장음표시 사용
161쪽
Multiplieatio hominuae vitioiu.
Filiae plures quod filii. Filiae profiliis est emi
Habes de humani generis in omne scelus corrupitone de visione
per diluu/am, de arcaefabricatione VM CAEPiss ENT Jprius etiam cς pcrunt sed nunc loquitur de multiplicatione in immensam multitudinem; cum qua pari pallii nequitia & dcprauatio morum gliscebat. circa luptimam generationem id accidit. Iosephud bb. i.antiquιta.cap. 3 . Theodoret.hιζ q.67. FILIAS. PROCRE ASsENT J ante quoque natae illis fili sed nunc plures t tibis, eausIae non paucae .profusa libidine vis seneratrix erat dchri lata. forte medicamentis etiam id curabant, ut singuli pluribus numinis fruerentur. demum permittente Doo,ad celeriorem & vberiorem humani generis prouentum. Mihi suspicio 3 niit, ironice nomine Remineo comprehcndi &filios, coquod effeminati & animis muliebribus. sic sine pocta, Ph) gia neque enim Phγges. FiLII DEI FI Lt Asuo MiNvMJ eum nostra versione consentit receptior . cemedatior icctio LXX.quq sitios . habet,& non, Angeis; quo Cyrillus tib. 9.contra Iuban Theodorcr.q. 7. Augustinus lib. 1 F. de ciuitat. Dei cap. o. dc Suidas in Seth. nihil dubito hanc alteram ex
glossemate irrepsisse alicuius, errore de concubitu Angclonim, qui vetustissimus:revera posteris Seth nomen filiorum Dei adhaesit,propter releruatam illis promissionem scminis benedicti; & peculiaremulis cinctitatem religionem iustitiam , aliarumque diuinarum Virturum quamdam Dei quasi splendentem in illis imaginem : quae quod deerant i omnia Cainitis,terrena tantum sapientibus ζ Sc hanc suam posscssionem iuxta nominis etymon censentibus, dicti sunt filii hominum. communiter Patres post Chrysistemum. Cirillum, Theodoretia. ct Augustinum .de cauendo quorundam antiquiorum errore illo, iam egi lib. 1. Dissustion. Magicarum. q. I s. PvLCHRAE bono 'l' corporis habitu,cura artisque lenociniis comptae, musicae delenimentis illecebrosae. Hebrai. est bona, Graece notat Augustinus d. bb. I s. cap. 23. in sacra Scriptura bonos solere vocari qui speciosi corpore sunt sic quidam illud de Egnatio capiunt.quem bcnum facit barba. Dictum de pulchritudine ut aduertas matrimonii huius finem suille libidinem. te Chrasiostomus hom. 22. Accgpe RuNT uxost EsJ Suidas fabulosam causam memorat deminis Cainarum: longe aliam retulit Moyses. Acceperunt, qua vi, qua prece; & tot quisque quot lubebat,retinendas quamdiu placerent. Omnes Sethiani in hanc nassam inciderunt, exceptis posteris Henochi, qui semper abstinuere: ceteri ab Adamo fortassis acceptam legem de non micendis connubiis cum Cainitis, non caeperunt praeuaricari. DixIπDisitia 1 by Corale
162쪽
Dix IT DE v s J subaudienda his minis conditio, nisi respistant, Sc ad frugem se recipiant: quod malebat, quis punire: cu alioquin tot annis ante minaretur cur tam diu differret, cessaret, moraretur Noes pERMANEBiT J Leo Castrius M. 3. ε pologia vult D .Hieroe nymum legi isse Iis Dion, a verbo ph Gn permanere, morari, ut ante voluit Lindanus lib. I. de interpretat. Opi. o. quarto laodie legitur Iadun, quod ipsum si stribas cum chiric, ΠΥ significat immane-it velut in vagina, a radice ma motis clongare,producere, morari; vel a ria Neden immanere : quasi dicas evaginabo seu extraham animam de corpore, non sinam diutius vivere. Chrysost. ita exponit,&ex traditis ab Honchaia de oleastrio patet nostram versionem esse probam. Imino licet deducas cum Aria a m Ta quod est cotendere, aut ι ceptare ut Symmachus vertit, similis esset sententia: desinam posthac cum illorum pervicacia disceptare, & conari in rectam viam illos reducere : nolo diutius oleum Sc operam perdere r.quoniam illos video.qae secundum spiritum vivere debebaut, totos se earni dedidisse. Tollam de medio, qui nolunt emendari. Sed magis placet prior interpretatis , quam confirmant LXX. & Chaldam , de Paul Burgensis de madorus, & alii communiter Patres. Aramaeis etiam corpus dicitur nana Nianis quod sit quasi animae vagina. Sequitur
etiam; ct erunt dies iaι- centum τι πιι annorum.
