장음표시 사용
431쪽
De immortalitate antisprum a 3
ergo maxime inter omnes anima facultates , Intel Iectus agens, cur sit maxime abstracius S magis quam intellectus potentia r quare
intellectui agenti, hoc non competit , proprie δε primario, ut eius actio sit eius essenties sed per, quamdam participationem, ut supra diximus cum primo competat purissimo actu, reliquis autem, prout magis, aut minus eidem prope fiunt . Quinto, quia intellectum agentem assimilauit arti, Humini. Sed ars in lumen , sunt quid
extrinsecum ergo intellectus agens, non est intellestus humanus, ad
hoc etiam dicimus assimilari intellectum agentem arti m Iuminiquantum spectat ad ethcientiam quia ita intellectus agens est prin cipium effectivum , quemadmodum est ars, lumen, non autem quantum spectat ad modum etaiendi extrinsecum. Et haec suffcient
ad prioris sententiae argumenta Pro altera vero sententia, quae suit Averrois in eius sectatorum illud potissimum argumentum aflere-hatur, quod non possit idem, secundum idem, esse agens, pallens, neque eadem ratione esse emciens in materia . Ergo non potest eadem substantia intellectiva, esse agens in patiens, respectu eiusdem intellectionis, neque mouens, motum, siue agensin materia. Huic vero argumento, neque latis difficile est respondere, si rem intimo Consideremus Primo, quia idem intellectus, quamuis in eadem in-eeIlectione, est agens, patiens, respestu suersorum , quod nullum habet in conueniens ι idem enim potest dici respectu diuersorum actu, potentia: actu quidem frigidum scitentia vero calidunt, ut Arist.
docuit, nisi . . mica est enim agens respectu intelligibilium pseentia est vero patiens respectu intelligibilium actu . Secundo, quia
idem diuerso, odo accellam, potest eaee agens,in patiens s Ouens, m tum , ut patet, in animabus generabilibus,m corruptibilibus,
de quibus Philosophus dixit sara c. quod mouentur, secun dum accidens a se ipsis, quia mouent corpora , ripis mouentur admotum corporum, quae ab ipsis mouentur,m euidentius est manifestum insormis elementorum quae ut formae mouent, dessunt principium intrinsecum et Tectivum motus in elementis, ut autem Ormae in materia, mouentur, di sunt principium passivum, ut idem Averroes docuit, in expositione 3 de aris comment ut his verbis ranaria moris esurialiter singuitur in esse a moto , ficu in animalibus, mour enim in animali, es abus a moto, cam motors anima, o motumst corma in cornribas
autem fimpliciam idem v motor , secundam speciem, est molams sed distrixum secundum modum i v enim mouet se , inquantum es grauis in auo. moutiar, missatam es potinia inferam , causa in hoc avidissemin
432쪽
uno modo a alio modo in potensia, in quia componium ex marinia,emforma. Forma igitur 1m, move inquantum est forma , o mouinis eundum quod es in materia , --- scin potentia ad inserim , nisi erundam quo es in materιa. Sicut igitur eadem forma terrae, ut forma, mouet deorsum, ut Rutem serma in materia, mouetur,ita idem lite Iectus, siue eadem substanistia intellectiva, ut j intellectus sest agens, ut vero in materia, siue in cor pore,est patiens, Quare, & pro nostra sententia, ita contra Auermem
licet nobis arguere . Frustra fit per plura, quod potest fieri per pauciora, atque bene i sed una posita substantia intellectiva, Potest eque-hene saluari ra et agendi in patiendi in eodem Intellecti, ac si duo Ponerentur . Ergo frustra est ponere duas substantias intellecticias siue duos Intellectus, re , ac substantia diuersos,unum intellectum humanum constituentes, Ut Auermes .in cum Auerme, quam plures ex recentioribus statuerunt . Quod autem unus, & idem intellectus sufficiens sit, vices agentis,in possibilis implere egregie si solet docuit sanctu Sah mas a contra gentes cap. r. proposito exemplo oculi, qui possit, tantum luminis effundere, ut valeat simul, tercipere visi-hilia dc sibi ipsi esse causa efficiens videndi in tenebris ut experimur in nocti vagis animalibus, fele noctua, vespertilione ac ceteris talio bus, quibus ob leuitatem tunice corneae, circa pupillam; tantum Iuvminis diffusi in aerem a sideribus, colligitur,4 reflectitur, ut possint circumfuse tenebre illuminari , ad visionem , quemadmodum docuit
Philosophus,libello de sensu, &sensili, & narrant Historici. Tiberio Caesari saepius contigisse, qui noctu expergefactus, apertis subit, cub.
