장음표시 사용
171쪽
Hla patet etiam ratio, cur sanguis in arteriis sit Missior, quam Invenis λ videlicet quia in arieriis major copia chyli continetur, quam sanguis eu
In venis: nam sensim& sensim particulae truduntur per poros arte- in arteriιs firgiarum, quae abeunt in nutritionem partium, ita ut sanguis priusquam fluidior, .m ad venas venerit, saepe maxim1 parte ehyli sit spoliatus. in venis RQuartum experimentum apparet in puncto saliente , ut probavit Experimer Barveus in tractatu suo de genreatione ammatιum . ille aperuit sinis tum guartum gulis diebus ab incubatione ova singula : in primo observatur mo- in puncto I Mus pulsans fermentationis , & tunc nondum observatur in hoe pun- liente. to rubicundus, sed albicans color ῆ ideo vocarunt etal iqua mentum Ciniquamea ovi , quod sermentatur r ergo non requiritur sanguis rubi eundus tam σω Didyad fermentationem suscipiendam ; sed diebus aliquibus post in elote demum fieri rubi eundum illud colliqua mentum , & hoe eoninicitur intra punctum ipsius fallens, quod rudimen in m est cordis. Ne igitur noster chylus non solom vertitur intra eor in sanguinem , sea hoc continuatur intra vasa, cum in iis fermentatio , sanguinisque su tilitatio continuetur, dc chylus tandem in sanguinem rubicundum eo vertatus , spirituique ex eodem depromantur Propter solam continuationem krmentationis intra vasa. Quintum experimentum capitur ex Chymia , in qua videmus, quod Experimem Aut1ri antιmonii & MDardui mineralis consectio ostendat nobis id, tum ex Cis quod fit in eorde. mia ex confe-
Ex Antimonio & Mereurio sublimato per destillationem ex arena ctione Buty- per retortam exit glacialis quidam humor, lateribus reeipientis adhae. rt Antimoni. sens instar glaciei r illi mino si affundatur post recti fieationem 3ρι- ω Besoardie vitas Nινι rectificatus, illico magna orietur eb ilitio ; in qua ebulli. mineralis. tione videmus, sensim & sensim exoriri eo lorem flavum, qui antea non erat, nec in spiritu Nitri coloris experte, nec in butyro antimo nil ad ruborem & hepatinum colorem accedente; & sic sensim & ρο- detentim induunt haee dvo , primo colorem flavum , postmodum transeunt in ruborem, qui sensim & sensi mintenditur, ut saturatus res datur , & sic gradatim omnia incedunt . Similiter in sanguine contingit, cui chylus admiscetur, Illic per va- vias dc is pius repetitas sermentationes sensim & pedetentim chylus convertitur in sanguinem rubicundum I non in momento,& quam pri mum sanguini admiscetur, quod veteres putarunt: primo enim flavo dinem induit, & postmodum demum accedit ad intensum ruborem. Flavedinem vocarunt vulgo bilem, sed revera non in s nec proce- sanuIris D. dii eorum argumentum r bilis est flava , ergo omnis flavedo est bilis. υ d. non in-Falsum hoc est, nee etiam valet argumentum e conclusio debet esse, dieat satim
ergo aliquod flavum est bilis r noti plus debet tale in conclusione, bilam. quam suit in praemissis. Deinde ex praecedentibus liquet satis, bilem esse valde compositam, & constare ex multis di Versitque particulisper massam sanguinis dispersis , & in hepate collectis , illieque sormam bilis induentibus , quod bene notandum. Sextum e Nperimentum petitur ex Germania, in qua Μulieres ex Experim χροωuctibus horariis conficiunu Rob r hisce in regionibus hoc non ita se rum sextum miliare eli; exempli gratia, eae pnis, uufi & similibus sturebus ex- ωνι nur ex is Primunt liquores excolores, qui demum longa di diutina coctione sen- fructuumum & pedetentim induunt primo flavedinem, pos modum ruborem. borariorum. Ergo videmuo, quomodo longa coctione opus sit ad ruborem introd
172쪽
cendum r sic etiam cogitandum de chylo, quod demum long & ω-- pius repetita fermentatione abeat in sanguinem rubi eundum. Vasa lactea Μulti Anatomici, videntes subitaneum lactis proventum ad mamis pecuuaria ad mas, anxie innuisiverunt, num darentur lactea peculiaria, quae recto mamma/ te tramite irent an intestinis ad mammas, quae chylum statim ex intestia uetia an den- nis desertent ad ipsas: sed frustra hoc tentatum fuit, nee potuerunt eatur detegere. Nos dicemus, tanto conatu hic opus non esse, cum maximi rationi consonum esse videatur, quod vasa sangui sera huc adserant a guinem recenti & copioso chylo impraegnatum, qui ab ipso per glam: dulas separatur . Vide ' Illosum G fermentatione, pag. Ers. Ino uiatio. Anatomici cum non poterant invenire haecce vascula ν allam m. nes vasorum gressi iunt viam, & non minori conamine inquirebant, num darentis Mammarium inostulationes vasorum Μammarium cum vasis Epigastricis, quibus eum Diea- mediantibus, aut lac serretur ad uterum, aut ab utero ad mammas:
stricis an Gn. quod posterius ex eo putabant fieri posse , cum saepe chylus albicans carp in placentis & vasis uterinis deprehensus fuerit, & hine cogitabante lactea peculiaria tendere ad uterum , illic set ui praebere chylum ad nutrimentum sui; hine fetu eκcluso idem chylus, seu lac tenderet per vasa Epigastrica ad vasa Μammaria, quae hunc chylum in mammis deponerent, ut sic postea posset emulgeri : dc sic putabant , etiam fatisfactum esse illi quaestioni, qua quaerebatur , cur mammae intume-- stant postquam fetus fuerit exclusus ,& in lucem editus λ sed nos postia modum erimus visuri, aliam dari hujus rei causam . Atque ita videmus, quod omnia irrito conamine ab ipsis suerint in isqvisita, & nihil invenerint. Certum est , atque ratum manet, chylum non statim transire in Onguinem rubicundum , nec partes nutriri sanguine rubicundo , sed chylo albicante , quem lae vocare possumus.
C tus n JG . V Une chylum , jam in sanguinem rubicundum con Ver- Hum ςρη in sum . pro nutrimento corporis habebant veteres : quod cum', i nostrae opinioni quam maxime contrarietur , paucis examinabi-
Progredimur nunc ad quaestionem alteram , in qua quaerebatur, utrum sanguine rubicundo, an vero chylo, vel lacte nutriamur λVeteres putarunt, non lacte, sed sanguine rubicundo nutriri r nos vero probabimus contrarium , non sanguine rubicundo, sed chylo , seu lacte nutriri partes nostri corporis. Ad hoc faciendum , videmus , magnum nobis praebere lumen , quod in venis & tota massa sanguinea reperiatur chylus, uti jam in priori quaestione probavimus , & ulterius probari potest , cum opemicrosccipiorum in languine albicans plane color fuerit animadversus , qui sine dubio erit chylus e hinc jam ita argumentamur, si certum sit, quod in sanguine partes chyli albicantes reperiantur, nec chylus statim mutetur in sanguinem rubicundum, sequitur partes potius
nutriri chylo, quam sanguine rubicundo: atqui verum est prius, ergore pomNum cselo, num sanguine
173쪽
'posterius. Minorem qui negant, hoc inserunt , qnod hylus illi
non conspiciatur in sanguine : l ed Insis jam satisfactum ella putamus
in antecedentibus, ubi diximus , esse plane argumentum negativum, Ego non eideo, ergo non dantur: nam pueriliter argumentari vide
mur, si dicamus, Spiritus animales non video, ergo non dantur; & se porro : sand non procedit argumentatio talis . Deinde diximus in antecedentibus , valde hoc esse conspIcuum in venaesectionibus , in quibus quandoque lac se sponte a sanguine separavit, quod ipsum Lomer de eorde etiam observavit pag. 229 , nec non D. de Graefpax. 62, 63. Μajor experientia probatur multiplici. Vidimus enim , insantes Pr, batur 'nutriri solo usu lactis e se vituli , aliaque animalia pingue fiunt solo usu lactis , & hinc est, quod eorum carnes sint albicantiores , hine est, quod apud coquos nostrates albicantiores carnes habeantur pro exquisitioribus; qui albor indicat, illas partes nutriri albissimo chylors enim sanguis rubicundus hoc faceret , utique carnes deberent este is rutilantis coloris; de hoc si verum esset, quod ex sanguine rubicundo caro albicans produceretur, sequeretur etiam , quod natura aliquid faceret frustra , quod tamen est contra rationem loqui r debearet enim ex chylo prim sim facere se uinem rubicundum , ex quo postmodum rursus chylus albicans confici deberet , ex quo carnes albicantes producerentur. Sed quis est tam stolidae mentis , qui hoc credat; cum iam satis probatum sit, chylum non statim ire in sanguinem rubicundum , sed demum post re iteratas aliquas sermenta4 reiones λDeinde habemus ex amico sde digno, quod observaverit merum chylum in Gallina quadam collectum . vel deposituin intra fibrilis