SPIRIT vs MEvs J spiraculum et vitae, quod illis inspiraui . seu flatast cuius conseruandi vel auferendi potestatem in manu habeo, Tamel. 1. 23. IN uo Mi με i singulare et pro plurali. in hominibus istis, ut LXX. nempe qui nunc uiuunt tam effrenare. IN AEUERNvM J tam i longo. tempore , qu2m permisi maiores
Q v i A c A R O E N J sunt toti caro, ' non natura, sed c ulpa & vitae instituto: perinde vivunt, ac si mens illis non ut rectrix , sed pro sale, ne putrestant, data soror. Loquitur ergo de culpa singulorum actuali, non de omnium originali. Nam originalis aeque inhaeserat maioribus eorum, de quibus non questiis suit Deus, ut de istis. Vide D. o M .ct S. Uregorium bb. in Iobae. I.ct l. 6 an prim Regae. 6.ERVNT M. Di Es i LO Us. J non loquitur et de termino vitae incommuni hominum postea nastiturorum quorum multi hunc terminum praetergressi ).: sed ut bene Hieronymus , Chrysostomus, &Chaldaeus paraphrastes, de termino vitae peruersi illissi saec'li holni-iriun putanorum; quos diluuio delere statuerat, quitan tamen ad paenitentiam tam laxum jacium largiebatur , centuri Menti annorum. Locutus ista videtur Deus annis seris viginti ante natum Sem : Nam sexcentesimo eitae Noe anno diluuium exundauit cap. 7. 6. Sem vcro natus circiter quingentesimum annum Noemi: dμluuii tempore Sem scrine centum talem annorum fuit. Gen. ii .. II. 4ic ista a Deo dicta,cum Noe esset ferme quadrinyntorum de Oct ginta annorum , i xta sententiam quorumdam Hcbraeorum , de
tempore. ira Homines caro, quo senis su
163쪽
D. Augustini dab. Is .cap. 14. Non obstat versuta cap. s. nam Seminatiuitas illic per prolepsin narratur. .
Gigamum naa sm, in Ghena Repha maioribus eorum : Sed hoc loco vo- nomina, ac cantur, a prauitate I ,sa Neptubm , a radice har Naphia , id est opis p i , cadere: opinor achiuE sumpta voce,quas dicas inuadentes, irrnentes,& cuncta procellae more prosternentes, confirmat aquila vertens ἐπι ἀπδοντιι οἱ λα οι, isi, is olenter irruentes. inde illud Iobi is.1s. irems in me quasi gigo. Fuere homines corpore procerissimo, Num. I L .c Amos 2.9. Veloces de agiles, A. I8.7.fortes de robusti, Plat. 31. 16. Bel lieae rei periti limi,Raruch. 3.16. cunctorum merus & odium, Prau. Istἰ18. Li . 9.Superbi,eonfidentes sibi,& qualis ille Mezentius dextram pro Deo colentes, Sap. I . 6. Ecclisi i 6. 8. Porro in perfectrin eram indicat, iam ante nonnullos fuisse, postea ex commissione illa Dei filiorum de filiarum hominum, lono plures exstitiisse,quod fons Hebraeus clarE prodit,ut 3c verso LXX. prout laudatur a D. Augu- . stino ἐhb. is ea . 23 Igitur illud postquam erum idem valet,quod maximo seu praesertini postquam. i IsTI svNT POTEN TE s J ex tali copula geniti, qui tam celebres ab initio mundi,& scelere atque flagitiis tam nobiles, maxime tyran, a nide uere.l Veros Gigantes exsticis ic docuinam si me in Magicis ἈβGigantes quisitionibus M. 2'. ID ' . verὸ fuerui. Ostendit iustamdfluuit causam. Vi DENs iaccurati' perpendens. VERG. s. Quo D MvLTA MALiri A J malitiam, , latissime cape; αmultam per omnem moduna,continuam,variam,vchementem,longe