Iis, omnia quae in cubiculo essent cernere saepius consuesset eo qui a
prominentiores illi,essient oculi, quod ego saepe, hane eamdem ob causam expertus fui. Veluti igitur oculus, aliquando tantum lumianis habere potest, ut valeat proprias tene hras illustrare . a se ipsis,ui proprij luminis visibilia potentia effoete actu visibilia. Ita noster intellectus potest a se ipso tantum luminis spiritualis habere, ut possit in- te iligibilia potestate, actu tacere intelligibilia, quod si oculus in nocte hoc lumen participatum m collectum habet a sideribus, icisset intellactus, hoc lumen sibi participatum habet a primo lumine , siue a primo intellectu agente Deo optimo Maximo, a quo omnibus datum est esse, ii uere . Quod autem sufficiens sit,lumen nostri intellectus, ac nobis congeanium, ad illustranda phantasmata, ut intelligi possint colligit idem sanctus Doctor. ex eo quia, lumen intellectus agentis, debet esse pro-
433쪽
trum , intellactu patienti alias ah ipse intellectus patiens offuscaretur, veluti oculus nicticoracis, a lumine lis Lumen autem Proportionatum, non est lumen intelligentiarum separatarum, quia si tale lumen esset nobis proportionatum . tunc ipsae maxime essent nobis notat, quia sunt maxime cognoscibiles, contrarium tamen con tingit, quia ad ipsarum intuitum, caligat mens nostra, ut noctuario oculi ad lumen solis. Ergo lumen proportionatum, quo phantasma ea poseint illustrari, intellectus potentia fieri actu intelligens, est Iumen animae nostrae siue nostri4mellectus . in nobis insitum, non au tem Deus. aut aliqua alia intelligentia, vel etiam aliquis alius interulectus, substantia a possibili,4 re differens, cum eius ope, auxili non sit necesse.
Recensentur aliquot aduersariorum argumenta contra immortalitatem animi, ex in v
VANDO Qv IDEM , tune perfecte nos aliquid scire, apud omnes compertum est, cum cessa uerit, siue absoluta fiterit omnis quaestio, ut Philosophus docuit a Posteriorum a
tunc pulcherrime unumquodquc stratum erit, cum dubitationum causatituerit,in ea quae in dubitationem veniunt,soluta fuerint, prout idem . re sic. para. 3Ι. te statum reliquis . Eorum , quae hucusqi pro hauimus veritas tum maxime elucescet, cum inde argumentorur omnium, tophismatum, quibus immortalitatis Hostes utuntur.s Iulio aueretur, quod nobis, in praesenti hoc ordine aggredi, est pro-: positum. Primum quidem,ea argumenta, quae peripatetici aliqui,ex Aristotelis auctoritate M principiis , aut etiam humano ratiocinio, vel . vi ipsi dicunt, naturali lumine, aduersus immortalitatem asse iniunt, recitabimus, ad Aristotelis dogmata, tormam, diligenter examinata, circumscripto omni religionis praecepto, Qquolibet superiori lumine; Solis, quibus ipsi addicti sunt, Arist. documentis, aut solo naturae ductu, solvemus, Deinceps vero, ea omnia, quae Lucre lius, ceterive Epicurei,aut Plinius, aut Galenus in alij huius farinae
homines essensuum Lenocinijs, aut falsa persuasione decepti, ad anima
434쪽
mortalitatem astruendam attulerunt, funditus euertemus. Plurimi ad hanc impietatem, constessit Petrus Pomponatius, non ex suas eo ex Aristotelis ut ipse scribit . sententia, quinimmo aceruauit atwae e farcinauit vitiosissimo ut Marcus Tullius inquit, captiosissimo arguendi genere , quae sparsim , Qtumultuarie conscripta reliquit, tum libello de immortalitate animae, tum in Apologiata, tum etiam in defensorio, quorum solutiones a multis editas legimus, ac potissimum ab Auctore innominato, aduersus quem seipsum tuetur in Apologia, tum etiam a Suessano contra quem edidit defensorium, necnon a fratre Bartolomeo Spina Ordinis Praedieatorumduobus libellis , uno, qui inscribitur Tutela veritatis,' altero, quod imscribitur Flagellum Apologiae Petri Pomponatij. Necnon a Fratro. Chrysostomo Casalensi, eiusdem