장음표시 사용
401쪽
Haram.' Cumque venisset ad quendam locum &vellet in eo requiescere post solis occubitum, tulit
de lapidibus qui iacebant, de suppones capiti suo,
I 2. dormiuit in eodem loco. ' Viditque insomnis scalam stantem super terram, & cacumen illius tangens coelum: Angelos quoque Dei ascendentes de H, descendentes peream, ' & Dominii innixum scalae dicentem sibi. Ego sum Dominus Deus Abraham patris tui,& Deus Isaac: Terram, in qua dor-λε- mis tibi dabo & semini tuo. Eritque semen tuum quasi puluis terrae. dilataberis ad occidentem,&Orientem,& septentrionem,& meridiem:& BEMEDICENTvR IN TE & in semino tuo cuctae tribus teris. rae.' Et ero custos tuus quocunque perrexis, & reducam te in terram hanc: nec dimittam nisi com-I ,. pleuero uniuersa quae dixi. cuque euigilasset Iacob de somno ait: Uere Dominus est in loco isto, i . &ego nesciebam' Pauesque.Quam terribilis est, inquit locus iste.non est hic aliud nisi domus Dei, 18. & porta caeli.' Surgens ergo Iacob mane, tulit lapidem quem supposuerat capiti suo,& erexit in ti-19. tulum fundens oleu desuper η Appellauitque no-λQ- me urbis Bethel, quae prius Luza vocabatur Uou it etiam votum, dicens: Si fuerit Deus mecum, &custodierit me in via,per quam ego ambulo,& dederit mihi panem ad vcscendum, & vestimentuma I. ad induendum,' reuersusque fuero prospere ad domum patris meis:erit mihi Dominus in Deum, ax. η & lapis iste, quem crexi in titulu, vocabitur Dominus Dei, cunctorumque quae dederis mihi, decimas offeram tibi.
402쪽
Iacob parentum iussu in Mesopotamiam abis, dormienti in via innixussicula Deus apparet. experrectus uouet Deo votum. Esau pergit in contu macia Ismaelitidem ducis in uxorem.
ENEDIxiT EvMJpraecedentes benedictiones confirmas, vixi. ad maiorem gratiam iterauit. Augustin.q. 82. DE GENERE cu AN AAM .l de huius terrae stirpe. nam late sumit. UADE M PROFICI fCERE J D. Augustinus censetiam VERs Isaaco innotuisse conatus Esau. colligit & LXX. . ,ατας όπόδραθι. surgens fuge. positum pro celeriter & sine mora discede, hoc significat, Hebraeum umee ct vade. IN ME sopo TAMIAM sYRr Elin Charras oppidum Mesopota- . miae,quae est pars Syriae orientalis, Aram Padan .Hoc intendebat Rebecca; cui pariter displicebant Chananeae,Isnaelitides, dc Cethurian. ae; quod minus modestis moribus omnes emcnt, nec satis piae r nec ab insidiis Esau, in tam propinquis locis, satis tuto acturus Iacob videbatur. DOMvM BATHvEL cui tunc patre mortuo Laban praeerat. CRESCERE TE FACIAT A QvE MvLTIPLICETJDeus det tibi fructum ventris copiosum: hoc est multos liberos. IN TERRAs popuLORvMJhoc est populosas.tantam posterorum multitudincm, ut multas dc populosas gentes exaequet. DET TῖBI BENEDIcTION Es AB RAHAE J faciat te tuosque dignos promissionibus Abrahae factis ea lege , si foedus ictum cum Deo seruarent. SEMINI Tvo vos T TE J sit communis benedictio tibi & semini tuo. Hebraic tuo tecum InN Rach. D. Augustinus lib. I s. de Ci-uιta. Dei Gep. 38.&Rupertus tib. 7. e. 1 o. hinc colligunt promissiones hasce peculiariter a Deo factas Isacidis ex Iacobo,& sic Esau itaς a Iacobitis.quoad faedus & promissiones, seiunctos: ita ut iam Esau desierit ex semine benedicto Isaaci censeri, sed auctor alterius seminis& generis haberi. quare nec eius posteri tenebantur circumcidi. UT Possi DE As iure hereditario tu,& non Esau. TERRAM PEREGRINATiONIs TvAE J non in quam tendis, Me potamiam ; sed Chananaeam, E qua nunc abis peregrinaturus, & iri quam redibis,& ut peregrinus inhabitabis. PER VENl T IN ME sopo TAMIAM J itinere a Bersabee nouem vel decem dierum. Dicutur haec per Prolepsin.nam prius quam eo por- uenit multa contigerunt,hoc &scqu.cap. narranda. SYRIJAramaei,sic ' vocatus quia sedem sibi in Syriae illa parte delegerat. ALLEGORIAM pete a D. Augustino lem. LXXIxde temp.
