장음표시 사용
151쪽
tione individuorum mi quam exhauritur. Quot, quaexo, arti sex νο- test simulacra se ut pere, ideam Simulacri inspiciens' Innumera. Ergo idea est sua natura universalis, idest, potest pluribus individuis referri. Cum autem individua indesinite multiplieari possint, vel saltem homini nefas sit statuere terminos realia rationis, imo eum ipse videati deam posse alia Semper ostendere individua realirrabilia, intertur etiam eius infinitas. Neque item universalitas id parum est pro earum generalitate, ut quidam assolent, usurparida. Quaevis enim idea est universalis, et etiam ideae cuiusque rei individuae; non lamen generi ea vel genera lis, cuius naturae illae tantum sunt quae proprietatem abstractam vel genericam prae Seserunt, ut idea animalitatis, bonitatis, pulchritudinis ete. - Sunt qui autumant 1 ideas fieri universales eum pluribus reseruntur obiectis. Ast immerito; Quinam enim ideae pluribus rebus compararentur, nisi iam prius universales essent' comparatione quippe non sit, sed recognoscitur universalitas, eaque utitur . Revera haud possem individua ac plane singularia in aliorum
comparationem advocare, ut quae universalitate carent.
DE ΝECEARITATE , INMUTABILITATE ET AETERNITATE IDEAE
230.' Etiam dimissis philosophorum ae ss. Patrum hac de re au-etoritatibus, poterit quisque hosce e haraeteres levi attentione in id eis comperire. Nam si in idea simplex habetur essentia seu possibilitas rei, iam contestim dedueitur eam necessariam, immutabilem, ac aeternam esse, quia iisdem dotibus essentia vel possibilitas rerum ornatur. Fieri enim non potest ut possibile stat impossibile, vel res sit
simul et non sit. Porro si hoc nunc verum est, eccur non antea,
et etiam ab aeterno, et usque in aeternum ' Quod est tantae evide tiae, ut ipse Aristoteles, Platonismo insensissimus, in idectrum aeternitate, ac immutabilitate eum Platoni eis consenserit, atque subtiliter et peracute dixerit a cognoscere nil aliud esse quam mutabilia in immutabilibus, materialia in spiritualibus, composita in simplicibus apprehendere n. Hinc Parmenides de ea te intelligibili vel de idea canebatu Sen Za principio sermo sem pre ed tutegro h 2 .
ij ita sentit conditiae , aliique sensistae. Etiam SS. Pabres idearum universalitatem docuerunt. s. Thomas, Platouem sto Aristotelem Secutus , aperte declarat a cognoscere idem Esse ac apprehendere universalia . . Ipsi assentit Boaetius , qui, diximus. docet a universale est dum intelligitur . singulara
2ὶ Plui. contr. colol. - Adeo olim aceeptum erat ideas hises dotibus ae-
152쪽
PROTOLOGIAE PARS SECUNDA Quare eum dicitur ideas nasci vel formari, aut adipisci, non est ita accipiendum, ac si oriantur, creentur ac revera incipiant; Sed quatenus tune solum nobis revelentur, atque ad eas inspiciendas Drimo excitemur. Priusquam enim eas nos conspiceremus, iam aderant aliis mentibus emicantes, nosque eas tantum invenimus. Animadversio in praefatos eharacteres idearum.
unum Sine altero esse non posse; ad secundum autem, eos Omnes ab possibilitate rei climanare, quae, ut nemo ambigere poteSt, obiectiva, intelligibilis, vel pensabilis. simplex, uniea. identi ea, neceSSaria, immutabilis ac aeterna est. Verum, eiusmodi characteres cuilibet ideae essentiales sunt; ergo iterum inserendum est ideam non nisi possibilitatem rei esse mente apprehensam - . Atqui possibilitas rei idem subaudit ac essentia eiusdem; ergo optime quoque et aequi' Valenter desiniretur id ea ra conceptio rei essentiae . Qui igitur sertinaciter denegant ideas simplicem rei possibilitatem OS tendere, hoc ipSO evidentissimis ac exploralissimis charaeteribus hactenus disputa
tis eIpoliant, atque rerum essentias SubVertunt. COROLLARIA
characteribus lavere, nonnulla deducimus corollaria maximi momenti, quae immensam eorum saecunditatem pandunt.