Ias musculorum pectoralium s ορ de boo in si igitur chylus illie suerit inventus, sequitur , quod chylus protrudi re propelli possit in partes; & si illic protrud Pur, quid obstat, quominus dicamus, illum
Partes nutrire ρ 'Ulterilis probatur. Lacti seopiosa & subitanea emulso ex mammis mulierum Iactescentium nonne satis docet, chylum , seu lac in mamismis deponi , & per glandulas fili rati a sanguine / am vero dicemus,
hoe fieri per facultatem aliquam , nescio quam, utpote assimula tricem, quod merum tantum est hymentum c chimaericum quid λMulieres illae solent bibere cere vlsiam valde nutrientem , hine est, quod paullo post assumtionem intumescant earum mammae, quod si in ne dubio accidere debet, quatenus chylus copiosus protinus sertur ad illas partes cum sanguine circulante , a quo separatur ope flandularum, quippe mamma est substantia mere glandulosar hoc ipsum dimisci id feret per figmentum veterum ι sola hic sum cit fili ratio, qua
chulus nondum intime sanguini mixtus ab eodem separatur.
Nune nihil aliud restat, quam ut probemus, quo pacto haec nutritio Nut Isis fiat, & quomodo particulae illae chylosae albi eantes separentur a san- sepakistio th, guinis massa ,& propellantur ad partes Mutriendas, s a cisis, ut, Hoc ut demonstremus , cogitandum est , hic nihil aliud contin- .uo lim fiat
gere, ouam iii lactis ebutyratione, ubi rusticae mulieres variis lactis Y intusonibus , conquassationibus , butyrum a lacte, vel sero separa ne di segregant , de quo consulere' poterimus Cartessum in fine eapi iis a. meteor. sic etiam hic cogitandum a . sanguia chylo impraegna-
174쪽
res ex eorde pro Ilitur in ipsi annexam Aortam, ad extremItes omnium arteriarum nostri corporis, hine in itinere variis iactati nibus, tusionibus, tremoribus particularum & vasorum , particulae chyli expelluntur per poros vasorum ad partes nutriendas , in iisque -eponuntur, congregantur, non aliter m vidimus, butyrum congre. gari in e tyratione lactis ι vulgo dicunt λaarneπ . Quo pacto a tem nune illae partes ulterios propellantur in librillas partium ad GDdem nutriendas, postea erimus visuri, ubi nutritionis naturam explicaturi sumus. Pol ea autem eum chylus languini intimids misceatur, non ne ilΦab eodem separatur ἔ sed adhuc semel, aut his cum eodem circulando di sermentando, in sanguinem rubicundum tandem convertitur ,& inservit postmodum spirituum generationi, ita ut nutritio possit ei. ci duplea. Primo, quando isti partes nutriuntur. Ieclludo, quando spiritua ex sanguine depromuntur: ad quod bene notandum in Praxi indiea, aeum prospiciendum fit magis priori, num vero polleriori. Μulti Practici De tantum procurant, ut corpus nutriatur, pIngum dine donetur, carnes excrescant; cum revera saepe sufficiat. dae satis sit, spiritus sufficientes s peditare . Atque ita putamus, paucis satissatium esse duabus i l Iis magnis quaestionibus. Progredimur nune ad imam nutritionent, quod sane phoenomenon a quoque habet difficultates; quandoque nnil ibi exHieatum vide mus apud auctores, qui hic fingebant triplicem materiam, Roram videliret, Gluteu, & Cambium, quibus mediantibus partes nutrirentve di acerescerent. Sed quid Vus est allegare has voces Obscuras, cum certum sit ex physica generali, nullium dari firmius gIuten, quod par res firmidseonaerere faciat, quam partium quietem, &. superficierum convenientiam di quo partes se tangunt in majori . rhme, eo firmios cohaerent: hoc ipsam autem vicimus Ontea, cum degeneratione calculi ageremus. Si autem velint pertinaces esse, quaerere possumus ex ipsis, quidnam sit, quod hoc glutinum cohaerere iaciat, & quidnam aliud, ct se in infinitum potiemus procedere ἰ eum nul Ium glutinum possit eo rexe per se ipsum, sed mediante mla quiete parti im & co venienta superficienim . Vide Cartei priscisa, paνι eExperimenta possemus plurima afferre , quae nostram probant sententiam. Sed quid multis opus λ unicum sufficiet: videmus enim, duo hemisphaeria ex marmore consecta, sed admodum pol ita , si sibi a plicentur , ita ut se invicem tangant in multis superficiei punctis, tam firmiter sibi adhaesura . ut nonnisi pondere aliquot centum Iibrarum possinisti velli & separari; imo vidi, quod sustinuerint ultra trecent Iibras: hic niuium aderat gluten, Bla quies δέ convenientia iuperficierum totum perficiebant negotium. Contrarium experimur in vitris, scontraria etiam rem Harias e monstrant quae quidem dura sunt, sed fragi lia tamen: quia partie lae quidem cohaerent inter se, sed minimis cc exiguis in punctis, hine eorum fragilitas. Cartesius in parte mincipiorum quarta docet methodum, qua U Da confici solent: illi e videmus, quod componantur in particulis νa de irregniaribus & inordinatae figurae . ex arena videliuet de sale fusis r
