Specimen totius systematis philosophici prælectionibus accomodatum per p. Hugolinum Fazolis a Summaripa .. De locis philosophicis et de protologia

발행: 1856년

분량: 421페이지

출처: archive.org

분류: 미분류

141쪽

IDEOLOGIA eAPΠT AE cvΝΟΠΗ 13stabilitatem, necessitatem, ac taetera, quae in Veritate logica, abstracta et ideati continentur, quibus dotibus ss. Patres ne dum ab realibus finitis ideas secernebant, verum etiam a Deo. licet non eodem modo. eum prior distinctio realis, posterior mentalis sit. 21 .u Absit ergo ut Patres platonismum plane reiiecerint, ut potius ipsum caStigaverint, cuius emendationis capita sunt: s.' ideas obiectivas, immutabiles atque aeternas quidem esse, non tamen in se subsistentes, Sed omnes tandem in Deum confluere, ipsique inesse eeu totidem perlaetas eius aeternas notiones vel immutabilia rerum exemplaria: 2.' uni sicationem omnium id earum in Deo a Verbo divino haud distingui, neque ideas in se invicem, sed in unicam ideam Ver-ho identicam resolvi. Hoc pacto polytheismus platonicus dispellebatur.3. quoniam Verbum ab essentia divina realiter minime dividitur, hinc ideam unicam omnibus consectam divinae essentiae ceu primo intelligibili insidero 1 . 4.' ideam demum huiusmodi, Verbo Dei contentam, et actum eSSe Simplicissimum atque aeternum, quo Deus, ait s. Λnselmus, dieit Seipsum et quaecumquesecit u 2 . 5.' ideas humanas proinde tot esse divinarum participationes imperfectissimas. 6. haec omnia adeo Sublimia, fide potius, quam ratione comperiisse, quia existentia id estrum in mente divina est magis fidei obiectum; insidelis est qui negat ideam in mente divina 3 . 215.' Mirandum sane eSt, quod Ficinus, Thomassini, Malebranche. Gerdit, Schelling, Hegel, Gioberti, aliique praedictas platoni Smie mendationes in Patribus nacti minime suerint, cum eorum quidam ideas subsistentes, vel subsistentiam divinam, in qua ideae, inquit Dionysius Areopagita, substantilleantur, nos naturali quodam et primitivo intuitu apprehendere docuerint. Novimus equidem ideas tandem in Deum refundi, eoque absorberi, non qua Si id intueamur, sed potius quia ratiocinando deducimus, quin, quomodo uni licentur, atque. ut sic loquar, divina absorbeantur e SSentia, cogno Scamus.

ARTICULUS TERTIUS

DE FORMA AED SPECIE INTELLIGIBILI Ac HOLASTICORUM216.' Ut quanti Ecclesiae Doctores secerint scientiam ideologicam, clarius etiam innotescat, itemque quanto firmiter ipsis nos haereas S. Thom. S. l. XVI ad 3. 2ὶ Monolog. c. XXXll.

3ὶ s. Aug. L. LXXXIlI, qq. XLVl - s. Thom. De verit. q. III. art. l. - .ldoas verbo divino contineri insinuat s. Hilarius his verbis: a aeternitas in Patre, species sideat in imagine Verbo l. usus in Munere v. Iam pariter vidimus, quomodo pbilosophi ex ideorum natura mentem divinam iutulerint.

142쪽

mus, Praestat Sensum adeo solemnis formae vel speeiei intelligibilis Scholasti eorum perquirere, in qua theoria nostra ideologica tota seminaliter includitur. Qua in re est nobis Angelicus adeundus, qui cloetrinam scholasticam subtiliter explanavit, docuit, atque perpolivit.

