certe male, scandolose a tali viro, docto, religioso fuit enim
Episcopus Casertanus, dictum est, cum verum vero, non aduersetur,
α ibi philosophia discrepat a nostrae religionis dogmatibus falsa, non
vera est Philosophia, ut sancte decretum fuit in Concilio Lateranensi ultimo, sub Leone XJ -δ. postmodu lib. 39 sisti haec habet verba Sed statim quare aliquis, quare nos, est nunc est in superioribm dixerimin, a m/mi ham ramalem mmomis e se, ex sestentia e se is
386쪽
Arasson simide ipse rationali anima quam quod concludi ratio naturali , etenim, s ibitraremur Esum posuisse,simpliciter, animi Osrirnmoνυθμιιm, murrare, non pu fuisset addere uia τινιa. Ad quam quaesιone respondemmi nos mnsne gra-xtis cassa vι visamur, addidisse uti verba, quoniam exsimam Ἀνιn. Ode 'menyrasse, o credidisse, animi nosr immortalitate; sed unitatem Mune nartiris rimonstrasse, credidisse autem multiplicationem animorum, imo putasse raιιones a rurales, quibm videturprobarimnitas Animi mini inanes vanas,atque et alsis esse voluisse ameoRendere, quodpas in hac reundicare ratio naturalis, ne videre τι gηorasse, quidnam esses dicendum ab eo, qui solum lumen naturalesequeretur.
Quibus, α aliis sequentibus verbis,ostendit Aristotelem aliter credidis se , quam rationes naturales illi demonstrassent, quod quantum fieabiurdum, unusquisque iudicet, Aristoteles enim cuintillum aliud lamen suit, quam naturale, non potuit aliud credere, quam ratione naturales illi persuasissent, nisi dicere velimus ipsum alio supernaturali lumine fuisse adiutum, loc credidisse ex reuelatione, ut idem inferius dixit, quod ridiculum est, iratis dicitur . praeterea manifesto sibi contradicit, inquit enim Aristotelem ratione naturali demonstra si se unitatem intellectus, tutasse easdem rationes, lumine naturali siue ex principijs naturae demonstrantes, esse vanas , inanes, falsas quae sunt contradictoria. In eandem serme contradictionem incidit Hieronymus Pontanus, Mirandulani discipu'us tib. si cap. I . quamuis non adco aperte, dum dixit Aristotelem nunquam disertis verbis acti rismasse intellectus unitatem , quamuis rae ultis argumentis, ex eius alijsFositionibus desumptis,videatur potius extorqueri, qua aperte ab ipsis
concedi Cum tamen antea mordicus ex Arist. sententia ipsam tutatus fuisset, omniaque argumenta in contrarium allata soluere tentasset. Non potui aute ira, ne indignatione apud eundem legere lib. c. cap. r. S.Ihcm.ma sentinitaram retractasse. id qucd dixerat de Themistio quod opinatus fuerit, intellectum possibilem,in agentem esse multiplicatos adnumers hominum, in opusculo de unitate intellectus contra Aue Ioem, nunquam enim retractauit hoc S. Thomas neque ibi, neque icta alio loco:Sunt autem haec eius verba in a senιen. s. est Themia
non it quit, ita rei vetitate iensisse. Themistium, Theophrastum sed hoc illis imponere Auermem quod etia dixerat in Praedicto opusculo. ita huic dispulationi sit finis impositus in professo iolenuatisiniisci corporis,ad gloria ciuisi Detenti Dei,iu suPetiatio Quirinalis Nontis.
387쪽
Proponitur, examinaturissutatio ex Aristoteli, tentia , An plures sint; in uno is eodem homin anima partes, non filum ratione ; sed etiam genere , ub- flantia disserentes. Ita ut, una sit generabilis e corruptibilis; nempe vegetativa, oesensitiva, altera vero inge-mia. Acorruptibilis. Integestiuasilices, em potius una tantum sit formi es substantia, ingenita--- mortalis, mistis radita potenti ,-facultatibus, in-wcem ratione , aut etiam re distinis sui XVII.