175쪽
practis, hine est, quδd multi pori inter eas relinqnantur, atque ita redadunt vitrum pellucidum dc fragile: ex quibus itaque Fidemus, cohaearentiam partiunt dependere a eonvenienti 1 superfieiecularum, oc quiete pateticularum . nec proinde opus habemus glutino aliquo. Primus hoc est a Uuxus sanguinis ad partes ope arteciamin, ita ut Me possimus commode agere de ipsa nutritione. Sed hie quaeri solet, num rubi eundo sanguine, num vero albicante chylo nutriantur panes ρ Nos contendimus ultimum , uti constat ex praecedentibus, ubi varias attulimus rationes. I. Vidimns illie, quomodochylus adhue albicans suerit repertus in pectoris mustulis gallinae , quo inserimus, non sanguinem rubicundum, sed chylum propelli extra vasa ad partes nutriendas. II. vidimus, quod Carnes, quo erant albicantiores, eo erant exisquisitiores; qui albor erat sine dubio a chylo albicante, carnes aut rie uinte, ac proinde non sanguis rubicundus nutrit partes.
III. vidimus, quod in puncto saliente mi liqua mentum non erat rubicundum , sed pland lacteum. quod arguebat, non sanguinem, sed chylum albicantem illle operari: quid igitur mirum , s hoe in princi-tto generation is ita sese habeat, quod nunc in nobis aetate provectiori
us idem contigat λIV. Vidimus , insantes solo lacte nutriri, clam eorum ventrieulus nondum valeat duriuscula digerere, & sit impotens ad illa coquenda; dc tamen lacte, quo solo nutriuntur de utuntur, nutriuntur laudabili inire , & cito excrestunt, quia lac maternum ja m satis coctum assumunt, quod non amplios indiget longa testione, sed statim seroae inperitur, transit ad lactea, & per receptaculum eommune, nec non per ductum thoracicum ad sanguinem fertur , quo mediante distribuitur per pamtes eorporis, & sie modo mox dicendo i lias partes eorporis nutrit. Lae autem esse laudabile corporis nutrimentum, non tantum patet In insantibus or vitulis, aliisque animalibus junioribus , sed etiam in Tabidis res clara est, ubi aegris Iae commendatur,& vita adhue per ejus usum diu protrahitur, quoniam lae suis pari eulis mollibus, pinguibus, & oleosis, acrimonium puris in sanguine pereantis obtundit, Aealiqua ejus pars progreditur ad partes, easque nutrit: concludimus itaque , lac copiosd nutrire. Demonstrativum etiam argumentum esse potest , quod in mactatis
recenter animalibus non sanguis reperiatur in eorum carnibus: se vituli juniores habςnt earnes albicantes, At caro boum rubet, non propter sanguinem in carne haerentem Br emra vasa tum , sed propter saleopiosius illie , qu1m in vitulorum partibus inhaerens: scimus etiam, lixivia eo esse rubicundiora , qu5 plus salis in se contineant. Sed tamen non omnis partium nostri eorporis rubedo est a sale eo-pioso, quo partes sunt conspersae . Dicimus vulgo, rubet a partu; hoc bedo non aliam pland agnoscit eausam, videlicet indicat, vascula capillaria in semper a eo- extremitate partium, hoc est, sub insa ei te existentia , egre id esse pios sale . sanguine rEpleta r deinde in infantibus omnia sunt adhuc tenellula ,
hine eorum cutis magis est transparens , ae proinde vascula illa sanguine turgida colorem rubicundum transparentem exhibent, qui color rubicundus paullo post evanescit, quoniam cutis cum tempore a crassior & densior evadit, porique ejus ab inclementia aeris magis
constringuntur, nec proinde tam transparens est ἱ hinc est, quod va-T a . scula Lae optimὸ
176쪽
seula capillaria quamvis sanguine turgida , visui nostro sese Ita non possunt. exhibere. Igitur non omnis rubedo est a sale copioso, partibus inhaerente, seret iam a sanguine , per cutem tenuem transparente.