late diffusam ideo D.Cyprianus epist .ad Nouatim. Id exprimit verbo, redundandi. 11. CUNCTA COGITATIO CORDIS INT ENTA ESs ET AD Ma LVM Versici no- OMNI T EM post E J Certatim hic irruunt in Catholicam aeui nostrist defensi- Nephelim. 8c iuxta nomen irruentes corruunt:ditie sunt machinae pugnantium, una contra versionem dirigitur : altera contra sensum, ficiemque. Contendunt illa, et nostrum micrpretem praue vertisse, ad . . extenuandam culpam originalem : sita Chemnitimὶ hac vero iactat Mariorarus liberi vires arbitrii plane prosterni meque contentus apostata id iactasse, splendide in iuper mentitur, nos similia impudenter gloriari, dc nescire Dei gratia vacum nihil posse, nisi peccare 3 quasi umquam Catholici liberi arbitri j vires a gratia Dei separarint, aut huius concursem necessarium ullo tempore negarint. Sit axioma primum, Noster interpres 8c recte ut vere vertit: Se ideo quod consequitur:& assolet Chemnitius. J Hebraicὰ est ad verbum, M
AL Omnis magmato coer tironum coria etias tantum malum omni die.
Raar Reth COLM-. Haeretici ex his duo carpunt, primum quod non vertit figmentum colim' Retbonde o figmentu cogitationum nihil est aliud quam ipse cogitationes, ideo nihil nostrum detrahere de sen-:tentia,
164쪽
tentia, ut nec alii veteres: nam LXX. reddunt, ηιμ παε διανοώl ὲ τῆ ααμί*, omnis cogitat in corde sua. Chaldaeus exponit, omnis sensus cogitationis, nao 2 Mao-8 l κα--lsero Machscebath. Quid rquod Mari orati numen Caluinus, pro sigmento, maluit, imaginationem. Sanὸ vox sigmenti obscurior,errorem potuit parere,ut videre licet in Flacco Illyrico,qui inde monstrosam figlinam commentus,o ginale peccarum conatus fuit in substantiam plasmare. Alterum urgent, quod non expresserit exerte voculam nia' tantummodo. Respondeo id quoque sine culpa praetermitti potuisse, quod praetermisit
Chaldaeus, LXX. reddunt dui gemer. Nonne qui dicit,smmtempore aliquid fieri dicit id sem'r sine interivissione fieri, de innuit contrarium non fieri 3 Deinde quid si dicam Raay . defuisse ab exemplaribus, quibus D.Hieronym. usus, ut videtur defuisse illis, quibus usiis suit Chaldaeust nec LXX. hanc exclusium verterunt, quia non viderunt, vel Hebraicum pleonasmum iudicarunt. Sit axioma secundum : Nihil ista pugnant cum libertate arbitrii humani. J Primo quiae Libς um P non sequitur homo semper imaginatur praua; ergo non potest ntid tu ginari bona. Quia non valet consequentia ab actu ad potentiam negative. Tantum sequitur, ergo vel non potest, vel non vult. Si quia non vult, xgo sequitur eum habere liberum arbitrium, sectabuti liberiate. Quod vero hic ita fieret, quia nolebant aliter: probatur, quoniam idcirco puniuntur 1 De crudelis enim punitio fuisset, si aliter imaginari nequiuissent. Secundo non obstat haec arbitri; liberrati,quia inicetur Calumus) haec dicuntur de hominibus illius feculi, nec ad alias aetates pertinent, niti quadam extensone. Ideo non possiarit torqueri contra liberum arbitrium nisi admissa illa extensione. Vide , quanta fit fiducia bonae catae. Transeat illa extensio, ut agam liberaliter. No enim cogunt illorum argumenta. Non Lutheri, cx c. 8.v. 2I. verbis istis; siensim enim est cogitatio humam corius in malum
prona sunt ab adolestentia sua, quod non stringit nos, quia hic agitur
de actu dc facto, illi e solummodo de propensione naturae corruptae ad aetum, sicut dc Ierem. IT. v. i'. y--m est cor hominis. possie autem, Se saepe eontra propensionem homines velle & agere, quis neget Nec Caluini quoque machinatio, qui quae Dauid dc D. Paullus contra sui saeculi depriuatos mores dixerunt. Ualm.I. 3. 3 ad Roma.