ON mimis utilis, vel necessaria, ad sensum Aristotelis declarandum est disputatio alia, quae Proponitur An plures sint in homino
animae partes, non λlum re, aut ratione in eadem anima distinctae verum etiam substantia, ac genere disserentes , una scilicet genellationi, corruptioni obnoxia, quippe quae mixta corpori,in organica sit, vegetatis,' sensitivi altera vero ingenita , α interitus expers , corpori immixta ' inorganicaia,
scilicet intellecti ua . Vel potius una simplex sit brma,4 substantia, incorruptibilis, multis praedita potentiis seu facultatibus, ratione,&re,diuersia alijs quidem organicis,in corruptibilibus alijs vero im
organicia in immortali hus. Hanc ver quaestionem , non ex veritate
disputandam proponimus sed tantum ex sententia Aristotelis, certa sissimum enim est, ex rei veritate,una tantum in uno hominem esse animam, substantiam, &4brmam simplicem, non genitam 3 sed de nihilo a Deo productam . Immarcescibile mim aeternam , quae tamen, multis praedita sit facultatibus re, distinctis, alijs quidem caducis, α mortalibusiquippe quae corpore indigent organo, ut operentur;que- admodum vegetatis,4 sentiens. Alijs vero immortalibus & sempi. ternis, qualis est intellectus, potissimum autem,speculativus, qui nullo pacto,corporeae particeps est operationis. Contrariam vero sententiam, esse falsam, re iure merito a Sanctis Patribus damnatam 3 Augu
388쪽
Damasceno a. orthodoxae fide, . . potissimum vero abs Synodo generali, Canone a L. Ita ut,a quolibet Catholico sit explodenci. Quare,miratus sum vehementer, Franciscum Cardinalem Toletur de anima, capite,quo recenset propositiones de fide tenendas, non sine iniuria i Scoto Catholico Doctori, hane notam mussiuis: quasi αipse,duas in homine, censuerit esse animas in quo Scotus hoc dixerit, quin immo contrarium apud Scotum legatur, disertis verbia lib. . Aientiarum disina. . . qua 1 tali pacto.
anima intelliciua ergo sunt vere de sebstantia viventisio in , Atecedem , lice videatur manifestum , ramen probari pore'. quia quatibe in animata anima se silua, quia in qualibe potes exerceri aliqua operatio δε μι- , σνactuι Ituriibet etiam es animata anima vegetatiua . quia qual/be debitae quantitatis potes aliquam actionem vegerativa habere. Sensitiva astem o μνυιiua, in homine, eadem anima ea cum inteβαλ καθι HB. r. quast. odiis. 6. an. a. quas r. Quamuis autem Scotus existimauerit plures
in eodem composito formas,reperiri posse suarum ultima se habeat vice krmae reliquae autem, ut dispoiastiones, oc potentia ut insta fusius monstrabimus, tamen in anima humana , secus esse existimauit quia hoc aduersari Sacris Doctoribus cognoscebat . Quid igitur hacide re Aristoteles senserit, praesenti disputatione dicere aggrediemur. Sanctus Thomas, quamuis quaestionem hanc apud Aristotelem , Problematicam esse, aliquando censuerit, nam . parte ρ-- quas
artis. I. in corpore conclusionis in opusculo de unisue intellictus cap. r.
in fine, ipsam indeterminatam ab Aristotele, his verbis asserit Musae vero urti objcisur quod sequeretur sensitivam , est egerativum esse ab emrranseco non es ad propositum um enim pater ex verbis aris quod i e Meindetrem σιώ- reliquit virum sntesiee a disserat M alys panibus animae,δει biecto o loco , et Plaι dixis , vel ratione tantum . Si vero detur quos eidem susiecto scut verim eis, nee ad hoc inconueniens sequitur Pedi c. mema. contra gentes cap. 13. is par semma quasi re an s. ex rei veritato multis argumentis ostendit,unam tantum in uno homine, esse an mam,in eam quidem intellectivam, non autem pluresie silentia dime
Tentes Hoc autem, tribus potissimum argumentis probat. Primo. quia homo non esset simpliciter quid unum, si plures haberet formar. cum unumquodque habeat esse, a fibrma,in ab eodem, unumquodqἔhabet . ut sit ens, oc unum quare si plures haberet formas, siue ani in mas, plura haberet esse, de unitates, & ita non esset simpliciter v nu. Hoc etiam confirmat ex rei natura,quae enim denominantur a diuersia
389쪽
mrmis. Enniunt, num simpliciter, sicut homo albus, quare si homo ab una forma corruptibili haberet esse vivens,in animal, ut puta a vegetali,4 sensitiva, ab altera autem incorruptibili , haberet esse hominem scilicet ab intellestiua, sequeretur, hominem non esse unum simpliciter sicut etiam Aristot arguit contra Platonem, Metaphscorum.