sunt rerum disputandarum essentiae: sic Iogica insistit esSentiae veritatis; moralis, essentiae moralitatis; ontologia essentiae enti S completi ete. Atqui essentiae in ideis continentur.
terni istis . necessitatis etc. enitoseere, ut consuetudo obtinuerit eas ceu Deos immortal PS colere. Verum, diximus . nos alia prorsus ratione. doteS Bete nitatis etc. ideis adscribimus . scilicet non eo modo quo competunt Deo, sed quo prinei piis rationis, quibus nulla inest realitas, , ita ac subsi Stentia. Hinc dotes eiusmodi in Deo metapli ysicae et ontologicae sunt, in ideia autem logiz3e t3ntum, non quasi simplietiss. aeternitas etc. metaphysica Sit realiter distineta a simplicitat s. aeternitate logica . sed prorsus Badem cum ea tamen uillarentia . quod characteros ut metaphysici in realitate divina. ut autem logici in puris ideis considerantur. Cum autem ideae in Deum resolvantur. conso-quitur et characteres logicos in metaphysicos ultimo conVerti. Reeol. s. Thom. s. l. LXXXIV. l. - Vid. Mantoni, oper. var. dia . suli invenuione.
153쪽
IDEOLOGIA CAPUT TERTILM 13l Ergo ideae initia sunt scientiarum; proindeque ideologia, quae idearum naturae incumbit, iure est caeteris, tamquam Vera protologia anteponenda. quippe luae omnibus scientiis sua, quibus studeant
23l' Corollarium metaphysi eum . Qui despectis rebus sensibilutius. ad ideas sese eonvertit dicitur a mundo physico abstrahere atque . ut dicunt in mundum metaphysicum, vel verius, ideologicum tranSserri. Ergo mundus metaphysicus vel ideologicus ideis intelligibilibus constituitur, physicus autem realitatibus. Ecquis igitur non demiratur hominis naturam 8 Partim ipse sensitivus est atque physicis inhaerens . partim vero intellectivus et ideis innixus: quo sit, ut quae in id eis mente speculatur, in lactis senSu inveniat; et quae Sensu experitur intellectu cogno Scat atque mutabilem ac iugiterfluentem universum, in mundo metaph Sico, Vel ideologico ceu, ut ait Λr3sto toles. in immobili essentia concipiat 2).
gnitionis realium. Atqui ideae aeternae, immutabiles, necessaria sunt. Ergo contingentia in necesSariis, mutabilia in immutabilibus. temporanea in aeternis apprehendimu S. Quod s. Thomas haud obscvre indicat . cum dicit: a per lumen intellectus agentis immutabiliter veritatem in rebus mutabilibus cognoscimus o 3 . Hoc idem docebS. AuguStinus. qui asseruit et nos res in incommutabili veritate, vel in rationi hus aeternis Iidere n 4 . Atque hinc liquet entia duobus
existendi modis realiter clis tinctis gaudere, mutabiliter seu realiter, atque sormaliter vel idea liter. Primo modo, creata, secundo. increata sunt. et in Deo roposita, nobisque, prout mens eapere potest in id eis exhibita .
attributis praedictis pollent. Ergo nequeunt a contingentibus, coneretis, materia lilius et realibus oriri; ideoque originis plane divitiae censendae sunt. Ad rem s. Bonaventura, loquens de neceSSitate il-
si eum August. t Solii. L. t l. c. vi veritat om rei in eius essentia colloeamus . constabit iterum Seientias ex ideologia principia mutuari. Seientiae, siquidem veritatem inquirunt: Veritas est ipsa rei essentia, quae in ideis consistit: ergo in ideis elucubrandis scientiae adlaborant. Cic. lib. l. aee. 2) cons. Vico. Deli' antic. sapionga c. lv. VI, ubi do mundo metaphySi eo vel ideologico ideis consecto loquitur, licet a vero tamen aberret eo quod ideas, more platonicorum . deificet
lai s. l. LXXXIV. Vt ad s. ιὶ Rstract. L. I. c. VII l - c. Iv - . cons L. XI. c. XXV ait a nec ego utique in te. videmus Verum, nec tu in me, sed ambo in ipsa quae supra
mentes nostras est . incommuta ili veritate v .