ceseri ex se. mine Isaac, Idumaei no
403쪽
. 1 Maturi, este in oeulis ali
Oscala Iaeobexplieata, Historice.
Qvo D NON LIBENTER ASPICERET FILI As CII AN A AN PATERS v v s. claris lime reddidit Hebraismum,qui est;quod i uiatistitit Cha naan in oculis patru sui:hoc est dilucide Chaldariis; q- displicuissent in ecutis patris sui. LXX. retinuerunt idiotisinum. Ivi T J si hoc pacto culpam abolere , &patri placere voluit, stupidus fuit, accipiens de ancillari stirpe, quae cum Sarae liberis hereditatem Abrahae non poterat cernere. S. Chra si . hom. 3 . Si vero id fecit contumacia, &parentum contemptu, illis inconsultis hoc quoqu matrimonium co- trahens, plane improbus fuit. Rupertus s. cap. 1 I. AD ISMAELEM Jad Isnaelitas. t sicut Iudas ponitur pro Iudaeis, Israel pro Israelitis, Beniamin pro Beniamitis.Cogimur sic accipere.quoniam istud accidit annis cillem quatuordecim post obitum Ismael is .Psiadus, Sol o-RE M NABAIOT GJcodem patre & matre natan VENI sSET AD cUENDAM LOCUM sortuito, & non cogitans in eo
pernoctare,hoc indicat Hebraismus θ occurrit in lacum hoc est incidit in locum. Nam Maa Phag gh est casu occurrere, & sic differt ab mpta tha,.sup. 27. 2 o. Bene hic LXX. secundum patrium scrinonem, κέ απή - όπω est occurrat seco, fustum ergo, vi,quia nox ibi eum deprehendit, ut vellet in eo loco quic1ccre. POS T soLis occvni TvMJAuctor Scholasticae Historiae post Iosephum vult sub dio mansiste, non quod nox cum oppressisset, sed quia non audebat se nocturno tempore Chananaeis oppidi Lua credere propter damna illis ab Isaac bello illata. habeo pro fabula Iudaica istud cie bellis Isaac , quem sacraScriptura nobis ut pacis quam belli studiofiorem pingit. TvLIT DE LApi Di Bus Junum commodiorem pro non blando ceruicali. magnus fuit.nam postea in titulum erexit. DORMivir sic LXX. eodem sensu quo Hebraico,pernoctauit. Cane & angue peius cauenda,quq de idololatria Iacobi, hoc loco, tanquam Procopii verba, Latine leguntur in eius Octateucho. Licet Graecum cxemplar mihi non contigerit videre; ausim quouis pignore ccrtare, interpretem Latinum, a Catholica fide alienum , hanc laciniam de suo attexuisse: qualia facinora Origenis interpretem, libris contra Celsium non pauca nec pania designassie, collatione Graeci cu Latino codice, Leo Castrius non semel inculcat in Apologia sua. SCALAΜ STA N TE M,bene vertit.na AT La ab statuere stare; inde IXI muca b. Visio fuit imaginaria,in sensu interiore per similitudines sensibiles representata. I sommius. Fusiissime de hac scala multis disputationibus secundum omnes sensus di meruit Bened. Pere-rius, a dio. 3. Breuiter censeo; pro litterati sensu duas veterum explicationes debere commisceri, nempe unam Diodori Tarsensis in Catena & alteram Theodoreti q. 8χ. quam etiam tenuit Abenezra. Primum suppono agi de peculiari prouidentia Dei erga Iacobum. Dein de sic expono. Iacob maerore, ilicitudine,timoreque plenus obdormierat stratus membra si per dura silice. Benignus Deus dormientem confirmat animo,& contolatur. Feriam ostendit qua significatur eius
404쪽
in Mesopotamiam proscctio, per descensumAngelorum, reditus in patriam per eorumdem ascenson. Maestus crat se parcntcs dctaere, ti-
naidiis quia solus 3c incomitatus : ideo Dei illi appaeci stati in luxu at a Nigab b is stans δε erectus seper vel iuxta illam, quali μ'