quod si alia esset idea, animalis, alia bipedis, non esset unum simpliciter animal bipes . Secundo, quia est animal messe rationaleia, utrumque,praedicatur de homine in primo modo dicendi per se, quod
fieri non posset, si ab una forma homo esset animal, nempe a sensiativa. ab alia esset rationalis, scilicet ab intellectiva probatur sequel , quia hae duae formae, aut sunt inuicem ordinatae, aut non, si non sunt inuicem ordinatae tunc praedicantur per accidens, de homine, ut album de dulci, contingit enim eidem subiecto esse album, culco si autem sunt inuicem ordinatae, tunc Draedicantur in secundo modo dicendi per se, ut eum dicimus superncies est colorata, verumquivero ex his,& est falsum,na, de homine praedicatur animal rationale
in primo modo dicendi per se, homo nec sumitur in definitio
animalis, nec in definitione rationalici sed econuerso . Tertio, quia , ex Perientia patet, nam animae operationem intensam, aliam impe dire, ut cum vehementer quis intentus sit speculationi, non videbit amicum praetereuntem, aut etiam compellantem, quod nequaquam fieri posset, nisi principium operationum esset per essentiam unum . Non me latet,secundum argumentum, prima facie aliter procedem, ut inquit Scotus, ita enim illud proposuit S. Thomas a. contra gentu p. sae. Quae attribuuntur alicui eidem secundum diuersas formas, Praedicantur de se inuicem i secundum accidens, ut cum dicimus al-hum est medicum i sed positis pluribus animabus,in caetera, aduersus maiorem autem assumptam,plures instantias affert Scotus, quas apud eumdem est legere dc apud Caietanum, qui illis responderi sed ego
breuitatis causa, ad euitandas Sophisticas importunitates,alitervo lui proponere, ut illud etiam proponit S. Thomas: nam cita, aequi Pollet, vitantur propositae a Scoto obiectiones, si enim attributa quae alicui competunt , secundum diuersas formas, praedicantur inu, Cem , secundum accidens;praedicantur etiam, secundum accidens dosubiecto, ut album ., medicum,non solum praedicantur inuicem per accidensa sed ,etiam coniuncta simu l praedicantur per accidens, de in biecto, cum enim dicimus Socrates est Medicus albus, praedicatio huiusmodi, est per accidens, at vero, secus est, cum praedicantur simul,
genus differentia; disiunctim enim , coniunctim praedicamur' i
390쪽
primo modo dicendi per se, ut eum dic, homo est animal rationes: α ita,non procedit Scoti instantia, qua dicit, quod ex predicto argumento S. Thomae, non coneluditur , nisi quod rma posterior non praedicatur nisi per accidens deforma priori, ut animal est rationale, aut homo, quod gratis conceditur , quemadmodum etiam conceditur,conceptum generis,praecise sumptum, non praedicari pers de comceptu speciei, aut ultimae differentiae , praecisae sumpto , quandoqvidem si illa duo attributa sumantur coniunctim,semper praedicabuntur,in primo modo diuendi per se, de suo subiecto, di subiectum de illis,
cum definitio praedicetur conuertibiliter, sed haec obiter, non enit est meum institutum, Scoti instant ijs respondere: hoc ante me, valde melius, multi S. Thomae sectatores praestiterunt . Praeter dictas rati nes, tribus aliis,suam hanc sententiam confirmat S. Thomas a mura gentes sic rigat , quarum una est Quicquid aduenirenti in actu est Mei dens sed si ement plutes animae in homine, posteriores aduenirent corpori actuato a prima , vel a primis ergp essent aecidentia. Ex hoc autem aliud sequitur absurdum , nempe quod generatio hominis esset
motuS, non autem mutatio, consequentia est euidens apud Aristote, aemo de ortu o ιerua. s. Neo subiectum enim motus, est ensa tu, subiectum vero generationis est ens potentia . Praeterea arguit,s homo habet plures animas ut existimauit Plato, aut erunt tres an, mae,re, di loco distinctae,&tunc,erunt tria animalia, non unum, aut naerit anima sensitiva, quae ins mat,4 altera anima intellectivata, quae utitur corpore a sensitiva informato,in tunc homo non erilam. mat; sed utens animali. Amplius, si sunt in uno subiecto plures Minmae, quae non se habent ad inuicem ut materiain forma , ut esset do anima seni uiua, re distracta ab intellectiva, quia utraque est principiuPerse operationum, tun aliquo ipsas uniente indigerent, ut animal
emet unum,hoc autem, aut erit corpus, aut aliquid aliud, non corpus, quia corpus magis continetur, quam continet,ergo aliud, dc rursus de hoc alio, quaeritur, aut est unum, aut plura , dc siis de singulis,quar aut dabitur processus in infinitum, aut deueniendum est ad unum quod continet hoc vero est anima Argumento hoc, usus ait Aristoti contra Platonemo de anima cap. o. quemadmodum etiamsequenti. Adhuc; si tota anima aggregata ex Pluribus est in toto corpore Lergo eius partes sunt incertis,& determinatis partibus corporis,ut etiam existimauit Plato, una in cerebro , altera in corde, I alia i
Epate , sed hoc est impossibile . quia neque est fingere partes in corpore , in q- sit inrauectus , ergo . His apponendum .est