materiale . et sor male: illud speciem sensibilem, istud formam, vel speciem intelligibilem vocat. Species sensibilis ipsam non excedit ani- Inalitatem, cuius assectio vel motus est. Species contra intelligibilis menti patescit, cui tum assulget, cum intellectus agens ratio eon. vertitur super phantasmata, Vel Species sensibiles, iisque Suum applicat lumen. ex qua conver Sione, inquit S. Thomas, et resultat quaedam similitudo in intellectu possibili in intellectu proprie dicto quae est repraesentatio eorum, quorum Sunt phantaSmata Solum quoad naturam speciei, en ideae universalitas et per hoc dicitur abstrahere species intelligibiles a phantasmatibus v. Εiu Smodi autem speciebus. ut eas magis a sensibilibus secernat, attribuit eodem loco universalitatem, vel intentionem uni Ver Salitatis . a Considerare, ait, rem aliquam sine principiis individualibus, quae sunt de ratione speciei, est abstrahere universale a particulari, Seu speciem intelligibilem a phantasmatibus 2 1 . Alibi species intelligibiles vocat - Species rerum - 2 . Porro Species non est nisi id ea univer Salis, quam in singulis individuis eiusdem naturae percipiendis adhibemus . Ergo species ititelligibilis Scholasticorum aliud non est, quam idea supra definita, qua res individuae percipiuntur.

inter Democritum, qui ideas a Sensibus deducebat, et Platovem, qui eas subSistentes essecerat. Quapropter ipse ostendit species intelligibiles equidem reduci sicut in primam causam in aliquod principium per essentiam intelligibile, quae tamen in eo haud videntur; ast nobis, ut diximus, sub aliquo lumine increato virtualiter solum communicari, atque in ipso distincte videri mediantibus sormis, vel spe. ciebus sensibilibus, quae mentem excitant ad ea distinete in hoe lumine videnda. quae ibi indistinete prius implicabantur 3 . Lumen autem' huiusmodi voeat lumen veritatis, vel veritatem primam sic, quatenus in ipso reS Videntur, dicuntur in rationibus aeternis videri 5 . Demum ut magis quoque modum ostendat, quo lumen S. I. LXXXV. l. s2ὶ contr. Geiit. III. XLIX. 3ὶ S. I. LXXXIV. IV.

4ὶ In prima parto summae, et alibi passim . S. Bonav. Itin. c. II l. - In liMnt. distinet. rat V. p. II, art. I. q. l.

143쪽

intellectus sensibilibus applicetur , atque species intelligibiles nobis emergant, assert sententiam Aristotelis l qui docuit phantasmata

ad lumen intellectus comparari sicuti colores ad lucem; species autem intelligibiles se ad mentem habere, ut colores ad oculos. Nam quemadmodum colores a luce materiali producuntur, sic phantasmata lumine intellectus illustrantur, iisque sic illustratis se prodit in mente species intelligibilis. Atque ideo lumen tutellectus dictum est ab ipso Λristotele - species specierum - . Non ergo species intelligibiles a sensibus ipse haurit, imo, docet ab intellectu eas Sensibus applicari, quatenus, SenSatione superveniente intellectus in lumine, vel in specie specierum ens externum cognoscit, et percipit. 219.' Colligendo ergo dicimus: 1.' Species intelligibiles Scholasti- eorum ipsas esse rerum ideas, atque idearum dotibus. puta, immutabilitate obiectivitate ete. instructas 2 . 2. ' Eas nobis a Deo derivari in quodam lumine intelligibili, quod oeeasione sensationum in varias et distinctas ideas veluti dispescitur, cum ideae tot sint intellectuales rerum visiones hoc in lumine factae. 3. Phantasmata illustrata Scholasticorum esse pereeptiones intellectivas, quibus sorma vel species intelligibilis sensationi copulatur, vel realia percepta. 4.' Λbstractionem specierum nihil univerSalitatis ex Sensationibus haurire, at potius intentionem universalitatis ipsis addere . 5 ' Quoeirca abstractionem eiusmodi eam non eSSe menti S operationem. quae res cognitas dividat ac solvat in sua elementa, Seu quae agat, inquit S. Thomas, per modum eompositionis vel clivisionis, id est ab Stractionem proprie dictam ; sed improprie Solum, atque puram universalirrationem, quae, rebus Sen Su Singulariter perceptis' universalitatem adiungit eamque verius dici abstractionem simplicitatis, qua, dimissa rei subsistentia, essentia Specinea tantum apprehenditur 3 . Id enim insinuat s. Thomas, qui alibi docet abstractionem eiusmodi idem esseae intellectionem, vel universali grationem, vel illustrationem intellectualem rei perceptae: a hoc ipsum, ait, quod est intelligi, vel abstrahi, vel intentio universalitatis, est in intellectu n 4 P ergo intelligere, abstrahere, et universali ZZare, iuxta s. Thomam, idem sunt. 6. Pessime propterea hanc abstractionem Vincentius de-Gratia interpretatum suisse qui Sic abstractionem accepit, ac si ipsa aliquid a sensibilibus avellat, atque in mentem transmittat 5 . 7.' Schola Stico Alsi S. I. LIV. IV.