xiliator, επετουρατο firmatus ut LXX. constantex illam firmam dc eri- , i gens de sustentans; ut seiret hoc iter ii diuina prouidcntia dirigi, dc Deum ipsus peregrinationis euram praecipitam gererc, et dulci lorem adtae, es rerum omnium assilientiam largiturum: ipium praeoculis haberet : itoli se solum reputaxet, Angelos illi comites initu &reditu futuros. quae cuncta ad amussim , cum iis quae hoc capite dc sequentibus dic ntur, c mi emunt : ut dubitari merito non deblathunc elle scalae litteralem sensum. Alia quaedain explicatio Diodori Eustathii & aliorum Patrum communiors mihi ALLEGORIC A Vide- . tur, nempe dicentium significari mysterium descensus verbi de caelo δηςgox per incarnationem,& reditus iii caelum per alcensionem. Quod non codem modo explicant. D. Augustinus sirino. 79. de re . paullo obscurior est. Eustathius scalam vult esse crucem domini,quia statae genus olim tormenti fuerunt, unde Sc Vemonia secati , a quo id Sidassumsit, sed non placet, ut longi ulcule quaestum. Diodori de Ruperti allegoria accommodatior est; de ideo illam aliquantulum firmabo nonnullis additis. Tota visione significatur futura ex semine Iacob C H nrs Ti Domini incarnatio, varii scalae gradus sunt diuersae generationes apud D. Lucam eap. 3 . de Matth.ωρ. ι .quarum illa: ascendunt incipientes a tetra Ios Epia de M A ci A non quod Ioseph concur- Ierit ad ortum Cunis Ti, sed, quia taminae in genealogiis solae non computantur, ipse una ciuia coniuge unam faciat personamὶ ordine retrogrado tanti in ad ipsum Deum pertingunt, Adami patrem stat e summae inniesum. Duo scalae latera sit ni duo hominum genera,bonorum & improborum . huic catalogo intexta. Stat scala super terram illam, cui honedixit Dominu ,ut captivitatem Iacob auerteret. Tangit caeluin cacumine , quia verbum incarnatum cst Deus de Deo, Deus verus de Deo vero: idem,verus i inoin ita terram attingit. Sic imis summa e ,ni uti sit. Angeli descendunt, hoc mynterium Patria I chis, Prophetis, de domum Dei parae annunciantes iidem asstendunt sanchorum desideria Sc preces sursum serentes,& Deo praesentantes. Hanc allegoriam putortaecipud i Sanino spiritu intentam. TROΡΩ- 3.
Clelia: tianipli antiq. Angesi descendunt, quando ad hominum custo- ADJgQgia diam m. rinitur: mentant, quando eunt, At iustoruni mirrias, *-Ri 'collocant in gingibuq huius lealae, hoc est in si dilibus angelorum qui ceciderunt: vel sane sunt Lomines saluandi de damnandi, iuxta Ter-3 - . B B b tullia
405쪽
tulliamim j b. 3. contra Isareis .insine. hanc videtur astruere Spiritus sanctus. Sap. t . ID. meprosi gum ira fratris iustum deduxit per vias roitas st ollinait illi reguum Do dcc. Mixta partim anagoge partim moralis est sed illustris admodum, D. Zenonis Veronensissem. 8.lcatim significare duo testamenta,quα per quosdam obseruantiae gradus a terris ad Deum perducunt. Angelos descenderites, et se homines, qui 1 spiritualibus ad saecularia decidaiar,& vestiti olim croceis stercorae amplectuntur: adscendentes vero , homines iustos este, qui in eorde suo disponunt ascensiones, quaerentcs quae in caelis sunt,ee non quae in terra. Nullii vero hla subsistentes viti; quia in via ad aeternam vitam , nihil inter prosecium &defeetiim est medium. S. Bernard.7 st.2 s . est 3 i. Ad B. Virginem refert S. Damalcenus or.πa.de do uisne Drap.r . Sed hoc accommodatitium, ut & illud Tertulliani, qui exponit de persecutione inprimbb. de fuga in persecutionc. Ah RAHAM & Is AAc hi nominantur, quia his speciali ter pollicitus se illorum Deum futurum. IN QVA DORMis J totam Chananaeam. TIBI ET sEMI Ni Tuo J ct pro idest. tibi hoc est semini tuo. id impletum in Historia Iosue & Regum. Sic statim. IN TE ET IN sEMi NE Tvo J In ipso quidem & in omnibus maioribus Cu R i s T i benedictae fuerunt: sed dumtaxat, ut in fonte ac origine. In iplo solo IEs v,ut vera benedictionis effectrice causa. NI si COMPLEVEROJ sub.prius. Igitur, nisii; pro donec: hoc est non ante dimittam , nec tamen ait quod postea dimittet, sed solum quod non dimittet, donec ista cuncta perficiat. D. Augustin. de locvt. Hebria DE εOMNO J imaginaria viso fuerat: sed vigilanti reuelatio facta. Caietan.