ordinis, quamuis hic potius ex Theologiae Sacrae principiis, quam Aristotelis, Pomponatij rationibus responderit, insuper, a Doctissimo, allustriss ae Reuerendisi. Gaspare Card. Contareno, qui fuit eiusdem Pomponatij discipulus,dum bus libris, cuius responsiones Pomponatius confutauit, tribus libris Apologeticis, sub titulo Auctoris innominati. Attulit, etiam quamia Plura ad eamdem sententiam Simon Portius, Libello demente humana, iisdem pene Pomponacti vestigij insistens sed puriore doctrina, grauioreq; sermone, de chataphracta eloquentia, magis quam- argumentorum copia . aut acumine instructius. Nos vero,his omnibus, distinct certo ordine, ad sua loca redactis, sigillatim atque ex proprijs, pro virili, respondere conabimur. Depromuntur omnia, quae aduersus immortalitatem animi, huc- usq; formata sunt, aut sermari poterunt argumenta, ex tribu Iocis,
aut, si dicere malimus, Fontibus. Ex eius actione seu opere, ex eius
essentia, & aptitudine, quani habet ad corpus .Praeterea, ex jS,quae necessario ipsam comitarentur, si aliquando sine corpore foret, aut esse posset. Quaecumqι igitur, ex horum singulis desumi valeantis o dine prosequemur . Certissimum est Aristotelis pronunciatum , a. de
M ima rex Is confirmatum a de generat animal eq. s. Si es aliqua Mima
operationum, aut passiouum propria, coxilvis viis imm/eparari. Si mero, nutu ei propria et , on vim eriis parabilis . Sed nulla est, humani animi operationum proprii ergo humanus animus, non est leparabilis. Secunda propositio, probatur ex ijs, quae paulo antedieta fue- Iant, praecedente textu , nempe quod prae omnibus animae operatio nibus, ipsum intelligere, maxime assimilatur proprio , ita ut, aut
nulla dicenda sit animae operatio, quae sit illi propria, aut si aliqua
435쪽
De immortalitate animorunt . 27
est,erit ipsas intelligere, at vero, neque hoc potest dici animae Pt il prium sed simile proprio, nam si ipsum intelligere, siue intellectus.
est phantasia, aut non sine phantasia, non continget utique, hoc sine corpore eme,qua uis autem, intellectus, non sit phantasia , ut monstrauit Philosophus a. de anima, tamen no est sine phantasia, quare, numquam sine phantasmate, intelligere animam in eum, qui nihil sentit , nihil addiscere, nec intelligere,in eum qui intelligit, una cumphantasmate speculari, Aristoteles dixit 3.de anima pari. Io se N. inseparabilis igitur a corporis, humanus animus est, Mec, siue corpore, eXAristotelis principijs esse potest. Argumentatur praetereqPomponatiuS,
libello de immortalitate Animae cap. r. Ex operationibus animi nostri, maior pars arguit eius mortalitatem , minima autem in ea quider maxime, exilis,' obscura, arguit immoditalitatem . Ergo animus dicendus potius est mortalis quam immortalis . Probatur sequela na, denominatio fieri debet a praedominante ut,r.cto. 8. decreuit Philosophus Assumptum patet lex tribus enim operationibu S, quae compe. tunt homini, propter animam scilicet vegetandi, sentiendi, inteIligendi. Duae arguuunt eius mortalitatem vegetare, dessentire, tan. quam ex necessitate indigentes organo, inseparabiles, a corpore exi1tentes , vix autem una scilicet intelligere, exiliter se participatio- .nem quandam eius immortalitatem designat. neque integress quod ex multis euidens est. Primo, quia neque omne intelligere arguit separabilitatem , sed vix speculatiuum de practi conataque non ambigitur, ipsum esse coniunctum cum sensu in cum continuo in tempore , quae admixtionem habent cum materia, neque de speculati ub, omnino certum est, ipsum esse absolute, impliciter separabit . nam quamuis abstrahat a praedictis , tanquam a conditionibus materialibus, tamen non est omnino a corpore absolutum , quia saltei obiectius pendet iacultate corporea, scilicet a phantasia sine qua .