.i S. I. LXXXV. II - ergo non in sensu. aut ex SenSu. 5ὶ Pros potio delia filosos. Nihil enim adversus s. Thomam sordidius dici potest . quod in hoo opere laetido sensis mo insecto non reperiatur. Summis

144쪽

peripateticismo quidem deditos suisse: at neque Platonem respuisse: sed ex Peripateticis materiam, ex Platonicis formam obieetivam cognitionis. vel ideam, Patrum exem'lo, Sum pSiSSe.

ARTICULUS QUARTUS

tur, ac cuique, si noctua non eSSet, Pro patula; sunt tamen, qui ea vel recusant, Vel que a Spernuntur, minime veriti ideologiam per summum eontemptum, ideologismum nuncupare. Videndum est igitur quomodo in veritatem sint et ipsi reducendi.

quaerebatur. quomodo meus POSSet extra se evehi, atque re S externas Percipere; quinam scilicet esset pons eommunicationis, quo ipSa Se ad extra traiiceret Quidam 2 ut hoc solverent problema, animae ideas intulerunt, ceu rerum externarum similitudines, imagines etc. quibus lySa rebus cognoscendis uteretur, qui ii ipsi necesse laret foras erumpere. His alii 3 Se opposuerunt, tamquam idealismo suspecti S atque ideas eiusmodi uti supervacaneis animam exuerunt, tria tantum cognitionis elementa propugnantes: 1.' Spiritum cognoscentem 2.' aetum ipsius; 3.' rem cognitam. Quare isti animum per se absque lumine di ino intelligentem, atque res externas intelligibiles esse, 0-luerunt. Porro, quia nimi S operosum erat, ideas, quo S SPHSuS e0mmunis admittit, atque experientia confirmat, evertere, ideo quidam

alii 4 cordatiores huic systemati medere tentarunt, ideas ut, idendo

tamen laudibus ipsum quaedam ephemeris extuliti Nescirem proseeto an illius ignorantia, vel istius impudentia et inscitia magis praevaluerint. S. Thinma in alia prorsus ratione Cardinalis Caietanus commentatus est, qui rotundis verbi dieit a abstractionem animadvertero tantum naturam rei reprae Sentati vam. Seu ideam a in s. IV. LXXXV, l. 1l cicer. in Luculi. - de uat. deo. l. 5 - Sext. Em p. adv. di Scipi. e. deeriter. 2) Fortunat. a hrixia, Bouvier aliique lutulento sensi, mo insecti. 3, Arnaid. Reid . SteWart. Galilippi. De gerand. - fortasse qui ideas ceu inutiles respuebant in eam inciderunt se utentiam . quia usu saepe Venerat apud philosophos , ut ideae uiceretitur - media rerum cognitionis - . Perinde ae Sola idearum intuitione possit quisquis realia iam in ipsis conspicere . At, ideae medium quidem Sulli cognitionis rerum, imperfectum tamen et formale, cui elementum empiricum adiungendum est. Secus nihil realis in ideis timquam videretur. Id si sedulo observassent profecto ideas non expunxissent, ea de ratione solummodo,