Do Mi Nus EST IN LOCO is To J gratiam & sauorem hoc in loco mihi Deus ostendit. Nam Deus nullo loco excluditur,vel includitur,co isto,quid Omnia ii let, omnia continet. PA v ENsQUE J admirabundus & venerabundus. Sic terribilis ponitur pro sacrogeligioso, qui canctum incutit horrorem, & veneratione dignum se praebet. Qv A M TERRiBILIs letotviri hola ita Chaldaeus explicat. Qua terribilis est locus iste 3 Non est locus communis : sed locus in quo beneplacitum est coram Deo. Et e regione loci huius est porta cadi. NON EsT HIC ALivDJ Tcrtullianus sup.haec ait a Iacob dici quia ibi in somnis viderat Custis T v M , qui est domus Dei & simul porta
Nisi i id est vere hic est Do Mus D Ei , quia viderat illic Deum Domus Dei Sesae innitentem& stipatum Angelico facilitio, ingulas sua munera diuidentem. . ET PORTA C AE LI J quia viderat Beatas mentes inde quasi egredientes quo deicemicbant,&uatrantes quando astendebant. ALLE
Nisi pro donec, luctuis dens praeteritum, non futurum. VER s. γε.it.
406쪽
c o Ric g locus iste est et Ecclesia Christiana, in qua Deus facit opera a r. admiranda & stupenda, de in qua propter filii sui scuius Iacob figura
est) merita, portas caeli aperuit; S ubi, rationc vcnerabilis Eucharistiae miraculose domicilium delegit. lioc lenia potest Caietani explicatio de hac scala admitti. cERExi T IN Ti TvLvMJ rudum illum lapidem t in modum cippi VeRβ-ι
leuauit & in icrram crectum defixit in monimentum visionis praefa- R tae,ut in reditu eodem loco diuini beneficii memoria recolerct, quod ct ό, a i leobfecit c. 3 3. v. s. non vero ut lapidem hunc adoraret quasi statuam vel in monu- ei sacrificaret: quod solum prohibetur Leuir. 2o.I.rudes vero lapides mentum,noin testimonium rei alicuius eleuare de statuere rectos,id postea quoque licuit.viis Isie 4.3. 26 IF v NDENs o LEvM DE svpER J quoddam libationis genus fuit, ne 13. putes hunc lapidem pro altari vel ara ad sacrificandum fuisse. Sumia Chrithratis initatem cippi oleo imbuit. Hebraeus & Chaldaeus aiunt , seper opuletu . Hoc fecit,ut Deo honorem exhiberet, & ei creaturam suam li- de modo baret, & lapidem diuinae gratiae indicem ita quodammodo honora- in cendi, ret. Quod etiam nunc ait Theodoretuor. 83.ὶ fieri solet a permultis cippos, , uxoribus fidelium. Nam consueuerunt in Dei templis ungere ady- RU IRA , torum Cancellos, Sc sanctorum Martyrum thecas ad demonstrandam, animi pietatem. Atqui non respuit etiam minima benignissimus Do- , minus, gratam habens operis intentioncm. J Sic ille defendens sancti Patriarchae pictatem contra haereticos nostri temporis. Hunc cultum religiosum, ut S alios,Dei Simius Zabulus usurpauit, cum idololatris mis per asit, lapides. Termino dicatos unguine sordidare.re sent A bim tib. I. cantra Graves, S. Augustin. lib. I 6.de futitas. Sescap. 8. Appuleiushb. i. Floridorum. ALLEGOR. S. Augustinus vult
hoc pacto designari Custis Tu M & futurum Christia Christiano-rv.d.e. 38 csthb. de Gene ad bu.io. or d.sierim. 79. Sc prior insinuarat D.