154쪽
lationis, seu logica ideoque ideati reete dicit u eam non venire ab existentia rei in anima, quia tune esset fictio si non esset in re eu subiectivismus et critici Sinus eversus : venit ergo ab eaeemplaritate in ente aeterno en obiecti hismus firmiter constitutus n l . Insanit ergo Vincentius De-gratia, qui universalitatem id earum, haud Sane ab earum necessitate disserentem , ab sensibilibus ne seio qua abstractione, educere molitur, in Suam sententiam Ss. Patres violenter detorquens 2 .
ro veritas logi ea aliud non est quam idea, quae ut exemplar rerum cognOScendarum Sumitur, quae, Sicut tunc verae dicuntur, cum ideae eonveniunt; ila id ea respectu earum veritas appellatur. Hinc scite revera Mercurius Trismegistus docuit a id earum proprietates veritati quoque congruere η 3 . Λtque AS. Patres intellectum ideae vel veritati uniri eaque informarI aeque tradiderunt. Ergo logicae etiam Sua sunt ab id earum scientia initia ae sundametata.
gnitionis simplicitate deducere, et quidem optime. Ast cognitio eatenus Simplex est, quatenus iustis simplicibus, ac indivisibilibus insidet . Ergo ex idearum simplieitale ineluctabiliter spiritualitas animae insertur. Hoc modo argumentati sunt Plato in Timaeo 4 , et s. I homas in quaestione de veritate art. VIII. Imo addiderunt, animae Spirituali tatem logicum esse idearum immaterialitatis corollarium . Natura enim animae per Suos aetus cognoscitur: actus vero a terminis specifieantur. Porro termini intellectionum Sunt ideae simplicissimae; ergo etiam Simplex est anima.
extranea et obiectiva, idest non ipsi identisseata atque intrinseca, ut conspicitur in causis necessariis, quae interna virtute ad agendum impelluntur. Iam age, lex huiusmodi obiectiva quid est nisi idea iusti et iniusti, quae menti equidem ad Stat, eanique dirigit, quin vim ei inserat; Secus homines essent necessario iusti vel iniusti I . Obiectivitas ergo ideae praebet humanae lihertatis originem. iὶ Itiner.
2ὶ Prospetio dolia filosos. oriodos. 3, Strab. Serm. Xl-s. Aug. . S. Thomas. s. Bona v. in Suid Operibus passim. ιὶ Sext. Em p. adv. matheni. vll. 5ὶ Legem moralem aliud non esse quam ideam voluntatis direetivam. patet ex communi legis definitione se agendorum ratio vel nouo - . Notio autem vel ratio, ut quisque videt. est idea.
155쪽
239. 3. Anima immortaliter vivet, sed qua de causa' Num quia torpori unitur ' Vel quia simplex est Vel quia Deus ita deerevit
Nihil eorum . Corpus enim corrumpitur; simplicitas est tonditio, non causa praecipua suae immortalitatis, eum etiam animae helluarunt 'simplices Strat. et tamen moriturae. Deus equidem vult eam eme immortalem, Sed quia ita exigit animae natura; secus eecur ipse non vellet et helluae immortalitatem' Constat ergo immortalitatem ex intrinseca animae natura dimanare, atque ex eo praecipue, quod animaeoniuncta sit rebus aeternis et immutabilibus, cuiusmodi sunt ideae, quae vim eo gitativam, ideoque et vitam intelleetivam ei perpetim excitant, alunt ac substentant. Intelligentia-ergo est radix immortalit lis, quia id eis aeternis luteitur.