experimur, nihil nos posse intelligere, ac propterea dicebat Philoso. Phus, quod si intelligere, aut est phantasia, aut non sine phantasia non contingit, ipsum sine corpore eme Qui uim mo,in hoc exiguum, quod in ipso arguit immortalitatem , nempe intelligere abstracta, ac
depurata, tum a materia , tum a conditionibus materiae,non competit
ipsi intellectui humano, nisi per participationem intellectus agentis, qui separatus est . Praeterea, quia hoc intelligere , quod nobis competit, non est vere, Qvni uoce intelligere, sed equi uoce, qui nim- .mo , est velut umbra, exile vestigium verae intellectionis scre enim intelligere, est intelligere intelligib lia acti, quae sunt etiam separata;
436쪽
ad haec a3tem ita se habete intellectum nostrum, veluti se habent ocu Ii nicticoratis ad lumen solis: dixerat Ariau. a. t MetaphI cap.r .ac Propterea de Paucissimis, nobis est scientia in nostrum scire, plurimuri
ignorantiae habet commixtum ita ut, vere dixerit Socrates nos in antro vetari, nec resipias, sed umbras rerum percipere . Tertio quia ex toto vitae spatio i vix breuissimo tempore , secundum intellacium speculatiuum vivimus, ex cuius operatione, videtur argui, immortalitas, hanc enim cum immortalibus, solam participamus; quod Aristotelas docuit a. svhaphys pari. 3p. dicens de actu intelligendi , quod ita se habet Deus semper, quemadmodum nos aliquando talis ipsi est semper ς gentia , qualis nobis . pauco tempore. Quarto, quia si mundi climata, quae liabitantur diligeriter conliderem VS αsidem ijs, qui ipsa perlultrarunt, adhibeamus, longe plures homine ,
bellu is in Bratis animalibus, attines reperiemus, quam rationaIzS. Quinimmo si: totam speciem humanam.& frequentissimos hominum Cetus spectemus , inueniemus quam plurimOS, vitam tautum egeta Iemin ensualem vivere,in eos qui sapientes habentur, aut imaginandi vim non transcendere, siue extimatiuam, quae brutati animae re Pa-gulis adhuc includitur, aut vix ad praeticum intellectum pertingere, si enim omittamus plebem,& hominum seculentiam, qui nullum aliud , praeter corporis voluptates , bonum degur arunt, nunc Perdi-
'tistimae gulae voragine absorpti , nunc flagitiosae libidinis ignibus
aestuantes, nunc ceterorum sensuum dulcedine pellecti. Si caeteros consideramus, qui honestioribus artibus dant operam, aut etiam disci- Plinis , vix paucos inueniemus, qui intellectu practico vivant Medici, imaginatiua memoria, & extimatiua artem suam aegregie exerceor, iuris periti memoria, & extimatiua . RectoreS, memoria, Mim aginatiua Soli prudentes,in qui secundum virtutem vivunt, intellectaviunxur practico, ac propterea prudentia , non modo, virtutiim sed etiam humanarum astionum omnium , est ocieratrix, d custos Paucii simos vero reperiemus , vitam intellectivam degere , dccon templationi vacare . Hoc vero, naturae instinctu vieri, inde arguit
Pomponatius, quia seniper, uota temporum serie ita factum fui e compertuna est nec aliter contigit, Dii penes magis minus, et1ectus autem naturalis, causam naturalem attignanda esse, ipse putat nempe, quia homo, plus cst sensualis, quam intellectualis plus mor. talis quam immortalis. Tertio arguit Pomponatius. Si intellectus ellet immaterialis .in separabilis, non languesceret, neque defatigaretur, intelligens, neque s a Phantasia, Meius organo, lederetur contat rarium