145쪽

in obieet vas , quse rei subsistentiam involvunt, et subiectivas, quae puram non Excedunt rei intelligibilitatem ae possibilitatem . Prioris generis sunt ideae Sensibilium, posterioris ideae ab Stractae, generitae etc. Hac distinctione lis eis composita videbatur. Ast iam sat evictum est, ideas subsistentiam rei minime praeseserre, neque no Ssolis ideis ductos posse hic et nunc obiecta realia percipere. Pone enim, Si lubet, me nunc in mentem revocare ideam arboris, aderit ne mihi eo ipso arbor realis ' Haud profecto. Deinde ideae subiectivae, seu quae modi Sunt et assectiones animi, repugnant, quia idea per suam essentiam obiectiva est, ac spiritui eam intuenti adversa. Dicendum ergo magis videtur, quod, rectius loquendo, idea non sit neque similitudo, neque imago vel repraesentatio aut signum rei, quia similitudo, imago ete . a re, quam repraeSentant, numero et eS-

sentia disserunt, sic ut aliud sit imago Petri, aliud Petrus ipse; contra idea Petri est ipse Ρetrus individuus numero et essentia idem, in statu tamen ideoli sive in potentia. Quapropter idea e Si fletu S primus. vel essentia rei magis quam eius imago. Quod et s. Τhomas, atque Doctor Seraphicus aduolarunt, qui cum cognitionem per similitudinem fieri quoque lucantur, duplicem tamen existendi modum iisdem rebus attribuunt, idealem et realem 1 .

Corollarium - solutio prob Iemalis de ponte comunicationis, inter animum et mundum eaeternum

222.' Hinc iam profuit problematis de ponte comunicationis solutio: nam vel loquimur de puris mentalibus conceptionibus, vel de Sensibilium perceptionibus intellectivis. Primo casu, pons eo munieationis est ideae obiectivitas, qua animus in rem conceptam, tamquam sibi extraneam ac adversam provehitur. In Secundo eaSU, PonS co munieationis consistit in perceptione sensitiva, Vel in elemento ex ira-Subiectivo Sensationis, cum enim sentimus aliquid, Patimur Seu Perimur eius actionem. Porro si sensatio uti passiva animadvertitur, medium praebet intellectui eius causam extrinsecam inserendi. in quam intellectus dicitur transire, cum eam in idea obiectiva entis. et in lumine rationis concipit. Quare sensatioues ut ut Subiectivaeae per se ineptae ad rerum obieetivitatem attingendam, occasionem tamen praebent intellectui in entis obiectivitatem iam exporrecto, ad rese iernas ut in seipsis sunt, cognoscendas, quia in idea entis hirtualiquod eum reulitatem non exhibeant in seipsis, ergo ut inutiles excutienda o unt. Fortior est concluSio quam praemissae. lli S. Tuom. S. l . LXXXV. V. - contr. Gent. Ill. XIl. - S. BOna V. iii l. ent. dist. III. p. l. art. l. q. l.

146쪽

14l PROTOLOGIAE PARA SECENDA ter iam res externae includuntur. Solus ergo intelleetus est facultas essentialiter obiectiva, atque problema - de communicationis ponte prorsus solvit.

SECTIO SECUNDA

DE DEARUM CHARACTE BIBUS

CAPUT TERTIUM

sensationes et sensibilia, multis iam sparsim hae tenus probavimus atque etiam excerptis ex SS. Patribus praesertim et philosophis d0ctioribus, qui naturam plane divinam idearum praedicarunt, utpote quae a lumine veritatis aeternae mentibus relucentis, ceu eius scintillationes emergunt. Modo nobis est ex-pro sesso ad laborandum, ut earum divinitas maxima qua fieri potest evidentia eniteat; idque obtinebitur, dummodo earum primarii characteres perpendantur. 0u0rum maximi sunt: s.' obiectivitas; 2.' possibilitas, seu intelligibilitas; 3.' Simplicitas; 4.' unitas, ac identitas; ff.' universalitas et infinitas: s.' necessitas, immutabilitas, aeternitas. Haec totidem sunt attributa logica id earum, et maxime ideae entis caeterarum matris ac principis, minime cum altributis metaphysicis aeternitatis, immuta vilitatis etc. ipsius divinitatis, confundenda, licet ratiocinio tonsaei eiusmodi logica attributa tandem, in eorum nempe principio, in attributa metaphisi ea resolvi, iisque unificari.