3 3 . 3 2. audet ipse ad omnes omnium aetatum mortales trahere: quo-
mam inquit non est illis locis simplex de paucis hominbus quere-υ la,sed humani ingen s descriptio , ubi spiritu Dei vacuum s bi relin- quitur. Non inquam hoc urget, quia Alium Spponit, esse humani ingenii descriptionemr descriptio est non paucorum fateor sed phirimorum illius aeui hominum. in sermo locis istis omnibus, de peccatis hominum actualibus non de originali: Se de moribus ac vitet institutis, non de ingeni aut natura: & ut dixi) non sequitur semper male agunt, ergo bonum velle numquam possunt. Denique et squicquid ogganniant vulpecular) his ac similibus locis Inest hy- εν. perbole leu amplificatio stequens sacrae Scripturae inua non tociara Hyperb 'ς
165쪽
manae quae dam bon Ede Deo gra
id quod verba sonant, sed plurimum quid,& summum debet intelli
sti: ut hoc loco nostro, non opus istis hominibus sui se exicrna occasione, consilio, aut suasu ad pcccandum; non errore, aut infirmitate lapsos, sed ex mera & deliberata malitia, id unum solitos animo votati re, in coidis Oiscina effingere, non raro aut per interualla, sed urini die,omnique momentio. J Qua tamen figurata auxesi, non negatur aliquando boni aliquid illos cogitasse, dixisse , secille: sed id adeo infreqtiens exiguum,& parui momenti fuit Ie indicatur, ut pro nullo Sc nihilo sit habendum. Nonne constat in his Dei verbis ipsum Noe non comprehendi, & in Davidis verbis quae Apostolus citauit ipsinn Dauidem,& Gad,& Nathari,& alios iustos excipiendos Quid frontem contrahunt ad huperbolem ait se Rex ille, dies Se noctes in lege Dei meditari,& in omni tempore Deum benedicturum; iubemur fine intermissione & semper orare,dc numquam deficere: nihilne ergo aliud nobis agere licebit, raut non Dauid aliquod tempus
somno dedit,& alus interdum vocavitiloannas I 2. dicitur totus mundus post Cilixis T v M abire hi tamen ipsi qui dicinant, non abibant, nec alii Principes aut Sacerdotes nec maior pars ciuiuan Ierosolymitanorum. si locus exceptioni, coguntur hyperbolen agnoscere: coguntur insupeffateri non ipsius humani anima potestatem , sed multorum mores & instituta his verbis perstringi. Nam si ad naturam re feras,nec Noe,nec Moyses, nec David, nec Apostoli eximendi. Quo igitur pacto ex his Moysis verbis, inferunt, ipsas actiones humanas omnes, propter Originale peccatum, & figmenti vitium secundum se semper malas 3c invisas elle Deo,utpote peccata vera Sc mera Scelesta peruertitas opinandi, damnata in Concit. Tridentino fratrone candri. Confugiunt ad locum l. p. 8. 2I ram citatum,ubi si gnificatur cogitatus humani quaedam congenita propensio ad malum. Fateor hanc propcnsionem vulnus csic natura: eccato originali velut telo illatum nobis: sed contendo illam pronitatem numquam. esseo ec dici polse peccatum , nisi in actum volantarium proruperit, saltem animo intrinsecum, de noxium mora vel consensur tum vero iam tuon est originale peccarem, sed actitate. SI hoc non vident,caeci, si non incelligunt, blenni fiunt & buccones : ut etiam quando ha propensione putant tolli libertatem arbitrii postum, quoa aegre possum; Se facio laepe,quod,ut faciam,vix a me queo impetrare. An Lethen olim biberant, ut non recordarentur promisti diuini Sub uenia
POENI Tvi T EUM J Sinc paenitentia et sunt Dei dona, quia Deus immutabilis: sed quod narurg intellectualis creatς propriu. cui propriu
166쪽
quod ille alter dixit; ipse suum cor edit.Tenuius LXX. διενοήυ, cogι-ntitit. Suspicor aliquid excidisse: quamquam nec Chaldaeus de cordis dolore quicquam, sed tantum Axit in verbosius. quod miror, ius alia quoque tuerit Hebraea lactio. Dειε no J verba Dei adhue secum deliberantis.