regula morum adhibetur. Iam vero lex moralis ordinem idealem non tran Scendit, estque idea rei, quae, quid sit agendum, quidve omittendum , OS tendit. Re quidem vera, lex moralis quae mihi iubet alios homines revereri, atque diligere, est ipsa hominis idea, quae eius dignitatem manifestat, et sine qua, quemadmodum periret cognitio hominis, ita et assectus bonus vel malus in ipsum, voluntas enim post intellectum movetur. Ergo et principium morale est in ideis quoque inquirendum.
mutabiles, simplicissimae etc. quonam essentialiter atque necessario existunt' non utique in intelligentiis creabis, quibus participantur, eum ipsae talibus non ornentur attributis divinis . Neque in semetipsis existunt. quia nobis ut SuhMSlentia carentes exhibentur, atque Duram ostendunt existentiam intelligibilem Sou idealem, quae necessario expostulat mentem intelligentem, atque aeternam; intelligibile enim velia alo est quidquam relativum, quod sine altero relationis termino idest sine mente aeterna, nequit existere. Dicendum ergo existere - mentem eiusmodi atque Deum esse, in quo omnes ideae ceu eius uotiones recipi u Lur - . Hae demonstratione tum philosophi platoni ei. quum fis. Patres existentiam Dei deduxerunt, quae ideo demonstratio ideologica a priori existentiae divinae appellatur.
2l2.' Si ex hucusque xllatis, ideae divina plane sulgent natura, quaeri nune poteSt, an ideae humanae eum divinis identi si centur, necne, atque, in ieem diserim inautes, quaenam sit ratio discriminis.
156쪽
His responderi nequit, quin prius perspecta fuerit natura id earum divinarum . atque cum iis ideae humanae commissae. 243.' Ideas divinae intelligentiae inesSe. unanimis est Patrum sen tentia. S. Augustinus ait: a tanta vis in id is constituitur, ut nisi his intelleetis sapiens esse nemo possit o 1 . Ergo Deus, qui Sapientissimus est, id eis utitur. Quam auctoritatem explicans S. Τh0mas, addit, u ideas in Deo haberi, sive ut rerum ex Pmplaria, Sive ut cognitionis principia, quibus Deus in rerum molitione usus est o 2 . Deinde pro Sequitur exponendo doctrinam s. Augustini, qui etiam pluralitatem idearum in Deo collocarat dicens: u singula propriis rationibus ideis ereata sunt n 3 . In hane sententiam Angelicus animadvertit, atque idearum pluralitatem eum Dei simplicitate componit. si in Deo plures 'Sunt ideae, inquit, non ut principium quod intelligitur, sed magis ut principium quo in isti ligitur. Non enim, pergit lyse, est contra simplicitatem intellectus divini, quod multa intelligat en principium quod sed eun ira simplicitatem eius esset si perplures species en principium quo eius intellectus formaretur a l . Id est non repugnat quod Deus multa intelligat, sed quod intelligat Per plura media, vel per multas species intelligibiles, cum unico actu, unica idea omnia et distincta et diversa scilicet, possibilitatem
PS Sentiarum, ac realitatem omnium rerum concipiat. NOS contra,
pluribus ideis ceu mediis cognitinnis utimur . 24 l. Λst quid tandem sunt ideae divinae8 Respondet s. Thomas: et eum unaquaeque creatura habeat propriam speciem, Secundum quod aliquo modo participat essentiae divinae similitudinem: sic igitur in quantum Deus cognoscit suam essentiam, ut sic imilabilem a tali ereatura, cognoscit ut propriam rationem et ideam huiuS creaturae. Idea ergo non nominat divinam ossentiam in quantum e Si essentia, Sed in quanium est similitudo huius vel illius rei. Unde secundum quod sunt plures rationes intellectae ex una essentia, secundum hoc dicuntur plures ideae n 5 . Cum igitur ideae sinι divinae essentiao imitationes. consequitur . eas una cum sua essentia a Deo intelligi, atque quidem ab aeterno, quia ab aeterno suam inspiciendo essentiam lὶ Et alibi. negantem ideas in Deo esse vocat institelem, ut superius di
2ὶ S. l. XV, I. 3ὶ L. 83 qq. - Ihid'm Augustinus ideas appellat . Principales quasdam
formas. Vel rationes rerum Stabiles atque ine mutabiles . quia ipsae sormatae non sunt laudiant sensistae idearum arti ces) ae per lino aeternas. ae Semper eodem modo se habentes quae divina intelligestia continentur s.