DE OBIECTIVITATE IDEAE

mi facultate et ab ipso subiecto cognoscente abscinditur . neque in aliquo alio subieeto, sed in Se tantum, ac Prout menti directe et immediate exhibetur, concipitur. Enimvero ideam Polygoes, exempli ὶ Licet ex toto operis contextu evidenter constet, quo S sensu ideae vocantur divitiae, idest iu ordine logico lideali in non autem in ordino mota phrsim substantiali j uti neoplatonici effutiunt; semel pro Semper monemus eas di vinas vel divinae esse naturae, non quasi Deus ipse sint, Sed quaedam tu minis aeterni participationes. Disitired by Corale

147쪽

DROLOGIA cAPLr TRRTicu i ldoralia. non utique in me . neque in te, vel aliquo spatio aut tempore inclusam. ast Secundum quod est in se, atque ex adverso veluti mihi perhibetur, conspicio. Id si rite philosophi animadvertissent, in sensis mum et subiectivismurn haud incidissent. aeque ac si idea modus sit aut assectio animae; si enim ita id ea se haberet. nobis desceret omnino medium res in quantum in Se Sunt cognoscendi. ideoque ut totidem phaenomena. montisque hallucinationes ipsae aestimarentur, Sicque via in scepticismum sterneretur amplissima. Recolantur alibi dicta de mentis obiecto, ae de lege Ontologica synthesismi intellectivi, qua vere mirabilis obiectivitas cognitionis solide suit ostensa. Id ipsum docet etiam s. Λugust.

ARTICULUA SECUNDUS

DE POSSIBILITATE , ET INTELLIGIBILITATE IDEAE

223.' Rei cuiusque possibilitas, ipsa est res in potentia. ideSt pr0 ut mente solum c ei pitur, quin sciatur an aetu subsistat. Porro qui rei tantum iden m intuetur, nescit adhue an res subsistat, neque ut subsistentem solius ideae ope eam percipit; id unum novit nimirum Hrem posse existere-; ergo idea simplicem rpi possibilitatem ostendit. Re quidem vera; sac te modo ideam lilii contemplari, putasne haementali lilii eo templatione lilium aliquod subsistens percipere Nonne potius ab omnibus individuis liliis praeseindis Quin, nonne fieri poterit, ut in actu contemplationis, cunera lilia destrueta susrint, vel saltem anni hi lata supponi' Tamon, quid inde ideae lilii ' Numquid immutatur Nequaquam. Ipsa eni in solum refert lilia posse subsistere . quia, quo non repugnat cogitationi , neque repugnabit legibus realitatis, eum idea iam ipsa sit res in uetu primo Suae existentiae. 0uare quod nequit subsistere id est . cuius cognitio repugnat. Hincilieitur quod possibilitas logi ea, vel idea, sit radix et fundamentum possibilitatis metaphysi eae . vel subSistentiae. Quia idea rei est primus aetus eiusdem, quem sane actus Secundus, idest realitas, con

sequi poterit 1 .

Qua in re duo adnotanda suuι possibilitatem ad subsistentiam potius quam ast iddam rei speelare, idest, rem tum possibilem voeari, eum etSi in mente iam existat, nondum tamen extrinseeus Sub-

Quare optime intellectus definiretur - facultas possibilium: sensus autem lacultas realium se . Realitas ideis adseripta interdum emollienda aliquantum est . atque Bo Sensu usurpanda, quod ideao non sunt nihil. sed aliquid uo modo etiam Oxi Ktons , ut alibi dictum est contra ontologos materialistas. qui ideas ut sensibilia existere opinantur. Vor. . I. in