Pueri per petulantiam quandam saepe aciculam adigunt in partes carneas nostri corporis , nec sanguis egreditur , quod ipsis ars esse videtur ; quae sane petulantia nos docet, non esse sanguinem omnibus in partibus, nec sanguinem naturaliter extra vasari, sed semper in suis vasis contineri. Sic Gingivae dc labia , quae partes max 4nὰ rubent, non quia lanis quis illic extra vasatur, sed quia illi e excur uni infinita vascula sangui- sera tam arteriosa, quam venosa, quae transparent facile per tenuem icuticulam, labia & gingivas tegentem; vel posset esse, uti contingit instorbuticis, quod copiosum sal illis partibus inhaereat: lixivia enim qu , rubicundiora, eo copiosius sal continent, uti dictum . Sic malae νubent, non quia sanguis illic est extra vasatus; sed quia in illis hominibus aut vasa capillaria egregie sunt aperta , aut quia cutis eorum est delicatula & trans parens, aut quia partes illae sunt inflammatae r sed pollerius non tangit, quia hic agitur non de statu partium morboso, sed sano. Ex ictu, vel lapsu sanguis extra vasatus statim grumescit, dc pars'Ijvelcit, cum aqua dc spiritus, hoc est, partes lubtiliores abeant, interea dum maturia terrestris illic sub cute haeret dc transparet instas corporis live Icentis : quod argumentum etiam est , sanguinem naturaliter non ire sub ratione sanguinis extra sua Vati per partes s ac. proinde partes nutriuntur non satani ne rubicundo , sed materia albicante chylos1. In Seor buticis maculae illae lividae admodum copiose conspiciuntur, imo saepe contingit, ut tota eorum corporis superficies livescat 'Certum est , in scorbuticis peccare aut acredinem salis , aut acidi , quae acredo emittit ex poris vasorum nimi4m apertis , vel ex osculis capillarium erosis , illud , quod emittendum non erat, hoc est , sanguinem sale & acido impraegnatum, qui haerens sub cute in partibus solidis secessionem facit particularum; & quo magis subtiles ex ἱ-stunt, avolant per poros cutis , hoc est , per insensibilem transpirationem, dc crassiores illic incrassescunt Zc haerent, atque ita Iιυorem dc maculam componunt; non aliter ac si corporis partes essent egregie fustibus exceptae , quae tunc quoque lividae apparere solent hoc ipsum accidit saepissime iis , qui in longis itineribus marinis lauda bile nutrimentum non accipiunt , sed carnes sale & fumo siccatas quotidie assumunt, quibus Lal fixus copiosd inest , qui sanguini com . municatus producit scorbutum d accedit sal muriaticus fixus . ex mari in aurem elevatus, qui quotidie dc singulis momentis cum aere insipiratur , quique proinde scorbutum augere potest . Idem contingit partibus internis scorbuticorum , ae de externis dictum : hine etiam est , quod , quam primum illi homines laudabilem vi clum & refocillantia nanciscantur, scorbutus pereat, & maculae dispareant, dc acredo sanguinis tollatur dc temperetur et ergo certum dc ratum mane bit, sanguinem non sub ratione sanguinis naturaliter ire extra vasa per solidas partes; nec proinde eum nutrire partes nostri corporis, sed chylum albicantem cwculare dc extra vasari per partes, inserviturum earundem nutritioni. . N
177쪽
Nutritio quomodo fat. Notandum etiam hic , omnia corpora solida per se esse frigida Ac Nutu pars
sicca e calor omnis est, ab insuentibus humoribu scalidis, hoc est, vin nostri eorporisne mentiori motu agitatis,&eatenus cor ipsum est frigidum, quia est solida per se solidum , hoc est , quia ejus partes circa se invicem quiescunt; calor potes icifri. .utem copsistit in particularum motu. . gida. Et hac ratione po stumus intelligere, quomodo cor possit dici sons caloris , respectu videlicet sanguinis illic sermentantis di ebullientis,