Iustinus Martyr. Diab. cum Triphane de CHRIs To ctiam accepst S.
Cyrillus Me bb. i o . non placet ad sepulauram Dominicam restringere cum Eustathio Antiochenor sed de CHRis To capi, quatenus est unctus prae pateticipibus suis; unctus, Ac ungens, de petra supra quam Ecclesa fundata. De Mositico tabernaculo vult accipi Diodorus Tarsensis: sed hoc non potest recipi,msi quatenus illud CrinisTi Ggura fuit; qui sanctius & persectius tabernaculum fuit, iuxta Aposto- lum epist. ad Hebraeos. VERS.I9M BETHEL QLAE PRivs xv EA VOCABATURI tau In, n, mulaet 1 a
terpretum, sed librariorum ; male capientes Hebraeam vocem,cod1- biβ cem LXX. vitiarunt, certum est UEULAM significare, alprim, seu tu hilEverum ante ut Aquila verterat teste Acacio. Vide S .Hieronymum in dicta. quaestionibus Hebraicis. Deinde, Lu dictum et a copia nucum amy- 26.
gdalinarum,sed noster usus Latina inflexione.Non titidi autem quae ηαςi tion postea Ierusalem dicta,neque mons Moria:sed locus inde plus octo-BBb Σ decim
407쪽
decim milliaribus distans. Rethel quoque s duo inuenio,& satias hoc contra Massium arbitror. Una fuit paruula & ignobilis in tribu Beniamin , de qua cum agit cacra Scriptur1 non solet Lurae mentio ulla
adiici: hanc inuenias aperte distinctam, sit Iosue cap. I S. v. 22. conferas cum v .r . Nam isto loco,habes; perueniem adsilitudinem Bethaven Ique
pertransiens iuxtit Luram ad meridiem, ipse est RnheL Eece eam quae dicta Belliel,& Luza. Illo vero loco dicitur . Betharaba ct Samaraim,ct Bethel 2 Amm .e c. ecce enumerat oppida tribus Beniamin , &non addit vocari ctiam Luzam. Sic etiam nuda mentio fit huius Bethel Iosue. S. t/.9. y I 2. Altera nobilior fuit,quae Iosue i8.is .indicatur suisse extra funiculum Benjamin ad meridiem & dicitur vocata Luza, dc id confirmatur Iudi c. i. vers. 22. & 13. huic solet addi in sacra Scriptura. Vocatam pri sis Luzam, ut hic de inser. 3 s. v. s. quamuis interdum id omittatur, ut quando per anticipationem nuncupatur Bethel, visu c. 22 8. 2w.l3.3. vel eo ipso capite adduntur alia , unde appareat de hac sermonem esse, m c.F. χI . 3. r cap. 3 sm. .er 3 .Cauel hac Luetam confundas cum alia, qu e non dicta Bethel, & fuit in terra I letthim de qua iudicit .v. 16.Ilis Bethel Benjaminia suit vicinior Hierosolymae quam nostra, & prope ubem Hai: nostra suit vicinior Samariae & monti Garizim .Et in hac nostra Ieroboam collocauit unum vitulum aureum, ideo quae prius Aethel hoc est domus Dei, caepit a prophetis per contumeliam vocari Bethaven, domus vana seu domus iniquitatis. Osee 4 s.c.' I o mutuato nomine a solituatne aut urbe Bethave non longὰ a Iordane sita, si rem Hadrichomius repraesentauit in βί DI
408쪽
N O N V M. RopEC Tvs ergo Iacob venit in terram Orientalem. Et vidit puteum in agro, tres quoque greges
ovium accubantes iuxta eum: nam