148쪽

146 PROTOLOGIAE PΛRA ALCENDA sistit; ideoque possibilitatem aliud non esse, quam relationem ideae eum externa reali gratione factura. Possibilitas igitur non cadit in id eam, sed in realiaetationem 1 . 2.' Possibilitatem non esse aliquid positivum ideae inhaerenS, Sed meram repugnantiae earentiain, ideoque proprietatem Degativam. Diei iurenim aliquod possibile. cui ratio necessario non ad er Setur: impossibile contra, positivum aliquid est . quia impossibile illud est quod necessario alicui rationi repugnat. Ergo adest ratio positiva repugnantiae generatim, quippe omne dicitur possibile quod aliqua ratione eO-gnosei et seri non impeditur; impossibile quod impeditur I ergo in

possibilitate deest; in impossibilitate aulem adest ratio adversa. Cummuni tamen loquendi modo oh linguae desectum, possibilitas verbis positivis, impossibilitas verbis negativis exprimitur. 226.' Dices: si id ea puram rei possibilitatem commonstrat; ergo et idea Dei, Deum dumtaxat possibilem ostendit. En atheismus. Resp. Duplex, diximus, est possibilitas. logica et metaphysica. Iam

age in idea Dei concipitur quidem possibilitas logica divinitatis quia

existentia Dei cognitioni non contradicit . et reapse cognoscitur. DeeSi vero possibilitas metaphysica, quia in idea Dei quamquam non habeatur Subsistentia, vel realitas divina, apprehenditur nihilominus necessitas divinae subsistentiae actualis, eiusque realitati S. In qualibet enim idea continetur essentia rei; ergo et in id ea Dei debet eius essentia uteumque contineri ac cognosci. Porro ad Dei eSSentiam spectat necessario eius subsistentia; Deus quippe mere poSSibilis repugnat. Quapropter qui ideam Dei contuetur uou So Ium cognoscit Dossibilitatem quod Deus sit, Sed Decessitatem, quod actu et essentialiter subsistat: paucis nedum pοS sibilita em, verum et realitatem ipsius. Quemadmodum qui ideam circuli intuetur, non diceret - circulum poSse Sphaericitatem Suscipere, quin potius, essentialiter Syna

Quoad intelligibilitatem nullum dubium est. Noverunt enim Omnes sensibilia in ideis intelligi ac illuminari, ideas autem in seipsis in tu P-ri, vel sibi ipsis lucem ac intelligibilitatem esse. Profecto ad cogno- Scendum arborem realem opus est idea arboris; ad ideam autem arboris intelligenda ui sumcit, ut ipsa menti exhibeatur, neque aliud amplius requiritur. Ideo merito intellectus etiam vocatur - polentia intelligibilium - .

lὶ impossibilibus contra nedum aetus Secundus existentiae , idest realitas , Sed et actus Primus, Scilicet PenSabilitas, deuegatur.

149쪽

147 ARTICULIIS TERTIUS

DE sIMPLICITATE IDEAE

227. Simplex hic nobis est, quod ita est in se constitutum, ut nil ei subtrahi, aut appingi possit, quin haud amplius sit quod erat. Huiuscemodi sunt ideae, quae, ut ait Aristoteles, uumeris comparari possunt. qui si unitate minuantur vel augeantur, essentialiter mutantur; sic et ideae quae eum aliqua rei proprietate quoquo modo exuantur aut donentur, iam hau damplius eamdem, sed aliam rem exhibent.

Rursus, simplicitas eiusmodi patet etiam ex ipsa idearum indivisibilitate ac spiritualitate . quibuS iit, ut nequeant in partes, quibus carent. discindi. Non enim eum mentis abstractione ex aliqua idea, puta. hominis, elementum aliquod, ut animalitas. Solum attenditur, ideo . dea hominis dividitur; ipsa enim nihil passa est, cum haec divisio mentalis DIane sit, vel restrictio attentionis ad aliquid ipsius penitius cognoscendum. Haec id earum simplicitas iamdiu innotuit Parmenidi, qui loquens de ente cidea eritis ait a si quid namque deest centi , opus est ensomne deesse n 1 . Quae cum ita sint recte ex idearum spiritualitate pro laetus Parmenides, teste Clemente Λlexandrino, deduxit, ens vel ideam entis, proindeque Omnes ideas extra omne tempus ac Spatium esse, idque con Stituere, quod mundus intelligibilis, et metaphisicus