Eadem ratione ignis debet dici calidus, quatenus secus illic extru - 'tur, & sine quo ignis ix sine sermentatione cor essent nive Gallica frigidiora, quatenus partes solidae sunt: idem emita de humido , ita ut calor innatus dc humidum primigenium merae sint chimaerae de
Redeamus nunc in viam , & videamus quomodo nutritio fiat , dcquid debeamus intelligere per veterum facultatem assimulatricem. Priusquam opus hocce aggrediamur, praenoscendum est, nutritionis
Quarum prima respicit sanguinem & spiritus; quam nil tritionem
jam vidimus, cum in intestinis versaremur, eum chylus sanguini admiscebatur, eique nutrimentum suppeditabat, & cum videbamus atrophiam sanguinis per occlusionem multifariam lacteorum, ita ut chylus ea transre non posset, & ad sanguinem venire e vel per pravam coctionem ventriculi, qua chylus crudus dc non legitime coctus ad sanguinem nutriendum ineptus reddebatur: vel per vitium intesti norum , videlicet ulceratorum ἱ ex quo variae cicatrices nascebantur circa lacteorum oscula, eaque occludebant, atque ita sanguis nutri
Altera species nutritionis respicit partes solidas: hanc speciem jam
Quomodo chylus fiat, quid sit, quomodo ad sanguinem derivetur, di similia plura, non est, ut hic reputemus, cum saepius in praeceden tibus dicta suerint. Nutritio itaque hisce paucis nota fieri poterit . Λttet Iarum textuis arteriar mra admodum cit fibrosa, quae fibrae non possunt sese tam arctὰ conjunis strucruro πgere ad invieem , quin multa & infinita spatiola relinquant, uti viis πη μνη demus in lintea mentis , quod multi illic pori dc infinita intervalla relinquantur : his itaque positis, certum est, quod multae particulae ex , sanguine continuo per hos poros expellantur ex arteriis in partes s lidas, quaedam etiam haerent in illis poris, & constituunt densa latera arteriarum: quod autem debeant quaedam in hos poros impelli , ex eo probatur, quod singulis pulsibus necessario arteriae eleventur , uti constat ex praedictis, & extendantur a sanguine ebulliente, ac proinde pori earum majores redduntur , oc particulae sanguinis in eos im- tapelluntur singulis pulsibus , hoc est, tremoribus arteriarum. Certum itaque est, qualdam particulas egredi ex arteriis in partes solidas; sed quaenam illae sunt, cum indiscriminatim cum sanguine sconstante ex infinita di versitate particularum magna diversitas particularum in hos poros incidat λDicimus itaque, illas , quae subtiles sunt, transire hos poros & pr gredi ad partes solidas ;& quidnam illic faciunt, mox videbiam. Illae vero, quae nonnihil cIλGre1 existunt, in poris arteriarum haeq
178쪽
eent, & constituunt earum tunicam , quam proinde reperimns re IaCrassiorem, quam eam , quae est venarum . Vide πιπι - P, ea
. Illae denique, quae magis erassae sunt, manent in sanguIne, & eum eo transeunt re circulant tamdiu, donec alteri is attenuatae abeare iaspiritus animales, de quibus postmodum. - Sed cum illis subtilioribus posSint adhuc aIiae transire, qua es lante χη 'σmy r Piimo aqueae, quae sese sciunt accommodam ad quosvis corporum. ρ p Iros propter earum flexibilitatem, etiam maxim1 subtilitate hoe 'μ possunt facere, quod facilὰ mssunt transire quosvis Poros: quae earum Φρης ρς P subtilitas clamonstrari potest eκ eo, quod ope microst pii qno Reve-ν 1 Nerigrue re, ducenties majores apparent, quam re ipsa sunt , saltem quate nus a sensibus nostris deteguntur &distingui ab alia, & detegi noa possit una aquae particula, quod sand magnam praesupponit earum paristium subtilitatem.