157쪽
Deus Pater perspexit tam sui cognoscibilitatem 1 , idest Verbum.
quam cognoscibilitatem rerum creandarum, idest ideas, ut docet s. Anselmus dicens: et Deus uno eodemque Verbo dicit seipsum et quaecumque seeit η . Quapropter Verbum est simul cognoscibilitas Dei Patris, et cognoscibilitas rerum vel Verbum Dei. et Verbum mundi. Hinc platonici, qui Verbum Dei a Verbo mundi se iunxerunt, vel potius in Verbo solum rerum cognoscibilitatem reposuerunt, origin m fortasse praebuerunt Arianismo, qui Verbum in serius Patre admiserunt, atque revera Verbum Patri subderetur . si simplicem rerum e gnoscibilitatem gereret, seu Verbum mundi, non Verbum Dei e Sset. 245. Quibus praemissis, iam inde elucent discrimina idearum di- inarum ab humanis. Verum enimvero 1.' ideae divinae utpote divinae essentiae identi eae . reales sunt, subsistentes. ac rerum ereatriceS. Ideae autem humanae, cum simplicem rei possit,ilitatem, intelligibilitatem, vel essentiam reVelent, rebus creandis inemeae es sunt atque mera obiectiva rerum iam creatarum exemplaria 2 . 2. Ideae divinae persectisSimae Sunt . absolutae, atque in simplicissimo actu creati VOuniscatae, ideae vero humanae imperfectae, multiplices, relati Vae, et interdum negativae, neque totam essentiam rerum exhauriente S, Sed id tantum eiusdem quod sensibus usurpatur. a.' Ideae divinae haud aliqua excitatione sensibili egent, qua determinentur et manifestentur, ast ab aeterno in ipso aelu creativo distincte coexistunt, Semperque eodem modo Deo notissimae: ideae humanae sola sensuum oecaSione menti apparent, et quidem successive, atque saepe cum labore, de magna intuitionis obscuritate intuentur, quamdiu earum Signa Seni j verbum est cognoscibilitas Dei, non vero cognitio, quae est tribu S
2ὶ S. Thom. obsistens Platoni , qui vim creatricem ideis humanis tribuerat, ait a cum ideae ponerentur a Platono principia cognitionis rerum et generationis ipsarum, ad utrumque si habet idea prout in mente divina ponitur ete. v. s. I, XV. III. . quo in loco etiam Doctor demonstrat, ideas divinas rerum creatarum vel creandarum vocari exemplaria , ideas vero mere possibilium numquam emetendorum, rationes: atque etiam possi talia creanda . seu distincta, non esse numero infinita , possibilia vero numquam creanda vel indistincta In essentia divina infinita esse: ae propterea cognitionem priorum. Scientiam visionis , posteriorum vero, scientiam intelligentiae appellari. - S. Dionys. De divin. nomin. V ut ideas divinas, a praedestinationes et bonas voluntates. ratiohes subStantificatas, quibus res conduntur . . S. Aug. De Trin. XV, XII l. docet a res e S Se quia Deus eas novit; nou e converso: ergo scientia Dei est causa rerum s. Cui non contradicit Origenes.
etsi dicat a quia futurum es h ideo scitur a Deo antequam sat v. Epist. ad Rom. L. VII. quia aliquid ideo' Deus scit quia lactum est, cum id cognoseon do . si ipsi libuerit, croat in Ampore.