437쪽
De immortalitate in imorum. 4r '
trarium autem demonstrat exserientia , nihil enim vires corporis magis debilitat, quam speculatio,& laeso cerebro, in quo residet facultas imaginandi I laeditur ratiocinatio. Quaato. Si intellectus esset vis im- materialis in incorruptibilis, non vinceretur a sensu. eius appetitu quinimmo , sensus neq4e illi repugnaret, aut resistet et, quia i m. mortale, non vincit ut a mortali quin potius immortale agens in caducum, ab eodem non re patitur . Quinto. Si intellectus esset forma immateriali p. non intelligeret scirmas maletiales, duplici de causa. Primo, ob rationem dictam , quia materiale, non agit in immaterial ,
hoc argumentum, alicri Pomponatius Ib de immortal cast. . Se
cundo, quia semper, obiectum . quod in te initur, est perfectius,in
nobilius , potentia intelligente, ut Philolophus docuit Ia I se aphystc.
8'rt. I. e X communi diuisione, ec hoc argumento usus etiam fuit, Portius L de mente humana cap. . Praeter hoc alia etiam plura congeGsit Portius, citato libro cap. c. pariter ex operatione intellectus, eius arguens mortalitatem , tali pacto. Substantiae aetern.e operatio
est aeterna, ut toto suae Philosophiae progressu arguit Aristot quapropter, irima rerum principia, statvjt esse aeterna, quia sunt uniuersi principia , quodvst aeternum, ut sunt, primus motor,& reliquae intelligentiar, quae respectu sublunaris Mundi, sub nomine motoris primi ab Aristotele censentur, ut etiam est primum subiectum, iue primata meseria , stimum corpus , quod est primum mouens motum li bet rationem essicientis primi , in his inserioribus , quod pariter est
reternum, quia est causa specierum quae sunt a ternae, eius operatio quae est , motus, pariter est arierna. At vero substantiae corruptibilis operatio est corruptibilis,&econuerso, quia, ut lib. s. de caelo dicitur. Corruptibilium principia corruptioni obnoxia sunt in aeternorum aeterna. Echoc autem necessarium est, concludere, inquit ista, humanum animum esse corruptibilemmam, nulla eius operatio est aeter.
na, quin immo quaelibet est interrupta , caduca, α corruptibilis, M. quidem , de operationibus vegetalis in sentientis , valde manifestum
est, de uitellemis autem operatione etiam non est obscurum, ipsam corruptibilem effeci nam corrupto homine eorrumpitur scientia, ut Aristoteles confessus fuit, libello de longitudine in breuitate vitae cap. a. his verbis scorruptis enim animatibas eorrumpitur sicientia, o sanitas, scae in animatibus . Hoc argumentum statuit Portius duobus locis, cap. scilicet s. ω . Praeterea , mobile cuius motus non est aeternus, ipsum non potest eme aeternum via. de caelo dicitur; sed intellectu sto.
tentiae, quod est mobile, motum a phantasmatibus, iue intelligibili
438쪽
3, non est aeternus an us, quia eius intellectio, non est aeterna sed interru pia,in temporanea. Ergo intellectus potentia, non est aeternus, ex consequeriti, nequo immortalis Hoc argumentum attulit ev. s. cla coincidie, una praecedentes Tertio Mens humani, inter Prima principia uniuersi,non adnumeratyr, quippe quae uni spe cret a natura destinatur Sola autem principia uniuersi prima, aeterna ego Aristot statuit ergo. Hoc argumentum ibidem assertur, de coincidit, cum ij, quae suppotuit priore argumento.