secund. , sunt sati me, quae non miniis facilῆ sibi viam parare possunt per partes nostri corporis, quia suis extremitatibus acutis aepungentibus poros earum faciunt Rmpliores & majores , quos tune facile transire possunt. Tenio, sunt aridae, quae se Indendo ab utroque Iatere gladiorum Instar, simi liter ac salinae, poms aptiores reddunt ad exeundum. Iv mrmpa - Illae autem qnas jam memoravimus particulae ineptae sunt ad nuisticulae apta triendas partes: nam aqua nusquam nutrit. sal & acidum potius adi- sunt ad nu- quid a pinibus abraderet, quod patet in iis , qui sanguinem habent triendu, quae- intemperie catin' aut aeida impraegnatum , illi sensim macilescimi, nam non quia particulae illae abradunt aliquid a partibus , ergo illae non nutriunt: illae autem , quae maximu subtiles sunt, nutrire nequeunt, quoniam O crupore per insensibilem transpirationem nimis ello
Nutri s. fit Requiruntur itaque aliae, quae nutrire possunt, videlicet partient aeehu . chylotae modicd pingues & Lbtiles ; oleo ae , mollesque etiam Hunia
sal & acidum habent, quae liquorem lacteum constituunt, quem antea vidimus repereum suisse in pectore gallinae , chylum bis terve e ctum & ad moditam subtilitatem redactum binam ilia Sed quaeri nune posset, ubinam manerent illae, quae ineptae sent ad manent, quae Nutriendum , quas modo recensuimus Respondemus , quod sibilles neptae fune avolent ex corpore per insensibilem transpirationem p reliquae veri aE nutritis- re untur per vasa lymphatica ad sanguinem , & ad emunctoria no-mmὸ steti corporis, atque ita eχcernuntur cum excrementis p vel in hepate confregantur, re a sanguinis massa separantur, constituuntque bflem, dc sic po ro. Nutritionis Restat manc , ut inquiramus causam veram nutritionis . Vidimns utra ea a. nranc ea, per quae possit nutritio fieri, & massam jam inspeximus diximusqste, illam esse chylosam, lacteam , albi rantem , mollem, pinguem. 2rimmotam, oleo sam, & satis subtilem, videlicet chylum jam aliquot sermentationes palsum, ac proinde attenuatum , divisum equaeeunque igitur sit materia nutritionis, si ve fuerit chylus, sive is sanguia, sive alia quaedam , nihil refert; causa tamen nulla alia esse poter , praeter cohaesionem particularum, ad se invicem appulsarui ad pates nutriendas r illa autem cohaesio partium nullam agnoseitaliam causam, quΛm convenientiam superfieiecularum minimarum
179쪽
ct quarumlibet particularum , nee non quietem earundem quod rum esse, demonstravimus multiplicibus rationibus, nec non experiis
mentis insallibilibus. Hie nune exoritur quaestio non levis , quomodo PQssibile sit, quod Gin, isti, hi illa i si1 nutriente possit dari tanta diversit s Particularum , ex m.d. avibus possint produci α nutriri tam diversa nostri corporis partes; His,
exempli gratia ossa, membranae, carne , denrer, bam es aqueis em' multa. P, saltim S .iιre , mn, ungues, semen, dc quae sunt se centa talia Z dc orea, ois, deinde quomodo ex illa massa tot diversa prridueantur λ Quantum ad primam quaestionem dicimus, certum esse, chylum, quem pro masia nutriente assumimus , esse massiam quandam unive talem dc primam, sue loquuntur Chymiei ex qua possunt omnix fieri. Chymie, idem dixerunt de lapide suo philosophico , o quo omnia fieri debebant, ae proinde eam materiam primam vocarunt, ex qua componeretur, quia illa deberet necessario in se omnia eontinere meis talla : se in e hylo, reunt omnia contineri, si ex eodem omnia pos. sunt gign dg nmriri: sed adhuc majus, quomodo eκ hoc thyio tam diversse nutriantur partes λProut autem chylus sermentatur in hac vel illa parte eum singulorI illius panis sermento, tengitandum enim est, unamquamque pam, rem habere larmentum tibi peculiare ita convertitur in hujus, veι illius partis naturam δέ indolem , de sic dici potest, hane vel illam partem nutrire . In his paucissimis verbis consistit serὰ totum mysterium,& omoe illud, quod veteres conabantur exsteare per Obst rissimam illam facultatem assimulatrieem. Sed ut res haec magis clara evadat, Cogitemus quaeso, aetherem νseu materiam mundi subtiIissimam esse infinitar varietatis, illum trajicere certos di non omnes dc quoslibet porcipe deinde cogitamus,partes etiam non differre nisi ratione pororum illorum, figurae, stas, magnitudinis, rnoldst; sic corpora rotunda dc sphaerica inter se juncta a linmeonstituunt porinn, quan anae partes irregulares junctae inter se