NOE UERO IN v ENIT GRATIAM co RAM DOMINO INon ignotus Hebraiimus, pro acceptior & gratior suit Deo quam
caeteri, promeruit Deum magis propitium habere. Genes. I 8.vers. 3. Ss inueni gratiam in oculu tu u. cap.I9.I9. Quia inuenit sierum tuusgra riam coram te. cap. 39. 4. Insunsique Ioseph gratiam coram Domno Jo. Lucae.I. 3O. Inuensiti enim g Isam coram Des. Recte autem Catholici
quicquid dicam Caluinus & Oecolampadius calumniantes Urore suo ex verbo invenund7. eliciunt aliquid ad esse in promerendo augmento gratiae conatus humani. Primam et Vatiam, nec possumus, nec Noe promeritus fuit vel inuenit; Sed beneficio gratuit primae gratiae adiutus, gratiae acceptae non ingratus, fuit cooperatus, non sine coadiuuante gratia : & quia non est palliis Dei gratiam in se vacuam esse; recte dicitur gratiam nouam, seu primae gratiae augmen tum , inuenisse. Quoniam d tam sibi gratiam priorem excepit,cOluit,conteruauit,& luauiter ducentem fuit sponte secutus: nihil quidem horum sine gratia,quae tamen illum iuuabat, non. physicae causae more prςdeterminabat; multo minus sic vinciebat,obstringebatque ut illam repudiare vel recusare,si vellet,non posset. Sed de his plura disterere, ad scholas pertinet. IVs Tvs ET PERFECTu si tali locutionei no excluditur maior Virtus acquirenda, sed ostenditur iam maiorem partem imperfectio peccati & desectuum superata. Excluditur etiam, non quodvis peccatum,sed mortale tantum iustitiae & caritati valde repugnans: ideo perperam ex hoc & similibus tacis inserebant Pelagiani, hominem polle & debere omni culpa, etiam veniabili,vacare. Lege D. August. lib. de perfectione iustitis contra Caesensium. Porro de hac laude Noe. habes Siracidem cap. . Eccles eam confirmantem: & Sibyllam lib. I. quae vocat iustissimum, veracem, fidum Sc bonis studiis dedi
IN GENERATIONI a v s. sv Is J emphaticum est,quasi dicat toto vitae decursu, etiam inter ta corruptos saeculi eius mores de homines, etiam prae maioribus suis. Sic serme quotquot legi. Equide obseruo, etsi nother hoc eodem versu utrobique generatιones ponat,tamen Hebraice, Chaldaice & Graece voces in e diuersae significationis & soni. Nam ubi noster, ha -ut generationes ' oe, ibi LXX. έ γε νεσεις, Hese. α Chald. nra an Tholidab: hic ubi noster. in generarionibus suis. LXX. ω τὴ γε - άυβοῦ Hebr.3c ChalcL Pnm Bedorotheti , a radice VI IDor habitare, peregrinari: ideo capio generationes liqc secundo loco, pro totius peregrinationis seu vitae illius spacij actionibus , quaesiuit quasi liberi, quos homo parit: γινιαν eodem modo capi posse,uihil dubitandum. Sic etiam alibi sumuntur generationes. Ecclcs.I. 21.
Gratiae are mentum homo mereri potest. VER s. s.
167쪽
De area itigenere, de mystici senis
omnem ἀ- implebis a semiani-.8c cap. 6.1O. ωὸ εώ degenerario--isin. 8c 24.2ss. a generatio-- meis adimis i. COR RusTA EsT TERRA J Metonymiae iuncta hyperbole. Tanta colluuies de inquinatio criminam iuit, ut ipsa in quibus mines degebant loca , contagem hausisse viderentur ; non homini
bus qui falli pollunt seciapsi qui cunctavidet &decipi nequit Deo.