158쪽
PROTOLOGIAE PARA SE CLX DAsibilia persistunt. 4.' Ideae divinae se habent potius ut prineipium quod, seu ut obiecta. quam ut principium quo, idest tamquam media cognitionis unico enim medio, id est essentia, Deus infinita cognoscit. Homini contra multae opus Sunt ideae, Si Ve ceu Obiecta cognoscenda, sive uti media cognitionis; ae propterea ideae magis dicuntur principium quo, quam principium quod, etsi utriusque principii munus obeant; primum in intuitione, Secundum in perceptione intellectiva , prout iam alibi dictum est. 5. Id tamen habent similitudinisi deae divinae cum humanis, quod in eadem ac simplicissima luce divina, vel esse intelligibili videantur. m hoc ingenti discrimine, quod illae in Iumine perfecto, in plenil Ndine nimirum entis-ideatis-realis- moralis conspiciantur; istae in eodem lumine, Sed imperfecto, Vel imperfecte conspecto. in ente videlicet ideati, initiali et in determinato. Tamen quia medium idem eSt, ideae divinae cum humanis in fundo conveniunt, seu eidem in Stant sundamento. Quod enim percipit homo , id ipsum cognoscit et Deus, tametsi alio modo in sinite persectio-re . Quare ideae humanae continentur in Deo tum utpote principium quod, quia quod notum est .hominibus, palam est Deo, tum veluti principium quo, non quasi Deus ideis utatur humanis, hominis instar , Sed quia in Deo omnia per suas rationes sormales existunt: ergo et humanus cogno Scendi modus, seu ideae humanae habeantur etiam neces Sum eSt, non quasi divinae, sed uti humanae. Novit enim Deus quo medio et quomodo homo cogno Scat, cum ipse suerit, qui hominibus potentiam ac medium cognoscendi, nec non obiecta cognoSceuda dederit. Corollarium - Ratio im inis Dei in homine resultantis. 346.' Participatio luminis aeterni homini laeta explicat cur ipse dicatur ad imaginem Dei eonstitutus. a Si enim, ait s. Thomas, homo
participaret lumen intesigibile ideas) ab Angelo, Sequeretur, quod
homo Seeundum mentem non esset ad imaginem ipsius Dei, sed ad imaginem Angelorum , contra id quod dicitur Genesis primo v 1 . In tantum ergo homo est Dei imago, in quantum lumine divino illustratur. Atque inde Angelicus intulit a Angelu in ob excellentiorem naturam intellectivam esse magis ad imaginem Dei v 2 . Praeterea imago Dei in eludit quoque imaginem Trinitatis. quio Deus unus est et trinus. Ergo imago Trinitatis eum infusione luminis aeterni homini infigitur . a Nam in ereatura rationali, inquit s. Thoma S, in qua invenitur processio Verbi secundum intellectum,
159쪽
IDEOLOGIA c ADGT OvARTuΗ 137 et processio Amoris secundum voluntatem potest diei imago Trinitatis n . In aliis autem creaturis irrationabilibus quia non invenitur principium Verbi, nempe intellectus, neque amor, dicuntur vestigia potius, quam imagines Dei 1 . Porro voluntas, ex qua amor. ab intellectu procedit, intellectus vero a lumine divino cui unitur, di- manat; ergo tota imago Dei in homine luminis aeterni participatio De
2 I. ' Demum . Cum tristibx sit lumen divinum, rationis videlicet, gratiae et gloriae, triplex quoque emergit imago Dei in homine christiano, naturalis videlicet , et supernaturalis secundum gratiam atque secundum gloriam . quarum una est altera nobilior, ac, ut sic dicam.
248.' Realistae quidam, praesertim mediae aetatis, philosophi di-eebantur. qui praecepta Guillelmi de Campeaux, Amauri de Char tres .
Dahidis do Dinant, aliorumque secuti, docuerunt. genera et Specie S seu ut ipsi Vocant, universalia, totidem esse realitates; realem Scilicet ac physicam habere extra mentem subsistentiam adeo ut Videri, ac serme palpari possint, sicuti sensibilia. Quibus cogitatis equidem absurdissimila, alii imaginem tantum universalium, ac quaSi Symbolare alium SubStituerunt, atque semi realistae dicti sunt. Quidam Vero quamlibet existentiam sive mentalem, sive realem et ph FSicam, uni versalibus subtrahentes, ad pura vocabula ore prolata reduIerunt,
atque Se nominatistas proclamarunt 4 . Alii demum ut mediam viam 3ὶ S. b. Xtall. VI.