dicitur 2 . ARTICULUS QUARTUS

DE UNITATE ET IDENTITATE ID EAR228. Ex dietis idea est possibilitas, Vel e SSentia rei, eaque simplicissima . Porro possibilitas et e SSentia rei cuiusque identi ea est omnibus individuis eiusdem speciei: ergo et unica est idea, atque omnibus mentitius eam conspicientibu S identi ea. Quot sunt, quaeso, ideae turris ita genere 7 Si enim genus turrium unicum est, debet quoque unica ESSe idea, in qua genus turrium consistit; sin autem dixeris plures ideas turris haberi, V. g. turri S rotund3e, quadratae, piramidalis etc. tune reponimus. earum singulas totidem esse ideas

aliique inuum ori maiores phi Iosophi mundum intelligibilem lassi sunt Diqii tred by Corale

150쪽

speeifieas turris, quarum quaelibet iterum unica est, atque omnibus communis. Interdum dicitur, aliquam ideam Petri vel Pauli esse: sed hoc sensu tantum, quod Petrus vel Paulus prius caeteris eam conspexerit, atque aliis communicaverit intuendam: alias, uti diximus de cognitionis identitate, collocutiones atque discursus interciperentur, nec non impo Ssibiles e aderent 1 . Dices: nonne sumceret ideas esse mentibus aequales' Verum. unde discernis earum aequalitatem, nonne invicem eas comparando Atqui, quemadmodum lupi, V. g. , aequales dicuntur, quia in unicam essentiam, vel ideam lupi conveniunt; ita non potest dignoscii deas esse aequales, nisi eas exegeris cuidam ideae ut Omnium mensurae, in quam confluant, eaque unificentur 2 . Ad instar ergo Solis sunt ideae aestimandae; ille enim etsi unicus omnibus oeulis Splendescit, quin nulli mode dividatur et multiplicetur pro intuentium oculis: ergo et huiusmodi sunt ideae, quae patent omnibus intelligentiis euiusque temporis locique, quia, inquit Aristoteles, ideae nullo tempore et spatio circumscribuntur: quo magis confirmatur, ideas haud animi assectiones esse, neque subiectivas, ast 'lane obieeti VaS,ac Spiritibus praesentes 3 .

DE UNIVERSALITATE ET INFINITATE IDEAE

229. ' Quod si idea simplicem atque unicam et identi eam exhibet rei essentiam, iam inde similiter consequitur eius universalitas, idest consequitur eam neque uni potius quam alteri individuo alligari, sed ad omnia individua eiusdem generis vel speciei sese extendere. Enim

vero idea rosae exhibet ne hanc vel illam rosam individualem, an PO-tius omnes et singulas rosas' Prosecto arbitror, alias atque alia S rOSas me posse solius ideae rosae percipere, vix dum eae mihi advenerint conspiciendae . Vide tamen ne confundas ideae eaeistentiam cum eius virtute repraesentativa vel universalitate: illa enim singularis est, ista universalis, atque est immensa ideae saecunditas, quae crea-ili Videsis Plat. in Parmenide. In Plato. ibid.

3ὶ Hae ratione intelligitur cur s. August. coni. L XJ dueat verbum eo-gitarct a cogero in unum. Quia mens ideam lapidis conspiciendo. omnes iam lapides reales indistinete ac quasi confuso in ipsa cognoscit; cognita enim idea pedi sica vel generica, etiam virtualiter individua classis et generis conei Piuntur; quod est unum in multis vidore, ut aiebant scholastici. Hoc idem Postea repetiit Vieo. qui cogitare a colligera derivat. Vid. s. Thom. S. l. LXXXly, I. ubi idearum immaterialitatem attingit - Plato in Par M.

SEARCH

MENU NAVIGATION