CORAM Daci j vere. IN I VIT A T E J fra ti,calumnus, violentra. OMNrs C ARol mixta Synecdoche auxest. Nam σmnis pro et plerisque: eam et pro homine. Sic Isai. 4 . s. Viae οππω ea μα ter. Zachar. 2. I 3. Lias omnis caro asarae m--. vide D. Ambr
plurimum modum Sc rationem vivendi. Psalma.I. ct in via Παπιν- ιrum non petit. J Via in plurali significant ipsamet opera. Iob. Α .r . si est mncipis m viarum Dei. . in f emmi quae opera dixi etiam vocari generatisnes, d. veri . 26. E lacI.& supr.verss. SuAM J melias est, quam, in . Tria hoc&sequentibus versiculis notanda simi. Primo indieari concilium Dei de mundo perdendo. Secundδ dari receptum Minodum arcae conficiendae. 3. a veri. ig. dari mandatum ingrediendi in eam, de introducendorum animalium . quae futura seminario vis uentium: 6c promissionem de conservandis quae introducerentur adillaeso, usique ad capitis finem. Diuersis autem temporibus, non uno dc eodem haec a Deo memo iussa puto. Que ad. arcae fabricationem et spectat, difficilia & eoniecturalia stat latillime tamen a Buteone Montano,& Peretis explicata; quid mihi videatur non reticebo. ALLE comes arca signi at Ecclesia.m docem post D. Petrum t .can. 3.1i. Terrui inin iam de id latria sob de b. tytisimo, Epiphan. M. a. maris Augustin.co. 3 .cap. 26. G gorauciam. 6 super Eneeiael. Tnop xoc Icε animam. Dumnor genesiam. a. me s. Gensor Heta desino Viliore lib. 2. da arca maria videamus singula tm . ΑRcAM J ipso nomine Hebraeo Tmath, significatur et areae sor-st Ion nauigii in morem,sed capsae,supra &infra latae,& Insea quidem non concamcratae,sed aequalis ae planaer Et bene D.Augustinus si ρ cap. a 7. idem patet significare Graecam vocem ι --κα, dc vita . Latina etiam voce finis exprimitur- extrinseca iniuria arcendi, se cundum Varronis analogiamin propter hane forma non ventricosam vi sunt nauiuificarinae)sed Plana puto vocari rarem supra I . . s. DE L lGMIs LEUI G AT is i Hebratch, va - Ghasset hercLXX. με λων τωτο-- Ex uni adratis. Chaldaeus de lignis Da uadros. Mihi primum dubium est an aliter olim lectum,& in quibusdam libris fuerit 'ara Mophe auia D. Hieronymus scis bit m Hebraeis libris haberi, lani, Mnentinatisr vel existimauit idem significari voce Gopus R e cuius significatio cum unico hoc loco contineatur,incerta est. Quidam ad modum seu praeparationem li-
168쪽
gni Abres1ru retulerunt, ut vulgatus & L X X. Quidam vero ad ligni speciem natium, se recentiores, quorum nonnulli piceam volunt,ut oleaster,quia G o p A RIT A puran. signiscat: alij vero cedrum. quod Abenezrae & Rabbinis aliis non displicuit,ut nec mihi nam in Syria cedrorum copia, quae arbor apta longissimis tabulis excidendis,nec aquis, nec corruptioni cedita uis est de superfluitans. Chaldaea vox id significat, & confirmant DD. Ambrosius tib. de Noe sarca ea . 7. & D. August. tram. in Dan. s. Caue te fallant LXX.&Plinius, qui lib. I9. his f. nae. cap. I. scribit in AEgypto lauticem esse, quem nos go stipium illi ξυλον vocant: ut inde opineris de gompii ligno arcam fabricatam 'Isturicem dicit Plinius non arborem 1, de Buti ce tabulat aut costae nauigij fieri nequeunt: de partibus autem prae cipuis saltem arcae agitur. Gossipij ramusculi adeo tenues de fiagiles sunt, ut nec levigari,nec quadrari queant: quare hoc versioni nostrae N L X X. repugnaret: Quae inter se probe conueniunt: utraque e enim fuere haec ligna, leui tam seu deasciata ut commodius illineren' Veisioue,tur,& quadrata ut arctius iungerentur,teste D. Ambrosio. fuere ergo haec cedrina ligna non rudia, indolata, vel rotunda; sed exasciva,perpolita de quadra, stabilia, firmaque quod Graecis est τετραγωνον. Illud D. Hieronymi buuminaris suspicabar positu pro bituminosis; sicut adipatu dicere solemus, quod intrinsece est pingue : 8c bitumen late,pro resina sumptum : pinus autem dc cedrus resiniserae: sic omnia con- uenirent: ut & GOPHR I TH , late resinam quoque complectatur, in sibyllinis orac. lib. i. dicitur hare ligna fuisse durabilia, dc quae humo rem non imbiberent, ideoque δe imputribilia essent, C; y--s