e propter hane diversitatem cogitandum etiam , singulas partes habere etiam suos poros singulares & distinctos, ita ut diversitas Ac divisita rerum merito dicantur in infinitum sese extendere , uti eonstat ex Physi ea generali . Microscopio res inspectae exhibent multos Ec infinitos globulos inter sese junctos, seu sphaerulas exiguas, ex quibus res omnes videntureompositae; quae sphaerulae propter exiguitatem videatur molles, quae . que pressionem patiuntur omni cogitabin modo : deinde sphaera potest plurimis in loeis tangi, Ac hae in parte superat quaelibet e pora potest quippe in sex ineis at plurimum tangi, uti docetuT in matheus . Hi ne sequitur infinita figurarum tam partium, quam Pororum
Concipiamus nune ulteri sis, intra ipsas sphaerulas haerere infinitam diversitatem partieularum, ae pro inue itur hoe pacto in i sinitum. Hanc immensam dc infinitam diversitatem possumu9 etiam assequi in insectis, quorum tanta est exiguitas, ut eam sensibus assequi non aleamus: visus enim microscopio munitus saepe nobis detexit myria in das animalculorum in una exigu1 guttul 1 liquoris, exempli gratia aeeti vetustissimi; ita ut a m dicere, neminem unquam tantum agmen
TeI exercitum vidissa in eampo magno, quantum nos bla detegimus opeio iti
180쪽
ope microseopii in exigu1 solummodo liquoris guttul1. Hoe nonds'thlassicit: nonne horum animalculorum membra ire debent in infiniis tam exiguitatem & diversitatem ὸ &qualem nobis figuram igitur conceptibilem exhibebunt horum humores & spiritusὸ ita ut merito debeamus concludere, subtilitatem naturae superare nostram cogitationem , quam hisce in rebus esse finitam satis experimur. Hos itaque poros trajicere debet materia sui generis ; saei l/ enim intelligimus, particulam pyramidalem unius pedis non transire posse porum rotundum dimidii pedis: fit igitur, & requiritur necessario, ut singularis materia fluat per hos poros: quid igitur 8 si materia mollis, qualis est chylus, allabatur ad certam partem , & illius partis porum tegat; nece ilario debet materia aetheria trajicere chylum, antequam possit ingredi porum suum , hinc sequitur, illam materiam mollem debete nonnihil incidi & dividi ab illo aethere transeunte, aut debere removeri: quae autem inciduntur, earum particularum pori etiam ac commodantur ad huic aetheri transitum eoncedendum , atque ita portuli incipiunt maxime convenire cum illis, quos ille aether libere trajicere solebat, ac proinde aether, fulminis instar , tandem trajiciendo hos convenientes p roS , partes illas accommodat, ut possint postea cohaerere cum aliis , quibus oppositae erant I & sic chylus potest dic Iabire in nutrimentum variarum partium.
Si haecee, &quae dicta sunt, eontingant in earnibus, carnem nutrire dicuntur; sin in ossibus, ossa,& sic de caeteris; &haec est illa assim v, latrix iacultas: dum enim pori assimulantur, illae particulae facile M
haerent illis, cum quarum poris conveniunt, quia eundem aetherem transmittendo, particulae secundum earum superficiem magis convenire incipiunt; in qua convenientia superficiecularum , dixi iratis an-rea , mediante quiete , consistere partium cohaesonem .
Reliquae autem chyli partes pergunt ad alias partes, &Illic idem patiuntur, ae hic dictum fuit, & sic illas partes nutrire dicentur; dantur enim in chylo quaedam , quae magis conveniunt cum ossibus, quaedam cum carnibus, quaedam cum membranis,& sic porro vidimus, fieri omnium partium nutrit innem.
Illa autem, quae inepta sunt ad nutritionem , ve I quae residua sunt a nutritione, illa per vasa lymphatica , diximus , revehi ad sanguinem ; interea dum multa & maxima pars in itinere remanserit , &hinc inde haeserit. Haec sunt, quae debebant intelligere per suas voces, Ros , Gluten,& Cambium . Per Rorem nunc possumus intelligere t liberi videlicet omni praejudicio in humorem lacteum chylosum, ad partes ex arteriarum poris propulsum. Per Gluten, quietem & convenientiam superficietularum , particularum ve accommDdationem . .
Per Cambium , assimulationem chyli, in consormationem parti
Possumus nunc hasce veterum retinere voces, ne videamur nim Isab eorum doctrina recedere: vidimus enim nunc, quid per assimulatricem qualitatem , quid per Rorem, per Cambium , per Gluten dein amus intelligere. Non minus hic, ac in phy sica, possemus nunc mirari immensam hanc corporum transnautationem; sed uti in phy sica tota illa admiratio tolli-