Amplius. Quae mouentur secundum accidens a seipsis,comiptibialia sunt, ex siMI.LPiri para.sa sed animus humanus est huiusmo, di ergo est corruptibilist, probatur minor, quda illa dicuntur moueri secundum accidens a se ipsas, quae mouentur ad motum corporum , quae ab ipsis mouentur, sed anima est huiusmodi, nam anin1imiaia Ecorpus, desipia ad motum corporis , quod mouet, mouetur, ut Mist. L. de anima'oncessit,in manifestum est , nam motis nobis mouenturomata quae sunt in nobis Dergo. His omnibus hanc rationem veluti
Corollarium addidit, in line eiusdem capitis quam sibi postulat solui , a nobis qui aliter feeundum Aristotelem sentimus . Si rationa. lis anima aeterna est . Igitur vim, quibus usus est Philosophus ad de .
monstrandas formas materiae experte aeternas esse , non m dono
domonstrant .sed falliae quoque iudicandae sunt. Consequemia est eubdens, nulla etenim alia via Aristotelas monstrauit primi motoris aeterinnitatem dc a materia abstrasti em,qua a motus aeternitate, desimmo ' bilitate mouetis quae via proculdubio esset insufficies,ur aliqua daretur substantia aeterna. cuius operati, n esset aeterna; quare,& ea quae ala
Aristotele dicta sunt,de intellectu humano, quod lit simplex, siue im- materialis in immixtus , inquis supponere aeternitatem operationis Q immobilitatem , quibus non suppositis de aliqua substantiata non si incit ad alterius aeternitatem ostendenda, immixtio, α simPlici. tas. Quae iraeterea aequivoce de humano intellectu dicuntur, quemadmodum aequivoce est intellectus. Haec Portius citato capiti, quibus alia sequenti capite subnectit, pariter ex intiaructus operatione desumpta, quae etsi contra Averroem primario diriguntur , tamenia, etiam immortalitatem qualitercumque acceptam, oppugnant Arguit igitur. Si intellectus potentia qui, ut supponitur est intel. lectus humanus, esset aeternus,intellestus agens esset frustra, sed conis sequens est falsum ergo mantecedens. Probatur sequela, nam si in . tellectus potentia esset aeternus, siue incorruptibilis , esset, intellectus absque materia, ut caricrae intellige tiae,quini inmotra averroe esset una
439쪽
intelligentiarum , quare longe superiori natura esset praedictus quam sint formae materiales intelligendae, tanto lumine esset praeditusὰ quantum sufficit ad res materiales intelligendas, loc ex propriaci
natura intellectuali, cum sermae inferiores in superioribus continean, tur, praeterea cum intellectus a materia abstractus, sua natura aptus
natus sit intelligere niuersalia, non indigebit intellectu agente , qui deputando conditiones singularitatis faciat uniuersalia Praeterea primo intelliget se, rationes aliarum superiorum substantiarum, quam ωrmas materiales,m veluti ut se ipsum intelligat, minime indigebit
ope intellectus agentis, ita nec ut intelligat materiales sormas. Prae terea; unus,4 idem,secundum hunc intellectum,sciret, & ignoraret, intelligeret,in non intelligeret, pueri enim anima,penes hunc intellectum M seipsam intelligeret ac intueretur it competit immateriali bus mentibus, 4es sensibiles ignoraret, ad ipsarum formas existens potentia, quinimmo easdem me formas sensibilium rerum, sciret, ignoraret dum enim seipsum hic intellectus intueretur, non solunta ham essentiam cognosceret sed etiam inferiore fisimas , qtraesem per in superioribus, eminenter continentur,m ita illas nobiliori modo cognoscerer, deteriori autem modo, petout sunt scilicet, in materia, ealdem ignoraret', quemadmodum, de mentibus,ri intelligenti js Aristoteles existimauit. Adhuc,sequeretur,non esse hunc intellectum,sua natura pombilem iotestate sed esse actum, omnis enim forma im- materialis, est purus actus, quare non esset, veluti tabula a grapha, ut Atist dixit Praeter hae Saliud