2ὶ S. Thom. S. I. XCIII, VI. ostendit imaginem Dei in homine esse solum Secundum mentem. S. Aug. L. 6. Supr. Genes. u hoc excellit in homine quod Deus ad imaginem suam hominem fecit propter hoc quod dedit ei meu tem intellectualem . quas praestat pecoribus D . 3j S. Thom. S. I. Xll. ll - XClit. - S. IV XCli I. lv. ubi aperto tres distinguit imagines creationis. recreationis et similitudinis. Prior in omnibus hominibus, secunda in iustis. tertia solum in beatis occurrit. Realistae atque nominatistae non adeo invicem distant. ut prima fronte videtur. Quid enim est vocabulum, nisi aliquantum aeris gutture oroque
emissi 2 Ergo si universalia non Sunt plus quam voeabula, realia profecto sunt. Eiquo extra mentem Suhsist pntia: aer siquidem realis est et subsistit. Realistis sunt pariter omnes sensistae conqociandi, qui testas ex sensibilibus per quamdam, quo nescirem paeto , a Straetionem veluti sirudiint; atque etiam
160쪽
inter realistas ac nominatistas inirent, existentiam Saltem mentalem universalibus non recuSarunt, perinde ac Si mentis virtute ipsa conciperentur , et nomen sortiti Sunt conceptu alistarum. 249. ' Sola ordinis ideatis ab ordine reali distinetione . tota dirimitur quae Stio, atque praelati errores profligantur. Si enim aliud idea est, aliudque reale vel Subsistens; ergo idea neque in rebus physicis externis, neque in aere labiis expirato, neque in anima ceu in subiecto existit. Idem dicatur de imagine, quae ordinem rei, cuius est imago, non excedit; ideoque materialis est si materiale spiritualis si Spirituale exhibet. Porro ideae ab realibus ordine disserunt; ergo in ipsis repraesentari nequeunt. Ad nominatistas vero quod pr rius Spectat, probatissimum eSt, Verba Vel vocabula, ac quaecumque alia signa aliud non esse quam e hicula. quibus interna cogitatio. aut idea manifestatur; idcirco neque, quid Significent, intelligi, quin idea, quam reserunt, Simul cognoScatur . a Not parti amo, inquit Cousin, perche Pen Siamo, e nonal contrario n . Thomasaeus: u La parola h il respiro deli' intelli genZa n . S. Thomas: si nomina sunt signa intellectualium conceptionum n. S. Augustinus: a verbis, nisi Verba non di Scimus: imo sonitum, Stres itumque verborum. Rebus ergo eogniti S, Verborum quoque cognitio perficitur n. Demum verba cuiusque linguae gaudent ne characteribus idearum' sunt ne intelligibilia sic, ut Vix audita vel lecta intelligantur Nonne solum capiuntur cum ideae adnex ne apprehenduntur' sunt ne aeterna, immutabilia, universalia ele. Num pronumero ac dissorentia linguarum multiplicantur Quoties unica idea millibus exprimitur linguis En ergo quantum ideae vel univerSalia ab nominibus discrepent ci .
Denique haec etiam contra conceptualistas urgeri POSMnt, eum animus aliis prorsus, ac ideae, donetur qualitatibus, ideoque ut ut PBS recipere . non tamen parere poterit. Habetur hic tamen aliquid notandum. Duo in qualibet idea considerari debent: 1. res vel essentia rei concepta; 2. eius universalitas. Illa est plane obieetiva mentique ostensa: ista a mente utique dependens. Universalitas enim, Vel, ut ait s. Thomas a intentio universalitatis ex eo pro enit, quod
mens ideam inspiciens potest sibi innumera individua iterato fingere in eadem idea semper cognoscenda a 2 quae, eum nihilominus
illis neO-Platoni ei recensendi. inter quos Globerii, qui creationem desinit iu- dividuationem ideae generalis, et binos ordines idealem ac realem simul per
lὶ cons. quae diximus de verbo mentis in Moseologia. 2ὶ Hoe sensu intelligitur, cur s. Thomas doceat a universale in solo intellectu haberi, atque ab ipso intellectu poni o . Radix ouim universalitatis