ex illo adaquabantur pecora, & o. de claudebatur. ' Morassique erat ut cunctis ovibus congregatis deuoluerent lapidem, S refectis gregibus rursum se per os putei poneret.' Dixitq; ad pastores: Fratres, unde estisὶ Qui responderunt . De Haran. Quos interrogans, Numquid ,ait, nostis Labam Filium Nachor Θ Dixerunt: Nouimus. ' Sansisne est ξ inquit: Valet: inquiunt: & ecce Rachel filia eius venit cum grege suo. Dixitque Iacob: Adhuc multum diei superest, nec est tempus ut reducantur ad caulas greges: date ante potum ovibus,& sic eas ad pastum reducite. Qui resipoderunt. Non possumus,donec omnia pecora congregetur,& amoueamus lapidem de ore putei, ut adaquemus greges. Adhuc loquebantur, &ecce Rachel veniebat cum ovibus patris sui: nam grege ipsa pascebat. η Quam cum vidisset Iacob, S sciret consobrinam suam,ouesque Laban avunculi sui : amouit lapidem quo puteus claudebatur. Et adaquato grege,osculatus est eam: & eleuata
voce sevit, & indicauit ei quod frater esset patris
409쪽
3 1 C A P V T XXIX. sui de filius Rebeccae: at illa festinans nunclauit pa-I3. tri suo. u cum audisset venisse Iacob fibu sororis suae,cucurrit obuiam ei: complexusque eum,&in oscula ruens, duxit in domum suam. Auditis au I . tem causis itineris, rc spondit: Os meu es,& caro
mea. Et postquam impleti sunt dies in ensis unius, 11. dixit ei: Num quia frater meus es, gratis seruies 16. mihi Z dic quid mercedis accipias. Habebat vero duas filias, nomen maioris Lia, minor vero appel-17. labatur Rachel. η Sed Lia lippis erat oculis: Rachel 18. decora facie,& veuusto aspectu. ' Quam diligens Iacob, ait: Serviam tibi pro Rachel filia tua mino- I9. re, septem annis. ' Respondit Laban. Melius est vieto tibi eandem quam alteri viro, mane apud me. Seruiuit ergo Iacob pro Rachel septem annis &videbatur illi pauci dies prae amoris magnitudine. 21. Dixitque ad Laban: Da mihi uxore meam: quia12. iam tempus impletum est , ut ingrediar ad illam. Qui vocatis multis amicorum turbis ad conuiuiu, 13. fecit nuptias. ' Et vespere Liam filia in suam intro- L . duxit ad eum, dans ancillam filiae, Zelpham nomine. Ad quam cum ex more Iacob fuisset ingres.
et s. sus, facto mane vidit Liam: ' & dixit ad socerum suum : Quid est quod facere voluisti Z nonne pro L6 Rachel seruiui tibi, quare imposuisti mihi 3 ' Respondit Laban: non est in loco nostro cosuetudi-27 nis,ut minores ante tradamus ad nuptias. ' Imple
hebdomadam dierum huius copulae:& hanc quoque dabo tibi pro opere, quo seruiturus es mihi 28 septem annis avis. ' Acquievit placito: & hebdo-aso mada transacta,Rachel duxit uxorem: cui paterso seruam Balam tradiderat. 8 Tandcmque potitus Optatis
410쪽
C A p V T XXIX. 373 optatis nuptiis, amorem sequentis priori praetulit
seruiens apud eum septem annis aliis. ' Viciens autem Dominus quod despiceret Liam aperuit vulvam eius, rore sterili permanentc. ' Quae conceptum genuit filium, vocavitque nomen eius Ru ben,dicens: Vidit Dominus humilitatem meam, nunc amabit me vir meus. ' Rursumque concepit& peperit filium,& ait: Quoniam audiuit me Dominus haberi cotemptui, dedit etiam istum mihi,
vocavitque nomen eius Simeon. ' Concepitque
tertio,& genuit alium filium:dixitque;Nunc quoque copulabitur mihi maritus meus, eo quod pepererim ei tres filios: & idcirco appellauit nomen eius, Leui.' Quarto concepit, &peperit filium, & ait: Modo confitebor Domino :&ob hoc vocavit