affert sortius argumenium, sequenti ca pite . quod cum ex opere intelligendi desumatur, minime omittemus. Desumit vero illud ex Aristot verbis o particula problematum, Pr in blemate s. vhi solues problema,inquit Philosophus, quod veluti manu non ia inde abortu naturae uti possumus,sed cum eam natura absoluit perfecitque, ita etiam mens, quae res naturalis est, non protinus sed in senectute, maxime nobis contingit. Ex his autem, ita arguit, Intellectus i non inest nobis, a prinei pio perfectui sed imperfectus, ita venihil differte a hestiis anima pueri dicatura de Historia animalium, ten poris autem progressi, perluitur, quemadmodumi corporis instruis menta, ergo intellectus,non est substantia immortalis, de tempiterna. tales enim substantiae, nec non ipsarum operatio immutabiles sunt. nec suscipiunt augmentum , vel decrementum . Arguunt ulterius adauersari, si aliqua est intellectus humani operatio quae possit ipsus ostendere a materia separabilem , nulla alia profecto erit, quam perinceptio uniueivilium, in hac enim abstrahit, non solum a materia, v
440쪽
rum etiam a conditionibus materim sed haec non sussieit ad ostendemdam immortalitatem ergo nulla alia hoc praestare poterit Probatur minor, quia ut aliquid siti immortale, oportet ut nullo pacto dependeat a materia quare operatio, quae debet arguere principium immortale, debet eme omnino abstracta a materici sed perceptio uniuersalis, non est omnino abstracta a materia, quia intellectus non intelligit uniuersalia, nisi in singularibus, &fingularia sunt causae specierum Vniuersalium, quae in intellectu sunr, non solum in fieri, verum etiam in conseruari, cum memoria, per se sit primi sensitivi, per accidens Vero, intellectui ergo percepti uniuersalium non est valida , ad ostendendam intellectus immortalitatem. Praeterea si extimatiua , quae est imaginatiuae gradus , quamuis discurrat,in syllog simum Particularem faciat, quamuis percipiat intentiones omnium praedicamentorum, expolliat enim substantiam ab omni sensibili, communi. proprio .in sine quantitate cognoscit eam, ut experimur in brutis,
Auermes, de anima comm. s. os comm.α Docuit, non tamen ex hac
Dperatione arguitur immortalis ergo neque intellectua, ex Percepti ne uniuersalium, immortalis est arguendus, cum Paulo amplius, uniuersalia intelligendo abstrahat, nempe, tantum a conditionibus singularium sed non omnino sine singularibus, quod potest illi praestate intellectus agens, quamuis ipse esset mortali, hoc autem non est tanti, ut possit immortalitatem ostendere. operatio enim siue intellectio substantiae immortalis, non tantum est aeterna & continuata sed neque est diuisibilis, quemadmodum est lium an intellestus operatio, quae non est tota simul , sed per partes , prius unum intelligens, quam alterum, ut Aristoti docuit a Meta 1s partiri si Adhuc Si intelle .ctus esset immortalis intelligeret se per propriam essentiam, ut reli.
que substantiae separatae, non autena Per alienam speciem . Sed con trarium docet Aristodir/ anima para. . dicens tunc posse intel Iestum
se ipsum inteIligere, cum singula fastus fuerit, vestiens dicitur, qui uocundum actum , hoc est, cum im huius fuerit speciebus inolligibilibus, α habuerit habitum sciendi. Ad haec omnia confirmanda,ia Iudivitimo argumentum affertur, quod ad primum rediens circulari,quodam ambitu, omnia, quae ei peratione nostri intellectui, dein muni. tur, vel desami pomunt ab aduersariis argumenta complectitur latita..cto. Operatio arguit formam , transmutatio vero materiam Utaem.
admodum dicebat Averroes, in ab omnibus Philosophis est receptu, cum formae, tamquam substantiae simplices , ac propterea, sera sinus ignotae , nulla alia via, nobis innotescere Posiluit ergo, animi nostri