ξυλων ἄση ων. ex lignis putrescere nest ijs.MΑNs I v NcvLAs. J Hebraicὰ , nidor facies arcam sic L XX. ed quod in arca stabula parua, seu mansiunculae instar nidulorum i has iubet per totam arcam fabricari varie iuxta singulorum animantium necessitatem : non pro solis auibus,ideo non vertit nιdulorum. Birv Mi NE Japtius ' bitumen quam pix ; maximὸ Suriacum seu 3ι. Iudaicum, cui laudem tribuit contrito , 3e accense per sulsium seria si minis pentes fusandi Epiphanius d. lib. 1. integrum hic adhibitum, quod ' μ 'etia sic resistit sextori Ac graveolentiae; quae in arca multiplex Propter fimum dc stercora tot brutorum, intolerabilis fuisset, ais illam de cedrinorii,& bituminis quod ei tribuit Dioscorides lil a. odor dispulisset. Praeterea bituminatio seruic bat aquis exterius arcendis, Sc interius prohibendo vuori ac oblimationi; δc non gratiὰ tantum atque decori, conciliando: sed tabulis etiam solida conglutinatione connectendis,& cunctis materve vitiis prohibendis. Sequuntur tres arcae dimensiones. ' Longitudo decupla ad pro- vsas r s.fiuiditatem nempe trecentorum ad triginta; sescupla ad latituatne. 3 s nempe trecentorum ad quinquaginta. .Cuiusmodi proportione esto humani corporis notatum D D. Ambrosio & Augustino locis me- moratis.1 Cubitus constat sesquipede; palmis ses digitis viginN
169쪽
tignationes Ee tabulata. I. rabulat si,
Modus iste lono maior olim quam hodie, pro arui gia membrorum tunc minis maiorum. Hoc solemni cubito, quem dixi, arcam constructam Arias in Tubalcain, & Pererius lib. io. in Gene Al. 4.vOIunt. Origenis hom. h. opinio exagitatur hodie, censentis fuisse cubitos Geometricos,quorum singuli communes sex continent,vasti . simam sane molem; sed nobis homullis admirandam, temporibus illis non incredibilem: longitudinis mille octingcratorum cubitorum,latitudinis trecentorum, altitudinis centum octoginta si ad cubitos solemnes icti communes reducas: hoc est duum millium &septingentorum pedum in longum, quadringentorum & quinquaginta in latum, altitudo ducentorum septuaginta. Hanc ientcntiam ctun Isidoro Clario s equor, quia prositetur Origines,quae traditurus de arca, si maiorum traditione accepille: & quia non displicuit B. Augustino supr. π hb. I. ma fionum in Genesim, qui obiectionem illam de arcae magnitudine vocat ineptissimam calumniam: & sbluit similitudine urbium maiorum. Non displicuit etiam Caietano: mihi vcro ridiculum videtur, malle animantia in arctum illic compacta fuisse, ita ut commode se nioli cro, Sc cubare nequeant,quam laxe &salubriter degere. Tantam et motum Noe cum familiae corosa,&operariis ad id conductis, contum solidis annis vix perfecit, reste Origine lib. q. contra Celsum. Interius arbitror quatuor sua sic tabulat totani longitudinem & latitudinem arcae complexa, scd altitudinem in partes quatuor inaequales secantia. Primum voco, quod imum erat, de aquam tanscbat: ut 1 ub intimo caenaculo vacuus locus fuerit; qui, pro sentina, irdes stiperioribus tabulatis excretas, & detrusas,reciperet per certos canales deuolutas , saburrae quoque quod erat necessarium , ad are in aquis libramentum contineretilioc primum tabulatum quatuor cubitis sed Geometricis. Nam de his loquor altum, bene Arias pingit: videtur suas soricas ita dispositat habuisse,utu de sordes in aquam delaberentur : nihil tamen aquae subintrarer, saburraque stabilis & immota consisteret: quantumuis capax locus fuisset,sordibus tamen salubritatis causa dandus exitus suit. Secundum ordine tabulatum ascendenti stabulationem praebebat cunctis animalibus terrestribus, tam reptilibus, quam gradientibus, altitudinis sortassis duodecim cubitorum : hic suerint mansiunculae plus miniis trecentae,in sex ordines distinistae extensos secundum arcae longitudinem, disiunctae ab inuicem secundum eiusdem latitudine, singulae cancellas,asseribus,& portis suis munitae. Singulis mansiunculis hyacitim pro animantium magnitudino maius minusve attributum : Et inter omnes, via per quam homines di scurrerent, quae agata, seu sui M. S. Isidori habet) age a vocatur gratia curandi, quae necessitas animalium posteret. In loculis quoque animalium, puta rim praesepia suisse & vasa ad cibum potumque praebendum accommodata. Hoc primum caemctilum.
170쪽
pro varietate commeatuum, foeni,paleae,frondium, pomorum , frumenti, seminum, leguminum,deinde in magna eius parte dolia, vasa
que lignea, seu testacea, in quibus dulcis aquae copi ad potum & lo-rionem : foramina quoque .sc tubi ex hoc loco impendebant praesepiis & stabulis animantium,per quae cibum, & forum acciperent.deniq; locis vacuis a prouido patresamilias supellex tam rustica quam urbana fuit reposita,post diluuium usui sutura. hoc caenaculum pQ
tuit esse altum sex moltis . .
Quartum tabulatum sustinebat sit premam tristegam seu caena - Quartumium, quod hominibus & volucribus praebebat habitationem, & fuit rabulatum accurate a Buteone delineatum quem,quoad istud, sequar. Primo loco se offerebat caenaculum grande, me & familiae domicilium cui lumen insundebat arcae senestra: cenacula iunctus caminus & cus ex lapideo stratu, molae trusatiles cum clibano , lignite de lignis
sim thalami virorum & feminarum; a quibus se illos diluuio durante continuisse Rabanus, & Anselmus Laodunensis & alij graues scriptores prodiderunt; culina & penus annonae hominum capicbant acaenaculo lumen secundum: ad cetera loca lucernis accensis accedebatur,1xunica fenestra fuit; sin Plures , per illas lux se in totam hanc contignationem insinuabat; ut & in cellam, ubi conditi fructus rusticani, & auium pabulum,& in ipsis earum cauulaes seu vidulos alvearij more vel columbarii ad latera contignationis huius aflixos; interitallis congruis separatos,quibus aer cxspiratione feruefactus veru Iut aestuariis refrigesceret. Addit Buteo ad oram quoque superiorem ab utraque logitudinis parte spirarissa,vnde tamen propter suggrundiorum ὀκναρ et, nec lumen nec pluuialis aqua in arcam descenderet: schalas etiam suis locis exterius appositas, quae ad cunctas mansiunculas aditum praebebant. certum est onera & vectores sic dispositos ut in neutram partem arca deprimeretur: huic dentur cubiti septem in medio,ad latera paullo amplius. Postremo his omnibus tectum impositum scribit Arias arcuatu, in intum ad modum columnae secundum longitudinem fissae; ut ita ventis tria xini tum ruentibus melius obsisteret; de imbres illapsos utrimque effunderet. putarim fornicem hunc in medio,vbi s immus, cubito non eminen-ziorem. Nunc sigillati iri,quar in sacra Scriptum exprimuntur, discutiainus. nain ista ad architectonices normam, rudiore Minerua, breuiter dicta, siuifecerint; ut Apelli Marciorutς,Porphyrio, S aliis Moysen,velut sabulosae Deucalionis arcae narratorem, calumniantibus Osobstruatur. Patet enim capacem suisse, non elephantorum duodecim Areae eva-
ut ille nugabatur ) scd omnium animalium quae incam introducta ς' - Ω -icribantur. Tolle hybrides,&quae ex putredine nascuntur, tolle pis- RR ces S amphibia cum B. Augustino, d.cap. 27. quouiS pignore certarim te mihi ultra reptilium sorte triginta specites consule ibrum BVt mant' ie fcra Scriptura reptilibus , ct nisu a ro/randi opus de omni- As inscidis ct serpetibus diligentι curata scriptumi quadrupedum ccn-X tum